let de KW 170
Annie Hillina"
sen weekje achter de haring aan
Cees Com bee
Louis de Puyt
naar Willem 2
aiRDAO 27 JUNI 1S70
PAGINA 17
JTKUST VAN IERLAND aan' boord van de diepvries-
riler KW 170 .Annie Hillina" 't Is een uur of vier in
rgen. Driemaal klinkt het helle geluid van de elektrische
vot de moderne hutten van de diepvrieshektreiler KW 170
Hillina". Weinige ogenblikken later staan de vissers
hun kooi. Ze kijken wat slaperig uit hun ogen. Een flin-
s water doet wonderen. Snel worden de hel oranje ge-
plastic broeken en jasjes aangetrokken. In de gigan-
ogi jnachinekamer heeft machinist Leo Wassenaar uit Eg-
lan Zee de hoofdmotor stopgezet en de winchmotor aan.
innen snellen naar de „bak" op het achterdek onder de
g. Het werk gaat weer beginnen. Na amper twee-en-een-
pk ïr rust. Om half twee hadden de vissers, na een dag van
9 /erken, de kooi opgezocht. Doodvermoeid!
Een lange dag ligt weer voor de opvarenden van de KW 170.
Een dag van netten uitzetten en halen en van het verwerken
van de gevangen haring en andere vis. Ons operatieterrein is
de westkust van Ierland. Niet zo heel ver van de Atlantische
Oceaan en een mijl of dertig uit de Ierse kust. Schipper Bertus
Plug (39) staat op de brug met zijn talrijke nautische instru
menten. Daar staat hij altijd als er „uitgezet" of „gehaald" moet
worden. Wanneer het net boven water komt ziet hij met ken
nersblik in één oogopslag of het een goede of een minder goede
trek is geweest. Hij kent z'n vak tot in de vingertoppen. Men
behoeft hem er niets over te vertellen.
«werd Ierland
altijd ls het ook nu we in
1 n aan de Tegeltjesmarkt lig-
niet zeker naar welke vis-
zullen gaan: de Noordzee
iteren aan de westkust van
Een tiental meters van het
tan de reders Dick Parlevliet
van der Plas <van de NV
,.De Samenwerking" en in
algemeen bekend als P.P)
■ggen. 't Wordt voor de KW
/estkust en voor de KW 171
larie" de Noordzee. Stomen
dus maar. Zo'n 45 uur lang als het
tij niet teveel roet in het eten gooit.
Een 550 mijl!
De bemanning kijkt een beetje te
leurgesteld. De vijftien knapen aan
boord hadden gerekend op de Noord
zee. Met een beetje geluk hadden ze
dan donderdag weer bij moeder de
vrouw of bij het meisje kunnen zijn.
Daar is nu geen sprake van. Twee
dagen heen en twee dagen terug sto
men. Ze duiken, nadat we de pieren
van IJmuiden achter ons gela
ten hebben, een beetje verveeld in
hun hut. Die teleurstelling is echter
een van de in de nabijheid
KW 170 vissende hektrei-
KW 15 'Rijnmond I' wórdt
igbuit binnengehaald. Zo-
lijkt is het net goed ge-
Reportage i
Foto's j
wordt avond. De zon
laag over de watereii aan
kust van Ierland. Schipper
Plug heeft besloten nog I V Cl V 21 k
kje te wagen. De beman- t UI. V «I!iV
ien zijn bezig met het in j
ngen van het net.
I gauw over. De (voortreffelijke»
Noordwykse kok Jaap Vink zorgt er
wel voor. Hij roept: „Jongens, we
gaan in de messroom een smakelijk
bakje doen". Dat is tegen geen do-
j vemansoren gezegd!
'k Begeef me ook naar de mess-
room. Als niet-zeeman heb je altijd
last om je op de been te houden. Dat
slingeren van het schip speelt je par
ten. Het is maar gelukkig, dat de
gangen niet breed zijn. want anders
zou je gauw op je snuit liggen. Na
enig gemanoeu\Teer bereik ik via
een stijle trap het verblijf, waar de
mannen hun kopje koffie-met-knip-
erbij drinken, "k Heb er een schram
aan mijn elleboog aan overgehouden.
Er zullen er nog wel meer volgen.
Dat is echter zo erg niet. Jodium doet
j immers wonderen!
Stoere vissers
Daar in de messroom maak ik ken
nis met al die stoere vissers. Het is
een zeer gemengd gezelschap: twee
Katwijkers, een Noordwijker. een
een Egmonder, vier IJmuidena-
ren en twee Portugezen om er maar
enkele van de vijftien te noemen.
Een hecht team. Jongens, die al ja
ren bij Bertus Plug varen. Ze weten,
dat deze IJmuidenaar een bekwaam
schipper en een uitstekende visser
man is Hij weet hoe hij met ze moet
omspringen. Ieder mens heeft nu
eenmaal z'n eigen eigenaardigheden
en karakter. Aan de wal en op zee.
Plug ziet kans er knap en tactisch
mee om te gaan. Als het op vissen
aankomt eist hij veel van zijn man
nen. doch als er niet gevist wordt,
gunt hij hun een pleziertje!
Daar onder dat kopje koffie wor-
den de kansen berekend. „Als we net
zo gelukkig zijn als vorige reis. zegt
de Portugees Soeki, „dan zijn we
vrijdag weer bij de vrouw". De an
dere lachen een beetje om deze bou
de bewering van de kleine, zwartha
rige visser, >die z'n hele leven al op
zee zit. Vroeger thuis op de sardine
vangst en nu al een jaar of zes op
de Nederlandse haringvloot. Hij
heeft het in Holland best naar zijn
zin en heeft er door ijverig spa
ren al een eigen huis in IJmuiden
aan overgehouden. Ook z'n vrouw
heeft het warme zuiden verwisseld
voor het grillige Nederlandse kli
maat. Ze kan het in „Olland" goed
vinden.
Stoere stuurman Huib Ouwehand
kent de wisselvalligheid van de vis
serij. Hij tempert de verwachtingen
van Soeki wat. Huib die in zijn
leven ontelbare keren ter haring
vangst is geweest zegt met veel
gezag: „We moeten eerst de twee
honderd kantjes volmaken. Dat is
heel wat". Hebben we evenveel geluk
als vorige reis, dan kunnen we het
in twee of drie trekken klaren. Dan
moet er wel heel wat zitten. Woens
dagavond we waren maandag uit
gevaren weten we meer. We zul
len maar niet te vroeg juichen, 't
Kan ook wel eens tegenzitten. Dat
weten jullie net zo goed als ik!"
Die eerste dag wordt er aan boord
van de KW 170 niet zoveel gedaan.
Na het „prakkie" een pannetje
borden zijn er niet bij soep. spi
nazie. aardappelen en een forse kar
bonade en tot slot voortreffelijke
amandelgries en een appel gaan
de mannen een nopje doen. Wat zo
veel wil zeggen als een uurtje sla
pen. Dat is nu nog mogelijk. Straks
als de visserij op gang is niet meer.
Op de brug blijven tv.ee man in ac
tie en in de machinekamer Leo. de
machinist. De rest kruipt in de kooi
en droomt alras van thuis en van
grote vangsten
Met een vaart van zo'n twaalf, der
tien myl per uur stoomt de KW 170
.Annie Hillina" dcor het drukke Ka
naal naar de visgronden aan
de westkust van Ierland. Een kleine
600 mijl verwijderd van de thuisha
ven IJmuiden. Wanneer je in je kooi
ligt. hoor Je het monotome ge
luid van de 1200 pk Industrie-motor,
die de 575 bruto-registertonmeten
de diepvrieshektreiler voortbeweegt
en het slaan van de schroef. De vis
sers horen dat niet meer. doch de
landrot aan boord wel. Het is dan
ook heel moeilijk de eerste nacht vol
doende rust op te doen. Op de twee
de dag wordt het vistuig in orde ge
maakt. zodat direct kan worden be
gonnen als het dcor schipper Plug
vastgestelde bestek bereikt is.
Na even een middagdutje te heb
ben gedaan, komt schipper Plug zelf
weer in het stuurhuis. Hij zegt niet
veel Z'n gedachten zijn bij de nu
spoedig beginnende visserij. Aan
dachtig bekijkt hij de kaarten van
het gebied, waar hy de eerste trek
wil wagen. Er komen linialen aan te
pas. er worden berekeningen ge
maakt en eindelijk geeft hij een
kleine koerscorrectie aan de „roer
ganger" door. Van het bedienen van
een roer is echter geen sprake meer
Er wordt op wat knoppen gedrukt
om de juiste koers te bepalen. En als
die koers eenmaal is uitgezet kan
worden overgeschakeld op de auto
matische piloot. Plug met kenners
blik tot de landrot aan boord: „We
kunnen vanavond en vannacht nog
een paar uurtjes kooi „pikken", mor
gen in alle vroegte gaan de netten
over boord". Dat wisten we dan!
Het net uit
Om goed vijf uur die woensdag
morgen gaat de bel in de
kooien driemaal lang en keihard. De
mannen van de KW 170 schie
ten hun bed uit en maken zoveel
haast, dat het er op lijkt of het
startsein gegeven is voor een wed
strijd van „kooi naar bak". In een
goed kwartiertje heeft men het kar
wei geklaard. Stuurman Bertus
Ouwehand staat op het platvorm by
de winch bevelen te geven en laat.
nadat bcotsman Maarten van der
Plas het teken heeft gegeven, dat al
les gereed is. de ongeveer 250 meter
lange kabel, waaraan het veertig me
ter lange net en de visborden ver
bonden zijn, vieren 't Gaat alles
heel snel in zijn werk.
„Op hoop van zegen", zegt schipper
Plug. De haringvisserij is begonnen.
Van de brug af staat Bertus Plug
geregeld in contact met zijn collega's
van de schepen, die in onze nabij
heid vissen. Bijna allemaal hektrei-
lers: Katwijkers, Soheveningers en
een IJmuidenaar. Af en toe komt er
een stem tussendoor van één van
de Poolse schippers, die hier met hun
schepen opereren.Er zijn er bij, die
een klein beetje Nederlands spreken,
omdat zij het „vak" van Hollandse
■chippers hebben geleerd.
Scheur
Die eerste trek is een flop. Een
kantje of vier. Op de andere sche
pen is het al niet veel beter. „We
proberen het maar weer opnieuw,
misschien hebben we nu het geluk
aan onze zijde Je ziet, dat de visee-
•rij zeer wisselvallig is", zegt schipper 1
Plug. En het gaat wat beter. Maar
op die eerste dag hebben we lang
niet de honderd kantjes gehaald, 't
Blyft bij een goede zestig. Om een
lang verhaal kort te maken. Drie da
gen moet de bemanning van de KW
170 martelen om de 200 kantjes vol
te maken. Er worden trekken ge
daan variërende van anderhalf tot
drie uur Naar gelang schipper Plug
op de echometer streepjes dat be
tekent vis ontdekt. De laatste trek j
vrijdagsavonds half negen
brengt wel de grootste teleurstelling.
In de stuurhut staat Bertus Plug te
kijken naar het halen. Hij zegt: „Dat j
wordt een goeie. Kijk eens hoe ber- j
stensvol het net zit". Er is net een j
zak binnenboord gehaald als boots-
man Maarten van der Plas ge- i
schrokken roept: ,,'t Net scheurt op
de bodem. We kunnen geloof ik niets
meer aan dek krijgen" Eén van de
matrijzen neemt de wacht over en
Bertus Plug rent naar de bak. Mis
moedig schudt hij het hoofd. Er is
niets meer aan te doen Met de winch
wordt het net snel binnengehaald en
dan blykt er een scheur van zo'n
meter of vier in te zitten. Het is voor
ons geen nieuwtje: we hebben het
de afgelopen dagen al driemaal zien
gebeuren.
Schipper Plug heeft er genoeg van
Hij wendt de boeg van de KW 170 en
zet koers naar IJmuiden Dat moet
ook wel wil men de maandag-afslag
in Katwijk aan Zee halen. Er zijn
nog een zeshonderd myl te sto
men. Plug wel wat gedeprimeerd
doet z'n collega van de SCH 6
„Alida" het volgende relaas over deze j
mislukte trek: „Jonge, jonge wat 'n
pech. Er zaten zeker 70 tot 90 kantjes
in het net. Het scheurde op het mo
ment. dat we haalden op de steen
achtige bodem. Is dat een teleurstel
ling! We beginnen nu maar de thuis-
stoom. Tot horens. Over en uit"
Lange dagen
Drie dagen lang hebben de vijf
tien mannen van de KW 170 de
kok even hard als de andere man
nen bijna dag en nacht geploe
terd om te vissen en om de vis te
verwerken. Het zijn dagen geworden
van 18 tot 20 uur werken met een
minimum aan nachtrust. Eigenlijk
meer dan een tukje was het niet, dat
de vissers kunnen maken. Soms lig
gen ze koud een halfuur in de kooi
en dan gaat dat „hatelijke" belletje
weer. En als je de vissers mag gelo
ven ls het nu nog een „makkie". Ze
zeggen: „Je moet eens meegaan als
het windkracht 8 tot 10 is. Dan is
het helemaal bar. Aan rust kom je
niet toe. want de uren. die je in je
kooi ligt. ben je genoodzaakt je met
beide handen vast te houden om er
niet uit te knikkeren. Slapen, ho
maar!"
Visserman is een zwaar be
roep Zeker ze verdienen goed. Voor
al als ze op een schip zitten, dat ge
lukkig vaart. Maar ze staan ook
meer dan tweemaal zo lang per dag
op hun benen, dan iemand die in
een fabriek werkt, 't Is halen en het
net weer 'uitzetten.Daama wordt de
gevangen vis gesorteerd; naast ha
ringen treffen we ook andere soor
ten in het net aan: haaien teen sma
kelijke vis), tarbot, heilbot, een en
kel kabeljauwtje en nog veel meer
Dat sorteren geschiedt op de lopen
de band waarmee de vis van de bak
onder de hekgalg op het achterdek
naar het grote overdekte visruim
wordt gevoerd. De bemanning be
hoeft de vangst dus niet in de open I'
lucht te verwerken.Dat ls, vooral in
de winter als het stormt, een be
langrijk pluspunt. Ook de haringen 1
worden weer gesorteerd. In kleine en
grote. Dat geschiedt onder het kaken.
Met een vlijmscherp mesje worden
dan de kaak en wat ingewanden ver
wijderd. De vissersdoen dat zo ra
zend snel, dat het gebeurd is voor je
er erg in hebt. Na het kaken worden
de haringen groen gezouten en in
tonnen verpakt opgeborgen in het
koelruim
Diepvries
Op diepvriestreilers wordt ook een
groot gedeelte van de vangst na het
kaken direct in de diepvriezers ge
borgen. Dat geschiedt in plastic zak
ken. die met haring een gewicht heb
ben van 21 tot 23 kg. Met dat diep-
vriezen gaat een uur of acht heen.
Daarna worden de ijsblokken haring j
ze zijn op een temperatuur ge- I
bracht van zo'n 35 tot 40 graden I
in kartonnen dozen verpakt en in 't
vriesruim opgeborgen. Is de voorraad
verse haring op. dan neemt men de
enkele uren daarvoor groen gezou
ten haring en vriest deze in pakken
„diep". Een zeer arbeidsintensief
werkje. Het voordeel is echter, dat
deze haring direct na aankomst ver-
kocht mag worden en dat de kantjes
ning, na een behoorlijk tukje te
hebben gedaan, de kleren, die ze
vrijwel de gehele week niet uit heb
ben gedaan, verwisselen voor andere,
maar niet voor een verfrissende dou
che! Toen waren we de rede van
Vlissingen met haar vele op een loods
wachtende schepen al gepasseerd.
Langs het lichtschip Goeree. waar
op de mannen rustig zaten te vis
sen, varen we richting IJmuiden.
Een myl of vier uit de kust. Hoek
van Holland passeren we, Schevenin-
gen. Katwijk. Noordwyk. Zandvoort
en tenslotte komen we by de loods
boot van IJmuiden. 't Is dus nog
maar een wipje naar de haven. Daar
staa-n reder Dick Parlevliet en de
vrouwen van de bemanningsleden
ons op te wachten. De eerste haring -
reis van de nieuwe teelt zat erop. De
KW 170 heeft, als u dit leest, al weer
verscheidene reizen gemaakt en
de uitkomsten zjjn niet slecht. De re
ders Dick Parlevliet en Dirk van der
Plas var de NV ..De Samenwerking"
in Katwyk aan Zee kunnen tevre
den zyn: Met de opbrengst en met
schipper Bertus Plug en zijn man
nen!
De bemanning van één der
haring treil er s bezig met het ka
ken.
haring eerst aan wal moeten worden
omgepakt in plastic emmertjes van
5 kg en daarna 24 uur in de koelcel
len opgeborgen. Dat is voorschrift
om de haring worm tegen te gaan.
Wie denkt, dat de mannen van de
KW 170 op de thuisreis een „mak
kie" hebben, zien het verkeerd. Het
is vriezen en nog eens vriezen en
daarnaast moeten de netten gemaakt
worden en moet het schip een grote
schoonmaakbeurt ondergaan. Niet
alleen het werkruim, maar ook de
verblijven en de stuurhut. Zelfs het
overvloedige koper op de brug wordt
niet vergeten. Eerst zondag in de
loop van de morgen kan de beman
Nog even en dan is de eerste
„zak" met springlevende haring
en andere vissoorten aan boord.
DEN HAAG <GPD» ADO s
schutter Louis de Puyt vertrekt naar
Willem 2. De Tilburgers boden hem
onder meer de garantie van een wo
ning.
ADO kocht in deze transferperio
de twee spitsen aan. de Noor Hestad
en Couperus, waardoor het met Berg.
Pas. Van Eeden en Looye liefst ze
ven spelers beschikbaar heeft voor
de driemans' voorhoede.
Secretaris Slager: „Er kon er dus
wel één weg".
Na Dick Beek en Ruud Geestma
beiden verkocht aan Go Ahead, raakt
het IJmuidense Telstar ook Bert
Theunissen kwijt. De 30-jarige Theu-
nissen heeft nl. in Zwitserland
een baan aangeboden gekregen en zal
door het tekenen van een tweejarig
contract opnieuw bU Young Boys
gaan spelen. Vóór zijn terugkomst
naar Nederland heeft hU drie jaar
hy die club onder contract gestaan
In zijn voetbalcarrière heeft Theu
nissen heel wat clubs „versleten
Hy speelde onder meer voor: Vites
se. DOS, Heracles. PSV, Young Boys,
Fortuna '54 en Telstar.
