Vele Zweden zijn
on verdraagzaam
Moeilijke rassenintegratie op
de scholen in zuiden van V.S.
Weer rituele moord in V.S.
Eclitscheidingswet in
Italië struikelblok
bij kabinetsformatie
rivella:
een
kwestie van
'etiquette'
Senator Stennis en het Hooggerechtshof (l)
Vaticaan
West-Europa
ENGELSE
MOORDENAAR
GEGREPEN
Thant kritiseert
de Westerse pers
Drie mogelijke
vliegtuigkapers
op Riem gepakt
Staking Belgische
mijnen beëindigd
ISDAG 18 FEBRUARI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
if
(Van onze correspondent
H. Ruyssenaars)
STOCKHOLM (GPD) De
Zweede minister van Justitie
heeft kortgeleden een wets
voorstel in het Wetboek van
Strafrecht doen opnemen,
waarbij het wettelijk verbo
den wordt om mensen te dis
criminerenom ivelke reden
dan ook. Het feit, dat een
dergelijke maatregel noodza
kelijk is (hetgeen vrijwel da
gelijks kan worden beivezen),
zal ongetwijfeld velen ver
rassen. Vrijwel algemeen
en dat is een wetenschap die
gebaseerd is op opinie-onder
zoeken in het buitenland
is men van mening dat Zive-
den een land is. ivaar ieder
een en alles welkom is. „Of
je nu rood, groen, geruit of
gebloemd bent, geaccepteerd
word je altijd", vertelde een
Finse metaalbewerker.
Dat dacht h(j althans vóór
dat hij aan den lijve ondervond,
dat deze bewering wel wat bij
geschaafd diende te worden. De
volgende ingezonden klacht be
reikte enkele dagen geleden het
Zweedse blad „Expressen": „ik
waag me af waarom men ten
minste twee generaties Zw'ods
staatsburger moet zijn om by
de PTT te werk gesteld te kun
nen worden. Een ambtenaar op
het arbeidsbureau heeft mij dit
bevestigd en vroeg tevens welke
nationaliteit ik had. Ik heb
9 n|donker haar. omdat ik afstam
van de Waalse kolonisten, die
enkele honderden jaren gele
den in Zweden kwamen".
De situatie, waarin gastarbei
ders zich in Zweden bevinden,
stemt overeen met de gelijk
waardige situatie in andere
landen. Ze worden dankbaar
ibruikt als buffer op de ar-
1 beidsmarkt, zolang de hoog-
conjunctuur dat eist. Van het
horeca-personeel in Zweden be-
lat meer dan de helft uit bui
tenlanders. die de vuilste
slechtst betaalde baant
jes voor hun rekening moeten
nemen. De kinderbescherming in
teli Stockholm weet hierover meer
te vertellen. Daar vraagt men
zich af wat te doen met een
jhonderdtal Turkse jongetjes,
niï tussen de 12 en 18 jaar, die voor
minimaal loon in restaurants de
P« fn
etw
eeft
11 bü
Verkapte en openlijke achterstelling vreemdelingen
ifwas deden. Wettelijk niet toe-
ïft. ;estaan weliswaar, maar veran-
'tel ^ering van bracht hier
|Uitkomst.
Verlegen
Er zijn op het ogenblik in
Zweden een half miljoen immi
granten. van wie rond tweeder-
de afkomstig is uit de noordelij-
landen, voornamelijk Fin
land. Stuk voor stuk kunnen ze
verhalen vertellen over in
correcte behandeling, verkap
te en openlijke discriminatie, die
itf« roor
een groot gedeelte tevens
p^o> e wijten is aan de verrassend
1.8 hoge graad van onverdraag-
g^iaamheid van een groot gedeel-
naiïte der Zweedse bevolking. De
veelbeschreven verlegenheid
van de Zweed draagt aan de
Mo situatie natuurlijk het hare bij.
Om met buitenlanders om te
W gaan, schreef de Amerikaanse
schrijfster, Susan Sontag kort
geleden. schijnt voor de Zwe-
fiMien een groter karwei dan men
Li (ou vermoeden.
Hoe star men kan zijn, bleek
enige weken geleden, toen in
een televisieshow emigranten de
gelegenheid werd gegeven hun
fold nsie op Zweden te geven. Niet
alleen werden maar zes
^8°' emigranten aan het woord ge
laten (sedert lang deel uitma-
7 km lend van de Zweedse maat-
ipingschappij), maar tevens werd
naderhand verrast met een
Iweeds verschijnsel dat men als
.volksstorm" pleegt te om-
i'jjven. Dankbaar gebruik
makend van de anonimiteit van
de telefoon kan men namelijk
klaagmuur bellen, bemand
I met een zestal dames, in dienst
Tan de televisie, en daar zijn
hart uitstorten over alles wat
ltJmen
1, Zweec
0 L
Rij"
men die avond slecht vond. In
dit geval werd het meest ge
klaagd over het feit dat (zoals
een kijker het formuleerde» „de
zaterdagavond die zo belangrijk
is voor de Zweden op televisie
gebied, door die buitenlanders
werd bedorven".
De ietwat koele houding van
de Zweedse bevolking ten op
zichte van nieuwe elementen in
de gemeenschap dateert reeds
van vroeger. Toen waren land
lopers vogelvrij en hadden bui
tenlanders geen burgerrechten.
De achteruitstelling van de
Lappen in Noord-Scandina
vië vormt een zwarte bladzijde
in het Zweedse geschiede
nisboek en nog steeds is men
niet erg trots op de huidige be
handeling, die deze mensen „ge
nieten". Zweden is als land dik
wijls omschreven als een j,rote
eendenvijver, waar een steentje
al grote kringen veroorzaakt en
iedereen in staat van op
winding brengt en dat isolatio
nisme bestaat nog steeds wel
duidelijk.
Toen aanvankelijk de eers
te contingenten Zuideuropeanen
de Zweedse arbeidsmarkt kwa
men versterken, sprak men over
een geïnfecteerde inslag in het
straatbeeld. Tegenwoordig doen
veel van die exotische mensen
tevergeefs pogingen om een
baan of een woning te krijgen,
terwijl het meest gehoorde argu
ment tegen emigranten is ge
worden: ze vergroten het wo
ningtekort en profiteren van on
ze sociale voorzieningen. In ver
gelijking met Engeland en Neder
land dient hier gezegd te wor
den. dat de veelgeroemde Zweed
se sociale voorzieningen lang
niet zo goed zijn als in deze bei
de landen.
Susan Sontag: „Ik kwam
naar Zweden met de bedoeling
de meest negatieve clichés
te ontzenuwen en moest tot
mijn verrassing ontdekken dat
veel ervan waar waren. De si
tuatie op de arbeidsmarkt ge-
msti
rmwÈÈiiÊtmKSaÊ
De overgang van links
naar rechts verkeer had een
dagenlange chaos in Zweden
tot gevolg. Dat links rijden
was jarenlang een voorbeeld
van Zweeds isolationisme. Er
zijn er meer.
durende de laatste maan
den heeft ook duidelijk aange
toond, dat een betere en meer
humane behandeling van de
buitenlanders in Zweden wel
gewenst is".
Mede door taalproblemen
(nog vergroot door een slecht
contact met de omgeving) wa
ren het veelal de buitenlanders,
die het eerst het werk neerleg
den en in wilde staking gingen.
Betere informatie aan de bui
tenlandse werknemers over
collectieve arbeidsovereenkoms
ten enz. is nu beloofd.
Een Griekse arts. die enige
tijd geleden politiek asiel kreeg
in Zweden, wist van Sociale Za
ken maandelijks bijna 5.000
gulden los te krijgen, tot
dat men ontdekte dat het ge
bruikt werd voor luxueus
leven in de beste hotels van
Stockholm. Zou hy geen arts
zijn geweest, dan zou hij in
Zweden waar een titel even
goed is als geld met ééntiende
van het bedrag genoegen heb
ben moeten nemen.
Nu zijn verschijnselen van bo
venstaand karakter natuur
lijk in vrijwel elk land te vin
den en blijkbaar onvermijdbaar
maar datgene wat de bui
tenlanders in Zweden het meest
ergert, is de „wij-zijn-het-beste
mentaliteit", die blijkbaar ten
nauwste verbonden is aan het
staatsburgerschap. Om doorlo
pend in de overtreffende trap
gedrenkt te worden, terwijl de
werkelijkheid hiermee zo dui
delijk in tegenspraak is, werkt
prikkelend op vele buiten
landers, die zich blijven afvra
gen waarom men in Zweden,
wanneer men gasten verwacht,
altijd de uitdrukking gebruikt:
„we krijgen vreemden op be
zoek".
'Van onze correspondent»
WASHINGTON (GPD> Zestien
jaar na de de historische uitspraak
van het Hooggerechtshof in 1954,
waarbij rassenscheiding aan de open
bare scholen werd verboden, worden
in het zuiden van de Verenigde Sta
ten nog steeds pogingen ondernomen
I om deze uitspraak ongedaan te ma
ken. Het middel waarmee de zuide-
lüke politici him doel proberen te
bereiken, is een door senator John C.
I Stennis van Mississippi ingediend
j amendement, dat het onderscheid
tussen wettelijke (de jure) en feite
lijke (de facto) achteruitzetting wil
laten vervallen. Wettelijke discrimi
natie bestaat wanneer, zoals in het
zuiden, wetten voorschrijven dat
„gemengde scholen", waar zowel
blanke als zwarte leerlingen zijn in
geschreven, verboden zijn. Feitelijke
discriminatie is het resultaat van
overwegend blanke of zwarte woon
wijken (zoals in de grote steden in
het noorden) waardoor de leerlingen
scholen bezoeken die overwegend de
bevolkingssamenstelling van hun ei
gen wjjk weerspiegelen.
De strategie van senator Stennis
speculeert op de onrust die zijn voor
stel in het noorden zal veroorzaken.
want de uitvoering ervan zou bete
kenen dat kinderen van de ene wijk
naar de andere getransporteerd moe
ten worden om „gemengde scholen"
op te leveren. De senator verwacht
dat het verzet daartegen zo groot
zal zijn, dat het Hooggerechtshof ge
dwongen zal worden om zijn uit
spraak te herzien.
Het amendement-Stennis is om
opportunistische redenen ingediend.
Want waar het de senator uiteinde
lijk om gaat is om te voorkomen dat
het beginsel van rassenscheiding in
het zuiden wordt doorbroken. Feite
lijke rassenscheiding aan de scholen
in een stad als New York is niet het
gevolg van een beginsel, maar van de
spreiding der bevolking. Het is bo
vendien het gevolg van de rassen
discriminatie in het zuiden, waardoor
talrijke negers naar het noorden
trokken en daar terechtkwamen in
goedkope, armoedige wijken die nu
als ghetto's worden aangeduid.
Opmerkelijk is dat Stennis tegelij
kertijd een ander amendement steunt
dat door het congreslid Jamie Witten
werd ingediend en waarin het trans
porteren van schoolkinderen van de
ene wijk naar de andere om rassen
integratie te bereiken, verboden
ROME (GPD) Als vandaag kabinetsformateur Rumor zijn
eerste besprekingen zal hebben met de vertegenwoordigers
van de partijen, die op de nominatie staan om tot een nieuwe
midden-links-regering toe te treden, blijkt er plotseling een
nieuw en bijzonder onaangenaam struikelblok op de weg naar
een eventueel succes van de onderhandelingen te liggen. Het
is de kwestie van de echtscheiding in Italië, die door het Vati-
caan sinds midden vorige week danig is opgewarmd.
Op 11 februari verklaarde de Paus
ter gelegenheid van de 41ste ver
jaardag van het Verdrag van Late-
ranen, dat een eenzijdige verbreking
van dit verdrag door de Italiaanse
staat zeer hoog door het Vaticaan
zou worden opgenomen. Het in wer
king treden van de intussen wel dooi
de Kamer, maar nog niet door de
Senaat aangenomen echtscheidings-
wet, zal door het Vaticaan als een
dergelijke eenzijdige verbreking van
het verdrag worden opgevat.
Het verdrag van Lateranen bepaalt
nJ. ondermeer dat alle in Italië ge
sloten huwelijken alleen door de
Sacra Rota een Vaticaanse in
stantie eventueel kunnen worden
ontbonden. De nieuwe Italiaanse wet
voorziet daarin, dat de Italiaanse
echtscheiding ook door middel van
een Italiaanse regeling en niet
door die van een andere staat, met
name het Vaticaan wordt afge
wikkeld. Daarbij zou deze wet echt
scheiding mogelijk maken in al die
honderdduizend tragische gevallen
waarin de Sacra Rota om welke
reden dan ook blijft weigeren de toe
stemming tot echtscheiding te geven.
Naar de woorden van de Paus van
vorige week is er nu sprake van een
nota. die het Vaticaan over de kwes
tie aan het Italiaanse ministerie van
buitenlandse zaken zou hebben ge
stuurd. Het bestaan van de nota
wordt door dit ministerie noch be
twist noch ontkend. Het staat echter
vast. dat het Vaticaan een diploma
tieke stap inzake de echtscheidings
kwestie genomen heeft op een mo
ment waarop dit voor een zo vlet
mogelijke herconstructie van de mid
den-links regering rampzalige ge
volgen kan hebben
Commentators wijzen erop, dat de
aanwakkering van het echtschei
dingsconflict door het Vaticaan een
onverwacht element bezit. Vorig jaar.
toen het Verdrag van Lateranen 40
jiar bestond, sprak niemand meer
over de als verouderd beschouwde
stelling, dat de echtscheidings
regeling in een onlosmakelijk ver
band tot de rest van het verdrag
stond. Het zag er toen naar uit dat
wederzijdse besprekingen over de
echtscheiding binnen afzienbare tijd
en zelfs met enige spoed zouden
kunnen worden gevoerd.
wordt. Stennis stelt met zijn eigen
amendement dus iets voor dat door
dat van Witten onmogelijk wordt
gemaakt.
Opzien baarde de liberale senator
Abraham Ribrikoff van Connecticut,
toen hy senator Stennis bijviel en
het noorden van „monumentale hui
chelarijen" beschuldigde door de
rassenscheiding in het zuiden af te
keuren en het tegelijkertijd in de
eigen noordelijke staten te handha
ven. Ribrikoff oogstte met zijn aan
val dankbare bijval van de zuidelijke
politici. President Nixon legde daar
op in het afgelopen weekeinde van
uit zijn vakantieverblijf in Florida
een verklaring af, die alle kanten op
kon. maar die er duidelijk op bere
kend was om in dit verkiezingsjaar
zijn aanhang in het zuiden een hart
onder de riem te steken.
Nixon liet namelijk via zyn pers
chef Ziegler weten dat hij de uitspra
ken van het Hooggerechtshof eerbie
digt, maar dat hij persoonlijk, als
mens, van mening was, dat kinderen
scholen dienen te bezoeken dit het
dichtst bij hun woonwijken zijn ge
legen. De president steunde daarmee
de grondslag van het amendement
i van senator Stennis en ging daar-
I mee lijnrecht in tegen zijn eigen
commissaris voor onderwijszaken,
James E. Allen, die zich tegen het
amendement had verklaard. De aan
loop tot deze controverse werd verle
den jaar al genomen toen het minis
terie van Justitie, tegen de richtlij
nen van het Hooggerechtshof in.
aan een aantal schooldistricten in
het zuiden uitstel verleende om tot
rahssenintegratie over te gaan. Het
uitstel werd toen bij de rechtbank
aanhangig gemaakt en tenslotte
door het Hooggerechtshof verworpen.
Het hof stelde daarbij definitieve da
ta voor de rassenmenging vast, voor
sommige districten 15 februari, voor
andere 1 april.
Ook voor niet-Italianen is de
kwestie van de Italiaanse echt
scheiding van belang. Wanneer de
wet alsnog zal worden aangenomen
(en dus ook door de Senaat zal
worden goedgekeurd) en de Itali
aanse staatsburgers onder de West-
Europa algemeen geldende maat
staven volgens de wet van hun
eigen staat zouden kunnen schei
den. zou het Vaticaan met zijn
Sacra Rcta haar oude strenge po
litiek niet langer meer kunnen
volhouden.
LONDEN 1 APGisteren is in
Colne de 31-jarige Neil George A-
damson, een fabrieksarbeider, be
schuldigd van het vermoorden van
een inspecteur van politie en een
nachtwaker van een fabriek. De
moord is drie dagen geleden in Pud-
sey (Yorkshire) gebeurd en 500 po
litiemannen hadden deelgenomen
aan een bijzonder intensieve speur
tocht naar de dader.
De jacht begon zondag toen in
specteur Barry Taylor werd neerge
schoten terwijl hij een onderzoek in
stelde naar een inbraak in een tex
tielfabriek. Later vond men in die fa
briek ook het lijk van de nachtwa
ker. Ian Riley.
Gisteren werd het politienet ge
spannen om een huis in Colne, een
industriestad in het noorden van
Engeland (Lancashire) en toen aan
gehaald. Tenslotte ging een niet-ge-
wapende politieman naar binnen
om even later met Adamson naar
buiten te komen.
NEW YORK (AFP) De secre- I
tar is-generaal van de Verenigde 1
Naties, Oe Thant, is fel uitgevaren
tegen de Westerse pers „van Oslo tot
Wenen".
Deze is in haar berichtgeving over I
Nigerië partijdig geweest tegen hem- 1
zelf en tegen de federale Nigeriaan-
se regering, zei hij. Het was interes
sant »Dp te merken, dat het pers
kantoor dat de publiciteit van de
Biafraanse leider Ojoekwoe in Eu- i
ropa verzorgde, destijds ook de pu
bliciteit van Moise Tsjombe had ver-
zorgd. aldus Oe Thant.
ADVERTENTIE
RT BRAGG (Reuter) De
w van een Amerikaanse le-
A ts en de twee kleine kinde-
'an het echtpaar zijn gister
hun woning te Fort
gin Noord-Carolina doodge-
bij wat een „rituele
itpartij door een hippie-
dio
munteenheid In Rho-
is gisteren het decimale munt-
ingevoerd. De nieuwe munt-
'd is de dollar, verdeeld in
- Td cent. Dc dollar komt over-
3677' net tien shilling van de oude
t eenheid. Ter gelegenheid van
i'eefi 'voering van het decimale stel-
\11tilf ook een serie van 14 frankeer-
ln de nieuwe munteenheid
'enen.
groep schijnt te zijn", aldus de
politie. De legerarts, kapitein
Jeffrey MacDonald (26) van de
zesde afdeling „groene baretten",
is met steekwonden opgenomen
in het Womack-hospitaal te Fort
Bragg.
De kapitein heeft de politie mee
gedeeld dat vier jongeren twee
blanke mannen, een neger en een
blank meisje met slappe hoeden
op en kaarsen in hun hamd om vier
uur zijn woning waren binnenge
drongen. Zij hadden het gezin voor
dood achtergelaten maar de kapi
tein, hoewel zwaar gewond, had de
politie kunnen bellen. De militaire
politie vond hen, de moeder en twee
kinderen dood en de vader buiten
kennis. Met bloed was het woord
„pigs" (varkens, scheldnaam voor
blanken) op het hoofdeinde van het
bed van de ouders geschreven. De
politie heeft de omgeving afgezet.
Het huis van de Macdonalds staat
in een officiers wijk op het terrein
van Fort Bragg, een van de groot
ste Amerikaanse bases waar 60.000
militairen zijn gelegerd. In het kamp
worden de Groene Baretten, of spe
ciale strijdkrachten zoals zij of-
Vrye mening op borden Op een
plein in het centrum van de Zuid-
franse universiteitsstad Montpellier
komen, borden waarop iedereen die
zulks wil zijn mening kenbaar kan
maken. Het gemeentebestuur hoopt
op deze wijze te bevorderen dat de
muren in de stad niet meer worden
beplakt of beschreven. Eens in de
week zullen de openbare borden
worden schoongemaakt. Als de proef
bevalt komen er meer borden.
ficieel heten, opgeleid voor dienst
in Zuidoost-Azië.
De moordpartij doet denken aan
de moorden op filmactrice Sharo-n
Tate en vier anderen in augustus
vorig jaar in Hollywood. Daar was
op de buitendeur het woord ..var
ken" in bloed geschreven. Leider van
de hippie-groep Charles Manson en
twee vrouwelijke leden van die groep
„slaven van Satan" zullen hier op
30 maart terechtstaan.
Strijd tegen opium Vorige week
zyn in Mexico 66 clandestine papa
verplantages en 19 marihuana-plan-
tages vernietigd, aldus heeft het Me
xicaanse ministerie van Defensie
meegedeeld. De heroïne die uit de
opium van de papaver vervaardigd
wordt vindt haar weg meestal naar
de V.S.. evenals de marihuana.
MUNCHEN AP- Op het vlieg -
veld Riem van Miinchen zijn drie
Arabieren gearresteerd, toen zy
j zich eereedmaakten aan boord te
gaan van een toestel van de Joego-
Slavische luchtvaartmaatschappij,
JAT
I De gezagvoerder van de machine
j had gezien dat de mannen in hun
jaszakken vuurwapens hadden zitten,
j en hy waarschuwde de politie. De
J arrestatie van het drietal verliep zon
der enig incident. De bemanning
van het Joegoslavische vliegtuig
dat van Parijs kwam en via Mün-
chen naar Belgrado vloog was het
I op het vliegveld van München, waar
de arabieren zich als passagier had
den gemeld, ook al opgevallen dat de
drie mannen bijzonder weinig baga
ge bij zich hadden.
De Arabieren bleken in het bezit
van vliegbiljetten naar Bagdad, hoe
wel de bestemming van het toestel
Belgrado was. De politie heeft een
Tsjechische revolver, een Belgisch 9-
mm pistool en nog een 7 65 pistool
in beslag genomen De Arabieren
worden in hechtenis gehouden we
gens verboden wapenbezit.
Gisteren heeft 't permanente stakings
comité van de Limburgse kolenmij
nen zyn aanhangers geadviseerd weer
aan het werk te gaan. Motief: om
de uithongeringspolitiek van de Bel
gische regering tegen te gaan.
Leider van het stakingscomité Sie
gers heeft verklaard dat hij tot zijn
advies was gekomen toen het hem
uit brieven van mijnwerkersvrouwen
en ,uit eigen waarneming was ge
bleken dat er honger heerst in de ge
zinnen van de stakende mijnwerkers.
Hy heeft aangekondigd dat half mei
een referendum onder de mijnwer
kers zal worden gehouden, wanneer
de 15 procent loonsverhoging welke
de stakers hebben geëist dan nog
niet zullen zijn toegekend. Mocht dat
referendum als uitslag geven dat er
gestaakt moet worden, dan zal die
staking in juni ingaan.
Spion vertrokken De 37-jarige
Sowjetrussische vertaler bij de V.N.,
Alexander Tichomorow, die in Seat
tle op 7 februari was gearresteerd
op beschuldiging van spionage, is
gistermiddag per vliegtuig naar
Moskou vertrokken. Tichomorow was
op een borgsom van 75.000 dollar
enige dagen na zijn arrestatie vrij
gelaten. De V.S. besloten echter van
vervolging af te zien.
Is het btj U thuis el een zaak van
„etiquette" om een frisdrank
te drinken die wérkelijk fris,
puur-natuurlijk en kristalzuiver Is?
Die frisdrank heet Rivella en er
zijn twéé soorten:
Rood etiket: voor de liefhebbers
van een zachte, milde smaak.
Blauw etiket (zonder suiker):
een pittige drank voor iedereen
die „de slanke lijn" eerbiedigt.
altijd RIVELLA (huis.
op Uw gezondheid!
Niet alleen Nederlanders zor
gen voor dieren die geplaagd
worden door de koude: hi de
Zweedse hoofdstad Stockholm
worden hongerige vogels gehol
pen door een gepensioneerde
douane. Rudolf Engström. Wel
duizend zwanen bevinden zich in
een van de schaarse open plek
ken in het bevroren water. Dage
lijks eten zij meer dan een ton
brrood.
