PD maakt toch
naar de
>alans op
loerbedekking
kopen volgens
het boekje.
Nixon zal zich
afkeuring van
Senaat aantrekken
Balamundi vloerbedekkingen
Senator William Fulbright
Congres met Karl Marx loerend om de hoek
SUENENS
WIL WEL
BRUG MET
ROME
BOUÏÏEN
DAO M MEI
ttlüiCH Diffitrfll
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
hARBRUCKEN (GPD) Eens een volkspartij, altijd een
ispartij, zei Helmut Schmidt gisteren. Daarom vergadert de
laai Democratische Partij van Duitsland niet in één van de
itelijke congrespaleizen die dit land rijk is, maar m Saar-
cken, een mistroostige buitenpost van mijnwerkers en fa-
ksarbeiders onder de Franse grens. Met biervette worst en
tnvermijdelijke blaaskapel zijn gisteren de prominente gas-
van buitenlandse arbeiderspartijen ontvangen in hal 13
het jaarbeursterrein ter plaatsedie vier dagen lang in het
ielpunt van het Westduitse politieke leven staat.
legioen ontmoette de kern- De Jongerenorganisatie 'de „Juso's"
al buiten de vergaderzaal. I in partij-jargon» speelt een grote rol.
sjjn voor tein SPD-ministers Sinds 1959. toen het pragmatische
Kjrtjes getimmerd en voor Wil- Godesberger-program van de SPD
andt zelfs twee. één met een een sociaal-liberale party maakte,
m die hem regelrecht met de die best acceptabel zou zijn als rege-
jeblevenen in Bonn verbindt, j ringsparty, zyn haar partijcongres-
legeren gaat vanuit hal 13 in sen zelden interessant geweest. No-
rücken ononderbroken door toire linksen uit nauwelijks serieus
dagen lang demonstreert de genomen bolwerken als Zuid-Hessen
bt de regeringsmacht haar niet en Sleeswijk Holstein bereikten met
het hoofd is gestegen: met bier hun activiteiten hoogstens dat rede-
ist gaat het ook. j lijkheid en gematigdheid van de par-
belangstelling voor het congres tijleiding nog sterker in het oog vie-
ot in de Bondsrepubliek. Het ten.
a feestcongres kunnen zijn, om- Nu de SPD regeert trekt het op-
or het eerst een kameraad- treden van de Juso's niet alleen
Willy Brandt: twee hokjes.
meer aandacht, het vindt bovendien
in bredere kring erkenning. Dat blijkt
uit zeer vele voorstellen 'in totaal
meer dan 800, een boekwerk van
b positie in het land snel ver- i 400 bladzijden» in Saarbrücken. De
De beste CDU is de SPD. zei I regering krijgt te horen dat ernst
moet worden gemaakt met sociaal
democratische theorieën. De kans is
er. Immers. Brandt noemt zich de
kanselier van interne hervormingen.
Er moet economisch en sociaal zo
veel op de helling, dat er alle gele
genheid zou zyn voor ingrijpende ver
anderingen.
Marxisme
anselier <de terminologie
trouw in ere gehouden) tot
voorzitter kan worden gekozen,
ij gaat het om een kanselier
jen de cliristendemocnaten nog
den. Brandt bewijst dat die
gek niet was.
Toekomst
inmiddels bestaat vooral be
lling voor „Saarbrücken" om-
SPD'er er behoefte aan heeft
ins van eigen prestaties op te
en te debateren over toe- -Karl Marx loert om de hoek",
lannen. Van algemene tevre- schreef Frans-Josef Strauss" Bayem
is binnenskamers geen spra- Kurierover het congres in Saar-
brücken. Er zijn inderdaad voorstei
's positie aan de top is onom-
Datzelfde geldt voor partij-
Herbert Wehner. Karl Schil-
minister van Economische
die er niet in slaagt een eind
ken aan de prijsstijgingen,
(chter de volle laag van par
en die hem nog geen jaar ge-
lewonderden omdat hy voor
len die opvallen door hun marxist!
sche taal: „Het systeem van de laat
kapitalistische heerschappij", de „eco
nomische uitbuiting door de heersen
de klasse", etc. Het klinkt erg opge
wonden, maar de oppositie wijst er
graag op dat de Jubo's zich de
SPD van de jaren 80 noemen
en de SPD zelf is vastbesloten voor
lopig aan de macht te blijven. Met
de verkiezingen won. En de (je jongeren moet rekening worden
n attaqueren Helmut Schmidt,
idat aan zijn capaciteiten als
er van Defensie wordt getwij-
iar omdat hij de grote man
de rechtervleugel, die naar
deel zijn tyd heeft gehad.
gehouden.
Voor al degenen die van het con
gres meer verwachten dan een debat
en het opmaken van de balans, zal
Saarbrücken niettemin donderdag te
leurstellend eindigen. Ook de jonge-
ADVERTENTIE)
ren hebben er alle belang bij dat
Brandt aan de top blijft en een
maand voor drie belangrijke deel
staat verkiezingen Noord-Rijnland
Westfalen, Nedersaksen en Saar
land vandaar ook de keuze Saar
brücken» is er niet alleen alle reden
om de eigen positie geen geweld aan
te doen, maar bovendien om de li
berale coalitiepartner te ontzien.
Die verkiezingen worden be
schouwd als de eerste grote test voor
de regering. De vrees dat de kleine
FDP aanzienlijk verliest, hetgeen
consequenties voor de coalitie in
Bonn kan hebben, bestaat in rege
ringskring nog altijd. Al te drasti
sche denkbeelden van de sociaal-de
mocratische regeringspartners zou
den voor conservatieve liberalen het
zoveelste bewijs zyn dat partyleider
Scheel met de verkeerden in zee is
gegaan.
Argument
De verkiezingen van komen
de maand zijn voor Brandt zelf in de
partydiscussies met ongeduldige ka
meraden het sterkste argument voor
zijn „politiek van de kleine stap
pen". Een feit is dat Brandt zijn
sterke positie praktisch geheel te
danken heeft aan de ondernemende
oostpolitiek. Maar Brandt regeert
van verkiezing tot verkiezing en
heeft zelfs met zulke tussentijdse
verkiezingen terdege rekening te i
houden. Hij is in Saarbrücken dege
ne die, door steeds weer het woord
te nemen, zelf zijn voorzichtige poli
tiek verdedigt ook in het debat met
de jongeren als de onbetwiste par
tijleider.
WIM Tl «MMERS
i,waarom zou u*t ozeff moeilijk maken door winkef-in winkel-uit
te rennen als je thuis op je gemak de juiste vloerbedekking
kunt uitkiezen met de gratis Balamundi Omnibus,
idat handige boek vindt u alles wat
er zo'n beetje aan woonplezier te
pis. Van stoei-proof Balatred vinyl
tot leefgraag Mundiana tapijt,
tiend gerangschikt, kleur bij kleur.
En reuze schappelijk geprijsd,
itenminste waarover u praat als
■voor de Grote Beslissing staat,
lus handel één keertje gewoon
lens het boekje en vul even de
bon in.Voor't gemak.
)pen. Opsturen, (maar alsjeblieft geen postzegel plakken) naar:
•undi Nederland N.V., Huizen Nh. Antwoordnummer 21
(Van onze correspondent»
PARIJS GPD» De bekend»
bisschop van Brussel, kardinaal
Suenens heeft in een uitvoerig in
terview, dat gisteren meer dan een
pagina van het avondblad Le Monde
besloeg, gepleit voor een hervatting
van de dialoog tussen het Neder
landse episcopaat en het Vaticaan
In Rome die. zoals bekend sedert
maanden verbroken is.
De Belgische primaat die als
voornaamste woordvoerder van de
meerderheid tijdens het laatste
concilie in Rome al een grote rol
speelde, heeft in het Le Monde-in
terview de belangrijkste inzet van
het geschil, de opheffing van het ce
libaat. niet tot op de bodem uit wil
len diepen. Wel leek het hem wen- i
selijk dat, gezien de onrustbarende
afvalligheid onder de priesters,
waarbij hy voor Nederland alleen j
al het cijfer vierhonderd noemde.
de inschakeling van gehuwde gees
telijken in bepaalde gevallen weer
zal worden onderzocht.
Een deel van de tegenstellingen
tussen Rome en de Hollandse gees
telijkheid meende de Belgische bis
schop intussen toe te mogen schrij
ven aan de verschillen tussen twee
theologieën en mentaliteiten. Wan-
neer die pluraliteit eenmaal erkend
wordt, zal het mogelijk zijn. zo Ver
wachtte bisschop Suenens. ook een
pluraliteit voor de oplossingen te
vinden.
Ofschoon de Belgische kerkvorst
met nadruk wilde vaststellen alleen
voor eigen rekening zo niet paro-
chie te spreken, scheen hij zijn
goede diensten als bruggebouwer
tussen Rome en Utrecht nu niette
min tussen de regels toch aan te
willen bieden. Van essentieel ge
wicht beoordeelde hij het feit dat j
kardinaal Alfrink de mogelijkheid
van een breuk met Rome altijd met j
grote kracht van de hand had gewe
zen. I
Onder de tegenstanders van het Amerikaanse ooriogsbeleid
zijn er weinig wier stem van zoveel belang is als die van J.
W. Fulbright, senator uit Arkansas. Als voorzitter van de se
naatscommissie voor buitenlandse betrekkingen, i6 de Demo
craat Fulbright automatisch de senaatsdeskundige in Inter
nationale zaken. Alle kwesties welke de Amerikaanse betrek
kingen met het buitenland betreffen komen pas voor de
senaat nadat zijn commissie ze heeft laten passeren. In on
derstaand exclusieve interview met Carl Leubsdorf van het
Amerikaans persbureau Associated Press bespreekt Fulbright
de Amerikaanse verwikkeling in Zuidoost-Azie en wat naar
zijn verwachting de Senaat zal doen».
Senator J. W. Fulbright, voorzitter van de senaatscommis
sie voor Buitenlandse betrekkingen, meent dat de meerder
heid van de Senaat tegen de Vietnamese oorlog is en de
fondsen daarvoor zal beperken. Fulbright zei dat zelfs als het
Huis van Afgevaardigden zich hierbij niet aansluit zullen
een beslissing van de Senaat welke binnen tien dagen kan
komen president Nixon er toe brengen „naar de
conferentietafel te gaan en de oorlog te regelen".
..Stellig zal hij dan het gevoel hebben dat het tijd is dat
hij zijn politiek herziet", zei Fulbright.
Hieronder volgen de vragen en antwoorden uit het in
terview dat een paar uur voordat Nixon vrijdagavond j.l.
zijn persconferentie gaf, gehouden werd.
VRAAG: In wat voor soort constitutionele crisis meent u
dat we ons bevinden?
ANTWOORD: Het is een diep politiek verschil van mening
tussen de uitvoerende en de wetgevende macht. Het spruit
voort uit wat de vroegere regeringen gedaan hebben en uit
de resolutie van 1964 inzake de Golf van Tonkin welke op
zich zelf een zeer twijfelachtige constitutionele procedure
was. Ik geloof, en een aantal onzer eveneens dat die reso
lutie door misleiding werd verkregen.
Als president Johnson in 1964 ons om een oorlogsverklaring
had gevraagd en die had gekregen, dan zou dat een enorm
verschil hebben gemaakt wat de constitutionele verhoudin
gen betreft. Maar de procedure die toen werd gevolgd was
constitutioneel niet juist en ik voel me voor een groot
deel verantwoordelijk omdat ik dat toen niet heb onderkend.
Het is heel duidelijk dat de Senaat in normale tijden zon
resolutie nooit zou aannemen. In normale tijden zou er geen
aanleiding voor zijn. Maar het was verkeerd. En dit was het
begin van wat zich naar mijn mening ontwikkeld heeft tot
een constitutionele crisis.
VRAAG: Beloofde minister van Buitenlandse Zaken
Rogers u te raadplegen over nieuwe stappen in Zuidoost-
Azië?
ANTW.: Ja. ondubbelzinnig beloofde hij consulatie voor
tot actie zou worden overgegaan en ik geloof dat hij dat zei
voordat besluiten zouden worden genomen.
VRAAG: Maar dat hebben ze niet gedaan, nietwaar?
ANTW.: Ja. zo moet het gezien worden. Ik noem het na
melijk geen overleg als het geen openhartige uiteenzetting
was van de beslissingen die genomen zijn. Het was iets
anders. We bespraken de kwestie van het verzoek om hulp.
We bespraken niet onze troepenbeweging in Cambodja. In
tussen kwam nog bij de gevoelens die met de Golf van Ton
kin begonnen de frustratie van een groeiend aantal senatoren
dat hun advies zelfs niet welkom was en zeker niet werd
gerespecteerd. Maar in alle eerlijkheid gezegd ik denk
dat het duidelijk is dat gedurende die periode de meerder
heid van het Congres van beide huizen de politiek die ge
volgd werd wel steunde. Ik ben van mening te oordelen
naar de onlangs gehouden stemming over de machtiging
voor de militairen, dat een meerderheid van het Huis nog
steeds de oorlog in Vietnam steunt, maar ik geloof niet dat
een meerderheid van de Senaat dit doet. Maar dit is slechts
een mening want we hebben nog geen duidelijke test gehad.
VRAAG: Nu ze tot die actie zijn overgegaan ivaarover
ze u. naar uw oordeel, niet behoorlijk hebben geraad
pleegd. hoe kan dit constitutionele probleem gecorrigeerd
worden?
ANTW.: Dat zal niet gemakkelijk kunnen. Het Church
Cooper amendement beperkt de uitgaven van fondsen voor
operaties in Cambodja. Het vorig jaar hebben wij aan een
toewijzingswet een beperking toegevoegd voor het gebruik
van fondsen ten behoeve van gevechtstroepen te land in
Laos en Thailand. Toen hebben ze eenvoudig Cambodja, een
neutraal land, over het hoofd gezien. Ze hebben er eenvoudig
niet aan gedacht.
VRAAG: Wat denkt u van de vooruitzichten van het
ChurchCooper amendement en waarom zal dit als
eerste aan de orde komen?
ANTW.: De reden dat het waarschijnlijk het eerst aan de
orde komt is dat het rechtstreeks betrekking heeft op Cam
bodja en dat het een kwestie is die thans het meest bij het
publiek leeft. Het betekent niet dat het het enige zal zijn.
Ik zou willen zeggen dat het eenvoudig een eerste stap is
van de pogingen om de president er van te overtuigen dat
de Senaat zijn politiek niet steunt en dat het gevolg van
deze overreding zal zijn hem er toe te brengen naar de con
ferentietafel te gaan en de oorlog te regelen, zoals de
Fransen dat in 1954 hebben gedaan. Ik erken, dat we de
de president niet kunnen dwingen. Ik weet zelfs niet hoe
er gestemd zal worden. Ik weet dat er in de Senaat een
zeer sterke afwijzing bestaat van de buitenlandse politiek
van de president in Vietnam. Ik erken, dat het Cooper-
amendement thans niet door het Huis zal worden aange
nomen, of dat we, mocht er toch een kleine meerderheid
in het Huis bestaan, het amendement aan een veto kunnen
onttrekken.
Met andere woorden, door het aantal stemmen hopen wij
de president het bewijs te leveren van de mate van de oppo
sitie die er tegen voortzetting van de oorlog in Zuidoost-
Azië bestaat, dat die voortzetting niet in het belang is van
de natie, en dat dit hem als een verantwoordelijke dienaar
van het openbaar belang er toe kan brengen zijn opvattingen
en zijn methode om een einde aan de oorlog te maken te
herzien.
VRAAG: Verwacht u. dat bij de reeks stemmingen in de
Senaat het een of andere voorstel zal worden aange
nomen?
ANTW.: In de Senaat, ja, dat denk ik van wel.
VRAAG: Waarom denkt u, dat goedkeuring alleen door
de Senaat van invloed zal zijn op de regering?
ANTW.: Hij is zelf senator geweest. Een besluit van de
Senaat is één van die dingen welke niet kunnen worden
genegeeerd en niet voor verkeerde interpretatie vatbaar zijn.
Zo'n besluit is een formele, officiële en constitutionele
wijze om uitdrukking te geven aan het oordeel van afge
vaardigden. Laat ons aannemen, dat 60 senatoren stemmen
voor beperking van de oorlog en laat ons aannemen, dat
zij 60 procent vertegenwoordigen van de bevolking. Zo zou
het werken. Hij (de president zou dan stellig tot de over
tuiging moeten komen, dat het tijd is om zijn politiek te
herzien. Het zou zo moeten zijn, dat een meerderheid in een
van de beide Huizen voor elke president aanleiding moet zijn
zijn politiek te herzien. Maar natuurlijk kan elke president
ondanks de op hem uitgeoefende druk, als hij dat wenst met
zijn politiek voortgaan, zolang het leger hem gehoorzaamt.
VRAAG: Wat gebeurt er als er geen enkele voorstel
wordt aangenomen?
ANTW.: Als dat het geval is. betekent dit dat de Senaat
de president steunt, hoewel, als de voorstellen worden ver
worpen dit niet noodzakelijkerwijs betekent dat de Senaat
ook de oorlog steunt.
VRAAG: Wat zal er in het land gebeuren als de politiek
van de president hoofdzakelijk ongewijzigd blijft?
ANTW.: Ik ben geen profeet. Als de president volhardt en
de oorlog gaat door. dan zullen, meen ik. de protesten voort
duren. Als de orde bewaard blijft en er niet veel geweldple
ging gebeurd is kan dit een lange tijd zo doorgaan. Maar als
de geweldpleging door wetteloze elementen toeneemt, kan
natuurlijk de noodzakelijkheid voor de staat van beleg ont
staan. Dit is in andere landen ook zo geweest.
VRAAG: Heeft dit alles bewezen dat uw macht om de
gebeurtenissen te beïnvloeden zelfs nog beperkter is dan
u aanvankelijk hebt gedacht?
ANTW.: Neen, ik heb nooit gedacht dat die invloed zeer
groot was. De meeste senatoren die op dit terrein bezig zijn
zijn zich volkomen bewust geweest van de beperking van
hun macht om de gebeurtenissen te beïnvloeden.
VRAAG: denkt u dat de regering de mate van ontevreden
heid over de oorlog kent?
ANTW.: nee. ik denk dat zij het verkeerd zien. Hun eigen
rapporten wijzen daarop. Die zeggen dat hun telefonische
polls tien tegen één voor hun zijn. Ik geloof dat zij het fout
hebben. Ik ben het eens met George Reedy's opmerking dat
presidenten, niet bepaald deze president, maar ook zijn voor
gangers. zo omringd worden door wat de paleiswacht ge
noemd kan worden, het koninklijke hof. dat zij geïsoleerd
worden van de realiteit. Zij hebben geen toegang tot de wer
kelijke mening in het land. en dit is een droeve zaak Het
nieuws dat hun gegeven wordt gaat door de zeef van anderen,
door de handen van mensen die hun eigen voorkeuren heb
ben.
VRAAG: zullen de gebeurtenissen van de afgelopen week
er toe bijdragen hun te overtuigen?
ANTW.: dat is wel de bedoeling ervan en ik vermoed
dat ze effect zullen hebben, omdat het zo duidelijk is. Ik zie
niet hoe1 ze het kunnen negeren, hoewel presidenten daar
voor manieren hebben. Zij vertrekken naar Camp David en
daar zijn andere mechanismen. President Nixon heeft vier
huizen. Hij kan naar andere plaatsen gaan en zich isoleren
van studenten en anderen. Ik probeer hier niet kleingeestig
over te doen, maar alle presidenten zijn geïsoleerd.
VRAAG: hebt u de indruk, dat de regering even geïnteres
seerd is in het steunen van de regering Lon Nol in Cambodja
als in het beschermen van de Amerikaanse troepen?
ANTW.: ja. ik geloof niet dat de invasie van Cambodja
bedoeld was om de levens van Amerikaanse troepen te be
schermen. Integendeel, zij worden aan grotere verliezen
blootgesteld.
VRAAG: gaan we naar een verplichting toe om de nieuwe
regering van Cambodja te steunen?
ANTW.: het lijkt er inderdaad op dat we die richting uit
gaan. Hij heeft het nog niet gezegd, maar de gebeurtenissen
wijzen er op.
VRAAG: meent u. dat. minister Rogers wist wat er gebeu
ren ging toen hij 27 april voor uw commissie verscheen?
ANTW.: ik kan niet aannemen dat hij het niet wist. Hij
kwam als een vertegenwoordiger van een departement dat
het moest weten. Ik heb geen reden aan te nemen dat hij het
niet wist.
CARL LEUBSDORF
