„Ibo's dachten dat zij de
grootsten
waren
Conjuctuur 'n hachelijke zaak
ROOYAKKERS N.V.
FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT
Eerste ooggetuigenverslag uit verslagen Biafra:
Is mieneer Van
Aken gelukkig
Leidsch
Dagblad
Exclusief
MERCEDES-BENZ
Sterk begin
EATERDAG IT JANUARI 1970
LETOSCH DAGBLAD
PAGINA 7
LEIDSCH m DAGBLAD
Als ik tijd had zou ik meneer Van
Aken, fractieleider van de Partij var.
de Arbeid in de Leidse raad, willen
vragen: „Meneer Van Aken, bent u
gelukkig?" Dat is niet zomaar een
vraag en meneer Van Aken is er de
man niet naar om zich met een ja-
neenmening van die vraag af te
maken. Meneer Van Aken zou ook
wel gek zijn', om dat zomaar even te
zeggen, want hij is politicus, en echt.
dan wordt ja-neen-geen mening erg
moeilijk.
Toch is het een interessante vraag
en als ik even voor de heer Van
Aken mag antwoorden: ..Nee, hij is
vast niet gelukkig". En dat ongeluk-
log voelen hangt, volgens mij. samen
met de gang van zaken rond het
Progressief Akkoord.
Daarom kan meneer Van Aken niet
gelukkig zijn. Want hij is politicus
en fractievoorzitter. Dat betekent dat
het hem gaat om macht. Dat is hele
maal geen vies woord, maar in de
politiek begin je weinig zonder
macht. En de PvdA-fractieleider
heeft aan macht moeten inboeten nu
vier van zijn trekpaarden de afgelo
pen maandag zich hebben losge
maakt uit zijn groep.
Dat betekent minder macht. Dat
komt dan door het programma van
het PAK. dat stelt dat er niet in het
college van B.enW. wordt plaats ge
nomen na de verkiezingen van aan
staande juni, als er geen meerderheid
wordt behaald. Die bepaling plus wat
er zo gesteld wordt over het aftre
den van wethouders tussentijds, als
er niet lekker bestuurd kan worden,
Is voorlopig een te grote hindernis
voor de PAK-tros gebleken.
Daardoor ontstaat er een nare si
tuatie in de Leidse raad. Tot voor
kort was het voor de leden zelf wel
gezellig. De burgemeester en wethou
ders deden voorstellen, de raad vond
het mooi, maakte wat kanttekenin
gen (een bezigheid die tijd en woor
den vergt), en Amptmeijer was te
gen. Helemaal alleen praktisch. Op
vriendelijk-sarrige toon in de oppo
sitie.
Ach, de tijd is voorbij en terwijl
Amptmeijers magen en vrienden nog
maar enkele jaren geleden kwamen
kijken naar de gebeurtenissen van
het hennep zaaien door hun voor
man, gaan wij nu op middelbare
scholen voorlichting geven over
„drugs".
Oppositionele Herman heeft kans
gezien ditmaal medestanders te vin
den in zijn aanval op de „autoritei
ten en het gouvernementele denken".
,Het zal er voor hem wel om gaan een
frisse wind te krijgen in de vaak in
derdaad muffe sfeer van de raads
zaal. waar men het o zo graag met
elkaar eens is en dat met steeds weer
andere woorden vertelt.
In het PAK-programma is van die
wind iets te vinden. Maar de bepa
ling over meerderheden en minder
heden en het aftreden van wethou
ders is de tegenpartij want die is
er nu in het verkeerde keelgat ge
schoten. Dat kan ik me voorstellen.
Leiden is een gemeente in last.
Financieel zit de stad aan de grond,
de sociale structuur wordt steeds
zwakker. De situatie schreeuwt om
een raad die het in grote trekken met
elkaar eens is en streeft naar verbe
tering van de noodtoestand. Die raad
moet, ook wat de bezetting aangaat,
sterker worden.
Als je kijkt wat er voor het be
sturen van een stad als Leiden alle
maal nodig is en dan beseft dat
raadsleden eigenlijk ook in de gele
genheid zouden moeten zijn om
alternatieven te geven voor de voor
stellen die het college van b. en w.
doet... Raadsleden zouden meer
moeten onderzoeken, meer moeten
aanleunen tegen de bron van intel
lect die Leiden rijk is: de universi
teit.
Nu is het zo dat de raad het col
lege van b. en w. volgt en dat de
universiteit zijn gang gaat. Bijvoor
beeld met het Witte Singelplan, bij
voorbeeld met het stopzetten van
intellectuele steun aan de schoolad
viesdienst enzovoort. Soms is er een
professor die zich wezenlijk voor
Leiden interesseert en dan gebeurt
er ook wat bij de studenten.
Dat is bijvoorbeeld het geval met
de Leidse biologen; studenten orga
niseerden de afgelopen zomer de
massale vergadering rond de elek
triciteitscentrale Zij gingen in het
voetspoor van hun hoogleraar
Kuenen, geboren en getogen in
Leiden.
De Leidse raad is nu te volgzaam,
maar het PAK biedt geen oplossing.
Integendeel.de sfeer is verhitter ge
worden, maar sr wordt nu tijd ver
daan aan het uithalen van persoon
lijke stunts. Fracties vallen uit el
kaar. Raadsleden die zich hebben
voorgenomen een wethouder eens
echt op zijn bliksem te geven, doen
dat maar nies, om niet in het PAK-
straatje te komen.
Er ontstaat nu al een sfeer van
regerinkje en oppositietje spelen.
Ondertussen groeien de problemen
van de gemeente. Het college van
b. en w. praat tenminste nog met
minister Schrx over de woningtoe
stand. De oppositieleden die er op
hebben aangedrongen, dat de burge
meester op het Binnenhof zou gaan
kamperen om Leidens noodtoestand
aan de man te brengen, hebben het
te druk om zelf enige pressie op
datzelfde Binnenhof uit te oefenen.
De aanhangers van meer traditio
nele stromingen hebben het van hun
kant te druk met te verklaren dat
het PAK-programma onhaalbaar,
ondemocratisch nog nooit vertoond
enzovoorts is. Verder wordt uit hun
hoek weinig vernomen. Het is tot
nu toe gebleven bij een goed be
doelde poging van een WD-com-
missie, die wel details vermeldt maar
Keen enkele 'ijn heeft.
En meneer Van Aken moet van
links naai* recnts rennen om te zien
of zijn politieKe vrienden nog wel
zijn politieke vrienden zijn. Nee ge
lukkig is hy niet.
JRS
(DOOR MAX HASTINGS
Biajra ligt aan brokken. De wegen in de verslagen oost-provin
cie zijn geblokkeerd door duizenden van honger stervende
vluchtelingen. Nog steeds komen eenheden Biafraanse sol
daten uit het oerwoud tevoorschijn om zich over te geven
aan de federale troepen. De verslagen militairen krijgen ten
minste iets te eten, maar de hongerende Biafraanse burgers
zijn er erger aan toe. Het Nigeriaanse Rode Kruis heeft on
danks alle mooie beloften nog maar heel weinig kunnen doen
voor dit ontredderde volk. Voedsel is er voldoende, zo heet
het in de officiële verklaringen van de regering in Lagos,
maar geen transportmogelijkheden.
Van plundering en genocide heb ik
niets gemerkt. Gisteren (donder
dag) zagen wij (vier Europese
journalisten) als eerste verslagge
vers kans de Niger rivier over te
steken en ver door te dringen in
het verslagen Biafra. Wij konden
meetrekken met de Eerste Nige
riaanse divisie, die doorstootte tot
op vijftig kilometer van het vlieg
veld Oeli, de levensader van wat
eens het trotse Biafra was.
Tn On its ja stromen de vluchtelingen
samen in de hoop een handje eten
te krijgen of hun familieleden
terug te vinden. Maar nog vele
duizenden hebben hun angst niet
kunnen overwinnen en verschuilen
zich meer dood dan levend
in het oerwoud.
Het moet gezegd dat het Nigeriaan
se leger, althans in On its ja zich
goed gedraagt. Waar mogelijk ver
delen zij voedsel onder de bevol
king: legerartsen verrichten kunst
en vliegwerk om de ellende van
de Ibo's een klein beetje te ver
lichten.
De landingsbaan van Oeli is, in te
genstelling tot eerdere berichten,
betrekkelijk licht beschadigd. Een
paar uur van puinruimen en her
stelwerkzaamheden zou voldoende
zijn om het vliegveld weer bruik
baar te maken. Er is nog geen be
gin gemaakt met het heropenen
van het vliegveld en zolang dit
niet is gebeurd, moet al het voed
sel met boten over de rivier de
Niger worden aangevoerd.
Respect
De gevangengenomen Biafraanse of
ficieren worden, waar ik dat heb
kunnen waarnemen, door hum over
winnaars met respect behandeld.
In één van de officiersverblijven
trof ik bier drinkend de Bia
fraanse brigade-generaal Conrad
Naaoo. adviseur van het Biafraan
se onderhandelingsteam„Ik be
treur het dat we niet eerder tot
onderhandelingen met de federale
regering hebben kunnen komen",
zegt Naaoo. Maar onderhandelin
gen vergen nu eenmaal een zekere
geest van bereidheid tot compro
mis. Die is aan geen van beide zij
den ooit aanwezig geweest. Er be
stond, naar Afrikaanse trant een
bijzonder soort van wederzijds ge
rechtvaardigde verontwaardiging
Naaoo vertelde over de oorlog, van
meer dan dertig maanden. „Wij
kregen onze wapens via het vlieg
veld Oeli. Met al het vet er nog
op gingen ze direct naar het front.
Een speciale moeilijkheid was dat
wij in ijltempo zonder training
moesten leren zeker twaalf ver
schillende soorten wapens te ge-
bruiken.
„Een paar weken geleden werden wij
strategisch buitenspel gezet, maar
toen wij ons tenslotte overgaven,
hadden we nog steeds wat munitie
en wapens tot onze beschikking".
Naai* zijn mening kwam de ineen
storting van het Biafraanse front
voor de Nigerianen toch nog als
een verrassing. „Zij zeiden dat zij
zich letterlijk dood zouden vech
ten". aldus een Nigeriaans offi
cier. „en wij geloofden dat perti
nent".
Brigade-generaal Naaoo, een paar
dagen geleden nog een opperoffi-
cier van het Biafraanse leger, nu
een gevangene. En ondanks alle
gastvrijheid die hij ondervindt ter
wijl hij geduldig wacht op trans
port naar Lagos, bestaat er geen
twijfel over de vraag die de over
winnaars zijn.
Plezier
Nigeriaanse officieren hebben intus
sen grof plezier om het bewijs dat
buitenlandse pessimisten ongelijk
hadden, toen zij na de zege een
slachting voorspelden. Zij vinden
ook een ruwe vreugde aan hun
overwinning op de rebellen, van
wie zij walgen omdat di- hen heb
ben veracht. „Die Ibo's dachten
dat zij de grootsten waren in
Afrika", aldus een Nigeriaanse of
ficier. „Het is goed dat ze hun
les hebben geleerd. Maar een ge
vangengenomen Biafraanse offi
cier moest in opdracht van de
federalen zorgen dat de genera
toren voor opwekking van elek
trisch licht niet zouden uitvallen.
Brigade-generaal Naaoo zegt:
„Kijk, daardoor konden we het zo
De Engelse journalist Max
Hastings, die sinds de ineen
storting van het Biafraanse
front in opdracht van ons blad
getracht heeft het bezette ge
bied te bereiken, is daar in ge
slaagd.
Wij wijzen u er, misschien ten
onrechte, op dat ons blad, om
de berichtgeving over het Nige
riaanse conflict in deze fase zo
volledig mogelij ijk te doen zijn,
zich de afgelopen dagen heeft
verzekerd van de diensten van
de joumalistische staven van de
Engelse Daily Express en Eve
ning Standard. Dit omdat het
ons, gezien de lange wachttijd
voor visa, op korte termijn niet
mogelijk was eigen redacteuren
naar Biafra te sturen.
lang volhouden. We beschikten
over veel hooggeschoolde technici
en leerden snel
In de federale frontlijn echter zijn
de schildwachten nog steeds schrik
achtig. Met vooruitgestoken bajo
netten roepen zij elke voorbijgan
ger luidkeels aan. De soldaten moe
ten een voortdurende kastijding
met woorden van hun officieren
ondergaan vanwege hun eindeloze
gestuntel im alles, of het nu gaat
I om rijden met militaire trucks of
het. bewaken van controlepunten.
Nog steeds stromen Biafranen bin
nen. die plotseling te voorschijn
komen met hun handen omhoog
en een uitdrukking vcm plotseling
begrijpen op him gezicht.
De federale officieren zijn woedend
over de ongezonde reputatie, die
hun mannen zich met him drasti
sche acties hebben verworven.
Daardoor, zo weten zfj, werden
vele Biafranen gedreven om door
ne vechten nadat elke hoop op
een overwinning was vervaagd.
Nu, terwijl de Oerlikon-kanonnen
nog steeds waakzaam op de he
mel gericht staan, worden vluchte
lingen voor een bioscoop ln Onist-
sja in een folterende hitte tesamen
gedreven. Er worden pogingen ge
daan om een bailey-brug te leg
gen tussen de overspanningen van
de brug over de Niger, die de te
rugtrekkende Biafranen maanden
geleden hebben opgeblazen. De
reparatie van die brug zal de aan
voer van voorraden buitengewoon
vergemakkelij ken
Filosofisch
Terwijl de federale commandant
met ons spreekt over de situatie,
komt een plaatselijk stamhoofd
zich bij hem aandiennen. ..Ik ben
chief Okoloeji", zegt hij. terwijl hij
een keurig visitekaartje overhan
digt. „Ik ben zojuist uit de wil
dernis gekomen. Tot juli was ik
door de Biafranen gevangen ge
zet. Sinds zij mij hebben vrijge
laten heb ik geen plaats om naar
toe te gaan. Kunt u mij één pond
geven voor eten en transport, naar
mijn familie?"
Het leger gaf hem het gevraagde
geld en beloofde hem bovendien
#>en vrachtwagen voor de 27 leden j
van zijn familie. Hij was echter
nog steeds ongelukkig: „Voor de
oorlog bezat, ik vier huizen in deze
stad", zei hij. „Nu heb ik hele
maal niets".
„Tja. dat gëbeurt nu eenmaal in
oorlogen", zei de federale com-
Biafranen te midden van
armzalige hutten bezig met mat
een maaltijd genoemd zou moe
ten worden te maken. Gieren
zijn eveneens op zoek naar voed
sel.
mandant filosofisch. Achter ons
staan de muren van zijn hoofd
kwartier, mottig van de kogelga
ten. En overal daaromheen zijn
de huizen en gebouwen van wat
eens een der grootste textielcen
tra van Nigerië was, beschadigd en
geblakerd. Met twee kinderen, een
grote mand en een elektrische ven
tilator schuifelde een vrouwelijke
vluchteling langzaam in de rich
ting van de rivier, waaruit de
restanten van de brug tragisch
omhoogsteken.
ADVERTENTTF
OEGSTGEEST
TELEFOON 01710—51855
UW DEALER MET DE
20 jaar ervaring
LEIDEN (GPD) Jongleren
met de conjunctuur is een
hachelijke zaak, want als men
op het ene punt ingrijpt, is er
grote kans dat het op een ander
punt misloopt. Er zijn uit het re
cente verleden volop voorbeelden
aan te halen van het falen van
regeerders en economen die
meenden door bepaalde maatre
gelen het economische Utopia te
kunnen verwezenlijken. „Man
denkt zu schieben, aber man wird
geschoben".
Vergeten wordt doorgaans dat wel
vaart alleen bestaat zolang iedereen
erin gelooft. Op het ogenblik dat de
welvaartspsychose een einde neemt,
houdt het publiek de hand op de zak
met het gevolg dat de bestedingen
teruglopen, de industrie voorzichtig
wordt met investeren, de belastingin
komsten dalen en een algemene re
cessie onvermijdelijk wordt.
Economen van naam wezen dat een
dergelijke beweging zich in de Ver
enigde Staten zal ontwikkelen en dt$
de invloed daarvan zal overslaan
naar de andere industrieel ontwikkel
de landen waar momenteel een stille
strijd tegen inflationistische ten
denties wordt gevoerd.
Keynes' weg
Met inflatie kan 1 ange tijd een
koortsachtige bedrijvigheid worden
opgewekt. De Britse econoom Keynes
wees indertijd de weg om door geld
injecties de werkloosheid uit te ban
nen. Tot dusver is er echter nog nie
mand geweest, die de juiste midden
weg kon wijzen. De Amerikaanse eco
noom Paul A. Samuelson, die als één
der voormannen van verlicht econo
misch denken in zijn land geldt, heeft
dezer dagen verklaard dat Keynes zo
dood is als Newton en Einstein, wier
baanbrekende theoriën door het ge
wijzigd inzicht zijn achterhaald.
Krampachtig vasthouden aan de
welvaartsgedachte kan grote gevaren
voor de toekomst verwekken. Reeds
staat ons land internationaal te boek
als de natie, die zich in het afgelopen
jaar een grotere mate van inflatie
permitteerde dan enig ander land.
Voor een deel was dat mogelijk om
dat er enige achterstand was ont
staan bij andere belangrijke industrie
landen, maar anderzijds moesten de
industrie en de exporthandelaren de
stoot opvangen door de concurrentie
positie in stand te houden met verla
ging van de winstmarge. Het is het
opeten van de eigen koek vóór het
deeg gerezen is.
Met monetaire maatregelen heeft
de Nederlandsche Bank getracht het
gety te doen keren. Het discontoratief
is in het afgelopen jaar enkele malen
verhoogd de banken werden aan ban
den gelegd met hun kredietverlening
en de kapitaalmarkt werd afge
schermd door een stelsel van vergun
ningen waaraan de kapitaalsemissies
zijn gebonden.
teren. In enkele maanden tijds een
stijging der investeringskosten van
ruim f 31.000 per bed. De rentekosten
komen voor Hoorn uit op f30.60 per
bed per dag.
Geen wonder dat de ziekenhuiskos
ten haast niet meer te betalen zyn,
want buiten de rente komt er nog zo
veel meer kijken om de ligkosten van
de patiënten te dekken.
Langs fiscale weg
Aangezien gebleken is dat conjunc
turele ingrepen uitsluitend langs mo
netaire weg niet doeltreffend zijn,
heeft de minister van Financiën sa
men met zijn staatssecretaris een
Kosten per ziekenbed
De gemeenten klagen ach en wee
omdat zij niet genoeg worden toebe
deeld uit de uit besparing beschik
baar komende middelen, open
bare nutsbedrijven moeten op de on
derhandse markt een ongekend hoge
rente betalen en ziekenhuizen en an
dere sociale instellingen weten niet
hoe zij het geld bijeen moeten bren
gen voor de noodzakelijke uitbreidin
gen.
Intussen stijgen de toosten hand over
hand. Nog maar enkele maanden ge
leden leende de Stichting Maas Zie
kenhuis voor investeringen, die neer
kwamen op een bedrag van f95.700
per bed dat aan de outillage werd
toegevoegd. Gerekend naar de rente
van 8 3/4 procent, welke voor het aan
te trekken kapitaal moest worden
neergeteld, kwam dit uit op f23.25
rentekosten per dag per bed.
Dezer dagen kondigde de Stichting
katholiek ziekenhuis St.-Jans Gast
huis te Hoorn een lening aan tegen
een rente van 8 3/4 procent teneinde
f 126.000 per bed te kunnen inves-
wetsontwerp opgesteld, dat voorziet
in de mogelijkheid om ook langs fis
cale weg in de conjunctuur een be
paalde richting af te dwingen.
Als de bestedingen harder oplopen
dan wenselijk wordt geacht zouden
verbruiksbelastingen op korte termijn
opgetrokken moeten worden, ter
wijl by een economische recessie door
belastingverlaging gezorgd zou wor
den voor het opvyzelen der bestedin
gen.
Het zou een conjunctureel Utopia
worden indien een dergelijke ingreep
mogelijk zou worden. Afgezien van de
politieke bezwaren, die er te
berde zouden worden gebracht als de
minister van Financiën eigenmachtig
de teugels zou aantrekken of laten
vieren zonder voorkennis van 't par
lement, lijkt het een uiterst discuta
bele kwestie of het mogelijk is om
bij een opgaande conjunctuur de
remme aan te leggen.
Remmen bij slipgevaar
Het zou zijn als de ervaring vaneen
deelnemer aan een antislipcursus, die
by de eerste slip probeert de rempe
daal in te trappen. Gegarandeerd dat
zijn wagen dan onhoudbaar gaat rond
tollen. Remmen op een gladde baan
zijn levensgevaarlijk, weet de instruc
teur te vertellen.
Economen zijn doorgaans eigenwijze
lieden, die menen dat zij het pu
bliek aan een touwtje hebben, maar
psychologen kunnen hen vertellen dat
niets moeilijker is dan de reacties van
de gewone man te voorspellen en te
beïnvloeden. Men weet nooit tevoren
hoe het publiek zal reageren.
Eén ding staat echter vast dat als
getracht zou worden om in een perio
de van hoogconjunctuur, welke tevens
een spanning op de arbeidsmarkt in
houdt, door belastingverhoging de be
stedingen af te remmen, de vakbe
weging onmiddellijk in het geweer
komt om een compenserende loons
verhoging af te dwingen. Het gevolg
zou zijn dat er een averechtse uit
werking zou optreden van hetgeen
werd beoogd.
Het valt nooit mee om een reef in
het zeil te leggen by harde wind. Ver
hoging van de loon- en inkomstenbe
lasting. de vennootschapsbelasting, de
omzetbelasting en de accyns op ben
zine met ten hoogste vyf procent mo
ge theoretison bezien de juiste me
thode zijn om de bestedingen af te
remmen, in dp praktijk zou'n derge
lijk stelsel onmogelijk te hanteren
zijn.
Dat heeft de regeringsreactie op de
incorporatie van de inflatie in de
loonbeweging bij de cao-grootmetaal
duidelijk bewezen. Theorie en prak
tijk zijn vaak heel uiteenlopende
zaken.
Ook al menen vele economen dat
zij aan d^ voeten van gamaliël heb
ben gezeten, dit wil zeggen een wijze
leermeester hebben gehad, toch zijn
zij er nog niet in geslaagd om de
steen der wyzen te vinden voor de
juiste conjunctuurbeheersing.
Voor het beteugelen van de inflatie
is het begrotingsbeleid als middel al
weggevallen; door loonkoppeling aan
de prijzen in de metaal-cao is ook het
loonbeleid uitgeschakeld. Daardoor
de krappe geldpolitiek, als conjunctu
reel wapen over.
Het nare van dat wapen is dat nie
mand van tevoren kan zeggen hoe
zwaar de wonden zijn, die geslagen
worden, of dat het bij een schermut
seling kan blijven.
DEN HAAG (GPD) Precies tien
minuten bleven er donderdag over
voor mr. Roelof Ne lissen, de nieuwe
minister van Economische Zaken,
om tussen afspraken door
snel even te lunchen. Het typeert
het tempo, waarin hij reeds de eer
ste dagen van zyn ministerschap
moest werken. Normaal wordt nieu
we bewindslieden wel de nodige tijd
gegund om zich te oriënteren op de
problemen die hen te wachten staan.
Voor mr. Nelissen was dat er niet
bij. Nog geen 24 uur na zyn beëdi
ging werd al van hem verwacht dat
hy beslagen ten ijs zou komen in de
vaste kamercommissie voor Econo
mische Zaken, die ingelicht wilde
worden over oe kwestie-Verolme.
Mr. Nelissen heeft de vuurproef
goed doorstaan. Hij bleek zich goed
te hebben ingewerkt en oogstte de
waardering van vriend en vijand voor
zijn eerst optreden in het parlement.
Ook door de persconferentie die op
de commissievergadering volg
de. sloeg hij zich goed heen.
Hij is hard en taai. De enige vrees
die men mag koesteren is. dat hij
nog eens in een fors conflict met
de oppositie verzeild zal raken. Hij
is namelijk opvliegend van aard en
maakt zich senl kwaad als hij wordt
geattaqueerd.
Men mag wel aannemen dat de
nieuwe minister zUn werk aan het
Haagse Bezuidenhout met lood in de
schoenen is begonnen. Het was be
kend dat hU nu niet direct stond te
trappelen van ongeduld om de fail
liete boedel van mr. De Block over
te nemen. De portefeuille van Eco
nomische Zaken biedt een jong en
ambitieus politicus, die aan zijn
toekomst denkt, op dit moment niet
veel aantrekkelijks. Het is niet moei
lijk te voorspellen dat er aan het
prijzenfront alleen maar gedonder
kan komen en dat fusies en concen
traties nog de nodige aanslagen op
de werkgelegenheid zullen doen.
Als mr. Nelissen de zaak-Verolme
binnen redelyke termyn tot een
bevredigende oplossing weet te
brengen, heeft hij al veel gewonnen.
De wijze waarop een bewindsman
start, is vaak belangrijk, omdat de
eerste indruk over zijn optre
den meestal blijft hangen. Het feit
dat mr. Biesheuvel hem bij de for
matie in 1967 niet zwaar genoeg
vond voor Economische Zaken is
mr. de Block zyn hele ministeriële
loopbaan door nagedragen. Zyn
tweede handicap was zijn stuntelige
optreden in de kamer. Mr. Nelissen
heeft wat dat betreft betere papie
ren. HU kan bogen op een zesjarige
ervaring als kamerlid en heeft
dus goede contacten in het parle
ment, iets wat men niet van elke
bewindsman kan zeggen.
De politieke invloed, waarvoor mr.
Nelissen daardoor in het kabinet kan
zorgen, heeft hem tenslotte op deze
post gebracht. Het is ook de reden
geweest waarom dr. Grapper-
haus, de staatssecretaris van finan
ciën, werd gepasseerd. Het hele ge
doe om de opvolging van mr. De
Block valt in wezen terug te bren
gen tot een partUtje touwtrekken
tussen kabinet en kamerfracties, dat
precies een week heeft geduurd.
Premier de Jong dacht aanvanke
lijk de zaak kwiek te kunnen rege
len door Grapperhaus naar Econo
mische zaken te dirigeren.
Dat minister Witteveen van va
kantie moest terugkeren, was dan
ook niet omdat hU >n de voordracht
van dr. Grapperhaus gekend moest
worden, maar omdat de fractievoor
zitters van ARP en CHU dwars la
gen en een zwaardere figuur op Eco
nomische Zaken wilden zetten.
Vooral de christelijkhistorlsche
fractieleider Mellema heeft de zaak
hard gepeeld. HU heeft zich van de
aanvang af tegen de benoeming van
dr. Grapperhaus verzet en zich niet
door De Jong laten ompraten Mel
lema had er genoeg van mensen op
posten te zetten, van wie hU niet de
zekerheid had dat ze zouden voldoen.
Hy had de steun van Biesheuvel,
die in Grapperhaus alleen maar een
verlengstuk ven de liberaal Witteveen
zag en niet een tegenspeler die een
prijsbeleid zou kunnen voeren zoals
de anti-revolutionairen dat voor
ogen staat.
Het is dan ook niet zo verwonde-
lijk dat mr. Geertsema, de fractie
leider van de liberalen in de twee
de kamer, de kandidatuur van dr.
Grapperhaus graag steunde. mr.
Geertsema had er alle belang bU
Iemand op Economische Zaken te
hebben, die het bedrUfsleven niet te
snel met een prUsstop zou lastig
vallen en die de kwestie-Verolme in
zijn geest zou kunnen afhandelen.
Dat wil zeggen langs de weg van
een rigoreuze sanering van het be
drijf.
Voorts behoefde mr. Geertsema
van dr. Grapperhaus niet te vre
zen dat hy straks met een wetsont
werp komt aandragen dat de basis
legt voor een onderzoek naar de
motieve en achtergronden van fusies
en concentraties in het bedrUfsleven.
De motie Goudzwaard-Nelissen, die
de regering het afgelopen najaar op
droeg een dergel Uk onderzoek aan te
spannen, stuitte indertyd op verzet
van de liberalen, die niets in een
dergelijk onderzoek zien. Men mag van
minister Nelissen aannemen dat hy
de motie, waaraan hU als kamerlid
zyn naam gaf, ook zal uitvoeren.
De nieuwe minister zal de komen
de weken door de oppositie stellig ook
aan zUn verdere daden als kamer
lid worden herinnerd.
Men mag echter aannemen dat
mr. Nelissen zich tevoren behoorlUk
heeft gedekt en de nodige garanties
van minister Witteveen heeft geëist.
HU heeft reeds laten weten de no
dige continuïteit te willen betrachten
tussen zUn werk als kamerlid en
zUn kamerlid en zUn verantwoorde-
lykheid als minister van Economi
sche Zaken. Dat zou hU waarschUn-
lUk niet hebben gezegd als hU niet
de nodige armslag heeft gekregen.
