De eeuwige
betovering van
diamant
Niets voor niets
I
Wordt chronische reuma door
een bacterie verwekt?
«ttf
Bier of brood
DOR, OVER EN
Katholieke bond
laat confessionele
grondslag vallen
V. en D.verkoopt
verzekeringen
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
IE
"Moederlijke 1
g.
5 1 et dat nouvroeg Marian
ist en ze keek met enig
1mwen naar de dreunende
die zesmaal daags uit de
ngen dreigen te vliegen.
an mij hoeven ze niet ieder
ik de geluidsbarrière te
>1 eken ik dacht trouwens
w it boven de bebouwde kom
en was."
La wonen aan het randje. Bo-
weilanden mag het wel,"
mverschillig
8 ir de paarden schrikken er
klaagde het dochtertje.
aan soms gewoon op hol.
al drie keer een pony naar
eide moeten terugbrengen,
m echt nodig, die knallen?"
kbaar. Ga nou maar bui
len."
M!
hè," bromde Adriaan.
te knal zit ik me af te vra-
iat zal het nu weer zijn?
inkauto die een huis ramt.
iriek die de lucht in gaat of
,w 1 een straaljager die voor-
it."
teren ivas het een tank
en vorige week een fa- I
twee dorpen verder, en i
is het misschien een
dger die op een boerderij
rg veilig leven we niet
genwoordig
noet niet overdrijven," zei
„Je doet alsof ive dage-
het randje van de dood
•ren. Zo erg is het nu ook
let."
Dan kijk jij zeker nooit
naar het journaal 's avonds. Er
gaat geen week voorbij of het
knalt wel ergens. De wereld is
goed explosief geworden als je
het mij vraagt."
„Ik begrijp niets meer van jul
lie," mopperde ik. „Wat wil je
dan? Terug naar de goede ouwe
tijd, waarop jullie de hele dag af
geven? Terug naar de natuur,
naar de armoede, ellende en ge
varen van vroeger? Natuurlijk
knalt het elke dag en vliegt er
van tijd tot tijd iets de lucht in
wat beter beneden had kunnen
blijven. Nou en? Dat is de prijs
die we moeten betalen voor de
welvaart, voor gezondheid, voor
het geluk. We willen allemaal ge
motoriseerd naar ons werk, met
vakantie, een weekeinduitstapje
maken. Het wordt ons ook wel
gegund maar om het mogelijk te
maken, moeten de tankers over
de zeeën varen en de tankauto's
de wegen berijden. We willen al
lemaal volgespoten worden met
antibiotica zodra we iets manke
ren, maar dat kan niet zonder
chemische fabrieken. We willen
allemaal hard werken en veel
geld verdienen en lekker eten en
nylon dragen en vuilafstotende
stoffen gebruiken maar zon
der gasflesen gaat het niet. In
deze wereld krijg je niets voor
niets, zoon. We moeten altijd be
talen en niet zo weinig. Voor
onze veiligheid betalen 70e met
levensgevaar, voor onze welvaart
met ongelukken, voor onze ge
zondheid met verpeste lucht en
vervuild water. Als jij daarvoor
een oplossing weet, moet je het
gauw zeggen: ze zoeken er al ja
ren naar!"
„Waarom zijn moeders altijd
zo reactionair?" bromde Henk.
„Iedereen die het met jullie
niet op het eerste gezicht eens is,
heet reactionairfoeterde ik op
standig. „Maar laten we nuchter
blijven. Natuurlijk staat het mij
ook niet aan. Ik voel me niet vei
lig en ik schrik me elke dag een
rotje van die knallen. Ik ben
woedend omdat de vogels ver
dwijnen, de riviervis uitsterft en
het fruit naar rauwe aardappelen
smaakt. Ik gruw ook van stook
olie in de branding, van sterven
de zeevogels en verkeersopstop
pingen. En ik beji er heilig van
overtuigd dat het niet half zo
treurig hoeft te zijn als het op het
ogenblik is! Maar laten we In
's wereldsnaam niet alleen maar
kankeren! Het gebeurt ook voor
ons, en we profiteren er van. De
machine die blozend van schaam-
te/ stokt, omdat er tegen haar ge
mopperd wordt, moet nog worden
uitgevonden."
THEA BECKMAN
Het lijkt misschien vreemd,
maar mensen die in een juwe
lierszaak op gedecideerde toon
naar „een loepzuivere en blauw
witte diamant" vragen, weten
vaak weinig of niets van dia
mant.
„Meestal zijn het leken die naar
zo'n steen vragen", vertelt de Haag
se juwelier G. J. Degenaar. „Kenners
weten namelijk dat het verlangen
naar loepzuivere en blauwwitte dia
manten in de praktijk heel moei
lijk te verwezenlijken is. Van de tien
procent sierdiamant <de overige ne
gentig procent is industriediamant)
is maar een heel klein percentage
loepzuiver. En blauwwitte stenen
zijn er bijna niet. Blauwwit is zo
schaars dat het bijna een sprookje
is".
Een sprookje zoals eigenlijk de he
le oeroude historie van dit edelge
steente op een sprookje lijkt, want
flonkerend diamant komt uit de don
kerste diepten van deze aarde waar
het miljoenen jaren geleden onder
hoge druk en temperaturen uit kool
stof kristalliseerde en door vulkani-
sche uitbarstingen omhoog werd ge
stuwd. Daar heeft de mens diamant
omkleed met symbolen als kracht,
eeuwigheid en karakter en dat geeft,
samen met een aantal voor leken
voor de niet-kenner nog altijd iets
onbegrijpelijke vaktermen, diamant
geheimzinnigs.
Groeiend sieraad
veertig tot vijftig „puntjes" en daar
mee ligt dan zo'n voor leken onbe
grijpelijke term op tafel. Die puntjes
hangen samen met het begrip ka
raat dat het gewicht van een dia
mant aangeeft: één karaat betekent
het gewicht van één vijfde gram. en
die karaat is weer onderverdeeld in
honderd punten zodat „een puntje"
gewoon een honderdste karaat is
Met het aantal puntjes stijgt,
uiteraard, de prijs van het sieraad.
Een paar voorbeelden: een ring met
een twaalf-puntjes steen ligt in prijs
rondom de tweehonderdvijftig gul
den. bij veertig puntjes zit men in de
buurt van de twaalfhonderd, voor
vijftig puntjes (een half karaat dus)
moet zo'n zestienhonderd gulden
worden uitgetrokken. En wie aspira-
j ties heeft in de richting van stenen
van driekwart of een heel karaat
mag toch wel gaan denken aan be
dragen die tussen tweeduizend en ze-
venduizend gulden liggen.
Grote Fier"
Muntje - af
riden munt, populair versier-
gouden ketting of armband,
ïen beetje uit de gratie. Juwe-
kignaleren in deze december-
II een groeiende belangstelling
(bedeltjes", de kleine siervoor-
die schoolmeisjes vroeger
'n en in hele rissen aan ket-
of benen ringetjes regen. De
versie van het bedeltje is
en het wordt by voorkeur
aan de klassieke closed-for-
schakelarmband die met de
id nog altijd tot de „best
onder de gouden armban-
worden gerekend.
fak van Sylvie
meisjes van achttien tot
jaar heeft zangeres Sylvie
(dkie zich al enkele jaren
in de mode beweegt) en
'orpen dat de blikvanger
len in alle Europese boe-
e de Sylvie-mode verkopen,
in maxi-pull (ofwel een zeer
nini-Jurk met col) met bre-
n ceintuur, gedragen onder
B^otsgeruite lakjas in maxi-
Deze Sylvie-look voor winter
ordt gecomplementeerd door
U litende laarzen tot boven de
r een grote vilten flaphoed.
rwaarioosde rug
Ken verwaarlozen hun rug.
die rug niet in de spiegel,
leden er veel minder aan
ton dan aan het gezicht, de
en de benen. Ondanks het
Ij l de rug „het ruggesteuntje
schoonheid en de gezondheid
|l us Elle dat een beschouwing
verscheidene pagm-'s aan
faarloosde rug wijdt. Met cij-
0 J er niet om liegen: een on-
bor reumatologen in Frank-
houden enquête heeft uitge
lat rugklachten voorkomen bij
to zestig procent van de vrou-
e een beroep hebben waar-
^fdenarbeid te pas komt. Bij
W*n die buiten deze categorie
heeft byna veertig procent
last van de rug. Een paar ooi-zaken
van rugklachten: een verkeerde „zit"
by kantoorwerk, het hangen in een
veel te diepe stoel by het t.v.-kyken
en lezen,het lopen op te platte of te
hoge hakken, het krampachtig naar
het stuur gebogen zitten tydens het
autoryden en een menigte verkeer
de houdingen tydens de dageiyks te
rugkerende huishoudelyke kar
weitjes.
Vrouwelijke artsen
Rusland ls het enige land ter we
reld waar meer vrouwelyke dan man
nelijke artsen te vinden zyn. Het
maandblad Spreekuur Thuis publi
ceert wat cyfermateriaal in 1968
waren in Rusland 438.000 vrouwelyke
artsen. Dat betekent dat in dat jaar
zeventig procent van het totaal aan
tal artsen vrouwen waren. In de ja
ren tussen 1940 en 1960 varieerde
hun aantal tussen tweeënzestig en
zevenenzeventig procent.
Fluweel
Op fluweel zitten is altyd erg ple
zierig, in fluweel zitten kan deze win
ter ook heel attractief zyn. Bekende
Franse pret-éi-porter modehuizen
suggereren fluweel «glad en geribd»
in warme tinten blauw, bruin, groen
en paars voor allerlei geklede en
sportieve vryetydskleding, huispya-
ma's met diepe v-halzen en brede
gouden gordels, ééndelige broekpak-
ken in overall-styi met grote opge
stikte zakken, fluwelen blazertjes op
korte rokken of ,/ydgepypte panta
lons van fluweel. Voor (Jonge) man
nen: kostuums van zwart fluweel
met een gekleurde coltrui eronder.
Van die sluier lichten de juweliers
tegenwoordig graag een tipje op. In
een welvaartsstaat waarin goud en
diamant niet langer sprookjestermen
zyn, is een diamanten sieraad voor
veel vrouwen niet alleen begeeriyk,
maar ook financieel bereikbaar. De
juweliers haken op die situatie in
met weloverwogen acties als het sy
steem van de groeibriljant. „Vanaf
honderd vyfendertig gulden kun je al
een gouden ring met een briljant van
giDede kwaliteit kopen," zegt de heer
Degenaar. „Wie zo'n ring binnen het
jaar inruilt voor een grotere bril
jant krijgt de volle prys terug Nee.
voor de juweliers is dat in't begin
geen winstgevende zaak. Maar 't
slaat aan by de consument en het
wordt steeds meer gedaan Het is
een uitstekende manier om de men
sen met diamant in kennis te bren
gen."
Naar zyn ervaring gaan de meeste
vrouwen met zo'n „groeisieraad"
door tot ze een ring van twaalfhon
derd tot zestienhonderd gulden bezit
ten. Dat betekent een steen van
Gewicht, siypsel, kleur en zuiver
heid: dat zyn Je vier factoren die
de waarde van een steen bepalen. Het
is ietwat ontnuchterend om te ver
nemen dat van de enkele tientallen
spectaculaire diamantsiypvormen er
i maar enkele voor sieraden geschikt
zyn. „Rozeslypsel en briljantslypsel
zyn de twee voornaamste", zegt de
heer Degenaar. „Rozeslypsel bete
kent dat de punt van boven zit en
I de vlakke kant van onderen. Bril-
jantslypsel heeft achtenvyftig facet
ten en een grote vlakke bovenzyde
die de tafel wordt genoemd."
Rozeslypsel heeft een heel eigen
bekoring en wordt nogal eens in an
tieke sieraden verwerkt, maar juwe
lier Degenaar wil de nadelen niet
verzwygen: het wordt „dicht" gezet
en dat betekent dat zo'n steen nooit
onder water mag komen. Een steen
van dit slijpsel moet bovendien van
tyd tot tyd „gelicht" worden: de
steen gaat eruit en er komt een
nieuw laagje zilver onder, een hulp
middeltje dat de steen nodig heeft
om te schitteren. Briljant daarente
gen heeft een grote helderheid en
schittering en kan gemakkelijk wor
den schoongehouden.
Brandende vraag voor veel aspi
rant-koopsters: moet een diamant
beslist in wit goud worden gezet?
Het biykt geen wet van Meden en
Perzen, maar een briljant komt in
wit goud wel mooier uit. Geel goud
geeft altyd een wat gele reflex. Over
het veelgebruikte maar meestal on
begrepen woord „loepzuiver" zegt de
heer Degenaar „Loepzuiver is een
steen waarin Je met een tienmaal
vergrotende loep geen insluitsels ziet
zoals luchtbelletjes, een gasbelletje.
een zwarte stip. Die loepzuiverheid
maakt een steen zeker de helft duur
der. Maar een niet-loepzuivere steen
is daarom nog geen minderwaardig
produkt. Het is een natuurprodukt.
waarin zeven belangryke kleuren
worden onderscheiden, met het zeld
zame blauw-wit aan de top. Onder
aan het ïystje staat het. eveneens
schaarse, yellow. Daar tussenin lig
gen dan nog finest white, white, com
mercial white, finest silver cape en
cape. De meest voorkomende en ook
meest verkochte kleuren zyn white
en commercial white.
Onderhoud:
on voldoende
Voor het onderhoud van hun sie
raden krijgen de meeste vrouwen
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
3 .JCOH-I-NOR". berg-van p
3 licht, heet de indrukwekken-
de diamant waarover zo'n
dertig eeuwen vóór het begin
4 van de jaartelling al met
3 ontzag moet zijn gesproken.
4 Diamant heeft in de loop der p.
eeuwen geschitterd op ker-
kelijke gewaden en op de
kleding van welgestelde I
vrouwen, het inspireerde tot
M spr eekivoor den en zegswijzen. 1
punt van een bloeiende in-
dustrie en handel. Diamant j
t
wordt vergeleken met het
licht van de zon en bezongen p.
4 als „het duurzaamste en
J schoonste edelgesteente
Ook in de twintigste eeuw
j staren vrouwen geïntrigeerd
j naar de schittering van een
I diamanten sieraad, bestu-
I deerd-achteloos neergelegd
I in een sobere etalage. Wat
moet iemand weten die zo-
j iets wil kopen, wat mag men
j voor een bepaald bedrag ver-
l wachten en hoe staat het
I met het onderhoud van zo'n
kostbaar sieraad? Op deze en
J nog andere vragen kreeg on
ze medewerkster antwoord
I van de heer G. J. Degenaar,
I voor wie diamant niet al-
leen een verkoopartikel,
j maar ook een fascinerende
hobby is.
van de heer Degenaar een dikke on
voldoende. „Er wordt heel weinig
aan gedaan", zegt hy. „Een juwe
lier kan dat zien aan de reparatie-
stukken die hy binnen krygt. Alles
ziet er onverzorgd uit. Ook de wer
kelijk kostbare dingen zyn vaak ver
waarloosd. zitten vol vuil en zeep-
restjes. En het ia toch zo eenvou
dig. Eenmaal per maand even ervoor
gaat zitten en alles een beurt geven.
Er zyn speciale reinigingsmiddelen
voor sieraden in de handel, maav
een zacht sopje met een beetje am
monia is ook best. Behalve voor pe
rels".
Goud. parels en diamanten
een kostelijk assortiment.
ADVERTENTIE)
Bij het onderzoek naar de oorzaak van de meest voorkomen
de reuma, het zogenoemde chronische reuma, is in de loop van
de jaren de waarschijnlijkheid van een bacteriële infectie zeer
vaak naar voren gebracht. Deze mogelijkheid wordt thans
sterk gesteund door een recente ontdekking, die dr. Sheila
Stewart bij haar onderzoekingen aan de universiteit van Edin-
burg heeft gedaan.
Zy wist daarby uit het weefsel
van reumatische gewrichten cultures
te bereiden waaruit tenslotte een
bacterie die zy FS 16 noemt werd
geïsoleerd.
Van onze medische
medewerker
dr. J. Kater
Ü8p
DAMESMODE
in exclusief jonge stijl...
BREESTRAAT I08a-ll2 LEIDEN
By de chirurgische ingreep waar
mee de door haar gebruikte weefsel
stukjes werden verkregen, waren de
meest uitvoerige voorzorgen getrof
fen teneinde elke andere infectie te
voorkomen. Deze weefselstukjes wer
den in flessen, die met aluminium-
folie waren bedekt, in een speciale
ruimte gekweekt waar alle luchtbac-
terieën door middel van ultra-violet
licht tot een minimum werden terug
gebracht. De door haar gevonden
FS-16 bacterie werd niet aange
toond in elk ander soort weefsel van
niet-reumatische oorsprong dat on
der dezelfde omstandigheden werd
gekweekt.
Volgens de bacterioloog van het
desbetreffende laboratorium van de
Edinburgse universiteit, dr. D. M.
Weir, zou het mogeiykerwys de „co-
rynebacterium parvum" zyn Deze
bacterie beïnvloedt waarschynlyk de
lymphocyten in het bloed zodanig
dat deze niet normaal reageren op
een antigeen. Daardoor vormt deze
bloedcel geen anti-lichamen tegen
de antigenen uit de eigen weefsels.
Tengevolge van deze ingewikkelde
immunologische procedure kan dan
tenslotte reumatoide arthritis ont
staan. By deze ziekte zyn reeds et-
tel yke dergelijke immunologi
sche reacties in de loop van de Ja
ren gevonden en toegepast. Die met
FS-16 vindt plaats langs een zeer in
gewikkelde weg, waar by de milt van
muizen, agarcultures en bloedreac-
ties uiteindeiyk een reactie ontstaat
die typisch zou zyn voor chronische
reuma.
Wanneer dit by uitvoerige controle
proeven inderdaad Juist biykt te
zyn, zal het niet moeliyk vallen
een by behorend werkzaam genees
middel tegen deze infectie te vin
den en daardoor deze ziekte, die
het levensgeluk van miljoenen
mensen verwoest, afdoende te be-
stryden.
De laatste Jaren heeft men al eer
der by chronische reuma uit de sy
novia van de aangetaste gewrichten
bepaalde stoffen unnen isoleren die
een byzondere reactie verwekten.
Het speurwerk naai- de oorzaak van
chronische reuma behoorde echter
nog steeds tot die groep van weten-
schappeiyke onderzoekingen. die
geen werkeiyk succes hebber «ge
leverd.
Mensen die na gedane werktyd
graag het glaasje heffen en dan op
zeker ogenblik wel eens in geesteiyk
conflict raken met het geykte etens-
uurtje hebben in zulke situaties al
tyd een aardige slogan achter de
hand: „Ieder biertje is een boter
ham". Een opvatting waarmee moe-
der-thuis het maar zelden eens is
en waarmee de voedingsdeskundigen
(zy het dan om andere redenen)
het evenmin eens zyn. Want dat
biertje kan. wat de voedingswaar
de betreft, niet met de boterham op
één iyn worden gesteld, al levert
een glas bier wel aanzieniyk meer
calorieën dan een snee brood. Af
gezien van die calorieën gaat de be
naming .vloeibaar brood" in .een
enkel opzicht op. Er zyn welis
waar een paar voedingsstoffen die zo
wel in bier als in bruinbrood voor
komen. maar andere belangryke za
ken uit brood (zoals yzer, thiamine
en eiwit) ontbreken in bier, afge
zien van een vleugje eiwit. U weet
het dus: de kreet „biertje-boter
ham" is een leuke dooddoener maar
heeft geen enkele voedings) waar
de.
UTRECHT (GPD) De Neder
landse Katholieke Bond van Ver
voerpersoneel (KBV) laat de con
fessionele grondslag vervallen. Het
voorstel hiertoe werd gistermiddag
na uitvoerige discussie door het con
gres in Utrecht aanvaard met 402
stemmen voor en 2 blanco. De KBV
zou het lidmaatschap van het NKV
continueren.
In de vergadering, waarin dit be
sluit werd genomen, werd ook het
woord gevoerd door NKV-voorzitter
Mertens, doe als zyn mening uit
sprak dat het besluit van de KVB
een logische uitwerking is van de
gedachten en discussies die daarover
binnen het NKV reeds lang aan de
gang zyn.
De KBV is de derde NKV-bond
die de confessionele grondslag heeft
laten vervallen.
AMSTERDAM (ANP) Vroom
en Dreesmann heeft besloten binnen
kort in haar warenhuizen over te
gaan tot de ^rkoop van verzekerin
gen. Het is n.l. gebleken, dat voor
deze vorm van verkoop in binnen-
eo buitenland zowel by verzekering.>-
maatschappyen als by het publiek
grote belangstelling bestaat.
Het ligt In de bedoeling zowel le
vensverzekeringen als schadeverzeke
ringen te verkopen.
