Arme Spaanse visser eist twee miljoen dollar tri9 van Washington Mm Hill paco el catalan wil geld zien voor zijn „bemoeienis met die bom", 4 jaar geleden geef vader 'n vrijetijdsschoen, daar heeft ie plezier vanvoorzntuin, JV PRUIK SPECIAAL Dit kan ook üw pruik zijn! Geheimzinnig Opgewonden C5 mL ^V-v de elitepruik voor modieus Nederland! door Robert Bosschart Nachtmerrie Miljoenen KERKLEDEN LIT SLOWAAKSE PARTIJ GEZET z'n boot, camping of gewoon als ie eens lui wil zijn. jgMOwn'BH—r-nqp T«a»» PAGINA 21 ADVERTENTIE Pas gemeenschappelijk naden ken van bijna alle mannen van het dorp bracht uitkomst: dat moet Paco el Catalan zijn, die heet ook Simo van zijn achter naam. Dus trokken alle drinke broers achter de postbode naar het huis van Francisco (ofwel in de familiare afkorting, Paco Simo, de 43-jarige visser die in Catalonië geboren maar in Pa lomar es getogen was en daar al om bekend stond als „El Catalan" de Catalaan. Ten overstaan van zijn huurlieden opende Paco ge wichtig de enveloppe en kondig de aan: „Jazeker is deze brief voor mij. Het zijn mijn Ameri kaanse advocaten. Het oudste en bekendste advocatenbureau van New York nog wel. Zij schrijven me dat binnenkort ons proces tegen de Amerikaanse staat be gint voor een eis van 2 miljoen dollar". Met een grijns voegde Paco eraan toe: ,zo zien jullie hoe beroemd je buurman is sinds die bedoening om die bom!". De „bedoening om die bom", waar over het deftige New Yorkse advo catenbureau naar de arme Spaanse visser schreef, was een zaak die be gin 1966 twaalf weken lang de hele wereld in spanning hield, terwijl een indrukwekkende Amerikaanse task, force in de Middellandse Zee voor de kust van Palomares zocht naar een zoekgeraakte H-bom van 20- megaton. Het grote avontuur van Paco El Catalan begon in de middag van de 17e januari 1966. Aan boord van sfjn vissersboot „Manuela Orts Si mo", de naam van zijn vrouw, was hü Juist zijn netten aan het uit zetten voor de kust van Palomares, toen hij een verschrikkelijke ontplof fing in de lucht hoorde. Hij keek op en zag een enorme vuurbal, waaruit talloze zwarte puntjes spatten die op en rond het dorp van Palomares neerstortten. Sekonden later viel een lange metalen cylinder op nog geen honderd meter afstand van zijn schip met een felle klap in de zee, en verdween onmiddellijk in de diep- Snel haalde Paco zijn netten in en zette koers naar Palomares. Gelukkig was niemand van zijn gezin of zijn dorpsgenoten gewond geraakt bij het geheimzinnige ongeluk in de lucht. Wel vertoonden enekele huizen gro te gaten vanwege metalen brokstuk ken die ingeslagen waren. Enkele Jochies kwamen opgewonden aan rennen: er lag een lang metalen ding opengebroken op het kerkhof, een ingewikkelde machine met draden en instrumenten, en een honing- kleurig omhulsel. Op dat moment hoorden zij een snel aanzwellend ge snor in de lucht. Een helikopter met militaire kleuren (de vissers kon den moeilijk weten dat het een Ame rikaanse marine-helikopter was) be gon wijde cirkels te beschrijven over het dorp, bleef plotseling bijna be wegingloos boven één punt hangen, en verdween vervolgens op volle 6nelheid naar het westen. Een uur later kregen de dorpelin gen van Palomares, voor wie het beeld van „het gezag" ophield bij de plaatselijke agent en de burgemees ter. indrukwekkend bezoek van een afdeling van de Guardia Civil, die begon met het kerkhof en enkele an dere plaatsen in de omgeving van het dorp af te zetten. Tegen het avonduur krioelde Palomares van Spaanse militairen en andere geüni formeerde mannen die een vreemde toal spraken en verschrikkelijk op gewonden waren. Bij stukjes en beet jes kregen de dorpelingen van de Paco el Catalan voor zijn schipManuel Orts Simo". in BARCELONA (GPD) De post- ib bode van het armoedige Andalusische vis sersplaatsje Palomares krabde zich naden kend achter het oor en boog zich opnieuw over de gewichtig uitziende brief met Amerikaanse postzegels die hij op de tap kast van het café had gelegd. Op de ach terkant stond met fraaie letters de afzen der: ,,Lord, Day Lord advocaten bureau, New York. Op de voorkant las hij: ,,Mr. Francisco Orts Simó, fisherman, Palomares, Spain, en „Urgent!" Het enige wat de postbode van dat alles begreep was het woord „Palomares", maar wie en wat kon die „Mr. Francisco Orts Simó, fisher man' zijn? PS (Pruik Speciaal) is de kwaliteitspruik van 100% écht haar. Keus uit vele modellen, ook gemêleerd, in maar liefst 24 kleuren! Saskia 39.95 Gina 89.95 Tara 59.95 Sophia 99.95 Marina 69.95 Lolita 119.95 Nu ook synthetische pruiken prachtig met garantie 29.95 (van onze correspondent) ADVERTENTIE Spaanse militairen uitleg van het gebeurde. Een Amerikaanse bommenwerper, (een hoge officier sprak van „een B-52 van het Strategie Air Com mand", maar daar begreep nie mand wat van» was boven in bot sing geraakt met een tankvliegtuig. Bij de explosie was de bommenwer per, die vier heel gevaarlijke bom men aan boord had (de offi cier noemde het „20-megatons plu tonium-bommen". maar ook daar be- I greep niemand veel van) in stukken j gebroken en de bommen waren neer gestort op het dorp. Het opengebro ken metalen ding van het kerkhof, waar de jochies van het dorp mee hadden gespeeld, was een H-bom. Ook twee andere bommen waren spoedig opgespoord door de Guar dia Civil en de talrijke Ameri kaanse soldaten die ijlings uit de grote basis Rotaeen 300 km naar het westen bij Cadiz, naar Paloma- res waren gevlogen. Maar de vierde H-bom bleef spoorloos, en uiteinde lijk moest men aannemen dat deze in de zee vlak voor de kust was ge stort. De daaropvolgende weken wer den een nachtmerrie voor de inwo ners van Palomares. Het werd hen verboden in zee te gaan vissen of de oogst van hun schrale akkers in te halen. Zij werden allen door vreemde Amerikanen, van top tot teen in witte kielen gekleed, met ge heimzinnige apparaten onderzocht, en sommigen moesten weken nadien nog iedere dag terugkomen voor ver dere waarnemingen. Men beval hen zich meerdere malen per dag te douchen, en men raadde hen aan hun kinderen naar familie in afge legen plaatsen te zenden. In en rond het dorp werden er kastjes opgesteld waarvan er sommige zacht zoemden en anderen een fel kloppend geluid uitzonden. Strenge Guardias Civiles zetten het hele dorp af en lieten geen mens door zonder speciale toestem ming. Op het strand verrees een groot tentenkamp van de Amerikaan se militairen, die hun verblijfplaats ,Camp Wilson" doopten. Uiteindelijk telde men rond de 2000 Amerikaan se en Spaanse militairen, die dag in dag uit de omgeving van het dorp centimeter voor centimeter uitkam den. Later voerden zij bulldo zers aan die, tot ontstelling van de dorpelingen, Juist de vruchtbare bo venste laag van hun akkers afschraapten en in duizenden meta len vaten naar de kust brachten. Op zee verzamelde zich een Amerikaan se vlooteenheid die uiteindelijk rond de 20 oorlogsbodems telde en die tientallen vierkante mijlen zeebodem onderzochten. Transportschepen voerden de vaten met de af geschraapte aaide naar een labora torium in Califomië. En met iedere dag die verstreek zonder dat de ver loren H-bom werd gevonden, steeg de irritatie en de spanning van de mi litairen. die alle vragen, protesten en aanwijzingen van de dorpelingen terzijde schoven. Het Pentagon zond de duurste en hypermodernste apparatuur waar over de Amerikaanse onderzee-ex perts beschikten, en besteedde naar voorzichtige schattingen minstens één miljoen dollar per dag aap de bergingsoperaties. Geen wonder dat de nerveuze militairen minachtend de eenvoudige visser Paco El Cata lan naar de deur verwezen, toen hij hen kwam aanbieden om voor 15.000 pesetas een 250 dollar) eventjes, hun zoekgeraakte bom op te vissen. Een huis-tuin-en-keuken oplossing, van 250 dollar waar alle supertech niek van de meest ontwikkelde natie ter wereld, met een investering van 1.000.000 dollar per dag, nog faalde. Te gek om naar te luisteren. Pas eind maart waren de Amerikanen zo ten einde raad dat zij, in de geest van „god zegene de greep", bereid waren zelfs de gekste methodes te proberen, en daaronder viel voor hen ook het aanbod van Paco El Cata lan. Later vertelde Paco in het dorps café: „Ik mag dan nie kunnen lezen of schrijven, en van hun apparaten begrijp ik geen barst, maar de zeebo dem hier ken ik als mijn handpalm. Tien dagen achter elkaar bracht ik die Amerikanen naar precies dezelf de plaats waar ik op die middag van januari aan het vissen was. Ik heb hun instrumenten niet nodig, zodra ik de toppen van het kustgebergte voor me had, zei ik tegen hen: „Hier ligt jullie bom". En zij maar meten met hun kompassen, sonars en weet-ik-veel-meer. Zelfs vanuit een helikopter wees ik hen dezelfde plaats aan. Nou. uiteindelijk vonden ze hun bom op anderhalve mijl van de plaats waar ik ze had gezegd dat „le in het water was verdwenen". De bom is geborgen, Spaanse en Amerikaanse officieren felici teren elkaar. Uwaltijd-klare tweede kapsel Om 'pst' tegen te zeggen Uitsluitend verkrijgbaar bij on derstaande, deskundige PS- agentes. Bel voor 'n afspraak; óók 's avonds en in 't weekend. LEIDEN: Mevrouw Kapaan, woonboot Mirabelle Galge water t.o. no. 16, tel. 01710 40092: LEIDERDORP: Mevr. Ro- heijn, Anna van Burenstraat 21. tel. 01710—24258. BOSKOOP: mevr. Merbis. P. v. d. Oudestraat 40, tel. 01717 —3398. ZOETERMEER. Mevr. van Dijk. Karei Doormanlaan 217 tel. 017906114. HAZERSWOUDE Mevrouw Beynders, Alb. Verweystr. 6, (Rijndijk) tel. 01714—2593. Admiraal Guest van de Ameri kaanse 6th fleet van de Middelland se Zee, die de operaties van de task force leidde, verklaarde achteraf dat zijn experts in een paar weken voor Palomares meer hadden ge leerd dan in twee jaren laborato riumonderzoekingen in de VS maar kon er niet over uit dat die visser die nog niet lezen of schrijven kon. al zijn technici had overtroffen. Hy beloofde Paco een goede beloning en zorgde er inderdaad voor dat hij een reis naar de VS kreeg aangebo den om de allerlaatste snufjes van de moderne visserijtechniek te be zichtigen. Maar in Washington toonden de burokraten van de „Foreign Claims Commision" minder erkentelijkheid, dan de marine-officieren die 79 da gen onder hoogspanning aan de Spaanse kust hadden doorgebracht. De schadevergoedingen en andere be talingen aan de inwoners van Palo- res werden op kleinzielige wijze ge controleerd en beknibbeld. (Dit leid de uiteindelijk tot een protestbeto ging van de Andalusiers onder lei ding van de Jonge hertogin van Me dina Sidonia, die sinds dien wereld bekend is onder de bijnaam van Spanje's „rode hertogin". Ook de schadevergoeding en betaling voor de verleende hulp. die Paco uitein delijk ontving, was tot op de dollar cent gecontroleerd en ingekort tot het bedrag van 4.565.56 dollar. En dat terwijl hü de Amerikanen onge twijfeld miljoenen dollars had be spaard. door de duur van de kostba re speurtocht aanmerkelijk te bekor ten met zijn aanwijzingen. Boven dien had hij in zekere zin recht op Na een peperdure speurtocht van 79 dagen kon de bom aan boord van het Amerikaanse marineschip Petrel worden ge hesen. een vindersloon van tien procent, die men internationaal toekent aan de vinders van op zee achtergelaten voorwerpen. Vandaar dat een slimme Ameri kaanse advocaat op het idee kwam Paco El Catalan aan te bieden hem te vertegenwoordigen in een eis voor bergingsloon, ter hoogte van niet minder dan 2 miljoen dollar. Paco, die evenals de andere inwoners van Palomares niet meer zo te spreken was over de houding van de Ameri- WENEN (AP) Alle leden van de Slowaakse communistische partij waarvan bekend is dat zij geldelijke steun aan kerkelijke instellingen heb ben gegeven zijn uit de partij gezet, aldus meldt het Oostenrijkse r.k. persbureau Kathpress. In het bericht werd een uitlating in de Roede Pravo, het partijblad in Tsj echo-Slowakije aangehaald dat ..mensen die religieuze hartstochten opzwepen" geen partijlid kunnen blijven. Volgens Kathpress zou de secreta ris van het Slowaakse partijbureau. Ladislaw Abraham, hebben gezegd dat het aantal partijleden dat de. mis bijwoont en zijn kmderen gods dienstonderwijs laat volgen, merk baar is toegenomen. ..Maar een Marxist moet materia listisch zijn" aldus Abraham, „dat wil zeggen: een vijand van de gods dienst omdat de (communistische» partij en de godsdienstige ideologie onverenigbare tegenstellingen zijn". kaanse militairen in „die bedoening met die bom", stemde toe. Nu heeft het advocatenbureau van New York over de verloren H-bom van Paloma res. ofwel de „Case Francisco Orts Simó vs. The government of the Uni ted States" binnenkort zal beginnen. Het eerste proces van onze nucleaire eeuw over het verlies van een H-bom belooft een historische affahe te worden. Om lekker T.V, te kijken Gemakkelijke shrunkmui met zachte cosyzool Ultra lichte in zwart en 'n fijn kado Corduroy loafei heerlijk zacht soepele zool Sandaal met voetbed. Vervult vaders hartewen" Den Haag Spuistraat 14, Leiden Haarlemmerstraat 53 Rotterdam Schiedam Vlaardingen Dordrecht Breda Tilburg

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1970 | | pagina 21