A an kapen niets gemerkt
In wilde drift
kleuter gedood
Weer stakingsgolf op Curacao
Elke dag frisse duik
in de Piepertkolk
derdorper Johan Besjes (49) na zijn avontuur
Braziliaans vliegtuig terug op Schiphol:
Burgemeestersvrouw:
Drie jaar geëist
NS VERHOOGT
DE TARIEVEN
Extra woningen
voor Randstad
ARBEIDERS VERLIEZEN VERTROUWEN IN EIGEN LEIDERS
DAG 9 DECEMBER 1969
LE1DSCH DAGBLAD
PAGINA 7
(DOOR CEES COMBEE)
IIPHOL, maandagavond „Van paniek was beslist geen
Hoogstens wat druk gedoe en gepraat van de 76 passa-
Dat werd echter meer veroorzaakt door de zwaar bewa-
Castro-soldaten, dan door het feit, dat een Algerijn de
ming van ons vliegtuig gedwongen had koers te zetten
'uba en niet naar Rio de Janeiro." Aan het woord is de
■dorper John. E. Besjes ing. (49). de enige Nederlander
gekaapte toestel van de Braziliaanse luchtvaartmaat-
>ij Vagir. Hij keerde gisteravond om vijf over tien met
LM-lijntoestel uit Parijs op Schiphol terug.
•ouw Besjesdie met haar dochters Karin (19) en Maud (16)
ir zoon Onno (18) naar Schiphol was gekomen, vloog haar
ij het verlaten van de avio-brug in de armen. Door ons toe-
Ti de medewerking van de directie van Schiphol behoefde zij
de aankomsthal te wachten. „John, gelukkig, dat je er weer
Ik heb in het begin wel wat in angst gezetenriep de van
dralende vrouw.
■er Besjes (helemaal niet on-
ndruk) zei: 'k Vond het nog-
«ressant ook dat kapen. Di
cht ik: Nu kan ik ook nog
WARDEN (GPD) Pre-
lentwintig jaar na de be-
overval op het huis van be-
in Leeuwarden waar de
>eg 51 politieke gevangenen
y een uitmuntende organi-
tn een voortreffelijk verloop
men uit de handen der Duit-
alden. zagen velen, die toen
in dit oorlogsgebeuren heb-
,/tpeeld elkaar terug. Dat ge-
tijdens een groots opgezette
in de Leeuwarder straf ge-
jeenkomst die als belangrijk
de vertoning van de film
iverval" op het programma
rd georganiseerd door de af-
?riesland van het Veteranen
Nederland. Deze foto werd
n in de gevangenis te Leeu-
tijdens de reünie. Op het
voDr de cellen v.l.n.r. Jelle
Gerard Oppewal. Willem
t, Joop Willems en Piet Ober-
kp-leider bij de overval,
aan op de cellengalerij waar
tngenen Dreeuws en Leye-
aren opgesloten. De heer
is later commissaris van
n Leiden geworden. Nu is de
eeuws met pensioen. Op de
Ier dezelfde heren gefotogra-
rte d na de „Overval".
-vm-
wat van Cuba zien. Alles verliep in
volmaakte orde. We hebben van dat
kapen niets gemerkt. Een uur voor
tijd vertelde de stewardess, dat we
een tussenlanding zouden maken in
Porto Rico en daarna door zou
vliegen naar Havanna op Cuba. In
Porto Rico werd ons toestel gediri
geerd naar een stil plekje op de
luchthaven. In de verte zagen we
andere toestellen staan. We hebben
niets meer gezien dan een tankauto
Na een half uurtje kozen we het
luchtruim weer. Op weg naar Cu-
Met dolk
De heer Besjes was vrijdagavond
28 november om half elf van het
Parijse vliegveld Orly naar Rio ver
trokken. Hij moest namens Siemens
uit Den Haag metingen verrichten
aan een daar op een scheepswerf af
gebouwde zware hefkraan. Er werd
een tussenlanding in Lissabon ge
maakt en kort daarna moet de Al
gerijn met een dolk in de hand de
cockpit zijn binnengedrongen.
De bemanning heeft tot Havanna
op de „bok" gezetten. zo hoorden we
later. Dertien urn- lang zonder een
kopje koffie. De reserve-bemanning
zat werkeloos in het eerste klasse
appartement.
„Het was zaterdagmorgen even
voor vieren plaatselijke tijd. dat de
stewardess via de boordradio mede
deelde, dat we 'n tussenlanding zou-
(Van onze correspondent
ZWARTSLUIS (GPDj - .JVUjn
huisarts zei mf als je *'n hebt
om ook in de herfst en winter
maanden in de open lucht t«
gaan zwemmen, moet je het
doen. Nou dat gebeurt dan ook
en de mensen kunnen wel zeg
gen dat ik getikt ben. maar het
is ook zo dat gekke mensen ge
lukkig zijn.
En. ik ben gelukkig", aldus de
echtgenote van de burgemeester
van Zwartsluis mevr. Buijnink
(38) die ondanks sneeuwbuien,
koude, mist en ijsvorming op de
achter haar huis gelegen Pie
pertkolk iedere morgen enige
tijd gaat zwemmen.
..De laatste dagen ging het
wel wat moeilijker, omdat er
nogal wat ijs was op het 16 me
ter diepe meertje", zo merkt de II
eerste burgeres van Zwartsluis
op.
Zij voegt eraan toe dat ze zich
twee dagen geleden nogal heeft
bezeerd aan de kanten van het
ijs. „Gelukkig genazen de ver
wondingen snel".
Mevr. Buijnink releveert dat het
zwemmen in de extreme weers
gesteldheid haar gezondheid be
slist ten goede komt. Ze illus
treert dit met te zeggen: ..Mijn
man en mijn kinderen en wel
licht ook wel anderen verklaren
me wel eens voor gek. Maar als
ik dan zie dat zij allemaal lo-
Den te snotteren en te bibberen,
terwijl ik me kiplekker voel en
van verkoudheid geen last heb.
trek ik zo mijn eigen conclu
sies".
den maken", vertelde de heer Bes
jes. „Ik vond het al zo vreemd, dat
we als maar water zagen en geen
land. Ze vertelde er bij, dat we daar
na in Cuba zouden landen. Ik liep
eens door het vliegtuig. Hele
maal naar de cockpit. Daar werd
ik door enige mensen vreemd aange
keken. Later bleken dat leden van
de reserve-bemanning te zijn. Er
waren 94 mensen aan boord, onder
wie 18 bemanningsleden".
Militia
Daarna de landing op het vlieg
veld van Cuba. Havanna. Het toe
stel van de Braziliaanse luchtvaart
maatschappij stond nog maar net
stil op de luchthaven of het werd
omgeven door zeer veel zwaar be
wapende leden van de militia. De
trap werd neergelaten en direct
daarop betraden enige militairen het
vliegtuig.
De heer Besjes: Even later kwa
men ze er met een klein mannetje
uit. Ik heb de kaper alleen maar
van achteren gezien. Hy liep tussen
de Castro-soldaten in en deelde maar
schouderklopjes uit. Hij droeg een
zwarte regenjas en een grijze spij
kerbroek. De Cubanen waren niet zo
erg enthousiast. Een poosje later ging
de bemanning van boord en even
later de passagiers. Er waren veel
kijkers en militairen in de wachtka
mer. Ze maakten van ons allemaal
foto's en er werd zelfs een film op
genomen.
Even zwijgt de Leiderdorper. Hij
steekt zijn zoveelste sigax-et op. praat
wat met zijn echtgenote en vervolgt
dan: Dat gedoe daar in die wacht
kamer deed me even denken aan de
Duitse tijd. Veel gesnauw, ge-
schreeuw en een heel secure pas-
sencontróle. Als we gecontroleerd wa
ren moesten we naar een andere
wachtkamer. Daar stonden dokters
klaar met injectiespuiten. Geluk
kig had ik een bewijs, dat alles by
mij al in Holland was gebeurd. Na
een tegencontróle gingen we met
twee bussen, omgeven door een mi
litair escorte, naar hotel Havanna
Rivièra in Havanna.
Naar buiten
Hoe was de behandeling daar?
„Goed", zei de heer Besjes. „We
mochten alleen het hotel niet ver
laten. Met een Engelsman ben ik
toch naar buiten geglipt. Veel van
Cuba hebben we niet gezien. Onze in
druk was. dat het er geen vetpot is.
Van tien uur "s morgens tot 's avonds
laat staan de mensen daar in de rij
voor een soort cafetaria. Wat er aan
auto's reed meestal Amerikaanse
was ook niet veel zaaks. Minstens
tien jaar oud.
Na hun wandeling door de buiten
wijken van Havanna gingen de heer
Besjes en de Engelsman wat slapen.
Ze werden zaterdagavond acht uur
plaatselijke tijd gewekt en kort daar
na naar 't vliegveld gebracht, 't Ver-
ti-ek had nogal wat voeten in aarde.
Er was geen startbatterij en er ont
braken drie passagiers. Deze lagen
nog te slapen in het hotel. Eindelijk
kwamen we dan toch zondagavond
in Rio aan.
De heer Besjes: Een van de be
manningsleden vertelde, dat de Varig
wegens de illegale landing beboet
was met 25.000 dollar en dat de
Braziliaanse luchtvaartmaatschappij
ook nog de de hotelkosten had
moeten betalen. Omstreeks 10.000
dollar voor 94 personen.
Toen de heer Besjes zondagavond
12 uur uit Rio naar Nederland ver
trok werden alle passagiers gefouil
leerd door Braziliaanse luchtmacht
officieren en tijdens de vlucht naar
Caracas weiden ze ook verhoord.
Tot besluit zei de Leiderdorpse
electrotechnische ingenieur: 't Was
boeiend om ao'n kapery eens mee te
maken. Maar voor mij mag het nu
wel. Treurig, dat er aan die kape-
In de perskamer van Schip
hol hadden we een gesprek met
de heer Johan Besjes. V.l.n.r.
Karin (19), Onno (18), de heer
BesjesMaud >16) en mevrouw
Besjes. Foto LD/Holvast)
rijen niets te doen is. De gezag
voerder vertelde, dat dit al het 49ste
toestel is. dat dit jaar gekaapt werd.
UTRECHT, i ANP De Neder
landse Spoorwegen zullen de tarieven
voor enkele reizen, retours en traject-
abonnementen met ingang van 16 de
cember verhogen met gemiddeld drie
procent. Daar staat tegenover, dat
een kaartje voor een zeer korte af
stand (tot en met zeven kilometer),
relatief aanzienlijk goedkoper wordt.
De reële prijsstijgingen voor enkele
reizen, retours en trajectabon
nementen variëren van nul tot onge
veer acht procent. De algemene
maandabonnementen worden voor de
tweede klasse van f 110 op f 115 ge
bracht en voor de eerste klasse van
f 165 op f 170.
Het algemeen vastrechtabonnement
gaat ook vijf gulden meer kosten
if 30). De overige abonnementen,
zoals de dagkaarten, de twee-plus-
kaarten, de 65+-kaarten en de toe
ristische drie- en achtdaagse abon
nementen, woi'den niet in prys ver
hoogd.
Tot de prijsverlaging op de zeer
korte afstanden is besloten om de
NS-tarieven in overeenstemming te
brengen met die van het openbaar
stedelijk vervoer. Zo zal een enkele
reis tweede klasse over een afstand
van minder dan acht kilometer na
16 december 60 in plaats van 80 cent
kosten.
BREDA (GPD) „Een in-en-
in trieste, maar ook een zeer
ernstige zaak." Zo kwalificeerde
officier van Justitie mr. P. van
Ben them het misdrijf dat de
Bredase rechtbank gistermiddag
te berechten kreeg.
In de beklaagdenbank zat de
20-jarige Tilburger J. van de R. Vol
gens de psychiater een onrijpe en
onvolwassen jongeman, die in wilde
drift op 5 mei in zijn woning in Til
burg een bjjna driejarig kind heeft
doodgeslagen. „Zonder motief of het
moet onbewuste jaloezie geweest
zijn',' zo zei de officier. De eis luidde
drie jaar.
Van de R woonde samen met
Hèndrika van L., die twee kinderen
had. een meisje en de byna drie
jarige Nico. De vrouw was in ver
wachting van Van de R. Op 5 mei
kreeg ze een ongeluk met haar
bromfiets en ze werd naar een zie
kenhuis overgebracht.
Van de R. liet, toen hij van het
ongeluk hoorde, het jongetje dat hij
in zijn armen had vallen doordat hij
flauw viel. Bijgekomen wilde hy
daarna snel naar het ziekenhuis,
maar het jongetje wilde nog een
plasje doen en was lastig en huile
rig. Toen sloeg hij in drift en pa
niek het kind. dat met het hoofdje
tegen een ijzeren ledikant terecht
kwam. Vervolgens schopte hij het
kind.
De man legde het kind in bed en
ging naar het ziekenhuis. Om half
acht kwam hij thuis, maar pas om
elf uur ging hij naar het kind kij
ken, dat boven lag. Volgens hem
leefde het nog. want het had naar
zijn moeder gevraagd. Hij nam het
nog even bij zich. maar legde het
weer terug in het bedje. Daarna
ging hij naai beneden in de kamer,
omdat hij toch niet slapen kon. De
volgende ochtend was het kind dood.
De officier van Justitie sprak van
doodslag omdat er toch al sprake
was geweest van voorwaardelijke
opzet om te doden als men een klein
kind op een dei-gelijke manier mis
handelt.
De officier wilde rekening houden
met het feit dat de verdachte
sterk verminderd toerekeningsvat
baar moet worden geacht en het
plan volgend dat voor de genezing
voor de verdachte door de wetskun-
ctige van de psychiatrisohe observa
tiekliniek in Utrecht is opgesteld.
Daarom bleef de eis beperkt tot drie
jaar gevangenisstraf.
De rechtbank bepaalde de uit
spraak op 22 december.
DEN HAAG (GPD) De provin-
cies Zuid-Holland, Noord-Holland.
Utrecht en het district Rijnmond
hebben van de minister van Volks
huisvesting en Ruimtelijke Ordening
een extra toewijzing gekregen boven
j de voor het jaar 1969 toegewezen
contingenten woningwetwoningen.
Zuid-Holland krygt er nog 225
extra, Noord-Holland 300, Utrecht 100
en Rijnmond 250.
Onder dit totaal van 875 woning
wetwoningen zijn er 600 begrepen die
aan het totaal van 45.000 volgens het
bouwprogramma 1969 konden worden
toegevoegd. De overige 275 komen uil
een centraal aangehouden reserve.
De minister heeft de desbetreffen
de provinciale besturen en het Open
baar Lichaam Rijnmond laten weten,
dat hy de machtiging tot gunning
van de bouw van deze extra wonin
gen nog dit jaar moet kunnen verle
nen.
(Door Gerard Habraken)
WILLEMSTAD (GPD) Curasao leeft weer in de ban van
een stakingsgolf. Tijdens het weekeinde zag het er aanvanke
lijk naar uit, dat er een einde was gekomen aan de reeks wilde
stakingen, die vorige week de meeste bedrijven op Curasao
lamlegde. Maar ondanks de dringende oproep van de vak
bondsleiders weigerden de arbeiders gisterochtend weer aan
het werk te gaan. „Wij hebben genoeg van mooie beloften. We
willen geld zien."
Het aantal stakers neemt nog. één van de stakingsleiders is veel
steeds toe. Gisteren is het perso
neel van de supermarkts ook niet
meer op het werk verschenen. De
hele dag hebben leden van het Vrij
willigerskorps Curacao de wacht ge
houden bü de transformatorhuisjes
en vitale bedrijven zoals de Dienst
Water- en Fnergleproduktie.
meer dan een slogan.
De actie van de arbeiders komt
niet helemaal als een verrassing.
Tijdens de verkiezingscampagne zijn
ze avond aan avond volgepompt met
mooie beloften over minimumlonen
en sociale voorzieningen. Drie maan
den na de verkiezingen is nog geen
Voor de tweede maal in 1969 zijn j enkele wensdroom gerealiseerd. Po-
de arbeiders op Curacao in bewe-litici die vóór de verkiezingen geen
ging gekomen De stakingsgolf, die I woorden genoeg konden vinden om
ln de eerste week van december het het luilekkerland dat de arbeiders
eiland overspoelde, mag dan op het te wachten stond te beschrijven,
eerste gezicht niet zo spectaculair hadden na verkiezingen slechts
lijken als de gebeurtenissen van 39
mei, voor de ceonomie van de Ne
derlandse Antillen komt deze tweede
klap harder aan dan de eerste.
De overheid en het bedrijfsleven
aien zioh plotseling geplaatst voor
een loonypnde van ruim 20 procent.
Hoe de toch al uiterst wankele eco
nomie deze loonexplosie moet op
vangen. weet niemand nog te vertel
len. In de zakenwereld spreekt men
over het faillissement van Curacao.
De baas
Er bestaat «een direct gevaar voor
een uitbarsting als op 30 mei. De
stakers zijn er dit keer zeker van,
dat zij hun zin zullen krijgen. Het
.Wij zijn de oaas op Curacao" van
aandacht voor nun eigen heden en
toekomst.
De arbeidsonrust is echter niet
alleen een protest tegen de te lage
lonen. Het is veeleer een demon
stratie tegen het onfrisse gedoe rond
de kabinetsformatie, waarby ook de
eigen voormannen Godet. Nita en
Brown betrokken zijn. Het is daar
om geen toeval, dat de stakingen
deze keer niet begonnen zijn in de
partiouliere sector, maar bij de over
heidsbedrijven. Het eerste bedrijf
dat plat ging. wc de Dienst Open
bare Werken op Curacao.
Vijftienhonderd merendeels onge
schoolde arbeiders eisten een loons
verhoging van 20 procent. De inder
haast bijeengeroepen eilandsraad (is
gemeenteraad) ging met 30 mei
nog fris in het geheugen snel
door de knieën De arbeiders bij de
DOW gingen weer aan het werk en
het gevaar leek bezworen.
Kettingreactie
Het gemakkelijke succes veroor
zaakte echter een kettingreactie bij
de particuliere bedrijven. In een
snel tempo volgden de stakingen el
kaar op Ook op andere eilanden
begon het te rommelen. Vorige week
vrydag kwamen de staten van de
Nederlandse Antillen voor het eerst
na de verkiezingen (5 september)
by een.
Onder druk van de omstandighe
den werden de gevechten om de por
tefeuilles in het nieuwe kabinet even
opgesohort. In een nachtelyke zit-1
ting met het karakter van een vei -
kiezlngsbyeenkomst werden de mi-1
nimumlonen erdoor gedrukt.
Wat de volksvertegenwoordigers in
feite deden, was niet meer dan het J
legaliseren van de eisen dei- stakers.
Na afloop zei één van de stakings
leiders dan ook: „De politici probe
ren alleen maar voordeel te trekken
uit onze situatie. Dan kunnen ze
later weer op het podium staan
schreeuwen, dat zij ons zo goed ge
holpen hebben".
Tydens die statenvergadering
werd met geen woord gerept over
de wyze waarop de twintig procent
loonsverhoging in de overheidssector
gefinancierd moet warden. De eco
nomische gevolgen van de loonex
plosie kwamen evenmin ter sprake.
In de afgelopen week hebben de
arbeiders duidelyk getoond geen
vertrouwen meer te hebben in de
volksvertegenwoordigers noch in de
onderling sterk verdeelde vakbonden.
Black Power
De stakingsgolf werd onwetend en
wordt geleid door figuren van buiten
de vakbonden De vakbondsleiders
lopen achter de stakers aan.- Het
wilde karakter van de stakingen
brengt de directies van de stakende
bedrijven in een moeilijke onder
handelingspositie. Het heeft weinig
zin te praten tnet vakbondsleiders,
die geen zeggingsmacht meer heb
ben over hun leden.
Accepteren zij de stakingsleiders
als gesprekspartner, dan jagen zij
de vakbonden weer tegen zich in het
harnas. Ook Frente Obrero, de ar
beiderspartij uie na 30 mei werd op
gericht en a's een komeet omhoog
schoot, heeft zijn greep op de arbei
ders verloren. De partij van Pappa
Godet heeft zioh onder verdachte
omstandigheden aangesloten bij de
vroegere regeringspartijen. De arbei
ders voelen zioh in de steek gelaten.
Geen Ei-en te-petjes bij de stakers.
Geen Pappa Godet. Nita of Stan
ley Brown in de voorste linies. De
heldenrol worat deze keer gespeeld
door Mac Alberto, een militante lei
der van de plotseling snel opkomen
de Black Power-beweging op Cura
sao. Zijn invloed op de arbeiders is
op het ogenblik groter dan die van
Pappa Godet of Stanley Brown.
Nieuwe moeilijkheden
De stakingen by de overheidsbe
drijven zyn voorlopig geëindigd. De
arbeiders hebben him twintig pro
cent gekregen Aan de horizon doe
men echter al nieuwe moeilijkheden
op De ambtenaren, die al maan
denlang aandringen op een salaris
herziening, eisen nu ook een snelle
oplossing voor hun financiële proble
men. Vele particuliere ondernemers
staan met de rug tegen de muur.
De meeste bedrijven kunnen'zich
een plotselinge loonronde van twin
tig procent niet permitteren. Zelfs
de stakingsleiders zien dit in: „Wy
weten wel, dat zy eigenlijk geen
20 procent kunnen geven. Maar als
de arbeiders in dienst van het gou
vernement het krijgen, moeten wfl
het ook hebben
Op steun van de overheid hoeven
de ondernemers niet te rekenen. Die
zit zelf al tegen een lege schatkist
aan te kijken. Het zal wel uitdraaien
op een devaluatie van de Antilliaanse
gulden en een forse belastingverho
ging. De arbeiders raken dan niet
alleen een groot deel van hun ver
worven rechten kwijt, de Antillen
verliezen dan tevens een voornaam
middel van bestaan.
De zo gewenste nieuwe industrieën
werden tot nu toe juist naar de
Nederlandse Antillen gelokt door het
gunstige be'astingklimaat en de
..voorbeeldige" arbeidsrust Komen
die nieuwe inaustrieën niet. dan be
tekent dit in de toekomst grotere
werkloosheid.
De loonexplosie had voorkomen
kunnen worden, wanneer er tydig
een nieuwe regering was geweest, die
de wensen var. de arbeiders in rede
lijke banen had kunnen leiden. Het
uitblijven van een kabinet werd voor
de arbeiders aanleiding om dan
maar zelf een wet op het minimum
loon te forceren. Het is enigszin»
begrypelyk dat zy hierby op de
eerste plaats oog hadden voor hun
eigen nood en niet zozeer rekening
hielden met de moeilijke economi
sche situatie van de Nederlandse
Antillen.
