Tayl
or
en de
Grote
Drie
INFLATIE: ZAAK VOOR POLITICI
i riem ent
bouwen
Standaard
(en Argo) geschiedenis van Tweede Wereldoorlog: formidabel werk CfgSDTCh
Aantiespelen
lazers woud e
Beeldboeken
Zogenaamd
Vraagstuk
Paradox
Cornfeld: nieuwe
maatschappij
Billiton neemt
betonbedrijf over
Belastingdruk
Rendement
Aandelen
£)AG 11 JULI 1970
LEIDSCB DAGBLAD
PAGINA 7
?oot, directeur van Eurowo-
v. heeft deze week in Door-
ar hij een project bouwt,
che beschouwing gegeven
ieleggingsklimaat in Neder-
et werkklimaat in het par-
lev
de deze ook de wezenlijke
van de stagnatie in de wo- j
jroduktie. Technisch is het j
stiei,e PNX^Ue met 10.000 per
voeren tot 200.000 im 1980
v onder wintersportvakantie."
treiiDrte termyn overigens nog
m 8ek voorstel is". Naar de
an drs. Poot vereist dat
oehgeheel andere aanpak en
i I iancieel en politiek terrein.
v and van het voorbeeld van
ekei Renkum rekende hij voor
zij wijze de enorme stijging
ebriuur voor identieke wonin-
r 1 ug te voeren op de gewy-
r<?g< in.
n' de grondkosten inmiddels
stegen „Voor deze unie-
ïten en dit unieke bestem-
bepaald niet overdreven".
ra eer Poot en dat betekent
^^ging van 5.000 tot 7.000 gul-
ov jpartement. De bouwkosten
1 ïog 35.000 gulden, lagen in
4.500 gulden per apparte-
e er. De financieringskosten
v, atief nog meer door de in-
in in de BTW en de verho-
geg de rente. De BTW kost de
J.000 gulden meer dan de
gBting. Dat is byna het dub-
de bijzonder snelle bouw-
'echde rentestijging beperkt tot
vai. „Maar de grote klap", al-
er Poot, „komt van de ver-
i an de rendementseis. In
roeg die bruto ruim 8 pet.
ie belegger al 10,6 vragen
t in de huur betekent dat
i per maand. De minister
1 gevonden, dat voor dit
ct de subsidieregeling van
gemeenteklasse toegepast
lts de belegger genoegen
J tai/2 pet.
bereidwilligheid hangt het
oe hoog de rente precies
de overtuiging, dat aan de
m de grondprijzen voorlo-
einde komt. heeft Eurowo-
van de gemeente Ren-
"ui terrein voor de V0^Sende
j gen in Doorwerth gekocht
v, wees er echter op, dat
t nog een paar weken ge-
worden met het verstrek-
z e bouwopdracht, ook al zou
eC(de continuiteit doorgegaan
leurden.
dukosten zijn het laatste half
isclir zo gestegen, dat bij een
bruto rendement de huur
h< den per maand zal komen,
uui als oorzaak voor deze
?eei prijsstijging de overspan-
111 idsmarkt wordt genoemd,
va owoningen voor de grote
UUIhet voorlopig niet verstan-
cor een bouwopdrachten meer
,na tken totdat ontspanning is
e'ien de rente gedaald is.
ss.e. ot verweet het parlement,
eer woningen eist zonder op
-tig jen te letten. Krachtige
igen, veroorzaakt door het
tin van de woningproduktie,
voekoppeld aan te hoge ren-
rmijdelijk tot onbetaalbare
den. Het parlement voert,
wil van de consument in,
t inque politiek.
Jtte voor meer kwaliteit en
het huidige subsidiesys-
at, zo zei hij, dit stre-
r niet beloont. Hoe hoger
ngskosten zijn, des te la-
iet subsidie-bedrag .Even
de hij een pleidooi voor 'n
plan voor aannemings-
Het garanderen van een
leid bedrijf gaat ten koste
oed geleide, van de huren
be e bewoners, die daarvoor tè
d moeten opbrengen,
eeioet daar gebouwd worden
behoefte aan is. Drs. Poot
fi beroep op de levensverze-
col latschappijen om perma-
gei toenemende mate en met
van hun rendementseisen
Be woningbouw te investe-
seirts om gezamenlijk èn in
aI -king met ontwikkelings-
?el ippijen grote bestemmings-
an" ot ontwikkeling te brengen
df om zich lang van te voren
e bedragen te binden.
geIde afspraken tussen rege-
beleggers noemde hij daar-
t0( eerste vereiste. Een en an-
echts mogelijk als de wo-
in het parlement uit de po-
eer wordt getrokken, zei hij.
R'e parlement zou tenslotte,
'd( mening van drs. Poot, be-
,e. i dienen te nemen over een
'df nplan tot 1975.
ftWOUDE Ruim tweehon-
lerswoudse kinderen hebben
ngemeld voor deelneming
akantie-activiteiten, die van
l met 18 Juli worden georga-
Opvallend is, dat ongeveer
eren uit Hazerswoude-dorp
log hebben aangemeld, on-
et feit, dat de activiteiten
>elen in de wijk Rhynen-
het Hazerswouds kampioen-
Hens erger Je niet" voor
ben, is de belangstelling
w 8 ook zeer groot. Dit onder
ftaat gerpogrammeerd voor
B 15 Juli, 's avonds om acht
al de tent achter de winkelga-
de Da Costasingel.
°r rogramma voor maandag ziet
!n Igt uit: 10.00 uur rolschaat-
meisjes en jongens; 10 uur
enen voor kleuters; 14.30 u.
ooien, ring-gooien en sjoel-
1. voor Jongens en meisjes;
,jj r filmvoorstelling voor Jon-
j. meisjes.
A. J. P. Taylor Is een van de meest
omstreden moderne geschiedschrij
vers van onze tijd. Die reputatie
dankt hij voornamelijk aan één
boek: De oorsprong van de Tweede
Wereldoorlog. In dit, in het begin
van de jaren zestig beroemd en be
rucht geworden, boek toont Taylor
voornamelijk aan, dat Hitier niet al
léén schuldig was aan de Tweede
Wereldoorlog. Hij verzet zich te
gen de mythe van de eenmansoorlog,
hij verzet zich ook tegen de mythe,
dat alleen de Duitsers het verschrik
kelijke lijden van de mensheid in
de zes jaar van september 1939 tot
half Augustus '45 (50 miljoen doden)
hebben veroorzaakt.
Taylor legt een groot deel van de
schuld bij de Geallieerden, bij de
Britse en Franse staatslieden, die
Hitier zijn gang lieten gaan. Sterker
nog, die hem jaren in de waan lieten
dat zü zijn infaam gedrag stilzwij
gend goedkeurden. De schrijver wijst
ook op de publieke opinie in landen
als Engeland en Frankrijk, die een
zekere bewondering voelden voor het
verschijnsel sterke man. dat Hitier
en in mindere mate ook Mussolini,
belichaamden.
Het beeld dat hy zo opbouwt van
aarzelende, stuntelende geallieerde
landen, van binnenuit bedreigd door
desintegratie met name in Frank
rijk had het fascisme een grote in
vloed heeft velen tegen de borst
gestuit. Maar het moet gezegd, dat
confrontaties zoals Taylor ze voor
spiegelt een heilzame werking hebben.
Hardnekkige mythes worden er door
ondergraven, mensen worden erdoor
aan het denken gezet. Vanuit dit
soort tegenspraken worden nieuwe
visies opgebouwd, die rekening hou
den met opvattingen als die van Tay
lor en die daardoor een completer
en waarheidsgetrouwer beeld opbou
wen, dan vóór het verschijnen van
werk als van Taylor mogelijk was
geweest.
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat
Taylor de gehele waarheid laat zien.
Hij toont een facet van een verschijn
sel op de manier van: zo kun je het
ook bekijijken. Daarin ligt zijn waar
de. Hij werkt bevruchtend op na
hem komend onderzoek, over een on
derwerp dat geheel vast leek te lig
gen. Hij wil niet de Duitsers schoon
wassen. Nee. hy heeft hun schuld al
ingecalculeerd, maar wil toch wel
vaststellen, dat een eenzijdige schul
denlast een onjuist beeld geeft.
A. J .P .Taylor is een van de me
dewerkers aan de Standaard Ge
schiedenis van de Tweede Wereldoor
log, die in zes delen is verschijnen
by de Standaard Uitvery, Antwer
pen- Utrecht, die ook door ons blad
in de Argoreeks wordt uitgegeven.
Een formidabel werk, onder redac
tie van de eminente Britse krijgshis
toricus Sir Basil Liddel Hart. De na
druk in deze beeldboeken van een
brok geschiedenis ligt op de krijgs-
gebeurtenissen van die oorlog. Het
werk heeft vele verdiensten. Ten
eerste worden niet alleen de meest
bekende krijgstonelen weer o pge-
voerd. Maar er is ook ruimte voor het
in verband zetten van minder beken
de veldtochten en veldslagen. Verder
hebben verschillende auteurs de kans
gekregen om bij beroemde veldsla
gen of militaire hoofdmomenten ver
schillende visies te geven. Bijvoor-
beeld een Russische lezing van de
Duitse inval van juni '41 en een Duit-
se. Dat. herhaalt zich op vele plaat-
sen. Fotografisch materiaal wordt af-
I gewisseld met voortreffelijke plaat
jes van nieuwe wapens en situatiete-
keningen van gevechtsterreinen. Ge
zien deze wijze van uitgaven is zo'n
slordige f. 55 per deel van telkens
450 royale bladzijden beslist niet te
veel geld.
Maar terug naar Tavlor. Hij is
verantwoordelijk voor een van de
meest opvallende hoofdstukken op
politiek terrein in deze reeks. In deel
4 .handelend over de iaren 1943 en
"44, schrijft hij over de oorlogsdoel
einden van de grote drie aan de
vooravond van de conferentie van
Teheran in november 1943. Het is
een fraai specimen van de zienswijze
van de professor van Oxford.
Taylor merkt over het karakter
van de Tweede Wereldoorlog op:
„Voor de oorlog had men beweerd
dat een moderne oorlog te afschuwe
lijk was dan dat men die lang zou
kunnen verdragen. Overal zou onte
vredeneheid ontstaan en misschien
zou de hele beschaving ineenstorten.
De feiten waren er om te bewijzen
dat dat niet het geval was: hoe er
ger de omstandigheden, hoe vastbe
slotener de mensen zich toonden
Taylor wijst verder op het feit dat de
oorlogsleiders met een unieke macht
waren bekleed. Dat gold uiteraard
voor Hitler, die de oorlog bestuurde
als een one-manshow. Voor Mussoli
ni was het in theorie hetzelfde.
Maar hij was te lui om zelf dictator
te spelen de oorlog liep en hij verge
noegde er zich mee te schelden op
zijn onbekwame en ongelukkige on
derhebbenden.
„Duitsland en Italië waren zoge
naamd aaneengesmeed in het Stalen
Pact en samen met Japan vormden
zij de As, waaromheen de wereld zou
draaien. In werkelijkheid heeft de
eenheid van de As nooit veel te be
tekenen gehaden Nimmer bestond er
ook maar de geringste coördinatie
I van plannen tussen Duitsland en Ja
pan „Zelfs de nauwere band tussen
Duitsland en Italië leverde zelden
resultaten op.
Duidelijk stelt Taylor dat Duits
land en Japan hun oorlogsdoelen al-
bereikt hadden vóór de oorlog een
ernstiger wending nam. Tot het eind
toe bleven de Japanners hopen op
een vergelijk. ..Hitler accepteerde de
keus die zijn tegenstanders hem had
den opgedrongen: totale overwinning
of totale nederlaag. Maar zijn stre
ven naar wereldoverheersing men
kan het nauwelijks een plan noe
men —werd pas geformuleerd toen
het duidelijk werd dat de wereld
hem zou veroveren als hij de wereld
niet veroverde. Op een misschien
wat immorele wijze voerden Japan
en Duitsland van 1942 af een verde
digingsoorlog: ze wilden hun vijan
den uitputten of tweedracht onder
hen zaaien, in de hoop op die manier
de vruchten van hun gemakkelijke
overwinningen te kunnen behouden
einde dezelfde soort oorlog blijven
voortzetten, behalve dan dat hij toen
won in plaats van verloor".
En de Geallieerden? Zij geloofden
dat zij alleen maar veilig konden zijn
als de Asmogendheden overwonnen
waren. Conclusie van Taylor wat
paradoxaal klinkt de zogenaam
de totalitaire mogendheden hadden
dus gematigder verlangens dan hun
pacifistische tegenstanders
Taylor schildert vervolgens de ge
allieerde leiders: Churchill, de tra
ditionalist, die hoopte zowel het oude
Engeland, als zoveel mogelijk van
het Brits imperium te redden. Hij
had geen hoge dunk van het gepraat
van voor democratie en tegen fascis
me. „Voor hem was het een oorlog
tegen de vijanden van Groot-
Brit tannië".
Roosevelt was Churchills mede
stander tegen wil en dank Hij wilde
geen oorlog, maar Pearl Habor
maakte dat onmogelijk In theorie
was hij een absoluut heerser, niet
gehinderd door een oorlogskabi
net. En door het onmogelijke te ei
sen waar Taylor fraaie voorbeel
den van geeft maakt Roosevelt
het dikwijls mogelijk
Stalin was het slachtoffer van de
gebeurtenissen in de visie van de En
gelse geschiedschrijver. Hij had geen
vrijheid van handelen.
„Zijn handelwijze werd hem door
de Duitse inval gedicteerd Zijn oor
log moest een massale oorlog zijn,
waarbij miljoenen mannen in de
stryd geworpen werden de enige
oorlog van dit soort in de Tweede
Wereldoorlog en hij moest uitge
vochten worden in Europees-Rus
land. Zelfs overwinningen gaven hem
zijn vrijheid van handelen niet te
rug: Stalin moest tot het bittere
Zo kwamen ze in de herfst van
1943 voor het eerst by elkaar in Te
heran, de grote drie. Daar werd met
geen woord gerept over het funda
mentele vraagstuk van het verschil
tussen hun politieke systemen.
„Churchill was zijn vrees voor het
j communisme beslist niet kwijt, maar
I zelfs hij dacht, dkt Rusland meer
nationaal en communistisch was ge
worden en misschien had hy niet he
lemaal ongelijk. Roosevelt nam zoals
gewoonlijk het standpunt in dat een
probleem niet bestond als hy niet wil
de dat het bestond en nam aan dat
hy eventuele moeilijkheden, als die
zouden ontstaan, wel de baas zou
kunnen door zijn persoonlijke invloed
op Stalin aan te wenden. Dat was
i eigenlijk de grootste fout van Tehe-
ran"
„Zo eindigde de ontmoeting in Te
heran met een grote zekerheid en
een grote vaagheid. Het was zeker
j dat de drie mogendheden de oorlog
zouden voortzetten tot al hun vijan
den totaal verslagen waren Maar er
was slechts weinig wat hen bond, be
halve de vaste wil te overwinnen, en
geen van allen wisten ze precies wat
ze met de overwinning zouden moeten
doen, als ze die enmaal behaald
hadden. Hoogstens hoopten ze de
De grote drie bijeen in Tehe
ran. Achter Stalin zijn minister I
Molotov. Tussen Roosevelt en
Churchill staat Churchills doch
ter Sarah en naast haar Anthony
Eden.
vraagstukken, waarover ze naar alle
waarschijnlijkheid ruzie zouden krij
gen, op een vreedzame manier te re
gelen. Hun dapjier gepraat over een
betere wereld steunde op niets".
Somber klinkt dat. Maar, conclu
deert Taylor: „Met al hun gebreken
waren de drie mannen in Teheran de
leiders van de „vredelievende naties".
Om die reden werd de Tweede We
reldoorlog. In weerwil van hun latere
meningsverschillen en zelfs verwijde
ringen. niet gevolgd door een derde".
1 Kortom wie Taylor leest, heeft vol-
i doende om zich aan te ergeren of i
om over na te denken.
JRS
Kardinaal Alfrink is in Rome voor
een gseprek, dat hij ongetwijfeld
als het moeilijkste, maar ook als het
belangrijkste van zijn hele leven zal
beschouwen. Het eigenaardige daar
bij. is het eigenlijke onderwerp van
het gesprek de gehuwde priester
voor hem persoonlijk niet het al
lerbelangrijkste zal zijn. Waarom
zouden we er niet aan mogen herin
neren, dat hij nog niet eens zo
veel jaren geleden in een brief
aan de priesters het celibaat met
overtuiging heeft verdedigd. Er is
geen reden om aan te nemen, dat
hy deze overtuiging nu niet meer
zou hebben.
Toch pleit hy met andere Neder
landse bisschoppen in de bisschoppe
lijke verklaring van 19 Januari van
dit Jaar de publikatie, waarmee
het conflict met Rome is begonnen
- voor toelating van gehuwden tot
het ambt en voor herstel in het
ambt van uitgetreden en gehuwde
priesters. Is dat in tegenspraak
met zyn persoonlijke overtuiging?
Hiermee raken we meteen de kern
van de kwestie waar het om gaat.
De kerk van Nederland kent geen
bisschoppen meer, die los van het
h et pastoraal concilie bepalen de
bisschoppen mét het kerkvolk het be
leid in het kerkbestuur in de vaste
overtuiging, dat het geloof in de ge
hele geloofsgemeenschap is en dat de
geest óók werkt in de gelovigen. Da t
luisteren van de bisschoppen naar de
stem van de gelovigen is niet zo maar
een stukje democratie.. Het spruit
voort uit het wezen van de kerk zelf.
De bisschoppen zyn de vertolkers van
het geloof in hun kerk. De bisschop
pelijke verklaring, van 19 Januari
sloot dan ook geheel aan bij de aan
bevelingen die het pastoraal concilie
him twee weken daarvoor had ge
daan.
NEW YORK (Reuter) —De op
richter van de Investors Overseas
Services (I.O.S.), de miljonair Ber
nard Cornfeld, heeft bekendgemaakt
dat hij bezig is een nieuwe maat
schappij op te richten, In een tele
fonisch interview in New York zei
Cornfeld dat zijn nieuwe maat
schappij. „Cornfeld and Company"
genaamd zal werken in probleemge
bieden waar de I.O.S. geen oplossin-
I gen heeft gevonden. De maatschap-
j pij zal zich op hetzelfde vlak bewe-
gen en doorgaan met wat de I.O.S.
reeds heeft gedaan. Cornfeld and
Company wordt een Engelse maat
schappij. die naar wordt verwacht,
l binnen enkele dagen zal beginnen,
met haar werkzaamheden. Zoals be-
kend is Cornfeld uit het bestuur
I van de I.O.S. gestoten nadat deze
maatschappy door hem opgericht,
I in moeilijkheden was geraakt.
DEN HAAG IANP) NV Beton-
dak Arkel, producente van hoogwaar- I
I dige betonprodutken, heeft Niemans'
Beton Son n.v. overgenomen. N.v.
Betondak is een van de 33 bedrijven
die deel uitmaken van de industrip
divisie van de Billiton maatschappij
n.v. en heeft verstigingen in Arkel.
Gorichem en Eindhoven. Het bedrijf
is gespecialiseerd in de produktie
van voorgespannen palen, buizen en
constructie-elementen, als ook beton
nen wand- en dakplaten. Het telt
ruim vijfhonderd werknemers, waar
van het merendeel in de bedrijven
te Arkel werkzaam is.
Reeds geruime tijd zocht het Ar-
kelse bedrijf mogelijkheden die tot
verruiming van de produktie en ver
dere specialisatie zouden kunnen lei
den. De fabrieksterreinen in Arkel
boden hiertoe geen of onvoldoende
ruimte.
Het fabrieksterrein in Son heeft
een gezamenlijke oppervlakte van
270.000 m2. en Europese verbindings
wegen en liet als zodanig ruim
schoots gelegenheid voor verdere ex
pansie. Het perfect geoutilleerde be
drijf, waar ruim 200 mensen werken,
telt negen fabriekshallen.
Huidige produktie-capaciteit van de
beide bedrijven: 250.000 m3 beton per
jaar. Omzet gecombineerd ca 50 mil
joen gulden. De overname geschiedt
middels contante betaling.
CVan onze financiële medewerker)
Kortgeleden heeft de president van
de Nederlandsche Bank erop gewe
zen, dat de economie precies weten
hoe zij inflatoire bewegingen moeten
stuiten, maar dat de uitvoering stuit
op politieke overwegingen. Dit houdt
in dat de stuurmanskunst van de eco
nomen tekort schiet bij de inflatie-
bedrijding als de politieke wil van het
volk.er niet achter staat. Het is dan
ook niet te verwonderen geweest dat
bij de verkiezingsstrijd in Groot-
Brittannië economische achtergron
den de inzet vormden van de stem
bus en Wilsons nederlaag is dan ook
voor een belangrijk deel toe te schrij
ven aan het feit dat vertrouwen in
de effectiviteit van zijn inflatiebe-
strijding ontbrak.
Al v ór de stembus de verrassen
de nederlaag van het kabinet-Wil-
son bracht was er op de internatio
nale valutamarkten een zekere on
rust rond het pond sterling te be
speuren, welke in het najaar ge
makkelijk tot een van de vele-na-
oorlogse pondencrises had kunnen
leiden. Vandaar dat de nieuwe re
gering, ook al steekt zij niet onder
stoelen of banken dat de economi
sche kracht van Groot-Brittamiië
danig is getaand, uit een ander vaat
je gaat tappen.
In plaats van een rigoureuze be
snoeiing van de economische activi
teit door een stringent versoberings
programma, wil zij meer overlaten
aan de vrije krachten van de maat
schappij. In dat kader past een be
lastingverlaging, welke enerzijds de
I bestedingen kan stimuleren bij
voorbeeld als het gaat om een ver
laging van de omzetbelasting
j maar anderzijds bij een verlaging
van de belastingen op de inkomens
kan leiden tot een vergroting van
de investeringsactiviteiten.
Daarbij wordt uitgegaan van de
gedachte dat de bestaande kapitaal-
schaarste. welke ten grondslag ligt
aan de ongekend hoge rentevoet,
waarop de westerse samenleving is
beland, het voornaamste knelpunt is
om de industriële investeringen tot
gewenste hoogte op te voeren.
Door de belastingdruk voor het be
drijfsleven te verminderen neemt de
animo toe om de daarvoor beschik
baar komende middelen aan te wen
den voor vergroting van het produk-
tie-apparaat dat er uiteindelijk toe
bijdraagt om het algemene welvaarts
peil op te voeren. Het Is een alterna
tief voor het tegengaan van pryssty-
gingen.
In West-Duitsland, waar de econo
mische moeilijkheden op een ander
vlak liggen dan in Groot-Brittannië,
worden de zaken anders aangepakt.
Nadat gebleken is dat de monetaire
maatregelen, die onlangs nog aan
leiding gaven tot een verhoging van
het renteloze tegoed dat de handels
banken by de centrale bank moeten
j aanhouden, onvoldoende uitwerking
j hadden, wordt naar het zwaard van
de fiscus gegrepen.
I Daarmee komt d« Dultoe econo-
I mische politiek diametraal te staan
tegenover die van de nieuwe Britse
I regering, hetgeen wellicht ook is toe
te schrijven aan de politieke signa
tuur van de onderscheiden regerin-
I gen. Vooruitlopend op de belasting
maatregelen viel er bij de Duitse be-
I zitters al een zekere stroming te con-
j stateren om zich, door overheveling
j van kapitaal naar het buitenland, te
i vrijwaren tegen de uitwerking van
de door de minister van economische
zaken. prof. Schiller, aangeprezen
weg om de conjunctuur in te dam
men.
Hiertegenover staat dat de hoge
rentestand en de kans dat er opnieuw
een opwaarding van de mark nodig
zal zijn om de conjunctuur te brei
delen. een toevloed van buitenlands
geld tot gevolg heeft. Dit zou tot een
middelenovervloed by de handelsban
ken hebben geleid, als de Bundes
bank er geen stokje voor had gesto
ken door de verhoging van de kas-
reserve. Het gaat daarby echter om
geld en met de afvloeiing van Duits
vermogen is kapitaal gemoeid, wat
heel iets anders is.
Natuurlijk kan men zich afvragen
waar al dat Duitse vermogen te
recht komt. want het spreekt van
zelf dat de bezitters het geld niet zo-
I maar ergens in het buitenland wil
len laten staan. Kapitaal moet geld
verdienen. Door het over te brengen
naar nummerrekeningen bij Zwitserse
banken kan wel bescherming worden
gevonden tegen de aanspraken van
de fiscus, maar dat is niet zo goed
als wanneer het wordt overgebracht
naar een land waar behalve rugdek
king tegen de fiscus ook nog een
flink rendement wordt geboden
Ongetwijfeld is een deel van het
Duitse kapitaal langs allerlei kana
len in Nederland terecht gekomen.
Dit kan worden afgeleid uit de aan
houdende vraag naai- de 8 pereent
rentende kortlopende obligatielenin
gen, de enige hoek van de obligatie-
markt. waar de laatste tyd nog wat
leven in de brouwerij valt te cousta-
teren.
Weliswaar is de gulden op zich
zelf genomen geen keiharde valuta,
want de prijzen kunnen alleen in
toom worden gehouden door de me
dewerking van het bedrijfsleven aan
het prijsbeleid van de overheid,
maar in het internationale gezel
schap maakt de gulden geen slecht
figuur. De inflatiespiraal werkt ten
gevolge van de prysbeheersing wat
minder sterk dan in de omringende
landen.
Bij de overheveling van Duits ka
pitaal naar Nederland blijft het voor
de Duitsers wat de geldontwaarding
betreft koekoek eenzang met het
eigen land. De rente van 8 procent
kan dus zonder bijkomende bezwa
ren worden getoucheerd zonder dat
de fiscus in eigen land er weet van
heeft. Dat is heel wat voordeliger
dan beleggingen in eigen land, want
daar moet een belangrijk deel van
het rente-inkomen in de vorm van
inkomstenbelasting in de schatkist
worden gestort.
Voor Nederlandse beleggers staan
de zaken er anders voor als zy in
de obligatiesfeer trachten een rende-
I ment op hun vermogen te kweke.
I In de eerste plaats moeten zy min-
j stens de helft van de rente-inkom-
sten aan de fiscus afdragen, terwijl
de andere helft wordt opgeslokt door
j de geldontwaarding, die dit jaar toch
i minstens 4 procent zal bedragen, al
thans als de nieuwe gegevens van
het centraal planbureau Juist zullen
blijken te zijn.
Voor belegging m aandelen voelen
I de Duitse kapitaalvluchtelingen in
de gegeven omstandigheden weinig,
j Het wisselvallig lot van de aande-
lenbezitters hebben zij de laatste
j maanden zelf aan den lijve erva
ren. toen de koersen op de effecte
beurzen in Frankfort, Dusseldorf en
Hamburg ineen zegen als roomijs op
een schoteltje dat in de zon is ge
plaatst. Ten opzichte van het koers-
gemiddelde aan het begin van het
Jaar is het koerspeil aan de Duitse
beurzen nu minstens een kwart ge
daald. Wat dat betreft staat de Am
sterdamse beurs er nog iets be
ter voor ondanks de klappen, welke
er bij de internationale fondsen zyn
toegebracht, want hier is het gemid
delde koerspeil met iet« meer dan
10 procent afgenomen.
Dit alles neemt niet weg dat de
bisschoppen eigen verantwoordelijk
heden hebben in de vaststelling van
het beleid. Zo hebben zij te waken
voor de eenheid met de andere pau
selijke kerken, die haar hoogste uit
drukking vindt in de paus van Rome.
De bisschoppelijke verklaring van 19
Januari is dan ook geen blote mede
deling aan Rome over bepaalde op
vattingen in Nederland over het celi
baat, het is een informatie over ge
dachten, die hier aangaande het
priesterprobleem leven. Het behelst
een verzoek aan het wereldepiscopaat
en de paus om samen te overleggen
wat aan deze problematiek gedaan
kan worden.
We behoeven hier niet te herha
len op welke bijkans liefdeloze wijze
op deze verklaring door verschillen
de Romeinse instanties is gerea
geerd. We herinneren slechts aan
de demonstratieve publikatie door de
Osservatore van de stroom van tele
grammen, waarin het wereld-episco
paat zijn trouw betuigde aan de Hei
lige Vader. Alsof de verklaring van
de Nederlandse bisschoppen niet
juist van die trouw uitging.
Toch vormt dit laatste de aanwij
zing dat Rome zeer goed weet waar
het om gaat. De Nederlandse bis
schoppen hebben wel in conc^eto de
celibaatkwestie aan de orde gesteld,
maar in feite maakten zij daarmee
een veel groter probleem in de kerk
acuut. Kan en mag in de kerk van
na het Tweede Vaticaanse Concilie
de Paus zonder overleg met de bis
schoppen nog alleen de zaken uit
maken? Zijn de bisschoppen in de
kerk alleen maar toegewijde diena
ren en uitvoerders van de Heilige
Stoel of hebben zij een eigen ver
antwoordelijkheid voor hun kerk en
daarmee voor de universele kerk?
Is het Petrus en de andere apostelen
of Petrus met de andere apostelen?
En nu heel concreet: is het verplich
te celibaat nadat de Paus zonder
overleg met het wereldepiscopaat
zijn mening in een encycliek en na
dien in diverse toespraken heeft
vastgelegd een uitgemaakte en on
aantastbare zaak? Of moet die me
ning bekrachtigd of herzien
worden door een bisschoppensyno
de?
Welke gedachten kardinaal Al
frink over het bestuur van de we
reldkerk heeft, weten we sinds Vati-
canum 2 Hij ia op dat concilie de
gezaghebbende pleitbezorger ge
weest van het collegiaal bestuur,
dat overigens officieel door het
Tweede Vaticaanse Concilie is aan
vaard. De pyn is alleen geweest, dat
het centrale bestuur van de kerk
sindsdien gedaan heeft alsof er geen
Vaticanum 2 was geweest. Sterker
nog. de toen ingestelde bisschoppen
synode, die toch de realisering moest
zijn van dit collegiaal bestuur, heeft
pas in 1969 mogen discussiëren over
collegialiteit en toen eerst voorzich
tig de wens kenbaar mogen maken
de Romeinse curie de burcht van
centralisme ondergeschikt te ma-
ken niet alleen aan de Paus. maar
j ook aan het wereldepiscopaat Ook
die bisschoppen-synode ligt alweer 'n
jaar achter ons, zonder dat er veel
veranderd is.
Wie niets begrijpt van het gevecht
dat kardinaal Alfrink in Rome voert, -
zal teleurgesteld zijn als hy straks
terugkeert zonder directe toezegging
Inzake afwykende toepassing van de
celtbaatsregels. Wie echter begrijpt
waar het om gaat. zal het als een
groot succes beschouwen als de kar
dinaal mocht terugkeren met de toe
zegging. dat het priesterprobleem 't
agendapunt zal vormen van de bis
schoppen-synode 1971. Daarmee zou
het principe van de collegialiteit in
het bestuur van dt kerk erkend zyn
en nog wel in een kwestie die on
wrikbaar vast scheen te liggen door
uitspraken van oen verkeerd geïnter
preteerd primaatschap.
A. GROEN.
