Pastoraal concilie is in
Noordwijkerhout begonnen
Corset redde
vrouw 't leven
Over onafhankelijkheid
wordt teveel gepraat
Potvis gestrand op de Wester schelde!
.Conflictsituatie met Rome niet denkbeeldig
Auteurs dreigen met maatregelen
Protest tegen
vernieuwing
Bijna 50 messteken
Nederlands team
trekt zich terug
uit de luchtrace
Surinaams bezoek in ons land:
SKELET NAAR MUSEUM IN LEIDEN
JAGINA 6
LLiDaCh DAGBLAD
Tegen uitgevers
lil
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM (GPD) „De le
venszekerheid van de Nederlandse
auteur staat op het spel". Dit zei
prof. dr. G. Stuiveling, voorzitter van
de Vereniging van Letterkundigen, op
de bijzondere vergadering die zater
dagmiddag in Amsterdam werd ge
houden. voornamelijk om te proteste
ren tegen het feit dat Nederlands
talige auteurs steeds meer in een
hoek gedrukt dreigen te raken. Door
deze afspraken eenvoudigweg naast
zich neerlegde.
Nu willen de schrijvers dat de uit- v
gevers, die met de boekhandelaren
wel bindende contracten afsloten. v
evenals met de drukkers, de binders
en hun personeel, ook bindende af-
spraken gaan maken met de schrij-
vers. die toch wel de belangrijkste
bijdrage leveren voor het tot stand
komen van boeken. Wanneer de uit- III
gevers niet op korte termijn willen
onderhandelen, dan gaan de schrij- -
NOORDWIJKERHOUT (GPD) Zondagochtend heeft bo
ven het huis van kardinaal Alfrink in Utrecht een reclame
vliegtuigje gevlogen met de boodschap „Eenheid met Rome".
De kardinaal vertelde dit onder grote hilariteit in zijn ope
ningsrede van de vijfde zitting van de plenaire vergadering
van het pastoraal concilie in Noordwijkerhout.
Uitgangspunt van het pastoraal
beraad is de dialoog. Het gaat in
de kerk niet oan de macht van de
meerderheid, maar om de kracht van
zoveel mogelijk gemeenschappelijke
overtuiging. Niet de kracht van het
aantal, maar de kracht van de ar
gumenten moeten de doorslag geven.
DEN HAAG (ANP) De
Stichting Katholiek Leven
Ijl uitgeefster van het blad.
ji "Waarheid en leven" heeft
i|j opgeroepen tot een manifes-
I tatie op het pastoraal conci-
I I lie in Noordwijkerhout. Er
zal dinsdagmiddag in Noord-
wijkerhout een verklaring
i worden aangeboden, waarin
I er door deze groepering bij
I de bisschoppen op aan wordt
gedrongen de band met Ro
me en het gezag van de Paus
niet aan te tasten.
Voor de manifestatie zijn
zoveel mogelijk priesters uit
het gehele land" uitgenodigd
naar Noordwijkerhout te ko
men. Het is de bedoeling, al
dus een verklaring van de
Stichting Katholiek Leven,
op waardige wijze een ver
klaring aan te bieden en
daarna in alle stilte huis
waarts te keren.
De Stichting Katholiek Le
ven, die zegt gesteund te
worden door 1500 Nederland
se priesters, is één van de
groeperingen die actie voert
tegen vernieuwingsbewegin
gen in de Nederlandse kerk
provincie ln Noordwijker
hout wordt ook actie gevoerd
door groeperingen die ver
nieuwingen in de R.K. Kerk
juist zoveel kracht willen bij
zetten.
Zijn commentaar was: „Het valt
mij tegen dat men na zoveel jaren
zijn aartsbisschop nog zo slecht
kent. Men had het geld beter aan
de kinderen van Biafra kunnen ge
ven".
Hij liet overigens de mogelijkheid
nog open dat de boodschap bestemd
was geweest voor de Raad van Ker
ken. die een paar huizen verder op
de Maliebaan in Utrecht is geves
tigd.
Dat met deze enkele woorden de
spanning reeds opgeheven is die
boven deze plenaire vergadering
hangt, valt te bezien. Dins
dag aanstaande komt het rapport
over het ambt en daarmee het celi
baat aan de orde en wanneer de
vergadering akkoord gaat met de
aanbevelingen die nu op tafel liggen
is een conflictsituatie met Rome
niet denkbeeldig.
Zullen de bisschoppen echter een
beleid bepalen dat overeenkomt met
de wensen van deze vergadering?
Het is tekenend dat kardinaal Al
frink in zijn openingsrede nog eens
het. karakter van dit pastoraal con
cilie heeft bepaald en in deze ka
rakterisering en taakbepaling be
paald minder ver gegaan is dan hy
eerder had gedaan.
T<
gil
Bright winnaar
SYDNEY (GPD) Generaal-ma-
jaar Diok Asjes, woonachtig in Me-
ico, die in een Aero-commander met
kapitein T. W T. Bosch, gezagvoer
der van de KLM, heeft deelgenomen
aan de jubileum-luchtrace Engeland-
Austraüë, heeft zich op het laatste
traject naar Sydney uit de wedstrijd
teruggetrokken. Hij vloog zijn toe
stal voor Zwitserland. Aan boord wa
ren ook Do.iald B. G. Parser uit
Genève en B. R. Levie uit Cannes.
Frankrijk.
De wedstrijd werd niet alleen in
Engeland op de dag van het- vertrek
gekenmerkt door slecht weer, ook in
de laatste etappe heersten onge
kend slechte weersomstandigheden,
die het nodig maakten de eindvlucht
tot twee keer toe voor 24 uur uit
te stellen .Dit herhaalde uitstel is
voor de 59-jarige Dlck Asjes reden
geweest om. roen het slechte weer
de 60 toestellen aan de grond ge
kluisterd hiela, later op de dag toch
op te stijgen en rechtstreeks van
Griffith naar Sydney te vliegen, zich
daarbij uit dc wedstrijd terugtrek
kende. Hij landde omstreeks het
middaguur op het vliegveld van
Bankstown en steeg nauwelijks een
half uur later weer op om koers
te zetten naar Long reach in Queens
land en vandaar via Darwin naar
Europa.
De Engelse kapitein W J. Bright
is de winnaar van de luchtwedstryd
geworden. Dif is zondagavond be
kendgemaakt na aankomst van de
laatste etappe Griffith-Sydney.
GRONINGEN (OPDt Aan
haar corset heeft de 80-jarige
mejuffrouw Aafke Smit uit Gro
ningen het te danken dat zij nog
leeft. Als een pantser heeft het
kledingstuk haar beschermd te
gen de meeste van de tientallen
messteken, die haar vrijdagavond
in haar woning werden toege
bracht. Ter hoogte van de buik
telde de politie in de jurk van
mejuffrouw Smit 47 steekgaten.
Een aantal van de messteken
clrong dwars door het corset heen in
de bulk van de oude vrouw. Zij werd
echter niet levensgevaarlijk gewond.
Fn is na de steekpartij gewoon naar
bed gegaan. Pas de volgende morgen,
tegen 8 uur. heeft zij hulp gehaald.
De politie heeft de dader nog diezelf
de dag aangehouden en Ingesloten.
Het is een 26-jarige student in de
psychologie uit Groningen. Hij heeft
bekend dat hu eerst geprobeerd heeft
mej. Smit te wurgen. De student is
een vriend van een 20-jarig meisje
.lit Groningen dat ook psychologie
studeert en die bij het slachtoffer
op kamers woonde. Ook zij is inge
sloten omdat de politie op haar ka
mer hasjiesj heeft gevonden.
Hij liet de vrouw daarom los maar
greep onmiddellijk daarna het aard
appelschilmesje. In het wilde weg
bracht hij dc vrouw hiermee onge
veer 50 steken toe.
„Drang"
L.S.D.
„Dc had de innerlijke drang die
vrouw op dat moment van het leven
te beroven. Ik dacht door die vrouw
te vermoorden de oude Eva om het
leven te brengen en daarmee de
agressie in de mensen teniet te doen
heeft de student tegen de politie ge
zegd.
Na de steekpartij is de student naar
de kamer van zijn vriendin terugge
gaan in de veronderstelling, zoals h:j
zelf verklaarde „dat zij wel dood zou
bloeden".
Tegen elf uur kwam zijn vriendin
tnuis. De student vertelde haar dar.
hij de oude vrouw had gestoken. Het
meisje wilde toen naar de kamer van
haar hospita gaan. maar dat mocht
ze niet van de student. Even later
is ze er toch heen gegaan. Toen z«.
terugkwam zei ze tegen haar vriend
We kunnen beter weggaan". Zon
der zich om de gewonde vrouw te
bekommeren zün beiden toen naar
de kamer van de student gegaan in
een ander deel van de stad. Op die
kamer zijn ze zaterdag alle twee aan
gehouden.
Voor 't blok
geplakt met hun leuzen en voor he
denavond i6 de aula hun ter be
schikking gesteld om aan de leden
van de plenaire vergadering hun ge
dachten uiteen te zetten.
De voorzitter van de plenaire ver
gadering prof. dr. P. Steenkamp
heeft de vergadering bij voorbaat op
het hart gebonden toch vooral de
geest van telerantie te bewaren bij
hei behandelen van de gevoelige
vraagstukken dlie aan de orde ko
men.
de fusies in de uitgeverswereld ont- vers maatregelen nemen en acties
staan er zulke machtige lichamen
dat de auteur als enkeling er niet
meer tegenop kan en zelfs in ver
enigingsverband is het nog moeilijk.
Dat bleek duidelijk uit de medede
ling van drs. J. J. Klant, die na een
jaar onderhandelen met officiële af
gevaardigden van de uitgeversbond
de KNUB tot de ontdekking
kwam, dat de gemaakte „bindende"
afspraken niet werden nagekomen,
omdat het bestuur van de KNUB
voeren. Hiervoor werd op de verga
dering een actiecomité gekozen. De
voorzitter van dit comité is de schrij
ver Jan Bemlef, die al enkele plan- J
nen had, maar deze niet bekend
wenste te maken met het oog op het
verrassingselement. Wel werd op de
vergadering besloten op geen enkele g
wijze aan de activiteit van de boeken-
week en boekenmarkt mee te werken.
als de uitgevers hun afwijzende hou- z
ding niet op zeer korte termijn gaan r
veranderen. d
„Weliswaar kan naar buiten mis
schien wel eens de indruk zijn ge
vestigd dat de bisschoppen ,voor het
blok werden gezet' en dat zij onder
pressie gedwongen werden tot han
delen. Ik dacht van de andere kant
dat al degenen die het speciale ka
rakter van dit beraad verstaan er
ook begrip voor hebben dat de bis
schoppen in alle omstandigheden de
ruimte moeten hebben om met die
eigen verantwoordelijkheid die hun
binnen de geloofsgemeenschap is op
gedragen, krachtens het ambt dal
hun is toevertrouwd en naar hun I
eigen geweten beslissingen te nemen.
Zelfs geen besluit van een meerder
heid kan hun die eigen verantwoor
delijkheid afnemen".
Met deze woorden ontnam j
dunkt ons de kardinaal aan de
plenaire vergadering de kans om te
hoge verwachtingen te koesteren
omtrent een oplossing van de celi
baatkwestie. Of liet hij toch nog
een klein deurtje open? Weliswaar
benadrukte hij nog eens de collegia
liteit met de wereldkerk maar. maar
wees ook op ue eigen verantwoorde
lijkheid die oc bisschoppen hebben
voor de kerk van Nederland; een
eigenheid vooral in tucht, spirituali
teit en gelovig doordenken van de
heilsgeheimen.
Hierdoor kunnen spanningen ont
staan met. de wereldkerk en Rome,
zelfs conflicten. Maar conflicten kun
nen alleen vruchtbaar zijn. zo zei de
kardinaal, als ze de gemeenschap en
verbondenheid in dit geval met de
wereldkerk niet verbreken.
Geen
risico
Men mag geen conflict riskeren
tenzil men bij de wederpartij en
vooral in het eigen hart zulke ster
ke verbondenheid erkent dat de ge
meenschap er door niet vernieuwd
maar gelouterd wordt". Veel hoopge
vend noemde de kardinaal daarom i
„geduldige dialoog",
i Vreest Rome toch dat dit pacto-
j raai concilie tot. een conflict zal lei-
den? Kardinaal Alfrink moest bij het
begin van deze vergadering meedelen
dat de pronuntius mgr. Felici de
vergadering, in tegenstelling tot vo-
I rige vergaderingen niet zou bij
wonen. Hoewel hij 'n Den Haag en
ln Rome daar sterk op aangedron
gen had.
En in de laatste dagen nog ge
poogd had om de nog resterende
misverstanden rcr.d het pastoraal
concilie uit de weg te ruimen. Wel
heeft de paus medegedeeld dat hij
het beraad .met ziin gebed en in
tens meeleven volgt".
D't beraad wordt ook intens ge
volgd door de Septuagint-priesters,
de theologiestudenten en de jonge re
ligieuzen. Ten dele houden zij in
Noordwijkerhout een schaduwconci-
lie. De wandelgangen hebben zgj vol-
AMSTERDAM (GPD> „Er
wordt teveel over onafhankelijk
heid van Suriname gesproken,
zonder dat men bedenkt, dat de
drie leven van het koninkrijk in
staatkundig opzicht gelijkwaar
dige partners zijn. Men zou net zo
goed over de onafhankelijkheid
van Nederland kunnen spreken."
Dit zei de nieuwe premier van
Suriname, dr. J. Sedney, zater
dagmiddag bij zijn aankomst op
de luchthaven Schiphol.
Hij zei verder dat het eerste doel
van zijn bezoek is kennis te maken
met Koningin Juliana en de Neder
landse regering. Daarnaast ligt het
ln zjjn bedoeling besprekingen te
openen over extra financiële steun,
over steun bU de Invoering van de
sociale wetten, zoals de a.o.w. in Su
riname. en over steun bjj de vorming
van een eigen troepenmacht.
De besprekingen zullen waarschijn
lijk drie weken in beslag nemen.
De Surinaamse premier zei. dat het
niet zijn bedoeling is een gesprek te
openen over een wijziging van het
koninkrijksstatuut en zei ook niet te
verwachten, dat van de kant van de
Nederlandse regering dit onderwerp
zal worden aangesneden. De extra fi
nanciële steun is nodig om Suriname
uit het financiële slop te helpen,
waarin het land onder het regime-
Pengel is geraakt.
Eén van de grootste problemen
waarvoor de nieuwe regering zich ziet
gesteld is, aldus dr. Sedney, dat van
de aflossing en de rentelast van dc
leningen die door de regering-Pengel
zijn opgenomen. Deze lasten belopen
rond zeven procent van het totaal
van de uitgaven.
De regering Pengel is er by de in
vesteringen teveel van uitgegaan, dat
deze zoveel rendement zouden krij
gen dat de rente en aflossing ermee
betaald zou kunnen worden. Dit is
echter niet gebeurd.
Met de nieuwe premier arriveerde
de formateur en de voorzitter van de
staten. J. Lachmon. Hij zal op ver
zoek van de nieuwe regering Neder
landse parlementsleden inlichten
over de gebeurtenissen van de afge
lopen maanden in Suriname.
Op de foto: de Surinaamse
minister-president dr. J. Sedney
(rechts) en de voorzitter van de
Staten, J. Lachmon (links).
ic
Ook zal hy. naar hij zei, pogingen a
doen de vertroebeling die in de laat-1<
ste tijd tussen Nederland en Surina
me is ontstaan, te verhelderen. Ino
Nederland is teveel aandacht besteedle
aan mislukkingen en andere nega-i€
tieve zaken, en te weining aan goede71
dingen die in Suriname zijn en wor-b
den bereikt, aldus de heer Lachmon.tr
Gisteren is ook de nieuwe gevol-je
machtigd minister van Suriname dr.e
J. D. v. Polanen. in ons land aange
komen. Hij volgt mr. Lim A Po op.
Griep in Praag In Praag is hetj,
openbaar vervoer als gevolg van d«yf
griepgolf voor een deel tot stilstand,,
gekomen. De kranten schrijven, dafcj
circa duizend tram- en buschauffeurs^
ziek zijn. Enkele trajecten moesten,
worden ingekrompen. In de staa
Brno liggen 20.000 mensen met griei
te bed.
1 De politie veronderstelt dat de
scudent door het gebruik van verdo-
I vende middelen tot zijn daad is ge
komen. Op oudejaarsdag had hij lsd
gebruikt waarvan hij nogal van de
I kaart was geraakt. Hij was deze
toestand nog niet helemaal te boven
t'*en hij vrijdagavond zijn vriendin
bezocht.
Het meisje was echter niet thuis,
j De student ging desondanks naar
haar kamer om daar haar terug-
Komst af te wachten. Om het wacn-
tnn wat te veraangenamen zette hij
j de radio aan. Hij liet het toestel ken-
nelijk te hard spelen want tot twee-
j maal toe kwam mej. Smit klagen dat
j de radio zo'n lawaai maakte.
I De student is later naar de kamer
van mej. Smit gegaan. De vrou.v
had Juist met een aardappelschil
mesje een pppel geschild. Zij vroeg
de student of hij ook een stukje wil-
dt. Als antwoord op deze vriendelijke
viaag greep hij de oude vrouw bij
j de keel in een poging haar te wur-
gen. Tegenover de politie heeft de
sfudent verklaard dat hij zijn poging
riet heeft voltooid omdat hij niet
I genoeg kraent in zijn handen had.
r
LEIDEN/BRESKENS (GPD» Schipper J. van der Velde
van de garnalenkotter BR 23 heeft dit weekeinde de vangst
van zijn leven gedaan. Op een zandbank in de monding van de
westerschelde ontdekte hij zondagmiddag een gestrande pot
vis. Het ongeveer 16 meter lange dier werd bij het eerstvolgen
de hoogwater naar Breskens gesleept, waar het zondag door
duizenden mensen uit de wijde omtrek werd bekeken.
Dodenstad ontdekt By het
dorp Pulsano, in Zuid-Italië. zyn on
geveer 100 graven ontdekt, die date
ren uit de elfde of tiende eeuw vóór
Christus. De graven zouden al be
staan hebben eeuwen voor de oude
Griekse nederzettingen in het ge
bied.
NAVO-manoeuvres Het Noorse
leger heeft bekend gemaakt dat troe
pen uit Engeland. Canada. Italië, de
Ver. Staten en Nederland aan de
NAVO-manoeuvre „Poolexpress" zul
len deelnemen in noord-Noorwegen
van 24 februari tot 15 maart. In het
zelfde gebied zyn ook voorgaande
Jaren oefeningen gehouden en steeds
ls hierop kritiek geweest van de Sow-
Jet-Unie. dat in het hoge noorden
aan Noorwegen grenst.
I De potvis heefl een gewicht van
naar schatting tussen de 20 en de 30
ton. Het dier, een mannetje, is aan-
gekocht door het Rijksmuseum van
Natuurlijke Historie in Leiden. Het
is de bedoeling de potvis ter plaatse
te ontleden, een karwei waaraan vyf
man twee weken lang hun handen
1 vol zullen hebben. Alleen het skelet
zal in het museum worden bewaard.
I Professor dr L. D Brongersma. de
directeur van het museum, verklaarde
zondag niet U' weten of het mogelijk
zal zijn kopers te vinden voor de
traan, de (vrijwel oneetbare) spek-
I lagen en bepaalde vetten, waar de
1 farmaceutische industrie of fabrie
ken van schoonheidsmiddelen nog
wel belangstelling voor hebben.
Volgens professor Brongersma. die
zaterdagmiddag na een telefoontje
van het Loodswezen hals over kop
naar Vlisslngen reisde en daar een
boot charterde, bedraagt de leeftijd
van de potvis ongeveer acht jaar.
Het dier. dat leeft van inktvissen,
moet afgedwaald zijn van een school
waarin potvissen leven. Scholen pot
vissen worden tot bij de Azoren gesig
naleerd. Vroeger kwamen ze ook in
de Noordzee voor. Het is bekend, dat
de dieren kunnen duiken tot 7 k 800
meter. Om de enorme drukverschil
len te kunnen verwerken beschikken
ze over een verfijnd vatenstelsel.
Gestrande potvissen worden in
Engeland vrij geregeld gesignaleerd,
maar in Nederland vormen ze een
uitzondering. Bij Breskens strandden
in februari 1937 op vrijwel dezelfde
plaats als dit weekeinde twee pot
vissen. Indertijd werd één exemplaar
naar Temeuzen gesleept, het andere
bleef in Breskens. Beide potvissen
werden ook toen door professor
Brongersma ten behoeve van het
Rijksmuseum van Natuurlyke Histo
rie aangekocht. De skeletten zyn
daar nog steeds aanwezig. Door ruim
tegebrek is het echter niet mogelyk
de dieren „gemonteerd" te bewaren.
Het nu by Breskens aan een pols-
dikke kabel stevig verankerde exem
plaar werd zaterdag levend aange
troffen. Bij een stranding sterven de
dieren echter snel wegens ademnood.
Een potvis ls weliswaar een zoogdier
dat alleen bulten het water kan ade
men, maar zodra walvisachtigen ge
heel op het droge komen zijn ze niet
meer in staat de ademhalingsspieren
te gebruiken. Ze waren onder het ge
wicht van hun eigen lichaam ver
pletterd.
Bij het naar de wal slepen van de
potvis werd schipper Van der Velde
zaterdagochtend geassisteerd door de
reddingboot uit Breskens. Professor
Brongersma zei, dat met de aankoop
van het dier een fors bedrag is ge
moeid. Hy wilde hierover geen na
dere mededelingen doen. Met het
ontleden van de potvis zal pas over
enkele dagen een begin worden ge
maakt. De schooljeugd en andere be
langstellenden zullen nameiyk eerst
Opc de Spijkerplaat in die
monding van de Westerschelde
spoelde deze zestien meter lange
potvis aan. 'o
ia
in de gelegenheid worden gesteld he&e
dier te bekyken.
