et huilen verstomde zes Polen staat
tur in de
)chtend
op erkenning
Oder/Neisse
Cambodja slachtoffer der historie
verbazend véél...
dat is
hasselman en pander
i£
hen hoop meer op overlevenden in Assy
Tumult in
Amerika s
steden
Brandt aarzelt wegens
binnenlandse consequenties
In India: 14
doden bij een
godsdiensttwist
de elitepruik voor
modieus
Nederland
pA0 17 APRIL 1970
UIDSCH DAGBLAD
PAOOfA
(Van onze correspondent
Frank Onnen)
rENOBLE (GPD) Op het
eau van Assy, dat tussen Gre
en de Zwitserse grens in de
slagschadeuw van de Mont
ic is gelegen, hadden de honder
leden van verschillende red-
sbrigades vanmorgen alle hoop
ïitief opgegeven nog enig levend
n uit de woestenij van sneeuw
ijs, vermengd met rotssteen en
gerukte bomen te kunnen be
ta.
en woestenij, waaronder het kin-
aatorium, dat hier gevestigd
de nacht van woensdag op
ierdag werd bedolven. Niet min
den 55 Jongens en een zeventien-
5 rerplegers en verpleegsters heb-
hun bedden deze nieuwe Al-
amp met hun leven moeten be-
0. Gisteren werden al negen do-
zes volwassenen en drie kinde
en negen zwaargewonden onder
Bieeuw en het puin opgedolven,
die negen enige overlevenden
er zijn gisteren twee jon-
aan hun zware verwondingen
«ken. Gevoegd bij de 39 dodeiy.
jlachtoffers, die in februari de
ra! van een sneeuwstorm op een
intiehuis in Val d'Isère al had
ït, zou alleen Frankrijk dit jaar
dan honderd doden aan het
ike natuurgeweld hebben be-
Lucifersdoosje
p het bergplateau van Assy, dat
de nieuwe catastrofe de aan-
van een slagveld heeft gekre-
was tot woensdagnacht half één
der paviljoens gelegen van het
sanatoriumcomplex, dat
cpa bezit. He tihele paviljoen, dat
en voor jongens tussen de 6 en
aar was gereserveerd, is als een
(ersdoosje van zijn plaats ge
en, terwijl ook het gebouw waar
verplegend personeel was onder-
acht, vrywel volledig is vernield.
Egenstelling tot de ramp in Val
re m februari echter is deze
pre catastrofe niet enkel,
lelfs niet voornamelijk, aan een
nwstorm toe te schrijven,
oorzaak heeft de minister van
adheid, Robert Boulin, die gis-
het rampgebied bezocht, in de
c plaats een scheuring in het
gebergte aangewezen, waar
een deel, 200 meter hogerop, door
imeltende sneeuw en het ijs was
leraakt. Een gigantische massa
en verweerd rotssteen stort-
üch, vermengd met sneeuw, ijs
»men woensdag om even na
iemacht met de snelheid van
galopperend paard op het beton-
sanatorium om het meters ver
als een soort kosmische sneeuw-
mee te zuigen in zijn vaart,
amiddellyk na de aanval werden
mannen in de omgeving gemo-
rerd en in de nacht verschenen
legereenheden met trucks, bull-
rode kruis-materiaal ter
De aanblik, zo vertelde
gisteren een soldaat, was in de
ht van woensdag zo overweldi-
"1 en tegelijkertijd hopeloos, dat
mand goed wist waar en hoe met I
houweel of spade, bijlen en t
&r materiaal, de eerste hulp of
wimingspogingen te verrichten.
Bpecia&l gedresseerde herdershon-
verschenen in de nacht ook nog
tonele, maar de voornaamste
rijzingen werden de eerste
toch door de slachtoffers zelf
wen: de huilende kinderen, die
redders van onder ijs- en sneeuw-
e's en tussen de ruïnes van
sanatorium in hun doodsnood
)öoo6 om hun ouders hoorden
«n. Tegen zes uur in de ochtend
Btomden die kreten van wanhoop
tijden en toen moest reeds wor-
i gevreesd, dat alle zestig vermis-
kop de definitieve dodenlijst bij
schreven moesten worden,
ïisteren, toen wij in de middag
delijk het plateau van Assy had-
beklommen, kregen we niettemin
gevoel af te dalen in de hel. Uit
van stenen, hout, staal en
«blokken, die met een kleffe saus
smeltend ijs en sneeuw was be
staken brokstukken van bed-
stoelen en tafels. Tussen die ka-
meubelstukken lagen en hin-
weer flarden van bebloede la-
kinderpyama's, handdoeken en
afgerukte ledematen verspreid,
tidden van dat Danteske deco-
doolden mannen en vrouwen
die zich geen enkele moeite
tr gaven hun verdriet en ontzet-
to verbergen en alle hoop hun
teea ooit nog eens levend terug
ben al hadden moeten laten va-
o.
spraken een vader, wiens drie
in het sanatorium werden
ïpleegd n van wie hij zich door
Alpenramp in één slag zag be
i-Een andere vader, die twee
'beven door de catastrofe had ver-
vertelde hoe hij hen een week
voor het laatst had opge-
Een bezoek, waarbij hij, den
maan Val dlsère, zich reeds be-
bad gemaakt over de sneeuw-
taa«a'a, dis slab enkels bon-
derden meters boven het paviljoen
hadden opgehoopt.
Achteraf heeft de prefect van
Haute-Savoie, waarin het senato-
rium gelegen is, gisteren verklaard,
dat een ramp als nu over het pla
teau van Assy gekomen is, eerder
met een aardbeving dan met een
sneeuwstorm te vergelijken valt en
dus evenmin was te voorzien. Het
had. zo zei hy, evengoed in augus
tus en in het hartje van de zomer
kunnen gebeuren. Het is nu, hard
handig gezegd, weer nakaarten en
mosterd na de maaltijd. Maar niet
temin lijkt het zo langszamerhand
toch tijd te worden, dat minstens al
le vakantiehuizen en sanatoria in
de bergstreken eindelijk eens door
hoge betonnen verdedigingsmuren of
barrières worden beschermd, voor
welks installatie de Franse autoritei
ten, wegens de hoge kosten, tot dus
ver bijna overal nog zijn terugge
deinsd.
CALCUTTA (AP) Bij een op
roer tijdens een hindoe-plechtigheid
In die stad Sjaibasa, een kleine 400
kilometer ten noorden van Calcutta,
zijn 14 personen gedood en 32 ge
wond. De politie arresteerde 140 per
sonen.
De gevechten begonnen toen leden
van een andersdenkende volksgroep
een Hindoe-processie aanvielen met
bommen en stenen. De politie vuur
de herhaalde malen, maar het op
roer ging door en nam toe. Ten
slotte bevocht men elkaar met bom
men. messen, stokken en stenen.
Ongeveer 50 huizen en winkels gin
gen in vlammen op.
(ADVERTENTIE)
PS (Pruik Speciaal) Is de
kwaliteitspruik van 100%
écht haar, die iedere Vrouw
nóg mooier maakt. En
interessanterKleur-en was
echt. Verven, watergolven,
permanentenu doet maar.
Keus uit vele modellen, in
maar liefst 24 kleuren I On
gelooflijk laaggeprijsd: imi
tatiepruiken kosten vaak
méér.
Andere modellen
Audrey 49,95 Gina 89,95
Marina 69,95 Lolita 119,95
Uwaltijd-klare
tweede kapsel
Om 'pst' tegen te zeggen
Uitsluitend verkrijgbaar bij onder
staande, deskundige PS-agentes.
Bel voor'nafspraak;óók 's avonds
en in 't weekend.
LEIDEN: Mevr. Pakaan,
woonboot Mirabella, Galge
water t/o no. 16, tel. 01710-
40092;
LEIDERDORP: Mevr. Ro-
meijn, Anna van Burenstraat
21, tel. 01710-24258.
BOSKOOP: Mevr. Merbis, P.
v. d. Oudestraat 40, tel. 01717
—3398:
ZOETERMEER: Mevr. van
Dtjk, Karei Doormanlaan 217,
tel. 01790-6114.
'Van onze oorrespondent) heeft een nieuwe politieke koers be-
Een beeld van de reddings werkzaamheden die bijna uitzichtloos lijken.
BONN (GPD) Duckwitz, de
Westduitse staatssecretaris die bin
nenkort met pensioen gaat, maar de
gesprekken met Polen niettemin
voor de regering-Brandt zal blijven
voeren, moet zich ernstig afvragen
of met die bijzondere taak nog eer
te behalen valt. Volgende week
woensdag maakt hij voor de derde
keer zijn opwachting in Warschau.
De vooruitzichten zijn, sinds het ge
sprek met de Polen vol optimisme
werden begonnen, niet zo slecht ge
weest als op dit moment het geval is.
De komst van Duckwitz is in Po
len ingeluid met een serie perscom
mentaren, waarin erkenning van de
Oder/Neisse-lijn als definitieve west
grens van het land wordt genoemd
als voorwaarde voor een succesrijk
gesprek. Brandt, zo is geschreven.
paald, een nieuw geluid laten horen,
maar gebeurd is er nog altijd niets.
Garantie
NEW YORK (Reuter) De orga
nisators van betogingen tegen de
oorlog hebben hun bezorgdheid uit
gesproken over het geweld, dat gis
teren in verscheidene Amerikaanse
steden losbarstte toen daar protest
bijeenkomsten werden gehouden te
gen het gebruik van federale belas
tingen voor de oorlog in Vietnam.
In Cambridge. Massachusetts,
werd een uitgaansverbod uitgevaar
digd, nadat duizenden demonstran
ten slaags waren geraakt met de
politie. Men telde driehonderd licht
gewonden. De dol geworden menig
te (ongeveer 6.000 personen) ging
zich te buiten aan brandstichting en j
vernieling, waardoor een schade
van naar schatting een half miljoen
dollar werd aangericht. De gouver
neur van Massachusetts heeft 2.000
man van de Nationale Garde opge
roepen.
Op het terrein van de universiteit
van Californië in Berkeley, waar de
noodtoestand is afgekondigd, vielen
bij soortgelijke uit de hand lopende
betogingen tientallen gewonden.
Meer dan twintig personen werden
aangehouden. De politie maakte ge
bruik van traangas om het terrein
te ontruimen.
In New York verliep een protest
bijeenkomst van 500 betogers wan
ordelijk, nadat verscheidene radi
cale demonstranten de kreet „de
revolutie op de straat" aanhieven.
Onder het toeziend oog van de poli
tie werden de radicalen na een ge
vecht van een half uur door de oor
spronkelijke betogers teruggeslagen.
ADVERTENTIE
de h en p kollektie is een
permanente ekspositie waar u
iedere dag vrij kunt komen kijken
om nieuwe woonideën op te doen.
een buitengewoon grote
en komplete kollektie bovendien.
vier etages, samen méér
dan 1600 vierkante meter, met de
modernste meubelen en zorg
vuldig afgestemd woningtextiel.
waardevolle adviezen
kosten u niets.
botermarkt 21-22, breestraat 146, leiden
De werkelijkheid is dat Brandt de
Polen net als de Russen een verdrag
over het wederzijds afzien van ge
weld heeft aangeboden. Hij be
schouwt dit als een vorm van ga
rantie voor de grenzen van Polen.
In Bonn bestaat ook bereidheid de
grenzen op andere manier zo moge
lijk nog duidelijker te garanderen,
maar één ding meent Brandt niet te
kunnen: het officieel erkennen van
de grens die de rivieren Oder en
Neisse vormen.
Gebleken is dat een grote meer
derheid van de Westduitsers voor
goed wenst af te zien van de Poolse
gebieden die eens deel uitmaakten
van het Duitse rijk. Maar of die be
reidheid kan worden gevolgd door
het zwart-op-wit vastleggen van de
huidige grens is niet duidelijk
Brandt regeert met een kleine meer
derheid. de oppositie geeft hem geen
enkele speelruimte en er zijn ook in
zijn eigen partij bezwaren van men
sen die in de Bondsrepubliek voor
deskundig doorgaan.
Substantie
De voorzitter van de Bond der
Verdrevenen, Herbert Hupka, een lid
van de sociaaldemocratische rege
ringsfractie in de Bondsdag, schreef
bijvoorbeeld dezer dagen: „Elk tege
moetkomen van een Westerse macht
aan de eisen van eer communistisch
geregeerde staat, dus ook Polen, moet
als .substantieverlies' van het Wes
ten en .substantiewinst' voor het
Oosten worden beschouwd.
Brandt heeft van de aanvang af
duidelijk gesteld dat hij de Oder/
Nelsse-lyn zal respecteren en de on
schendbaarheid van Polens grenzen
in het algemeen wil garanderen. Te
I optimistisch is hij er daarbij echter
van uitgegaan dat Warschau vol
doende geïnteresseerd is in een re
geling om aan het letterlijk erken
nen van de grens niet teveel ge
wicht te hechten. Vooral de overwe
ging dat Bonn economisch veel te
bieden heeft, speelt daarbij een rol.
Nu blijkt echter dat de Polen er
kenning van de Oder/Nelsse-grens
min of meer als een bewijs beschou
wen voor de nieuwe Westduitse poli
tiek. Hun bezwaren tegen een an
dere formule zijn vooral door de
Oost-duitse regering gesteund. Otto
Winzer, de minister van Buitenlandse
Zaken van de DDR. verklaarde van
de week in het tijdschrift „Duitse
Buitenlandse Politiek': „Bonn is van
plan zich zowel in zijn onderhande
lingen met de Sowjet-Uie als met
de volksrepubliek Polen om een dui
delijke erkenning van de na-oorogse
Europese grenzen heen te manoeu
vreren, terwijl het de grensproblemen
in zekere mate tot latere gelegenhe
den voor .vreedzame' of geweldda
dige grensrevisie openhoudt".
(Van onze reisredacteur Henk Kolb)
PHNOM PENH (GPD) Honderden lichamen van dode
Vietnamezen dreven de afgelopen dagen de Mekong af, slacht
offers van een massamoord door Cambodjaanse burgers en [of
legereenheden. In Cambodja is de haat tegen de Vietnamezen
na het afzetten van Prins Sihanoek massaal opgestaan en het
ziet er naar uit dat de Cambodjaanse woede tegen het
buurvolk waarvan er naar schatting 600.000 in Cambodja leven
voorlopig niet is af te koelen.
Deze woede is niet zo maar van
vandaag of gisteren of afhankelijk
van de Vietcong-infiltraties in het
Cambodjaanse grensgebied maar
vindt zijn oorsprong ergens ver in
de geschiedenis.
Professor Ly Kim-Long, hoogleraar
in de geschiedenis en de staatsin
richting aan de universiteit van
Phnom Penh, die overigens niet na
laat Sihanoek te kapittelen voor al
les wat hij de Cambodjanen heeft
aangedaan, zegt:
„Het zou de regering aan te beve
len zyn als zij iets meer deed aan de
voorlichting om de bevolking duide
lijk te maken dat er verschillen be
staan tussen de Vietnamezen en de
Vietcong. De Cambodjanen en Viet
namezen zijn altijd vijanden van el
kaar geweest en de Cambodjanen
zyn enkele malen het slachtoffer ge
weest van het verraad door hun ko
ningen. In 1620 gaf een Cambod
jaanse koning zyn Vietnamese ko
ningen drie provincies als bruidschat.
De Vietnamezen zyn doodsbang. Ik
ken gevallen van Vietnamezen die
uit vrees voor een uitbarsting de
grens naar Vietnam zyn o verge-
vlucht.
En dan Ja er nog iets; de rooms-
katholieke Vietnamezen zyn vaak in
verschillende zaken beter dan de
boeddhistische Cambodjanen. De
Vietnamese zakenlui doen het bij
voorbeeld uitstekend. En ondanks
het feit, dat dit alles tot vele wry-
vingen leidt, moet men toegeven dat
men als men iets gedaan wil krijgen,
zich het beste tot een Vietnamees
kan wenden".
Cambodjaan
Een buitenlander gaf de volgende
karakteristiek van een Cambodjaan:
„Ze zyn yverig, maar wel vreedzaam.
Zodra zij opgewonden raken, kunnen
zy echter zeer wreed worden. Bo
vendien zyn zy, vooral door het ge
mis aan goed onderwys, weinig ont
wikkeld en kinderlyk. Zy zyn nooit
opgeleid om nuchter te denken. Bo
vendien heeft het regime-Sihanoek
ze afgestompt voor vele zaken. In die
tyd konden zy alleen in leven blyven
door voor het regime te applaudis
seren".
Wat denken de Combodjanen over
hun toekomst? Professar Ly Kim-
long zegt:
„De ouderen weten nog niet wat
zy er van moeten denken. Zy moe
ten nog wennen aan deze tyd, terwyl
ze nog nauw verbonden zyn aan de
tradities uit het verleden. Sommige
van myn verwanten geloven niet dat
de Amerikanen ooit op de maan zyn
geweest, omdat naar hun mening de
maan goddelyk is en door hen ver
eerd wordt. Op een dag zagen zy
een komeet en vertelden my in volle
ernst dat er moeilijkheden te ver
wachten waren.
Naar myn schatting is ongeveer 60
procent van de bevolking ongelet
terd.. Deze arme mensen hebben alle
vertrouwen in de maatschappy ver
loren.
Niet zachtzinnig
Intussen gaat de strijd in het ge
bied van Svay Rieng door. De wegen
in dit gebied leiden immers allemaal
naar Vietnam. En daarom is het
zaak deze wegen te kunnen contro
leren. Volgens bepaalde inlichtingen
hebben de communisten dringend
materiaal nodig. Het tekort aan goe
deren berust op het feit dat de aan-
voerhaven Sihanoekville door het
nieuwe regime is gesloten. De kaden
liggen er verlaten by en in de afge
lopen dagen heben maar twee Fran
se koopvaardyschepen de haven
aangedaan.
Uit alles blijkt dat het Cambod
jaanse leger niet bepaald zachtzin
nig optreedt. De lichamen in de Me
kong spreken wat dat betreft boek
delen. Het valt moeilyk op te maken
of dit nu Noordvietnamezen zyn guer
rillastrijders of gewone Vietnamezen.
De lichamen zyn op een zwarte on
derbroek na ontkleed. Niemand wist
donderdag nog precies waar de Ujken
vandaan kwamen. Functionarissen
van het Rode Kruis in de hoofd
stad vertelden dat maandagochtend
zeshonderd Vietnamese mannen uit
het dorp Kson Bien in de buurt van
Pnnom Penh by een razzia zyn op
gepakt. De Vietnamezen zouden in
boten zyn opgejaagd. Van Cambod
jaanse zyde zeggen militairen dat
het gaat om leden van de Vietcong.
Die verklaring Ujkt niet sterk, om
dat langs de Mekong nog niet is
gevechten.
In elk geval bieden de lichamen
een afgrijseiyke aanblik. De geur van
doden hangt boven de rivier waar
woensdag een politieman vierhon
derd dode Vietnamezen telde. De be
woners van de dorpen langs de
oevers, die voor drinkwater en was
sen op de Mekong zyn aangewezen
venden het hoofd af. De lichamen,
die in de bosschages langs de oever
blyven hangen worden met lange
stokken teruggeduwd.
Romantiek
In Phnom Penh is de dryvende
„wyk" van de ongeveer 30.000 Viet
namezen afgegrendeld. Maar ook in
het centrum is de angst voor de
Vietcong duideiyk voelbaar En niet
alleen omdat taxi-chauffeurs uit
vrees voor Vietcong-hinderlagen wei
geren een klant naar de provincie
te brengen. Die vrees bhjkt ook uit
het feit dat op alle hoeken van de
straten soldaten zyn opgesteld om by
de geringste aanleiding te kunnen
optreden
De Chinese textielwinkels beleven
topdagen. Zy verkopen aan de lo
pende band uniformen, waarvan de
meeste nog Amerikaanse legermerk-
jes dragen waaruit valt af te leiden
dat de handelaren vanuit Saigon
worden bevoorraad. De romantiek
van de wapens heeft tsioh meester
gemaakt van de bevolking. Zo loopt
iedereen met revolvers en patroon
gordels alsof hy meespeelt in een
Western-film.
Overigens bereiden de buitenlandse
vertegenwoordigingen zich voor op
de dingen die komen gaan. Vooral de
Franse diplomaten proberen druk uit
te oefenen op de voorlopige regering
om toch vooral het uitroepen van
de republiek uit te stellen tot een
ander tydstip. Zy wyzen erop, dat de
staatsvorm die men nu heeft, dus de
overgangsfase tussen koninkryk en
republiek, een uitstekende gelegen
heid biedt om de nationale eenheid
te vergroten tegen de algemene drei
ging van het communistische gevaar.
Het valt overigens niet na te gaan
in hoeverre er nog werkeiyk sprake
is van nationale eenheid. Een groot
deel van het land wordt gecontro
leerd door de Vietcong. In andere
delen ontvangt men alleen Radio Pe
king in plaas van Phnom Penh.
Bloed
In elk geval is het op het ogenblik
in Cambodja duideiyk dat men on
der Sihanoek maar al te veel in het
verleden heeft geleefd. Ook anno 1970
verdrinken de Combodjanen hun
Vietnamese medeburgers die zy heb
ben leren haten, graag in het bloed.
Als eenmaal met dolken wordt ge
zwaaid blyken de verschillen tussen
Vietcong en Vietnamezen zeer ge
ring te zyn Ook al zeggen de nieu
we machthebbers neutraal te willen
blyven; het aanmoedigen van een
ongenuanceerde kyk op Combodja's
grootste probleem, de Vietnamezen.
zou het land wel eens in een uit
zichtloze oorlog kunnen storten.
