Vdviseur van Kosigin pleit
oor beginsel van Rapallo
VOO LANG HONGER
1NDER BIAFRANEN
100 miljoen
voor softenon-
slachtoffertjes
Onderdruk vervangt uiteindelijk vuilnisman
nu op:
Gesprek van prof. Melnikow met „Der Spiegel
Stuur
jlpaal
waarnemer generaal Said Uddin Khan
De geschiedenis van de Tweede
Wereldoorlog -
AANBOD CHEMIE GRUNENTHAL
NIEUWSTE SNUFJE OP HET GEBIED VAN DE MIL IEU-HYGIENE
JJSDAG 27 JANUARI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
ADVERTENT"
(Van een medewerker)
EN HAAG (GPD) „Ik ben voor de beginselen van Ra-
Deze uitlating van de man, die geldt als de adviseur
Duitse zaken van de Sowjetrussische premier Kosigin,
:t dezer dagen sterk de aandacht getrokken. Prof. Daniel
nikow van het Moskouse „Instituut voor wereldeconomie
nternationale betrekkingen" verklaarde in een interview
drie redacteuren van het Westduitse weekblad Der Spiegel
hij een voorstander is van tweezijdige verdragen met alle
!en van Europa tot het afzien van geweld. En het was in
verband dat hij herinnerde aan het vriendschapsverdrag,
in 1922 bijzonder onverwachts tussen Duitsland en de Sow-
Inie werd gesloten in het havenplaatsje Rapallo aan de
aanse Riviera del Levante.
trtud heeft het verdrag van
lo heel wat opschudding ver
let onder de Westelijke
idlieden, niet het minst omdat
aistei*s van Buitenlandse Za-
ie het verdrag ondertekenden
tnau voor Duitsland en TSjit-
voor de Sowjet-Uniei in die-
weken rond Pasen 1922 de
entie van Genua bijwoonden,
Ój met de Amerikanen, de En-
de Fransen, de Italianan en
Igen van gedachten wisselden
le moeilijkheden rondom de
herstelbetalingen die in Versailles
aan Duitsland waren opgelegd.
In Rapallo (dat sinds 1926 tot
de gemeente Genua behoort) ver
klaarde de Sowjet-Unie plechtig dat
ztf afzag van het in het vredes
verdrag van Versailles voor haar en
andere landen gereserveerde recht
oorlogsschadevergoeding te eisen.
De Duits-Russische betrekkingen
werden hersteld. Dit betekende, dat
Duitsland het toen nog nieuwe com
munistische bewind erkende. Boven
dien werd op het wederzijdse han
delsverkeer het meestbegunstigings-
recht van toepassing verklaard.
„Rapallo" werd een mijlpaal in de
geschiedenis tussen de beide oor
logen, omdat beide partijen er voor
hen doorslaggevende resultaten be
reikten: de Duitsers zagen er de her
vatting in van een zelfstandige po
litiek in de betrekkingen tussen Oost
en West; de Russen doorbraken er
het isolement dat de eerste jaren
na de revolutie gekenmerkt had.
Vreemde vrees'
De Russische hoogleraar Melnikow
merkte nu o.m. op, dat in de bonds
republiek „een vreemde vrees voor
Rapallo" bestaat. Volgens de Spiegel
verslaggevers doet die vrees zich ech
ter niet zozeer voor bü de Duitsers
alswel bü hun westelyke buren.
Waarop de hoogleraar antwoordde:
„Wü willen niet zoiets tls tweedracht
teweeg brengen tussen de bondsre
publiek en haar Westelyke
vrienden".
Het interview verduidelükte overi
gens, dat de Russen nauw verband
zien tussen de door henzelf, door
andere communistische landen en
door Finland voorgestelde Europese
veiligheidsconferentie en de Duitse
kwestie. Melnikow betoogde, dat de
Westduitsers moeten begrijpen dat
het bestaan van twee Duitse staten
met verschillende systemen een his
torisch feit is. „Al het andere is il
lusie".
Als „realist" zei hü ervan uit te
gaan. dat de huidige bondgenoot-
schappen in Europa nog kortere of
langere tijd zullen blüven bestaan.
Maar hü beschreef voor de vragen
stellers als zün ideaal een Europa
zonder-blokken. „Ons die is 32 bloei
ende ook economisch nauw met el
kaar vervl'ochten staten in Europa".
Aambeeld
Voorts hamerde hü op het aam
beeld. waar de Russen tegenwoordig
telkens op slaan: dat West-Duitsland
de DDR „zonder voorbehoud volken-
D aitsnognzepsk nfeetd rnjklaalre v
rechtelük moet erkennen" en ook de
bestaande grenzen in Europa als gel
dig verklaart.
Desgevraagd merkte hü op. dat
naar zün mening bü een eventuele
uittreding van de bondsrepubliek
uit de NAVO „de vooruitzichten op
boenadering tussen de beide Duitse
staten 150 procent beter zouden wor
den".
Het beraad over een Europees vei
ligheidsstelsel zou moeten leiden tot
de erkenning van de huidige gren
zen, gelüke rechten van de staten,
onderlinge beloften tot afzien van
geweld en „de verplichting tot collec
tieve maatregelen tegen een even
tuele aanvaller".
„Als de Europese staten op een
conferentie van alle Europese lan
den besluiten, dat de Verenigde Sta
ten moeten deelnemen, zou daarte
gen naar mijn mening geen bezwaar
zün. Natuurlük zün de V.S. in de
hele na-corlogse periode betrokken
geweest bij de Europese zaken. Maar
misschien is de oplossing van de Eu
ropese problemen met de Amerika
nen moeilüker dan zonder hen", zo
zei hü voordat „Rapallo" ter sprake
kwam.
De voormalige minister van
Financiën Franz Josef Strauss
verscheen op een carnavalsfestijn
in Welheim als „hippie-fan"
de intekenbon voor
Naam, adres, woonplaats en uw
handtekening niet vergeten en adresseer:
Antwoordnummer 214
Leidsch Dagblad
Leiden
Ueen postzegel plakken
DR ANDREW FY ALL)
ii.)S (DAILY EXPRESS)
„Nigerië zal nog maan-
te kampen krijgen
.i/an armoede en honger
nde mensen in de her-
Oost-provincie. Het
aanse Rode Kruis en
hulpverleningsorgani-
mogen dan nog zo hun
oen, hun werk zal on-
nde blijken te zijn. Bia-
jdt honger: het heeft
[eld om voedsel te ko-
het kan niet wachten
en tot de volgende oogst
veld staat."
andere beschuldigingen
teren openbaar gemaakt in
x>rt, opgesteld door de verte-
diger van de Verenigde Na-
rigade-genera al Said Ud-
Khan stelt zich volledig
"'irmerende verslagen van
nationale pers die vorige
oorlogsgebied heeft be
i-waarnemer, die van 17 tot
het voormalige Biafra
liste, schrijft in zün rapport
het ongedisciplineerde ge-
federale troepen, met na-
verafgelegen gebieden. Hij
van wangedrag, „ondanks
dat hoofdofficieren nauwlet-
ilen op het gedrag van hun
thikten en. waar nodig,
Btraffen uitdelen". Volgens
zijn op zün minist twee
geëxecuteerd wegens roof.
tig verwond bij het onder-
straf en veel soldaten
opgenbaar gegeseld. Khan
liter dat van systema-
ird geen sprake is. maar
stigt hü de berichten over
ting van vrouwen.
Voorbeelden
•apport is ongetwüfeld het
gesproken inzake de Bia-
westie. Er worden in het
ook voorbeelden genoemd:
dag zag het Nigeriaanse
lis kans in een bepaalde
000 sen te voorzien
kopje sojameel. Daarmee
beschikbare voedsel voor die
dat betekende dat on-
10.000 hongerlüdende Bia-
1 het gebied in kwestie die
aan voedsel konden worden
I nenlandse problemen op te lossen.
Er gaan in de Britse hoofdstad
sterke geruchten dat enkele zendin
gen hulpgoederen spoorloos verdwe
nen zün voordat zü de hongerende
Biafranen konden bereiken voor
wie zü waren bedoeld. Piloten, die
op Lagos vliegen, zün teruggekeerd
met beschrüvingen van een to
taal gebrek aan organisatie en
bijna volslagen chaos op het vlieg
veld.
Eén van de vliegers uitte de ver
denking dat zeven auto's (land
rovers.) die hü eerder in Lagos af
zette. waren gestolen: „Wü hebben
ze vorige week maandagavond afge
leverd en toen we woensdag terug
kwamen stond er een gewapende
wacht bij de andere voertuigen om
dat degenen die wü eerst hadden
gebracht ontvreemd waren".
Nadat, de piloot, Mike Keegan.
zün auto's, had uitgeladen is hü naar
Oeganda gevlogen om er twintig
ton goederen op te halen, die de re
gering daar beschikbaar had gesteld.
„Toen ik er mee aankwam", zei hü
„wilde het Nigeriaanse Rode Kruis
ze niet in ontvangst nemen omdat
zij geadresseerd waren aan de Ni
geriaanse regering. Ik heb uren
doorgebracht met praten tegen func
tionarissen, die niet de ministe be
langstelling hadden en er niets mee
te maken wilden hebben. Toen ik
donderdagmorgen weer op het vlieg
veld kwam stonden de goederen er
nog steeds. Tenslotte heb ik ze zelf
maar uit het vliegtuig gehaald en ze
op het asfalt achter gelaten.
Keegan zei, dat piloten uit de he
le wereld dezelfde soort moeiljjkhe-
den schenen te ondervinden. Hoe
groot de voorraden die aankomen ook
mogen zün, er lükt nog steeds niet
de ministe zekerheid te bestaan
over wat ermee gebeurt wanneer zü
eenmaal zün afgeleverd. In Lagos
wordt gesproken over diefstallen
en corruptie op grote schaal. van
lieden die zich met voedsel en uit
rustingsstukken zouden verrijken, al
dus de Engelse verslaggever, die gis
teren met piloot Keegan heeft ge
sproken.
(van onze correspondent)
ROERMOND (GPD) De raads
leden van de farmaceutische fabrie
ken Chemie-Grünentha lin Stolberg
hebben opnieuw laten doorschemeren
dat de fabrieksdirectie er veel voor
voelt de slachtoffers van het thali-
domidehoudende slaapmiddel „con-
tergan" (in Nederland verhandeld
als „softenon* i schadeloos te stellen.
Di tkeer van 100 mil.foen gulden.
De fabriek had daarvoor al lang ge
leden een bedrag van tien miljoen
marken gereserveerd.
De directie van Chemie-Grünen-
thal zou als voorwaarde willen stel
len dat alle procedures tegen de on
derneming ook het al büna twee
jaar durende strafproces moeten
worden gestaakt en dat uit de vrij
willige schadeloosstelling niet mag
worden geconcludeerd dat de onder
neming schuld erkent.
Gisteren beleefde het strafproces
tegen zeven topfunctionarissen van
de farmaceutische fabriek in Stol
berg de 200ste procesdag. In de
rechtszaal werd over het compromis
niet gerept. Wel sloegen de verdedi
gers en de vertegenwoordigers van
het openbaar ministerie elkaar met
verwijten over het opzettelük lange
rekken van de behandeling om de
oren. Algemeen wordt aangenomen
dat de behandeling nog zeker 100
procesdagen dat is ongeveer 9 maan
den) in beslag zal nemen.
In april van het afgelopen jaar
heeft het concern in Stolberg ook al
zo'n zelfde bericht over een compro
mis gelanceerd. De Duitse strafwet
legt die oplossing heel wat moeilük-
heden in de weg. In de praktük zal
het moeilük zün dit proces af te
ronden met het betalen van een som
geld aan de slachtoffers zonder dat
vooraf de schuldvraag wordt vastge-
steld.
De zeven verdachten allèn ver-
antwoordehjk voor de produktie en
distributie van het gewraakte slaap
middel staan immers terecht on
der verdenking van zeer ernstige
schuldmisdrijven. De aanklacht ver-,
meldt
schuld aan het (in veel gevallen
zelfs opzettelük) veroorzaken van
lichamelük letsel bü volwassenen;
schuld aan de dood van een groot
aantal kinderen;
ir schuld aan het veroorzaken van
lichamehjk letsel bü zwangere
vrouwen wat de geboorte van een
nog groter aantal misvormde kin-
deren tot gevolg heeft gehad:
ir overtreding van verschillende pa
ragrafen van de Westduitse ge
neesmiddelenwet.
Verlangens
Vierhonderd softemon-saohtofferB
zijn in het proces mede-aanklagers,
maar er leven in verschillende lan
den zeker nog enkele duizenden
slachtoffers van het geneesmiddel.
Tientallen deskundigen uit heel de
wereld bestrijden in het proces in
Alsdorf eikaars meningen over het
verband tussen het gebruik van tha
lidomide en de ernstige haast epide
mische gevolgen die er tussen 1959
en 1961 aan werden toegeschreven. In
Groot-Brittannië heeft het hoogste
gerechtshof de fabriek die het slaap
middel daar in de handel bracht, ver
oordeeld tot het betalen van schade
vergoeding aan de slachtoffers. De
schadeloosstellingen bedragen daar
125.000 tot 200.000 gulden.
De in de Westduitse Bond van
Ouders van softenon-kinderen ver
enigde en in het proces door mr. Karl
Schülte-Hillen vertegenwoordigde
mede-aanklagers hebben tot nu toe
elk bedrag voor schadeloosstelling
van de hand gewezen. Die bond ver
langt dat het machtige en lucratieve
familiebedrijf Chemie-Grünenthal
wordt omgezet in een stichting en dat
de baten van de onderneming bhj-
vend voor de slachtoffers worden
aangewend.
(Van onze correspondent)
Mannen zijn op de maan geland. Communicatie-satellieten
maken het mogelijk, dat men overal op de wereld op een klein
glazen paneeltje in zijn huiskamer kon zien hoe die mannen
op die verre maan rondstapten. Twee van de vele technische
wonderen, die ons leven in deze tweede helft van de twintig
ste eeuw zo drastisch hebben veranderd.
Bos*
iit wordt dat Nigerië niet
vee' aandacht aan het rap-
Generaal Khan zal beste-
len ovei ïeidsuitzending via
lanse radio werd gisteren
lemaakt. dat de inhoud van
pport dan ook niet veel
Ivasllkn hebben op de wüze
Mgerië bezig is haar bin-
rgeliil
nu is
ireeffl* branding In de Franse
Dakke- I Marseille heeft gisteren
e kre- jarige kweekschoolleerim%
f zelfverbranding het leven
als de in de afgelopen tien da-
,e yer-^n nu totaal zes jonge
zich door zelfverbranding
Jwen gebracht, een van hen
euKew it tegen de noodtoestand in
*lige Biafra.
Wü raken er al aan gewend, dat.
de grenzen aan het technisch kunnen j
bhjkbaar onbereikbaar zün. Alles kan.
Maar lang niet alles gebeurt. Ons j
huisvuil bijvoorbeeld voeren we in
feite nog op precies dezelfde wüze I
af. als we dat eeuwen geleden al1
deden. Toch staat het als een paal
boven water, dat er over vüftig jaar
(of eerder) geen mannetje meer te
vinden laat staan te betalen
zal zün, die bereid is urenlang langs
de straten te lopen om zware bakken
huisvuil om te keren in een walmen
de. stuivende vuilniswagen. Voor die
logge kar de lucht verontreinigend
en het overige verkeer hinderend
zal in onze straten dan trouwens geen
plaats meer zijn.
Het kan heel anders. En veel beter.
Alleen moeten we bereid zün ook op
dit gebied iets geheel nieuus te
aanvaarden. En er de kosten bü op
de koop toenemen. Kosten, die overi
gens op lange termün lager zullen
blüken te zün dan het elk jaar weer
duurder wordende apparaat van onze
reinigingsdiensten.
Dat het anders kan wordt momen
teel in Zweden maar ook in het
Westduitse Hamburg aangetoond In
Zweden wordt de in, aanbouw zünde
Stockholmse satellietstad Sundbyberg
bü wüze van proef voorzien van een
afzonderlük rioleringsstelsel voor
huisvuil. Naast de normale riolerings
buizen dus afzonderlüke buizen, waar
het huivuil door verdwünt. Iedere
bewoner gooit zün afval in een
stortkoker en er hoeft verder nie
mand meer naar om te zien. In Ham
burg verkeert iets dergelijks in staat
van voorbereiding.
Pneumatisch
Het systeem is een Engelse vinding.
Het wordt in Zweden aangelegd door
het Britse ingenieursbureau B.V.C. en
het is niet eens zo'n technisch won
der.
Er wordt namehjk heel simpel ge
bruik gemaakt van pneumatische
krachten. Een luchtledig aan de ene
kant, een hoge luchtdruk aan de
andere. Een buizenpost. al tiental
len jaren in grote bedrüfsgebouwen
doodnormaal werkt niet anders.
Het BVC-systeem zonder in al
te technische details te treden
werkt zo: het huisvuil valt via de
stortkoker. die in elke woning een
opening heeft, naar beneden en komt
terecht in de rioolbuis. En door de
geweldige luchtverplaatsing wordt
het met enorme snelheid weggebla
zen naar het eindpunt.
Dat eindpunt ls een automatisch
werkende verbrandingsoven. Die na
tuurlük wel zodanig is geconstrueerd,
dat het ons moderne huisvuil (ook de
plastics) grondig kan vernietigen. En
die bovendien de capaciteit heeft om
een elektriciteitscentrale aan te drij-
ven, die de woonwük van stroom kan
voorzie»i.
In dit „verbrandingshuis" staan
turbines opgesteld, die voor de pneu
matische kracht zorgen. Hun capa
citeit kan worden afgesteld op een
vuiltransport over 2% kilometer <of,
bü iets meer vermogen over vier ki
lometer). Wanneer de installatie dus
in het hart van de woonwük wordt
opgesteld, kan een gebied van vüf
tot acht kilometer in doorsnee wor
den bediend.
Een elektronisch systeem zorgt er
voor dat niet tegelükerrijd alle in-
worpluiken in een stortkoker kunnen
worden geopend. Dan zou er name-
1 lijk teveel luchtdruk verloren gaan.
Maar wie gooit er precies op het zelf-
de moment als zün buurman iets in
j de vuilnisbak?
Als een veertje
De kracht van de luchtdruk is on
voorstelbaar groot. Bü de ontwikke
ling van het systeem heeft men proe
ven genomen met het in de rioolbuis
werpen van zeer zware voorwerpen
Een zware auto-accu, die door een
stortkoker in het riool verdween,
werd daar als een veertje doorheen
geblazen. Twee van de drie turbines
zün voortdurend in bedrijf- De derde
wordt automatisch ingeschakeld wan
neer een zodanig zwaar voorwerp in
de buis is gekomen, dat meer kracht
is vereist.
Natuurlük zou het aanlegggen
van een dergelük rioleringssysteem in
oude steden enorm kostbaar zün. Bü
de bouw van nieuwe woonwüken of
satellietsteden kan het echter gelyk
gebeuren met de aanleg van het nor
male rioolstelsel.
Dat gebeurt dus thans in Sundy-
berg. Zoals het eventueel ook zou
kunnen in büvoorbeeld Zoetermeer.
Er is echter één verschil. In Zoeter
meer zou het de lasten van de ge
meente zodanig verzwaren, dat men
er zelfs al zou het op de lange
duur de kostbare reinigingsdienst
overbodig maken eenvoudig niet
aan kan beginnen. Want Nederlandse
gemeenten zijn straatarm.
In Sundbyberg (als gemeente mis
schien ook wel arm) is het vuilnis
rioolstelsel echter een proefobject
van de Zweedse regering, die zaken
als milieuhygiëne en algemeen wel-
zün als nationale zaken beschouwt.
En daar investeringen tegenover wil
stellen.
Zo ver zal het in ons land ook nog
wel komen. Al zou het alleen maar
noodgedwongen zün. Want geen zin
nig mens zal geloven, dat er over
vüftig jaar nog vuilnisauto's door
onze straten rüden en mannen zware
emmers in die auto's moeten leeg-
storten. Dat kan eenvoudig niet. Het
Een schets van het Ham-
burpse project Centraal de vuil-
verbrandingsinstallatie met de
turbines. De zwarte lijnen geven
de weg aan die het vuil moet af
leggen.
is nu al bespottelük. Laat staan in
het jaar 2020. Eerder is het mogelük,
dan in dat Jaar het vuilni6riooi al
weer antiek is.
