Oger Planchon pakte van „oude bekenden
Le Cid bij de Veren'
Nieuwe Bond temidden
laat
liet?
op uw
es uit
volledige
JÉOffl
Éektie!
IEDER ZIJN BOEK
neel in Parijs
'77ie Wild Bunch
HET KORT
Aangrijpende Western
Films
in Leiden
G 19 DECEMBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 23
7 I LIDO James Bond is er
weer In viiftien theaters in
(Door Frank Onnen)
IJS (GPD) Sedert Jacques Loussier en de Swingle-
wist iedereen dat in de muziek zelfs J. S. Bach voor
hennis niet langer meer veilig was, en in het theater is
wal wel Roger Planchon, de bekende leider van het
eater uit Villeurbanne, de arbeidersvoorstad van Lyon,
die ten aanzien of ten koste van Alexandre Du
ne Musketiers, Schakespeare en andere onaantastbare
n en figuren zich in overeenkomstige demonstraties had
aliseerd.
it voor de ouderdom, de geschiedenis, het aanzien, of het
is er ook in de kunst tegenwoordig niet meer bij, en de revo
lt alle taboes verdreven en heilige huisjes en zelfs kathe-
net de platte grond gelijk gemaakt. Niettemin lijkt op deze
die run naar de afgrond Roger Planchon in het Parijse
masse-theater met zijn jongste produktie nóg een stap ver-
tijn gegaan door nu zélfs Le Cid van Comeille waarvoor het
ie Franse jeugd al op de eerste schoolbanken bijna met de
wordt ingegoten aan een radicale, zorgvuldige, klinische en
vernietiging te onderwerpen. Een executie, die zich dan
Irekt onder de openhartige titelLe mise en pièces du Cid.
toning begint in het tradi- cultuur hun drie bipsjes af te vegen.
or van de Cid waarin men,
Corneille's voorschrift,
en Rodrigue ziet verschy-
r nauwelijks hebben de klas-
liefden hun eerste gedra-
nnen over de lippen gekre-
paleisfacade wordt open
door een sportwagen anno
rin een bebaarde jongeman
s in gezelschap van twee
rsonen. die in houding en
n terstond openbaren met
[ankelykheden van kunst en
advertentie
30
MA
dameshorloge
ouden armband 485.-
re modellen in goud
vanaf 335.-)
MA
n dameshorloge
ouden band 525.-
luna horloges
Shockproof
ot 31 december ontvangt u
ij aankoop van een Prisma
torloge gratis een doosje
Prisma mini-kalendertjes
A ouw horlogeband te klemmen.
Met die entree en tumultueuze inter
ventie is Corneille's mechanisme dan
uiteraard gelijktijdig geblokkeerd en
de commentaren en de praatjes van
het drietal vermengen zich met de
Alexandrijnen van de Cid tot een
roezige, explosieve cocktail, die, in
het verloop van de avond, met nog
talrijke andere ingrediënten wordt
aangelengd. Blote meisjes uit Hair,
bijvoorbeeld redevoeringen van Pom
pidou of Edgar Faure, citaten uit
stukken van Pirandello, Ionesco of
Arrabal, passages uit damesweek
bladen. een stuk verklarend voor
woord van Corneille's eigen hand tot
de Cid. llteraiie of actuele aanhalin
gen en toespelingen, die dan cok weer
onmiddellijk worden geïllustreerd of
gevisualiseerd door middel van pro
jecties uit Amerikaanse komedies,
filmfragmenten van de mei-revolu-
een massenet-opera, een flard Car
men-ouverture. plus nog een hoge
veelheid andere ..gags", waarbij
sprekers en spelers als in Alfred Lar
ry's legendarische Ubu Roi. via val
luikken in ondergrondse kelders of
onder enorme zeilen of voiles, on
der het oog van het publiek, uit de
gezichtskring verdwijnen
Dertig k veertig komedianten zijn
voor de uitvoering gemobiliseerd die
veelal in het orkest ook nog allerlei
tie of begeleid en uitgebeeld door I muziekinstrumenten bespelen en
balletten uit een musical, koren uit
Het 75 zangers tellende Maas
trichts mannenkoor zal als enige
Nederlands koor deelnemen aan het
Bela Bartok-concours dat van 28 ju
ni tot 3 juli 1970 in Debrecen (Hon
garije i wordt gehouden.
De Franse minister voor Cul
turele Zaken. Edmond Michelet,
heeft de Franse staatsprijs voor to
neel overhandigd aan de toneelschrij
ver Eugene Ionesco.
Deze prijs, waaraan een bedrag
verbonden is van 10.000 frank, is
hanteren, of. in het ballet, als dan
sers en acrobaten functioneren. Zei- construeerde"
den zag Parijs zo'n overdadige luxe
op een boul eva rd - toneel tentoonge
spreid en werd de veelzijdigheid met
dit meesterschap beoefend. De Fo
lies-Bergère, in dienst van de revo
lutie.
De ^revolutie' verpakt in de
veren van de Folies-Bergère.
loos te kijk mogen zetten. En ln die
geest diende men dan ook in de mei
dagen van 1968 de anti-kunst slo
gans van de „culturele revolutie" te
verstaan, die de studenten toen op
de muien van de Sorbonne en het
Odeon-theater kalkten.
Monstershow
Roger Planchon heeft met deze
monstershow die hij met de precisie
van een Zwitserse horlogemaker
opnieuw aangetoond
tot de allergrootste theater-regis
seurs van deze tijd te behoren. Maar
als filosoof of Juister executant van
I de „contestatie" schoot hij in logica
en doelmatigheid wel te kort. Als ar-
Een Folies-Bergère onderdaad, met
een dubbele bodem of een ideologi
sche strekking. Want met deze ma
teloze. exorbitante farce bedoelde
Roger Planchon de grondslag van de
theaterkunst zelf te ondermijnen
of op te blazen door, via een opera-
tie-uit-het-ongerijmde, te bewijzen
dat de absolute vrijheid in de kunst
ook al weer een doorgestoken kaart
of een impasse is gebleken, die in we-
i zen tot geen enkele uitkomst, ver-
j andering of revolutie voeren kon.
De „kunst" is een reservaat of uit-
voor het eerst uigereikt en wordt j laat geworden voor erotomanen, por-
toegekend aan iemand, wiens werk t nografen en andere dynamiteros en
en levensloop in heel bijzondere ma- opstandigen, die zich langs die weg.
te in dienst van het toneel hebben onder het geamuseerde oog van de
gestaan. gevestigde orde zelve nu straffe-
tillerist op het front van de burger
lijke consumptiemaatschappij, had
hij zich natuurlijk niet in een bour-
geosie-theater, maar op straat of
voor de fabrieken moeten opstellen
(gesteld dan al dat het „gewone
volk" zijn doorgaans zeer intellectue
le of culturele grappen en grollen zou
hebben begrepenEn dan te
denken, dat we indertijd op geschie
denisles hebben moeten leren dat op
24 augustus 1830 in Brussel de lont
van de revolutie, die een einde aan
het Verenigde Koninkrijk der Neder
landen zou maken, kon worden aan
gestoken dooreen opera, Auber's
Muette de Portici geheten. Het „ge
loof" in de kunst is er in ruim een
eeuw zo ook al weer niet op voor
uit gegaan.
Ik heb de vorige week al gewaar
schuwd dat de uitgevers ons in ver
bijstering gebracht hebben met hun
vulkanische werkzaamheden, zoals
gewoonlijk aan het einde van het
jaar. Ik kan dus niet anders doen
dan u een plankvol variatie aanbie
den. Van Hugo Claus een bundel kor
te verhalen getiteld „Natuurgetrou
wer" (De Bezige Bij. Amsterdam.)
Het zijn eigenlijk een soort hardhan
dige sprookjes, geboren uit woorden.
I vaste uitdrukkingen of namen. Het
zit allemaal vol barokke gedachten-
kronkels. sierlijk zwenkende zinnen
en poëtische beelden. Dit mag u een
eigenaardig mengsel toelijken het
is nog lang niet alles. In het forse
j boek komt men parabelachtige ver-
halen tegen en parodieën, bizarre en
surrealistische, grappige en ernsti
ge. Er is geestigheid, wijsgerigheid
en spot. romantiek en erotiek. Kort
gezegd, dit is de rijkste voorraad
menselijke en onmenselijke fantasie
altijd gebaseerd op iets reëels die ik
in tijden in handen heb gehad, met
dan nog die extra Claus-dimensie op
j zijn best.
Als u wilt lezen wat voor bijzon
ders er kan zijn aan een gemiddelde
jongeman, die mogelijk niemand op
j zou vallen behalve de schrijver C.
i Buddingh, dan kan ik u „De avontu
ren van Bazip Zeephok" De Bezige
Bij) zeer aanbevelen. Dit is een
1 lichtvoetige, maar zeker geen op
pervlakkige historie, deze simpele
gebeurtenissen in het leven van Ba
zip voor hij met zijn Agnietje trouwt
en het wonderlijke is dat deze sim
pele zaken onder Buddinghs pen
iets unieks krijgen. Buddinghs beste
werk.
Van „Turks fruit" Meulenhoff
Amsterdam) heeft de auteur Jan
Wolkers gezegd in een interview dat
aan het begin van het Jaar in dit. uw
eigen LD, heeft gestaan dat het min
der bezeten is dan ..Horrible Tango"
en minder beschouwend dan „Terug
naar Oegstgeest." Voorts heeft hy
verteld dat het een „geweldig boek"
is en dat het een verhaal is over een
liefdesgeschiedenis, die op een af- 1
schuwelijke manier eindigt. Een ver-
haal over datgene dat verdwijnt.
„Liefde verdwijnt, wist je dat?" De- 1
ze laatste hartekreet kunnen wy wel
als de ontdekking van de eeuw be
schouwen, terwyl de mededeling
door de auteur zuchtend geuit „Ik
geloof dat de humor in mijn werk
niet begrepen wordt," iemand al
leen maar kan brengen tot de ver
zuchting dat hy dan zeker vergeten
heeft die aan te brengen.
▼▼▼▼▼VVVVVVVVVVVVVVVVTV
Literaire kroniek
door
Clara Eggink
In „Verslag van een dictatuur"
De Bezige Bij» heeft de schrijver
er van. J Meester, zyn uitstekende
artikelen over Griekenland onder de
kolonels die verschenen zUn in de
Volkskrant, gebundeld. Wie weten
wil hoe het sedert 1967 in dit land
toegaat, is hier aan het juiste adres.
Ik heb van een en ander met belang
stelling en misschien nog meer met
onthutsing kennis genomen. Ik zit
evenwel met de vraag wat voor
soort volk die Grieken wel moeten
zyn. als'ik lees hoe politie en soldaat,
die toch ook Duitse bezetting gekend
hebben, zich nu te buiten gaan aan
de meest sadistische martelingen
van hun landgenoten.
„De val van zyne excellentie mi
nister Plas" van Marnix Gysen
(Nygh en Van Ditmar. Den Haag)
onderscheidt zich van het grootste
deel van het werk van deze beroem
de schryver, omdat er dat neem
ik tenminste aan geen gehalte
autobiografie in deze roman zit. Het j
is een verhaal vol hoon over het
leven van een nietsnuttige. maar wel
haatdragende, eer- en geldzuchtige
man die Plas heet en die kans ziet
minister van Openbare Werken te
worden. Voorwaar een plaats voor
veel geknoei als men kwaad wil. j
Zijn val is heel amusant want deze j
komt uit een onverwachte en onver
dachte hoek. Of deze minister al of
niet bestaan heeft, doet niet terzake
mogelyk lopen er veel Plasjes
rond.
Er is voor zover ik weet in lange
tyd niets verschenen van Clare Len- j
nart. zodat zy die haar werk (Mal- j
lemolen. Toverlantaren, Avontuur,
Rouska i kennen wel verheugd kun
nen zyn .„Een mus op je venster
bank" (Kosmos. Amsterdam) bevat
deels Jeugdherinneringen, deels
autobiografische, deels familiever
halen. Zy heeft wel meer het eigen
leven als onderwerp gekozen, zoals j
in Twee negerpopjes. Stad van ro
ze huizen b.v maar deze schetsen
zyn directer zou ik zeggen. Wat my
altijd zo geboeid aeeft in dit werk:
de krachtige realiteitszin met de
poëtische inslag, haar scherpe soms
ironische blik gepaard aan zacht
moedige wysgerigheid, haar levens
lust en h aar weemoedigheiddeze
elementen zyn weer in volle kracht
aanwezig.
En dan is daar nog Maarten Toon
der met „Een heer moet alles alleen
doen" (De Bezige By> waarin de al
by zyn leven onsterfelyk geworden
heer Ollie B. Bommel, gesteund door
zyn pientere Jonge vriend Tom Poes,
de machtige drama's met de Feunix*
de Toomviolen en met de Trullen-
hoedster na veel leed en stryd te bo-
ven komt. Overheerlyk en boven-
dien voorzien van een levensbericht
over de gebroeders Toonder door de
oudste. Jan Gerhard
CLARA EGGINK
LIDO James Bond is er
weer. In vijftien theaters in
ons land. waaronder Lido aar
de Steemstraat. is gisteren de
nieuwe sensationele monster-
produktie ..On her Majesty's
Secret Service" in première ge
gaan. Het was de zesde maal
dat het filmproduktieteam
Sal tam an-Broccoli een boek van
Ian Fleming van de plank
haalden met de bedoeling er
via een „vryhlyvend" scenario
opnieuw een kassucces van te
maken.
Dat zal de nieuwe Bondfilm
ongetwijfeld worden, en de
filmmakers verdienen dat ook,
vooral wanneer men bedenkt,
dat men niet kon beschikken
over Sein Connery. de acteui
die de vorige vyf produkties een
„eigen gezicht" gaf.
Hoe moeilyk het is in de voet
sporen te treden van films als
Dr No. Veel liefs uit Moskou,
Goldfinger. Thunderball en You
only live twice, werd bewezen
met de verfilming van het hoek
„Casino Royale" met Alec Gui-
ness en Peter Sellers, wat op
een volledige mislukking uit
liep. De Bond-cyclus. die een
langzame dood dreigde te ster
ven nadat Sean het 007-byltje
erby neergelegd had. heeft nu
echter weer een uitstekende op
volger gekregen. Het optreden
van de nieuwe 007-held: Geor
ge Lazenby roept m elk geval
geen weemoedige herinneringen
op aan good-old Connery
Voor een belangryk deel is
dat te danken aan de gewyzigde
Bond techniek De superheld
maakt met langer gebruik van
knappe technische vindingen
en vergezochte foefjes, maar
weet nu ne zaakjes te klaren
met een helder verstand, een
goedgevulae pistool en een paar
bonkige vuisten. Een nieuwe
Bona dus
In weerwil van die gewyzigde
Bondteciniek ademt „In dienst
van Hare Majesteit" toch ook
weer heiemaal de oude Bond-
sfeer De aartsvijand Blofeld.
gespeeld door de kaalhoofdig"
Telly Sa val as, verschijnt op
nieuw samen met enkele andere
„oude bekenden".
De opdracht voor Bond Is dit
maal om Blofeld. die zich op
een topje van een van de Zwit
serse Alpen heeft genesteld in
een fort. ouiten gevecht te stel
len. Hij moet voorkomen dat de
schurk de wereldmacht in han
den krijgt omdat hij beschikt
over een stof waarmee alle die
ren en planten onvruchtbaar
gemaakt kunnen worden. Dat
lukt tenslotte volgens een spe
ciale 007-techniek.
Maar voor het zover is kan
het bioscooppubliek genieten
van een stuk uitstekend ver
filmde sensatie van de boven
ste plank. Het is een spectacu
laire achtervolgingscène die een
van de spannendste is uit de
totale Bondcyclus. Het begint
met een „dodenrit" op de skies
en eindigt via bobsleden en kei
harde gevechten in een slytage-
slag met auto's, gevolgd door
een lawine.
De filmmagnaten Saltaanan
en Broccoli hebben, voordat al
les op ingenieuze wijze was ver
filmd. heel wat geld op tafel
moeten .eggen. Het bouwen van
een hoofdkwartier voor Blofeld
op de top van de Schilthom
kostte niet minder dan 600 000
gulden: het geweldige labora
torium zelfs meer dan een mil
joen.
Dat de film een groot succes
Wordt zal mede te danken zyn
aan Diana Rigg u weet wel
de vechtlustige Emma Pee! uit
de televisieserie De Wrekers
d.e er voor de eerste maal in
slaagt de liefde van Bond te
winnen, zy het dat het huwe-
Ujk in de film geen lang leven
beschoren is. Overigens wordt
het tragische slot van de film
verzacht door de wetenschap
dat acteur George Lazenby en
actrice D-ana Rigg na negen
maanden Bond-opnamen on
middellijk in het huwelyk tra
den
Reprise en
prolongatie
STUDIO De film „The
Graduate" Is terug in Lelden.
Het verhaal van de jonge afge
studeerde. die thuis komt. Hy
ontmoet de aantrekkelyke oudere
mevrouw Robinson op een par-
tytje by zyn ouders. Zy verleidt
hem en er ontstaat een niet al
te gemakkelyke verhouding. De
jongeman probeert met zyn ou
dere vriendin te breken, vooral
als hy haar dochter leert ken
nen. Uiteindelyk slaagt hy erin
om na onnoemelyk veel verwik
kelingen zijn doel te bereiken.
De film wordt geschraagd door
byzonder goed spel van Dustin
Hoffman als de jonge man,
Anne Bancroft als mevrouw Ro
binson en Katharine Ross als
haar dochter. Een onderhouden
de film.
CAMERA Petulia een
creatie van de fascinerende Ju
lie Christie biyft nog een
week aan de Hogewoerd De
liefde tussen een onstuimige
jonge vrouw met een ryke fan
tasie en een wat oudere man
door Richard Lister op boeiende
wijze in beeld gebracht.
LUXOR The Wild Bunch
de Westem-met-de-groots'te roep
sinds jaren, zal ongetwijfeld ve
len naar het theater aan de
Stationsweg lokken. Om ruim
tweeëneenhalf uur de Far West
en het bloederige Mexico uit
1913 te zien herleven. Beter:
om ruim tweeëneenhalf uur ln
het Oude. Wilde Westen èn in
het land-der-revolut'es, Mexico
te leven. Want The Wild Bunch
heeft zich niet voor niets de
faam van de hardste, wellicht
ook de aangrypenste Western
veroverd, al is de aanloop, het
deel vóór de pauze soms wat
onbegrijpend, langdradig en te
romantisch. Maar daarna is re
gisseur Sam Peckinpah er toch
in geslaagd zo'n verbluffende
realiteit te scheppen, dat de
toeschouwers in de roes-van-
het- W es ten geraken
Cameraman Lucien Ballard
heeft de spectaculaire, knallen
de acties voortreffelijk gefilmd
en evenals destyds bij Bon
nie en Clyde veelvuldig ge
bruik gemaakt van vertragende
opname-technieken, waardoor de
soms schokkende beelden nog
beter tot hun recht komen.
Waardoor ook vooral de bloedige
slotscènes, waarin de vier over
gebleven outlaws, de bende van
de sympathieke aanvoerder Pike
Bishop, tot hun laatste kogel
hun zinloze stryd met de Mexi
caanse bandieten-overheersers
van generaal Mapache uitvech
ten, tot de meest aangrijpende
èn gruweiykste geweld-opna
men uit de Western-geschiede
nis is geworden.
The Wild Bunch, voorzien van
de gezochte ondertiteling „Ne
gen mannen kwamen te laat en
William Holden speelt
de belangrijkste rol in „The
Wild Bunch*'.
keerden niet terug is een film,
die zelfs de gehardste Western-
liefhebbers voldaan, maar óók
met een bonzend hoofd, waarin
de schoten nog na-klinken, naar
huis zal doen gaan. Mèt bewon
dering voor de Oude Bekenden
William Holden (de gevreesde,
soms medogenloze eneer
lijke bandiet en boss Pike) en
Robert Ryan (de jagende huur
ling Thornton).
Sex-sprookje
REX Gungala, het naakte
pantermeisje is gebaseerd op
een sprookjesachtig gegeven. Te
zamen met haar vader heeft ze
een vliegtuigongeluk gekregen
boven de oerwouden van Afrika.
De vader sterft bij de noodlan
ding maar het meisje overleeft
het neerstorten van het vlieg
tuig en groeit op temidden van
de wilde dieren en een stam
kannibalen die er steeds op uit
zyn een blank mensenboutje te
bemachtigen. Die kans is groot
wanneer een expeditie van
blanken komt zoeken naar het
meisje in verband met een er
feniskwestie. Die groep bestaat
uit een zus van het oerwoud-
meisje, en twee mannen van wie
er een al eerder in deze omge
ving ls geweest. Tot hun grote
verbazing bemerkten ze echter
dat het meisje wordt beschermd
door de negerstam omdat ze ln
het bezit is van een grote blau
we diamant. Zowel de kostbare
diamant als de amoureus Inge
stelde leden van de expeditie
zorgen ervoor dat er temidden
van de wuivende palmbomen en
luidkrij sende kannibalen genoeg
gebeurt.
De Inhoud van de film mag
dan niet. verder reiken dan een
kinderverhaaltje, het is ten
minste alleszins aanvaardbaar
verfilmd en met een pittig sex-
sausje overgoten zodat het ook
nog aantrekkelijk wordt voor
boven de veertien Jarigen.
LOVE BUG
TRIANON In ..Love Bug"
(letteriyk vertaald „Liefde Tor
retje") wordt de hoofdrol ge
speeld door een wit volkswagen
tje. dat duideiyk een eigen leven
leidt. Zelf maakt het uit aan
wie het wil toebehoren en bo
vendien bepaalt het voor een
groot deel het lot van de eige
naar. Een luchtige amusante
film; je kykt er naar, maar als
Je de bioscoop uitstapt denk Je
er geen moment aan terug. Mis
schien wat teveel autoraces,
waardoor het steeds winnende
VW-tje wat begint te vervelen.
Het kleine wagentje dat by de
onfortuiniyke coureur Jim Dou
glas (Dean Jones) terecht komt
moet het opnemen tegen de ar
rogante dure wagens met hun
dito bestuurders, die echter al-
tyd het onderspit delven.
Slechts een maal dreigt de
boel in het honderd te lopen, als
Jim. die niet in de menselyke
eigenschappen van „Herbie" ge
looft. een echte auto heeft ge
kocht. „Herbie" loopt weg en
Jlm. die door zyn vriend en
vriendin er van overtuigd is dat
„Herbie" voor hem de races
heeft gewonnen, kan zyn trouwe
vierwieler nog net van een zelf
moordpoging terug houden. Voor
hy deze wanhoopsdaad wilde
begaan heeft „Herbie" nogal wat
schade aangericht in de Chi
nese woonwijk. Omdat Jim de
schade niet kan betalen neemt
hy voor zyn schuldeiser deel
aan een grote race. Ook zyn
grootste concurrent en ex-werk
gever van zyn vriendin neemt
aan deze race deel. Als eerste
gaat „Herbie". zy het in tweeën,
over de finlshiyn. De film ein
digt met een huwelyk en „Her
bie", weer geheel hersteld, voert
het paar naar de nog onbekende
bestemming van de huweiy ka
reis.
