Liever de Puccini van
de armen dan de
Boulez van de rijken
Pretentieloze expositie bij Ars
Nu is het
tijdvoor
lékker
met
lékker:
Beschuit
met
aardbeien.
Operacomponist (The Saint of Bleeckerstraat) MeUOtti
cabalIero.de sigaret
en gióteren
Interview-Claus
vanavond op tv
Joe Brown
beroofd
WOENSDAG 27 MET 1970
PAGINA 5
AMSTERDAM (GPD) „Ik ben liever de Puccini van de
armen dan de Boulez van de rijken". Aldus reageert de com
ponist Giancarlo Menotti op een verwijt, dat sommige musico
logen en critici hem gemaakt hebben, nl. dat hij zoveel Puccini-
en Richard Strauss-effecten in zijn werken zou doen. Menotti
staat niet gauw een persoonlijk gesprek toe, maar als hij een
maal ja gezegd heeft is hij een zeer charmant en tegelijkertijd
scherp en scherpzinnig causeur.
De Nederlandse Opera-Stichting heeft sinds gisteravond Me-
notti's „The Saint of Bleeckerstreet" op haar repertoire staan.
Menotti 059) registreert deze pro-
tiuktie zelf.
Hij vindt dat hij daarvoor een
goede reden heeft: „Ik kan de wer
kelijke goede operaregisseurs op de
vingers van nou vooruit, twee handen
tellen. En 't is ook logisch, dat ik
mijn opera's liever niet door de een
of andere artistieke misdadiger laat
vermoorden. Ik regisseer dus zelf
Een opera-regisseur- moet tenslotte
verstand hebben van zowel drama
als muziek. Helaas gaat dart; meestal
niet samen".
Puccdmi en Richard Strauss. Me
notti moet er om laohen; „Natuur
lijk, iedere componist heeft z'n mu
zikale voorvaderen. Voor mij zijn dat
noch Puccini, noch Richard Strauss,
maar wel Moessorgski. Van hem heb
Ik veel geleerd.
En verder heb ik groot respect
voor Schubert: die ziet na
melijk kans op een hoogst eenvou
dige wijze, soms op het folkloristische
af. en met een minimum aan midde
len hoogst gecompliceerde zaken te
vertellen. De jongste comporusten
van nu hebben de meest moeilijke en
Ingewikkelde technieken nodig om
Iets simpels te zeggen. Bewondering
heb ik ook voor de dichter Garcia
Lorca, wiens werken de eenvoud met
die van Schubert gemeen hadden. Ik
probeer mijn muziek zo helder en
duidelijk mogelijk te maken. Dat is
iets, waar ik werkelijk mijn best voor
doe".
Is dat de reden of een van de re
denen dat Menotti over het algemeen
fcleine orkesten gebruikt?
Het gebruik maken van kleine or
kesten doe ik voornamelijk met het
oog op de toekomst. Een klein orkest
past in elk theater. De tijd van de
grote theaters is voorbij, althans zal
gauw voorbij zijn. De nieuwe genera
tie wil en dat kan ik me ook best
voorstellen niet meer van vier
hoog achter naar miniscule bewegen
de poppetjes kijken. Daar heeft on
der meer de film, in cinemascope en
met z'n close-ups voor gezorgd. Daar
zie je steeds alles op de ideale af-
stand, waar je ook zit. In kleine the
aters zie je gewoon mensen op het
toneel van vlees en bloed. Waar je
ook zit. Daarom maak ik mijn werk
voor niet al te grote ruimten. Ik
moet rekening houden met de toe
komst. Mede daarom moet mijn mu
ziek zijn, voor nu en later: duidelijk,
exact, spontaan en vooral: onvermij -
cielyk. Men heeft mij gevraagd om
filmmuziek te schrijven. Ik doe het
per se niet. Filmmuziek begeleidt ac
tie. mijn muziek is actie.
„The Saint of Bleeckerstreet": de
titelstraat ligt in de Italiaanse wijk
van New York. De aldaar woonach
tige „heilige" is een meisje, dat de
stigmata van de wonden van Chris
tus heeft mogen ontvangen. Zij
wordt daarom door de buurtbewoners
vereerd. Een wens ligt haar zwaar op
het hart: non worden, op die manier
wordt zij de bruid van Christus
Haar broer is tegen deze wens. Wan
neer hij wegens een ernstige mis
daad moet vluchten voor de politie
wordt de „The Saint" ernstig ziek
Zy sterft maar als non, want een
priester geeft haar de ring en de
sluier, symbolen voor het verbond
met Christus.
Vond de componist dit gegeven bij
toeval of zocht hij bewust naar een
religieus drama?
„Het laatste. Ik heb geprobeerd
een goede studie van het verscnijn-
sel stigma te maken. Ik heb veel
boeken over het desbetreffende genre
heiligen geleeen en heb een bezoek
gebracht aan de Italiaanse priester
Padre Pio, zelf van de stigmata voor
zien. Het gegeven trok me aan, om
dat 't iets weergeeft van het dilemma
weermee ik nu al vele jaren leef. In
mijn jeugd was ik goed katholiek.
Maar op mijn zeventiende ben ik de
rooms-katholieke kerk uitgelopen.
Sindsdien zweef ik tussen scherp
geformuleerd geloof en ongeloof
Populariteiten die hier gesymboli
seerd zijn in zuster en broer. Twee
kanten van een ook mijn per
soonlijkheid".
Is Menotti van mening dat stig-
AD VERTEN TIE
NEDERLAND 1
5.00
6.45
6.55
7.04
8.00
8.20
8.30
8.35
10.35
11.00
11.25
NEDERLAND II
6.45
6.55
7.04
8.00
8.20
10.05
10.10
10.50
Voor de kinderen (VARA)
De fabeltjeskrant (NOS)
Journaal (NOS)
Kenmerk: De wekelijkse informatierubriek over
kerk en samenleving, in kleur (IKOR/CVK/
RKK)
Journaal (NOS)
Uitzending van de ARP (NOS)
Uitzending Stichting Socutera (NOS)
Op kamer bij die vrouw, speelfilm (NOS)
Persoonlijk: gesprekken (NOS)
Studio Sport (NOS)
Journaal (NOS)
De fabeltjeskrant (NOS)
Journaal (NOS)
Midweek: jongerenprogramma, in kleur (VARA)
Journaal (NOS)
De jaren zeventig, documentaire film, gevolgd
door een discussie (VARA)
Journaal (NOS)
Spaanse les les 16 (Teleac)
Kosmovisie les 5 (Teleac)
mata afkomstig zijn van een kracht
buiten de persoon in kwestie, van
bijv. een god? Of is het volgens hem
een pure „interne" psychische en fy
sieke aangelegenheid?
Menoti„Geloof kan creatief zijn.
Gelovigen creëren soms een god, die
moet kunnen helpen en dat dan
klaarblijkelijk ook doet. Elke waar
heid heeft twee kanten. Geloof en
ongeloof spelen ook een rol in mijn
opera „The Medium", die gaat over
een oplichtster, die voor geld spiritis
tische sceances verzorgt en op den
duur ondanks haar bedrog in twijfel
raakt of er nu iets van vaar is or
niet".
Menotti analyseert scherp. Ook zijn
eigen scheppingen. Dat draagt zeker
bij tot de grote helderheid van z'n
muziek. Die overigens altijd Engelse
teksten heeft. Menotti: „Die taal ligt
ADVERTENTIE
anders dan andere.
Toneelspeler en TV-acteur Eric Schneider.
GIANCARLO MENOTTI
geen filmmuziek
me uitstekend. Dit is ook een goed
argument tegen dat verhaal over
Puccini-geïmiteer. Puccini-melodieen
lenen zich niet voor het Engels. Ver
der wil ik hier graag zeggen, dat ik
een Italiaan ben en blijf, een Itali
aans componist ook. Ik woon in de
Verenigde Staten .Ik heb daar mijn
werk, ik werk in de taal van dat
land, maar ik ben Italiaan".
Actief
Menotti is nog zeer actief, ook in
het schrijven. „M'n eerste toneelstuk
dat ik onlangs heb geschreven wordt
op het ogenblik ingestudeerd door
het studententoneel van de Harvard -
university. Daarvoor hebben ze 't op
de universiteit van Florida gedaan
Het heeft op beide plaatsen veel suc
ces en ik zal het ook binnenkort in
New York uitbrengen, t Werk heet
„The Lepra" (de melaatse). Ook hier
polariteiten: jeugd-ouderdom, min
derheid-meerderheid. Het spel speelt
in de dertiende eeuw ergens in By
zantium. De koning is dood. De zoon
die officieel moet opvolgen is me
laats. Z'n moeder neemt de regering
over in zijn plaats en wel met. steun
van het volk. De zoon mag buiten de
stad z'n eigen paleis bouwen met
alles wat-ie wil, maar hij mag niet
regeren. Nogmaals: het volk steunt
de moeder. En wat doet de zoon?
Hevig gefrustreerd kan hij alleen
maar alles kapot maken, wraak zoe
ken. Tot ierts positiefs komt hij niet
vanuit zijn minderheidspositie. Ik zie
daarin een overeenkomst met de
jeugd: htm ideologie is voortreffe
lijk. maar praktisch doen ze niets,
of ze zijn destructief. Op de univer
siteiten, waar t stuk gegaan is,
wordt er hevig over gediscusieerd.
Teken, dat het een succes wordt".
Menotti is een realist en esteet
tegelijk. Dat gaat in deze tijd niet
vaak meer samen. Maar 't is een
goede en ook eerlijke formule
om de ladder van het succes snel en
degelijk te bestijgen. Menotti kan
niet hoger meer.
HILVERSUM De NOS-televisie
zendt vanavond om 10.35 uur via
Nederland 1 in het programma ..Per
soonlijk" het vraaggesprek met Prins
Claus uit. Het gesprek met de prins
wordt gevoerd door W. L. Brugsma.
hoofdredacteur van de Haagse Post,
en mr. H. W. Sandberg, hoofdredac
teur van Het Parool. Onderwerpen
van de discussie zijn om. de activi
teiten van de prins op het gebied
van de ruimtelijke ordening en zijn
positie in ae Nederlandse samen
leving.
BRENTWOOD (AP) Drie gewa
pende en gemaskerde mannen heb
ben een overval gedaan op het huis
van de vermaarde filmkomiek Joe
Brown. Ze verdwenen met medene- j
ming van juwelen, bont en baar geld
tot een totaal bedrag van 100.000 j
dollar..
Brown is 79 jaar oud en invalide.
Hij noch zijn vrouw werden lastig
gevallen. maar de mannen bonden
twee verplegers vast en sloegen een
van hen in het gezicht met de loop
van een pistool.
Schaken Vandaag is in Leeu
warden de tweekamp begonnen tus
sen Eddy Scholl en Coen Zuidema.
Inzet is de Nederlandse schaaktitel.
De tweekamp gaat over zes partijen.
De eerste party, waarin Scholl wit
had, werd na 41 zetten afgebroken,
maar na de hervatting vier zetten la
ter remise gegeven.
De televisie was gisteren aar
dig actief bij het afbrengen
van de kyker van bepaalde voor
nemens of lidmaatschappen. In
Brandpunt buiten spel kregen
we een stierengevecht te zien
met een falende torero, zodat
het eno slachtpartij werd in
plaats van een „nobel staaltje
van zelfverdediging", zoals de
Fransen het skiën ten onrechte
noemen. De reportage was wel
wat eenzijdig natuurlijk. Er zit
ten ook andere kanten aan het
stierengevecht dan een bloed-
spuwende stier. Het stierenge
vecht bestaat nu ruim 2 eeuwen,
en in die 200 jaar zijn ruim 400
stierenvechters gedoodtoch nog
altijd ongeveer 2 per jaar. Nog
afgezien van de gewonden en
verminkten. Uiteraard is het
aantal gedode stieren niet meer
te becijferen, wij mensen staan
dus nog altijd op winst, maar
een feit is dat het stierengevecht
in elk geval dit voor heeft op
het slachthuis, dat de slachter
ook risico loopt. Enfin U moet
er „Ik kleed je in rouw" van
Collins en Lapierre nog maar
eens op nalezen, of de verzamel
de geschriften van Franco al
vorens U definitief besluit niet
naar Spanje te gaan. Want dat
deden onmiddellijk na de uit
zending vier kijkers, zoals zy aan
de KRO telefonisch mededeel
den.
Ik weet niet of er ook kijkers
zijn geweest die hun lidmaat
schap van de VPRO hebben af
gezegd, na. het gesprek tussen
Rabbijn Soetendorp en Wouter
Gortzak in AVRO's Televizier,
maar het zou me ook niet ver
bazen als enkele mensen zich
juist als lid hadden aangemeld,
want in de discussie over een
commentaar van Gortzak in
VPRO-radiozendtijd over de
Arabische aanslag op een
schoolbus, maakte Gortzak toch
echt een redelijker indruk dan
Soetendorp. Diens emoties zijn
begrijpelijk, maar terecht merk
te Gortzak op dat van een po
litieke commentator niet geëist
kan worden dat hy by elke wan
daad in elke aan de gang zynde
oorlog dagelijks ook nog eens
expliciet zijn afschuw daarover
uitspreekt. Soetendorps oproep
om het VPRO-lidmaatschap op
te zeggen leek me daarom wat
demagogisch.
Na Zwolsman Polak had
Televizier er overigens wel weer
een pittig onderwerp aan in zijn
rubriek „Twistgesprekken". Te
voren had ik me wel gestoord
aan de manier waarop de com
mentator uit Rome werd wegge-
bonjourd nadat hij net was be
gonnen te vertellen hoe Pipinells
gereageerd had op de diploma
tieke aanvallen op Griekenland.
Als het niet binnen twee minu
ten kon hoefde het niet. Daarna
kregen we Jan Brusse met een
onnodig filmpje dat desnoods nog
drie jaar had kunnen wachten.
Al te dynamisch is buurmans
gek, zegt het spreekwoord.
Voor de Vuist van Willem
Duys heb ik van begin tot eind
uitgekeken, want hij begon aan
een oproep aan het Nederlandse
volk toch vooral te blijven kij
ken, omdat hij zulke interssante
gasten had. Curieus was wel een
Zeeuwse dame die achterste vo
ren kon spreken (niet zijzelf
achterste voren, maar de woor
den), maar zij trad ook wel wat
curieus op, evenals die echte
Amsterdamse haringman, die
moppen ging vertellen als waar
gebeurde verhalen. En Willem
in stryd met de waarheid maar
roepen dat hy het allemaal erg
leuk vond. Drie blinde HAVO-
geslaagden en twee makke vos
sen behoorden tot de aardige
onderwerpen, voor de rest miste
het programma vooral een man
van niveau als uitsmijter. Beel
bijvoorbeeld.
NICO SCHEEPMAKER.
VOOR WOENSDAG 27 MEI
Hilversum I 402 m.
VARA 18.00 Nws. 18.11 Act. Pol. Par
tijen 18.20 Uitz. van de Pacifistisch Soc.
Partij VARA 18.30 Stereo Klink Klaar
zonder nonsens 19.30 Nws. 19.35 Bui
tenlands weekoverz. 19.45 Stereo Licht
voc. en instr. ens. met zangsol. 20.10
Stereo VARA-Dansork. met sol. 20.40
Sylvaln mag het zeggen: ontmoeting
met Sylvaln Poons 21.10 Stereo Metro-
pole ork. met zangsol. amusem. muz.
2145 Country en Western muz. 22.00
Praten met. Mies 22.30 Nws. 22.38
Med. 22.43 Act. 22.55 Stereo: Muz. uit
India opn. 23.55-24.00 Nws.
Hilversum II 298 m.
NCRV 18.00 Strictly Country Style
""1 western rubr. 18.30 Rubr.
.41 Hlr en Nu act. NOS
19.00 Openbaar Kunstbezit Orde van
Vrijmetselaren 19.10 Lez. NOS 19.20
Orthodoxe kerk in Nederl. Lez. 19.35
Geen onderdaan maar burger reeks
ultz. over de staatkundige vorm. van
de Nederl. 19.50 Progr. voor blinden
en slechtzienden 20.00 Stereo: Ens. Mu-
slca Nova mod. muz. In de pauze plm.
20.55-21.15 Fermate progr. over de Ne
derlandse fllm-compontst 22.00 Het pu
bliek wacht docum. progr. 22.30 Nws.
22.38 Cosa Nostra - ook uw zaak: licht
muz. progr. met report, en berichten
23.55-24.00 Nws.
VOOR DONDERDAG 28 MEI
Hilversum I 402 m.
AVRO 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn
7.20 Stereo Lichte gram. muz. 8 00
Nws. 8.11 Radiojourn. 8.20 Stereo:
lichte gram, muz. 8.30-8.83 De groen
teman. 8.50 Morgenwijd. 9.00 Stereo
klas. muz. opn. 9.35 Wat.st. 9.40 School
radio. 10.00 V.d. kleuters. 10.10 Arbetds
vit. gr. 11.00-11.02 Nws. 11.30 Rondom
12 progr. voor de vrouw 11.55 Beurs
berichten 12.30 Mod. platteland.
12.35 Sportrevue 13.00 Nws. 13.11 Ra
diojourn. 13.30 Stereo "t Muzikanten-
uur 1Concertgebouw-Planokwartet kl
muz. II Volkslied, uit Zweden 14.30 he
rinneringen aan H. Marsman en Men-
no ter Braak, gesprek 15.00 Voor de
zieken 16.00 Nws. 16.03 Land der Mu
zen kunstkroniek 17.00 Sana Rancune
platenprogr. 17.30 „O" een rond
je radio 17.55 Med.
Hilversum II 298 m.
KRO 7.00 Nws. 7.11 Het le
vende woord 7.16 Stereo: Badlnerle kl.
muz. gr. 8.30 Nws 8.32 Voor de hulsvr.
9.00-9.10 Gymn. voor de vrouw NOS
10.00 Wat heeft dat kind pedagogische
lez. 10.20 Stereo Muz. uit de Barok
KRO 11.00 Nws. 11.03 Voor de zieken
11.54 Bericht SUS-Aktle 11.55 Med.
NCRV 12.00 Los-Vast gevar. program.
12.26 Med. t.b.v. land- en tuinbouw 12
Nws. 12.41 Hier en Nu Act. 12.50 Herv
mlddagpauzedlenst. 13.10 Los-Vast ver
volg 14.00 Stereo: The Kllima Ha-
walians Show 14.30 Stereo Vlooi, alt
viool en contrabas klas. kamermuziek
15.00 Chrst. gereform. mlddagd. NOS
16.30 Sklvatoon Inform, over nwe lang-
speelpl 16.00-16.02 Nws 16.16 Meer over
minder Inform, over mensen en dingen
die minder op de voorgrond treden
NCRV 17.45 Hier en nu sportact.
Hilversum III 240 m.
NCRV 9.00 Nws. 9.02. Terug van weg
geweest muz. van toen voor luisteraars
van nu 9.30 Zzzoeflichte Instrum.
muz. 10.00 Nws. 10.03 Muz. by de kof
fie 11.00 Nws. NOS 12.00 Nws. 12.03
Pop sllck licht pl. progr. KRO 13.00
Nws. 13.03 Waarom niet ontspannen
lunchprogr. KRO 13.00 Nws. 13.03
Waarom niet ontspannen lunchprogr.
14.00 Nws. 14.03 Holster pop- en coun-
trymuz. 15.00 Nws. 16.00 Nws. 16.03 10-
RRRrrr pop-magaz. 17.00 Nws. 17.02-
18.00 Draaljljofdraallk verzoekpl. pro-
TELE VISIEPROGRAMMA'S
Nederland I.
NOS/NOT 10.46-11.35 en 14 00-14.50:
Schooltv. NOS 18.45 De Fabeltjeskrant
NOS 18.55 Journ. TROS 19.04 De we
reld waarin wij leven tv-natuurfilm.
19.31 De getrouwde vrijgezel tv-serle
NOS 20.00 Joura. TROS 20.20 De dief
van Washington tv-serle 21.10 Adam
een progr. voor mannen 22.00 Vrouwen
alleen Waar of nletl?? (All on her
own), monoloog. Morele herbewapening
22.50 Na 50 Jaar taalstrijd en bommen
akkoord in Zuid-Tirol, docum. NOS:
22.30 Journ. TELEAC 22.35-23.05 BU
leven en welzyn les 18 herh.
Nederland II.
NOS 18.45 De Fabeltjeskr NOS 18.55
Journ. NOS 19.04 Scala Inform, progr.
19.30 Van Gewest tot Gewest. NOS
20.00 Journ. VPRO 20.20 Progr. rond de
componist en zanger Leonard Cohen.
20.50 Over geschriften en afbeeldingen
en de makers daarvan en de aanstote
lijkheid van de eerbaarheid 21.45 An
ders dan met z'n tweeën, docum. IK OR
CVK 22.20 De medemens en Frvdrlk
Wetnreb. filmportret NOS 22 55-23 00
(K) Journ.
LEIDEN Tot en met as zaterdag
ls er aan de Pieterskerkgracht ino.
9) een tentoonstelling te zien van
werk dat door de leerlingen van
„Ars Aemula Naturae" op cur
sussen is gemaakt. De expositie is
pretentieloos opgezet zonder naam-
of titelvermeldingen. Er is kenne
lijk in de eerste plaats naar ge
streefd een indruk te geven van
wat er op deze cursussen gebeurt.
De tentoonstelling geeft jammer
genoeg geen blyk van een frisse,
moderne aanpak. Alsof het Bau-
haiiB er nooit geweest is wordt er
voortgeborduurd op de traditionele
onderwerpen: voornamelijk stille
vens en figuurstudies. Het gebied
van kleur- en vormverhoudingen
wordt opgeofferd aan de trouw
aan het devies „Ars Aemula Na
turae" dat toch enigszins achter
haald is. De expositie is geopend
op werkdagen van 19.30 tot 22 uur
en op zaterdag van 14 tot 17 uur.
FRED LEEMAN.
(Foto LD/Holvast).
