Nu ook zonder filter
Doen.
Schoenmaker bleef niet
langer bij zijn leest
Huuradviescommissie over
huisvesting gastarbeiders
SiSi
Sinas
of
SiSi
Cassis
allebei
natuur
lijk!
TIVOLI
Mr. Meilink-Roelofsz
Leids hoogleraar
25 american cigarettes 1.40
AANTAL BEDRIJVEN DAALDE
VAN 10.000 TOT 4.000
wat neemt u?
Russische opmars
in Afrika
J óc^r&veH
PAGINA 20
LEIDSCH DAGBLAD
DONDERDAG 12 MAART 1970
ADVERTENTIE
- -r
Ed LAURBNS CONTINENTAL
U weet, Ed Laurens maakt ze.
Campagne
AMERICAN CIGARETTES
Voortbordurend op het. leer zegt
hy„De schoenherstellers moeten
ook niet zo bang zyn voor de ver
vangingsmaterialen. De hele wereld
bevolking zou niet eens leren schoe
nen kunnen dragen, want daarvoor
zyn er geen huiden genoeg. Nee, de
lederen kwaliteitsschoen zal een sta
tussymbool worden, zoals het ook
met de damestassen is gegaan. Ei-
genlyk zou er een keurmerk moeten
komen, zodat mensen die schoenen
kopen weten of ze met leer te doen
hebben. Nu is het dikwyls by het
kopen moeiiyk te zien, later wel".
Met de komende campagne hoopt
de heer Deckers te bereiken, dat er
voor de Nederlandse schoenmakers
in het jaar erop 10 miljoen gulden
meer omzet is. De kosten die daar
aan ten grondslag moeten worden
gelegd, bedragen enkele tonnen, naar
draagkracht te betalen door de inge
schreven schoenmakeryen. De actie
gaat door, wanneer de meerderheid
daartoe besluit. De heer Deckers
heeft goede hoop, want op de vyf-
tien vergaderingen in het land die
aan de actie zyn gewyd. bleek 87
procent van de aanwezigen voorstan
der. Alleen was de opkomst op die
by eenkomsten bedroevend.
Naast een grotere omzet voor de
schoenherstellers, hoopt de heer Dec
kers door de actie ook meer animo
voor de vakopleiding te kweken. Vo
rig jaar wasen er 50 kandidaten voor
het diploma hersteller en slechts 6
voor het vakdiploma orthope
disch schoenmaker. Vooral dat laat
ste spyt hem.
„Orthopedisch schoenmaker is een
vak met een enorme sociale achter
grond. Een kleine 50.000 Nederlanders
heeft orthopedisch schoeisel nodig.
Dat zyn even zo veel mensen die
niet door de fabrieken kunnen wor
den geholpen. Daar zyn mensen bij
die zonder hun aangepaste schoenen
aan een rolstoel gekluisterd zyn. Ook
in de toekomst moeten die worden j
geholpen. Daar willen wy graag men-
sen van niveau voor opleiden", aldus I
de heer Deckers.
UTRECHT (GPD) Sinds de Tweede Wereldoorlog is het
aantal ingeschreven schoenmakerijen in Nederland, met 10.000
teruggelopen tot 4.000 bedrijven. Dat is één schoenmakerij voor
elke 3.000 Nederlanders. In de Verenigde Staten is de verhou
ding op het ogenblik 1 8.000. Niettemin maken de schoenher
stellers daar het volgende grapje: „Nog wat meer voetstappen
op de maan en ze hebben ons nodig".
Ook in Nederland leggen de schoen
makers het moede hoofd niet in de
schoot, hoewel naar verwachting pas
over vyf a tien jaar een eind komt
aan de vermindering van het aan
tal bedryven. Dat zal dan tot de
helft zyn teruggebracht, waarmeé
een verhouding is bereikt als nu in
ADVERTENTIE
Engeland: 1 bedrijf voor 6 000 inwo
ners.
Deze prognose is van de heer F.
Deckers (51), directeur van de in
Venlo gevestigde Stichtingen Vakont
wikkeling en voorlichting schoenma-
kery en Vakopleiding en vakexamens.
Hy ziet vooral de kleine onrendabe
le werkplaatsen achter het woonhuis
of in een gesloten huis verdwynen.
„Herstelinrichtingen zonder behoor-
ïyke presentatie passen niet in ons
economisch bestel, die hebben geen
kansen", zegt hy.
Moderniseren
F. DECKERS
ker, de zwarte smid en de arme
schoenmaker. Maar de tegenwoordi
ge schoenmaker heeft 30.000 gulden
nodig voor een moderne inrichting
om produktie te kunnen maken. Dat
is noodzakeiyk voor het juiste even
wicht tussen nieuwprys en reparatie
kosten".
De bedoeling van de reclame-actie
is nu het publiek ervan te doordrin-
I gen, dat het goedkoper uit is en ge-
makkelyker loopt door het kopen
van een goede schoen en die op ge
zette tijden te laten repareren. De
propaganda hiervoor krygt het mot
to: „Voorrang voor uw voeten, voor
rang voor de vakmanschoenherstel
ler".
j De campagne moet omstreeks au
gustus beginnen en zal een half jaar
j duren. Waarom een actie in de zo
mer, als de schoenmakers juist in de
winter met de handen in de schoot
zitten? De heer Deckers verklaart:
Want ze zijn
allebei even goed. Allebei
zo fris als fruit! Lekker!
LEIDEN De Stichting „Leidsch
Universiteits-Fonds" is bij K B. be
voegd verklaard tot het instellen bij
de faculteit der Letteren van de
Leidse Universiteit van een byzonde-
re leerstoel in de geschiedenis van
de Westeuropese expansie overzee.
Tot by zonder hoogleraar met deze
leeropdracht is door de Universi
teitsraad van het fonds benoemd
mevrouw dr. M. A. P. Meilink-Roe-
i lofsz, sedert 1964 Ryksarchiva-
ris van de eerste afdeling van het
Algemeen Ryksarchief in Den Haag.
Prof. Meilink behaalde achtereenvol
gens het einddiploma h.b.s., de acte
m.o. geschiedenis, het diploma mid
delbaar archiefambtenaar en het
examen wetenschappelyk archief di
ploma eerste klasse. Na het beha
len van het colloquium doctum in
1951 cum laude het doctoraalexamen
aflegde en in 1962, eveneens cum
laude promoveerde op een proef
schrift over „Asian trade and Eu
ropean influence in the Indonesian
Archipelago between 1500 and about
1630". Promotor was prof. dr. J. Ro
mein.
Prof. Meilink, die in 1930 in dienst
trad van het Algemeen Ryksarchief
en daar verschillende rangen door
liep, heeft veel gepubliceerd, vóor-
namelyk in tydschriften.
Door de instelling van de leerstoel
is gevolg gegeven aan een wens zo
wel van de sectie geschiedenis als
van die van de Zuidoostazia-
fcische talen en culturen. Naar het
oordeel van deze secties is de Leid
se Universiteit door een toenemende
concentratie van collecties als die
van het Koninklyk Instituut voor
Taal-, Land- en Volkenkunde en de
bibliotheek van het voormalig De
partement van Koloniën en met het
Algemeen Ryksarchief in de directe
nabijheid, een centrum van deze be
langstelling aan het worden.
Tot curatoren van de bijzondere
leerstoel zyn benoemd dr. J. P.
Naeff, prof. dr. C. Soeteman en prof.
dr. A. Teeuw.
Volgens de heer Deckers blyven de
éénmanszaken of de bedryven met
één knecht over, mits het moderne
bedryven op behoorlyke stand zyn.
Het beeld van de kromgewerkte man
met zwarte handen op een krukje
verdwynt, voorzover dat nog bestaat.
De moderne schoenmaker paart
vakkennis aan economisch inzicht.
Hy zal het halen en brengen van
reparatie opgeven, omdat daarmee
te veel tijd verloren gaat voor een
1 rendabele bedrijfsvoering. De prijs
voor zolen en hakken mag namelyk
j niet meer bedragen dan eenderde
van wat de schoenen nieuw hebben
gekost.
„En het zullen niet alleen repara
tiebedrijven zyn, maar zaken voor
complete schoenservice. Voor alles
op het gebied van voeten en schoe
nen. Het is niet nodig dat 90 pro
cent van de onderhoudsmiddelen niet
by de schoenmaker wordt gekocht.
In de bevolkingscentra is verder een
combinatie schoenmakery- stomery
goed mogelyk en kan een assorti
ment eenvoudig schoeisel worden ge
voerd, zoals pantoffels of slippertjes.
Gewone schoenen liever niet. want
een sortering als de schoenenzaken
is niet mogelijk", vindt de heer Dec
kers
Om de schoenmakers van meer
„De hausse die er vroeger zomers
was moeten we zien terug te kry-
gen. In de winter is het nooit veel
geweest. Het heeft geen zin tegen de
mensen te zeggen dat ze op leer
moeten lopen, als er op straat een
laag sneeuw ligt".
werk te voorzien en het aanzien van
de schoenherstellers te verbeteren.
is een collectieve reclamecampagne j
voorbereid. „Het is net of de oude
beroepen besmet zyn", verklaart de
heer Deckers. „Ten onrechte wordt
nog steeds gepraat over de luie bak-
MOSKOU GABORONE iTass,
Reuter) De Sowjet-Unie en de
Afrikaanse staat Botswana (het voor
malige Beetsjoeanalandi hebben be
sloten diplomatieke betrekkingen op
ambassadeursniveau aan te knopen.
Door deze overeenkomst zal dicht by
de grens van Zuid-Afrika een Russi
sche vertegenwoordiger komen te ze
telen. De hoofdstad van Botswana,
Gaborone, ligt op 19 km van de Zuid-
afrikaanse grens. In Pretoria wilde
men op de mededeling van Tass nog
j geen commentaar geven. Men wilde
eerste de volledige tekst van het Rus-
j sische communiqué bestuderen. Po-
I litieke waarnemers in Pretoria zien
I In de overeenkomst tussen beide lan
den een nieuw bewys voor een ver
der opdringen van de communisti
sche invloed in de richting van Zuid-
Afrika. waartegen de Zuidafrikaanse
regering steeds heeft gewaarschuwd
hoeveel de wettelijk toelaatbare
huurprijzen van hun kamers mogen
zyn, terwyl, in aanmerking nemende
de lage onkostenrekening, van ser
vice geen sprake kaai zyn.
De vraag rijst, waarom zovele ka
merverhuurbedrijven van verhuur
aan studenten overgaan op de ver
huur aan gastarbeiders. Ik dacht
niet dat zy zó sociaal voelend zjjn
om aan de gastarbeiders de voorkeur
te geven.
Het pand Steenschuui 7 is daar
van een duidelijk voorbeeld. Oor-
spronkeiyk verhuurd aan 12 tot 15
meisjesstudenten heeft de eigenaar,
de heer Stipdonk, het de huursters
zó onmogelyk gemaakt dat zy stuk
voor stuk vertrokken. De vrijkomende
kamers werden prompt aan gastar
bei ders verhuurd
Persoonlijk ben ik enkele malen
in het pand Steenschuur 7 geweest
en de behuizing was, zoals mevrouw
Jelsema daarover schrijft, abomina
bel slecht en de huurprijzen byzon-
der hoog.
De heer Stipdonk heeft het meer
malen gepresteerd om eigenmachtig
vei huurde kamers te ontruimen. In
dien deze huursters zich op mijn
advies bij de politie vervoegden, om
dat hier sprake was van huisvrede
breuk. werd er meits gedaan.
Aan het commentaar van de po
litie, dat het binnendringen van d«
heer Stipdonk op de kamers van de
meisjes in sommige gevallen met
goedvinden van die meisjes plaats
vond. wil ik zeker niet twijfelen,
maar als een meisje aan deze situa
tie een einde wilde maken en daar
voor haar deur van een nieuw slot
voorzag, had de heer Stipdonk zich
aan de gewijzigde omstandigheden
aan te passen.
Huisvredebreuk
Wat deed echter de heer' Stip
donk? Hij plaatste een ladder tegen
de buitengevel, schoof een raam open
en zaagde het door het meisje nieuw
aangebrachte slot eruit. Ik kan dat
niet anders zien dan als huisvrede
breuk, maar als het meisje de hulp
van de politie inriep, werd er niets
gedaan.
Zoals u weet heeft elndelyk éen
van de huurders (een gastarbeider»
de heer Stipdonk in kort geding ge
dagvaard op grond van eigenmachti
ge ontruiming. Prompt heeft de heer
Stipdonk dat geding verloren.
Verschillende meisjes hebben in
min of meer overspannen toestand
het pand aan de Steenschuur moe
ten verlaten, alléén door de wijze
waarop de heer Stipdonk zyn huur
sters behandelde.
J. VAN GREUNINGEN,
Secretaris van de huuradvies-
commissie in het ressort
Leiden.
Br eestraat 91.
Als gevolg van het feit dat ik
geen inwoner van Leiden ben en
derhalve de plaatselyke pers niet op
ae voet volg, heb ik uw artikel over
de huisvesting van gastarbeiders in
uw blad van 26 februari niet gele
zen.
Eén van de medewerkers van het
secretariaat stelde mij het artikel,
voorkomende in uw blad van 5 maart
„Reacties op LD-artikel over huis
vesting van gastarbeiders", ter hand.
Ik lees daarin onder meer dat de
huuradviescommissie met betrekking
tot een pand aan het Gerecht de
huurprijs zou hebben getaxeerd op
f 13.500 per jaar.
Voor zover wy hebben kunnen na
gaan zyn aan het Gerecht slechts
enkele panden geregistreerd. Een
huurprijs van f13.500 heb ik echter
niet kunnen vinden, en lykt my bij
zonder hoog. Ik vrees dan ook dat
zoals in vele gevallen is geschied
de naam van de huuradviescom
missie wordt gebruikt by wijze van
vlag die de lading dekt.
Bij het bepalen van r'e huurprijs
van panden als die aan het Gerecht,
dient de huuradviescommissie uit te
gaan van de huurprijs die op 31 de
cember 1950 werd betaald. Deze huur
prijs moet, tenzij nadere prijsvast
stelling door het voormalig Prijzen-
bureau voor Onroerende Zaken heeft
plaats gevonden, gelijk zijn aan die
op 9 mei 1940.
Indien men uitgaat van een huur
prijs op 30 april 1968 van f 13.500
per jaar of per maand f 1.125 zou
dat betekenen dat de huurprijs op
31 december 1950 dan wel 9 mei 1940
ongeveer f350 per maand zou heb
ben bedragen.
Exorbitant
Het behoeft, geen oetoog dat dit
een exorbitante huurprijs is, die.
in aanmerking genomen dat derge-
lyke gróte woonhuizen aan het einde
van de crisisjaren praktisch niet wa
ren te verhuren, nimmer door de
huuradviescommissie als basis zal
hebben gediend by de bepaling van
de. huurprijs (voor zover daarvan
sprake kan zijn) van het door U
bedoelde pand, tenzij definitief zou
vaststaan dat de huurprijs op 9 mei
1940 f350 bedroeg.
Als voorbeeld moge dienen dat
voor het pand Gerecht nummer 8,
dat op 9 mei 1940 door de eigenaar
werd bewoond, de huurwaarde dooi
de Personele Belasting werd vastge
steld op f 55 per maand, zodat
rekening houdende met de sindsdien
toegestane verhogingen de huur
prijs op 30 april 1968 maximaal
f 176.85 per maand zou kunnen heb
ben bedragen
In het door u gesignaleerde geval
ontvangt de eigenaar aan huur per
laar f26.000 Dat is geen theorie
naar een feit. De dan gevolgde be-
r°kening van de verhuurder is mij
niet duidelyk
Er zou per jaar f 1 000 „overschie
ten".
Uiteraard is het var belang te
weten hoe de eigenaar het „over
schot" van f 1000 heeft berekend
In het gunstigste geval wil de
eigenaar suggereren, dat hy onge
veer f 1.000 per maand zou moeten
besteden aan elektriciteit, gas, water,
vaste lasten en service.
Alhoewel my dat bedrag vrij hoog
voorkomt blijft er uiteraard nog een
netto rendement over op de zoge
naamde getaxeerde huurprijs van
f 13.500 per jaar, waarin zyn begre
pen vaste lasten, onderhoud e.d. De
Investering van f 150 per bed is uiter
aard een éénmalige.
Mank
Over het algemeen gaat de rede
nering van de verhuurder mijns in
ziens vrij mank. Hij gaat er zonder
meer van uit. dat de totale huurop-
orenest f 13.500 per jaar moet be-
qragen. Immers. h;i stelt dat als hij
liet pand aan studenten zou verhu
ren die minder gas en elektriciteit
verbruiken en zelf de boel onder
houden»!!) de onkostenrekening
f 1.000 per jaar zou zyn. hetgeen weer
belachelijk laag is. De verhuurder
vergeet eohter. dat de studenten de
weg weten om er achter te komen
Wat het einde van Ajax in
het toernooi om de Jaarbeursste-
denbeker leek te worden: Scheit-
ler is doorgebroken en passeert de
uitgelopen Bals feilloos.
