„Van alle scheppende
beroepen is dat van
choreograaf zwaarst"
„Fotograferen in het weekend?
Ikzounietwetenwat!"
Rudi van Dantzigs Junglezondag op tv
si
Engelse „Cup"
op televisie
en cjióteren
X PONDERDAG 9 APRIL 1970
LEÏDSCH DAGBLAD
PAGINA 5
KAAP KENNEDY MOSKOU (AP)
Niet minder dan vier kunstmanen
werden gisteren in de ruimte ge
bracht: drie Amerikaanse en een
Russische. Van de basis Vandenberg
in Californië werd de meest verfijn
de weer-kunstmaan gelanceerd, de
Nimbus-4, vanaf Kaap Kennedy gin
gen twee satellieten de ruimte in
voor het signaleren van kernproeven
in de ruimte, in de atmosfeer of on
der water. Rusland lanceerde giste
ren de Kosmo6-331.
AMSTERDAM De AVRO-tv
zendt zondagavond a.s. op Neder
land 1 het ballet 'Jungle' van
Rudi van Dantzig uit. Van Dant-
B zig is één van de meest vooraan-
r staande choreografen van deze
tijd. Dat blijkt o.m. uit het feit,
dat hij werd uitgenodigd ballet
ten voor Noerejew te schrijven en
mee te werken aan het even be
faamde koninklijke ballet van
Covent Garden.
Rudi van Dantzig werd zesen
dertig jaar geleden in Amsterdam
geboren. Achttien jaar later no
digde Sonia Gaskell hem uit bij
het Nationale Ballet te komen en
nog bijna dagelijks is hij in de
Amsterdamse Stadsschouwburg
te vinden. Tussen de repetities
door heeft Van Dantzig even tijd
om over zich zelf te praten.
„Ik wilde vroeger schilder worden.
Toen zag ik een balletfilm, „De rode
|j schoentjes". Dat was het eerste, wat
ik van ballet zag. Dat greep me zo
9 verschrikkelijk aan, dat het meteen
S4 -
.26
ADVERTENTIE
Een platenbon
is altijd raak
f5,-7,50 10,-15,-20,-25,-
HILVERSUM Ruim twee uur
lang brengt de VARA-televisie op za
terdag 11 april as. een reportage
van het grootste voetbalevenement
in Engeland: de strijd om de FA-
cup, in Groot-Brittanië nog altijd de
felst begeerde voetbaltrofee. De wed
strijd tussen de finalisten Chelsea en
Leeds United wordt gespeeld in het
Wembley Stadion in Londen en wordt
voor de Nederlandse kijkers van
commentaar voorzien door Wim Hoo
gend oom. Ook indien een verlenging
noodzakelijk is. zal deze rechtstreeks
worden uitgezonden.
De uitzending begint om 14.32,
waarna men gedurende een half uur
de community singing in het stadion
kan volgen. Bovendien kan men film
fragmenten zien van de beide fina
listen en hun supporters (zaterdag 11
april, 14.3216.50 uur Nederland 1)
was van boem, klats, er bestaat
niets anders meer dan dansen."
„Dat is dan wel leuk, als je zo'n
film hebt gezien en je bent er kapot
van, maar als Je al dicht bij de twin
tig zit en Je hebt nog nooit balletles
gehad, begin je niet zoveel meer"
Rudi nam tooh maar les. Ze waren
thuis wel wat van hem gewend en
ook hierop reageerden ze gunstig.
„Je moet het maar doen, als je
denkt, dat je er gelukkig mee wordt",
zeiden z'n ouders. „Zelf heb ik an
derhalf of twee Jaar nergens anders
over gepraat", zegt Rudi. „Er was
dus heel duidelijk iets aan de hand.
Mijn oudere waren niet bepaald be
middeld, maar ze deden alles om
me les te kunnen laten nemen. Na
twee jaar les kwam ik bij het Natio
nale Ballet. Dat was maar heel kort
en ik had waarschijnlijk het geluk,
dat er in die tijd bijna geen jongens
bij het ballet waren. Toen Gaskell met
een groep jongens begon, kon ik er
ook bij. In het land der blinden is
éénoog koning, moet Je maar den
ken. Als de omstandigheden niet zo
waren geweest, was ik waarschijn
lijk niet aangenomen. Eigenlijk was
ik wat mijn leeftijd betreft al te laat
en bovendien blonk ik niet uit in be
gaafdheid. Geestelijk wel, maar met
mijn lichaam zat het niet meer zo
goed. Mijn rug was nogal slecht. Hoe
dan ook. ik ben gaan dansen met
een rug, die steeds slechter werd
Vier jaar geleden ben ik met optre
den gestopt. Ik dans nu alleen nog
om voor te doen wat ik bedoel".
Iets leuks
Rudi's werk bestaat nu uit. het
schrijven van choreografieën. „Daar
ben ik ook mee begonnen", zegt hij.
„Toen ik die film had gezien, was
het enige, dat ik kon doen het schrij
ven van balletten, zelf balletten ma
ken. Van het woord choreografie had
lk nog nooit gehoord. Later kwam
Sonia Gaskell met een speciale avond
voor jonge choreografen. „Als Je
iets leuks weet, doe dan mee", zei
ze tegen mij. „Maar Ja, iets leuks,
wat is dat? Ik ben niet zo grappig
aangelegd en die film had me zo
vreselijk geïnspireerd en er was zo'n
volledig nieuwe wereld voor me open
gegaan, dat ik bij ballet helemaal
niet aan iets grappigs kon denken.
Maar goed, ik wilde toch meedoen en
ik begon enthousiast een ballet te
maken voor vier mensen. Dat werd
„Nachteiland". Gaskell was erg en
thousiast. In 1955 ging het in pre
mière en we doen het nog steeds".
Hoe word je choreograaf? „Dat is
heel moeilijk. Er bestaan geen cur
sussen voor Je moet het als het wa
re in je hebben. Ik werkte in het be
gin zonder enig systeem", zegt Ru
di. „Het kwam gewoon voort uit
mijn geestdrift. Bij het schrijven van
een ballet dacht ik niet speciaal aan
een verhaal. Het was meer een kwes
tie van het uitbeelden van een ge
geven. het weergeven van een ge
moedstoestand, van een gevoel. Na
„Nachteiland" dacht ik nog aller
minst aan een carrière als choreo
graaf, maar Gaskell Ging door met
mij aan te moedigen en zo heeft
zich dat ontwikkeld".
„Ik geloof", zegt Rudi, „dat van
de scheppende beroepen dat van cho
reograaf het moeilijkste is. Dat
komt, omdat je met levend materiaal
te maken hebt. Dat is het zwaarste
van alles. Een schilder heeft zijn doe
ken en verf, een schrijver zijn pen
en papier, maar als choreograaf heb
je mensen. Mensen zijn vaak moe
en ziek en repeteren is daarom een
hele opgave .Mensen zijn nooit zo ge
duldig als papier of doek. Een diri
gent staat ook voor enorme proble
men. maar een choreograaf is nog
scheppend daarbij Choreografen zijn
er heel veel nodig, maar de meeste
mensen, die gaan dansen, hebben him
handen zo vol om een goed danser te
worden, dat daar alles in gaat zitten.
Ze komen verder nergens aan toe.
Misschien denken de minder goede
dansers eerder aan het schrijven van
choreografieën".
Na „Nachteiland" heeft Rudi van
Dantzig een groot aantal balletten
geschreven. En dat met veel succes.
„Ik heb gewoon geprobeerd de ver
schillende terreinen een beetje af te
tasten", zegt hij. „Toen ik het gevoel
j kreeg, dat ik een beetje in een cirkel
bleef ronddraaien, kwamen er uitno-
I digingei uit het buitenland, uit En
geland en Amerika en toen ging er J
weer een geheel nieuwe wereld open
I Dat is bijvoorbeeld een verschil met
Rudi van Dantzig (rechts)
repeteert met Helena Dry den en
Robert Fisher voor de tv-opna
me van 'Jungle'.
(ADVERTENTIE)
ADVERTENTIE
Bent u ook zo, meneer? Sloft u ook
si aapwandelend door het weekend Oogjes
dicht voor alle malle en mooie gebeur
tenissen vlak voor uw neus?
Wel nee - roept u zeer monter - ik
ben totaal anders. Mij ontgaat zo goed
als niets. Ik lach wat af in zo'n weekend.
Of, en dat mag u gerust weten, soms
kijk ik vertederd naar wat de kinderen nu
weer bedacht hebben. Laatst nog zeg
ik tegen m'n vrouw:
Je zou er eigenlijk
een foto van moeten maken
Juist meneer, héél goed. Maar eh...
waarom maakte u dan geen foto?
Tuurlijk, u maakt foto's in uw zomer
vakantie. Trouw, ieder jaar weer. Albums
vol. Waarom dan niet in uw mini-vakan-
tietjes, de weekends? U zei 't net zelf
aldie zitten toch ook boordevol kostelijke
momenten.
Tja, u moet natuurlijk zorgen dat uw
fototoestel bij de hand is. En dat er
een filmpje in zit. En-eventueel-dat
Maak in't weekend géén foto's
U mocht er eens plezier in krijgen.
de flits klaar is.
En dan is 't verder een kwestie van
knopje drukken. Simpel? Gelijk heeft u.
En dan te bedenken dat uw fotoalbums
voortaan wél een compleet beeld van uw
leven geven. En niet alleen van uw
zomervakanties.
Haal dus een filmpje in huis. Zorg
voor een geladen fototoestel. Want filmen
is eigenlijk uw enige excuus om in 't
weekend geen foto's
te nemen.
de toneelwereld. Die draait wel in
hetzelfde cirkeltje rond. Ons taalge
bied is zo klein. Dansen kun je overal
en het wordt overal begrepen. Als de
Nederlandse acteurs zo iets cok had
den. zou het enthousiasme voor hun
werk veel makkelijker levend blij
ven. Nu heb je in die wereld van to
neel en televisie een sfeer van ieder
een kent iedereen. Het is in ons klei
ne landje een vreselijk ge-jij en ge-
Jou en Jan en Piet. Er bestaat nau
welijks meer respect. De ene beken
de acteur zie je als quizmaster en
de andere staat in de reclame ha
vermout aan te prijzen. Wat dat be
treft, heb je in Engeland een volko
men andere sfeer. Zoals ze daar een
Fonteyn of een Noerejew vereren,
dat komt hier niet voor. De acteurs
hebben hier geen respect en ze heb
ben het nog zelf verspeeld ook".
Na een periode bij het Nederlands
Danstheater, keerde Rudi van Dant
zig in 1960 terug naar het Nationale
Ballet. Eerst als choreograaf en dan
ser, later alleen als choreograaf
„Er zijn veel balletten van mij uit
gevoerd". zegt hij „Jungle" is daar
van het bekendste. Ook „Monument
voor een gestorven jongen" is heel
bekend geworden. „Epitaaf" heeft het
goed gedaan en „Romeo en Julia"
ls mijn enige avondvullende roman
tische ballet. Daar ben ik erg op aan
gevallen, omdat ik mezelf daarin
verraden zou hebben. Ik vond het
geen verraad. Ik heb er erg veel van
geleerd".
NEDERLAND I
6.45
De fabeltjeskrant (NOS)
6.55
Journaal (NOS)
7.04
Waar zijn de negers van vroeger, animatiefilm, in
kleur (VPRO)
7.20
Wereld op wielen, informatief programma, in
kleur (VPRO)
8.00
Journaal (NOS)
8.20
SchrUvers en politiek: discussieprogramma
(VPRO)
9.20
Dagboek van een oproerkraaier: rebelse liederen
nit allerlei landen en eeuwen, in kleur (VPRO)
10.00
Schrijvers en politiek vervolg (VPRO)
10.30
Journaal (NOS)
10.35
Bij leven en welzUn, les 12 (Teleao)
NEDERLAND II
6.45
De fabeltjeskrant (NOS)
6.55
Journaal (NOS)
7.04
Scala: informatief programma (NOS)
7.30
Van gewest tot gewest (NOS)
8.00
Journaal (NOS)
8.20
De dief van Washington, tv-film, in kleur (TROS)
9.10
Nina Simone, zang en piano: bloes, spirituals,
songs en musical-liedjes, in kleur (TROS)
10.00
Vrouwen alleen, tv-serie. in kleur (TROS)
10.20
Tot onze diepe droefheid: Levensecht, documen
taire over sterven, dood, rouw en na-bestaan
(CVK/IKOR)
10.50
Journaal (NOS)
Tja, dat viel even tegen. Gis
termiddag was ik, samen met
Dick van Rijn te gast op de
school voor de journalistiek
om vragen te beantwoorden
over sportjournalistiek en de
laatste vraag die men stelde
was: „Wat zal vanavond de
uitslag zijn?" Dick van Rijn
antwoordde dat hij al heel blij
zou zijn als Ajax met een ge
lijkspel wegkwam, maar ik
voorspelde een 1—3 overwin
ning voor Ajax, deels om het
publiek te verbazen, moet ik
toegeven, maar toch niet ge
heel zonder overtuiging. Wel
nu. Ajax werd naar een
„cleane" 30 nederlaag ge
speeld. En als ik zeg „cleane'
slaat dat niet op de kleding na
afloop en ook niet op het veld,
dat zowel spek- als spiegelglad
was. het laatste vooral voor de
tv-kijker, die met moeite een
bal kon onderscheiden als die
op het middenveld verbleef,
waar de vette klei wel 100 bal
len in het lamplicht leek te
weerspiegelen. Dat Ajax meer
gedupeerd was door het veld
dan Arsenal was duidelijk. Het
schuif-voetbal van Ajax komt
op zo'n veld tot zijn recht, ter
wijl het Engelse spel met ho
ge ballen in de doelmond al die
modder onderweg overslaat.
Dat neemt niet weg dat het
toch een heel regelmatige ne
derlaag was, want ook de hoge
ballen van Ajax liepen op niets
uit (Cruijff werd, zij het via
nogal wat vrije schoppen, knap
ingekapseld), terwijl het
schuif-voetbal van Arsenal, als
dat werd toegepast, toch beter
verzorgd was dan bij Ajax. Ar
senal had meer pushing power
en op een 3—0 revanche <of j
meer) van Ajax volgende week
hoeft niet gerekend te worden.
We hebben de Engelsen weer
eens onderschat. De enige
troost blijft, dat wij betere te
levisiereportages van voetbal
wedstrijden maken. De came
ra bleef af en toe te lang by
een speler hangen, die er al
lang niet meer toe deed en het
herhalen van doelpunten en be
paalde spelmomenten vindt
men in Engeland nog steeds te
veel moeite of overbodige luxe.
De rest was natuurlijk van
secundair belang, maar ik wil
toch een opmerkelijk portret
van de Amerikaanse wapen
handelaar Black Eagle signa
leren: de pistolen Paultje van
Amerika. Ze leken zelfs op el
kaar, vond ik, op de huids
kleur na en het thee drinken.
Ik noem dit portret „opmerke
lijk." na zorgvuldige afweging
van de mogelijkheden. „Inte
ressant" leek me niet onjuist,
maar zou de indruk wekken
dat Black Eagle net zo belang
rijk is als hy zich voordoet.
„Boeiend" zou betekenen, dat
hy een boeiende personality
uitstraalde, terwyi het hoog
stens boeiend was dat zo'n op
geblazen sperballon toch nog
zoveel indirecte macht kan
uitoefenen. „Curieus" zou ook
niet misstaan hebben, maar
daarvoor is hy toch weer net
een iets té grote persooniyk-
heid met iets té veel invloed in
de gewapende wereld. U merkt
wel, dat ik alle byvoegiyke
naamwoorden direct op de
hoofdpersoon betrek, in plaats
van op het programma. Een
programma over een onbenul
lig persoon zonder enige macht
kan ook boeiend en interes
sant zyn, maar in dit geval
werd zyn levensverhaal zonder
al te veel kritische noten uit
de doeken gedaan (al werd hy
wel even kwaad toen hem ge
vraagd werd wat hy dacht van
de benaming ..kooplieden des
doods"), en bleef Neuman de
man op de achtergrond die
vooral de blauwdruk van het
scenario in de gaten hield,
zonder de Zwarte Adelaar al te
zeer te verontrusten met prik
kelende, laat staan beledigende
vragen.
NICO SCHEEPMAKER
Niet vrolijk
By het ballet „Jungle" gebruikte
Rudi van Dantzig voor de eerste
keer electronische muziek. „Dat werd
tien jaar geleden byna nog niet ge
daan", zegt hy. „Als gegeven voor
dit ballet heb ik een zin van Anna
Blaman. de schryfster, genomen:
„Elk mens leeft in een ander kli
maat van de jungle, die de mensen
wereld is" Ook de sfeer en gedach
ten, die spreken uit het werk van Lo-
deizen. vond ik heel duideiyk passen
bij wat ik maakte. Je wordt in deze
kunnen zien als een jungle met die
ren. Ik bedoel menseiyke dieren met
menseiyke eigenschappen als jalou-
zie. lafheid en angst. Alles wat in de
mensen leeft en tussen de mensen.
Hoe ze op elkaar reageren en hoe ze
worden misverstaan. Dat is niet vro-
ïyk. nee. daarover hebben we 't al
gehad. Ik kom nooit zo vroiyk uit
myn werk. Dat is mijn gemoedsge
steldheid. Ik zou ontzettend graag al
les een beetje zonniger zien, maar
het lukt me eenvoudig niet. Ik heb
wel succes, zeker, maar dat zegt niet
alles. Wat wél iets zegt? Werken,
dóórgaan. In myn werk heb ik zo
veel van myn leven gestopt, dat er
voor andere dingen niet veel plaats
meer is. Er is een soort leegte daar
naast. Het enige, waarop je kunt te
rugvallen, is je werk. Dat is aan de
ene kant een ongelooflijk gevoel,
maar volmaakt is het niet. En vol
maakt lykt me op dit moment niet
vervelend toe".
VOOR DONDERDAG 9 APRIL
Hilversum I 402 m.
AVRO 18.00 Nws. 18.11 Radlojourn.
Pol. Party 18.20 Uitz. van de Boeren
Party AVRO 18.30 Stereo: Licht ens
(18.40 Kwlspel-qulz) 18.55 Voor de kin
deren 19.00 Stereo: Big Band Beat:
De Skymasters: amus muz 19.25 Ge
sproken brief 19.30 Nws IKOR 19 35
Kerk veraf en dlchtby 19.40 Mens
en Bijbel radiocatechese 19.50 Avond
gebed AVRO 20 05 Stereo: Planoduo
en slagwerkers: klas. en mod muz
21.30 Stranitzky en de nationale held.
hoorspel 22.30 Nws 22.38 med 22.40
Radlojourn. 22.55 Stereo: Wenen
Boedapest: Weens Schrammelork. en
Hongaars ens. 23.20 Stereo: Mens. muz.
materie XII Muz uit de tyd der Re
naissance 23.55-24.00 Nws
Hilversum II 298 m.
NCRV 18 00 Stereo: Tyd vrij voor
muz. in vrye tyd: A. Mannenkoor B
Muz. corps 18 30 Nws 18 41 Act. 19 00
Spektrum: m&atschapp vraagstukken
nader belicht 19 15 Stereo: Leger des
Heilskwartler 19.30 Kerkorgelconc
klas muz. 2000 Ferdinand Huyck. se
riehoorspel deel 26 20 27 Lichte gram
muz. 2030 Radio Actief, gevar progr
met om 22.30 Nws en om 22 38-22 45
Parlementair dagoverzicht. 23.55-24.00
Nws.
VOOR VRIJDAG 10 APRIL
Hilversum I 402 m.
AVRO 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 Lichte gram. muz 8.00 Nws. 8 11
Radlojourn. 8.30 De groenteman NOS
9 00 Internationaal Speet nun klas en
mod. muz. opn. 9 35-9.40 Waterst.
AVRO 10.00 Voor de kleuter slO 10 Ar-
beidsvlt gr 11 00-11 02 Nws. 11.30 Zuid
Nederl. Trio: mod muz. 11.55 Beursbe
richten NOS 12.00 Blik op de wereld
progr over ontwikkelingshulp Over-
helasvoorl. 12.30 Ultz voor de lnndb
NOS 12 40 Stereo Licht lnstrum. trio
12.50 Recht en
Nws. VARA 13 1
ml-klas muz gr. EO 14 00 magaz m
gew. muz. en le-/. NOS 15.00 Stereo As-
pekten van de kamermuz. oude en kl
kamermuz opn 15 45 Toerslmo toeris
tische Inform, uit binnen- en bultenl.
VPRO 16.00 VPRO-t
gnun. 16.00 Nws. 17.5
Hilversum II 298 ra.
KRO 7.00 Nws. 7.11 Het levende
woord 7.16 Stereo: Badtnerie klas. muz.
7 30 Nws 7 32 Act. 7 50 Overw. 8.00-8.10
Nws. 8.30 Nws. 8.32 V. d. hulsvrouw.
9.40 Schoolradio 10.00 Stereo: Aubade
klas. muz. gr. 11.00 Nws 11.03 Voor de
zieken 1154 Bericht SUS-Aktle 12.00
Stereo: Van twaalf tot twee gevar
progr 12.22 Wij van het land 12.26
Med t b v land- en tulnb. 12.30 Nws.
12.41 Act. 13.00-13.05 Raden maar
I 1405 Schoolradio 14.30 Stereo Licht
I ens met zangsol. TROS 14 55 Stereo;
Cone, a la carte verzoek pl progr. v.
operamuz 16 00 Nws. 16.03 Dlscodrlve-
in: de showbusiness op de korrel geno-
I men. 17.00 Persoverzicht 17.15 Sport
i kompas 17.45 Act.
Hilversum III 240 m.
VARA 9.00 Nws 9.02 De Eddy Bec
ker Show 10.00 Nws NOS 11.00 Nws.
11.03 De Felix Meurders Show VPRO
Cheese AVRO 15.00 Nws 1503 Muz.
Boetiek 16.00 Nws 17.00 Nws 17.02 Ra
dlojourn 17.05-18.00 Zingende Bougie
gevar. pl .progr. voor automobilisten.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I.
NOS 18 45 De Fabeltjeskr NOS 18 55
Journ EO 19P4 'n Handvol muz
muz progr 19 15 Close Up van zo
maar een christen. 19.25 Sanger under
Segeln. Zweedse fllca. 19.53 Med NOS
20 00 Journ. KRO 20.20 't Schaep met
de 5 pooten tv-serle 21.00 Brandpunt
21.40 Gunsmoke tv-fllm KRO' RKK
22.30 Riskante Kerk: magaz. over een
kerk-in-ontwlkkellng NOS 22.55-
Joum TELE AC 23 00-23 .30 Van mole
cuul tot mens les 12 herh
Nederland II.
NOS 18.45 De Fabeltjeskr NOS:
18.55 Journ NOS 19.04 Scala Inform.
I progr AVRO 19 30 Weivaardigheden:
wetenswaardigheden uit de werel van
het bedrijvesleven NOS 20.00 Journ.
AVRO 20 20 Promenade-ork. o.l.v.Gljs-
bert Nleuwland. m.m.v zangsol: amu-
sem muz. 21 20 De hutkoffer tv-spel
van Marga Mlnco 22 10 Vandaag of
morgen doe urn (afl. 6) NOS 23.00-
23.05 Journ.
Tragedie op Everest By een
van de ergste rampen op de berg
Everest z.yn zaterdag zes Nepalese
SJerpa-gidsen, die verbonden waren
aan een Japanse ski-expeditie, ge
dood toen zy werden begraven on
der een reusachtig blok ys. Twee
Sjerpa's konden worden gered.
ADVERTENTIE
Meteen plaat
vindt iedereen z'n draai J
l
