Pop, seks en politiek
onder de loep in
(marathonuitzending"
Yon Sternberg
(75) overleden
«Kunstenaarsfecleratie
"wil de BBK royeren
£Rode
festiviteiten
j^programma
Martine Bijl maakte weer plaat
Radiodocumentaire over de jaren zestig
Marlène Dietrichs filmregisseur
1
L
-
en gióteren
ék
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 5
HILVERSUM (GPD) De Ja
ren zestig zijn belangrijke jaren
geweest. De VARA-radio besteedt
daarom in een radioprogramma
van drie uur aandacht aan de
grote veranderingen, die de afge
lopen tien jaar de samenleving
op onze aardbol zo indringend
gekenmerkt hebben. Deze mara
thonuitzending is a.s. zaterdag
avond van half zeven tot half
tien op Hilversum 1 te beluiste
ren
Samenstellers Henk van Stipriaan,
Willem L. de Jong en Co de Kloet
hebben er een half jaar over ge
daan om hun plannen te realiseren.
Ze hielden zich eigenlijk alleen in
negatieve zin bezig met hun taak:
er is zoveel gebeurd, waar moet je
Je gaan beperken? De norm „wat
zijn de belangrijkste gebeurtenissen?"
Rendez-vous met Marcel i treedt voor tal van Nederlandse
solisten uit de wereld van de gro
te en de kleine kunst. Aan de
uitzending iverken ook de Leidse
mont. Zo heet de grote kerst-
H low, die de TROS donderdag-
vond a.s. uitzendt. Het is een
to rogramma, waarin de beroemde Sleuteltjes mee
nj ranse zanger als gastheer op-
Is
n1
en
HOLLYWOOD (AP) Jooeph von
Sternberg, die beroemd werd als re
gisseur van Marlène Dietrich. is
gisteren op 75-jarige leeftijd in Hol
lywood gestorven.
De Weense filmer had tien dagen
geleden een hartaanval gehad. Hij is
55 jaar in de filmwereld actief ge
weest, maar vooral beroemd gewor
den door de films die hij in de
jaren dertig met Marlène maakte.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM (GPD) Het
ituur van de Nederlandse Fe-
ratie van Beroepsverenigingen
an Kunstenaars wil de BBK (de
eroepsvereniging van- Beeldende
[unstenaars) royeren. Een voor-
el hiertoe is gedaan aan de raad
an afgevaardigden, die eind ja-
uari bijeenkomt.
Het voorstel is, zo deelde federatie-
orzitter Jan Kassies gistermiddag
maandag) mee, gebaseerd op han-
slingen van de BBK, die in strijd
jn met de statuten van de federa-
e. Ook het feit dat de BBK door
lar akties en houding de belangen
H het aanzien van de federatie en
verder aangesloten beroepsvereni-
^ngen heeft geschaad, speelt een rol.
Aanneming van het voorstel kan
"^or de federatie gevoelig ledenver-
opleveren. De BBK telt ongeveer
1000 leden. De overige veertien be
roepsverenigingen, die bij de federa
tie zijn aangesloten, kunnen met enig
optimisme een ledental van 4000 pro
duceren.
In een brief heeft het federatiebe
stuur, waarin o.m. het eerste-kamer-
lid voor de, PvdA mr. G. P. J. Cam-
melbeeck zitting heeft, de BBK mee
gedeeld, dat het besluit tot het voor
stellen van een royement gebaseerd is
op uitspraken, publicaties en acties
van de vereniging, die samenwerking
met een aantal overheidsorganen on
mogelijk maken. Ook wordt bezwaar
gemaakt tegen een eenzijdige besluit
vorming binnen de BBK. die bindend
wordt, gesteld voor de andere be
roepsverenigingen èn de federatie.
Ernstig aangerekend wordt de BBK
verder, dat zy zonder voorafgaand
overleg de samenwerking met andere
beroepsverenigingen in het federatie
bureau heeft verbroken, evenals het
feit dat de BBK volgens het federa
tiebestuur onjuiste berichten heeft
verspreid met betrekking tot het
overleg met het Nederlands Verbond
van Vakverenigingen (NVV) over
aansluiting by dit verbond.
Hiertoe behoren „De Blauwe Engel",
..Marokko", ..Sjanghai Expres" „Blon-
ie Venus". „De Rode Keizerin" en
De vrouw als duivel".
Hij werd als Jo Sternberg in We
nen geboren, kwam naar de V.S.
i waar hij in 1914 een baantje aannam
voor het aanbrengen van coupures
m films. Hij beweerde, dat de film-
Industrie zijn naam had veranderd
loen hij assistent-regisseur werd. Joe
Sternberg werd verlengd tot het
aristocratische Joseph von Stern
berg zonder mijn kennis en zonder
dat ik geraadpleegd was.
Hij heeft zijn naam haast vorste
lijk gedragen. Hij hield zich afzijdig
van de filmkliek en hy kreeg een
reputatie zowel door zijn tempera
ment als zijn talent.
Von Sternberg maakte zijn eerste
film „The salvation hunters" in 1924.
Aan het eind van de jaren twintig
was hij vooral bekend om liet. melo-
diamatische realisme dat zijnij films
kenmerkte. zoals „Underworld",
„Dragnet" en .Docks of New York".
Hij deed het camerawerk in zijn
films meestal zelf en zijn fotografie
van Marlène Dietrich bracht nieu
we glans in de films van Hollywood.
Eens schreef zij aan hem: „Zonder
jou ben ik niets".
Nadat hij van Marlène Dietrich
afscheid had genomen, maakte hij
een aantal bekende films, zoals
..Crime and punishment". „The king
,teips out". ..Sergeant Madden", „The
Shanghai Gesture" en „Jet Pilot".
Tn 1964 schreef hy zijn autobiogra
fie ..Life in a Chinese laundry", de
titel van één van zijn vroege films.
De laatste jaren reisde Von Stern
berg veel naar filmfestivals in het
buitenland. Hij laat een vrouw en
twee kinderen na.
moest al snel plaats maken voor een
ander uitgangspunt: „wat zijn de
belangrijkste verschuivingen?" Met
als criterium die veranderingen, die
ook in de jaren zeventig nog zullen
doorwerken.
Men heeft zich op acht terreinen
geconcentreerd: de derde wereld, de
seks. de kerken, de Nederlandse par
tijpolitiek, de onderneming, de un
derground, de technische en medi
sche ontwikkelingen en tenslotte de
popmuziek,
j De VARA vroeg aan een aantal
deskundigen om ieder op htm gebied
een overzicht aangevuld met een do-
j cumentatie te maken van de belang
rijkste veranderingen en ontwikke-
lingen. De vraag was hierbij: „wat
I is in uw straatje gebeurd, wat ty-
1 perend is voor de verschuivingen?"
I De acht deskundigen <dr. C. van
Emde Boas voor de seks. dr. P. H.
van Gorkum voor de onderneming,
prof. dr. A. Hoogerwerff voor de
Nederlandse partijpolitiek, dr. C. W.
Rietdyk en dr. O. M. de Vaal voor
de technische en medische ontwik-
kelmgen, Jac. Roos voor de kerken.
I dr. K. L. Roskam voor de derde we
reld. Herman Stok voor de popmu-
i ziek. K. Zwart voor de underground)
stelden rapporten samen, die uitste
kende hand'eidingen vormden
vaak ook samengevat, omdat het
feitenmateriaa: altijd overstelpend
was voor even zovele documen
taires
Of. liever gezegd, werden het ze
ver. documentaires, die na elkaar zul
len worden uitgezonden, telkens on
derbroken door fragmenten popmu
ziek waarby uiteraard ook een toe- I
lichting op de ontwikkelingen in dit
amusement.
Het basismateriaal voor dit pro
gramma bestaat uit historische op
namen die overal vandaan gehaaid
moesten worden, omdat het omroep- j
archief niet toereikend bleek. De sa- 1
menstellers moesten daarom een be
roep doen op het archief van de
NOS-televisie, op grammofoonplaten
en op materiaal, geleend in Engeland j
en België. Het vrij geringe nieuw te
maken materiaal bestaat uit inter
views en discussies.
Henk van Stipriaan, die het pro-
gramma samen met Hans Emmering
zal presenteren, gelooft dat er voor I
een drie uur durend radio-program
ma beslist luisteraars te vinden zyn.
Het blijkt, dat groots opgezette radio -
uitzendingen de luisteraar juist pak
ken. „Vroeger zouder. we zo'n onder
werp over acht documentaires, uit te
zenden in acht weken, hebben uitge- 1
smeerd. Zo werken we niet meer.
En dan je hoeft niet de volle drie
uur uit te luisteren. We geven van
te voren een tijdschema, zodat de
luisteraar eventueel alleen het onder
werp. dat hy belangrijk vindt, kan
uitzoeken".
DINSDAG
4.10
Gala Nacht der Sterren: circusshow van bekende
Franse'artiesten, in kleur (AVRO)
6.50
De fabeltjeskrant (NOS)
7.00
Journaal (NOS)
7.07
De rare vogels, tv-serie voor de jeugd (AVRO)
7.32
Peyton Place, tv-feuilleton (AVRO)
8.00
Journaal (NOS)
8.30
Strange Report: Gyzelaar Wie niet leren wil.
moet sterven, tv-film, in kleur (AVRO)
9.10
Voor de vuist weg (AVRO)
10.10
Televizier (AVRO)
10.55
Liederen in kerstsfeer (AVRO)
11.00
Journaal (NOS)
11.05
Schaken voor beginners les 12 (Telear)
NEDERLAND II
6.50
De fabeltjeskrant (NOS)
7.00
Journaal (NOS)
7.03
Scala: informatief programma (NOS)
7.30
Komt allen tesamen: volkskerstzang in Eindhoven
(KRO)
8.00
Journaal (NOS)
8.20
Nog 10 minuten gesprek met Sjoukje Dijkstra
en Joan Haanappel, in kleur (KRO)
8.30
De kleine demokratie in bet bejaardentehuis, do
cumentaire (KRO)
9.10
Brighton Rock. speelfilm <rebaseerd op een roman
van Graham Greene (KRO)
10.40
Journaal (NOS)
V"
Ik klaag niet vaak over gebrek
aan coördinatie, omdat ik heel
goed besef dat je het met twee
netten niet iedereen naar de zin
kunt maken en overlappingen
vaak niet te voorkomen zijn,
maar 'l voorbeeld dat we giste
ren te verwerken kregen was
toch te frappant om onvermeld
te blijven. Om 20.20 begon op
Nederland 1 Achter het nieuws,
en op Nederland 2 de populaire
serie Please, sir. Geen klacht
dus. Dat om 20.45 uur de, VARA
verder ging met Ironside en de
NCRV met Kijkkyk, klopte ook
met de theorie. Maar daarna
ging het mis. Om 21.35 uur be
gon tegelykertyd op Nederland
1 de serie Zo goed als nieuw met
Wies Andersen in de hoofdrol,
en op Nederland 2 de televisie
monoloog Waar of niet. van Te
rence Rattigan met Dora van
van der Groen in de enige rol.
Allebei t.v.-spelen dus met een
Nederlandse bezetting, allebei
ook in kleur en allebei met een
Vlaamse acteur en actrice in de
hoofdrol, die bovendien nog met
elkaar getrouwd zyn ook. Had
dat nu niet anders gekund? Na
tuurlijk wel, want om 22.00 uur
begon op Nederland 1 'n Haar'
Hem-uitzending over de kansen
van het tweede huwelyk, terwijl
op hetzelfde ogenblik op Neder
land 2 de actualiteitenrubriek
Hier en Nu begon. Kennelijk
wilde noch de VARA, noch de
NCRV het eigen tv-spel een
half uur later uitzenden (na
tienen neemt de kijkdichtheid
stormenderhand af», maar zal
de NCRV nu werkelyk de illusie
gekoesterd hebben, dat veel
ménsen op Dora van der Groen
hebben afgestemd in plaats van
op Wies Andersen? Geheel los
van beider kwaliteiten als ac
teur/actrice. want die schat ik
van Dora van der Groen net zo
hoog als van Wies Andersen.
Maar een populaire serie met
Mary Dresselhuys en Ida Bons
en Hetty Verhoogt en nog en-
ADVERTENTIE
December is de maand
waarin de meeste rode
feestdagen gevierd worden.
Even zovele dagen
waarop vreedzaam wordt
gedemonstreerd dat het
Drink Establishment
voorgoed doorbroken is.
Door wie Door de vele
voormannen (waaronder
ook vrouwen) die het
revolutionaire elan, het
vurige esprit hebben
ontdekt van Martini Rosso.
Op de bewuste feest
dagen fonkelt in hun hand
het rode glas: Rode Martini,
puur of „on the rocks".
Of in 'n mix die niet te
zeer afwijkt van de leer.
Maar hoe dan ook,
altijd met het kruidige
aroma en temperament
die de internationale
kenmerken zijn van
de Rode Martini
beweging.
Sluit u aan!
Van onJse rtv-redactrice)
AMSTERDAM (GPD) Er is
weer een nieuwe plaat uitgeko
men van Martine Bijl. Het werd
tijd, want in dit land waar het
„veel" vaak belangrijker schijnt
te zijn dan het ..goed", dreigt
men anders in het vergeetboek te
geraken.
Het is een andere Martine dan we
tot nu toe gewend waren: volwasse-
ner. by tyd en wyle geëngageerd,
zich duidelyk bewust van welke kant
ze beslist niet en welke ze wél uit
wil. Ze haat de middelmatigheid; en
ze hekelt ze dan ook in een van haar
liedjes. Haar vaste componist en be
geleider Henk van der Molen, die
heeft getekend voor de arrangemen
ten en de produktie van deze plaat
haar eerste lp buiten het Duys-huis
Relax, welk label onlangs is overge
gaan naar de Bovema heeft voor
deze plaat een zestal nieuwe liedjes
geschreven. Twee andere Van der
Molen-melodietjes werden van tekst
voorzien door Martine's broer Jan
Byl en door Jules de Corte; één
liedje komt uit België «van Mie)
Cools en Bert Schoofs», drie num
mers zijn van Martines „oude liefde
Ann Sylvestre.
Martine heeft zelf voor de verta
lingen gezorgd, en ze bewyst daarmee
dat voor een goede vertaling ook een
stuk werkelijke muzikaliteit nodig is
Martine zelf. hoe kritisch ze ook is
ten opzichte van haar eigen produk-
ten vertelde ons over deze plaat
werkelyk enthousiast te zijn. ,.De
samenwerking met Henk van de:
Molen was ook dit keer weer erg in
spirerend. Ik ben ook erg dankbaar
voor het feit dat wy beiden voor
het maken van deze plaat de volle
vrijheid hebben gekregen van de
grammofoonplatenmaatschappij. Dat
is ook de enige voorwaarde om tot
een goede prestatie te komen".
Plannen voor de toekomst?
„Gewoon rustig doorgaan; iets
spectaculairs heb ik niet op het pro
gramma staan".
Belangstelling voor optreden in het
buitenland?
„Afgezien van België heb ik niet
de minste behoefte om in het buiten
land te gaan werken. Ik voel me in
eigen land het meest op m'n gemak,
kele acteurs, wint het natuurlijk
altyd van een monoloog, een
genre dat eigenlijk verboden
zou moeten worden, ware het
niet dat dat ondemocratisch zou
zijn. Ik vind die vrouwenmono
logen van Aldo Nicolai. die we
de laatste tyd te zien krijgen,
ook ongenietbaar. Dora van der
Groen kan het bezwaar van de
gekunsteldheid, die elke mono
loog aankleeft, niet geheel weg
spelen.
In Haar Hem maakten we
kennis met drie echtparen die
een tweede huwelijk waren aan
gegaan. Ze vertelden van ener
zijds hun lotgevallen, anderzijds
hun problemen. Een ernstig be
zwaar vond ik. dat we alleen de
visie te horen kregen van zeg
maar de weglopers uit het eer
ste huwelyk. Weliswaar werd
door niemand sterk de nadruk
gelegd op moeilijkheden in het
eerste huwelyk, maar af en toe
ontsnapte er toch wel iets, met
het gevolg dat mensen aange
klaagd werden zonder zich te
verdedigen. Daar kwam het in
feite toch op neer, en men had
mijns inziens pas moeten star
ten met deze documentaire op
het moment dat men ook de
eerste echtgenoot of echtgenote
bereid had gevonden voor de
camera te verschijnen. Op deze
manier greep men toch teveel
in in het leven van andere
mensen, dacht ik. Ook tegen
Kijkkijk had ik gisteren een
programmatisch bezwaar. Het
Noordwiikse hüisvrouwenl^oor
was leuk. daar niet van, maar
die fluitspeler met zyn humor en
dan nog zo lang dan kon na
tuurlijk niet die man was niet
leuk dankzij zichzelf) zoals die
Noord wij kse huisvrouwen), zelfs
niet leuk ondanks zichzelf (wat
af en toe ook nog een verdedig
baar uitgangspunt, kan zijn)
maar gewoon niet leuk, zelfs
niet ondanks zichzelf.
NICO SCHEEPMAKER
VOOR DINSDAG 28 DECEMBER
Hilversum I, 402 m.
AVRO: 18 00 Nws. 18.11 Radlojorun
18.25 Stereo: Lledjesprogr (Gr.) 18.50
Paris vous parle. 18 55 voor de kind.
19 00 Trefpunt: dlscussleruor. voor
act. zaken 19.30 Nws. 19 36 Van
avond: vrolijkheid, muz act. en we-
t-enswaardigheden 22.00 Hlering; De
kerk zal ons een zorg blijven: Jonge
ren zoeken naar een kerk om vrede
mee te hebbgn. 22 30 nws. 22.38 Med.
,22.40 Radlojourn. N.O.S.: 22 55 Stereo
Signaal Muz van eigen tijd (opn
23.35 Horizon: Volksmuz. uit Joego
slavië 23.5-24.0 Nws
11.02 Piek uur: wedstrljdprogr 1145
Aot. 11.55 Med KRO 12 00 Stereo
Van twaalf tot twee. gevar progr.
(12 22 Wy van het land; 12 26 Med.
tb.v. Land- en tuinbouw; 12.30 Nws.
12.41 Act. 13.00 Raden maar 13 15
13.20 Ondernemend) NCRV: 14 00
Groninger Bachverenlglng. het Noorde
lijk Fllharm Ork. en sol mod. gew.
muz. 14.35 Stereo: klas. gram muz.
I 15.0 In 't zilver: een progr voor ou-
j dere luisteraars. 16.00 Nws 16.02 Ma-
roesjka. kersthoorspel. 17.15 Stereo
Twin-Popradto voor t(W) leners
ners 17.50 Overheldsvoorl. -Terzake -
Inform. In kort bestek
dagen.
vastgebakken aan Nederland als ik
nu eenmaal ben"
Aangepast aan Martine's langzaam
aan veranderd repertoire zyn ook
de arrengementen anders dan gebrui-
gelijk: Martine zingt dit keer bij
groot orkest. Het is wel even wennen
Martine Bijl
enthousiast
na platen vol lieve kleine muziekjes,
dat wel. Maar het betekent bepaald
geen verlies.
Hilversum I, 298 ni.
KRO 18.00 Stereo: Metropole ork.
amusern. muz. 18.19 Ultz. van het Ge-
reformerd Politiek Verbond. 18.30
Nws. 18.41 Act. 1900 Stereo: Licht
ork. met sol. 19.40 Conclllepost-
bus (herhal.) 1945 Wie ls in gods
naam Jezus Christus. Ie* 20.00 Rol
lage 17 Het machien spel met
muz 21.10 Het Strand, Hoorspel 22.25
Overw 22.30 Nws 22 38 Parlements-
overzicht. 22 45 De zingende kerk:
muz lez 23 00 Kontekst Magaz waar
in op de dingen wordt doorgepraat
23.30 Zingen over uren, da
maanden 23.55-24 00 Nws
VOOR WOENSDAG 24 DEC EMBER
Hilversum I 402 m.
VARA: 7.00 Nws en ochtendgymn.
7.20 Soc. strijd 1 7 23 Stereo Lichte
gram muz (7.30-7.35 Van de voorpa
gina) VPRO 7.54 Deze dag VARA'
8 00 Nws. 8 11 Act 8 20 Stereo: Lich
te gram muz. (8.30-8.35 Van alle
markten thuis, praatje voor de huis
vrouw) 9.00 Stereo Klas symion.
muz. GR i 10.50 Voor de kleuters
Stereo Orgelconcert: klas muz 12 00
11 00 Nws. 11.02 Voor de vrouw 11 4u
Stereo; cello en plano klass en semi-
klas muz. 12.25 Promenade-ork met
zangsol amusern muz 12 54 Voor het
platteland 13.0 Nws 13.11 Act 13 25
Stereo: Ult eigen huls Studio-op
namen exclusief gemaakt voor de
VARA 13 45 Gesproken portret 14.00
Stereo Onder de mistletoe: licht, muz
progr 14.35 Een kerstboom staat over
al. hoorspel. 15 15 Morgen begint het
feest: gevar progr voor de Jeugd en
voor oudere luisteraars. (16.00-
16 02 Nws.) NOS. 17.02 Onder de
groene linde: oude liedjes VARA.
17.20 Stereo: Omroepork. pop-klass.
muz 17 55 Med.
Hilversum I. 298 m.
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord. 7 15 Op het eerste gehoor:
klas. muz. In stereo (gr.), met om 7.30
Nws. en om 7 32-7.50 Aot TROS 8 00
Nws. 8.11 Als dat zou kunnen: verz pl
progr. (8.30-8 32 Nws., 9 00-9.10 Gymn'
voor de hulsvrouw) 9.30 voor de kleu
ters. 9 45 Van 1685 tot vandaag, muz.
lea. 10.15 Voor de vrouw. 11.00 Nws!
Hilversum III 240 m.
NCRV: 9.00 Nws. 9 02 Zing, zing,
zing!; lichte vocale muz 100 Nws.
10.03 Mengelmuze: nwe langspeelpla
ten met kritisch com. N.O.S 11.00
Nws. 1.03 Muz. lezen (12 0 Nws
AVRO: 13.00 Nws. 13.03 Radlojourn-
13.06 Zet 'm op: vroiyk platenprogr.
(14,00-Nws 15.00 Nws. 16.03 Arbelds-
vitamln. pop verz pl. progr 16.0 Nws
16.03 Gimmick. Licht pl. progr 17 OO
Nws. 17.02 Radlojourn 1705-1800
Toppoppologypop- en countrymuz.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I.
NCRV 15.00 Abbott en Coatello. tv-
film. 15.25 Kleur: Een dag op Beetle
Rock. tekenfilm van Walt Dis
ney. 16.15 Een honderdjarige ln de
circuswereld, filmreport 16.30 Kleur
Schoonmoeders! TV-klucht 16.55:
Pauze. 17.00-17.35 Voor de kind. NOS
18.50 Kleur: De Fabeltjeskrant NOS.
19 00 Journ. NOS 19 07 Scala in
form progr CVK/ IKOR' RKK:
19.31 Kenmerk de wekelijkse Inform,
rubr over kerk en samenleving
N.O.S 20.00 Journ 20 20 Ultz van
de Partij van de Arbeid 20.30 Ultz.
Stichting Socutera NOS 20 36
Honderd mannen en een meisje (100
Men and a girl), speelfilm (Rijks
keuring: alle leeftydenj. 22 00 Kleur
Unicef: opnamen van de Gala-avond
te Parys 22.5 JOURN CVK IKOR
23.00-23 50 Oecumenische Kerstnacht
dienst. KRO/ RKK 23 55-01.00 Euro
visie. Viering van de Nachtmis
1° kerk van St. Petrus te Bastogne
(België).
Nederland II.
N.O.S.: 18 50 Kleur De Fa bel tl ee-
k™^t NOS: 19.00 Journ NCRV:
19.03 Scheepsjongens van Bontekoe
vervolgverhaal 10.12 Alleen op wee
f ami 1 lefeulleton19 27 Noem en
kel zyn naam: Een progr. van
toon. van dans en ballet.
N.O.S. 20 00 Journ NCRV: 20 20 twee-
kamP «I"»* tussen studenten
teams. 20.45 Kleur Het Zwnnenmeer,
ballet van Tsjalkowskv. uitge
voerd door de Wiener Symphonlker
olv. John Lanchberry; leden van
het Ballet van de Weense Staatsope-
Sl5n.al«f„^AVOnd"Unln«
