Antonioni maakte een film over de
verrotte" Amerikaanse samenleving
Tweede Asterix: volwassen
Sheriff zonder ster
een fijne western
ïabriskie Pointis ergernis voor vele recensenten
Hello Dolly
Seksfilm vol van
vals sentiment
BOEKGRAPJES GOED OVERGEBRACHT IN FILM
SAINT MAAKT SERIEWERK
„Uw
vrouw
yjtfJDAG 20 MAART 1970
IjETDSOH dagblad
PAGINA 25
In Londen ie gisteravond d*
wereldpremière gegeven van de
Engelse film The last grenade"
De vrouwelijke hoofdrol wordt in
deese film gespeeld door Honor
Blackman, die als generaalsvrouio
verliefd wordt op een majoor. De
acteur Stanley Baker vertolkt er
de rol van de majoor in. De foto
laat een scène uit deze nieuwe
film zien: Honor Blackman ver
telt haar geliefde, dat zij haar
liefde jegens hem aan haar man
Robert Mitchum en George
Kennedy staan deze week
In Luxor borg voor een aantrekke
lijke western. De bezoekers worden
geconfronteerd met een probleem,
dat eigenlijk nu ook speelt: de
mentaliteitsverandering. Het wilde
TRIANON „Hello Dolly" gaat
nu al de vierde week in. ziet een
bijzonder goed acterende en zin
gende Barbra Streisand met als te
genspeler de routinier Walter Mat-
thau. Een echte filmmusical van
klasse.
REX Nederlandse seksfilms
zijn over het algemeen geen groot
succes, de Belgische blote-plaatjes-
industrie is ook al niets bijzonders.
Wie bijbelverteller Aart Saartjes op
zonnig Ibiza de liefde heeft zien
bedrijven voor het spiedend came
ra-oog zal er ongetwijfeld weinig
van onder de indruk zijn geraakt
Wie deze week verwachtingsvol het
theater aan de Haarlemmerstraat
binnensluipt om kennis te nemen
van al hetgeen zich op het „Eiland
der Lusten" af zou kunnen spelen,
voelt zich halverwege het filmver
haal al bedrogen Een in het huwe
lijk teleurgestelde graaf en gravin
brengen hun vakantie door op één
van de talloze Griekse eiland-
Jee. waar de natuur mooi maar de
verveling groot is. Het adeiyke
juffertje ontdoet zich veelvul
dig van haar toch al spaarzame
kledij, voornamelijk ten gerie
ve van een autochtone visser. Tot
hartstochtelijke liefdesscènes komi
het echter nauwelijks, het blijft bij
wat heen en weer gehol langs het
strand en bij Irritant getalm op
wat men het hellend vlak zou kun
nen noemen. En dat terwijl de
film zo „hoopvol" begint met een
reeks slaapkamertafereeltjes, die
er hoewel ze een nogal lesbisch ka
rakter dragen, niet om jokken. Een
verwende en decadente jonge
vrouw onderzoekt nu eenmaal alle
dingen: onder dat mom wordt de
bioscoopbezoeker een stoeipartij
tussen drie jolige dames met veel
close-ups van allerlei vleselijke at
tracties opgedrongen. In elk geval
gaat het tijdens die Griekse vakan
tie helemaal mis met meneer en
mevrouw. Meneer sterft van ellen
de, mevrouw werpt zich schok
schouderend in de armen van de
vissende verleider, die alsmaar
de verleidelijke visser probeert uit
te hangen. Een dramatische seks
film dus? Laten we het maar hou
den op een saaie seksfilm vol van
vals sentiment en een patserig
soort pathos. De hoofdrollen wor
den gespeeld door ene Rik
van Steenbergen (de graaf) en een
zekere Diana Dee (de gravin), op
een wijze die men gerust smaakbe-
dervend mag noemen.
westen van rond de eeuwwisseling
waarin „Sheriff zonder ster" zich
afspeelt begint te veranderen. De
eerste harde strijd om het bestaan
is gestreden, nu steekt het burger
fatsoen de kop op. De bewoners van
het wilde westen willen niet meer
aangezien worden voor een stelletje
barbaren, ook zij kennen auto's,
parfums enz Zelfs het politieke
spel is doorgedrongen.
Maar niet alleen de uiterlijk
zo nette burger maakt een ontwik
keling door, ook het bendewezen sit
In een vernieuwingsfase. Het stapje
naar het harde gangsterdom van
Al Capone is niet ver meer.
Twee kerels van het oude slag
sheriff Plagg (Robert Mitchum) en
treinrover McKay (George Kenne
dy) passen niet al be best meer in
deze oonstructie. Plagg wordt door
burgem. Wilker van het o zo net
te grensstadje Progress ,een mooi
prater en glad politicus, uitgeran
geerd als hij, met de verkiezingen
op komst, een drijfjacht op McKay
wil organiseren Maar ook McKay
heeft het moeilijk met zijn jongens,
die geld verdienen aan alles wat
misdaad is en vaak doden uit ple
zier. Dit u niets voor de oude
vechtjas.
Als Flagg en McKay echter te
genover elkaar komen te staan, blij
ken zij meer met elkaar gemeen te
hebben, dan zij ooit hadden ver
moed McKay helpt Flagg de over
val op een goudtransport verhin
deren.
De charlatan-achtige burgemees
ter. die Flagg eerst een „begrafenis
eerste klas had gegeven", smeekte
hem ten einde raad de overval te
voorkomen. Het fatsoen, wat ook
maar betrekkelijk blijkt te zijn en
het gangsterdom moeten het voor
lopig afleggen tegen de twee ruige
kerels.
„Sheriff zonder ster" ls een fijne
film waarin de regisseur naast kei
harde gevechten ook grappige mo
menten heert verwerkt. Ook de bal
lade over de daden van sheriff
Flagg. die steeds terugkomt doet
het bijzonder goed.
„Zabriskie Point" is te mood, te
gaaf als film, dat wil zeggen dat het
weinig laat zien van de vaak chao
tische manier waarop de Ame
rikaanse radicale jongeren hun ac
ties organiseren en uitvoeren. De
film begint met een bijna Europees
aandoende discussie van studenten
over de organisatie van de staking
aan hun universiteit, terwijl alles
wat echt Amerikaans ls in de film
wordt ontleend aan dingen: het
vliegtuig, het landschap, de zinloze
luxe. pompeuze vergaderzalen van
zakenmagnaten. een negorij-uit
spanning zoals die alleen maar in
Amerika is te vinden, politiehelmen
en traangas.
Om zijn Amerikaanse filmdebuut
voor te bereiden, retede Antonioni
zes weken door het land. Hij praatte
met studenten, zwarte panter, poli
tieagenten, zakenlieden. En men
krijgt de indruk dat de omvang van
het land, de problematiek die er toch
overal weer net Iets anders ligt dan
elders en de typisch Amerikaanse
contrasten hem overrompeld hebben
en zijn film aan compactheid heb
ben doen verliezen. Dat neemt niet-
weg dat hij authentieke beel
den heeft opgevangen en weergege
ven, zoals de agent die op het poli
tiebureau een gearresteerde demon
strant moet boeken en hem naar
zijn beroep vraagt.
„Professor in de sociologie" is het
antwoord.
„Dat is te lang", zegt de agent,
Met een Aeroflot-lijntoestel zijn
op Schiphol 42 Russische ikonen uit
Moskou aangekomen, die in Breda
ten verkoop zullen worden gesteld op
de jaarlijkse nationale antiekbeurs
7an het Nederlands Antiquairs Ge
nootschap. Deze beurs, die zaterdag
avond zal worden geopend en tot 1
april zal duren, wordt gehouden in
kasteel Bouvigne in Breda.
De afbeeldingen op hout van de
Russische heiligen stammen uit de
17e en 18e eeuw.
„we zullen er klerk van maken".
Op zulke ogenblikken roept Anto
nioni iets wakker over de aard van
de ideologische klcof tussen verschil
lende delen van de Amerikaanse be
volking, een kloof die alleen
door wederzijdse verachting wordt
overbrugd.
Aan het eind laat Antonioni behal
ve de luxe villa van de zakenman
ook andere objecten van de zielloze
Amerikaanse welvaart de lucht in
vliegen: een gevulde ijskast, kleren
kast, televisietoestel, zwembadmeubl-
lair. Hij laat deze ontploffingan in
vertraagde beelden zien —langzaam
door de lucht tuimelende sinaasap
pelen, boeken, vesten, machine
onderdelen. Alsof het een decadente
verlustiging is in de vernietiging van
een cultuur die alleen maar tot ge-
Welvaart
Inderdaad gelooft Antonioni dat
het de voorwerpen zijn, die de ge
welddadige revolutie in Amerika
hebben voorbereid. „Ze helpen na
tuurlijk sommige mensen, deze din
gen, maar ze vertegenwoordigen ook
een aanval en een verstoring", zei
hU in een vraaggesprek. „Dat is de
reden waarom een ijskast in
een etalage in (de arme negerwijk)
Watts een revolutionair voor
werp kan worden. In Zabriskie Point
suggereer ik dat de materiële wel
vaart van Amerika, zoals we die op
de reclameborden en in de adver
tenties zien, op zichzelf een geweld
dadige invloed uitoefenen en mis
schien zelfs de wortel er van zijn.
Niet omdat welvaart slecht is, maar
omdat het niet wordt gebruikt om
de problemen van de samenleving op
te lossen en, integendeel, gebruikt
wordt om die te verbergen".
Zabriskie Point is, hoewel Antonio
ni zegt van Amerika te houden, geen
liefdesverklaring. Het is eerder de
nauwkeurige weergave van de ver
warde gevoelens van de Europeaan
die met alle cliché-voorstellingen
over het rijke, vrije, progressieve
Amerika de Atlantische Oceaan
oversteekt en dan tot de ontdekking
komt dat de werkelijkheid soms wel,
maar meestal niet, aan die ver
ouderde opvattingen beantwoordt.
(Van onze correspondent mr. H. L. Leffelaar)
NEW YORK (GPD) Michelangelo An-
xaioni (1' Aventura, La notte. Blow Up)
igft zich aan een film over Amerika ge
daagd en het resultaat er van is dat hij het
middelpunt is geworden van een verhitte con-
averse. In de discussies wordt hij, al naar
-elang van de leeftijd en politieke oriënta
al) heeft ons zijn minachting
geschoteld", schreef een criticus,
A die geven wij hem terug ."Een
isderzei in een gesprek: „Die ploert,
jouden hem dood moeten schie-
g'. Vincent Canby, de recensent
n de New York Times, had het
fti de fundamentele leegheid van
ytonioni's kijk op Amerika. De he-
r/heid van deze aanvallen doet ech-
vermoeden dat deze filmwijzen
der bewogen werden door hun
jttttek oordeel dan door persoon-
£e gekwetsheid.
Want „Zabriskie Point" is geen
jleuwe film over een lief Amerika,
jet ls een bikkelhard commentaar
peen bikkelharde samenleving, een
pn in bikkelharde beelden. Met uit
kering van een episode, waarin de
tee Jonge hoofdfiguren zichzelf en
laar hebben in een uitgeblust
cdschap dat Antonioni op de een
andere manier toch lyrisch weet
maken, wordt gewerkt met felle
^uren, met close-ups van meedo-
•nloze scherpte en met strak-
Komposities.
tie van de twistenden, beurtelings voor .com
munist" uitgemaakt of tot idool verheven.
Want als „Zabriskie Point" iets is, dan is het
een maatstaf om de zogeheten generatiekloof
aan af te meten. Voor de Amerikaanse be
roepsrecensenten was de film nog iets anders:
een artistiek dieptepunt in Antonioni's film-
oeuvre.
Het uitgangspunt van de film is de
solutie van de Amerikaanse jonge-
b tegen de verontmenselijking, de
ge onbeweeglijkheid, en de bruut-
fd van de gevestigde orde. De
Mfdrolspelers zijn een student die
irlneemt aan een staking aan
a universiteit en de secre-
ime van een grondspeculant
«aan het hoofd staat van een su-
srorganisatie. De student (de na-
a van beide spelers zijn in de film
[belangrijk) die zich met een pis-
o! heeft gewapend tegen het te
rwachten geweld van de politie-
icht die de staking komt breken,
acht wanneer e en agent wordt
odgeschoten (Antonioni laat in het
dden of de agent door hem of
er iemand anders wordt gedood),
i zijn vlucht bedient hij zich van
d gestolen sportvliegtuig, waarmee
i de aandacht trekt van het
:isje dat in haar auto door de
«tijnachtige verlatenheid van
tdwest-Amerika op weg is naar
k met prollerige praal uitgeruste
venhuis van haar werkgever.
Het meisje en de gevluchte student
raben vervolgens, met marihuana
i Jove", een lyrisch oponthoud in
s dodenvallei (Zabriskie Point),
wrdat hun wegen zich weer
heiden. De student vliegt te-
Bi met het inmiddels in popkleuren
overgeschilderde toestel en hij wordt
bij de landing op zinloze manier
doodgeschoten door een inmid
dels gealarmeerde politiemacht. Het
meisje hoort het nieuws over de
autoradio, aarzelt om terug te ke
ren. maar bereikt tenslotte het lu
xueus-decadente buiten. Zij besluit
dat zij niet langer deel kan uitma
ken van de on-wereld van haar
werkgever en maakit (rechtsomkeert
In haar verbeelding ziet zij dan (in
Antonioni: geen lieve film.
een spectaculair weergegeven reeks
van ontploffingen) de superbunga
low in gruis en spaanders de lucht
in vliegen.
Antonioni, die voor de hoofdrollen
twee onbekenden uitzocht Dar ia
Halprin en Mark Frechette) heeft
twee prototypen willen uitbeelden:
de jonge radicaal voor wie geweld de
enige oplossing is om de macht van
het „establishment" te breken en de
twijfelaar (het meisje) dat zich door
de bestaande maatschappij laat ge
bruiken en door de ontmoeting met
de radicaal tot een confrontatie met
zichzelf wordt gedwongen. Als er op
zijn visie Iets aan te merken valt,
dan is het dat hij een gecompliceerd
hedendaags Amerikaans probleem
heeft weergegeven zoals een Euro
peaan het begrijpt. Dit heeft in zijn
geval tot een over-vereenvoudiging
geleid waarin de werkelijke innerlij
ke strijd van vele Amerikaanse jon
geren van gegoede huize die de keus
moeten maken tussen radicalisme en
conformisme, nauwelijks aan bod
komt.
zal bekennen.
STUDIO Tweehonderd personen, 750 kilo verf, 3000 pen
selen, 130 handschoenen, 90.000 schetsen en 50.000 tekeningen,
dat zijn wat van de honderden getallen waaruit de records
bestaan die de tweede Asterix- en Obelix-film (deze week
in het bovenste theater aan de Steenstraat) begeleiden. Een
monster-tekenfilmproduktie geënt op de ideeën uit de gelijk
namig boeken van René Goscinny en Albert Uderzo.
Walt Disney ls waarschijnlijk de
®ige die het voor deze twee Fran
sen gewaagd heeft stripfiguren te
Sebruiken voor een avond-vullende
Wcenfilm. Zijn succes heeft hen
misschien geïnspireerd het resul
taat is echter totaal verschillend en
ten vergelijking moet in het voor
tel van de laatsten uitvallen.
In tegenstelling tot Bambi van
Disney hebben Asterix en Obelisk
fc charme die ook volwassenen
Kortdurend in hun ban weet te
bouden. De eerste film over de twee
Gallische helden werd slecht ont
vangen en terecht, de beide strip-
belden bleken nog niet zo rijp dat
boven de statische sfeer van de
«ken uit konden komen. Met de
Iweede film is dat heel wat an
tes. De boek-grapjes blijken heel
aardig getransformeerd en overge
bracht te zijn in de film. Asterix
Cleopatra is geworden wat men
Goscinny's en Uderzo's filmisch
tersteling haa verwacht: geen per
cent slapstick-achtige lach-stui-
®aar fijn volwassen film-teken-
*rk met genoeg grappen cn een
temate aardig verhaal dat Je er
ruime tijd geamuseerd naar kunt
bijten. Met eigentijdse grappen, zo
de honger-betoging van de hei-
k* krokodillen die de Galliërs niet
als voer krijgen; vaak sarcastisch
maar net niet genoeg om morbide
kzijn.
Verhaal
Voor hen die het verhaal nog
"kt kennen: Cleopatra wil Julius
Caesar bewijzen dat het Egyptische
'Qbk uit haar tijd niet decadent is
en wedt dat zij binnen drie maan
den een prachtig paleis kan laten
verrijzen Numerobis, de beste archi
tect in Egypte (het land van de blin
den waar eenoog koning is) krijgt
de opdracht, maar ziet dat hij al
leen kan slagen door de hulp in
te roepen van zijn vriend de Gal-
tinent slapsitick-achtige lach-stuip
zijn twee vrienden, de slimme As
terix en goedmoedige krachtpatser
Obellx, te hulp snelt. Vele moeilijk
heden moeten de vrienden overwin
nen, zoals de voortdurende agitatie
van een collega van Numerobis en
de nijd van Julius Caesar .voor zy
in hun opzet slagen maar tenslotte
wacht hen de dank van Cleopatra.
Drie vcun de helden uit Gos
cinny's en Uderzo's tweede film:
op de voorgrond v.l.n.t. Egypti
sche bouwer Numerobis, de druï
de Panoramic en Asterix.
LIDÖ „De wraak van de
Saint" is een film die eigenlijk meer
thuis hoort in een televisieserie dan
in een bioscooptheater. De film
onderscheidt zich nauwelijks van
de afleveringen, die de afgelopen
jaren via het televisiescherm zijn
uitgezonden. Of het moet zijn, dat
we de flink getaande huid van on
ze held nu ook eens in fijne kleu
ren kunnen zien.
Simon Templars films missen he
laas het raffinement van een Ja
mes Bond of Eddie Constantine
Goed er worden flinke klap
pen uitgedeeld en de pistool wordt
over het algemeen vaardig gehan
teerd, maar een aotie kun je al mij
lenver zien aankomen. Ditmaal
neemt de met aureool getooide held
uit de boeken van Leslie Charteris
het op tegen een notoir lid van de
Mafia, die een ware terreur uit
oefent onder de rook van de Etna.
Templar begint zijn speur
tocht in Napels en eindigt tenslot
te aan het sterfbed van een groot
mafialeider waar hij hoe kan
het 'ook anders een schoonheid
van de wisse dood redt Roger
Moore, in wie ik nog steeds een
echte Ivanhoe meen te herkennen,
doet het allemaal wat te gepolijst
en daardoor blijft het allemaal wat
vlakjes. Typisch seriewerk voor de
televisie.
99
CAMERA „Uw vrouw, het on
bekende wezen", de derde film van
Oswalt Kolle, is na twee we
ken Stationsweg naar de Ho-
gewoerd verhuisd. Kolle schetst in
deze film het gevoelsleven van de
vrouw, vooral daar waar het be
trekking heeft op de sexuallteit. Hij
doet dat op een openhartige en
verhelderende manier waardoor de
film. het aankijken meer dan
waard is. „Uw vrouw, het onbeken
de wezen" bestaat uit drie verschil
lende verahlen. In elk verhaal pro
beert Kolle op zijn eigen wijze
sexuele taboes en onbegrip tegen
be gaan.
