V akantie
gidsen
alingvreemde vis in de hengelbijt
Uit in de Randstad
DE GOEDE VANGST
OR-LUX WERPMOLEN 1970
Holder, OUDSTE LEIDSE HENGELSPORTZAAK
L£il>SCH DAGBLAD
De afgelopen maanden hebben we ln Tips voor Trips aandacht
besteed aan talloze evenementen, attracties en uitstapjes speciaal
bestemd voor de dagjesmensen in de Randstad. Ditmaal besteden
we aandacht aan een aantal vakantiegidsen, die de keuzemogelijk
heden voor uw vakantievertier nog kunnen vergroten.
van de natuurmonumenten die ons land nog rijk is
Vooriise duinen.
Een uitgave die we bijzonder onder
uw aandacht brengen is de zojuist
verschenen map van natuurmonu
menten, die ondanks de expansie van
gemeenten en wegen nog bestaan en
een bezoek ten volle waard zijn. Uit
geverij Teleboek NV in Bussum heeft
elf van deze belangrijkste natuurge
bieden samengebracht iri elf handza
me folders en verpakt in een plas
tic opbergmapje.
Zo wordt ruime aandacht be
steed aan Voorne's Duin. het Zwin,
de Kortenhoefse Plassen. Staatsna-
tuurreservaat. Stellingen, 't Hulshor-
ster Zand. Kampina. de Dwingelo
Heide, het Rijckholter- en Savelsbos,
het Rijsterbos, en het Eerder Ach
terbroek. De folders die voorzien zijn
van prachtige kleurenfoto's geven
onder meer informatie over de recre
atiemogelijkheden en beschrijving
van het gebied met daar voorkomen
de planten en dieren en de mogelijk
heden voor het maken van een fikse
wandeling.
Tenslotte geeft iedere folder een
duidelijk overzichtskaartje, waarop
valt af te lezen waar het natuurter
rein ligt en hoe het op de gemakke
lijkste wijze te bereiken is. Ook de
toegangsvoorwaarden ontbreken niet
in de folders. Het enige bezwaar dat
aan het goedverzorgde mapje gebon
den is. is de nog al fikse prijs. De
elf folders kosten samen f 14.90.
En zeer handige gids voor de Ne
derlandse vakantieganger is de zo
juist verschenen uitgave „Waarheen
in Neder1 and" van de uitgeverij C. A.
J. van Dishoeck. Het boekje dat ge
schreven werd door Joanita Lee kost
bij de boekhandel f 7.90. In alfabe
tische volgorde behandelt het boekje
de belangrijkste bezienswaardigheden
evenementen en attracties in alle ge
meenten van ons land.
Elk provinciaal overzicht wordt
voorafgegaan door een overzichte
lijk kaartje terwijl bij elk plaats bo
vendien het adres vermeld staat van
de plaatselijke VVV. De laatste pa
gina's zijn gereserveerd voor de
adressen van talloze instanties, die
actief zijn voor de vakantiegangers.
Op ongeveer dezelfde basis is het
boekje ..Uit in Nederland" samenge
steld. Het is een jaarlijks verschij
nend boekje met duizen-en-een tips
voor het weekend of een vakantie.
Behalve een overzicht van de be'ane-
rijkste toeristische attracties in ons
geeft Uit in Nederland" informatie
over jeugdherbergen. wegenwacht,
kampeerbenodiedheden en toerische
routes van de ANWB.
Een Verschil met het boekje
„Waarheen in Nederland" is dat een
belangrijk deel van „Uit in Neder
land" in beslag wordt genomen door
advertenties van horeca-bedrijven,
recreatieparken enz. Het boekje dat
meer dan twpehonderdvijftig pagina's
telt kost f 3,95.
Voor de vakantiegangers die uit
sluitend inlichtingen willen over ho
tels, motels en restaurants in Neder
land geeft Lasschuit elk jaar een of
ficieel adresboek uit met uitgebreide
gegevens over voorzieningen, tarieven
en ligging van hotel, café. of restau
rant. Volgens de uitgever zijn in het
boekje alleen die bedrijven opgeno
men die de toets der kritiek kunnen
doorstaan maar bij het doorbladeren
ontdekten we dat er toch nog flink
wat goede restaurants en hotels
ontbreken. Desalniettemin een han-
dige gids voor de vakantieganger of
de zakenman, die veel op reis is.
Bij de uitgeverij L. J. Veen in Am
sterdam zijn in de loop der jaren
reeds diverse Amster-reisgidsen ver- j
schenen. Voor de inwoners van Lei-
den en naaste omgeving kunnen we
Toeren door Zuid-Holland 1. ge- j
schreven door Hans Kr ook. aanbe
velen. Het boekje geeft informatie
over kampeerterreinenattracties en
evenementen terwijl bovendien ad
viezen worden gegeven voor wandel-,
fiets en autotochten.
Het boekje beperkt zich tot het
gebied van Zuid-Holland dat boven
de lijn Hoek van Holland-Schoonho
ven ligt. In dezelfde serie verschenen
inmiddels ook Toeren door Gelder
land (De Veluwe) 1, Toeren door
Gelderiand (Achterhoek en rivieren
land) 2, Toeren door Noord-Hol
land. Toeren door Utrecht.. Toeren
door Drente en Toeren door Zeeland.
Het boekje is verlucht met diverse
foto's en tekeningen.
De benzinemaatschappij Esso heeft
voor de autobezitters een boekje uit
gegeven met de stadsplattegronden
van vijftig Nederlandse steden. Het
boekje dat voor f 2.50 verkrijgbaar is
bij de verschillende Esso-stations
heeft nog al enige tekortkomingen.
Zo is bij vele gemeenten - wel een
overzicht gegeven van de belang
rijkste straten maar ontbreken de be
langrijkste toevoerroutes naar het
centrum.
Daardoor wordt het onduidelijk
van welke kant men de stad nadert.
Bovendien blijken er bij een nadere
bestudering diverse onvolkomenhe
den in het boekje te zitten. Op het J
kaartje van Leiden wordt bij- i
voorbeeld gesproken over het Galge-
vest wanneer het Galgewater bedoeld j
wordt. Bij Hengelo wordt gesproken
over Oerlerweg in plaats van Oeler- j
weg.
De regio-reeks begint langzamer
hand bekendheid te krijgen. Deze I
reeks gewijd aan verschillende onbe
kende gewesten is nu aan het vier
de deel toe. Na „Het land boven het
IJ", „Dit land van de elf steden".
en „Het land rondom Amsterdam" is
het vierde deel gewijd aan „De Ve- j
luwe. land van bos en hei". Het 232
pagina's tellende boek dat werd uit
gegeven door de uitgevermaatschapp j
Westfriesland in Hoorn geeft een
overzicht van talrijke bezienswaar
digheden over een van onze fraaiste
natuurgebieden van ons land
De schrijvers dr. J. M. Puchs en
W. J Simons duiken in de geschie
denis van diverse Veluwse plaatsjes,
geven overzichten van wat er te vin-
den is in musea en vertellen veel over
de mooie plekjes. Een fraai boek,
ook voor diegenen die hun vakantie
op de Veluwe hebben doorgebracht
en iets meer willen weten over deze
streek.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Vogelpark Avifauna: schitterende collectie vogels uit de gehele
wereld, waterpartijen, speeltuin, kanovijver, restaurant en rond
vaarten. Dagelijks van 8.30 tot 24 uur.
AMSTERDAM
Jan van Galenstraat: t.ejn. 2 augustus 15 en 20 uur Circus
Sarrasani.
Stadsschouwburg: 24 t.e.m. 27 juli 20.15 uur Nationale Ballet:
Romeo en Julia, 28 t.em. 31 juli Nationale Ballet Pas de deux
romantique. Jungle en Time out of mind.
Bosbaan: 25, 26 juli Bosbaanregatta van de Ned. Stud. Roeifed.
BLOEMENDAAL
Openluchttheater: 26 juli 20.15 uur Hoofdstad Operette Die
Zirkusprinzessin, 30 juli 14.30 uur De Fabeltjeskrant.
DEN HAAG
Mauritshuis: t.e.m, 13 september vijftig meesterwerken van
de Spaanse schilder Goya, ma. t.e.m. za. 10 tot 17 uur, zo. 11
tot 17 uur en vr. ook 20 tot 22 uur.
Madurodam: Miniatuurstadje op 1/25 van de normale grootte.
Middeleeuwse stedenbouw maar ook hypermoderne snelwegen
en vliegveld. Geopend van 9.30 tot 22 uur.
Zeiss-planetarium: Koepelvormige zaal met volmaakte sterren
hemel. Dia's en films over maanreizen o.a. Apollo 11. Dagelijks
tot 16 uur, ma. t.e.m. za. 20 uur.
HAARLEM
Frans Halsmuseum: v.a. 19 juli za 20.30-22.30 uur extra avond
openstelling van het met kaarsen verlichte museum.
Kennemer Sporthal: 27 juli t.em. 7 augustus 10 tot 16 uur
Stuif Stuif vakantie- activiteiten voor de jeugd.
Pim Muiierstadion: 25, 26 juli nationale atletiek kampioen
schappen.
KATWIJK
Andreasplein: 27 juli, 20 uur Non-stop-concert door blaaskapel
„De Hooivlegels".
Sporthal Cleyn Duin: t.e.m. 31 juli Grote postzegelexpositie
t.g.v. 10-jarig bestaan Filatelica.
Tennispark: t.e.m. 2 augustus Badgastentennistoernooi.
St. Andreaskerk: 29 juli 20 uur Carillonconcert door Hessel H.
de Harder.
Koninginneweg: 30 juli, 20.30 uur Grote lampionoptocht mm.v.
diverse muziekkorpsen.
Strand: 1 augustus Zeeprestatietocht (1500 m.) georganiseerd
door de Katwijkse Reddingsbrigade.
LEIDSCHENDAM
Automobielmuseum: Oude auto's, rijtuigen, motorfietsen, velo
cipedes, arresleden, brandspuiten, landbouwtractoren. Geopend
van 9 tot 17.30 uur.
NOORDWIJK
Zeilvereniging Noordwijk: 26 Juli, 14 uur Admiraalzeilen, 14.30
uur wedstrijden Olympische baan. 4 klassen.
Grote Kerk: 27 juli, 20.15 uur Orgelconcert door de bekende
organist Feike Asma.
Strand: 29 juli 14.30 uur Optreden kindercircus uit Den Haag.
Hoofdstraat: 30 juli, 20.15 uur Promenadeconcert door Youth
Brass Band of the Coventry School of Music uit Engeland.
Kon. Wilh. Boulevard: 1 augustus Demonstratie van de Noord
wij kse Reddingsbrigade.
ROTTERDAM
Energiehal: ma. t.em. vr. t.em. 31 juli Jeugdland, vakantie
attracties voor kinderen van 6 tot 15 jaar.
Grote Schouwburg: 28 juli t.em. 12 augustus musical Hair, 20 u.
SCHEVENINGEN
Circus Theater: t.em. 15 augustus Snip- en Snap-revue „Van
toen en thans".
Kurzaal: do., vr. en za. Een avondje aan zee met Paul van
Vliet en diverse gasten. 21.30 uur.
Zee-aquarium: Vijftig feeërieke aquaria met meer dan vijfhon
derd zeedieren. Dagelijks geopend van 10 tot 18 uur (hoogsei
zoen 10 tot 23).
WASSENAAR
Dierenpark: Tropische vogels en andere zeldzame dieren, speel
tuin, vermaarde Louisehal, café-restaurant. Geopend van 8 uur
tot zonsondergang.
(Door Bram van Leeuwen)
paling is een vis, waarvan ik met vrij grote zeker-
an zeggen, dat hij in vrijwel elk viswater in flinke
en voorkomt. Tenminste wanneer het water niet
eel verontreinigd is. Of het nu een smalle wetering,
kanaal, een kleine poldersloot of een grote plas
paling geeft er acte de presence. Zelfs in vijvers, die
:t buitenwater zijn afgesloten en waar het water bij-
rdrongen is door massale plantengroei en een steeds
wordende laag modder, blijken zich soms polsdikke
en op te houden.
Is de paling voor het Ne-
(frjise visserslegioen in de
jevallen slechts een dank-
anvaard „bijprodukt". Er
ngelaars, die zich uitslui-
«leggen op de karpervis-
tnderen bevissen uitslui-
brasem en weer anderen
rknocht aan de snoek of
;s.
Afgezien van het uitstervend
„peueraars" zijn er maar
tvissers ln ons land, die
seizoen uitsluitend mikken
asten van de paling.
A eigenlijk, wanneer Je be
kt het een van de weinige
wissen is, die frequent
huis wordt genomen om
kort verblijf in de pan met
legend, stukje boter te wor-
©umeefcT Voor ons gevoel
paling in feite helemaal
is in de ;orde der zoetwater
en lichaamsbouw wijkt
van wat gebruikelijk is op
in poldersloten en kanalen
zijn hele verschijning hangt
Van geheimzinnigheid,
ft begin van deze eeuw de-
'Sel opzienbarende verhalen
paling de ronde, dat hij als
lrechte afgezant van het in-
erd gezien. In de breinen
Hasierijke sportvissers groei-
tonkelende monsters met
len, waarvoor het IJsselmeer
ir dan een spartelbadje zou
zijn. Ook nu nog leeft de mythe rond
de paling volop.
Paling is een vis met vreemde
eigenschappen, neem bijvoorbeeld de
manier waarop hij zich voortplant.
Niet gewoon als bij alle andere zoet
watervissen, die het kuit afzetten in
het water waarin vis leeft, maar 'n
paaitocht maken van duizenden ki
lometers om daar voor het nage
slacht te zorgen.
Alvorens iets over die vreemd
soortige paai te vertellen, wil ik
eerst een wijdverbreid misverstand
uit de weg ruimen. Paling en aal
zijn twee verschillende benamingen
voor één en hetzelfde dier. Ondanks
kleine verschillen in lichaamsbouw
en kleur van de huid bestaat er maar
een soort: de zogenaamde „anguilla
anguilla".
Wel bestaan er andere vissoorten
waarin de naam „Aal" voorkomt, zo
als de puitaal en de congeraal, maar
die zijn slechts via een heel verre
familieband verwant met onze pa
ling. Over de voortplantingswijze
van de paling is ook op dit ogenblik
nog niet alles een open boek. Wel
hebben onderzoekingen van biologen
uitgewezen, dat de palingen, die in
ons viswater voorkomen, wanneer
ze geslachtsrijp worden het zoete
water verlaten. Paling deinst er zelfs
niet voor terug een gedeelte over 't
land te gaan, wanneer het stukje vis
water, waarin hij leefde blijkt te zijn
afgesloten.
Via de grote rivieren baant deze
zogenaamde „schieraal" herken-
baar aan een zilverwitte buik en een
zwarte bovenkant zich een weg
naar de Noordzee om daar tegen de
stroom een duizenden kilometers lan-
ge tocht stroomopwaarts te beginnen
op weg naar de Sargasso Zee.
Er is door visdeskundigen wel
eens aan getwijfeld of de paling zo
veel kracht zou bezitten om een der
gelijke uitputtende reis te maken.
Maar wanneer we zien dat een zalm
een rivier vele kilometers stroomop
waarts zwemt om aan de bovenloop
zijn kuit af te zetten is het aanne
melijk dat ook de schieraal in staat
is om een dergelijke paaitocht te
maken.
Men heeft zich ook wel afge
vraagd, waarom de paairijpe paling
juist de Sargasso Zee opzoekt, maar
de enige redelijke verklaring, die ik
ooit heb gelezen is de conclusie, dat
de Sargasso Zee vele jaren geleden
een groot binnenmeer is geweest,
voordat de twee continenten Euro
pa en Noord-Amerika zich schei
den. Hoe het ook zy, de paling keert
terug naar die plaats en paait daar
op grote diepte.
Hoewel het niet voor de volle hon-
der procent vaststaat wordt aange
nomen, dat de volwassen alen na de
paai sterven. De nakomelingen wor
den door de constante Golfstroom
weer onze kant op gebracht. Als ze
de kust van Europa weer hebben be
reikt, ondergaan de kleine platvisjes,
die dan een lengte hebben van onge
veer acht centimeter een gedaante
verwisseling. Ze krijgen hun defini
tieve „aalvorm" en worden daarna
..glasaaltjes" genoemd; een toepas
selijke naam. want de mini-aaltjes
zijn volkomen doorzichtig.
Bij tienduizenden trekken deze
glasaaltjes de grote rivieren op en
verspreiden zich vervolgens over 't
viswater in ons gehele land. Lang
zamerhand worden de aaltjes in het
zoete water ondoorzichtig door een
pigmentswisseling. Afhankelijk van
de hoeveelheid voedsel, die de paling
kan bemachtigen groeit de paling
totdat hij volwassen is, waarna de
kringloop opnieuw begint.
De vraag voor de sportvisser is
hoe we de paling aan de overigens
slechts rudimentair aanwezige
schubben komen, met andere woor
den hoe kunnen we aal vangen? Zo
als ik al in het begin van dit artikel
vertelde, heeft de paling geen voor
keur voor een bepaald water.
Het fabeltje dat er alleen paling
te vangen zou zijn in sloten met een
zachte modderige bodem is al lang
achterhaald. Ook op een grintbodem
heb ik volop paling gevangen en be
slist geen „schoenveters". Wel is het
zo, dat u een grote kans op succes
heeft wanneer u op paling vist in de
vaargeul van een kanaal of meer.
Door de stroming en de diepte ver
zamelt zich in dat deel van het wa
ter het meeste voedsel voor de pa
ling. Overigens is ook dat weer
geen wet van Meden en Perzen,
want op korte afstand van mijn huis
ligt een slootje waar af en toe flinke
ADVERTENTIE
Morsstraat 47, Leiden, tel. 21751.
palingen worden gevangen op nau
welijks vijftig centimeter water. Van
meer belang voor de palingvisser is,
dat hij het juiste tijdstip uitzoekt om
zyn geluk te beproeven.
Zo heeft de sportvisser die in de
herfst na een flinke nachtvorst op
de paling gaat vissen geen enkele
ADVERTENTIE
van Pezon Michell Degelijk binnenwerk, licht lopend, feil
loze slip, geruisloze anti-retour, een werpmolen voor Jaren vis-
plezier PRIJS f 47,50
JANVOSSENSTEEG 76—77
kans. De aal ls zeer temperatuurge-
voelig en als het koud wordt, duikt
hij onmiddellijk de modder in en
blijft daar in afwachting van betere
tijden. De beste maanden voor de
paling zijn Juli, augustus en wan
neer de temperaturen een beetje
gunstig zijn ook september en het
begin van oktober.
„De paling begint te lopen", zegt
de geroutineerde palingvisser wan
neer het warme weer een tijdje aan
houdt. Dan gaat de paling op stroop
tocht en zijn de vangkansen het
grootst.
Vooral aan het eind van een warme
periode, in de avonduren of wan
neer een onweersbui dreigt heeft de
paling zijn meest actieve buien.
Het meest gebruikte aas om pa
ling te vangen is nog steeds de
worm. „Meest gebruikt" wil echter
niet zeggen „meest geschikt" want
het nadeel van deze aassoort is, dat
ook andere vissoorten er gek op zijn.
Het kan gebeuren, dat, wanneer u
rustig op de paling denkt te vissen,
u letterlijk weggepest wordt door
tientallen ondermaatse baarsjes, die
om de haverklap de worm vernielen.
Ook een voorn, grondel, pos of blei
versmaadt de worm niet.
De kansen op concurrentie van
andere vissoorten dalen al wanneer
als aas kaas wordt gebruikt. Het
meest geschikt zijn sterk geurende
soorten, want de reukzin van de pa
ling is sterk ontwikkeld, sterker nog
dan het gezichtsvermogen. Maar als
u het werkelijk gemunt heeft op
polsdikke palingen gebruikt u dan
een klein dood visje of een stukje
vis, bijvoorbeeld van een voorn
De paling is een „lijkeneter" en is
dus bepaald niet kieskeurig, wan
neer het om eten gaat. Dat bewijs
kreeg ik nu al weer vele Jaren gele
den toen ik als schooljongen soms
viste bij een vleesverwerkende fa
briek. We visten daar waar de fa
briek het vleesafval spuide en vis
ten met geronnen stukjes bloed, die
we uit een afvalhok visten.
Hoewel we er ook veel witvis mee
verschalkten, hebben we heel wat
paling naar de oppervlakte gehaald.
En het gekke was. dat de vis op die
plaats niet taalde naar ander aas.
Alleen met vleesafval was een net
vol te vangen. Nu we het toch over
„vangen" wil ik u graag nog een
paar tips geven voor het binnenha
len van de paling.
Diverse malen heb ik reeds gepro
pageerd om de vis te laten tonen
wat hij waard is en niet te dikke lij
nen te gebruiken. Nu wordt elke re
gel bevestigd door die ene uitzonde
ring en deze regel maakt daarop geen
uitzondering. Wie op paling vist.
moet deze vis geen enkele kans ge
ven. Niet rustig laten zwemmen, tot
dat zijn krachten beginnen te tanen,
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
TOT 1 AUGUSTUS
GROOTSE OPRUIMING
AANBIEDINGEN
w.o. merkmolens, zeehengels, leef-
netten en bamboe hengels.
KOM DAT ZIEN F
UW HENGELSPORTZAAK
Fa. Robbars Zn.
HAVEN 24-26A, LEIDEN, TEL. 26107
Hengelsportartikelen
De grootste keus
Mitchell en Cap-dealer
FA. TEUNISSEN
LEVENDAAL 28 - LEIDEN
Wist u, dat er behalve goud
vissen en goudkarpers ook nog
goudpalingen bestaan? Een zeld
zaam exemplaar werd onlangs
gevangen door vissers op het IJs-
selmeert
want de paling geeft u daar niet de
gelegenheid voor. Het beste is om zo
dra u de paling heeft vastgeslagen
slaan is meestal niet eens nodig,
de paling bijt zichzelf vast direct
te proberen de paling op de kant te
trekken, want elk ogenblik dat u
talmt kan de staart van de paling
zich om een obstakel onder water
slaan en dan heeft u de strijd met de
paling vrijwel zeker verloren.
De paling heeft namelijk een enor
me kracht in zijn staart, waartegen
vrijwel alle soorten nylon niet be
stand zijn. Daarom het advies: haal
de paling zo snel mogelijk binnen,
bijvoorbeeld met een fijnmazig net
(geen nylon, want daar kruipt de
paling toch doorheen) en zorgt u er
voor dat de paling terecht komt in
het zand of op een krant. Een pa
ling is gladder dan u denkt
en ik heb al diverse alen hun vrij
heid zien herkrijgen doordat vissers
de gladheid van een aal onderschat-
I ten.
1 Zelf vis ik het liefst op de paling
met een werphengel, waarop een
reel is gemonteerd. Ik gebruik
daarby geen pen, omdat de aanbeet
van een paling duidelijk door de soe
pele hengeltop wordt geregistreerd.
Voor het vissen op zware paling is
het beter geen risico's te nemen en
een stalen onderlijn te gebruiken.
Het voorkomt, dat de vlijmscherpe
kleine tandjes van de paling de lyn
doorschuren. Bovendien is de lyn
gemakkelijker te ontwarren wan
neer de paling zich onverhoopt ln de
lijn rolt.
