ezoek van prins belangrijk Aanval KVp oor Indonesische economie is aanval op ARP en CHU' Maand boete voorwaardelijk en voor dr. De Booy Veel woorden, weinig speelsheid Leeuw ontvlucht het Arnhems safari-park Mondaceordeonconcerl in Noordwijk aan Zee Biesheuvel I ragen over De Hollandse Molen Aansprakelijkheid speedboten hoger Baldadigheid CENTR UMSPEELT AMPHITRON VAN CKS ITERDAG 14 MAART 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 9 (Van een speciale medewerker) DJAKARTA (GPD) Het bezoek dat Prins Bernhard het ogenblik aan Indonesië brengt, wordt door het ge le Indonesische volk misschien om verschillende rede- [n met enthousiasme en grote belangstelling gevolgd. mmigen willen in deze belangstelling het bewijs zien van verbeterde betrekkingen tussen het Indonesische en Ne- rlends volk. Anderen geloven dat de persoonlijkheid nde Prins daar de reden van is. jjgar wellicht is de conclusie, [driehonderd jaar van samen - in hoe dan ook, sterkere ban- heeft geslagen dan de con- fen uit het recente verleden d vermoeden, de werkelijke en geweest voor het laaiend bousiasme. In de persoonlijke [ties tussen Nederlanders en onesiërs is het zelfs tijdens de bitterde debatten in de Vere de Naties over West-Irian. al- een merkwaardige zaak ge- ekend is dat Amerikaanse jour- na zulke debatten vertwij- rondliepen, omdat zü Indone- ie en Nederlandse diplomaten in geanimeerd gesprek in het erlands —aantroffen in een be- New Yorks restaurant. En wat men zeggen van het feit dat zanten van de concurreren- adonesische groepen onder wie endrio en generaal Nasoetion ar in 1961 in Nederland aantrof- waar ze allen illegaal verble- [om met Nederlandse autoritei zakenlieden en persvertegen- digei's te spreken? /i Inzicht confrontatie had overigens tot dat de Indonesische legerlei- ot het inzicht kwamen, dat de agen van Soekarno Soeban- om met de regering De Quay en vreedzame regeling van het [■Irian-conflict te komen, inder- de enige basis was. waarop In de met behulp van Nederland moderne staat uit zou kun- [roeien. londanks duurde het bij de In- the militaire leiders nog tot roordat zü dat erkenden. Want de conferentie in Tokio, waar tiatief van Japan over een re- van de Indonesische buiten schuld werd beraadslaagd, Ki de vertegenwoordigers van niddels aan het bewind geko- nilitaire regering en hun in aak in Amerika afgestudeer- nomische adviseurs tot de ver ende ontdekking dat zij in aak afgingen op Nederlandse en. En sindsdien is Nederland de huidige Indonesische re- geliefd. r men mag by het boven- le toch niet onvermeld laten, ilfs in de bitterste uren van de om de Indonesische onafhan- 247^tieid het huis van Oranje, Ko- Wilhelmina, Koningin Julia- rins Bernhard en de prinses- 283,och door de gewone Indone- ïoch door ex-president Soekar- de discussie werden betrok- m lit komt wellicht voort uit het ■m lat de gemiddelde Indonesiër, ww de strijd om de onafhankelijk- sociale revolutie zag, in we- och altüd de traditionalist is Nederland die zin vertegenwoordigde het landse vorstenhuis een reali- relke Indonesië in 1949 ook deed ten de unie met Nederland on- I toningin Juliana te aanvaar- In die zin ook moet men het lat Prins Bernhard tydens zyn jen durende bezoek aan Indo- Sultan Hamengku Buwono als ile gastheer tegenover zich ihts deze vorst, wiens geslacht voor de komst van de eerste landse zeevaarders in de 16- over Java heerste, en die als Indonesische vorst in de Re- k Indonesia titel en waardig- lehield door zyn aandeel in de ankelykheidsstrijd werd waar- eacht de gastheer te zyn van van het Nederlandse vorsten- ffmede werd op even beminne- als elegante wyze het proto- 'e probleem van de hoge Ne- dse gast die noch staatshoofd egeringsleider is, opgelost. Dat Hamengkwu Buwono ook nog ter van Staat is, belast met de mische, financiële en in- êle zaken van Indonesië is, is ij slechts een gelukkige samen- 'an omstandigheden te noemen, van de voldoening bij de In- Ische regeerders over dit Ne- idse bezoek, komt vcort uit de „0, hte dat een overweldige ont- 1t van Prins Bernhard nergens ke" toe kan leiden dan naar meer uit Nederland. En dan wordt it in de eerste plaats gedacht eze geldelyke steun, want op- ische verwachtingen, noch vyf- ilannen kunnen verdoezelen idonesië op economisch en sociaal gebied in een nood- ie verkeert. percentage werklozen in In- iie overtroeft vele malen dat in ontwikkelde landen als een ernstige noodtoestand zou worden beschouwd. In deze enorme werkloosheid schuilt wellicht wel de oorzaak van de slechte economie en de noodzaak om jaarlyks vele honderden miljoenen dollars aan voedsel in te voeren. Strategie Het zou een van de winstpunten van het prinselijk bezoek aan Indo nesië kunnen zyn. wanneer dit feit werd onderkend. Nederland zou dan een nieuwe strategie kunnen ont wikkelen tot bestryding daarvan, inplaats van door politieke- en com merciële garanties van de Neder landse staat, particuliere bedrijven tot nieuwe investeringen in Indone sië te animeren. Cultuur-maatschappy en als de HVA de rubber cultuur maatschap py Amsterdam en anderen, zullen ondanks de financieringsmaatschap- PÜ voor ontwikkelingslanden en Ne derlands-Indonesische overeeneen- komsten ter bescherming van nieu we Nederlandse investeringen, nauwe lijks behoefte gevoelen eigen geld in Indonesië te steken. Deze maatschappyen begrypen be ter dan anderen, dat de ellendige so ciale omstandigheden waarin talloze miljoenen Indonesiërs op het ogen blik leven en de weelde en rykdom in Djakarta tot griezelige conflicten zou kunnen leiden waardoor eerder genoemde overeenkomsten tot waar deloze stukken papier kunnen worden Voor de Indonesisch-Nederlandse betrekkingen kan het bezoek van Prins Bernhard aan Indonesië dan ook alleen een wezenlyke betekenis hebben, wanneer dit zou leiden tot een duidelijk beeld van de toestand waarin het grootste deel van de In donesische bevolking leeft. Met name geldt zulks voor de problemen op het terrein van de sociale-infrastruc- tuur. Effectief Het Nederlandse ontwikkelingsbe leid ten aanzien van Indonesië zou dan door prinselijke impulsen meer gericht kunnen worden op de bestry ding van die toestanden, niet door adviezen op het gebied van de ge boortebeperking etc. maar byvoor- beeld door effectieve steun voor het middelbaar- en n ij verhei dson derw ij s de vakopleiding van werklozen, schenking van kleine, organisatorisch minder ingewikkelde produktie-een- heden enz. Het is natuurlyk wel goed dat Unilever, Philips en andere Neder landse concerns opnieuw in Indo nesië investeren om hun produkten bereikbaar voor het Indonesische pu bliek te maken. Maar aan de be stryding van de wezenlyke oorzaken van de slechte Indonesische econo mie veranderen zij niets. Evenmin is dat het geval met concessies die de Shell en andere buitenlandse olie- maatschappyen in Indonesië ver werven. De verwachting, dat Prins Bern hard met zyn realistische kijk op de dingen, in staat en bereid zal zyn tot het nemen van initiatieven in bovengenoemde richting is dan ook een reden waarom Indonesische groepen die het bewind Soeharto een falend beleid op economisch- en so ciaal terrein verwyten, het hoge Ne derlandse bezoek eveneens toejuichen. Voor heel Indonesië mag men hopen dat zij in deze verwachtingen niet teleurgesteld zullen werden. HEERLEN (ANPi De frac- I tieleider van de Anti-Revolutio naire Partij, mr. B. W. Biesheu- vel, heeft gisteravond op een ver kiezingsbijeenkomst in Heerlen de VVD bij de komende staten- I verkiezingen „een even beschei- j den plaats in het partijleven als tot dusver" toegewenst. Mr. Biesheuvel noemde de VVD na de PvdA, D'66 en PPR. De so- cialisten hebben op het congres in Groningen een programma aangeno- men waarover oud-premier Drees „een vernietigend oordeel" heeft uit- gesproken .D'66 komt in deze tijd met de volkswil van Rousseau opge dragen en de PPR is, omdat zy een doorbraakparty is geworden, een by- i lage van de PvdA. Mr. Biesheuvel meende dat de drie j christelyke party en te lang in het defensief zijn geweest. Een aanval op de KVP is tevens een aanval op de ARP en CHU, verklaarde hü, hier- j aan toevoegend dat de KVP het I „zwaar te verduren" heeft. Dit the ma werd later overgenomen door drs. Ter gelegenheid van het eeuwfeest van de Bijenkorf, dat gistei-en op uiterst rumoerige wij ze werd ingeluid, kregen de vier gemeenten waar een warenhuis van het concern is gevestigd sym bolisch een „buiteltuin" aange boden. V.l.n.r. wethouder Lange- rak (Rotterdam)Godfried Bo- mans, het woord buiteltuin is van de schrijver afkomstig, burge meester Marijnen Den Haag), wethouder Van de Hart (Eind hoven) en burgemeester Samkal- den (Amsterdam) bij de „buitel tuin"-maquette. DEN HAAG (GPD) —De KVP- tweede-kamerleden mevrouw Groen- smit-Van der Kallen en de heer Meyer hebben aan de minister van CRM gevraagd of het juist is, dat haar ministerie van de vereniging „De Hollandsche Molen" eist, dat zij alle restauraties .overlaat aan een ryksdienst. Is het voorts juist, dat - om deze eis van de zyde van het ministerie kracht bij te zetten - het subsidie aan de betrokken vereni ging met 20.000 gulden wordt vermin derd. Is de minister niet van mening, aldus de beide kamerleden dat hier door een reeds jarenlang bestaand particulier initiatief ten aanzien van een belangrijk deel van de taken, die de vereniging vervult, eenvoudig on mogelijk wordt gemaakt. Indien de ze vraag bevestigend wordt beant woord is de minister dan bereid de aangekondigde of reeds geëffectueer de maatregelen tegen „De Holland sche Molen" ongedaan te maken, zo vragen de beide kamerleden tenslot te. AMSTERDAM (GPD) Dr. Tom de Booy gaat in beroep te gen de voorwaardelijke gevange nisstraf van een maand en de boete van f 500,-, die hem gis termiddag is opgelegd. De politierechter mr. G. H. Nomes, die hem veroordeelde we gens zijn deelneming aan de be zetting van het Maagdenhuis in mei vorig jaar. strafte hem voor waardelijk met het oog op de mo gelijke maatschappelijke gevol gen van een onvoorwaardelijke straf. Maar gezien zijn functie droeg hij gelijkertijd meer ver antwoordelijkheid dan de studen ten, zodat hij daarom een aan zienlijk hogere boete kreeg opge legd. De heer De Booy voerde zijn ver dediging zelf. en kreeg daar van mr. Nomes, die anders dan by vo rige gelegenheden zeer tolerant was, ruimschoots de gelegenheid voor. Zelfs stond de politierechter toe dat de vyf getuigen werden gehoord in de volgorde die dr. De Booy het wen- selykst achtte. Dr. De Booy vroeg om die volgorde om te laten uitko men dat de getuigenverklaringen op sommige punten strydig waren. Opmerkelyk werd het toen drie van de vyf getuigen weigerden het „zo waarlijk helpe my God" uit te spreken voor de eedsaflegging'. In volgorde van opkomst waren zy de student J. Middendorp, de weten schappelijk medewerker R. van dei- Velde en de rector magnificus, mr. A. D. Belinfante. omdat hy op de middag van .de be zetting, 16 mei, tegen studenten had gezegd dat zy het Maagdenhuis moesten verlaten, hoewel hij in zyn rectoraatsrede had gezegd: „Er valt altijd met my te praten". Getuige Belinfante wond zich hierover erg op, sloeg van drift met zyn hand op het hekje en hield dr. De Booy voor dat hy te allen tijde tot een gesprek be reid was. Dr. De Booy kreeg voor zijn plei dooi en zijn laatste woord tweemaal een kwartier op zijn eigen voorstel, en gebruikte drie kwartier. Hy was, zo zei hy, in de bezettingsperiode het Maagdenhuis binnengegaan om zijn solidariteit te betuigen, om kracht by te zetten aan mede zyn eis om inspraak. Getuige P. E. Noorman, weten - schappelijk hoofdmedewerker, had eerder bevestigd dat in de senaats vergadering' van 9 mei in het Tro- penhuis vrywel unaniem was beslo ten de wetenschappelijke staf in spraak te geven, hoewel nog in de vergadering van 19 mei in het Tro- deeldheid had bestaan over de vraag (Van onze parlementaire redactie» DEN HAAG <GPD> —De minis terraad is akkoord gegaan met een voorstel van de ministers Bakker (Verkeer en Waterstaat) en Polak (Justitie) om de bedragen, waartoe de aansprakelykheid by aanvaring van binnenschepen is beperkt, te verhogen. De verhoging beloopt ongeveer 80 procent. Nieuw daarby is dat wordt voor gesteld om de hoogte van het bedrag bij aansprakelykheid voor water- Xn zjjn vragen aan de rector .nag- I ?BrtS?tS «ie harder kunnen varen nificus concentreerde dr. De Bm M 'OPPe' J len aan het motorvermogen, zich enerzijds op zyn verzoek aan Jn het Wetboek van Koophandel is de Amsteiaamse politie het Maag- aansprakelijkheid behalve bij opzet of grove schuld beperkt tot of de wetcnschappelyke staf meer rechten moest hebben. Mr. Belinfante en W. Drechsel, nu kanselier-directeur, hadden in hun getuigenverklaring gezegd het voor onmogelijk te houden dat leden van de wetenschappelyke staf, „Ambte naren", zei de heer Drechsel by her haling, opdat mr. Nomes het goed kon horen, aan een bezetting zouden deelnemen. Maar mr. Nomes liet ook bij de ze zaak dit aspect buiten beschou wing en veroordeelde dr. De Booy wegens een misdryf tegen de openba re orde. Sohmelzer: „eena anval op een van ons in een aanval op elk van ons". Gezien het ontstaan van D'66 en de PPR hebben wü in het verleden, by het gestalte geven aan onze idea len, vaak gefaald, aldus mr. Biesheu vel. De gevaren van nu zullen in de toekomst blijven bestaan: een ge meenschappelijke uitgangspunt is niet voldoende, er moet ook een pro gramma zyn. De drie confessionele partijen zul len in 1971 moeten komen met een gelükluidend beginselprogramma, al dus de fractieleider van de CHU in de Tweede Kamer, de heer J. T. Mellema. Drs. Schemlzer merkte op dat het urgentieprogramma van de KVP, dat thans in de partyafdeling wordt besproken, niet in stryd zou zyn met de programma's van de ARP en CHU. In een sfeer van onderling vertrou wen zullen wy gezamenlijk aan een programma werken. De samenwer king van de drie confessionele par tyen is het enige duidelyke, het enige dat houvast geeft. PvdA, D'66 en PPR zyn niet anders dan mach teloze discussieclubs, die slechts vage beloften doen. Als de PvdA regeringsverantwoor delijkheid zou aanvaarden, zou zü binnen enkele weken uit elkaar spat ten. In antwoord op een vraag of drs. Schmelzer het eens was met prof. van Agt eindredacteur van het kernprogramma dat dit program ma vrijwel onmogelük met de WD kan worden uitgevoerd, verklaarde de katholieke fractieleider, dat de christelüke partijen ook met ande ren dan de VVD hebben samenge werkt om hun programma's uit te voe ren. Dat heeft niets te maken met innige samenwerking met de VVD. Indien de drie parten het eens worden over een urgentieprogramma, waarin ons eigen kernprogramma vol doende is weerspiegeld, dan acht ik het niet uitgesloten dat wü met de VVD zullen samenwerken. Het feit dat ook met de VVD in een regering de belastingdruk is verzwaard, en dat de VVD genoegen heeft genomen met neutralisering van denominale pro gressie in de inkomstenbelasting vor men „aanknopingspunten om voor de toekomst samenwerkingsmogelük- heden niet uit te sluiten". Politiehulp denihuis1 te onitruimeriA terwijl mr. Bel infante zich eerder had uitgesproken tegen inroeping van politiehulp toen studenten in Mexico 'n universiteits gebouw daar hadden bezet. Voorts viel hü mr. Belinfante aan, bepaalde bedragen die genoemd wor den in de algemene maatregel van bestuur van 1952 en zijn afhankelük gesteld van de grootte van het aan varende schip. NOORDWIJK In de vlucht der weerkerende verschijningen op onze muziekpodia schaart zich ook de Noordwükse Mondaccordeonclub Concordia, die in De Rank pleegt te concerteren o.l.v. de Leidenaar J. J. v. d. Reyden. De club telt te gen de 30 werkende leden. Hieronder zeer veel jonge mensen. Bij zo'n or kestje zün voor completering van het partituursbeeld balgaccordeons, gitaren, slagwerkers betrokken. En kele malen deed ook de dirigent er nog in mee in kwaliteit van pianist. Zün mondaccordeonisten spelen niet van het blad, de leerinspanning is dan ook allereerst gericht op maat en gehoor. Van der Reyden bereikt daarin veel. maar ontsnapte niet aan een zekere uniformiteit in de uitvoe- ringspraktyk. Namelük door te re gelmatig in één klankgemiddelde te blüven en door de maat niet te ver soepelen waar de geest van een werk daarom vraagt. Meacham's Ameri can Potrol is zo in geledingen ge bouwd, dat het van pianissimo naar forte kan opklimmen en dan weer afebben naar p.p.: de potroille wordt eerst van ver af gehoord, trekt dan met volle klank langs en wordt al- lengs weer minder hoorbaar. En in de Dounauwellenwalz van Ivanovici, die tweemaal werd geserveerd, zit „rubato", zoals Strausswalsen dat ook hebben. Rubato is het verlengen van een noot in de maat ten koste van een andere, die erom verkort wordt. Dit geeft iets lenigs, verends wiegends. Of is dat eerstejaarsjes in de Club nog niet bü te brengen? Overigens hoorden we, een getal letje overgangetjes niet te na ge sproken, overal corret spel in be- trekkelük eenvoudig compositiegoed. Dit betrof o.a. de melodieuse Con- cordia-mars van de dirigent zelf, de Parachutistenmars van de Belg Leemans, Vrij Nederland van Schoo- temeyer. Feu et Flamme van Gob- baerts. Twee marsen van Ven Leest vonden we weinig zaaks, daar zit geen sprankel eigen vinding in. De Eurovisiemars daarentegen boert goed en is het volk ingegleden. zor als indertüd het Postkoets je van Cleber. De eerste deun eruit is weg gelopen uit een Te Deum van Char- pentier, een groot componist ten tüden van Lodewijk XIV, de tweede deun is uit de 9de Symfonie van Beethoven. Die twee deunen lopen naast, maar ook door elkaar heen zoals figurenlopende soldaten in een showparade. Een Te Deum-fanfare als straatdeum 1* nogal een uni cum. KEES VERHOEF. ARNHEM (GPD) Klauterend door een gat van een halve me ter in het vierkant is gisteren in het Arnhemse safari-park een leeuw zijn troep ontvlucht en bui ten de drie tot vier meter hoge omheining terechtgekomen. Slechts een lager hek scheidde de leeuw nog van zijn volledige vrijheid. Volgens safari-directeur de heer A. van Hooff is opzet in het spel en is het gat dat ongeveer anderhalve me ter boven de grond zat in het gaas van de omheining geknipt. De leeuw heeft ongeveer een half uur buiten het eigenlüke wildpark vertoefd. Toen was door inmiddels gealar meerde bewakers op ietwat lagere hoogte 'n 2e gat in de hoge omheining geknipt en werd de leeuw, die onder de naam „springer" als de gevaar- lükste van zün troep bekend staat, ruggedreven in het park. Naar aanleiding van het gebeurde heeft de directie van het leeuwen park onverwüld gepaste maatrege len genomen. Zo is het park verder beveiligd tegen sabotage en worden voor alle zekerheid vanaf vandaag de leeuwen 's nachts in de hokken geplaatst. Waaruit de maatregelen tegen de sabotage bestaan wilde de heer Van Hooff, om veiligheidsrede nen, liever niet openbaar maken. Het is bepaald niet de eerste keer dat de Arnhemse wildparken door baldadigheid worden geteisterd. En kele weken geleden nog werd de zee hond „Bolletje" door drie jongens met een mestvork doodgestoken. Eer der was al eens een geit voor de roofdieren gegooid. De laatste weken is de baldadigheid echter ziender ogen toegenomen. Zo werd door on bekenden het gaas om de fazanten- ren opgerold en werd door het weg halen van een schuif getracht pan ters en sneeuwluipaarden die eikaars bloed wel kunnen drinken, bü elkaar te brengen. HAARLEM (GPD) Toen Jean Giraudoux ruim veertig jaar geleden de oude Griekse legende van Amphitryon nog weer eens dramatiseerde, stelde hij vast dat, te beginnen met Plautus, 37 ander toneelschrijvers dat ook al hadden gedaan, daarom gaf hij zijn stuk de titel „Amphitryon 38". Als die stelling juist was, heeft de Oostduitse auteur Peter Hacks de 39ste toneelbewerking van de legende gemaakt. Deze „Amphitryon", waarvan de toneelgroep „Centrum" gisteren in Haarlem de Nederlandse première heeft gegeven, zou men de prate- i'igste en meest intellectualistische toewerking tot nu toe kunnen noe men. In de loop van meer dan twee duizend jaar was er al weinig over gebleven van de legende van de Griekse vorst Amphitryon, wiens plaats in het huwelüksbed tüdens een van zijn veldtochten wordt in genomen door de oppergod Zeus jr. de gedaante van de afwezige echtgenoot met het gevolg dat Amphitryon's misleide vrouw. Alk- rnene, een halfgod ter wereld brengt, namelük Herakles. Aan de vele varianten van zün voorgangers heeft Hacks nog een aantal nieuwe toegevoegd. Onder zün handen is in het verhaal de nadruk komen te liggen op de vraag, waar nu eigenlük de grens ligt tussen het goddelüke en het menselijke een vraag waarop in een blijspel natuur lijk moeilijk een passend en duide lijk antwoord kan worden gegeven. Hacks ziet in Zeus (die ook bü hem in Romeinse stijl jupiter heet) „de totale belichaming van alle mense- lüke hoedanigheden", zodat de op pergod verschijnt „als de volmaakte mens onder gewone mensen, gelijk Tarzan onder de apen". Maar Hacks heeft veel te veel woorden nodig om ons dat duidelijk te maken. Die woorden verwerkt hü bovendien in gewrongen zinnen, die Duitse toehoorders misschien als poëzie in de oren klinken, maar die In de even gewrongen vertaling van Martin Hartkamp allerminst een poëtische indruk maken. Bovendien filosofeert Hacks er zó duchtig op los, dat alle dramatische spanning verzinkt in een moeras van wijs gerige formuleringen en zelfs de humor, die af en toe wel degelük aanwezig is. een „schwerfallig" in plaats van een speels karakter krijgt. Misschien zou datgene wat Hacks te zeggen heeft in een ideale op voering, met vüf im dit soort, van intellectualistisch werk doorknede spelers, tot zün recht kunnen ko men. Maar „Centrum" heeft die jam mer genoeg niet. tot zün beschik king. Voor de regie importeerde het gezelschap opnieuw de middelmatige Duitse regisseur Hagen Müller-Stahl, die met Brecht wel iets weet te be ginnen maar die bepaald niet de man is om van zware humor iets spiritueels fce maken. Als blijspel kwam er van deze .Amphitryon" dan ook heel weinig terecht en de filosofie ging grotendeels verloren door het klem-loze „opzeggen" van de meeste diepzinnige clausen. Eigenlük slaagden alleen Allard van der Scheer als de filosoof Sosias en (en iets mindere mate) Helmert Woudenberg als Mercurius erin, hun teksten intellectueel te verwerken tot speelbare rollen en zo de woor den van Hacks het voor de toehoor der onontbeerlijke relief te geven. Als geheel een opvoering waarmee „Centrum" tot besluit van het seizoen helaas geen beste beurt heeft gemaakt. SIMON KOSTER.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1970 | | pagina 9