AUWE ONTVANGST VOOR
HOCHHUTHS GUERRILLAS
Duitse (55) gedood op
kruispunt Goudseweg
Instituut voor
de demografie
C. VAN DE LIP
SCHAAKKAMPIOEN
erner von Braun is Hitlers wraak op Amerika
Ook Rijsbergen
en Holl in
amateurelftal
Warmondse
bejaarden gingen
dagje varen
Jongerenmis in
de Josephkerk
Nu opgeven voor
de Statentocht
Afscheidsreceptie
van B. Schuurman
Uitslagen
Sportweek '70
Geslaagd voor
mulo-examen
NKV-vrouwen
op bezoek in
Bobbejaanland
PAÖDfA li
onze correspondent
W. P. Timmers)
0M 'GPDi In de
publiek is Rolf Hoch-
erde toneelspel op zoek
definitieve vorm. Een-
ver. dan zal het niet
«noties mogen opwek-
0 in 1963 „De plaatsver-
deed. het drama waar-
ochhut Pius XII mede
»an de jodenmoord ver-
Even geëngageerd
Hochhuth „Guerrilla's",
irtijd de tragedie van de
ianse maatschappij als
ibeveling voor de geweld-
omverwerping van de „re-
oligarchie" die in de
de Staten heerst,
tvk heeft zijn eerste op-
tnkele weken geleden be-
Stuttgart. De kritieken
tief. In een verander -
ring en met bijge-
tekst is het thans in
opgevoerd. De reacties
w. niettemin verschijnt
ligende analyse van een
ing. die naar Hochhuth's
g naar een revolutie
<als niet bijvoorbeeld zijn
een beter alternatief
op een moment waarin
minst een algemeen on
tstaat over de Ameri-
folitiek.
uculaire van „De plaatsver-
ias de persoonlijke aanval
us. In het tweede stuk. .Sol
os het de aanklacht tegen
die het overbodig bom bar-
n Duitse steden en het ver
van de Poolse generaal Si-
trd verweten. Is de felle
it tegen Richard Nixon
ihy's schepping") minder
id omdat men het sinds het
Moordenaar" wel erger ge-
De lauwe ontvangst zou al-
j dele kunnen worden ver-
1 het feit dat het bedaag-
publiek zich weet te distan-
an de alledaags geworden
4Amerika van jonge auteurs
i is 39). terwijl geènga-
ngeren nauwelijks de kans
j ïrien hun medeleven te uiten
Ij i aelf is geen revolutionair
rama is zonder enige revo-
i of zelfs maar experimen-
Traditioneel
laatste heeft zich in eerste
de kunstkritiek gericht.
1 h'i spel, de voorbereiding
f daatsgreep in Washington.
th af m de werk- en woon-
n van zijn hoofdrolspeler, de
erende senator David L. Ni-
p het jacht van diens moe-
la de tuin van een Latijns-
inse grootgrondbezitter, een
r uiterst conventionele cou-
2 K schept de afstand tot de
«ar men in Stuttgart en
mee vertrouwd is. maar is
3 t remmend element als de
noet worden opgewekt die
ondervond toen hij tijdens
tnam-demonstratie in New
iloot dit stuk te schrijven,
tóh zelf heeft het tekort ge-
In Bochum levert hij, se
leen neger-acteur, zijn aan-
projecteerd op filmdoek lezen
klingen tot de bedrijven
citaten, van Nixon, Ser-
reiber. Dom Helder Camara,
nnteberichten. bijvoorbeeld
mocrd op Graf von Spreti in
üs of de invloed van de
Fruit Company in datzelfde
Kjjns-Amerika fungeert als
meel voor de revolutie tegen
wde kliek in Washington.
Kkere hoogte is Che Gueva-
ons voorbeeld.
«rokken zijn van zijn Duitse
Mj het Amerikaanse drama
tt enkele opmerkingen aan-
W»ll Street, dat de Bondsre-
Khiep. had zich geen be-
dan Adenauer kunnen
Waartoe het in Vietnam zou
ctnte foto van de toneel-
n Rolf Hochhuth.
kunnen komen, heeft in West-
Europa alleen De Gaulle doorzien.
Wat Europa te doen stond om zijn
eigen weg te vinden, begrepen De
Gaulle en de Pool Rapatcki. Maar het
Rapatzki-plan is in Bonn hooghar
tig afgewezen. Steeds sterker wordt
de Amerikaanse greep op de Duit
se industrie.
Ook indirect en ironisch laait
Hochhuth zijn figuren de Duitse rol
aanstippen: „De VS bouwen hun ra
ketten zullen onze steden vernielen,
sche kamp. Maar het socialisme komt
niet uit dat kamp. Niet iTeemde ra
ketten zullen onze steden vernielej,
maar onze stadguerrilla's, die hun
sociale revolutie juist ontketenen
omdat de bouw van raketten geen
geld overlaat voor sociale hervormin
gen. Werner von Braun is Hitiers
wraak op Amerika".
Tekstboek
Die rionie staat echter praktisch
los van de loodzware achtergrond, die
Hochhuth's drama heeft. Wat op het
toneel wordt gebacht het beklem
toont wellicht nog het meest de on
macht om de gehele inhoud op het
publiek over te brengen is nog
niet de helft van de oorspronke
lijke tekst, die in een ruim 200 pa
gina's dikke pocket is verschenen
en een opvoering van zes uur zou
vergen. En zelfs die tekst verliest
veel van haar waarde zonder de in
leidende beschouwingen, die Hoch
huth er zelf bij schrijft Boeiend is
het tekstboek, niet het spel dat zich
in sterke mate beperkte tot de kern
van het verhaal.
Senator Nicolsons tragische per
soonlijkheid wordt eerder getypeerd
door een citaat uit de aantekeningen
dan door zijn vastbesloten op tre
den op het toneel. Dat citaat is van
de broer van Von Stauffenberg. de
man die het mislukte komplot tegen
Hitier uitvoerde: „Het ergste is te
weten dat het niet kan gelukken en
dat men het toch voor ons land en
onze kinderen moet doen".
Nicolson ljjkt door zijn positie aan
de top in Washington de man die het
land voor de anders onvermijdelijke
burgeroorlog kan redden.
Nicolson kan trouwens niet an
ders handelen 's Werelds rykste land
met een bevolking waarvan één vyf- j
ïyicheden en scheppingskracht mag
een aantal ran zijn tijdgenoten hem
de baas zijn, in morele en intellec
tuele ernst en in speunin voor da
centrale gewonde plekken van onza
tijd overtreft hy hun alien". De pre
mière van ayn „Guerrilla's nu
Amerikaanse troepen Cambodja zijn
binnengetrokken en Amerikaanse po
litiemannen in de V.S. studenten
neerschieten, zou men in elk geval
zeer trefzeker kunnen noemen De
grote vraag is of het stuk zelf naar
het niveau zal toegroeien dat de
naam Hochhuth doet verwachten.
By de volgende première, in Ber
lijn, sal de enscenering opnieuw aan
gepast zyn. Mogelijk beleven da
Guerrilla's hun hoogtepunt in Ame
rika zélf «de Engelse vertaling is ge
reed. de première in New York en m
Londen wordt voorbereid', waar ook
summiere toespelingen in het spel
zonder de uitvoerige kanttekeningen
op hun tragische waarde zullen wor
den geechaut
de onder de armoedsgrens leeft en
het volksvermogen beheren, leeft
120 families tach&i g pocent van
naar de revolutie toe. Amerika's
zwarte helden uit Vietnam, ontdek
ken bij thuiskomst dat de enige be
tekenis van hun leven nog altijd zijn
lengte is en daar hechten zij niet
aan. Amerika's vele anti-querrilla-ex-
perts zijn de beste guerilla's die de
wereld ooit heeft gekend. Amerika
heeft meer bergen dan Vietnam en
meer kwetsbare industriecentra dan
enig ander land. Kortom: 's we
relds rijkste land. waar ieder het vol
gens Nixons betoog zo goed heeft,
leent ach bij uitstek voor een guer
rilla.
Tenzij het alternatief-Nicolson
werkt Het afgelopen decennium
gelukten in 46 landen 73 staatsgrepen-
De coup d'etat is het minst bloedige
model voor omverwerping. Niet de
revolutie van de massa, maar die van
een kleine elite —onder de slagzin:
voor de 200 miljoen tegen de 200
miljonairs —kan Amerika redden.
De voorbereiding, het bepalen van de
strategie, beheerst het spel. Het mis
lukt. Nadat Nicolsons vrouw in La-
tyns-Amerika is vermoord door de
„Witte Hand", die ook verantwoor
delijk was voor de dood van de pries
ter Camillo Torree en in Hochhuth's
betoog weinig meer is dan de ver
lengde arm van de CIA, „valt" Ni
colson vijf hoog uit een raam
Het zeven-punten-program dat hy
nalaat is zo revolutionair niet. Voor
op staat de vorming van een arbei
derspartij, die db republiek zal moeten
inrichten. Vermogensbeperking, na
tionalisatie van veel instellingen die
het algemeen belang dienen «bewa
peningsindustrie. persvrijheid e.d.)
voltooien het beeld van een socialise
ring en niet van een revolutionaire
omwenteling.
Trefzeker
Sebastian Hof frier heeft over
Hochhuth gezegd„In taaimoge-
DEN HAAG «GPD) Voor het
Nederlands amateurelftal zijn nog
twee wedstrijden vastgesteld, op vrij
dag 19 juni tegen een versterkt oos
telijk elftal en op donderdag 25 ju
ni In Papendrecht tegen Saarland
«aanvang 19.00 uuri.
De uitgenodigde spelers zyn D.
Looyer «Alemania». J. en W. La-
crodx «beiden Oeaaari, Sootar-
beek 'Desk). Kuipers en Oldenbur-
ger 'beiden Emmen», Spijker «Hen
gelo». Zoeter «De Mussclien).Rijs
bergen Roodenburg Kuppers en
Smit 'Sparta '25». Leysen en Tup
'beiden Spc. Enschede), Hol en
Teske 'beiden WS». Schipperen
(Veerse Boys» en Vrykamp 'Zand-
voort Meeuwen».
i
WARMOND De leden van de
Warmondse bejaarden sociëteit heb
ben hun Jaarlijks uitstapje gemaakt.
Dit maal was het een boottocht. Het
is voor het bestuur toch wel verheu
gend dat de deelname aan deze tocht
nog groter was dan voorafgaande ja
ren. wel een bewys dat dit Jaarlijks
gebeuren door de bejaarden op hoge
prijs wordt gesteld. Behalve de be
stuursleden maakten ook de burge
meester. met zyn echtgenote, de pas
toor en de dominee deel uit van het
gezelschap. De tocht ging via de Zyl
en de Vliet naar de bekende zaak
Drievliet bij Rijswyk waar de bejaar
den een goed verzorgde warme lunch
werd aangeboden. Mej. v. d. Drift «71
Jaar) zorgde voor het muzikale ge
deelte tijdens de tocht en zij bracht,
mede gezien haar leeftijd, op werke
lijk bewonderen»waarde wyae enke
le liederen ten gehore. De heer van
Lierop maakte zich tot tolk van de
deelnemers door het bestuur een
woord van bijzondere dank te bren
gen voor deze mooie, prettige en ge
notvolle middag.
LEIDEN De Jongerengroep The
Lord's Folks verzorgt zaterdagavond
in de Josephkerk aan de He
rensingel een jongerenmis, die om ze
ven uur begint. Het thema is „Eer
bied voor het leven" Celebrant aal
zyn kapelaan Verlaan.
LEIDEN Zaterdag 18 Juli wordt
weer de jaarlijkse Statentocht ver
reden, deze toertocht voor automobi
listen voert langs de twaalf steden
dn® samen in 1572 de eerste vrije
Staten vergadering in Dordrecht or
ganiseerden: Dordrecht, Lelden, Gou
da. Haarlem. Oudewater. Gorcum.
Monnikendam. Edam, Hoorn, Enk-
huizen. Medemblik en Alkmaar
Het défilé van de deelnemers, dat
wordt afgenomen door de bur
gemeesters van de 12 statensteden
rindt dit jaar plaats ln Lelden op
het terrein van de Groenoordhal.
Belangstellenden uit Lelden en om
geving dienen zich vóór 18 Juni voor
deelneming op te geven bij het WV
kantoor. Steenstraat lb. Het inschrijf
geld bedraagt f 12.50
Door de nog steeds groeiende be
langstelling voor dit evenement heb
ben de organisatoren zich genood
zaakt gezien aan elk van de 12 steden
een beperkte groep deelnemers toe te
wijzen. Uit Lelden kunnen in totaal
24 automobilisten worden ingeschre
ven.
BODEGRAVEN Een 55-Jarige
Duitse vrouw uit Emmerich is gister
avond op het beruchte kruispunt I
Goudseweg-Rijksweg 11 om het le
ven gekomen bil een botsing tussen
de personenauto, waarin zij zat
en een op de voorrangsweg rijden
de vrachtauto
De personenauto, met het slacht
offer en haar echtgenoot, naderde
vanuit de richting Gouda het kruis
punt, met de bedoeling de belde voor
rangsweg en over te steken fci de rich
ting Bodegraven. Zonder voorrang
te verlenen aan een van rechts op
de Ryksweg naderende vrachtwagen
stak de Duitser de voorrangsweg over
De vrachtwagenchauffeur, die zag
dat de Duitser doorreed trachtte een
aanryding nog te voorkomen door ge
heel naar rechts naar de klinker-
strook naast de asfaltweg uit te wij
ken. Het mocht niet baten. De
vrachtwagen greep de VW in de
rechterflank, waardoor deze nog een
slag draaide en volkomen werd ver
nield. De vrouw is naar men aan
neemt op slag gedood. Haar man liep
een hersenschudding en een slag
aderlijke bloeding op. Hy werd over
gebracht naar het St. Jozef Zieken
huis in Gouda De vrachtwagen werd
praktisch niet beschadigd.
LEIDEN Volgende week dins
dag neemt de heer B. Schuurman af
scheid als hoofd van de Willem de
Zwijgerschool. Op die dag recipieert
hij van vyf tot zeven uur in de aula
van de school, aan de Willen de Zwy-
gerlaan 44.
Burgerlijke Stand
van Leiden
GEBOREN
Marl» Eltsabet. d. v. T. A T. Spoel-
•tra en J. van Harten. Peter, z v. G.
Hoppenbrouwe en A.N VAN Hecke. Cas
per. z. v. C. B. de Roof) en A. G. Boter.
Robert Willem, z. v C. A. van Katwijk
en J. E. Bousie. Ronald, z. v. F. van
der Lip en G. Nagtegaal. Irene. d. v.
N. Rletkerke en M. S Kamphues,
Adrian» Carharlna Cornelia, d. v N. S.
Warmerdam en C. T. van Fulpen. Fe-
renc Franclscus, z. v. A. A van der
Hulst en A. M. X F. Kuipers, Marco,
z. v. A A. vim OoU en L. W. von Lie-
bensteln. Gerardus Johannes z v. G.
C. J. van Oljen en C. E. Arkenbout.
GETROUWD
BOSKOOP A.V '47 heeft meer
kamp wed,strijden 'tevens clubkam
pioenschappen gehouden in het ka
der van de sportweek 1970. Voor jon
gens A. B en C. alsmede heren be
trof dit hardlopen, verspringen,
hoogspringen en kogelstoten By de
Jogens C werd J Benders kam
pioen. 2. Tli. van Gemeren en 3. Ed
Hoogeveen. Jongens B: Kampioen R.
Veerman. 2 P Peters en 3. H. van
Gemeren. Jongens A Kampioen D
van Gemeren. 2 G. Klooster. Heren:
Kampioen B. Verkade. 2. C Verka
de en 3. H. den Ouden.
Driekamp: A.V.W.. Waddinxveen,
A.A.V. '36, Alphen a. d. Ryn en A.V.
'47 Boskoop. Onderdelen: hardlopen,
verspringen en kogelstoten. Meisjes
pupillen B (9 jaar»: 1. K Hazen-
donk. AVW. 2 I. Kuiper. AVW en
3. Ch. van der Meer. AV'47. Jon
gens pupillen B «9 Jaar): 1. E. van
Gemeren AV'47. 2. E. Radder. AV
'47 en 3. B. Dorreman, AV '47. Jon
gens pupillen A «10 en 11 Jaar): 1.
J. Hoving. AAV36c, 2. D. van Om
men. AAV '36c en 3. A. van der
Tol. AV '47.
De wedstryden van de Recreatie
sportclub '66 betroffen: hardlopen.
<80 en 800 m>. hoogspringen, ver
springen. speerwerpen, discuswerpen
en kogelstoten. Ouderen: 1. A P
Da insteeg. 2. C. Pellekoren. en 3. J.
Treffers. Jongeren: 1. G. de Knik
ker. 2. B. Eykhout en 3. J. Dykhui-
zen.
Een scene uit Hochhuths
..Guerrillas' met op de voorgrond
de acteur Gunther Mack als se
nator Nicolsen.
HAZERSWOUDE —Voor het mu
lo-diploma slaagden dezer dagen de
volgende leerlingen van de RK ma
vo-school ln Hazerswoude: Berna-
dette de Boer. Emmy de Pisser. Ma
ria de Groot. Joke Hoppenbrouwer.
Lldy Kooter, Willy Olierook. Fran-
cien Postma, Maryke Pynacker. Sari
na de Roo. Riet de Ruiter, Annette
van Wetten. Tineke van Wetten.
Marian van der Zon. Ton van Bem-
melen. Theo de Boer. Chris van
Dyk, Ronny Groot. Leo Kcot. Ron
van Meygaarden. Jan van Noort fa-
en b-diploma». Adri Pieterse. Nico
Stokman, Tonny Verdegaal. Jan van
Wetten. De meesten \-an hen behaal
den ook het diploma middenstand.
LEIDEN In de curatorenka
mer van de Leidse Universiteit
heeft gisteren het algemeen bestuur
van het Nederlands Interuniversi
tair Demografisch Instituut, aan de
totstandkoming waarvan de minis
ter van Onderwijs en Wetenschap
pen eind april zyn goedkeuring
heeft gehecht, zyn eerste vergade
ring gehouden De vertegenwoordi
gers van de deelnemende instellin
gen werden welkom geheten door de
president-curator van de universi
teit, prof. dr. P. Muntendam, wiens
rapport over de in 1965 te Belgrado
vanwege de Verenigde Naties ge
houden tweede World Population
Conference de eerste aanzet is ge
weest tot de oprichting van het
nieuwe Instituut.
Na in het kort de wordingsge
schiedenis van het instituut te heb
ben geschetst en hen te hebben be
dankt. die zich voor de totstandko
ming verdiensteiyk hebben ge
maakt. zei prof Muntendam het
totstandkomen van het instituut niet
alleen een belangrijke aangelegen
heid uit een oogpunt van weten
schapsbeleid maar tevens van poli
tiek beleid te achten De ryksover-
heid kan ln dit land met hoge be
volkingsdichtheid, hoog geboorte-
De 28-jarige Israëliër Ilan
Nussbacher protesteerde luid,
toen hij door een militaire recht
bank in Nazareth tot tien jaar
gevangenisstraf werd veroordeeld
wegens spionage voor Syrië en
Irak. In 1962 was hij ook al eens
tot gevangenisstraf veroordeeld,
maar toen wegens spionage voor
de Egyptenaren.
SASSENHEIM C. van de Up
mag zich een jaar lang Sassen-
helms schaakkampioen noemen. Van
de Lip eindigde m het met 20 gpelers
kwantitatief sterk bezette toernooi
van de Sassenheimse Schaakclub
met 10 l/t punt uit 19 partyein op de
eerste plaats en nam met dese sco
re de vorig jaar door J den Bak
veroverde wissel beker over.
Van de Up was overigens mis
schien met de sterkste schaker. Hy
was wel een van de weinigen, die aJ
syn partijen heeft afgewerkt en dat
laatste heeft de doorslag gegeven.
Zo reikt# favoriet nummer een, F.
G. Kroon, ondanks een 100 score
niet verder dan de derde plaat* om
dat hy slechts negen partyen kon
spelen studie-redenen). Ook de als
tweede geeindigde B. van Meygaar
den stand er relatief beter voor met
914 uit IX, oumv was verhinderd
zyn laatste twee pertyen af te wer
ken.
Hoewel voor de Sassenheimse
Schaakclub het seizoen 1969 1970 tot
het verleden behoort, zyn toch nog
niet alle beslissingen gevallen. De
belangrylcste. het al dan niet degra
deren uit de eerste klasse van de
oompetitie van de Leidse Schaak
bond, moet. nog komen. Sassenheim
dat door de voorlaatste plaats moet
afdalen, heeft nog steeds een reële I
kans de degrad&tiedans te ontsprin- i
gen. omdat er uit de eerste klasse
wel een ploeg naar de landelijke com
petitie promoveerde, maar er geen
enkele terugkeerde.
De vergadering van de LSB. begin
september, kan Sassenheim by keu
ze opnieuw ln de eerste klasse toe
laten. Een prooedure die waarschijn-
lyk aal worden gevolgd. Officieel
weet men in Sassenheim overigens
nog niet*.
overschot en te langzaam dalend
geboortecyfer geen strategie voor
de toekomst bepalen, indien zy de
ze niet kan baseren op de uitkom
sten van demografische research
Dat hiervoor nu in ons land een
Interuniversitair Instituut tot stand
is gekomen, dat stimulerend zal
kunnen werken op het demografisch
onderzoek en op kadervorming, is
van nationale betekenis voor ons
volkswelzyn. Het begin van dit in
stituut te Leiden aan de vooravond
van het lustrumcongres „Weten
schap en welzyn" vond prof Mun
tendam een gelukkige coïncidentie
voor het Instituut zowel als voor het
congres: geen welzyn zonder weten
schap. mits deze wetenschap dan
ook direct of indirect op het welzyn
ls gericht.
Aan het Nederlands Interuniversi
tair Demografisch Instituut, dat in
Den Haag gevestigd zal zyn. wordt
deelgenomen door de Leidse Univer
siteit. de Landbouwhogeschool te
Wageningen. de Katholieke Hoge
school te Tilburg en de Koninkiyke
Nederlandse Akademie van Weten
schappen als oprichters. Toegetre
den zyn verder de Groninger Uni
versiteit. de Utrechtse Universiteit,
de Universiteit van Amsterdam, de
Nederlandse Economische Hoge
school te Rotterdam en de Techni
sche Hogeschool te Delft. Ook het
Centraal Bureau voor de Statistiek
neemt deel aan het instituut.
De taak van het N I.D.I. is vier
voudig. Zy omvat ai het verrichten
van wetenschappe 1 Ij k onderzoek in
Nederland; b) het stimuleren van
het verrichten van demografisch on
derzoek en het bevorderen van de
coördinatie van dit onderzoek; c) de
bevordering van de scholing van
deskundige mankracht op demogra
fisch gebied en d) het verzamelen
van documentatie, het voorbereiden
van publikatles en het geven van
voorlichting en adviezen.
HAZERSWOUDE Tweeënveer
tig leden van de RK Vrouwenvereni
ging van het NKV hebben het win
terseizoen afgesloten met een tnp
naar het Belgische pretpark Bobbe
jaanland De dames evenals pastoor
H. A. M Oeverhaus hoorden eerst
de welkomstwoorden van presidents
mevrouw Straathof-Koot aan, voor
dat de rit met de touringcar een aan
vang nam. Na het bezoek aan Bob-
bejaarland dineerden de reizigster»
in restaurant „Napoleon" ln Rys-
bergen, voordat de rei», waarby me
vrouw Olierook-van de Voort als
leidster optrad, huiswaarts werd ge
maakt
Verlaagd Het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden heeft gisteren
het wetsontwerp aangenomen, dat
voorziet ln verlaging van de stemge
rechtigde leeeftyd van 21 tot 18 Jaar.
Het ontwerp is al in de senaat ge
weest en moet nu nog door president
Nixon getekend wordea Met Ingang
van l januari 1971 krijgt hst kracht
van wet
