Nederlander in schaduw
van de Paus
Bliksss...
Bisschop Den Bosch
geeft een antwoord-
aan de verontrusten
Kerkdiensten Leiden en omgeving
shell auto-
vakantiereizen
Corruptie
Mgr. Van Lierde, zoon van handelaar in tabaks waren
Achter Paus
ff oord van
bezinning
Zeven talen
PAGINA 8
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 7 MAART 19fc
(Van onze correspondent Rudolph Bakker)
ROME (GPD) Een zoon van een Nederlandse groothande
laar in tabakswaren uit Hasselt leeft vrijwel dagelijks in de
schaduw van de Paus. Het is mgr. Pietro Canisia van Lierde
(62), die met nog twee Nederlanders, de titulaire bisschop van
Paralo, dr. J. O. Smit en de rector van het pauselijk Ethiopisch
college pater O. van Veghel, deel uitmaakt van de in Vaticaan
stad wonende en werkende negenhonderd ingezetenen.
Bisschop Van Lierde voert de ti
tel van vicaris-generaal en in het la
byrint van gangen, trappen en zalen
bewoont hi) een klein appartement,
dat uitkijkt op het St. Pietersplein.
De monseigneur is de gedelegeerde
van de Paus in diens functie van bis
schop van Rome. Omdat de Paus
deze bisschopsfunctie in zijn dagelijk
se beslommeringen niet kan uitoefe
nen, heeft hij „helpers" benoemd.
Voor Rome buiten het Vaticaan
het Rome van de republiek Italië
is dat een kardinaal. Voor de onaf
hankelijke Vaticaanstad 16 het een
bisschop. Sinds by na twintig jaar
heet deze bisschop Pietro Canislo
van Lierde.
De ingang tot het kleine apparte
ment van mgr. Van Lierde ligt in
de hoge Sala Regia. die is bedekt
met gecompliceerde historische
schilderingen. Als de zon schijnt ont
staat er een vuurwerk van kleuren,
op een druilerige achtermiddag een
nachtmerrie met het schrikeffect
van een verborgen en doodstil opge
stelde pauselijke lijfwacht, wiens wan
gen in het duister de kleur van as
perges hebben aangenomen.
De secretaris van de monseigneur
ADVERTENTIE
Ja, pak bliksemsnel die
Shell auto-vakantiereizen-
catalogus en kies uw reis.
Nog een beperkt aantal
plaatsen in het hoogsei
zoen voor Spanje, Italië,
Duitsland, Oostenrijk of
Zwitserland. Stuur meteen
uw reserveringskaart!
rite. dat zulke hoogwaardigheids-
bekleders als bisschoppen niet lan
ger „misdienaartje spelen". En zo.
vallen er meer dingen uit het inge
wikkelde Vaticaanse protocol weg
als slachtoffer van de hervormingen.
Monseigneur Van Lierde kent het pro
tocol als geen ander. Er vxir te zor
gen dat het stipt wordt uitgevoerd,
behoort tot zijn taken.
In de werkkamer van de vicaris-
generaal valt van een eersterangs
uitzicht te genieten. Men ziet er de
verweerd beelden op de zuilengale
rijen van Bernini op de afgeplatte
ruggen, zoals ze overeind worden ge
houden door grove staven, die hen
ln de schouderbladen steken.
Pietro Canisio van Lierde. titulair
bisschop van Porfereone. werd op
18 april 1907 in Hasselt geboren als
zoon van een Nederlandse groothan
delaar in tabakswaren. De jeugdige
Pieter groeide in Eindhoven op en
volgde er de middelbare school. Hij
studeerde in Nijmegen theologie, pro
moveerde in Rome en volgde daar
ook bijbelstudies. Na deze eerste pro
motie volgde een tweede proefschrift
over een onderwerp uit de historie
van de eerste kerkvaders, dat ech
ter moest worden onderbroken
en tenslotte definitief afgebroken
door Van Lierde's benoeming tot
bisschop in 1951. Van '39 tot '41 was
de monseigneur subrector van het
college van de Heilige Monica, van
'41 tot '49 rector. De gebouwen van
het college zijn vanuit zijn huidige
werkkamer, aan de overkant van
het Pietersplein, te zien.
Tot de functie van de vicaris-ge
neraal behoort ook het pastoor-zijn
van de paus. Dit betekent dat mon
seigneur Van Lierde het heilig olie
sel moet toedienen aan een stervende
Paus, en dat hij verantwoordelijk is
voor de goede afloop van de uiterst
be- l
beantwoordt het bel-geluid. Hij hangt
de kleren in een smalle garderobe
en opent de deur van de anticham
bre. Hier rood-damast en stoeltjes
met gouden leuning en de hele dag
het licht aan. Tegen de schoorsteen
een levensgrote foto van Paus Jo
hannes, knielende voor het hoofdal
taar in de Pieterskerk. Naast de paus.
zoals de foto laat zien. aan diens
linkerzijde monseigneur Van Lierde.
Steeds als de Paus in Vaticaan
stad in één van de kapellen of ker
ken verschynt. kan men monseig
neur Van Lierde op maar een paar
passen achter hem zien. Dat is
een deel van zijn taak: de Paus in
de eredienst, maar ook bij officiële
audiënties bij te staan.
T»DCh willen de hervormers van de
Iedereen die een beetje in de
moderne wereld staat, ziet mo
menteel met eigen ogen een
moraal-verschuiving optreden.
Wat vroeger (zelfs nog tien jaar
geleden» als verkeerd. ..zon
dig." pervers werd gezien, is
voor velen nü heel gewoon,
vanzelfsprekend, en zelfs een
eerlijke zaak. Denkt u maar
aan de porno-golf. het naakt-
vertoon op film en tv enz.
Omgekeerd is veel wat vroe
ger door de grote meerderheid
der mensen als ..goed." eervol
en rechtvaardig werd gezien, nu
door velen verafschuwd als mis
dadig en verwerpelijk. Bij voor
beeld: het bezit van koloniën,
het bezit van een strijdvaardig
leger, een harde opvoeding van
kinderen, Ood dienen, hard wer
ken, Zo groot is de omslag in de
moraal van de mensen dat het
welhaast een aardverschuiving
Hikt. Ook al ontmoet u waar
schijnlijk nog veel mensen die
de oude moraal handhaven, ze
worden op sommige punten al
een minderheid (zoals b.v. op
het punt van de abortus».
De grote vraag is nu: wat
moer je temidden van deze ver
warring der geesten doen? En
met name: moet de kerk, die
van oudsher de hoedster was
van de mense'ijke waarden zich
niet duidelijk uitspreken voor al
datgene dat nu verloren dreigt
te gaan? Oudere mensen vragen
zich dat af: waarom doet de
kerk niets tegen al dit ontluiste
rende en mensonterende gedoe?
Maar jongeren vragen vaak
van de andere kant: waarom
verstaat de kerk niet eindelijk
haar roeping en rekent af met
de gevestigde orde? Jezus was
toch ook een revolutionair? En
zo zit je dan in de boot en wordt
heen en weer geslingerd al naar
gelang de wind waait. Enerzijds
voel je dat de oude moraal dood
is gegaan, uitgehold en niet
meer passend bij de moderne
tijd van techniek. Anderzijds is
de nieuwe moraal van vrijheid
ook zeer dodelijk en hol, ten
minste kan dat zijn.
Wie in deze tijd vérder wil
gaan met het evangelie, staat
kritisch naar beide kanten en
heeft het gevoel dat de moraal-
verschuiving te weinig diep
gang heeft. Daarom zou ik hier
één begrip willen noemen dat
m.i. blijvend is. een toetssteen
zowel voor oud als nieuw.
Dat is het begrip: betrouw
baarheid. Hoe staat het met de
betrouwbaarheid van de men
sen? Je kunt iemand niet kwa
lijk nemen als hij fel is of
scherp. Je kunt iemand ook
niet kwalijk nemen als hij
scheiden is of voorzichtig. Maar V
wat wél de vraag is: is hij be-
trouwbaar? Dekken zyn woor
den en zyn daden elkaar? Wekt
hij verwachtingen en wuift dan s
even later: adieu! Kan iemand p
op hem of haar bouwen? Laat
men kinderen geboren worden.
die betrouwbare ouders hebben?
Bedrijft men liefde als roof- I
bouw op een ander die straks I
vervangen wordt? Maar ook:
leeft men geen dubbel leven k
met een mooi front en daarach- f
ter niets?
Deze betrouwbaarheid is het
waar het in de kerken om gaat,
als deze weken weer de verkon
diging van Jezus' lijden en ster
ven naar voren komt. Want hij
was betrouwbaar. Hij liet zich
binden. Hij vluchtte niet voor
de dood. En daarachter staat
het geheim van God. die be
trouwbaar gebleken is.
Daarom: wat is goed en wat
is slecht? Ik heb dit gevonden:
wat betrouwbaar is. trouw aan
zichzelf, beschikbaar voor ande
ren. geen loze kreet en geen hol
vat. dat is niet slecht, maar op
de weg van het goede.
Ds J. Happee.
Ev. Luth pred. te Leiden
>r,
gecompliceerde begrafenisplechtig
heid. De eerste begrafenis, die hij
verzorgde, was die van Paus Pius.
Tot zyn ontroerendste ervarin
gen rekent de monseigneur het toe
dienen van het heilig oliesel aan
Paus Johannes XXIII, die op zyn
sterfbed tot het laatste moment hel
der gebleven was en met de klei
ne kring van mensen om zich heen
onderhield. Bij deze gelegenheid
zo herinnert zich monseigneur Van
Lierde gaf Paus Johannes hart
stochtelijk als zijn wens te kennen,
dat het tweede Vaticaans concilie tot
elke prijs diende te worden voortge
zet. omdat het naar zijn mening door
God was gewild.
De monseigneur spreekt en
schrijft vloeiend zeven talen. Ook
uit Nederland krygt hij geregeld
brieven, die zich niet zelden bezig
houden met de diepgrijpende ver
anderingen in de Nederlandse kerk
provincie .Het antwoord op deze
post is altijd in diplomatieke taal
gesteld. Mgr. Van Lierde ant
woordt de briefschrijver, dat hy
allereerst open moet staan voor
vat de Heilige Geest in het con
cilie naar voren heeft gebracht.
Dan dringt hij er op aan. dat de
ongeruste scribent bij zichzelf te
rade gaat. en in elk geval met de
eigen priester moet gaan praten.
Bisschop Van Lierde is beslist niet
Mgr. Van Lierde: Twee pas
sen achter de Paus".
altijd in zijn kleine kantoor met de
wat s oezeli-e p af .V
zitter van een ascetisch centrum
reist hy geregeld naar Sestri Levan-
te, om er voordrachten te houden.
In het centrum wordt ascese als we
tenschap. als „dynamiek" gepropa
geerd
Tussen de middag is hy in de Va
ticaanse tuinen te zien. waar hy uren
wandelt in gezelschap van priesters
„om zyn talen op te halen". Ei
verder verdeelt hy zyn tyd tussen
de kerken en de kapellen bi inen het
Vaticaan ,die onder zyn bestuur val
len: de parochiekerk van de Heili
ge Anna (Anna was de moeder vaai
Maria» .en de 25 kapellen, waaron
der de beroemdste kapel op aarde:
de Sixtynse.
De monseigneur is een diep-vrcom
...ens en hy gelooft in de roeping vn
de eenzaamheid met zijn God. van
waaruit hy iedere dag de kracht op
doet de mensen „daar beneden" iets
mee te geven Want hij vindt dat
er zowel een horizontale als een ver
ticale band noodzakelijk is om de
dynamiek met de gelovigen wer
kelijk te maken.
Men moet een sterke geest heb
ben om in het Vaticaan te kunnen
leven. „Tienduizend kamers en geen
voorgevel noemde de beroemde
Franse schrijver en Italië-kenner uit
de vorige eeuw. Stendhal, het. Het
is een labyrint waarin alleen de
sterken de weg naar buiten vinden.
(Van onz? correspondent)
DEN (C-PD) ..Fr
bliiktF"1 d err. too* ver-
- - '-p-k
or«reschond-n te bewaren en te
verdedigen". D't schrijft mgr. J.
Bluyssen. bisschop van Den
Bosch, in antwoord op vele brie
ven die hij heeft ontvangen sinds
de laatste zitt-'ng van het pasto
raal concilie in v-erd— iu->- hout
De bisschop h^eft een a'gemene
brief laten uitgaan omdat het
hem onmogelijk is alle brief
schrijvers persoonlijk te antwoor
den.
Hoewel ik behoorlyk op de hoogte
was van de verdeeldheid onder de
Wder'a-dre r-'*f *ho!ieke". h~"r'p-
correspr "dentóe mij geschokt. Fen
directe c>"fr ~a*-'e in -> •- -vc'-
heid met wa' c-ensen b^'gh-ydt
doet je echt we liets. Bovendien uiten
een aantal briefschrijvers zich we)
wat al te hard en en bar op
het onmenselyke en onschristeliike
af. a'dus de bisschop.
Vervolgens: „Ik. raad mijn oppo
nenten aan eers oauwkei'r - (p
eaan wat het concilie in feite heeft
aanvaard. De b sschoppen bepalen
uiteindelijk het bele'd h-t cncilie
neemt geen beleidsbeslissingen",
schrijft hy. Ten aanzien van het ce
libaat wijst mgr. Bluyssen erop da'
dit door het concilie niet is afgeschaft
D« conciliegangers hebben slechts
hun wensen ten aanzien van dit
vraagstuk kenbaar genaakt. Ook de
b'sschoppen hebben de celibaatswet
rt rp-e even, aar willen de kwes
tie met d? Paus en het wereldepis-
coaat in discussie brengen.
De kwestie van trouw aan de ce-
libaatskwesitie lykt voor veel r.ka-
bholieken een emotionale zaak. De
bisschop wijst er echter op. dat
trouw voor de priester een ernstige
ro^ave is. evenals voor de gehuw
den. Maar de celibaatsverplichting is
F-n k-r'.:e!"ke regeling in tegenstel
ling tot het huwelijk en het is denk
baar dat de kerk die verplichting te
rugneemt. als de priester om ern
stige redenen daar om vraagt. „De
kwestie is nu", aldus mgr. Bluys
sen. „of de kerk dispensatie zou wil
len geven zonder de betreffende
priester uit. te sluiten van de pries-
ter'ijke bediening.
De b-sschoo wijst zonder meer het
verwijt als generaliserend van de
hand. dat het celibaatsprobleem een
gevolg is van egoisme en degenera
tie en zegt zeer te voelen voor de
suggestie, dat de bisschoppen de ont
koppeling alleen verdedigen voor
hen die bewezen hebben goede pries
ters te zyn.
L>e bisschoppen van hun kant be
pleiten discussie. Zy wensen beslist
geen breuk in de kerk. Daar de paus
geen discussie wenst kan men vol
gens mgr. Bluyssen de Nederlandse
bisschoppen verwijten, dat zij met
nun verklaring tegen de wil van de
oa.us zijn ingegaan. „Ik kan u
gen dat zy dat met grote
hebben gedaan en na rijp bei
tnaar ook uit de overtuiging da n
vele vragen rond het verplichte kr.
baat openlijk overleg en discf
noodzakelijk maken. Zy „spelen a
mee hoog spel", hetgeen onder ie
dere blijkt uit de weerstand en
misverstand dat daaruit gevolg
maar het welzijn en de eenheid is
de kerk willen zij daarmee aho
maar dienen". ld»
..Br is een confliot- ontstaan -
dat is erg genoeg maar een b
of schisma is ondenkbaar", aldr'
bisschop van Den Bosch. De tv
laars over de representativiteit |gg
het pastoraal concilie verwijst
Bluyssen ondermeer naar de op^
peilingen van de laatste jaren^
hebben aangetoond dat 70 pct.w
de rooms-katholieken op een ol^'
dere wijze verandering van de tj
baatswet wenst. lru
In het slot van zijn brief zegthil
Bluyssen het te betreuren daCoi
verdeeldheid die in Nederland tfici
de wereldkerk bestaat, na Noort p
kerhout en die sta.ndpuntbepp c
van de bisschoppen meer dan jak
ten tastbaar is geworden. O verg 1
vindt de bisschop wèl met velelj z
schrijvers dat men met deze di
sie over in wezen bijkomstige z
voor elkaar het zicht op het l
evangelie verduistert en daarm(
jeugd in de kou zet. Het tn
hoog tyd dat de levende Ch\oe
meer kans krijgt om echt in ei^en
der ons zijn heilswerk waar tep
ken. aldus mgr. Bluyssen.
Lelden
Herv. Gemeente:
Gebouw „Staal wyk' Herenstr.: 10
uur ds J. A. Eekhof.
Hooglandse kerk: 10 uur: ds P. Kloek
6 u ds P. van den Berg, Den Haag.
Marekerk: 10.30 u: ds A, J. De Jong.
Maranathakerk Lage Morsweg:
10 u: ds H. J. van Achterberg.
Konlngskerk Koningstraat: 10 u
d6 G. C. Post.
Betlehemkerk Driftstraat: 10 u:
ds E. M. Pannekoek, 5 u ds E. M. Pan-
nekoek.
Bevrijdingskerk Montgomerystr.
9 u ds Joh. Poort.
Vredeskerk Burggravenlaan10
u ds A. J. Lamping (jeugdkapel. 10
u ds Aalbers, Oegstgeest)
Ver. Vryz. Hervormden Aula As
serstraat 110.30 u ds I. J. van Houte
Hilversum.
Academisch Ziekenhuis: 10 u ds P.
J D. van Malssen.
Dlaconessenhuis - Houtlaan 55: 10.30
u ds H. W. Hemmes.
Jeugdkerk L.H.J.-gebouw Leven
daal: 10.30 u dhr M. Kemp
Doopsgezinde kerk: 11.45 uur: stu-
dcntendlenst. tesamen met r.k. Studen
tenparochie.
Geref. Kerk:
Zulderkerk 10 u dr B. Rietveld.
Den Haag. 5 v. dr V. d. Zwaan.
Petrakerk: 10 u ds B. Bouma, Noord -
wUk, 5 u ds B. Rietveld.
Oude Vestkerk: 10 u ds Kronemeijer.
6.50 u ds Hortensius (Dienst met be
langstellenden).
Beloftekerk: 10 u dr V. d. Zwaan. 5 u
ds Brederveld.
Bevrijdingskerk: 10 30 u ds Breder
veld. 5 u ds Kronemeijer.
Groenhoven: 10 u ds Hortensius.
..De Mirt": 10 u Ouderendienstdhr.
Witte.
„Het Mierennest": 10.30 u Gezlns-
dlenst: dhr. Kroon.
R.K. Kerk H. Antonius 9.30. 11. 12.15.
Haagse Schouw (zat.av. 7 u) 9.30. 11.30
en 6.30 u Harteburg (zat.av. 7.30 u) 8.
9. 10.45, 12 en 7 u. Herensingel (zat.av.
7 u) 8.30. 9.30. 11. 6.30 u Bykerk Ti-
morstr. 9.30 en 11 u H. Leonardus (zat.
av. 7 u) 9. 10.45. 12.46 en 7 u H. Lode-
wijk (zat.av. 7 u) 9, 10.45, 12.45 en 7
u H. Lodew. (zat.av. 7 u) 9.45, 11, 12.15
en 7 u H. Petrus (zat.av. 7 u) 9, 10.30
en 12 u.
Vryz. Kath. Kerk. (Vreewijkstr). 10.30
uur.
Chr. Geref. Kerk: ds Carller. 6 u ds
Ritters, Den Haag.
Leger des Heils: 10 u Heillgingedienst
7.30 u verlossingssamenkomst.
Geref. Kerk (vrijgem.) 10 en 6 uur
ds J. v. d. Haar (H. Avondmaal).
Nieuw Apostolische Kerk (Hoge Rijn-
dlik 24) 9.45 u dienst.
Doopsgezinde Remonstrantse Gem.:
10 u prof dr G J Hoenderdaal.
Evang. Luth. Kerk: 10.15 u ds J Hap
pee.
Evang. Chr. Gem Middelstegrt. 33)
10 en 5 u dhr Dlkkes.
Geref. Gemeente: 10 en 4.30 u de
Boogaard.
Christian Solence (Steenschuur 6):
10.30 u Ned. dienst
Baptistengemeente (Oude Rijn 3):
10 u ds R. Relling
Oud-Kath. Kerk Crone6teinkade)
9.45 u H. Mis
Aarlanderveen Herv Gem 10 u
ds C. A. van Harten. Bevestlgingsdienst
2 u ds G. van Hoegee intrede. Geref.
Kerk: 9.30 u en 6.30 u ds Joh. Kroeze
te Rhoon. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u
Dienst des Woords. 7 u ds P. N. Rib-
bers te Den Haag. R.K. Kerk (zat. 7 u)
7.30 en 10,30 u. Dorpshuls Aardam. Ter
Aar: 9 en 12 uur.
Alphen aan den Rijn Advents-
kerk Julianastraat: 10 u ds M. Hane-
maaljer. 6.30 u ds D Goudzwaard te
Zwammerdam. Kruiskerk Gouwsluls:
6.30 u ds W. VroegindewelJ te Katwijk
aan Zee voor de GB. Opstandingskerk:
10 u ds P. A. Lefeber, 6.30 u ds M.
Hanemaaijer. Gebouw Nabij: 10 u
Jeugdkapel de heer J. C. de Geus. Zaal
Opstandingskerk: 10 u Jeugdkapel de
heer J. Pont. Martha-Stlchtlng: „Rijn
stroom": 10.30 u ds I. J Walpot. Ouds-
hoornseweg: 10 u ds G. Cadée. Slons-
kerk: 9.30 u ds H Koudstaal. 6.30 u in
de kerk Oudshoornseweg ds H. Koud
staal. Gebouw Onderweg: 10 u ds J.
Irlk te Oegstgeest. Aula Morgenster-
school Parelstraat. :9.30 u de heer C.
Stroo te Koudekerk aan den Rijn. Aula
mgr. Bekkerschool Polluxstraat: Geen
dienst J.F. Kennedyschool 11.15 u Bij
bels verteluur. Geref. Kerk Marana
thakerk Raadhuisstraat: 10 u en 6.30
u ds Fr. de Jong. Viering Heilig
Avondmaal. Salvatorikerk W de Zwij
gerlaan: 10 u en 8.30 u ds A. Borman.
Viering Heilig Avondmaal. De Goede
Herderkerk: 10 u ds G. O. N. Veen-
huizen, 6.30 u ds W. Haverkamp te
Aalsmeer. Aula Ridderveld: 11 u ds J.
Vos. Heilig Avondmaal. Geref. Kerk
(Vrijgemaakt): Kantine Sociale werk
plaats: 10 en 5 u dienst. Chr. Geref.
KerkJeruzalemkerk Grijpesteinstr.
9.30 u en 5 u ds N. de Jong te Drie
bergen. Oud Geref. Gem.: Kerkgebouw
Hooftstr. 240. 9.30 u en 4 u Leesdiens-
ten. Rem. Geref. Gem.: Van Mander-
sloostr.: 10.30 u ds G. Moen Streek-
dienst. Baptisten gemeente: Kerkge
bouw Molenvlietlaan: 18 en 6.30 u ds
Koekkoek. Volle Evang. gemeente (Ge
bouw Kindervreugd)10 en 7 u dienst.
R.K. St. Bonifacluskerk (zat. 7 u) 8.30.
10. 11.30 en 6 u R.K Plus X Kerk
(zat.av. 7 u) 7.30, 9. 10.30, 11 45 en 5.30
uur.
Abhenes Herv Gem 9.30 u kand
F Luitjes te Schiedam. 6.30 u ds Kalk
man van Uithoorn. Dorpshuis Venne-
perweg. 10 u. 7 u ds Goverts. Nieuw-
Vennep. Donderdag 7 u ds Llndertburg
Ter Aar (biddag voor het gewas)
Bennebroek - Herv. Gem.: 9 en 10.30
u ds H. S. J. Kalf, 7 u ds A. J. Jörg,
Apeldoorn, Jeugddienst. Geref. Kerk
10 en 5 u ds A. van Zuylen. Woensdag
7.30 u d6 A van Zuylen (biddag voor
het gewas). R.K Kerk St. Joseph (zat.
7 u) io.r~
30. 12.
Bodegraven Herv. Gem 't Anker:
9 en 10.30 u ds W. Balke 6 30 u ds
J. Tichelaar, zend. pred Salvatorkerk
10 u prof. v. Nlfterik, Amsterdam. 6.30
u ds W. Balke Geref. Kerk 10 u ds
Buitenhuis. 6.30 u ds Schoep Geref
Kerk (vrygem.): 10.30 en 5.15 u Cand
K. Folkersma. Bedum. Geref. Gem 10
en 6 u leesdienst. Evang. Luth. Kerk-
10.30 u prof. dr. J. P Boendermaker.
Hilversum. Evangelisatiekring10
eredienst, 6.45 u A. Rozendal. Apel
doorn.
Boskoop —Herv Gem 9 30 u ds A
de Leeuw. 6.30 u ds T. Oostenburg uit
Rijnsaterwoude. Maranatha-mavo
Sniidelwyk: 11 u ds A. de Leeuw. Geref
kerk: 9.30 en 5 u kand. J. P Verheul
uit Amsterdam. Chr. Geref. Kerk: 9.30
en 4.30 u ds J. Manni. Geref. Gem
9.30 u leesdienst en n.m. 7 u ds H.
Rijksen uit Gouda; Vrijz. Prot Ge
loofsgemeenschap. 10 u ln Rem kerk
de heer P. V. de. Laarse. R.K. kerk
Reilerskoop (zat.av. 7) 7.30. 9 30, 11
-j R.K kerk in Ontmoetingscentrum
Snijdelwijk (zat.av. 5.30) 10 u.
Hazerswoude Herv. Gem 9.30 u
en 6.30 u ds L. Boer. Geref. Kerk: 10
u ds Brink. 5 u ds T. Penning. R.K
kerk St. Bernardus Rijndijk (zat.av. 7
j) 8. 9.30 en 11 u R.K. kerk Michael
Rijndijk (zat 7 u) 8. 9 en 11 u. R.K
kerk Dorp (zat. 7 u) 8. 10 en 11.30 u.
Hlllegom Herv Gem 10 u ds J.
Bronsgeest, bidstond voor het gewas. 7
u ds J. A. Peter, van Den Haag. 10
u Jeugdkapeldlenst ln de kantine van
Leeuwesteln. Dorpshuis Venneperweg:
7 u ds S. G. J. Goverts, Nw.-Vennep.
Geref. Kerk: 10 en 5 u ds W. H. Pou-
wels, bidstond voor het gewas. Chr. Ge
ref. Kerk: 10 u Leesdienst, 7 u ds D.
H. Blesma. van Lisse. Dinsdag 7.30 u
ds L. S. den Boer (biddag voor het
gewas). Volle Evangelie Gemeente: 10
u samenkomst in Nutsgebouw van
den Endelaan 8 u samenkomst met by-
bellezing KI. Vreewyk 3. Lisse
R.K. Kerk: St Joseph: 8.30. 10. 11.30.
5 u (zat 7 u). R.K. Kerk St. Martl-
I nus: 8.30. 10. 11.30, 12.45, 5.30, 7 u
(zat.av. 7 u.).
Hoogniade Herv Gem 10 u me
vrouw A Geense-Ravestein te Leider
dorp. R.K. kerk (zat. 7 u) 9 en 11 u.
De Kaag Herv. Gem 10 u dienst
des Woords. R.K. kerk: (zat. 7 u) 8.
10 u.
Kat wyk aan Zee Herv Gem
Nieuwe Kerk: 10 u ds W Vroeginde-
wey. 6 u ds Jac. de Vos. Oude Kerk:
10 u ds J P. van Roon. 6 u ds W.
Chr. Hovius. Ichtuskerk: 10 u ds J
C. van Hunnik, 5 u ds A Vink. Pniél-
kerk: 9 30 u ds W. Chr Hovius. 6 u ds
J P van Roon. Groen van Prinstere-
school: 10 u ds A Vink. Ziekenhuis
„Overduin": 2 u ds J. G van Ieperen.
Zeehospitium: 8.45 u ds J C. van
Hunnik. Geref. Kerk: Vredeskerk: 10
u ds L Eijkel, 5 u ds J Snoey. Trlum-
fatorkerk: 10 u ds F. Pijlman. 5 u ds
L Eijkel Chr. Geref. Kerk 10 u lees
dienst. 3 u ds N. de Jong. Driebergen,
woensdag 3 en 8 u ds Van der^ Ent
i dent A v. d Berg Geref Gem. (Remi
1 sestraat) 10 en 5 u ds V. d Bijl. woens
1 dag 7.45 u bijbellezing ds v d Bijl.
Volle Evangelie: 10 u ds K. van Tril-
lert.
Katwyk aan den Rijn Herv. Gem
j Dorpskerk: 10 u dr. C Bezemer te
Scheveningen, 6 u ds A. Makkenze Ont-
i moetingskerk: 10 u ds A Makkenze.
6 30 u ds A. Baas. Gymnastieklokaal
Otto Baron van Wassenaer van Cat-
wljckschool: 10.30 u ds A. Baas. Geref.
Kerk: 9.30 u ds J. Snoeij, em.pred. te
j Katwijk aan Zee. 5 u ds F Pijlman
I te Katwijk aan Zee R.K kerk (zat.av.
7) 9.30 en 11.15 u. De Wilbert (zat.av
6.30) 6.30 u.
Koudekerk Herv Gem 10 u d
I Quak 7 u ds Poort. Geref. Kerk10
u en 7 u ds Swierts
Noordwijk-Binnen Herv. Gem 10
U dB D. Keuning. 7 u dr J. G B Jan
sen. Geref. Kerk: 9.30 u ds H Lijesen
5 u drs E. van der Woude (Lisse)
Van den Berghsttchtlng11 u ds H.
Lijesen. RK Kerk (zat.av 7). 8. 9.30.
11.15 en 5.30 u.
Noordwyk aan Zee Herv Gem
10 u dr J G. B. Jansen. De Rank: 7 u
ds D Keuning. 10 u jeugdkerk. Geref.
Kerk 10 u ds C. Warner. 5u ds H
Lijesen. Sole Mio 10 u ds W Dekker.
Herv Geref Evangelisatie (VGLO-
school. Schoolstr. 2): 10 u ds J Boe-
zer (Eethen en Drongelen), 3.30 u ds
H. Koudstaal (Oudshoorn). R.K. Kerk
(zat. 7. 7.30. 9. 10.30 en 12 u.
NoordwUkerhout Herv. Gem 10
u ds A. H. van 't Hof uit de Kaag.
R.K. Kerk St. Jozef (zat.av. 7 u) 7.30,
8.45, 10.15. 11.30 en 7 u. St. Viktor
(zat.av. 7 u) 8.30. 10. 11.30 en 6 u.
Xleuwveen Herv. Gem.: 8.30 u en
6.30 u ds Ph. J. Leenmans te Bres-
kens. Geref. Kerk 9.30 u ds D Averes
te Leimuiden. 6.30 u ds D N Wouters
te Pijnacker. R.K kerk (zat 7 u) 9.
10.45 en 5 u.
Nieuwkoop Herv. Gem 10 u ds
J. v d. Waal te Nieuwkoop, 6.30 u ds
G van Doorn Geref Kerk9.30 u en
6 30 u ds R J A Hanenburg. Chr
Geref Kerk: 9 30 u en 6.30 u de heer
J van Leeuwen, Rem Geref Gem
10.30 u Streekdienst te Alphen aan den
Rijn. R.K. Kerk (zat. 7 u) 7 30. 9. 10 45
en 7 u.
Leiderdorp Herv Gcm Geref
kerk Hoofdstr 9 en 5 u ds Honnef
Scheppingskerk11 u ds H. K. Jonk-
Haarlem-Noord. 6.30 u ds J B van
der Sijs. Warnsveld Scheppingskers:
9.30 u ds. V d. Sijs 5 u ds Wierda. RK
Kerk Menswording (zat.av. 7.30 u
Jongerenmis) 9. 10.30 en 12 u Meer
burg (zat.av 7 u Jongerenmis) 8.45, 10
12 en 6 u.
Lisse Herv Gem Grote kerk: 10
u ds H G Oostinga. 7 u ds J van
der Velden Helv. kapel. 10 u ds J van
der Velden, woensdag 7.30 u ds J v. d
Velden (biddag voor het gewas) Ge
ref. Kerk 10 u drs A. E. van der Won
de. 5 u ds C Warner, van Noordwijk.
Chr, Geref Kerk: 10 en 4.30 u ds D.
Blesma woensdag 10 en 7.30 u ds Bles-
ma (biddag voor hef gewas). Geref.
Gem 10 en 4 leesdlensten. woens
dag: 10 en 4 u ds K. de Gier. Den Haag.
Geref Kerk Vrijgem 10 en 4.30 u as
J J Verleur, woensdag 7.30 u ds
Verleur (biddag voor het gewas) Oud
Geref Gem.: 9.30 en 3 u leesdlensten
Ned. Prot. Bond: 10 15 u ds J A
Snaaljer, Haarlem Aktie Kruistoch
ten: maandagavond 8 u. evangelisatie-
samenkomst in Gasthuis ..Welkom", ds.
J. Gravendeel. 4.30 u evangellsatlesa-
menkomst met de Jeugd R.k. Kerk: St
Agathakerk: (zat.av. 7) 8.30, 10.15
11.45 en 7 u Dependence Poelpolder
(aula Prot Chr School) 8.30 en 12 u,
Mariakerk: (zat.av. 7). 8 30. 10.30. 12,
5 30 u. Engelbewaarders (zat.av 7 u)
7.30. 8.45. 10 45 en 5 45 u.
Leimuiden Herv Gem 9 30 u ds
G van Doorn te Nieuwkoop Geref
Kerk: 9.30 u ds J A Alberts te Am
sterdam. 7 u ds A. P Heiner te Ter
Aar. R.K Kerk (zat. 7 u) 7.30. 9 30 en
11 15 uur.
Kieuw-Vennep Herv Gem 9.30 u
ds S G J Goverts. 7 u dhr A. E van
Eeden. te Utrecht Belnsdorp. Venne
perweg. Dorpshuls 7 u ds S. G. J. Go
verts. woensdag 7 u ds S. Goverts. (bid
dag voor het gewas) Geref. Kerk: 8.45
en 10.30 u ds N. Korenhoff, 4.30 u ds
Mulder. Ontario. Chr. Geref. Kerk:
9.30 en 3 u ds W de Graaf (H.A.).
Woensdag 3 en 7.30 u ds W de Graaff
(biddag voor het gewas). R.K. Kerk
O.L. Vr. Onbevl. Ontv. (zat. 7). 9 en
11 uur.
Oegsfgeest Herv Gem Groene
Kerk: 10.30 u ds W E Verdonk. Pau-
luskerk (ver van vrljz. herv.)10 u
prof. dr. J. Sperna Weiland, Amstel
veen. Gemeentecentrum: 10.30 u ds C
R. H ter Haar Romeny. 7 u J. Ger
ritsen. Zendingskapel: 10 u mei Chr
Slotemaker de Bruine (Jeugdkapel).
Geref Kerk10 en 5 u dr J M Vlijm
r.eide-1 RK Kerk (zat.av 7.30). 7 45
9, 10.30, 12 en 7 30 u Bonaventura-
kapel (zat.av. 6,30). 8. 10 en 11 uur
Oude Wetering Herv. Gem - 9 30
u dienst. Geref. Kerk; 9 30 u en 5 u ds
S. Hoekstra. Rem Geref Gem 7 u ds
A. W. Cramer. R K. Kerk (zat. 6 30 u)
8. 9.15. 10.30 en 12 u. alle diensten
in de aula techn. school.
Rljnsburg Herv Gem Grote
Kerk 9 30 u ds Van Gosliga. 5 u ds
Van Hunnik. Katwijk aan Zee Bethel-
kerk 9 40 u ds De Vos. Katwijk aan
Zee, 5 u ds Van Gosliga Geref. kerk:
Petrakerk 9.30 en 5 u ds V d. Linde,
Immanuelkerk. 9.30 en 5 u ds Bijle-
veld. Maranathakerk. 9.30 en 5 u ds
Baaven R.K Kerk (tuinbouwschool)
10 30 u (zat av. 7 u)
Rynsaterwoude Herv Gem 9 30
u ds Oosterbrug. 7 u ds Heijmans Chr
Geref Kerk: 9.30 u Dienst des Woords.
2.15 u ds G Bouw te Scheveningen
R.K kerk (zat. 7 u) 7.30. 9 30 en 11 15
uur
Sassen helm Herv. Gem 9 en 10 30
u ds A. Westra, 18.30 u ds J. van Iepe
ren te Katwijk, geref Kerk: 10 u ds
H v cl Berg. 5 u ds J. D te Winkel:
Chr Geref Kerk 10 en 5 u Cand
Van der Kamp te Apeldoorn R.K.
kerk 8. 9 30 11 en 5.20 (zat.av. 7) uur.
Voorhout Herv Gem 10 u de hr
C. Haas. kand te Leiden. 10 u Jeugd
kapel (chr. school) R.K kerk (zat.av.
7) 9. 10.30, 11.45 en 5.30 uur.
Voorschoten Herv. Gem.: Dorps
kerk: 10 u ds de Beus, 7 u ds Sara-
ber (zangdlenst) Hulp en Heil: 10 u
dienst. Rijndijk: 10 u de heer J. Kat-
tenburgh. Aula Nrd. Hofland: 9.45 u
Caraber. Geref Kerk: 9. 10.30.5 u ds
J Groenenberg uit Den Haag. (woens
dag 8 u bidstond voor gewas en ar
beid, dr J H. Scheurer uit Voorburg)
R.K kerk Laurentius (zat.av. 7) 7.30.
9, 10 30 12 en 5 u Moeder Gods (zat
av 7) 8. 10, 11.30 en 6 u. Remonstr.
Doopsgezinde Kring; 10.30 u ds J. Th
Mackenzie. Apeldoorn.
I. Warmond Herv. Gem a u ds
J. M. Snijders. 7 u ds H W Hemmes
(bidstond voor gewas en arbeid) R.K
Kerk 8. 10 en 11.30 (zat.av. 7) uur
l Wassenaar Herv. Gem Dorps-
I ker klOrThd.ueFr.Cd
kerk 10 u dr Th. C. Frederikse. 16.30
u ds H. Stolk. Scheveningen, 19 u ds
|'J. T. Wlersma. Klevitskerk: 9 u jeugd
kerk, 10 u ds J. T. Wlersma. Messias-
kerk: 10 u ds J. A. G. van Zanten.
Dorpscentrum 9.30 u ds M. Ottevanger.
Oegstgeest. Gebouw Shalom. 10 u Jeud-
kapel. Deylerhuis 10 u Jeugdk. Gere
formeerde kerk Bloemcamplaan: 10
u ds L. Becj. 5 u drs H. J Kouwen-
hoven, Vlaardingen (radlod Zijllaan
10 en 7 u ds J. Bovenber. Leiden. Ned
Prot. Bond; Lange Kerkdam: 10.30 u I
(ar
Herv. kerk in De Kaa{e
stereodienst Rem Geref Gem Js
nahuis: 10.30 u ds P Pols. R.Kian
Willibrordus (zat.av 7)8. 9.30. U
en 5 u Goede Herder (zat. 5)ait
10 en 11 30 u. H Joseph (zat 7i be
8 45. 10.430. 12.15 uur. ng
Woubrugge Herv Gem ^nh,
Franken. 6.30 ds de Leeuw, Beu.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u dsrieK
kert, Leiden. ast
'/even liove
Herv Gem 9
Ete
Reljenga. 7 uds Reiienga BiPest
voor gewas en arbeid Geref Keri
u en 7 u ds K. Vegter te Oegri
Zoeterwoude Herv. Gem 1 f n
heer E. Loerakker. R.K, Kerk:,ts(-.
buurtseweg St. Jan (zat. 7.30 u*
9 en 11 u. R.K. Kerk St. Alusik jf
pel (zat. 7 u) 7.30. 9, 10.30 en lf
R.K. Kerk Meerburg (zat. 7 ufeali
10.30. 12 u en 6 u.
in
Zwammerdam Herv. Gem.i
ds D Goudzwaard. 6.30 u ds P'
feber. Geref. Kerk 10 u ds Si m,
mersma en 6 30 u onbekend Rei
ref. Gem.: 10.30 u Streekdienst kj v.
phen aan den Rijn R.K Keri
7 u) 8. 10, 11.30 en 5 30 uur. moet