'Oude duinlandschap»geen
massar eer eat ie-pr etpar k
„Leiden kon Roto niet helpen''
Vaders
eerste vaderdag is
meteen
•i sigarendag.
Zondag 21 juni.
Praten over 't
sociaal pakket
Geslaagden Rembrandt
en Sted. Gymnasium
Kreeg prof. Querido
onvoldoende reactie?
Promotie
f Leidse bioloog Ter Keurs over
zijn plan voor nationaal park
Geen vertraging bij
Korte Vlietkanaal
DIRECTEUR JANSEN VAN ROSENDAAL
OVER VERPLAATSING NAAR HAARLEM:
Leidse flits
B en antwoorden:
18 JUNI 1970^
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
«k. L W
ADVERTENTIE
LEIDEN (GPD) De stichting Het
Zuid-Hollands Landschap heeft, zoals ge-
'W meld, een plan gelanceerd voor een nieuw
nationaal park tussen Leiden en Den
Haag. Het idee is van de Leidschendamse
bioloog W. J. ter Keurs (29), werkzaam
lij de Leidse universiteit. Zó luidt zijn
pj borte beschrijving van het nationale park
aan de Rijnlandse binnenkant van de Zuid-
na!, Hollandse duinenrij
Wim ter Keurs, klein en vierkant in de schouders, is blij i w'm Keurs voelt zich meer
met de reacties, die zijn gekomen, zoals met de morele steun,milieubeheerder dan bioloog. Als
kjdie hij in een hoofdredactioneel commentaar in een ochtend-Eïï"1.!!!!6
luc: ,,J tt x j u j x 'oog met opsporingsbevoegdheid, die
blad meekreeg: „Het idee heeft de eenvoud van het ware En i het gemunt heeft op zowel plannen-
io is het. Want wat Wim ter Keurs wil, is niets anders dan makende overheid, stropende jagers
illes wat er in het gebied is aan natuurmonumenten onder I als baldadige jongens. ..Gewoon
en *n
c hele
ark «i
Een groot landelijk gebied van twee
duizend hectare. Ingeklemd tussen de
mensenmassa's van Den Haag, Voorburg,
Wassenaar, Voorschoten en Leiden. Waar
stadsbewoners door bos en langs weilan
den kunnen fietsen en wandelen, waar ze
ontspanning kunnen vinden in het voor
hen ongewone agrarische handwerk, waar
ze natuur-historisch kunnen worden voor
gelicht in informatiecentrales met vogels
en vissen.
ÏW r 4
>n centraal beheer brengen en zo het voortbestaan van het
gebied garanderen.
toegepaste
eenvoudig.
biologie", vindt hy zelf
Wim ter Keure legt het soepel uit
tn de hand van kaarten, mappen,
llieihlappers en dia's die hij in het huis
nn zijn ouders op de grond uit-
stro ipreldt.
„Kük. er zijn twee streekplannen
roor dit gebied en die garanderen al
roor een groot deel het behoud van
een groot aantal interessante dingen
Maar het hele gebied is nooit als
lamenhangende eenheid erkend".
Voorbeeld. Het landgoed Duiven -
c voorde herbergt een grote reigerko-
knie. Als men toestaat, dat het nu
nog zeer schone oppervlaktewater
len- rervuilt. dan verdwijnen de kikkers
^tn de vissen en de reigers, die dan
niets meer te eten vinden, nemen
tok afscheid.
Dat is maar een onderdeel. Wim
Int h
Keurs gebruikt lyrische taal als
valk de natuurhistorische en land-
chappelyke schoonheid van zijn na-
lonale park onder woorden brengt:
dat grote weide-areaal zie je
!ral kleine hakhoutcomplexen en
op de achtergrond opgaand bos met
mleke aspecten, geweldige structu-
en waar elke boom een monument
is. En wie in de wei het rammelen
tan de hazen gezien heeft, als die
hoog tegen elkaar opspringen en in
inie langs de slootkant rennen, die
:t dat nooit meer."
Fluitekruid
Hazen zyn er zeer veel in dit ge
bied. Er is een bijzonder grote vo
ls] lelrjjkdom, op de weiden en in de
ie tossen, bossen die bijzonder goed
ontwikkeld zijn (Ter Keurs dicteert
idt langzaam compleet met streepjes de
.associaties"fluitekruid-essebos,
kurkiepenbos, duineiken-berkenbos),
tr is een rijke visstand en de kik-
die in Nederland op de lijst
van beschermende diersoorten staat
kwaakt hier nog uitbundig.
Toch geen puur natuur, dit alles.
Want het gebied heeft zijn gezicht
ui wl degelijk van de mens gekregen.
Eerst was er de ijstijd waarin twee
duinenruggen werden gevormd. Over
de ene loopt nu de Rijksstraatweg
li door Wassenaar en over de andere
de Veursche straatweg, door Leid-
fchendam en Voorschoten.
De beide ruggen, die de bouwende
mens langzamerhand opvulde tot de
huidige, langgerekte woonkernen, lag
laag een vochtig Waddengebied.
Ter Keurs schetst verticale streep
jes op een slordige dwarsdoorsnede:
.Overal waren bossen, maar op de
ruggen verdwenen ze. mede door
overbeweiding. Er ontstonden zelfs
enorme heidevlakten met aan de
lange binnenkant zwaar moerasbos,
veranderd in weiland en op de hoog
gelegen buitenrand werden vanaf de
late middeleeuwen toen de mens .nou
de toplaag van de mensen
steeds rijker werd lusthoven, buitens
kastelen gebouwd en grote bo6-
eomplexen aangelegd".
Bedreiging
In die omgeving leerde Wim ter
Keurs elke grasspriet, iedere slcot,
iedere boom kennen. En ondanks de
streekplannen zag hij langzamer
hand de bedreiging. Hij ging schrij
ven, aan iedereen, die mee te be
slissen had. Aan burgemeesters, aan
gemeenteraden, aan de provincie,
aan particuliere eigenaren. Hij be
stookte het ministerie van Cultuur,
Reoreatie en Maatschappelijk Werk
met lastige vragen en sommige van
die vragen kwamen via een volksver
tegenwoordiger in de Tweede Kamer
terecht.
Er zijn een rijksweg gepland van
Leidschendam naar de renbaan
Duindigt en een provinciale weg van
Leiden naar Den Haag, die het hele
gebied in zijn lengterichting zal
doorsnijden tussen de landgoederen
Duivenvoorde en Raephorst door. Er
is een drinkwatertransportleiding
aangelegd dwars door het hakhout
van Duivenvoorde, maar de omvang
rijke zandwinning die men ten be
hoeve van de wegenaanleg in ge
dachten had. lijkt van de baan.
Wim ter Keurs vraagt van zichzelf
voortdurende wakkerheid. De bedrei
ging kan van alle kanten komen, zo
als van de Wassenaarse Golfclub bij
voorbeeld. Beheerst pratende Ter
Keurs windt zich nu toch even op:
„Ze wilden hun golflinks twee kilo
meter verleggen. En wat was het ar
gument? Dat die in Wassenaar te
moeilijk waren".
Wim ter Keurs, die voor zijn plan
nen Staatsbosbeheer en het Zuid-
Hollands Landschap mee kreeg en
na een. uitgebreide excursie door het
gebied ook de Leidschendamse raad,
is optimistisch. Omdat de staatssecre
taris van C.R.M., het provinciaal be
stuur en ook enkele gemeentebestu
ren zich al positieve reacties over de
natuurhistorische en landschappelij
ke waarde van „het oude duinland
schap" (de naam is van Ter Keurs)
hebben laten ontwringen.
Ter Keurs over de financiële mo
gelijkheid tot realisering: „Het hak
hout moet in stand worden gehou
den, het moet om de zoveel tijd terug
gekapt worden. Daar moet je een
subsidie voor geven. De weideboeren
worden al zwaar gesubsidieerd om de
melkplas en de boterberg te vergro
ten., de bosbouw op de landgoederen
kan je ook gaan subsidiëren, maar
die subsidies moeten niet in de
eerste plaats gericht zijn op de pro-
duktie maar op een beheer dat uit
gaan van instandhouding".
Recreatiedruk
„Het oude duinlandschap" mag
geen pretpark voor massa-recreatie
worden, maar het moet wel een vrij
grote recreatiedruk kunnen velen.
„Daar kun je in de randstad niet
omheen", vindt Ter Keurs, „er is hier
een grote behoefte. Het landgoed
Duivenvoorde bijvoorbeeld verkoopt
per jaar 3500 gz ins kaarten".
Officiële publikatie
ONTEIGENING.
ning aan artikel 15 der Onteigenings
wet, een afdruk van het Koninklijk
besluit van 20 april 1970, no. 25. hou
dende aanwijzing van percelen tot
onteigening ten algemenen nutte ten
behoeve van de aanleg van de weg
's-Gravenhoge-Lelden (secundair we
genplan 1966 van Zuid-Holland, no.
16) met bijkomende werken ln de ge
meenten Leidschendam, Voorschoten.
Wassenaar en Lelden, welk Koninklijk
besluit ls opgenomen ln de Neder
landse Staatscourant van 15 mei 1970.
no. 91 van 19 Juni 1970 tot en met 9
Juli 1970 ter Inzage van een leder ls
ncdergelegd ter secretarie van de ge
meente.
Leiden.
De Burgemeester voornoemd.
Wim ter Keurs temidden van
zijn kaarten van het „Oude duin
landschap".
LEIDEN Aam de Leidse Rem
brandt scholengemeenschap zijn ge
slaagd: Gymnasium bèta: Hans
Scheffer, Leiderdorp. HBS b Nico-
'aas Bliek, René Bisseldorp, Noord-
wijkerhout, Bert Frank, Petra Hol
lander. Leiderdorp. Irow Huisman,
Leiderdorp, Arie de Jong. Zoeterwou-
de. Peter Kersten Leiderdorp, George
Slappe, Leiderdorp, Wilma Middel
burg, Leiderdorp, Robert Mulder, Lei
derdorp, Hans Muller, Ron Ottervan-
Eer, Leiderdorp, Ruud van der Pot,
John Ramaker, Rob Bos, Edith Duer-
■ueyer, Leiderdorp, Jan van der Horst,
Waarten Humme. Ger Kanning, Rien
Koert, Kees Korswagen, Leiderdorp,
Gerard Mulder, Voorschoten. Mar
ian Nieuwenhuis, Wim van der Pol.
Kon Polane, Martin du Prie, Bert Jan
Roosenschoon, Toon Zitman, Evert -
Jan Bouvy, Voorschoten. Henk Kra
mers, Koudekerk a. d. Rijn.
Aan het Stedelijk Gymnasium te
Leiden zijn geslaagd de volgende
kandidaten:
Alpha: Taco Mulder Oegstgeest,
Hans Schutte, Anita Steenhauer, El
len Thomassen, Els Versnel, Jan Wil
lem W ess el, Rijnsburg.
Bèta: Rogier Kramer. Ruud Krop
Voorschoten, Benno Nieuwenhuizen,
Wouter Roorda Oegstgeest, Jacques
Serdyn, Jan P. Smit Oegstgeest, Pie-
ter v. d. Sterre, Jan Theunissen, Lei
derdorp. Peter v. d. Veen. Oegstgeest
Erik de Vries.
Het examen wordt voortgezet.
Waar geen plaatsnaam wordt ver
meld is deze Leiden.
LEIDEN De directie van de
Rotogravure heeft 'n weegschaal
gehanteerd om tot het besluit te
komen wat de beste oplossing
was: in Leiden blijven of naar
Haarlem verhuizen. Op de ene
schaal lagen de sociale belangen,
op de andere de economische
De houding van het gemeentebe
stuur van Leiden heeft een be
langrijk gewicht gelegd in de eco
nomische schaal, die doorsloeg
naar Haarlem.
Die conclusie is te trekken uit de
woorden van directeur drs. C. N. Jan
sen van Rosendaal. die ons vanmor
gen tussen besprekingen door ont
ving om het standpunt van de Roto
gravure ten opzichte van het ge
meentebestuur wat nader uit te
diepen.
Wil de Rotogravure blijven mee
spreken op de Europese markt, dan
is nieuwbouw noodzakelijk. De hokke-
rige bebouwing tussen Galgewater
en Noordeinde zonder uitbreidings-
I mogelijkheden en het andere gedeel
te van het bedrijf aan de Roosevelt-
straat (met alle heen-en-weer-werk)
zijn niet te gebruiken om de nood-
I zakelijke mechanisering in te voeren.
In VNTJ-verband moet de schaal wor
den vergroot. Dat betekent voor de
j Roto: meer gaan werken op de markt
I voor derden. En ook dat maakt uit
breiding noodzakelijk. De factoren
arbeid en kostprijs moeten naar be-
I neden om te kunnen concurreren
met modern geoutilleerde diepdruk-
bedrijven in Duitsland en Italië.
Nieuwbouw dus. Het liefst in Lei
den. zegt drs. Jansen van Rosen
daal, omdat de meeste personeelsle
den geboren Leidenaars zijn, die ve
le jaren bij ons werken. We hebben
uitstekend personeel en willen elke
man meenemen naar Haarlem, waar
I in de Waarderpolder de Nederland-
I se Rotogravure Maatschappij één
van de modernste bedrijven in Euro-
pa krijgt.
De heer Jansen stelt voorop, dat
I by besprekingen en onderhandelin-
i gen met het gemeentebestuur de wel
willendheid van burgem. en wethou
ders onomstotelijk is komen vast te
staan. De wil is er wel, maar men
kan gewoon niet. En de Roto had te
gemoetkomendheid van de gemeen
te Leiden nodig om ln het grotere
verband van de VNU het biyven in
Leiden te „verkopen". De directeur
somt op: Er is een aanbieding ge
weest om byna 4 ha. te kopen in de
Waard (die nauweiyks ontsloten is)
Drs. Jansen van Ro sendaal
tegemoetkoming nodig
en voorts om grond te kopen in het
industrieschap De Grote Polder. Het
kopen van de benodigde 4 14 ha. kost
rond f3 miljoen. Dat is in vergely-
king met gemeenten als Alphen, waar
de grondprys veel lager is, duur,
maar de Roto-directie heeft er be
grip voor, dat industriegrond in de
hart van de Randstad veel kost. (in
Leiden f. 75.- per m2 in Alphen de
helft)
B. en W zyn niet ingegaan op een
voorstel op ruilbasis, wellicht met
gesloten beurzen of met enige by be
taling. Drs. Jansen van Rosendaal:
Wy wilden industriegond voor nieuw
bouw en de gemeente kreeg in ruil
daarvoor het gebouwencomplex aan
het Galgewater. Het gemeentebe
stuur heeft door het Economisch
Technologisch Instituut een onder
zoek laten instellen en daarna ln
antwoord op een brief van de Roto
gravure-directie geantwoord niet te
kunnen ingaan op een ruiltransactie.
omdat de fianciële toestand van de
gemeente dat niet toelaat en 't pre
cedenten zou scheppen ten opzichte
van andere bedryven.
Daarna is de schaal naar Haar
lem doorgeslagen. „We moeten naar
nieuwbouw. Wat we hier doen is een
moderne oorlog voeren met wapens
uit de le wereldoorlog. De vakkennis
is er in ruime mate, maar de midde-
len ontbreken. Computers e.d. moe-
I ten worden ingezet en daarvoor is
een nieuwe, moderne bedryfsruimte
nodig. Het bUjft jammer, dat die niet
in Leiden kan worden verwezeniykt
omdat het personeel sterk aan de
stad gebonden is. In dit verband
wordt met ondernemingsraad en vak
bonden nog steeds onderhandeld
I over het sociaal pakket".
LEIDEN De directie van de Rotogravure verwacht na
a.s. maandag het definitieve besluit om het grootste gedeelte
van het bedrijf naar Haarlem te verplaatsen te kunnen ne
men. Dan is er een afsluitende bespreking met de vakbonden
over het sociale pakket.
De secretaris van de ondernemingsraad, de heer C Holle
beek. zegt in dit verband, dat dit pakket het belangrijkst
is nu de ondernemingsraad in meerderheid heeft gezegd, dat
op economische gronden het verplaatsingsbesluit juist is.
Dit kwam in de ondernemingsraad naar voren in een gis
teren gehouden urenlange vergadering, waarin gewenste
aanvullingen van het sociaal pakket werden besproken
Volgens de heer Hollebeek is de stemming onder
het personeel nog niet als in de ondernemingsraad, omdat
deze met een mededeling aan het personeel wacht tot na de
afrondende besprekingen met de vakbonden. Hij oppert de
mogelijkheid, dat daarna personeelsvergaderingen worden
gehouden met de vakbondsvertegenwoordigers.
Er is in de ondernemingsraad iets afgeknabbeld van het
begin van deze week ingenomen standpunt, dat men veel
te laat was ingelicht. De heer Hollebeek: We dachten toen.
dat het een geheel beklonken zaak was. maar achteraf is
gebleken, dat de besprekingen niet zover waren en nog veel
mogelijk was.
DEN HAAG <GPD> Waarom,
zo vraagt het tweede kamerlid dr. J.
H. Lamberts (PvdA), aan minister
Veringa (Onderwys en Wetenschap
pen) en staatssecretaris Kruisinga
(Soc. Zaken en Volksgez.), heeft
prof. A. Querido, hoogleaar in de in
wendige geneeskunde in Leiden en
Rotterdam, ontheffing gevraagd van
zyn opdracht
Prof. Querido zou „de wyze onder
zoeken waarop de organisatie en de
planning van 't medisch-wetenschap-
pelyk onderwys mede ln relatie tot
de eisen van het beleid ten aanzien
van de volksgezondheid kunnen wor
den verbeterd".
Is het waar dat er weinig respon
se is gekomen op een memorandum,
dat in maart door prof. Querido werd
ingediend en dat vooral staatssecre
taris Kruisinga weinig belangstelling
voor deze studie heeft getoond?
De heer Lamberts vraagt de be
windslieden verder het memorandum
I spoedig openbaar te maken en of er
plannen bestaan iemand anders of
een groep personen eenzelfde op
dracht te verstrekken.
LEIDEN De nv boekbindery P.
M. Janse, die nu Jansenbinders heet
is verhuisd van de Witte Singel 13a.
naar de Rooseveltstraat 41.
LEIDEN Aan de Leidse Univer
siteit ls heden de heer Th. J. Mulder
te Voorschoten gepromoveerd tot doc
tor in de geneeskunde op een proef
schrift getitel ..Röntgencinematogra-
fie en draadreconsfcructie ran de
pols". Promotor wat prof. dr. J. M. F.
Landsmeer.
LEIDEN Het Leidse college
van B. en W. verwacht niet dat
zich een vertraging zal voordoen by
de aanleg van het Korte Vlietkanaal
,dat thans zyn voltooiing nadert. De
ze geruststelling geven B. en W.
aan de raadsleden Kret en Lyten.
die bevreesd waren dat door een
nog niet geregelde eigendomsover
dracht het werk rond de Korte
Vliet en de Waddingerbrug zou
stagneren en meer zou kosten dan
was verwacht.
De eigendomsoverdracht, waarop
de heren Kret en Lyten kenneiyk
doelden, betreft gedeelten van de
Haagweg. de Vink weg en de Ryn-
dyk. Deze weggdeelten moeten
door de provincie en de gemeente
Leiden van het Ryk worden overge
nomen.
Inmiddels hebben deze drie party
en een regeling getroffen over het
gezameniyk beheer en onderhoud
van de weggedeelten. Maandag
avond zal de gemeentenaad van
Leiden zich over deze regeling kun
nen uitspreken, daar deze kwestie
alsnog is toegevoegd aan de agenda
voor de vergadering op die dag.
