Hoge officieren in Biafra rotseerden gen. Ojoekwoe ;Chinese leger voert grote wervingsactie Stille staatsgreep ging aan capitulatie vooraf Bonn krijgt steun van cle oppositie en minister Schumann AFPERSER VAN ALEX McKAY AANGEHOUDEN Ingestort kreeg van een geheime missie. Zijn Spi A\ aarschuwing van Israël aan Libanon Intelsat-3 op juiste plaats Tweede ruilhart i VIJFDUIZEND OOSTDUITSERS GEVLUCHT CARLISTEN TELEUR GESTELD OVER BEVALLINC IN NEDERLAND ACHTERGRONDEN VAN DE STREJD IN NIGERIE In vogelvlucht {ATERDAG 17 JANUARI 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 9 LONDEN (AP) De politie van Londen heeft vanochtend een 25-ja- rige man aangehouden op beschuldi ging van poging tot afpersing van Alex McKay, wiens vrouw Muriel al (Van onze speciale verslaggever) LIBREVILLE (GPD) De overgave van het onafhankelijke ifra is het directe gevolg geweest van een geruisloze staats- gep, waarbij de man die tweeëndertig maanden lang als een ofeet het volk van de Ibo's heeft geleid, generaal Ojoekwoe, dwongen werd het land te verlaten. Deze conclusie mag ïden getrokken, nu stukje bij beetje de laatste uren van jfra kunnen worden gereconstrueerd. t zetting voor het buitenland de schijn directe raadgevers en generaal-ma joor Madieblo zouden en moesten met hem vertrekken. Generaal Ojoekwoe verklaarde zich bereid zijn buitenlandse ver blijfplaats voorlopig geheim te hou den, teneinde te verhinderen dat hij aan het afleggen van politieke ver klaringen aan de pers niet zou kun nen ontkomen. Hij moest gedurende een bepaalde periode als politieke banneling geheel van het toneel ver dwijnen. laatste bijeenkomst van gene- Ojoekwoe met zyn voltallige :et en zijn hoogste officieren, plaats gevonden op vrijdag 9 ari in het seminarie „Madonna" ït plaatsje Ikiti op twintig kilo- westelijk van Oemoeahia: de je geheime verblijfplaats van raai Ojoekwoe in Biafra. een met een drietal bankstellen stouwde salon, voorheen rook- patvertrek van missionarissen earen, waren de voornaamste idvoerders dr. Louis Mbanefo, trechter van Biafra, Matthew i, minister van Binnenlandse dr. I. Eke, minister van üchting en generaal-majoor Phi- üfiong. Tijdens een bijeenkomst jonderdag 8 januari hadden zij «vergeefs getracht generaal Jjoe tot capitulatie of althans [onderhandelen te bewegen, m in Biafra stortte het front het was volkomen duide- dat het vertwijfeld Biafraans jniet meer betekende dan een groeiend verlies aan mensen- Generaal Ojoekwoe weigerde te geloven. Volgens hem wa it drie Nigerlaanse divisies nog b niet sterk genoeg om heel a onder de voet te lopen. Hij van mening dat hy het Biaf- leger zou kunnen hergroep- m, zoals voorheen, een succes- igenoffensief te lanceren, jehele lange nacht van donder- op vrijdag hebben Ojoekwoe's standers, gegroepeerd rond dr. Mbanefo, vergaderd. Zij be- tenslotte Ojoekwoe desnoods rjn functie als staatshoofd te l Daarvoor hadden zij ech te medewerking nodig van een hoge officieren. anning wisten, dat zij niet op de be- bber van het leger, generaal- Madiebo, konden rekenen. Onder geleide Generaal Ojoekwoe en zyn gevolg met hun families werden in de nacht van zaterdag op zondag 11 januari onder militair escorte naar het vlieg veld Oega gebracht. Niet naar Oeli, zoals in vele berichten is gesugge reerd. In Oega is de laatste maan den inderhaast een stuk weg tot lan dingsstrip ingericht, teneinde als lou ter militair vliegveld te kunnen die nen wanneer Biafra onder de druk van Lagos ten behoeve van dagvluch ten met voedsel de rolbaan van Oeli zou moeten opgeven. In Oega werd hy opgewacht door de Zweedse graaf Von Rosen met een Super-Constellation van een niet nader genoemde Amerikaanse char termaatschappij. Het gezelschap van omstreeks dertig personen vertrok daarmee naar Libreville, de hoofd stad van Gabon. Op een duister ge deelte van het vliegveld stapte een deel van het gevolg en Hun gezin nen uit. Het vliegtuig steeg onmid dellijk weer op en ditmaal met onbe kende bestemming, al is het aanne melijk dat de route via Abidjan naar Lissabon leidde. Verloochend BEIROET AP. Reuter. De Israëlische premier, mevrouw Golda Meir, heeft gisteren Libanon gewaarschuwd. onmiddellyk de ontvoerder Israëlische nachtwaker twee weken vermist wordt. De aan- terug te zenden, omdat Israël anders gehouden man, Roy Edward Roper, geen andere keus zal hebben dan heeft, volgens de politie getracht j diens vrijlating te bewerkstelligen. McKay 2.000 pond sterling af te per- De nachtwaker. Samuel Rosenwa*- sen door te beweren dat hy mevrouw ser, werd in het begin van deze McKay gevangen hield. WASHINGTON <AFP» De Trans atlantische telecommunicatiesatel- liet Intelsat, die woensdag Is gelan ceerd is gisteren in zijn uiteindelijke geostationaire baan gekomen. Hy bevindt zich op 35.700 km. hoogte bo ven de Atlantische Oceaan, loodrecht boven een punt op de evenaar, ten oosten van de Braziliaanse kust. BONN (Reuter) De Westduitse kanselier Brandt verklaarde giste ren in het parlement, dat een niet- aanvalsverdrag met de Sowjet-Unie en andere communistische landen waardeloos zou zijn, als het niet ook Door de formulering, die generaal- majoor Effiong in zijn capitulatie- aanbod aan Nigerië heeft gebezigd. oin konden zij vertrouwen op voelt Ojoekwoe zich thans verloo- betrekking heeft op de Europese ecte adviseurs vaai Ojoekwoe en chend. Generaal Effiong noemde zijn grenzen. Volgens regeringskringen moment nog de machtigste voormalige commandant 'n „element betekent deze uitspraak dat Brandt 4e figuren in het binnenland, j dat de vreedzame onderhandelingen nadrukkelijk wil verklaren dat een I. Okpara en N. Oe. Akpan. met Nigerië in de weg heeft ge- niet-aanvalsverdrag zal inhouden, staan" en was bereid de resolutie J ^at Bonn de bestaande Europese van de Organisatie voor Afrikaanse grenzen respecteert en deze niet door Duitsland te herenigen tot een staat Eenheid, waarin Biafra wordt aanbe- middel van militair geweld zal pro- had opgegeven, volen onverwijld tot de Nigeriaanse j beren te veranderen. Dit beginsel zou il-majoor Philip Effiong en illitaire eommandant van het dyke front, brigade-generaal bleken wèl bereid het risico i:J sen hun hoogste commandant 5 ie kant te zetten. Zij meenden jïdoende steun in het leger te rekenen. Dr. Louis Mbane- het op zich. om als opper generaal Ojoekwoe in hech te nemen. wanneer hy zou wei- irich naar hun mening te voe- ipanning in de rookkamer van minarie „Madonna" was vry- wd 9 januari zeer groot. Aan- eigerde Ojoekwoe zyn rerking. Wel wilde hij voor de nrichten, mits zijn feitelijke af- kou beperkt zouden moeten blijven tot een niet-aanvalsverdrag. De tweedaagse debatten in de Bondsdag werden besloten met het voorstel van de oppositie (de chris ten-democraten) met de regering te gaan samenwerken by het trachten een vergelijk te treffen met Oost- Duitsland. Eerder hadden Kiesinger en Strauss, de leiders der oppo sitie. gezegd dat dev socialistische re gering van Brandt de pogingen om De Parijse gymnastiekleraar Jean Pierre Chopin keek uit het raam van zijn kamer, zag dat de vijfjarige Rafik Maliana aan de overkant op de zevende verdie ping van een flatgebouw uit het raam kroop, rende als een bezete ne naar beneden, stormde de straat over en kwam juist op tijd om het jongetje in zijn armen op te vangen. De wakkere Chopin hield er alleen een gebroken pols aan over (links). De kleine Rafik mankeerde niets (recht). Mijnstaking in Spanje De sta king die het werk bij de mijnen in Asturië heeft stilgelegd, heeft zich gisteren uitgebreid door de sluiting van opnieuw vier mynen. De staats- mynbouwmaatschappy Hunosa heeft 800 arbeiders by deze mijnen ge schorst tot 1 februari. Deze maat schappijdie 80 procent van de Spaanse steenkolen produceert heeft reeds 1100 mijnwerkers tot 26 februari geschorst. Aan de mijnsta king namen gisteren in totaal 7665 arbeiders deel. van wie by Hunosa 6315. maand door Arabische guerillastrij- ders ontvoerd uit het Israëlische grensdorp Metoellah en Libanon bin nengesleept. By wyze van vergelding j deed Israel een inval in Libanon en nam 21 Libanese burgers en militai- ren mee uit het Libanese dorp Kalla. Van deze 21 gevangengenomen U- banezen zijn er inmiddels vyf naar Libanon teruggezonden. Een van de voornaamste lelden van de Palestynse bevrijdingsorgani satie, Jasjreti, de man die de Ara bische commando-aanvallen tegen Israël leidt, is gisteren in Beiroet overleden. Hy werd op 29 december ernstig gewond toen hy een gebouw in aanbouw inspecteerde en iemand per vergissing een zak zand liet vallen die op het hoofd van Jas- reti terechtkwam. Jasjreti was het hoofd van het Palestynse Nationale Fonds en lid lid van het uitvoerende comité van de Palestijnse Bevrydingsorganisatie bouwkundig ingenieur. Vyf Egyptische officieren, die verantwoordelyk zyn gesteld voor het gelukken van de Israëlische kaping van het radarstation van Ras Gha- reb op 26 december vorig jaar, zyn ter dood veroordeeld, aldus het Liba nese blad „Al Hayat" van gisteren. Het blad had dit van diplomaten in Cairo vernomen. De beschuldigingen varieërden van verwaarlozing tot verraad. Een der Spionage in Slowakije Radio- Praag heeft meegedeeld dat de vei- ligheidspolitie in Slowakije een mili- ter dood veroordeelden was de com tair en economische spionagecentrum mandant van de basis, een kolonel, heeft ontdekt dat van Oostenrijk uit Eni&e onderofficieren zyn volgens het blad tot gevagenisstraffen ver oordeeld. Al Hayat schrijft verder dat volgens de zegslieden de von nissen niet zullen worden uitgevoerd „om de gevoelens van de Egyptische officieren niet te kwetsen". verscheidene geleid werd. Er zyn arrestaties verricht. Wapens inleveren De bewoners van Cyprus moeten binnen tien da gen eventuele wapens by de politie Inleveren. Als zij dit niet doen. wach ten hun strenge straffen, zo heeft de minister van Binnenlandse Zaken. Komodromos, gisteren bekend ge maakt. Agnew op Honolocloe De Ame rikaanse vice-president Spiro Agnew is vandaag uit de hoofdstad van Nieuw-Zeeland. Auckland. ver trokken naar Honoloeloe. Nieuw-Zee land was het laatste van de elf Azia tische landen die Agnew heeft be zocht. ANN ARBOR «AFP» - De 44-*ange Amerikaan Gerald Rector, aie in maart vorig jaar het hart van een ander kreeg, heeft gisteren in de me dische kliniek van de universiteit van Ann Arbor Michiganvoor de tweede maal een harttransplantatie onder gaan. federatie terug te keren, te aanvaar den. Tegen deze resolutie heeft Ojoek woe zich altijd met de grootste klem verzet, zich beroepend op tegen het volk van de Ibo's gerichte „genocide", 't argument voor rijn onverzettelijke houding en het offer van twee mil joen onderdanen. Daarom heeft generaal Ojoekwoe. in tegenstelling tot de afspraken met zijn opvolgers, later een verkla ring afgegeven, die in de gewyzigde situatie van thans klinkt als de bood schap van een messias zonder vol gelingen. betrekking hebben op de grens met Oost-Duitsland en op de Oder-Neis- se grens. Brandt verwierp opvattingen van zijn christen-democratische voorgan ger, dat de besprekingen met Mos- 3 INGKONG (Reuter) In volgens berichten die dl- aten in Hongkong bereiken, sji Wrvingscampagne voor het aan de gang, die mogelijk rootste is sinds het conflict J area. Na de voltooiing van de i.die veel mankracht had ge ls men begonnen op grote al mensen voor het leger op a »pen, aldus deze berichten. oorwaarden voor inschrijving j-J et leger zouden zijn verlaagd zijn meldingen, dat jonge man 16 en zelfs van 14 jaar opgeroepen. De normale üdsgrens is 18 jaar. - is de laatste tHd bezig zich te bereiden op een eventuele terwyl in dezelfde periode resultaat de in oktober be en Chinees-Russische besprekin- J' fier de grensgeschillen werden 84 to-Kanton deelde gisteren mee. «duizend man elitetroepen in W Kanton een conferentie zijn met het doel hun paraat- te verhogen. Het persbureau **China meldde dat genietroe- belaagd door zandstormen en temperaturen, telecommu- feleidingen leggen door de Gobi- tijn en het verlaten gebergte k Mongoolse grens. Volgens een bericht van de corres pondent van het Joegoslavische pers bureau Tan joeg in Peking, dat gis teren in Belgrado werd gepubliceerd, wordt in China veel belang gehecht aan het opslaan van voedselvoorra den en kweekt het leger zelfs groen te rond de startbanen van de Chinese vliegvelden. Volgens Tanjoeg wordt het Chinese volk herhaaldelyk ge waarschuwd voor oorlogsdreiging en opgeroepen zich „terstond" op een oorlog voor te bereiden. BONN (DPA) Bij de Westduitse opvangcentra in West-Berlyn en Giessen in Hessen hebben zich in het vorige jaar (1969» 5.273 vluchtelingen uit Oost-Duitsland gemeld. Ongeveer I.200 van hen zyn aldus de gegevens van het Westduitse ministerie van Binnenlandse Zaken, met levensge vaar gevlucht. In het afgelopen jaar kwamen II.702 Oostduitsers naar West-Duits- land met een officiële uitreis-ver gunning. In de periode van 1949 tot 1969 zyn volgens de gegevens van Bonn zes miljoen Oostduitsers naar West- Duitsland verhuisd. (Van onze correspondent) MADRID (GPD) Een woord voerder van het Madrileense hoofd kwartier van de Carlistenparty ver zekerde ons gisteren, dat er onder „een zeer groot deel van de carlisten in heel het land een gevoel van die pe teleurstelling, maar tegeiykertyd van berusting" heerst wegens het bericht dat de bevalling van Prinses Irene in Nederland zal plaatsvinden. De woordvoerder voegde hieraan toe dat de carlisten. ondanks de vu rige wens dat de geboorte in Spanje had kunnen gebeuren, in dit besluit berusten „omdat het de enige oplos sing is die tenminste het gevoel van waardigheid niet krenkt". Sommige carlisten menen dat men pas op het allerlaatste moment en niet om politieke, maar om zuiver medische redenen tot het besluit is gekomen dat de bevalling in Neder land zal plaatsvinden. De doopplech tigheid zal in besloten familiekring gevierd worden. De Spanjaarden zul len. volgens het communiqué, eerst één week na de doop het vurig be geerde prinsje of prinsesje te zien krygen. De plaats en manier waar op dit officiële debuut van het nieu we carlisten opvolgertje zal gebeu ren zal „te zyner tyd" bekend wor den gemaakt. De woordvoerder meende, dat het „waarschijnlijk" de prinselyke wo ning in Arbonne zal worden, het Franse dorpje vlak over de Spaanse grens, dat voor de carlisten gemak kelijk bereikbaar is en waar het prinsen paar reeds talryke aanhan gers heeft ontvangen. De Franse minister van Buiten landse Zaken, Schumann, heeft gis teren in Bonn gezegd, dat Frankrijk onvoorwaardelijk de politiek van Brandt steunt, die gericht is op con tact met Oost-Europa. Schumann verklaarde tegenover journalisten, na besprekingen met de Westduitse minister van Buiten landse Zaken. Scheel, dat er geen sprake van is, dat Bonns huidige streven naar verbetering van de be trekkingen met landen van het Pact van Warschau beschouwd zal wor den als concurrentie met Frankrijk. Volgens Schumann vult dit streven van beide landen elkaar aan. De modekoningen van Rome halen verlicht adem. De mannequins hebben op een vergadering (zie foto/ besloten na een achtdaagse staking genoegen te nemen met een tariefsverhoging van 20 pro cent en weer aan het iverk te gaan. Net op tijd voor de voorjaarscollecties. De capitulatie van Biafra doet de vraag rijzen hoe het mogelijk is ge veest, dat Ojoekwoe, die toch over tal van bekwame medewerkers kon beschikken, de strijd niet heeft kun nen volhouden. Hiermee wordt niet gedoeld op de laatste uren van het opstandige bewind: uit het artikel elders op deze pagina gebaseerd cp betrouw ciare achtergrond-infor matie blijkt dat Ojoekwoe ten slotte ten val is gebracht door een stille staatsgreep van hoge leger officieren. Wel doelen wij op de pe riode van enkele jaren, die aan de slotfase is voorafgegaan. Het is zon der meer „goedkoop" Engeland in dit verband de grote boosdoener te noemen, omdat het „terwille van de ohebelangen" de zijde van Gowon koos. Natuurlijk hebben de oliebe- langen een belangrijke rol gespeeld, maar dan ook wel om andere rede nen dan ordinair profijt. Velen ver geten, dat ol'e niet alleen maar een middel is om dikke winsten te maken Deze grondstof is doodeenvoudig on ontbeerlijk om fabrieken te doen draaien, het wegvervoer op gang te houden en huizen te verwarmen, on gerekend nog de duizenden bijpro- dukten, die overal in onze technische samenleving te vinden zijn en daar vaak een zeer belangrijke rol spelen Met het oog op het gevaarlijke ru moer m het Midden-Oosten en het uitvallen van het Suezkanaal heb ben de olieproducenten welbewust naar dichterbij gelegen oliebronnen gezocht en dnarby het oog op Nige- ric laten vallen. Vóór de oorlog om Biafra produceerden Royal Dutch/ Sliell en British Petroleum twintig miljoen ton olie per jaar, een hoe veelheid die men in enkele jaren tenminste wilde verviervoudigen. Nigerië zou ;lan een plaats gaan in nemen in de eerste rijen van de grote wereldproducenten. Maar waarom dan steun aan Nigerië en niet aan Biafra, omdat het toch om de olie ging en niet om het land, waar de olie vandaan kwam? In dit verband moet herinnerd worden aan de destijds in ons blad gepubiceerde mening van drs. E. Udoh. volgens wie Biafra s leiders mooi weer speelden met de grondstoffen van aangrenzende provincies, aangezien hun eigenlijke grondgebied daar niet over kon beschikken. Om de fantasie wat te helpen: gesteld eens. dat Friesland (overigens geen kwaad voord over de Friezen, het betreft nier slechts een voorbeeld zich zou afscheiden van Nederland en ter loops Groningen zou bezetten en be slag zou leggen op de zich daar be vindende gasvoorraden, dan zou een kkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk gestreden bij de herovering van Oost-Afrika en tegen de Japanners in Birma. Dit alles werpt wel een enigszins ander licht op de houding van Engeland dan sommige emotio nele uitbarstingen doen vermoeden. soortgelijke toestand ontstaan als tijdens de opstand in Biafra. Aldus de zienswij/e van de heer Udoh, zeil stammend uit het ..Nigeriaanse Groningen" Hoe dit zy. er zyn nog andere factuien, die de regering in Londen hebben bewogen om de zyde van Nigerië te kiezen. Men denke daarbij aan de wedijver met Moskou, dat gaarne bereid bleek wapens aan generaal Gowon te leveren. Enge land wenste zich wegens de hier boven genoemde „olie-strategie" niet zonder meer door de Russen te laten verdringen. En verder: te weinig is bekend, dat Engeland een bijzondere schuld aan Nigerië heeft. In de Tweede Wereldoorlog hebben honderdduizend man Nigeriaanse troepen aan de zijde van Engeland Maar niet alleen de steun van En geland heben de Biafranen moeten ontberen: ook de Afrikaanse staten weigerden hulp, met uitzondering van slechts een viertal (Tanzania, i Gabon, Ivoorkust, Zambia). De Afri- kaanse leiders beseften maar al te goed, dat hun staatkundige eenhe- den ondermynd zyn door sluimeren- 1 de conflicten tussen stammen, die j toevallig by elkaar behoren, omdat de grote koloniale mogendheden in de vorige eeuw nogal willekeurig met de grenzen zyn omgesprongen. De tegenwoordige Afrikaanse staten vormen veelal wankele eenheden. wier grenzen vaak dwars door de I stammen heen getrokken zijn, met al- le gevolgen van dien. Zouden zy nu Biafra hebben gesteund, dan zouden zy als het ware dynamiet hebben gelegd onder de zwakke fundamen ten van hun eigen min of meer toe vallige staten. De afscheidingsoorlog in Nigerië zou zich dan over geheel Afrika hebben vermenigvuldigd: een heel werelddeel zou een „massaal Nigerië" zyn geworden. Dit alles heeft tot de ondergang geleid van Ojoekwoe's poging tot de vorming van een zelfstandige staat. Géén hulp van de grote (rei mogendheden, géén steun van de Afrikaanse broe ders en tenslotte na het verloren gaan van de oliegebieden géén •conomische benen om op te staan. Het tragische is. dat by deze twist zo- I veel onschuldige vrouwen en kinde ren de dupe zyn geworden. Na Ojoekwoe is nu generaal Gowon in het volle licht van de wereldbelang stelling getreden. Men kan niet zeg gen. dat zyn recente optreden over matig sympathiek is geweest. Het spreekt vanzelf, dat hy baas in ei gen huis wenst te blyven en zich door niemand, ook niet door aller lei „coördinators" voor de hulp aan de hongerende bevolking, de wet wil laten voorsohryven. Maar hy wekte aanvankelyk de indruk, dat zyn land de overwinning op de rebellen wil de uitbuiten door de Biafranen op gevoelige wyze, d.w.z. door voortdu ren van de honger, te straffen voor hun verzet. Gelukkig is die eerste indruk aanrienlyk verzacht door la tere verklaringen. Daarby komt. dat Gowon het in 1966 nadrukkelyk niet eens was met de massamoord op de Ibo's in het noorden, op grond waar van men mag verwachten, dat hy persoonlyk ook nü niet door wraak zucht wordt bezeten. Daar staat dan weer de vraag tegenover in hoeverre hij zyn medestanders van hoog tot laag volkomen in de hand heeft. Er zijn namelijk fanatici in de Nigeri aanse gelederen, die het Biafraanse vraagstuk voor eens en voor „goed" willen oplossen door een soort „End lösung" voor de Ibo's. Anderzijds zal Gowon toch wel beseffen, dat zyn land na deze uitputtende oorlog élle krachten nodig heeft om er weer bo venop te komen. De vooruitzichten zyn zeker niet ongunstig Als Nige rië een periode van rustige weder opbouw tegemoet gaat. zal het over enkele jaren, omstreeks 1975 jaar- lyks een kleine drie miljard gulden winst uit de oliewinning kunnen trekken, een bedrag dat een zeer belangrijke steun kan betekenen voor het broodnodige herstel. Rl.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1970 | | pagina 9