j^eel acties
.oor Biafra
Koortsachtig overleg
na nederlaag Biafra
Grapperhaus minister
Verolme treedt
dit jaar af
Er is voor u
een bontmantel
Bij Witteveen
tustig weer
VOEDSELHULP EN TOEZICHT
WAARNEMERS OP FEDERALE
TROEPEN NU VAN BELANG
GEBREK AAN ALTERNATIEF
Honderd miljoen om
bedrijf te redden
HERSTEL
Amerika: meer
troepen terug
(3uc/
gericht 1 maart 1860
MAANDAG 12 JANUARI 1970
EIDSCH
No. 32990
DAGBLAD
teur: E. A. E. van Diahoeck
redacteur: Drs. J. R. Soeteohorst
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 14,85 per kwartaal (postabonnementen f17,25). f4,95 per maand (bU vooruitbetaling:), losse nummers f0,25
Witte Singel 1 Leiden - Giro 67055
Telefoon Directie en Administratie 25041; Redactie: 21507
overwonnene. Biafra's generaal Ojoekwoe.
tie
•1AG, BOLSWARD. BEESEL
*PD) Het tweede-kamerlid
A. Bos (CHU) heeft de rege-
Iraagd alles in het werk te
om de aanvoer van voedsel
t oorlogsgebied in Nigerië te
lorgaan. Den Haag dient zo
mogelijk contact op te nemen
Ver. Naties om een zo groot
aantal VN-waarnemers naar
ebied te zenden. Dit laatste si
punt in een verzoek van D'66
regering. Daarnaast wil D'66,
Haag de regering in Lagos
te voorkomen, dat de bevol-
i Biafra het slachtoffer wordt
presailles van Nigeriaanse
ik de PSP heeft de wens uit-
ïi dat Den Haag by Nigerië
land met klem aandringt op
;e6ten van zoveel mogelijk on-
::.e waarnemers, het zo spoe-
•'^lijk stationeren van een vre-
tet en onmiddellijke massale
|nvoer.
en is de regering aan boven-
tyiwensen reeds tegemoetgeko-
ministerraad vergaderde he
md over de tragische situatie.
ienruil Oost-Duitsland en
iitsland hebben zaterdag vier
teers, onder wie een vrouw
fr zuigeling, uitgewisseld te-
Oostduitsers. De Westduit-
in in de DDR gevangen op
_Jging van spionage en de
aers waren ervan beschul-
juten van de Oostduitse ge-
ienst te zijn.
ADVERTENTIE
It verwacht van heden tot
wond- hall tot zwaar be
naar geen regen van oete-
teatse'ijke vorming van mist.
tot matige wind uit zuide-
fctingen Dezelfde tempera-
s vannaag of iets lagere
(Opgemaakt te 12.40 uur)
•nier bestaat uit 16 pagina's
Op de regering van Kameroen is een
beroep gedaan de vluchtelingen uit
Biafra asiel te verlenen. Nederland
zal bijdragen in de verzorging dezer
vluchtelingen. Ook in Lagos worden
stappen ondernomen om de hulp aan
en de bescherming van de Biafranen
veilig te stellen. Met de VN en Ni
gerië is overleg gepleegd om het
aantal buitenlandse waarnemers in
het oorlogsgebied uit te breiden. Er
Is een bedrag van drie miljoen gul
den te beschikking gesteld voor voed
selhulp.
Van vele zijden blijkt men bereid
tot hulpverlening. Drie buschauffeurs
van de HTM zijn vanochtend in Den
Haag een 24-uursrit door Nederland
begonnen om geld voor Biafra in te
zamelen. De bus is ter beschikking
gesteld door de directie. De burgerij
van Bolsward zamelt gelden voor
Biafra in. In de gemeente Beesel-
Reuver in Limburg heeft het ge-
meentepersoneel een carnavalsavond
afgelast het vrijgekomen bedrag van
f 800 overgeschreven op giro Biafra-
hulp. In Enschede zijn scholieren in
actie gekomen voor hongerend
Biafra.
De overwinnaars. Nigeriaanse troepen voor de beslissende aanval op Biafra.
LONDEN/WASHINGTON/PARIJS (AP, Reuter, GPD)
Nadat vanochtend het vliegveld Oeli door de Nigeriaanse troe
pen werd veroverd is Biafra, afgezien van enkele beperkte
schermutselingen, onder de voet gelopen. Hoewel van Bia-
fraanse zgde een totale nederlaag nog niet is toegegeven spre
ken gevluchte functionarissen van hulporganisaties van een
Nigeriaanse overwinning.
Nu het Biafraanse staatshoofd generaal Ojoekwoe gisteren zijn
land heeft verlaten lijken de Biafraanse troepen volkomen gedes
illusioneerd bij duizenden de strijd te staken en het oerwoud in te
vluchten. De verblijfplaats van Ojoekwoe is nog onbekend.
Alle aandacht van de wereld richt
zich op de problemen die door
de Nigeriaanse overwinning zijn ont
staan: de honger onder de vluchte
lingen en het gevaar van volken-
moord. In Washington, New York.
Parijs, in de Nigeriaanse hoofdstad
Lagos, in Genève waar het Interna
tionale Rode Kruis gevestigd is en
in Stuttgart bij de Joint Chruch Aid
(de kerkelijke hulporganisatie)
trachten diplomaten en hulpfunctio
narissen maatregelen uit te werken
om de nood van de Biafraanse be
volking te lenigen en een moord op
het zieltogende volk te voorkomen.
Het belangrijkste probleem bij het
op gang komen van de hulpverlening
is de coördinatie en de mogelijkhe
den van vervoer; bij de volkenmoord
is het de instelling van een korps
van neutrale waarnemers.
Liquidatie
Berichten van het front bevestigen
het vermoeden van de Biafraanse re
gering dat de Nigeriaanse troepen,
althans al in incidentele gevallen
overgaan tot liquidatie van Biafra
nen. Prinses Cecil Bourbon de Par
ma, zuster van Prinses Irenes echt
genoot Carel Hugo, die gisteren uit
Biafra in Parijs aankwam, schetste
gisteren tegen onze redacteur
Jan van Beek de situatie achter de
Nigeriaanse linies als volgt
„Achter het front worden mannen,
vrouwen en kinderen van elkaar ge
scheiden. Mannen worden geliqui
deerd, de vrouwen verkracht en de
kinderen weggevoerd".
President Nixon en premier Wil
son hebben tijdens een reeks van
telefoongesprekken die zij het afge
lopen weekeinde over deze kwestie
hebben gevoerd, besloten hun hulp
acties te coördineren. De Britste re
gering heeft bij wijze van een eers
te maatregel een Hercules-vliegtuig
met 9.000 kilo geneesmiddelen naar
het strijdgebied gestuurd. De Britse
regering zal de komende dagen nog
meer van dez~ initiatieven nemen.
In de Verenigde Staten staan een
groot aantal vliegtuigen met voedsel
en medicamenten gereed om naar
Nigerië te worden gevlogen.
Londen heeft inmiddels de Vere
nigde Naties verzocht een vredes
macht naar het betreffende gebied
te zenden. Hoewel de Britse rege
ring van Nigerië de verzekering heeft
gekregen dat de Biafraanse vluchte
lingen geen haar zal worden ge
krent, acht zij een dergelijke macht
noodzakelijk. Volgens berichten uit
de hulpbasis Sao Tomé zouden Bia
fraanse vluchtelingen door vliegtui
gen worden beschoten.
Het Rode Kruis heeft beslo
ten haar hulpverlening té"cbncentre-
ren achter de Nigeriaanse linies.
Omdat het vliegveld Oeli niet meer
te bereiken is na de zware ge
rechten (vannacht kon geen toestel
meer landen) ziet het er naar uit
dat de Gezamenlijke Kerken (Joint
Church Aid) hetzelfde zullen moeten
doen.
In een gisteren uitgegeven verkla
ring schetst deze organisatie de toe
stand in Biafra, waar nog maar
nauwelijks voedsel is en honderd
duizenden dreigen te verhongeren.
Enkele Afrikaanse staten hebben
zich bereid verklaard om vluchtelin
gen uit Biafra op te nemen Men
schat hun aantal rond de vijf mil
joen. Joint Church Aid heeft aange
drongen op internationaal toezicht
over Oeli om de hulpverlening snel
op gang te laten komen. De organi
satie vraagt ook garanties voor de
veiligheid van hulpmedewerkers en
missionarissen die in Biafra zijn
achtergebleven.
Een groot aantal functionarissen
heeft in het zieltogende gebied giste
ren geweigerd hun post te verlaten.
Dramatische situaties ontstonden op
Oeli, toen zij die wel vertrokken een
keuze moesten maken uit de
Biafraantjes, die met ben konden
meevliegen. In Jaoende, de hoofd
stad van Kameroen, voeren secreta
ris-generaal Oe Thant van de VN en
zijn collega van de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid, Dialo Telli, op
het ogenblik besprekingen. Thant
wilde geen commentaar geven op
verzoeken om een VN-vredesmacht.
Zie ook pagina 6: Biafra in
doodsstrijd.
Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) Minister
president De Jong zal waarschijnlijk
vandaag nog dr. Grapperhaus, staats
secretaris van Financiën, voordragen
als minister van Economische Zaken.
Oudminister Van den Brink, direc
teur van de AMRO-bank. op wie
alsnog een beroep werd gedaan het
kabinet uit de moeilijkheden te hel
pen heeft geweigerd, evenals drs.
Schmelzer, de fractieleider van de
KVP in de Tweede Kamer Drs.
Schmelzer kon niet op de uitnodi
ging van de premier ingaan wegens
zyn bindingen met Verolme. Daar
door kwam men vanzelf weer bij dr.
Grapperhaus terecht.
ARP en CHU gaven dit weekeinde
nog steeds de voorkeur aan een an
dere kandidaat Verwacht wordt ech
ter dat hun beide fractieleiders bij
gebrek aan airernatieven hun verzet
zullen opgeven. De kans werd echter
met geheel uitgesloten dat men het
alsnog eens zou kunnen worden over
de kandidatuur van mr. R. J. Nelis-
sen, de economische specialist van de
KVP-Tweede Kamerfractie, die ech
ter niet staat te trappelen van on
geduld om minister te worden
Het ministerie van Financiën zal
gten struikelblok vormen voor de
huurheffings- en subsidieplannen
van minister Schut. Hieruit kan wor
den afgeleid dat er geen nieuwe mi
nistercrisis in de lucht zit. Het mi
nisterie van Volkshuisvesting wenste
vanmorgen geen commentaar te ge
ven op geruchten dat ook de heer
Schut erover zou denken af te tre
den. Minister Schut wil gezinnen, die
te goedkoop in huurhuizen wonen
extra laten betalen. Hij heeft laten
berekenen dat dit minstens 25 mil
joen per jaar oplevert. Van dat geld
zouden dan de gezinnen die de huur
voor een bepaald type woning niet
kunnen opbrengen subsidie van het
rijk krijgen.
ROTTERDAM (GPD) Scheeps
bouwer Verolme overweegt af te
treden. Hij is bereid zijn functie
van president-directeur neer te
leggen onder voorwaarde, dat een
„nieuwe sterke man" de leiding
van het concern kan overnemen.
In het gezelschap van driehon
derd koperen jubilarissen en een
delegatie van de ondernemings
raad heeft hij letterlijk gezegd:
„Ik kan de leiding met een ge
rust hart overlaten aan het di
rectieteam".
Als datum voor zijn afscheid denkt
Verolme aan 4 september: de dag
waarop hij zeventig jaar wordt. Hij
heeft dan 24 jaar aan het hoofd
van zijn concern gestaan. De zaken
rond het V erolme - concern blijken
overigens niet zo goed te gaan als
werd verondersteld. Zo spoedig mo
gelijk zal Verolme weer enkele mil
joenen krediet krijgen van de rege
ring. Met dat geld kan hy dringende
zaken financieren, zoals de lonen
voor het personeel van zijn werven.
Krijgt Verolme het geld niet, dan is
het bedrijf gedwongen surséance van
betaling aan te vragen.
Inmiddels is uit het geheime amb
telijke rapport, dat de AR-fractie-
leider mr. Biesheuvel samen met
prof. H. Langman in opdracht van
de regering heeft samengesteld, uit
gelekt. dat er tenminste honderd
miljoen krediet nodig zal zijn om
het bedrijf te redden na de verlies
gevende activiteiten in de sector van
de mammoettankers.
De berichten over het aftreden van
C. Verolme komen niet als een vol
slagen verrassing. Al geruime tijd
speelt de scheepsbouwer met de ge
dachte de directie van zijn bedrij
ven uit handen te geven. In toespra
ken heeft, hij er enkele malen cp
gezinspeeld en in zijn jaaroverzicht
over 1969 is eveneens tussen de regels
te lezen, dat hij niet nog onbeperk
te tijd aan de leiding blijft van het
concern, dat hij van de grond af
heeft opgebouwd.
C. VEROLME
aftreden
Verolme's grootste zorg is, dat zijn
levenswerk in stand blijft. Daarom
neeft hij zijn voornemen ook afhan
kelijk gemaakt van de positie van
hef bedrijf. „Eerst moet mijn con
cern veilig zijn gesteld; als het schip
eenmaal uit de branding is, wil ik
me wel terugtrekken", zegt Verolme
met nadruk.
Van diverse kanten is de afgelopen
maanden sterke druk op de scheeps
bouwer uitgeoefend om zijn functie
ter beschikking te stellen. Aangeno
men mag worden, dat die aandrang
mede van invloed is geweest op zijn
nu min of meer definitieve besluit
de dagelijkse leiding neer tt leggen.
In kringen var de oppositie werd
zelfs de eis gesteld, dat Verolme
moest aftreden, toen het er in sep
tember om ging het concern voorlo
pig aan de gang te houden met een
overbruggingskrediet van 25 miljoen
gulden.
ADVERTENTIE
SCHMELZER
geweigerd
Nu bij Witteveen de hele
collectie bontmantels met kortingen
van 20% tot 30%
vanaf 15 januari
net even anders
HOE tragisch de militaire ne
derlaag is van het dappere
volk van Biafra, uit menselijk
oogpunt kan het einde van de
strijd slechts toegejuicht worden.
De hulpverlening aan de honge
rende bevolking kan nu immer»
op grote schaal worden aange
pakt, omdat zij niet langer af
hankelijk is van min of meer
clandestiene voedselzendingen.
Generaal Gowon mag dan als
overwinnaar uit de strijd zijn ge
komen, dit betekent allerminst
dat hij rustig op zijn lauweren
kan gaan rusten.
Integendeel, de Nigeriaanse rege
ring staat thans voor een giganti
sche taak, niet alleen en zelfs niet
ln de eerste plaats omdat het ma
teriële herstel een enorme in
spanning eist, maar bovenal om
dat zij alle denkbare medewer
king dient te verlenen aan de ge
teisterde bevolking. Van Nigerië
mag worden verwacht, dat het
zonder enige terughouding en
zonder enige discriminatie de
deur opent voor diegenen buiten
zijn grenzen, die de menselijke
nood. vooral onder vrouwen en
kinderen, op de kortst mogelijke
termijn willen beëindigen. Daar
bij mogen de Biafranen, al zijn
zij militair overwonnen, onder
geen geding worden achterge
steld.
Voor een doeltreffende uitvoering
van die hulp is scherp internatio
naal toezicht bij voorkeur mèt
sancties dringend noodzake
lijk, opdat elke kans op genocide
(volkenmoord) bij voorbaat is
uitgesloten. De strijd is zo goed
als ten einde. De vluchtelingen
moeten snel naar hun woonplaat
sen kunnen terugkeren, zonder
enige achterstelling voor de ver
slagenen. Generaal Gowon heeft
de broederstrijd gewonnen, maar
hij staat nu voor de moeilijke op
gave zijn door stam twisten ver
scheurde volk te herenigen. Een
opgave, die alleen verwerkelijkt
kan worden als hij begint op
royale wijze grootscheepse hulp
van buiten toe te laten.
SAIGON, DA NANG (AP)
Het Amerikaanse commando
heeft vanochtend bekendgemaakt
dat de eerste infanteriedivisie,
welke viereneenhalf jaar geleden
als eerste legereenheid naar Viet
nam werd gezonden, en het 26-ste
regiment mariniers, bekend door
de verdediging van Ke Sanh, uit
Vietnam worden teruggetrokken.
Deze twee eenheden zijn de eerste
troepen die naar huis worden ge
stuurd in de derde terugtrek
kingsfase van Nixon van nog
50.000 man tegen 15 april.
Als <f»
terugtrekking tegen 15 april voltrok
ken is. betekent dit, dat sinds Juli van
het vorig Jaar 110.000 Amerikanen in
drie fases teruggetrokken zijn. Dan
zullen er nog 434.000 man in Viet
nam achtergebleven zijn.
Uit het Leidsch Dagblad van
11 Januari 1870:
Noordwijk. De afdeling
Noordwijk der Vereeniging
ter bevordering van fa-
brieks- en handwerksnijver-
heid in Nederland, heeft deze
week een ambacht- en tee-
kenschool geopend met 15
leerlingen.
In den zoölogischen tuin
te Londen bevindt zich een
exemplaar eener nieuwe aap
soort. Het Londensch exem
plaar is van het vrouwelijk
geslacht en heeft een innige
vriendschap gesloten met
een jonge haan. Vaak neemt
zij den haan op den arm en
wandelt met hem rond.
evenals een vrouw die een
kind draagt.
