Israël wacht waakzaam af BONN PRAAT MET WARSCHAU „ZWARTE PANTERS" WILLEN AF VAN HUN „GEWELD REPUTATIE" Komst Alfrink naar Rome niet zinloos Rijkspostspaarbank rente tot 7% Reactie in Jeruzalem op dreiging van Moskou Een kwart eeuw na Jalta Missionarissen in Nigerië op vrije voeten Kunstmaan met ionenmotoren Op bezoek in het hoofdkwartier in Chicago (II, slot) „STOOT ONDER DE GORDEL" WOENSDAG 4 FEBRUARI 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 9 (Van onze correspondent) JERUZALEM (GPD) Moskou's diplomatiek initiatief in zake het Midden-Oosten had hier gisteravond laat niet veel meer uitgelokt dan een waakzaam en gespannen afwachten. De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, re agerend op vette koppen in de middagbladen, verklaarde cate gorisch, dat in Israël geen ultimatum van de Sowj et-Unie was ontvangen. Maar in politieke kringen kon men horen verkondi gen, dat, als de geruchtmakende berichten over een Russisch ultimatum en Russische bedreigingen waarheid bevatten, dit moet worden gezien als „gunboat diplomacy", een toeneming van de zenuwenoorlog die het Arabisch-Russische bondgenoot schap voert, als diplomatieke bluf en als een geforceerde po ging om Jeruzalem te intimideren en zich te doen schikken naar het dictaat, bekokstoofd of nog te bekokstoven, door de Grote Vier. In het nauw Maar daarnaast worden ook ande re geluiden geuit, zij het vrijblijvend zolang men geen kennis draagt van de inhoud van Kosigins brief aan Nixon. Een van de conclusies, die men hier uit de plotseling opgelaai de bedrijvigheid van het Kremlin trekt, is, dat de Israëlische lucht aanvallen op het hart van Egypte niet alleen letterlijk, maar ook fi guurlijk doel hebben getroffen. Nas ser is na zijn maandenlange bombar dementen op de wapenstilstandslinie aan het Suezkamaal in het. defensief gedrongen, en wel zodanig, dat hij beseft, dat alleen nog Moskou hem uit de brand kan helpen. De nood kreet, die hy in Moskou slaakte, was die van een heerser, die door zijn eigen volk in het nauw gebracht is Het enige, waarmee hy zijn bede om hulp kon motiveren, was de trieste toekomst voor Moskou's penetratie in het Midden-Oosten als Moskou hem zijn toch al zwaar ge schokt vertrouwen zou opzeggen en hem, op welke wijze dan ook, uit de Egyptische en Panarabische politiek zou verdrijven. Men gelooft hier niet aan een Russisch ultimatum en een Russisch dreigement met gewapen de inmenging. Waarom niet, is moei- iyk uit te maken. Is de hoop de va der der gedachte? Men baseert zich hier op de stelling, dat Moskou zich niet dan in uiterste noodzaak aan een krachtmeting met de Amerika nen zal wagen. Een noodtoestand is vilgens de Israëliërs nog niet be reikt. Dat zich vastbijten in het axioma van Ruslands terughoudend heid doet misschien wat naïef aan, maar het bestaan van dit geloof kan niet worden betwist. Geen vodjes De Russische stappen hebben de Israëliërs er ook van overtuigd, dat Moskou nog steeds pal achter Nas ser staat, ook al mogen zich binnens kamers heftige meningsverschillen hebben voorgedaan. In het Krem lin is men, zo rt men hier, volle dig doordrongen van het besef, dat het Nasser is, die het Russische bruggenhoofd in het Midden-Oosten bewaakt. Vandaar, dat Moskou er het grootste belang by heeft, dat de vroegere toestand terugkeert, waar bij de Israëlische vliegtuigen zich tot de kanaalzone beperken en de onenigheid tussen Israëliërs, en Egyptenaren zich in niet veel meer manifesteert dan wat geschiet langs de lamgeslagen waterweg. Maar dat is nu precies wat mem in Jeruzalem niet wenst. Dajan heeft nog gisteravond in Beersjeba ondub belzinnig verklaard, dat het Israël om het even is wie in Caïro het roer in hand houdt, maar dat het de Egyptenaren en hun bondgenoten één ding wil inprenten: dat oorlog geen eenrichtingsverkeer kent en dat plechtig aangegane wapenstilstands overeenkomsten geen vodjes papier zü'm. baar tegenover Nasser is. Het is waarschynlyk wel aannemelyk dat de Egyptische president, die de zer dagen al of niet in het geheim naar Moskou zou zijn gevlogen we gens de diep in Egypte doordringen de Israëlische luchtoperaties, Kosi- gin heeft verzocht tot een diploma tiek offensief over te gaan en daar mee vooral zichtbaar iets te doen om de in beginsel beloofde Amerikaanse wapenleveranties aan Israël te ver hinderen. Het kan niet zo moeilyk geweest zyn Kosigin hiertoe te bewegen voor al omdat de Sowjet-Unie zich, als Egyptisch voornaamste wapenleve rancier, door de Israëlische successen vernederd moest voelen. Wat dit be treft kan Kosigin ook zonder specia le aandrang van Nasser hebben ge handeld. De jongste diplomatieke stappenbrengen druk uit te oefenen op ran Moskou zouden vooral bedoeld I Washington om Israël niet langer zyn om Londen en Parys ertoe te van materiaal te voorzien. Vakbonden tegen laksheid De Sow jetrussische-vakbonden zullen strenger gaan optreden tegen werk nemers in de industrie, die van hun werk wegbiyven, leeglopen of dronken zyn. Alle vakbondsafdelingen heb ben opdracht gekregen met alle mid delen op te treden tegen de laksheid, o.m. door het beleggen van arbei- dersbyeenkomsten. die kritiek uitoefe nen op de overtreders, of door het intrekken van sociale uitkeringen. Technisch Wat de militair-technische kant van de zaak betreft scheen men hier gisteravond al evenmin in zyn schulp te kruipen. De Migs-23, waar om Nasser dringend gevraagd zou hebben teneinde zijn prestige by het volk te herstellen, onitlennen hun ge- vechtswaarde uitsluitend aan de technische bekwaamheid van de man in de cockpit. Voor de Israëliërs staat het vast, adt dit soort in Egypte dun gezaaid is en dat er voor de Rus sen daarom weinig anders zou over- blyven dan zelf de stuur knuppel ter I hand te nemen. En deze persoonlij- I ke tussenkomst is in Israëlische ogen. zoals hierboven uiteengezet, hoogst onwaarschynlijk. Alles by elkaar genomen heeft men hier de neiging de jongste di- plomatieke ontwikkeling als een l storm in een glas water te beschou- j wen. Men hoopt alleen maar, dat ook Nixon er zich niet door zou la ten beïnvloeden by het nemen van j zyn hier met spanning afgewachte beslissing op Israels dringend ver zoek om de Franse wapentransactie met Libië door meer Phantoms en meer Skyhawks té neutraliseren. Onze correspondent in Parys tele foneerde vanochtend: ijs bezorgd Parij Ofschoon de stappen die het Krem lin maandag bij de drie grote wes- telyke mogendheden ondernomen heeft, zeker in het bijzonder op de Verenigde Staten waren gericht, neemt men ook in Parys de Russi sche waarschuwing Israël in te to men toch allerminst lichtzinnig op. Men spreekt nog niet van een ul timatum, dat het Kremlin over de hoofden van de Westelyke Grote Drie Israël nu heeft gesteld, maar dat de spanningen tussen de Arabische landen en de jonge joodse staat nu de rode streep gevaarlyk dicht naderen, waarop een nieuwe explosie onvermij delyk wordt, acht men in Parys toch wel zeker. Dajan wil vuren staken JERUZALEM (GPD) Hoe wel generaal Dajan de Israëli sche strijdkrachten heeft ge waarschuwd dat het Egyptische opperbevel van plan zou zijn de nog altyd massale Egyptische luchtmacht te activeren zouden de Russen volgens de Britse Journalist Jon Kimche, specia list voor het Midden-Oosten Egypte hebben geadviseerd in dit stadium de eigen luchtmacht niet aan een luchtslag met Is raël bloot te stellen. In plaats daarvan hebben de Russen zich bereid verklaard een onmiddel lijk staken van het vuren te steunen en de Amerikanen on der druk te zetten de Israëliërs niet verder te versterken. De Russen voelen dat dit iets is dat zij kunnen tot stand brengen. Vooral omdat generaal Dajan thans openlijk heeft verklaard dat hij de luchtaanvallen zal stopzetten in ruil voor een effec tief staken van het vuren aan het Suezkanaal. (Van onze correspondent) BONN (GPD) Precies 25 jaar nadat Roosevelt, Stalin en Chur chill in Jalta aan de conferentie begonnen waarop zou worden be sloten Polen westwaarts te ver schuiven, reisde vandaag een Duitse bewindsman naar War schau om de gevolgen daarvan te bespreken. De verschuiving hield in, dat de gebieden Pommeren en Silezië van het verslagen Duitse ryk werden afgeknabbeld en de rivieren Oder en Neisse voor taan de westgrens van Polen zou den vormen. j Die opschuiving is erkend door de Duitse staat die aan Polen grenst: Ulbrichts DDR Dat gebeurde „na- mens het Duitse volk". Die pretentie is Ulbrioht e'or.ter hoogst kwalijk ge nomen in de tweede Duitse staat, de bondsrepubliek, waar de regering zich verantwoordelyk aoht voor het gehele volk. ook dus voor het deel fiat in de „door de Sowjet-Unie be zette zone" leefde In de bondsrepubliek is inmiddels erkend dat ea een tweede Duitse staat bestaat. Niettemin is de er kenning van de grens tussen de DDR en Polen voor de Westduitsers een probleem gebleven. Daarby speelt een rol, dat erkenning van de Oder- Neisse-lijn politiek nog altyd een gevoelige kwestie is. Achter die ,lyn' wonen immers zo'n miljoen voorma lige Duitsers, die de historische en culturele banden met Duitsland nog altijd zouden voelen. Contacten met Pommeren en Sile- vë hebben duidelijk gemaakt dat dat argument nauwelijks ernstig kan worden genomen, maar de opvatting in de bondsrepubliek is gebleven dat de regering er vooral op uit moet zijn het leven in de onder dictatuua zuchtende landgenoten (met nam» cie DDR en Polen) te verlichten. En de regering gebruikt dat argument, al was het alleen maar omdat het de goodwill voor haar toenaderings pogingen in eigen land vergroot. Naast deze overweging is er een louter politiek argument voor de hondsrepubliek om de grens niet of ficieel te erkennen. In de verdragen van Potsdam hebben de toenmalige geallieerden vastgesteld dat de gren zen van Duitsland in een vredesver drag definitie* dienen te worden ge regeld. Formeel mist Bonn dus een voudig het recht, vooruitlopend op zo'n verdrag, tijdelijke grenzen als definitief te erkennen. Staatssecretaris Duokwitz vanhet Westduitse ministerie van Buiten landse Zaken is nu vandaag naar Warschau gereisd met het voorstel een overeenkomst over het weder- zyds afzien van geweld te sluiten. Zo'n regeling houdt een garantie voor eikaars grenzen in, zonder dat Bonn met zoveel woorden de Oder- Neisse-lijn behoeft te erkennen. Bo- \endiien past het gesprek in de Oost-politiek van de regering, die overleg over het afzien van geweld zoals met de Sowjet-Unie al wordt gevoerd) beschouwt als het kader voor een discussie over alle open staande prob'emen. Polen is bereid te praten. Het spreekt van „een gedachtenwisse- ling over politieke kwesties" en niet van onderhandelingen. Bonn is voorbereid op langdurig overleg. Het gaat immers om een „normalise ringsproces". Van de noodzaak voor al met Polen, dat in zyn geschiede nis meer dan welk land ook onder het Duitse imperialisme heeft gele den, de betrekkingen te normalise ren, is iedere Duitse politicus zich bewust. De gesprekken met dat land worden dan ook met grotere span ning tegemoet gezien dan die met andere Oosteuropese landen (de DDR buiten beschouwing gelaten). LAGOS (AP) De federale Ni- geriaanse regering in Lagos heeft gisteren bekend gemaakt dat zy 32 rooms-katholieke missionaris sen heeft vrygelaten die in Port Harcourt gevangen werden ge houden. De missionarissen zullen on- middellyk het land verlaten. De vrijlating wem in een regeringsver klaring een „nieuw bewijs van de grootmoedigheid van de federale re gering ten opzichte van de oude re bellerende regering en hen die met haar samenwerkten" genoemd. Radio Niger ië had in een commentaar de priesters behal ve van illegale grensDverschryding beschuldigd van .subversieve ac tiviteiten". „Zy hebben meegeholpen de kwaadaardige propaganda te ver spreiden dat de federale regering volkerenmoord nastreeft", aldus het commentaar. VANDENBERG 'AFP> —De Na- sa heeft vanaf de basis Vandenberg In Californië vandaag de kunstmaan SERT-II gelanceerd met twee ionen motoren aan boord. Deze worden in de ruimte aan proeven onderworpen. Ionen-motoren leveren in vergely- king tot andere raketmotoren een betrekkeiyk geringe stuwkracht, maar gedurende -eer lange tyd, waardoor geleidelyk byzonder hoge snelheden kunnen worden opge bouwd die met de traditionele stuw- systemen in praktyk niet te verwe zenlijken zyn. Zy verbruiken daarby veel minder materiaal. Ionenmoto ren worden dan ook ontwikkeld voor interplanetaire ruimtereizen van lange duur over zeer lange afstan den. Gravin blies huis op De 60-ja- rige Zweedse gravin Cecilia Lewen- haupt heeft haar twintig kamers tellende huis opgeblazen omdat het onderhoud te duur werd. Ontmoe digd door de toenemende belasting druk en onderhoudskosten, stak zij er eerst de brand in waarna zy de res tanten met dynamiet in de lucht liet vliegen. Het houten huis. gelegen in de buurt van de stad Katrinehamn, was 106 jaar oud. Vernederd Onze correspondent in Londen be richtte vanochtend: Een van de in Londen verkondigde theorieën over de vraag waarom premier Kosigin de Westelijke mogendheden op zulk een dramatische wyze voor de toenemen de gevaren in het Midden-Oosten heeft gewaarschuwd, is dat dit ver- moedeiyk niet veel meer dan een ge- (Van onze correspondent mr. H. L. Leffelaar) CHICAGO (GPD) Op een paar honderd meter afstand van het hoofdkwartier van de Zwarte Panters in Chicago staat het huis waar in december Fred Hampton en Mark Clark door de stadspoli tie by een inval vroeg in de mor gen werden doodgeschoten. De Panters stelden het huis open voor het publiek, opdat men zelf kon vaststellen, „dat zij weerloos werden omgebracht". Een voorlo pig onderzoek, waarbij alleen po- litieverklaringen werden gehoord, (ADVERTENTIE) SPAARBANK SERIE- EN VOICI 999-123 Uw apaarrtbaniitg la b*V«/id Di STAAT*oo'hcrf df tell< Er zijn 2300 vestigingen. Op de postkantoren kunt u de hele dag terecht. Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond of de plaatselijke koopavond geopend. Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden. kwalificeerde hun dood echter als gerechtvaardigd. In afwachting van een nieuw onderzoek, dit maal in te stellen door een fede rale instantie, is het huis nu af gesloten. Het wordt voor en ach ter dag en nacht door de politie bewaakt. Jewell Cook, een van de oprichters van de Panter-afdeling in Chicago, schat dat een tienduizend mensen van de gelegenheid gebruik maakten om het huis en de vertrekken te be- zichten: hoewel het de vraag is hoe- velen uit sensatiezucht naar het huis kwamen, en minder om hun solida riteit te betuigen, heeft de dood van de twee jonge Panters nationaal de aandacht getrokken. Ds. Ralph Abernathy kwam naar Chicago om het huis te zien en om op de begrafenis van Hampton en Clark te spreken. In New York werd onder leiding van de voormalige op perrechter en ex-ambassadeur by de Verenigde Naties, Arthur Goldberg, en Roy Wilkins van de NAACP 'de nationale vereniging voor de bevorde ring van de belangen der zwarte be volking). een commissie van burgers in het leven geroepen om een zelf standig onderzoek in te stellen naar de toedracht van de moorden. Ook de elite van de Amerikaanse samenleving toonde belangstelling. Enkele weken geleden werd ten huize van de voormalige dirigent van het New York Philharmonic Orchestra, Leonard Bernstein, een soiree gege ven om geld in te zamelen ter bekos tiging van de Juridische bystand voor een groep Panters, die in Connecti cut terecht moest staan wegens moord op een politie-agent. De be langstelling uit gevestigde kringen lykt het nadeel te hebben dat de Panters, doordat zy op deze manier ingelijfd dreigen te worden by de maatschappelijke orde, hun revolutio naire elan verliezen. Maar de Panters maken zich daar geen zorgen over. Hun bereidheid om ook met blanke groepen in zee te gaan, illustreert een aspect van deze beweging dat in de Amerikaanse pers zelden naar voren kwam. Want de Zwarte Panters zyn geen voorstanders van separatisme, d.w.z. van een zwarte maatschappehjke en clave binnen een blanke samenleving. Jewell Cook zegt hierover: „Dat zou waanzinnig zyn. Vooral nu er op het ogenblik op ons gejaagd wordt door de Amerikaanse overheid, zou het onverantwoordelyk zyn om zelfs maar te praten over een zwarte separatis tische beweging. Net zo goed als het zelfmoord voor de Joden in het Duitsland van 1933 betekend zou hebben, om een afsplitsing van de Joodse gemeenschap voor te staan". Wat het negatieve beeld van de Panters heeft beïnvloed, is hun open ly k beleden stelling, dat de neger in Amerika het recht heeft om mishan deling en provocatie zónder aanwys- bare redenen door de politie het hoofd te bieden, desnoods met gewa pend verzet". Deze theorie is overi gens niet van de Panters afkomstig, maar werd o.a. al in 1964 geïntrodu ceerd door de negers in het plaatsje Bogalusa in Louisiana, die de „Dea cons for self-defence" formeerden. Dat deze gedachtengang by de Pan ters echter tegenmaatregelen van het politie-apparaat uitlokt, komt door dat de Panters (in tegenstelling tot de „Deacons" in Bogalusa) jong zyn en onbevreesd. Niettemin zijn zyn bezorgd gewor den over hun para-militaire reputa tie en besloten zy als eerste stap de officiële naam te veranderen. Deze was oorspronkeiyk „Zwarte Panter- party voor zelfverdediging". De laat ste toevoeging werd geschrapt. Sinds kort hebben sommige afdelingen van de party bovendien besloten geen wapens meer toe te laten tot de hoofdkwartieren om de politie geen reden voor razzia's te geven. Het hoofdkwartier in Chicago werd in twee jaar tyds twee keer door de po litie overvallen, waarby de Panters van hun wapens gebruik maakten en resp. vyf en één agent verwondden. Een derde keer (april 1969) werd een inval gedaan door de FBI (binnen landse veiligheidsdienst), die zei een ontvluchte Panter te zoeken. Hoe wel deze niet werd gevonden, werden schryf- en stencilmachines in het gebouw vernietigd, documenten in beslag genomen en de derde etage van het gebouw in brand gestoken. By alle revolutionaire rethoriek, of of misschien juist daardoor, wordt over het hoofd gezien waar het de Zwarte Panters om te doen is. Deze jonge negers weigeren zich neer te leggen by het stereotiepe beeld van de neger als pacifist. Deze jongeren willen de neger in sociaal en maat- schappelyk opzicht bevryden. zy eisen niet langer gelyke stemrechten, maar de zorg die de maatschappy naar hun mening verplicht is aan de minder bedeelden. Als enige oplossing hier voor zien zy de vestiging van een socialistische maatschappy in Ame rika. Dat het hun niet alleen gaat om de neger, maar om alle minder be deelden. blykt b.v. uit de contacten en samenwerking van de Panters in Chicago met „The Young Patriots" en „The Young Lords". De eersten zyn een vooralsnog kleine groep van arme blanken uit het zuiden, die zich in Chicago vestigde. „The Young Lords" was tot ongeveer 1 jaar gele den een straatterreurbende van jonge Portoricanen, die ten noorden van het negerghetto in Chicago hun wyk hebben. Deze jongens worden nu door de Panters opgevangen en leren hoe zy in hun gemeenschap van nut kun nen zyn. De Panters in Chicago verzorgen verder iedere schooldag een gratis ontbyt voor ongeveer 400 negerkinde ren, voordat die naar school gaan, omdat de meesten vaak niet meer dan één maaltyd per dag krijgen. Het voedsel wordt ter beschikking gesteld door blanke en zwarte win keliers in de desbetreffende wyken. Daarnaast hebben zy een eigen kli niek opgezet, met de medewerking van vier blanke artsen, die vier uur per dag beschikbaar zyn voor con sult en 's zondags de hele dag. Me dicijnen worden, waar nodig, gratis verstrekt. Het interne reglement voor de Pan ters is gebaseerd op zelfdiscipline. Het is hun b.v. verboden narcotica of marihuana te gebruiken (op het ge bruik van heroïne staat categorische uitstoting uit de party). Er mag vóór en tydens het werk geen alcohol ge dronken worden en over alle activi teiten moet wekeiyks een schrifteUjk rapport worden uitgebracht. De Zwarte Panters vertegenwoordi gen in aantal maar een klein deel van de 20 miljoen negers in Amerika. Hun ledental is officieel niet bekend, maar wordt geschat op maximaal 5 tot 10.000. Niettemin is hun streven representatief voor wat de meeste Amerikaanse negers zelf wensen, zon der de moed of de mogeiykheden te hebben om hun verlangens de vorm te geven van direct en openiyk ver zet. ROME (GPD) De brief van de Paus is een initiatief, dat volgt op een recente en hevige reeks van gebeurtenissen in de laatste dagen. Afgelopen vrijdagavond publiceerde de Osserva- tore Romano het artikel van de Franse kardinaal Danielou, zonder bronvermelding, dat een dag eerder in het Franse r.k. dagblad „La Croix" was verschenen. De kardinaal zei de Ne derlandse bisschoppen falsificateurs te zijn, die er in feite op uit waren het gezag van de Paus te ondermijnen. Intussen is bekend geworden, dat binnen het Vaticaan lang niet ieder een met deze stoot onder de gordel gelukkig is. Het is echter ook voor at best ingelichte Vaticanologen onmogelijk om vast te stellen wie er tenslotte verantwoordelyk voor is geweest, dat een dergelyk ondiplo matiek stuk als het artikel van Danielo in de Osserva tore kon wor den opgenomen De zondag daarop sprak de Paus zoals gebruikeiyk na het Angelus de gelovigen op het Pietersplein toe. By aeze gelegenheid verklaarde hy on verwacht, dat de kwestie van het j celibaat in feiite geen kwestie was. i Het celibaat is er, en het blijft, al- qus de Paus Hierover kan niet worden gediscussieerd. De woordvoerder van het Vati caan, mgr. Vaüainc, liet daarop we ten, dat diegenen die dachten dat de Paus slechts als bisschop van Rome gesproken had, het aan het verkeerde eind hadden. Hiermee probeerde Valainc die opvattingen i'e kop in te di-ukken, die ervan uit- 1 gingen dat de deur voor de discus sie toah niet gesoten zou zyn. Tegenover de GPD-correspondent verklaarde de woordvoerder echter later op de dag. dat een bezoek van kardinaal Alfrink aan rome beslist niet in deze omstandig heden zinloos zou zyn, omdat er altdy nog over het probleem gedlsoussieec-o kan worden. In Rome werd kardinaal Alfrinks komst dan ook gisteren nog met zekerheid tegemoet gezien. Men is hier echter van op de hoogte, dat de kardinaal eerst naar de West vertrekt. Bovendien moet rekening worden gehouuen met een week van retraite in het Vaticaan, die op 15 februari begint en waaraan ook de Paus deelneemt. Ook in deze pe riode zou kardinaal Alfrink niet naar Rome komen. Men rekent ech ter op de tyd daarna. Uit Utrecht is intussen van de kant van het Nederlands episcopaat medegedeeld cat „de Nederlandse bisschoppen het aanbod van de Paus tot een gesprak waarderen en dat ?,y hopen dat dit tot goede resul taten zal leiden".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1970 | | pagina 9