an schaak automaat
tot computer
W ereldkampioenschappen
Vraagteken-kruiswoordraadsel
Lift(st)ers langs de
Europese wegen
Pim woont in de win-ter
;te
di
4
4 i
1
1 1
1
B 1
1
I
j 4
3
H. W. Filarski's bridgerubriek V
I teC
Gis»
rxlsta
e fab
in zi
it
iAG u JULI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
computer eens goed schaak kunnen spelen? Velen
van overtuigd dat het nooit een elektronische machine
en zal een grootmeester te verslaan. Oud-wereldkampi-
(twinnik denkt hier echter anders over. Hij is van me-
3uitoat niet ver is clat comPuter iedere schaak-
;id van het bord slaat. Andere deskundigen, w.o. onze
noot prof. dr. Euwe achten het wel mogelijk, maar zeg-
larbij dat het nog wel duizend jaar kan duren eer een
ie het wint van een menselijk brein!
jullen eens zien wat een computer presteert tegen een
middelmatige schaakspelers. Wij vonden een leuke par-
et Russische schaakblad „Sjachmaty" uit 1968. Het was
ijd tussen de elektronische machine en de lezers van het
in.!d „Oeral-Arbeiders". Het gevecht duurde ongeveer vier
BCWen. Zoals gebruikelijk werden de zetten van „de lezers"
emmenmeerderheid gekozen. Daar de meeste schaak-
3ers het schaak van de computer nogal skeptisch be-
blijf ik met mijn commentaar bij de bewuste partij
komische kant.
aan de kijklustigen, maar deed ook
de deuren van de automaat open' om
toch vooral aan te tonen dat hij
geen bedrog pleegde! Iedereen kon
met de automaat een partij spelen,
maar niet alvorens men een zeker
bedrag op tafel had gedeponeerd
Niemand was echter tegen de
schaakautomaat opgewassen. Men
vond het „duivelachtig" en „subtiel".
Na de dood van Wolfgang Kempel
ging de machine in handen over
aan Leopoldt Maelzel, een gefortu
neerd man, die er eveneens heel
Europa mee doortrok. Deze meneer
Lezers
ad De Machine
Pb8-c6 De computer laat
met een kluitje in het riet
rerk^Hij (of 4J) bedient zich van
eem Nimzowitsch. Van een
kan' men nu eenmaal alles
ten 2. d2-d4 d7-d5 3.Pbl-
4,d4-d5 Pc6-e5 5.Lcl-f4
uilen het hem zo moeilijk
li maken, moeten de lezers
hebben. 5 Pe5-g6 6.Lf4-
I? Blijkbaar had de computer
ing of was er een ponskaart
ezakt. Als beter wordt „door
aangegeven 6 a6 7.Pe4:
Lfl-b5 Lc8-d7 8.Pgl-h3
doet een' mens! Hij ziet de
op e6. maar de robot heeft
ïiddels van de vorige abstrac
ted. 8. ,c7-c6! De logische
ïdat het van een machine
rdient het een uitroepteken.
Dd8-b6. Bij deze zet klo-n-
hoge tonen. Een der lezers
laconiek op dat de machine
516 Hij had de verraderlijke
iipl<g5 benevens Dc6: en 12.Lf7-{-
den. 10.Ddl-d2 Db6-c5 „My
niets wijs!" moet de auto-
svUi edacht hebben. Op 10 0-
ilgt een nieuwe val ll.Pa4!
nevangst. Il.d5xc6 Ld7xc6.
Computer
ede
f
A
e n
t
f
waagde het zelfs bij Keizer Napoleon
een bezoek af te leggen. Dat. was op
het slot Schönbrunn in 1809. Napo
leon werd verslagen! Daarna kwam
Eugène de Beauharnais (met mede
werking van Napoleon) in het bezit
van de automaat. Zij betaalde 30.000
francs. De geschiedenis verhaalt dat
Maelzel in' 1817 de machine terug
kocht.
In de jaren 1821 en 1822 kwam de
automaat naai- Amsterdam. De Ne
derlanders konden „genieten" van
het fantastische „brein" van de voor
loper van de computer.
In 1826 ging Maelzel naar New
York en hield stand tot. 1836. Na de
dood van Maelzel in 1837 kwam het
toestel in handen van Mr. Ohl, die
4000 dollars op tafel legde. Voor het
zelfde bedrag ging de automaat naar
dr. John K. Mitchell om tenslotte
te belanden in het Chinese Museum
te Philadelphia.
Door een' hevige brand in het jaar
1845 werd de machine totaal ver
nield. Vele jaren later werd bekend
dat de automaat bedrog had ge
pleegd. Een aantal schaakmeesters,
alle klein van gestalte, moeten ach
ter de raderwerken hebben plaats
genomen. Men zegt Allgaier (1809),
Weyle en Alexandre (1818), Bon-
court (1818), Lewis il819), Williams
(1819), Mouret '1820» en Wilhelm
Schlumberger (1827).
Omdat de gespeelde partijen niet
werden genoteerd kunnen wij helaas
geen fragmenten tonen. Wel is thans
bekend dat er over de schaakma
chine zelfs „wetenschappelijke" dis
cussies hebben plaatsgevonden. Met
belangstelling zien we de ontwik
keling van de computer, in het bij
zonder op schaakgebied, tegemoet.
Fraaie combinatie
Tot besluit een' gigantische com
binatie van de onvergetelijke dr.
Tartakower.
Ostende 1907
dr. Tartakower
In twee zetten maakte wit de par
ty Uit. 1. Dd2-d8!Df5-e4 2.Lb4-e7!
Zwart gaf het op. Wat is het
schaakspel toch mooi. hoor ik de
ware liefhebber mompelen
BISHOP
Vijf landen waren gerechtigd om deel te nemen aan het
W.K. voor landenteams, dat voorafging aan het W.K. voor
bridgeparen, welke beide evenementen te Stockholm werden
gehouden.
De Ver. Staten kwam met een team pen gespeeld en aan beide tafels be-
dat geheel bestond uit professionals j gon west met de kaart die iedereen
en dat zich vooral in de beginwed- wel zou spelenhartenaas. Oost sig-
strijden verre superieur toonde bo- j naleerde de kleur aan, west speelde
ven de andere deelnemers: Taiwan j harten door naar oosts harten heer
(Formosa, kampioen van Azië), Bra-en oost legde vol verwachting een
zilië (Zuid-Amerikaans kampioen derde harten op tafel. Zuid troefde
Noorwegen (Europees kampioen) en natuurlijk hoog af, speelde daarna
Italië. De Italianen waren sinds 12 twee rondjes troef en toen ruitenheer
Lezers
dypomt de mens in aantocht!
6! Pg8-h6 13.0-0-0 Pg«-e5
{5 Het wordt knokken!
ïputer liet een diepe zucht
akelde over in de derde ver-
14 Ph6-g4 Hij ziet 't! Er
Le5: en mat. 15.h2-h3 g7-g6
fd( ,r)M zijn geschud. De zwarte
e mist de Joker (Zelfs
WO ridge-deskundige H. W. Fi-
eeijzou voor een raadsel hebben
b 16.h3xg4 Lf8-g7 17.Lg3
a c5\e5 Voert tot een elegant
'lijkbaar zag de automaat niet
il in 17 Le5: 18.Lf7+ Kf8
met damewinst. Zou een
computer dan toch vooruit
i rekenen?
ad !-d8!Ta8xd8 19. Le6-f7+ en
gel chine gaf liet op. Men vond
Oost gever, NZ kwetsbaar. De Chi
nezen boden in NZ; zuid één schop-
fedruppels op de*Vloër.' La"t« j n°ord vler shoppen. De Bra-
Ott iat het drie tranen van de '-""in™ kregen een twee-hartenope-
ter waren nlng van oost te horen waarna
zuid twee schoppen zei en noord vier
schoppen.
Aan beide tafels werd dus vier schop-
ppe
>a1ierste
n! ikautomaat
roegere jaren bestond er reeds
laakautomaat. Omdat hierover
;ch
Jaren titelhouders maar zonden dit
maal een team dat ook in de mees
terklasse van de Ned. Bridgebond
geen enkele kans zou hebben en dat
dan ook onderaan eindigde.
Interessante spellen die ook door
het publiek op bridgerama gevolgd
konden worden waren er natuurlijk
in overvloed. Hier zo'n partij uit de
match Taiwan-Brazilië, die tevens
het zwakke punt onthult der meeste
deelnemers: tegenspel.
H V 7 5
VB10
<- V B 10 8
f B8
6 4
9 A 8
9 7 6 3
•f. H 9 6 5 2
N
W O
9
H 9 7 5 3 2
O A 5 4
V 10 2
A B 10 8
6 4
O H 2
A 7 4
De tegenpartij mocht ruitenaas
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
bekendheid bestond en we
via oude geschriften en mo-
onderzoekingen over meer ge-
beschikken volgt hier een zo
mogelijke beschrijving, waar
na ij. naar we hopen, vele onin-
n- en een genoegen zullen doen.
jaar 1769 vervaardigde de
Wolfgang Kempel (hij heette
0 kelijkheid Kempelen) in Oos-
een machine, die ruim 60
oe^ang overal in' de wereld zeer
(langstelling brok. Het toe-
de vorm van een antiek
difiureau. Wanneer men ervoor
zag men een lade en twee
Daarachter bevonden zich
raderwerkjes. In het midden
rif^ ee schaakbord geconstru-
Z(§aarachtér een pop was aange-
gestoken in Turkse kleding,
urnen konden bewegen waar-
de stukken op 't bord kon
atsen. Deze .machine' trok niet
de aandacht van de schakers,
ook van hen die niets van het
fwisten.
ipel (die zich later Baron von
telen ging noemen) kreeg dan
iel aanbiedingen die hij dan'k-
icepteerde. Hij reisde van We
ill 'aar Londen, Parijs, Berlijn, St..
L *burg, Moskou en Leipzig. Eens
hu ook ons land. Hij toonde
Ulleen vol trots zijn vindingen
E S S A yJBO'Z 0 N0A N T E
l ■•'■'CHü N t> 0|E
B E L O O PHE S P|AL:0 M
|N|K 0 P E KjAI. Tjp|
a c aBt o lJ(kJBP|5;p a
CE I T|R|O R K|bo E C
A L5AT E BerfMp R0
l'EU'- L U M I N AATDC
I 0 N|MU I |C ATJUB E I
5.TE PlNE CM I |Z0 N E
|u|SnPR 0 0 l
AM 0 R|l E RBOP G E L t>
L|K I NA|E|K|LIE|
F L ATMS P I TMN.OTII IT
De eerste prijs van f 10,werd toe
gekend aan mevrouw B. J. M. Lager-
weyLucien, Albert Verweystraat 1,
Noord wijk aan Zee; de tweede prijs
van f 7,50 aan de heer G. van Weer-
lee, Munnikenstraat 48, Leiden; voor
de prijs van f 5,elk kwamen in
aanmerking mevrouw W. v. d. Broek-
Jansen, Prof. van der Waalslaan 15,
Voorschoten en de heer D. van dei-
Plas. Mr. D. Donkercurtiusstraat 7,
Katwijk aan Zee.
De prijzen zullen aan de prijswin
naars! essen) worden toegezonden.
re eei
ac<
Met het zomerse weer verschijnen i
weer tientallen Jeugdige lifters op de
Europese wegen. Ze „opereren'
met wisselend succes, constateert1
weekblad 'Elle' dat twee pseudo-lif
ters met opgeheven duimpje langs
een drukke weg plaats deed nemen.
De Jongelui (een vierentwintigjarige
acteur en een twintigjarig fotomodel)
vertoonden zich tijdens die bezigheid
in zeer uiteenlopende kleding, van
hippy-tenue tot en met het correkte
I kostuum van succesvolle jonge zaken
lieden. De als Jeugdig zakenman ver-
j momde lifter klassieke jas. diploma-
i tenkoffertje, paraplu) werd overal
door de eerste de beste automobilist
meegenomen. Motief: zijn elegante
uiterlijk, gevoegd bij de veronder
stelling dat hij dezelfde maatschap
pelijke status als de automobilist zou
hebben. De vrouw van dit type (man
telpak met midirok, platte wandel
schoenen', kof ferschry machine) kreeg
echter geen voet aan de grond: men
I vond haar gewoon tè netjes om een
serieuze liftster te zijn. De vrouwe
lijke hippy (blote voeten ln sandalen,
kettingen, geen bagage, wel een twij
felachtig sigaretje) werd ln zes van
de tien gevallen meegenomen onder
het motto dat men aardige meisjes
altijd meeneemt. Voor de mannelijke
hippy met z'n lange blonde pruik en
geborduurde kaftan had slechts
twee procent van de passerende au
tomobilisten begrip, maar zes van
de tien namen diezelfde Jongen zon
der aarzelen mee, toen hij in matro-
zenuniform verscheen. Motivering:
die tijd hebben we zelf ook meege
maakt. Nul op het request daarente
gen voor het èl te uitdagende meis
je nfet zwarte pruik, zware make-up,
strak truitje, minirok en dljlaarzen
en voor de ln een samenraapsel van
sport-en universiteitskleding gesto
ken „student". Reactie op deze laat
ste verschijning:„weer zo'n smerige
linkse, laat die maar naar Rusland
gaan". Kleren maken blijkbaar, ook
bij het liften, de man (en de vrouw).
maken, doch op noords vrije ruitens
kon zuid de verliezende twee klei
ne klaveren weggooien
Hoewel het spelen op een aftroef-
slag meestal een populaire manoeu- i
vre is, is dat hier natuurlek fout.
Vooral oost dient in te zien dat zuid i
ook niet meer dan twee hartens zal
hebben. Hij kan dan harten af signa
leren of, als west toch harten in slag
2 naspeelt, met hartenheer nemen om
klaver te vervolgen. Dat levert dan
twee hartens, één ruiten en één kla-
verslag op. Harten naspel in slag 3
kan niets opleveren tenzij west
schoppenboer-acht-derde of aas-boer
zes zou hebben gezien het bieden een
praktische onmogelijkheid.
BRIDGEVRAAG
Zuid gever, allen kwetsbaar. Zuid
opent met één harten en de westspe
ler heeft: (West) B 10 8 9 B 4
OA V 7 3 H V 10 6
Wat moet west doen? Een opgvae
uit de bridge-marathon. Antwoord
elders op deze pagina.
Pfff..zegt Pom en nog eens
pfff..Zo warm als van-daag is
het nog nooit ge-weest. Na-
tuur-lyk ben ik erg trots
om mijn mooi-e zwar-te vacht,
maar heel heel eer-lijk ge-zegd
zou ik best als de men-sen eer
bee (je in mijn bloot-Je wil-len
lo-pen. Maar Ja, ik zit nou een-
keer aan mijn war-me zwar-te
pak-je vast. Het e-ni-ge wat ik
doen kan is zoe-ken of er niet
er-gens een klein klein wind-ie
waait. Hij gaat naar de tuin.
Pfff. daar is het i.og war-mer
dan in huis en de zon heeft
het groe-ne gras van de perk-jes
ne-le-maal geel ge-maakt.
Gauw weg we-zen, denkt Pom,
an-üers loop lk straks ook nog
in een geel jas-Je. Hu pro-beert
het eens in de keu-ken. Pfff.
ook niet om uit te hou-den. In
de gang mis-schien. Pfffnee.
De z"n schijnt ei- door een hoog
raam naar bin-nen en Pom
schiet gauw op-zij, om-dat hij
nog al-tijd bang is voor dat ge
le jsk Pfff.. zegt hij weer
als hy voor de ka-mer-
deur staat. Hier moet. ik ook niet
we-zen, want daar heb-ben Pim
en ik het straks al ge-pro-beer
Op-eens denkt hij heel e -ven
niet aan de warm-te. Pim?,
denkt hy, waar is Pim ge-ble-
ven.
We gin-gen sa-men op weg om
een fris wind-je te zoe
ken. Nou zie ik hem ner-gens
meer. O, die ar-me stak-ker in
zijn d,k-ke streep-jes-pak is vast
he-le-maal uit-ge-puft van de
warm-te. Of zou ie mis-schien,
een iek-ker fris wind-je ge-von
den heb-ben en het he-le-maal
voor hem ai-leen hou-den?
Fom denkt na. Tuki. keu-ken,
gang, ica-ineizegt hij zacht,
ben ik al-le-maal ge-weest. Daar
hoef ik r'et meei te zoe-ken.
Maar bo-ven? Zou Pim mis
schien bo-ien een lek-ker fris
wind-je beb-ben ge-von-den en
het he-le-maal voor hem al-leen
hou-deri? Van kwaam-heid
krijgt hij bet er nog war-mer
van en ^aat inet-een op weg
naar bo-ven. Pfff..op de gang
oo-ven lijkt hei nog war-mer
dan be-ne-den. De bad-ka-mer
mis-schien? Daar zijn ook
steen-tjes op de vloer en mis
schien is daar het bes-te plek
je van .iet huis. Nee, mis De
deur van ce bad-ka-mer is op
slot. Dat k«p Pim niet ge-daan
heb-ben. Ver-der zoe-ken dus
maar weer. Als Pom de slaap-
ka-mer- deur bin-nen wipt heeft
h;1 het gn-voel dat ie-mand een
klap op zijn zwar-te kop geeft,
maar dat is al-leen maar de
warm-te. Tom staat stil en kijkt
>m zich heen. Op het punt-je
van epn kat E niet van zo maar
van zijn neus zit-fien drup-pel-
tjes en hti laat zijn staart sle
pen. 7/o warm heeft hij het nu.
Het ruist hier van de hit
te. zt-gt hij te-gen de spie-gel.
De spie-gel zegt niets te-rug,
maar het rui-sen gaat door Is
het wel ruisen Lijkt het ei-gen-
iilk niet op het spin-nen van
een kat^ Pom schudt zijn kop.
Kan niet, zegt hii te-gen zich
zelf. Zo spint al-leen een kat
die od een dag in de win-ter in
ziin war-me mand-je voor de
ka-chel lirrt En wel-ke kat zou
er van-daag aan een warm
niand-Jt kun-nen den-ken?
Als ik het me voor-stel plof ik
he-le-maal uit el-kaar van de
h:t- te. En toch..en toch. Hij
kijkt nog eens goed. Zijn o-gen
.<r r-ot-n ne-le-maal groot, want
de dich-te don-ke-re kast waar
de vrouw al-le din-gen van de
win-ter be-waart staat open en
uit die kast komt het rui-sen
van de hit-te. Pom loopt
er iüeuws-gie-rig naar toe en
tikt met zi.r. poot-je tegen de
deur die nu nog ver-der o-pen-
gaat. Het rui-sen of spin-nen,
wordt nog har-der. Pom kijkt
raar ai-le din-gen van de win
ter. De war-me laar-zen van de
vrouw met een zacht vel-le-tje
van hn-nen, de wol-lenmut-sen
en da.^-sen, de he-le dik-ke jas
met net bont-Je en een gro-te
zak met een rits waar-in
de vrouw haar al-ler-warm-ste
jas be-waart. Pom gaat op zijn
ach-ter-po-ten staan en legt
zijn cor-tjes te-gen de gro-te
zak met de rits. Het suist in zijn
o-ren en hu weet het nu heel
heel ze-ker: dat is het soin-nen
van een kat. En niet van zo maar
Pim O. lie-ve help, zucht Pom
Wie kruipt er nou met de-ze hit
te in een dich-te zak? Ik moet
nem er gauw uit zien te krij
gen eo op-vro-lij-ken. Ik zal wel
zor-gen dat lk er-gens een lek
ker fris wind-je voor hem vind
en dan mag hij voor-op zlt-ten,
zo-dat bet door zijn snorren
blaast. In de zak be-gint het te
be-wc-gen. Pom verwacht pen
heel zie-lig, heel war-me Pim.
Maar nixs er-van Pim kijkt,
vro-iijk uit de zak met de rits.
Ila, die Pom, zegt hij, Tk woon
in de win lei. Ik slaap met mijn
kop je 'c-gen het bont-Je van de
vrouw en ik droom van ka-chels
en war-me mand-Jes en ik ben
he-le-maal ver-ge-ten hoe warm
het daar bij Jul-lie ls. Kom
er gauw by, Pom! Je doet
ge-woon Je o-gn dicht en
je ;egtBrrrr.wat is het koud
bul-ten Ik kruip lek-ker weg.
En je zult het zien, dan lukt het.
Pom staat er e-ven van te ky-
ken, maar dan knikt hy. Wie
weet heeft die streep ge
lijk, denkt hy. Hy klimt te-gen
de zak op en laat zich naar bin
nen glij-den. Pfffdenkt hy
eerst, dat houd ik geen mi-nuut-
ie vol Maar dan wordt het
con-kei om hem heen. Voel Je
■ïoe koud het buit-en is?, vraagt
Pim. Brrr klap-per-tand Pom
iiet sneeuwt en het vriest en het
hagelt en het waait, alles te-ge-
ïyk; la-ten we maar gauw in ons
war-me mand-Je krui-pen,
vriend, daar kan de kou niet ko
men.
He-le-maal te-vre-den, hard
spin-nend sla-pen ze in in de
gro-te win-ter-kast. Daar vindt
de vrouw ze, die ook al puft van
de warmte.
Ze staat heel lang te ky-ekn
naar die sla-pen-de spin-nen-
de Pim en Pom.
Ze schudt haar hoofd. Van kat
ten zal ik ook nooit iets be-grij-
pen zucht ze, maar het is te
warm om er ver-der nog o-ver
na te den-ken.
MIES BOUHUYS
ANTWOORD OP BRIDGEVRAAG
Ik zal beginnen te vertellen dat
oost had 4» A V39V632
OH 10 8 2 8 4 en dat de top-
waardering voor OW was: één San-
satout tien punten. De tweede prys
ging naar twee ruiten (8), twee SA
kreeg 7. Merkwaardig is, dat niemand
„pas" als „eindcontract" waardeerde.
Eén harten door NZ gaat zeker één
en misschien wel twee down. Het ge
vaar van bieden met het westspel is,
dat het tot een tweebod in een lage
kleur kan leiden. Heeft west weinig
of niets, dan is wests actie tot een
catastrofe gedoemd. Kan men dou
bleren met 't westspel? Partners die
„eisen" dat men vierkaartsteun moet
hebben in de „andere hoge kleur",
maken het west eenvoudig: hy kan
slechts passen! Puntentellers zullen
aanvoeren, dat west met 13 punten
nooit mag passen maar, om met
Reese te spreken punten maken
geen slagen. In viertallenbrldge is er
geen enkele twüfel dat west zou moe
ten passen: door te bieden kan hy
tot 1400 verliezen en de eventuele
winst zal een deelscoortje zyn.
Wat er gebeuren kan, ziet men wan
neer het gegeven oostspel aan noord
zou toebehoren. Er komt een redou-
blet als west doubleerde en de met
west sympathiserende vrienden kun
nen hun zwarte costuums tevoor
schijn halen 1
Horizontaal.
7. Wat hebben we aan het ant
woord, als we de niet weten?
(van Schendel)
8. met de in aanraking komen
13. is een werk van J. Verdi
14. staalt spieren
15. alles ls tot de laatste betaald
16. ?-vellen worden gebruikt voor de
imitatie van nerta
17. op die zul Je niet veel verder
komen
20. de stroomt in Spanje
21. by iemand zyn uitgooien
22. een pannekoek, uit de pan
27. ik geef my aan uw over
28. enige ls hierby geboden
Verticaal.
1. de hangt scheef
2. iemand om de leiden
3. hoe kleiner hoe beter zalf
4. elk naar de? van zyn kracht
5. het van de reuk ls de neue
6. de dag van de week
9. 8t.-Hubert ls de van de Jagers
10. een der natuur
11. de hazen met de willen vangen
12. er lichtte even een vinnige uit
>Un anders fletse blik
18. Hy rukte met? de deur open
19. Een schip van laten lopen
23. Een om een booschap sturen
24. Al is de leugen nog zo de
waarheid achterhaalt ze wel
25. Men kan op één niet lopen
26. Hy is van de gevallen.
Oplossingen onder het motto
KRUISWOORDRAADSEL dienen
voor woensdag a s. te 9 uur in het
bezit te zyn van de redactie van het
Leidsch Dagblad, Witte Singel 1,
Leiden, wy stellen vier pry zen be
schikbaar: één van f 10,—één van
f7,50 en twee van elk f5,-. Alleen
abonnees kunnen meedingen.
