Moeten er in deze tijd nog
kerken worden gebouwd?
Leken ingeschakeld
bij bisschopskeuze
eminent
GPV voor liet eerst
met gemeenteprogram
Berusting
Kerkdiensten Leiden en omgeving
Moderne kerkgebouwen vaak voor meer geschikt
Slop
en
Gymnastiek
Samenwerken
Oecumene
EINDKONTROLEUR
Geen akkoord
over c.a.o.
van grafici
Recordfiets
in Schijndel
van
PAGINA 8
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 31 JANUARI 1970
ADVERTENTIE
UTRECHT (GPD) Moeten er in deze tijd nog kerken
worden gebouwd? Dat is de vraag die vooral door „niet-kerke-
lijken" bij elke kerkbouwactie aan de „kerkelijken" wordt ge
steld. De laatsten zitten er zelf ook mee. Dat bleek tijdens een
persexcursie, die door de r.k. Interdiocesane Commissie Ker
kenbouw ter gelegenheid van „Kerkenbouw zondag" (1 fe-
fruari) wordt gehouden.
De econoom van het aartsbisdom
Utrecht, de heer Weterman, zei het
zo: „We hebben kerken genoeg voor
de eerste vijfentwintig jaar, maar ze
staan allemaal op de verkeerde
plaats". Dat geldt dan vooral voor
de kerkgebouwen in binnensteden,
die vaak, na enige aanpassing, nog
wel bruikbaar zijn, maar die niet
meer functioneren omdat de „ge
meenschap der gelovigen" er onder
weggevallen is.
De binnensteden zijn niet alleen
ontvolkt geraakt, maar het kerk
bezoek, dat vroeger zeker bij r.-ka
tholieken wet was, is veel vrij blij
vender geworden en daardoor
sterk teruggelopen. Daarbij komt
dat een groot aantal van deze ker
ken, die dikwijls staan in buurten
die gesaneerd worden, hoognodig
gerestaureerd moet worden, iets
dat in de miljoenen kan lopen.
Er zijn hier, naast restauratie,
twee mogelijkheden: sluiten en
slopen van de gebouwen of ze ver
vangen door een nieuw gebouw. Het
slopen van een kerkgebouw roept bij
de bevolking, die aan de oude buurt
is verknocht, nog al eens felle pro
testen op. Aan de andere kant werd
tijdens een bezoek aan enkele Am
sterdamse kerken duidelijk, dat ook
vervanging specifieke moeilijkheden
met zich brengt. Deze liggen in het
vaststellen van de omvang en het
karakter van het nieuwe project. In
een wijk, die gesaneerd wordt, is im
mers nog weinig te zeggen over het
verloop van de oude en de samen
stelling van de nieuwe bevolking.
Nog minder is het mogelijk het aan
tal kerkgangers te schatten. Veel
oude kerken zullen echter niet meer
vervangen hoeven te worden, omdat
de parochie vrijwel is verdwenen.
Algemeen geldt, dat waar ze wel
worden vervangen, ze aanmerke
lijk minder zitplaatsen tellen dan
de oude kerkgebouwen. Dat gaat
ook op voor de kerken, die in nieu
we wijken worden gebouwd. De
moderne kerkgebouwen zijn verder
voor meer doeleinden geschikt dan
alleen het liturgisch gebruik. In de
Salvator in Amsterdam-noord
wordt ook feest gevierd en dames-
gymnastiek beoefend.
Er is een groeiende tendens om de
-uimtes onder of naast de nieuwe
«erken, die voor groepswerk en voor
indere sociale activiteiten gebruikt
cunnen worden, door particulieren te
aten beheren. Niet-kerkelijke groe
peringen kunnen er tegen een be-
«cheiden zaalhuur van mee profite-
I -en.
I In de nieuwe stadswijken zijn ge-
neenschapshuizen of culturele cen-
ra zeer dim gezaaid. Bij de planning
j /an een nieuwe stadswijk wordt met
I le behoefte daaraan nauwelijks re-
J :ening gehouden. De flatbewo-
i iers maken maar al te graag van
le ruimtes van de nieuwe kerken ge-
I >ruik. Dat is één van de voornaam-
j te redenen waarom de vraag, „moe-
j en er nu nog kerken worden ge
bouwd", bevestigend beantwoord
moet worden. Ja, omdat rijk en ge
meenten zowel in de binnensteden
als in de nieuw te bouwen stadsge
deelten culturele en ontspannings
centra in hun planning vergeten. De
kerk gaat zo een functie vervullen
voor de samenleving en de heer We
terman wierp de vraag op, of de sa
menleving dat dan niet mee moet
helpen te bekostigen.
Op het ogenblik overheerst bij de
regering-De Jong echter de me
ning, dat het met subsidie aan de
kerken langzamerhand afgelopen
moet zijn. Anderzijds kon de heer
Weterman zich voorstellen, dat in
de verre toekomst de kerken, even
als culturele instellingen, hun
functies zouden uitoefenen in
gemeenschapshuizen, die door de
staat worden gefinancierd.
Hoe dit ook zij, een belangrijke eis
voor de kerkenbouw van de toekomst
zal zijn, dat de verschillende kerken
met. elkaar samenwerken. Een moei
lijkheid hierbij is het verschil in in
zicht in het functioneren als kerk,
dat weer doorwerkt in de visie over
het hoe, waar en wanneer van het
bouwen van een kerk.
Dit probleem kan worden geïllu
streerd aan de samenwerking van de
kerken in de Bijlmermeer, die, al
thans wat de kerkbouw betreft,
eigenlijk is gestrand. Na enige jaren
van intensief overleg hebben rooms
katholieken en het zogenaamde
Evangelische Verband, waaronder de
hervormden, besloten voorlopig van
het bouwen van een kerk af te zien,
omdat er nog niets met zekerheid te
zeggen is over de samenstelling van
de toekomstige bevolking, noch over
de belangstelling die er over een jaar
of vijf nog voor de kerk zal zijn.
De gereformeerden, die van
oudsher nooit erg door twijfel zijn
geplaagd, menen echter genoeg ze
kerheid te hebben om er wel aan
te beginnen. Daarbij komt dat wat
nu gebouwd wordt, nog valt onder
de huidige subsidieregeling voor
kerkenbouw, die hoort bij het
subsidiepakket aan de kerken waar
de overheid liever van af wil. In
ieder geval is het gereformeerde
hart wel zo door de oecumene ver
ruimd. dat andere kerken, die nog
niet onderdak zitten, van de nieu
we gereformeerde kerk gebruik zul
len mogen maken.
Wij zoeken voor spoedige indiensttreding
Als laatste kontrole wordt het orgel door de eind-
kontroleur „doorgespeeld". Als opleiding voor
deze goedgehonoreerde funktie vragen wij N.R.G.
Radio-monteur. Of eventueel studerend hiervoor.
Schriftelijke sollicitaties worden ingewacht
afdeling personeelszaken.
N.V. EMINENT
fabriek van elektronische orgels
Dronenhoek I
Bodegraven
bij
(Van één onzer redacteuren)
ROTTERDAM In verband met het naderend afscheid van
de bisschop van Rotterdam, mgr. M. A. Jansen, oud-deken van
Leiden, zullen volgende week zondag ongeveer 300.000 en
quêteformulieren worden uitgereikt aan alle gelovigen boven
de 16 jaar in het bisdom Rotterdam, waaronder geheel Zuid-
Holland ressorteert. Zij mogen hun oordeel geven over de
kwaliteiten, waaraan de opvolger van mgr. Jansen zal moeten
voldoen.
Het is voor het eerst in r.k. Ne
derland, dat de diocesanen op deze
wyze inspraak krijgen in de benoe
ming van een bisschop, al blijft de
benoeming dan ook voorbehouden
aan Rome.
Op deze wijze hoopt de diocesane
pastorale raad in contact te komen
met de wensen van de massa. De
gelovigen zullen taken, kwaliteiten en
eigenschappen kenbaar maken, zo
dat er een „type" zal ontstaan. Een
commissie zal de procedure ontwer
pen, op grond waarvan nader te be
palen raden enige namen van kan
didaten zullen noemen.
Een vragenlijst is een van de mid
delen, die de raad voor de bijeen
peiling gebruikt. Doordat namelijk
alleen de kerkgangers de vragenlijst
in mogen vullen, ontstaat er een be
perkt beeld (slechts 40 pet. van de
r. katholieken gaat elke zondag naar
de kerk), hetgeen wel eens verte
kend zou kunnen zijn. Dit tracht men
op te vangen, door ook vragen voor
te leggen aan 120 groepen in het
bisdom.
De derde manier is een postbus,
die van 9 tot 23 februari zal zijn
geopend. Iedere r. katholiek of r.k.
groepering kan via postbus bisschop,
Stieltjesplein 17, Rotterdam 20, zijn
mening kenbaar maken.
De gelovigen hebben niet recht
streeks inspraak bij het noemen van
de namen. Zij geven slechts een ad
vies aan de pastorale raad. Deze zal
dan aan de hand van de reacties
enkele namen noemen. Hierop volgt
de voordracht aan Rome door een
kapittel. De bisschoppen kunnen ad
viezen uitbrengen en aanvullingen
doen. Rome consulteert ook nog de
nuntius in Den Haag. die eveneens
het recht heeft namen te noemen.
Tenslotte volgt dan de benoeming
door Rome.
Wij vroegen mgr. drs. W. M. I. v.
d. Ende. vicaris-generaal van het
Diocesaan bestuurscollege, of Rome
DEN HAAG (ANP) De onder
handelingen over een nieuwe gra
fische collectieve arbeidsovereen
komst zijn gisteren voor onbepaalde
tijd opgeschort. Werkgevers hebben
een loonsverhoging aangeboden van
vijf procent, alsmede een loonin
dexering. De voornaamste knelpun
ten bleken te zijn: de verwerking in
de individuele basis-uurlonen van
het gemiddelde boven-minimaal-
loon van elf procent, en het feit,
dat de vakbonden een ongelimiteer
de loonindexering vragen.
De arbeidstijdverkorting zal wel
per 1 februari worden doorgevoerd.
een voordracht van het Nederlands
kapittel krachtens de ontvangen in
formaties. wel serieus zal nemen. „Ik
weet niet", aldus mgr. v. d. Ende,
.Jioe Rome zal reageren, maar ik
kan met niet voorstellen, dat er een
bisschopskeuze zal plaats vinden, die
tegen het gevoelen van de gelovigen
ingaat. En Rome weet heus wel iets
van haalbaarheid af. Ik kan me ook
niet indenken, dat Rome zo maar
een man zal laten droppen In het
Rotterdamse".
SCHIJNDEL (GPD) Jos v.
Thiel en zijn medeleden van de
Schijndelse carnavalsvereniging
„De Mor kolven" hebben in hun
vrye tüd gezorgd voor een nieuw
wereldrecordeen tien meter
lange fiets met dei-tien zadels
en dertien sturen, waarop tij
dens de komende carnavalsda
gen dertien leden van de vere
niging een zogenaamde kroe
gentocht door Oost-Brabant
gaan maken.
Het gevaarte, dat vijfhonderd
kilo weegt en met „bemanning"
ongeveer vijftienhonderd kilo
haalt, is morkobiel gedoopt en
zal ongetwijfeld ook tijdens de
Schijndelse carnavalsoptocht het
nodige bekijks trekken.
DEN HAAG (GPD) Het Gere
formeerd Politiek Verbond is voor
het eerst gekomen met een gemeen
teprogram. Het is gegoten in de
vorm van een leidraad, omdat de
plaatselijke kiesverenigingen bevoegd
zijn zelf hun program vast te stellen.
Het gemeenteprogram is geënt op
de richtlijnen voor een nationale ge
reformeerde Dolitiek. zoals dié door
ae algemene vergadering van het
GPV in 1966 werden goedgekeurd en
het Nederlanas manifest, dat in 1967
in samenwerking met het Nationaal
Evangelisch Verband tot stand
kwam. GPV en NEV zullen elkaar
ook steunen bij het verwezenlijken
van het gemeenteprogram.
Uitgangspunt voor de gemeente
lijke politiek is de nationale wetge
ving gekoppeld aan de stelling, dat
de overheid zioh er voortdurend van
bewust moet zijn in dienst te staan
van God. Enkele punten uit het pro
gram
■k de door de grondwet erkende ge
meentelijke zelfstandigheid is van
grote betekenis voor de ontwikkeling
van het land. Daarom dient het be-
«edd van het gemeentebestuur deze
zelfstandigheid te bevorderen:
■ir er dient voor te worden gewaakt
dat de openbare weg dit karakter
met verliest door het optreden van
groepen der bevolking, die anderen
in het vrije gebruik ervan belem
meren;
er moet nauwlettend op worden
toegezien dat verdovende en geest
verruimende middelen niet worden
gebruikt of verhandeld dooi' onbe
voegden;
k het gemeentebestuur moet zor
gen voor voldoende gelegenheid tot
het begraven van lijken. Het heeft
niet de taak de totstandkoming van
crematoria te bevorderen;
het behoort niet tot de taak van
de overheid op gemeentelijke scho
len de plaats van de ouders in te
nemen voor het doen van sexuele
voorlichting.
Het woord voor deze overden
king lijkt een geschikt woord
voor deze rubriek. Het is echt
een woord, dat past in de reli
gieuze sfeer. Ja, dat zou men
kunnen denken, maar is dat wel
helemaal waar?
Ik geloof, dat het woord be
rusting niet eens in de bijbel
voorkomt! In de oude Staten
vertaling komt wel enkele ma
len een woord voor, dat er ver
wantschap mee vertoont, nl. het
woord lijdzaamheid, maar in al
le nieuwere vertalingen is ook
dit woord verdwenen! Alleen in
onze voorraad spreekwijzen
heeft een verwijzing naar de
Statenvertaling zich nog weten
te handhaven: „Bezit uw zielen
in lijdzaamheid" (Lukas 21:19).
Uit het voorgaande moeten
wij evenwel concluderen, dat
we met deze spreekwijze moe
ten oppassen. Het zou een heel
verkeerd beeld kunnen geven
van de levenshouding, die van
ons vereist wordt.
Het woord lijdzaamheid of be
rusting is eigenlijk uiterst ge
vaarlijk. Het kan wijs lijken
zich bij het onvermijdelijke
neer te leggen. Als iets een
maal zo is en niet anders, is het
dan niet beter erin te berusten
dan er tegen in opstand te ko
men? Het is natuurlijk wel de
goedkoopste raad, die men kan
geven. En aan de andere kant
is het stellig de moeilijkste op
dracht om deze raad op te vol
gen.
Maar waarom dan nog te
spreken over berusting? Omdat
het oorspronkelijke woord, dat
eerst door lijdzaamheid werd
vertaald, toch zo rijk van in
houd is. We kunnen het eigen
lijk niet eens in één woord van
gen. Het is een combinatie van
de begrippen geduld, standvas
tigheid, uithoudingsvermogen en
verwachting.
Dit geeft onmiddellijk een to
taal andere wending aan de
aanvankelijk uitgesproken ge
dachte. Berusting is meestal
eindpaal op een weg van mis
lukking, ontmoediging en duis
ternis. Men ziet er geen gat
meer in. Men legt zich neer bij
het onvermijdelijke. Men kan
dit einde nog wat verzoeten
door maar aan te nemen, dat
dit Gods wil is en dus deze si
tuatie in de religieuze sfeer te
trekken.
Maar er is in de loop van de
geschiedenis zoveel gedaan en
niet gedaan om Gods wil, wat
de mens alleen maar van God
verwijderde, dat we in dit op
zicht voorzichtig moeten zijn.
Het evangelie wil juist niet,
dat wij berusten in iets zoge
naamd onvermijdelijks. Misluk
king, ontmoediging en duister
nis mogen niet uitlopen op be
rusting en ons daardoor overwin
nen. Het evangelie roept in de
ze situatie juist op tot geduld,
standvastigheid, uithoudingsver
mogen en venvachting en opent
zo nieuwe perspectieven en
nieuwe mogelijkheden.
Berusting sluit alle nieuwe
kansen buiten en kan een soort
zelfmoord betekenen. Ergens in
berusten kan moed vragen,
maar het is de moed van een
overwonnene.
Hoe heel anders klinkt het
woord van de apostel Paulus:
„Wij zijn in alles overwin
naars!" En dan te weten, dat
hij Schrijft over verdrukking,
vervolging, honger en gevaar,
die hü ondervindt. Maajr hij
kon juichen, omdat hij ervan
overtuigd was, dat niets hem
kon scheiden van de liefde Gods
in Christus. En voor hen, die
God liefhebben, werken alle
dingen mee ten goede. Deze
wederkerige liefde kent geen
berusting. Deze liefde rust ons
toe om te strijden voor geluk,
vrede en gerechtigheid en over
wint op de weg daarheen alle
tegenslag en ontmoediging.
Dus niet „Bezit uw zielen in
lijdzaamheid," maar „Door uw
standvastigheid zult gij uw le
ven verwerven."
H. D. Raymaekers,
Oud-katholiek pastoor
Leiden.
Lelden Hervormde Gemeente
Pieterskerk 10.30 u ds C. H. Bijl
Jeugddienst)
Hooglandse Kerk 10 u dr P. L
Schoonheim
Marekerk 10.30 u ds G. C. Post 5 u
te A. J. de Jong.
Maranathakerk Lage Morsweg 10
1 dr K. E. H. Oppenheimer 6.30
i ds H. J. van Achterberg.
Konlngskerk Kon.str. 10 u dhr.
r. Kooy.
Betlehemkerk Driftstraat. 10 urn-
te A. J. de Jong.
Bevrijdingskerk Montgomerystr.
u ds P. Kloek.
Vredeskerk Burggravenlaan 10 u
s H. J. van Achterberg (Jeugdkapel
0 u mei .A. M. Lagerwerf)
Ver. Vrijz. Herv. Aula Asserstr
10.30 u ds M. J. Wagenvoorde.
Egllse Wallone Breestr. 11.45 u
lasteur D. Rlbs.
Academisch Ziekenhuis 10 u ds P. J.
van Malssen.
ilaconessenhuls Houtlaan 55. 10.30
mevr. A. Geense-Ravestein te Lei
erdorp.
Lutherse Kerk 11.45 u ds K. Bou-
uijs (studentendlenst)
Geref. Kerk Zulderkerk 10 u drs W.
lakker te Katwijk. 6.50 u dr v. d,
waan. (Dienst met belangstellenden).
Petrakerk 10 u dr J. H. Schreur.
s Voorburg. 5 u drs W. Bakker.
Oude Vestkerk 10 u ds Kronenmeijer
u ds Hortenslus.
Beloftekerk 10 u dr v. d. Zwaan. 5 u
r. Dronkerö.
Bevrijdingskerk 10.30 u ds Horten-
us 5 u ds Kronemeijer
1 Groenhoven 10 u dr Dronkert.
„De Mirt" 10 u Ouderendienst dhr,
fitte.
„Het Mierennest" 10.30 u Gezlns-
lenst dhr. Bakker.
Jeugdhuis 10 u Jeugddienst dr.
lijm.
R.K. Kerk H. Antonius 9.30. 11,
M5 Haagse Schouw (zat. av. 7 u)
30. 11.30 en 6.30 u. Hartbrug (zat. av.
30 u) 8, 9, 10.45 12 en 7 u. Heren-
ngel (zat. av. 7 u) 8.30. 9.30, 11, 6.30
.Bijkerk Timorstr. 9.30 en 11 u H.
eonardus (zat. av. 7 u) 9. 10.45, 12.15
a 7 u. H. Lodewijk (zat. av. 7 u)
(In St. Maartenshuis) 9.45, 11, 12.15
i 6 u. H. Petrus (zat. av. 7 u) 9,
).30 en 12 u.
Studentenparochie (zat. av. 7 ln de
odewijkskerk) 11.45 u. Jt
Vrijz. Kath. Kerk (Vreewijkstraat)
30 u. j
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u ds Car-
CLeger des Hells 10 u Helligings-
lenst; 7.30 u verlossingssamenkomst.
Geref. Kerk (vrljgem.) 10 en 5 u ds
J. v. d. Haar.
Nieuw Apostolische Kerk Hoge
Rijkdijk 24) 9.45 u dienst.
Doopsgezinde Remonstrantse gem
10 u ds H. van Bilderbeek.
Evang. Luth. Kerk 10.15 u ds J. Hap-
pee.
Evang. Chr. Gem. (Middelstegr't. 33)
10 en 5 u dhr. Dlkkes.
Geref. Gem. 10 en 4.30 u ds Boo
gaard.
Baptlstengem. 10 u ds R. Relling.
Christian Science (Steenschuur 6)
10.30 u Ned. Dienst.
Alphen aan den Rijn Herv. Ge
meente. Adventskerk Julianastr. 10
u ds J. H. Bogers. 6.30 u ds M, Fok-
kema. Kruiskerk Gouwsluls 10 u ds M.
Hanemaaijer. Opstandingskerk 10 u
ds J. H. Bogers. Gebouw Nabij 10 u
Jeugdkapel de heer D. Weijling. Zaal
Opstandingskerk 10 u de heer J. van
Doorn. Martha-Stichting „Rijnstroom"
10.30 u ds I. J. Walpot. Oudshoorn-
seweg 10 u ds G. Cadee. Sionskerk 9.30
u ds H. Koudstaal. 6.30 u ds A. van
Eljk te Bergschenhoek. Gebouw Onder
weg 10 u ds H. W. Henmies te Lei
den. Aula Noord (Parelstr.) 11 u ds G
Cadée Gezinsdienst m.m.v. Kinder
jeugd- en Gem. koor N.P.B. R.K. Aula
Noord (Polluxstr.) 10 u dr G. P. H.
Locher te Oegstgeest. Geref. Kerk
Maranatakerk Raadhuisstr. 10 uur ds
A. Borman. 6.30 u ds J. Vos. Salvato-
rikerk W. de Zwijgerln. 10 u ds Fr
de Jong. 6.30 u ds A. Borman. „De
Goede Herderkerk" 10 u ds G. O. N
Veenhulzen. 6.30 u ds Fr. de Jong.
Aula Morgensterschool 11 u ds J. Vos.
Geref. Kerk (Vrljgem.) 9 en 6.30 u ds
G. Blljdorp. Chr. Geref. Kerk Jeruza-
lemkerk Grijpenstelnstr. 9.30 u dienst
des woords. 2.30 u ds H. C. v. d. Ent.
Oud Geref. Gem. Kerkgebouw Hooft-
straat 240 9.30 u en 4 u leesdlensten.
Rem. Geref. Gem. Geen dienst. Bap
tisten Gem. 10 en 6.30 u ds Koekkoek.
R.K. St. Bonlfacluskerk (zat. 7 u) 8.30
u, 10, 11.30 en 6 u. Plus X Kerk (zat.
7 u) 7.30, 9. 10.30. 11.45 en 5.30 u. Vol
le Evang. Gem. (Kindervreugd) 10 en
7 u dienst.
SAarlanderveen Herv. Gem. 10 u ds
G. van Doorn te Nieuwkoop. 7 u ds J
Stëhouwer te Alphen aan den Rijn.
Geref. Kerk 9.30 u en 6.30 u ds J. E.
Brederveld te Lelden. Chr. Geref. Kerk
9.30 u dienst des Woords. 7 u ds D.
Blesma te Aalsmeer. R.K. Kerk (zat.
7 u) 7.30 u en 10.30 u. Dorpshuls te
Aardam Ter Aar 9 en 12 u.
Boskoop Herv. Gem. 9.30 en 6.30
u ds W. L. Heljmans. Geref. Kerk 9.30
en 5 u ds H. Dijkstra. Maranatha-
school Snjjdelwljk, 11 u ds H. Dijk
stra. Chr Geref. Kerk 9.30 en 4.30
u ds J. Manni. Ger. Gem. 9.30 u lees-
dienst, 7 u ds Boogaard uit Leiden
Evangeliecentrum Nieuw Leven. 9.30
u dhr. Th. Verwoerd. Vrijz. Prot. 10
u dhr. P. v. d. Laarse. Verg. v. gelo
vigen, 9.30 en 5 u samenkomst lokaal
Nieuwstr. 27. Volle evangelie Kapel
Bethel, 9.30 u de heer J. Modderkolk.
R.K. Kerk Reijerskoop (zat.av. 7 u).
7.30 u, 9 u, 11 u, 5.30 u. In Ontmoe
tingscentrum Snijdelwyk (zat. av. 5.30
u) en 10 u H M.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 u
en 6.30 u ds L. Boer. Geref. Kerk
10 en 5 u ds Brink. R.K. Kérk St.
Bernardus Rijndijk (zat. 7 u) 8, 9.30
en 11 u, R.K. kerk Michaèl Rijndijk
(zat. 7 u) 8. 9 en ll u. R.K. Kerk
Dorp (zat. 7 u), 8. 10 en 11.30 u.
Hillegom Herv. gem. 10 u ds J.
Bronsgeest (gezinsdienst. bediening H.
D. m.m.v. koor uit Lisse. 7 u idem.
Geref. Kerk 10 en 5 u ds J. Hartkamp.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u legerpred
H. Toorman uit Den Haag. R.K. Kerk
St. Joseph 8.30, 10. 11.30, 5 u (zat. av
7 u) St.. Martinus 8.30, 10, 11.30, 12.46,
5.30 u 7 u. (zat. av. 7 u.).
Hoogmade Herv. Gem. 10 u ds C.
M. Krijger te Den Haag. R.K. Kerk
(zat. 7 u) 9 en 11 u.
Katwijk aan den Ryn Herv. Gem.
Dorpskerk 10 u ds A. Makkenze (H.
D.), 6 u ds A. Baas, Ontmoetingskerk
10 u ds A. Baas, 6.30 u ds P. J. D. van
Malssen ten Leiden; Gymn.lokaal O. B.
van Wassenaer van Catwfjckschool
10.30 u ds C. J. Gall te Den Haag;
Geref. Kerk 9.30 u dhr, D. J. Brou
wer te Katwijk aan Zee; 5 u ds H. Post
te Lelden; R.K. kerk (zat. av. 7) 9.30,
11.15 u, De Wllbert (za. av. 6.30) 6.30
Herv. Gem
Vink (H.D.)
6 u ds W. Vroeglndewey. Oude Kerk
10 u ds W. Ch. Hovius (H.D.) 6 u ds
J. C. van Hunnlk. Ichthuskerk 10 u
ds C. van den Bergh (H.D.) 5 u ds J. P
van Roon. Pnlëlkerk (H.D.) 9.30 u ds
Jac. de Vos 6 u ds W. Chr. Hovius.
Groen van Prinstererschool 10 u ds J.
C. van Hunnik. Wykgebouw „De Hoek
steen" 10 u Dovendienst. Ziekenhuis
„Overduin" 2 u ds J. G. van Ieperen.
Zeehospitium (Longkliniek) 8.45 u ds
C. van den Bergh. Geref. Kerk Vre
deskerk 10 u ds H. Post 5 u ds R. de
Vries. Triumfatorkerk 10 u ds R. de
Vries 5 u ds A. Molenaar. Chr. Geref.
Kerk 10 en 5 u ds H. C. van der Ent.
Geref. Kerk (Vrljgem.) 9 en 7 u ds
Brink. 10.30 u ds Breen 5.15 u ds Los,
van Den Haag-We6t. Geref. Gemeente
(Remlsestr.) 10 en 5 u ds ds v. d. Bijl.
Volle Evangelie-gem. (Voorstr. 100) 10
u dhr. Bulthuis.
Koudekerk aan den Rijn Herv. ge
meente ds Quak H.D. 10 u. 7 u ds
Alers uit R'dam (Jeugddienst). Geref.
Kerk 10 u en 7 u ds Swierts.
Leiderdorp Herv. Gem. (In Geref.
Kerk Hoofdstr.) 9 u ds J. P. Honnef
(H.D.). 5 u ds A. Geense. (Schepplngs-
kerk) 11 u ds A. Geense H.D. Geref.
Kerk (Hoofdstr. kerk) 10.30 u ds F.
Minnema, R'dam 6.30 u ds P. H. de
Kleer. Monster. (Schepplngskerk) 9.30
u ds P. H. de Kleer. 5 u ds F. Minne-
ma. R.K. Kerk Meerburg (zat. av. 7 u)
8.45, 10.30, 12, en 6. Menswording
(zat. av. 7.30 u) 9, 10.30 en 12 u.
Leimuiden Herv. Gem. 9.30 u ds
Lalleman te Oude Wetering. Geref.
Kerk 9.30 u ds D. Averes. 7 u ds A. P.
Heiner te Ter Aar. R.K. Kerk (zat. 7
u) 7.30 u, 9.30 u en 11.15 u.
Lisse Herv. Gem. Grote Kerk 10
u ds J. van der Velden. 'l/2 u dienst
met de Geref. in de Geref. kerk aan
de Heereweg ds H. G. Oostinga.
Helv. kapel 10 u ds H. G Oostinga.
Jeugddienst 7 u ds A, E. van der
Woude. Geref. Kerk 10 u drs. A. E.
van der Woude. 7 u herv. Geref. dienst
voorganger ds H. G. Oostinga. 7 u
gecomb. Jeugddienst Rehoboth ds A. E.
van der Woude. Chr. Geref. Kerk 10
en 4.30 u ds D. H. Blesma. Geref.
Gem. 10 en 4 u ds W. Suyker (dond.
av. 7.30 u ds W. Suyker). Geref. Kerk
(vrijgem.) 10 en 3.30 u ds J. J. Ver
leur. Oud. Geref. Gem. 9.30 en 3 u lees-
dienst (dond. 7.30 u leesdienst). Ned.
Prot. Bond geen dienst. Aktie kruis
tochten Nederland: maandagav. 8 uur
Gebouw Welkom ds. J. Gravendeel;
evang.dienst, nam. 4.30 u kinderdienst
in „Welkom". R.K. Kerk St. Agatha-
kerk 8.30. 10.15, 11.45 en 7 u. (zat. av.
7 u) Dependence Poelpolder (aula
Prot. Chr. School) 8.30 u en 12 u (zat.
av. 7 u). Mariakerk 8.30 u 10.30, 12.
5.30 u. (zat.av. 7 u) Engelbewaarders
7.30 8.45. 10.45 en 5.45 u (Zaterdag&v.
7 uur).
Nieuwkoop Herv. Gem. 10 u ds
Alma te A'dam. 6.30 u ds G. van Doorn.
Geref. Kerk 9.30 u en 6.30 u ds W. P.
H. Pouwels te Hillegom. Chr. Geref.
Kerk 9.30 en 6.30 u de heer J. van
Leeuwen. Rem. Geref, Gem. 10 u ds T.
Elders- Mayer. R.K. Kerk (zat. 7 u)
7.30. 9, 10.45 en 7 u.
Nleuwveen Herv. Gem. 9.30 u ds
J. Gebraad. 6.30 u ds A. M. Linden-
burg te Ter Aar. Geref. Kerk 9.30 u en
6.30 u ds L. Loosman te Hoofddorp.
R.K. Kerk (zat. av. 7 u) 9, 10.45 en 5
uur. Vrfiz. Herv. 11.15 u dr Van DoreD
te Den Haag.
Noordwijk-Binnen Herv. Gem. 10
u dr J G B. Jansen (H.D.). 7 u ds D.
Keuning. Gëref. Kerk 9.30 u da W.
Dekker. 5 u ds H. Lijesen. Van den
Berghstichting n u ds H. Lijesen. Ned
Prot. Bond 10.30 u mej. M. A. Verbist
(Leiden). R.K. Kerk (zat. av, 7 u) 8
9.30. 11.15 en 5.30 uur.
Noordwijk aan Zee Herv. Gem.
(Kapel) 10 u ds D. Keuning. 5 u dr
J. G. B. Jansen (H.D). De Rank 10
u Jeugdkerk. Geref. Kerk 10 u ds H
Lijesen. 5 u ds H. van den Berg (Sas-
senheim). Sole Mlo 10 u ds B. Bouma
Herv. Ger. Evangelisatie (VGLO-school
Schoolstr. 2) 10 u ds W. Vroeginde-
weij (Katwijk aan Zee) 3.30 uur dr. C
Graafland (A'dam). R.K. Kerk (zat.av
7 u) 7.30, 9. 10.30 en 12 u.
Noordwijkerhout Herv Gem. 10
u ds J. P. van Roon uit Katwijk (H.D.)
7 u in de Zilk, aula r.k. meisjesschool
ds A. Oskamp uit Voorhout. R.K. Kerk
St. Jozef (zat. av. 7 u) 7.30, 8.45, 10.15,
11.30 en 7. St. Viktor (zat. av 7 u)
8.30. 10. 11.30 en 6 u.
Oegstgeest Herv Gem. (Groene
kerk) 10.30 u ds H P Hulsman
(Pauluskerk) 10 u ds W. E. Verdonk
(H.D.) Mauritslaan7 u gem. ge-
spreksdienst met geref. (Gemeentecen
trum) 10.30 uur ds H. Visser jeugdkerk
(Jeugdkapel) 10 mr. A. J. F. Jonk
man van Rhijn Vrijz. Herv. (Gemeen
tecentrum) 10.30 u prof. dr G. J. Hoen
derdaal. Geref. 10 u ds Vegter. 7 u
dr H. M. de Lange. Gem. dienst met de
Herv. Een dlenstkerk over „de rijke en
de arme landen". Geref. Kerk (vrij
gemaakt) (Julianalaan 1) 8.30 en 3
U ds J. v. d. Haar. R. K. Kerk (zat.
av. 7.30 u 7.45 en 9, 10.30, 12 en 7.30
u. Bonaventura (zat. av. 6.30 u) 8, 10.
en 11 u.
Oude Wetering Herv, Gem. 9.30 u
ds Kool te Katwijk aan Zee Geref
Kerk 9.30 u en 5 u ds S. Hoekstra.
Rem. Geref. Gem. 7 u dr A. W. Cra
mer R.K. Kerk (zat. 6.30 u) 8. 9.15,
10.30 en 2 u alle diensten in Tech.
school.
Rijnsaterwoude Herv. Gem. 9.30 u
en '7 u ds Oosterbrug. Chr. Geref
Kerk 9.30 u dienst des woords. 2.15 u
G. Bouw te Schevenlngen. R.K. Kerk
(zat. 7 u) 7.30, 9.30 en 11.15
Rijnsburg Herv. Gem. (Grote kerk)
9.30 u ds I. J. Wisse, 5 u. ds Van
Gosliga (Bethelkerk) 9.30 u ds H. van
Gosliga, 5 u ds wisse. Geref. Kerk
Petrakerk 9.30 u ds B. Boelens Castri-
cum. 5 u ds Bijleveld. Immanuëlkerk
9.30 u ds Bijleveld. 5 u ds v. d. Linde
Maranathakerk 9.30 u ds v. d. Linde
5 u ds B. Boelens. Geref. Kerk (vrijge
maakt) 10 uur leesdienst, 7 u ds Jac.
van Nieuwkoop Chr. Geref. Kerk 10
en 5 u ds De Vries. R.K. Kerk (Tuin
bouwschool) (zat. av. 7 u) 10.30 u.
Sa6senheim Herv. Gem. 9 en 10.30
u ds A. Westra 6.30 u ds P. Swager-
man te Voorburg, Geref. Kerk 10 u ds
H. v. d. Berg. 6 u ds W. Dekker te
Noordwijk, Chr. Geref Kerk 10 en 5
u ds L. S. den Boer. Ned. Prot. Bond
10.30 u ds S. L. Verheus te Amster
dam. R.K. Kerk (zat. av. 7 u) 8, 9, 11
en 5.30 uur.
Valkenburg Herv. Gem. 10 en 6.30
u ds G. Zonneveld. Geref. Kerk 9.30
u ds Joh. Heule te Den Haag 6.30 u
dienst. Geref. Kerk (vrijgem.) 9.30 u
leesdienst. 2.30 u ds H. W. Ophoff.
Voorhout Herv. Gem. 10 u ds A.
Oskamp. 10 u jeugdkapel (chr. school)
12-16 jarigen. R.K. Parochie (za. 8
en 19 u.) 9 en 10.30 u (Jongerenmis
met med. van de jeugdband) 11.45 en
5.30 u.
Voorschoten Herv. Gem. (Dorps
kerk) 10 u ds A. de Leeuw, Boskoop
(kindernevendienst)7 u ds Saraber,
H.A. (Kerk „Hulp en Heil") 10 u ds
van der Geest. (Kapel Rijndijk) 10
u ds De Beus. Geref, Kerk 9 u, 10.30
u en 5 u ds K. Zijlstra uit Muiden,
Aula Noord Hofland 9.45 u ds C. Har
per uit Baarn. Geref. Kerk (vrijgem.)
10 en 5 u ds M. Janssens. R.K. Kerk
H. Laurentius (zat. av. 7 u) 8.30, 10.30
12 en 5 u: Noordhofland 11.30 u. Moe
der Gods (zat. av. 7 u) 8, 10. 11.30 en 7
uur.
Waddinxveen Herv. Gem, Brug-
kerk 9.30 u ds T. van 't Veld. 6.30 u
ds R. J. v. d. Hoef te Papendrecht. Es
doornlaan 9.30 u ds A. de Gooijer te
Delft. 6.30 u ds J. v. d. Heuvel. Bethel
9.30 u idem. 5 u ds T. van 't Veld.
Immanuelkerk 9.30 u ds J. v. d. Wier
te Nieuwerkerk a. d. IJssel. 7 u ds H.
C. van Iterson te Gouda. Geref. Kerk
Kruiskerk 9.30 u ds D. J. Modderaar.
5 u ds G. de Zeeuw te Voorschoten
Ontmoetingskerk 10 ds G. de Zeeuw
te Voorschoten. 5 u ds D. J. Modde
raar. Chr. Afgesch. Gem. 9.30 en 5 u
ds A P. Verloop. Rem. Geref, Gem. 10
u ds G. A. Hooijkaas. Oud Ger. Gem.
10 u en 6.30 u leesdienst.
Warmond Herv. Gem. 10 u ds J.
M. Snijders. (H.A.). 6.30 u ds J M.
Snijders (jeugddienst m.m.v. de Folk-
group „Candy") R.K. Kerk (zat. av. 7
u.) 8, 10 en 11.30 u.
Wassenaar Herv. Gem. Dorps
kerk 10 u dr Th. C. Frederlkse; 4 u
ds W. Chr. Hovius, Katwijk, 7 u. ds J.
A. G. van Zanten. Kievietkerk 9 u
jeugdkerk 10 u dr F. O. van Gennep,
Driebergen. Messiaskerk 10 u ds J. A.
G. van Zanten Dorpscentrum 9.30 u ds
H. Stolk, Schevenlngen; 10 u kinder
diensten. Gebouw Shalom 10 u jeugd
kapel. Deylerhuis 10 u jeugdkerk. Ge-
reform. Kerk Bloemcampln. 10 u dr H.
Mulder, Amstelveen, 5 u dr B. Riet
veld, Den Haag. Zyiln. 10 en 5 u ds D.
v. d. Meulen. Ned. Prot. Bond Lange
Kerkdam 10.30 u ds D. A. Werner. R
K. Kerk Willibrordus (zat. av. 7 u)
8, 9.30, 11. 12.15 en 5 u. Goede Her
der (zat. av. 5 u) 8.30, 10, en 11.30 u.
Hervormde kerk
in Noordwijk aan Zee
(Foto LD/Holvast)
Woubrugge Herv. Gem. 9.30 en
6.30 u ds Franken. Geref. Kerk 9.30
en 6.30 u ds Pyiman te Katwijk.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 u ds
Reijenga. De Hoef 7 u ds Reijenga.
Geref. Kerk 10 u en 2.30 u ds W. Tom
te Harderwijk. R.K. Kerk (zat. 7 u)
7.45, 9 en 10.45 u.
Zoeterwoude Herv. Gem. 10 u ds
M. J Elfferich te Voorburg. R.K. Kerk
Zuidbuurtseweg St. Jan Kerk (zat. 7.30
uur) 7.30, 9 u en 11 u. St. Alicius ka
pel (zat. 7 u) 7.30. 9, 10.30 en 11.30.
R.K. Kerk Meerburg (zat. 7 u) 8.45,
10.30. 12 en 6 u.
Zwammerdam Herv, Gem. 10 u
ds Bosma te Gouda. 6.30 u ds D.
Goudzwaard. Geref. Kerk 10 u en 6.30
u de heer K. van Baren. Rem. Geref.
Gem. geen dienst. R.K. Kerk (zat. 7 u)
8. 10. 11.30 en 5.30 u.