Agnew's uitspraken
zijn hard aangekomen
Leren leven in de ruimte
RITMEESTER FIAT 36 ct.
Vice-president „sterke politieke factor"
Verandering
Rode vakbond in
Frankrijk moest
staking afbreken
„LASTER TEGEN
DE REPUBLIEK"
Tsisar afgetreden
als voorzitter
Tsjeehisehe Kamer
PAUS TEGEN ECHTSCHEIDING
Bronchiletten
Suprematie
JONDERDAG 27 NOVEMBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 19
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent mr. H. L. Leffelaar)
WASHINGTON (GPD) Het meest gebruikte woord in
Amerika is op het ogenblik „polarisatie". Daarmee wordt be-
loeld het naar elkaar toedrijven van gelijkgezinde delen van de
evolking. Vice-president Agnews recente aanvallen op de
elevisie-ondernemingen en op een aantal dagbladen hebben,
rolgens velen, de bevolking gepolariseerd. Dat wil zeggen, dat
ie liberalen zich bijeengedreven voelen, en dat er een scherpe
icheidslijn is getrokken tussen hen en de conservatieven, die
loor de regering-Nixon de „zwijgende meerderheid" worden
genoemd.
Polarisatie zou ook hebben plaatsgevonden ten gevolge van
ie recente dramatische onthullingen van ooggetuigen over de
loor Amerikaanse soldaten gepleegde massamoorden op bur-
iers in een aantal Zuidvietnamese dorpen. In dit geval zouden
Ie berichten het anti-oorlogssentiment in de Verenigde Staten
K>g meer hebben aangewakkerd dan al het geval was.
het geïdealiseerde beeld, dat Iedere
Amerikaan van jongsaf aan van zijn
land wordt meegegeven. Agnews
woorden waren een hart onder de
riem van het wankelende nationale
zelfvertrouwen.
Tegelijkertijd heeft Agnew met zijn
uitspraken een niet geringe politieke
wissel getrokken op de toekomstige
ontwikkeling van de Republikeinse
party, die in de afgelopen presidents
verkiezingen met een minderheid van
het aantal uitgebrachte stemmen het
recht verwierf om gedurende vier ja
ren de bestemming van het volk te
bepalen. President Nixon en zijn
partijstrategen houden het er ken
nelijk op, dat het mogelijk moet zijn
om de kiezers, die op de ultra
rechtse George Wallace hun stem
uitbrachten (en de Republikeinen
daarmee een overtuigende overwin
ning onthielden) over te halen om
in 1972 niet op Wallace, maar op
Nixon te laten stemmen. En zij gaan
er daarbij blijkbaar van uit, dat de
beste methode daartoe is om een
beroep te doen op dezelfde gevoe
lens, die de ex-gouverneur van Ala
bama in beweging wist te brengen.
Het was Wallace tenslotte, die in de
verkiezingscampagne met niet gering
succes verklaarde dat hij, wanneer
een van die langharige intellectuele
warhoofden voor zijn auto zou gaan
liggen om te demonstreren de chauf
feur opdracht zou geven over hem
heen te rijden.
Hoe groot de Republikeinse gok is,
blijkt uit de veronderstelling dat het
mogelijk wordt geacht om kiezers die
voor het merendeel van vader op
zoon op de Democratische Partij heb
ben gestemd (zoals gebruikelijk in
het zuiden, en tenslotte is Wallace
zelf een Democraat), nu te overre
den om Republikeins te stemmen,
d.w.z. op de partij, die het in de ogen
der Democraten altijd heeft opgeno
men voor de rijken, de industriëlen
en de rijke oliebaronnen.
Bovendien is het een grote gok
wanneer in aanmerking wordt geno
men wat de averechtse resultaten
kunnen zijn van Agnews prikkelende
formuleringen in een nationaal kli
maat. dat al niet sterker verdeeld
kan zijn over de oorlog in Vietnam.
Ook de houding van de regering ten
aanzien van de Moratorium-bewe
ging en de twee anti-oorlogdemon
straties in Washington duidt erop
dat de regering zich niet bewust
schynt te zijn van de gevoelens die
onder dat deel van de bevolking le
ven, dat het er voor over heeft om
de kou te trotseren en zijn stand
punt met een persoonlijke inzet
kracht bij te zetten. Het kan zijn
dat deze groep kleiner is dan hen die
de president tot zyn „zwijgende
meerderheid" rekent, maar het is in
elk geval 't meest actieve en tot per
soonlijke offers bereid zijnde deel
van de bevolking.
Hoewel het Witte Huis steeds heeft
ontkend dat het enige voorkennis
had van de redevoeringen van vice-
president Agnew, kan evenmin wor-
Wat er van deze theorieën ook
aar moge zijn, het is buiten kijf dat
merika in de afgelopen vijf of zes
aanden een grote verandering heeft
ader gaan, die het toch al verbitter -
nationale klimaat over de einde-
e oorlog in Vietnam niet ten goe-
schijnt te komen. De twee felle
edevoeringen van vice-president
^new blijken zo hard te zijn aan-
ikomen, dat zij, ondanks de ge-
aagde maanreis van de Apollo XII,
ndanks de belangrijke kernwapen-
esprekingen in Helsinki, ondanks
berichten over de massamoorden,
et dagelijkse nieuws en tafelge-
jrekken blijven domineren.
Agnew, de voormalige onbekende
luverneur van Maryland, heeft zich
deze twee toespraken een „ge-
verworven, en volgens Witte
-kringen is president Nixon van
lening dat zijn vice-president een
snnidabele politieke factor is gewor-
m in de Republikeinse partijstra-
igie. De vice-president, zei Herbert
lein, de officiële zegsman voor de
(gering, „is de spreekbuis geworden
ior de gemiddelde Amerikaan".
Zowel in New York als in Houston,
aar ik de afgelopen weken was,
leken willekeurig aangesproken
uichauffeurs, kamermeisjes, zaken-
eden, restaurateurs, kelners en por-
iers van harte en unaniem in te
temmen met Agnews visie van een
de liberalen gemonopoliseerde
ieuwsgaring, die aan banden gelegd
ient te worden. Het merendeel van
eze Amerikanen uit de lagere mid-
enstand bleek in de afgelopen ver-
lezingen niet op Nixon, maar op
i-vice-president Hubert Humphry
estemd te hebben. Een groot aantal
unner noemde zich zelfs overtuig-
e Democraten.
Hart onder rieni
Wat Agnew heeft bewezen, is niet
it er een meerderheid bestaat van
iwijgende Amerikanen", maar mis
kien dat Amerika, ondanks zulke
fómopolitische steden als New York
a San Francisco in zyn diepste hart
ïoservatief is en verknocht aan de
ïditioneel-Amerikaanse retoriek,
Ie het heeft over de vlag, „het beste
nd ter wereld", en „de enige ware
anocratie". De toespraken van de
ïe-president komen op een ogenblik
de nationale geschiedenis, dat de
orlog in Vietnam en de verbrokke-
van de maatschappij ernstige
tijfel hebben doen ontstaan over
Zware stormen hebben de
laliaanse stad Triest aan de
Iiriatische Zee geteisterd. Vloed-
ater stond een meter hoog in
it zakencentrum van de stad.
tofc elders in Italië hébben zich
mstromingen voorgedaan, zo-
li in Venetië, waar planken op
rote pleinen de voetgangers ge-
tgenheid moesten geven met
"Jroje voeten over te steken.
den ontkend dat geen enkele presi
dent zijn mogelijke opvolgers uit
spraken laat doen waarmee hy het
niet eens is. Het moet dan ook als
vaststaand worden beschouwd dat
president Nixon zyn vice-president
doelbewust gebruikt om die onder
werpen aan de orde te stellen, die
hy zichzelf als president moeilyk kan
veroorloven.
Wellicht nog opzienbarender dan
de uitlatingen van Agnew waren de
recente uitlatingen van de echtgeno-
PARIJS (GPD) - De Fransen die
gisterochtend hun koffie op een olie
pitje verwarmden en in een vinnige
kou hun werk te voet moesten zien
te bereiken, werden halverwege de
ochtend door een mededeling van de
communistische vakcentrale, de
CGT, verblyd door het bericht dat
de leiding van deze machtige cen
trale eigenhandig een punt achter
hun noden had gezet door voortijdig
de staking van de gas- en elektrici
teitsbedrijven te beëindigen.
De communistische leiders hadden
de hand over het verkleumde hart
gestreken omdat zij het publiek, zoals
ze tenminste beweerden tijdens dit
eerste winteroffensief extra ongerief
wilden besparen. In werkelijkheid
schenen ze echter te hebben ingezien
dat de wind niet alleen letterlijk
maar ook figuurlijk sinds enkele da
gen uit een andere hoek begon te
waaien doordat het publiek ruim
schoots genoeg kreeg van alle sta
kingen die veel duidelijker door po
litieke dan door sociale of economi
sche overwegingen werden gemoti
veerd.
De communistische SGT had. zo
vond men algemeen, minstens de
hervatting van de onderhandelingen
kunnen afwachten alvorens een
elektrïciteitsstaking te proclameren
die het hele openbare leven weer
eens dreigde te zullen ontwrichten
door het publiek van warmte, licht
en vervoersmiddelen te ontroven.
Voor de onpopulariteit van deze
laatste staking heeft de communis
tische vakcentrale het hoofd dus
moeten buigen. Niettemin is het
twijfelachtig of de regering nu ein
delijk een poging zal durven onder
nemen het stakingsrecht aan nau
were wettelyke banden te leggen,
omdat langs die weg de eenheid der
drie grote vakcentrales, in haar eigen
nadeel, alleen maar weer kan wor
den hersteld.
te van de minister van Justitie. John
Mitchell. In een televisievraaggesprek
zei zy: „Ik geloof niet dat de gemid
delde Amerikaan zich realiseert hoe
angstig het is wanneer een groep de
monstranten, niet die tegen geweld
zijn, maar de werkelijk liberale com
munisten naar Washington komen".
En zy voegde daaraan toe: „Zoals
mijn man al vaak heeft gezegd, som
mige van die liberalen in dit land,
hij zou ze van harte willen oppak
ken en inruilen voor Russische com
munisten". Echtgenoot Mitchell, twee
dagen later gevraagd naar de uitleg
van deze woorden, gooide er nog een
schep bovenop. „Ik zou graag", zei
hij, „twee van die ultra-liberalen
willen inruilen tegen één academisch-
georiënteerde communist".
De uitspraken van Agnew en Mit
chell zijn ongetwijfeld een weerspie
geling van wat er in de regering-
Nixon gedacht en gevoeld wordt. Het
zijn reflecties, die liberale Democra
ten in Amerika doen denken aan de
periode ten tijde van senator Mc
Carthy, toen deze op het hoogte
punt was van zyn communistische
heksenjacht. Het is te betwijfelen of
het opnieuw zover kan komen. Daar
voor is de oppositie op het ogenblik
nog te welbespraakt en te goed geor
ganiseerd.
PRAAG (Reuter) De man die j
wilde bewijzen dat de vroegere Tsje- j
chische minister van Buitenlandse i
Zaken Jan Masaryk op instigatie I
van de Russen is vermoord, is giste
ren in Praag tot 32 maanden ge
vangenis veroordeeld. De rechter be
vond Vitezslav Kadlcak schuldig aan
laster jegens de republiek en haar
vertegenwoordigers meineed en ver
storing van de rust" bij een een-
manscampagne om aan te tonen j
dat Masaryk geen zelfmoord pleegde
in maart. 1948. Kadlcack activiteit
heeft het misnoegen van de Russen
gewekt. De rechtbank achtte haar
„hoogst gevaarlijk".
PRAAG (Reuter) Tsisar, die een
belangrijke rel in de hervormingsbe
weging onder Doebtsek heeft ge
speeld, is gisteren afgetreden als
voorzitter van de Tsjechische Natio
nale Raad (parlement). Van de 200
leden stelden er 53 him zetel beschik
baar c ider wie vele medestanders van
Doebtsek uit de tyd van vóór de
Russische invasie van augustus 1968.
Voorts werden woensdg negen leden
uit de raad gestoten, onder wie prof.
Eduard Goldstiicker, die hoofd van
de Schryversunie is geweest, de
voormalige vice-premier Ota Sik, de
ex-directeur van Radio-Praag Hejz-
lar en het ontslagen hoofd van het
communistische college dr. Hubl.
Erban. een aanhanger van de Tsje-
choslowaakse partijleider Hoesak.
werd gekozen als nieuwe voorzitter
van de Tsjechische nationale raad.
De afgetreden en afgezette leden
werden direct vervangen.
ROME (AP) Paus Paulus en
de Italiaanse christendemocrati
sche premier Mariano Rumor
hebben zich gisteren in het Ita
liaanse debat over echtscheiding
gestort, in een laatste poging te
voorkomen, dat echtscheiding
voor alle Italianen mogelijk
wordt.
Paus Paulus deed een beroep op
de Italiaanse wetgever het rooms-
katholieke principe van de onont
bindbaarheid van het huwelijk „te
eren en te verdedigen". Premier Ru-
mor vroeg de leden van het parle
ment „voor de laatste keer voor
zichtig na te denken". Volgens hem
zou echtscheiding de betrekkingen
tussen zyn christen-democratische
regering en het Vaticaan bemoeilij
ken.
De Kamer moet zaterdag voor het
laatst stemmen, over een wetsontwerp
op de echtscheiding. Het ontwerp
gaat daarna naar de Senaat, als hei
door de Kamer wordt aangenomen.
Dit is de eerste keer sinds het ont
staan van het Italiaanse parlement,
109 jaar geleden, dat een ontwerpwet
op de echtscheiding het zover ge
haald heeft. Elf andere ontwerpen
lieten het afweten, allang voor er
over gestemd kon worden in de
Kamer.
Het huis van afgevaardigden ver
hinderde gisteravond een poging van
de Christendemocratische partij om
het wetsontwerp op de beperkte mo
gelijkheid tot echtscheiding te torpe
deren. Met 322 tegen 290 stemmen
werd een motie van de Christen
democraten verworpen' om het wets
ontwerp niet verder te behandelen.
ADVERTENTIE
Hoestdrank in tabletvorm. 1.-
(Van onze radacteur ruimtevaart)
LEIDEN Zuiver ruimtevaart-
technisch gezien is de vlucht van
de Apollo-12 een grandioos succes
geweest, me) kwaardig genoeg niet
alleen om wet er bereikt weid, maar
tevens om wat er mis is gegaan
Tegenover dit succes staat echter d*
zekerheid, dat op korte termijn een
stroom niet altijd ongegronde -
kritiek zal losbarsten op ruimte-
avonturen alt deze. waarvan er vooi
de Apollo nog minstens acht in de
komende twee en een half jaar op
heit programma staan.
De maan vlucht van Conrad. Bean
en Gordon he°ft de suprematie van
Amerika over Rusland op het gebiea
van de bemande ruimtevaart niet
alleen bevestigd, maar versterkt, te
meer tegen de achtergrond van de
kennelijk mislukte Sojoez-drieling
vlucht van oktober jJ.
Amerika heeft thans 22 bemande
ruimtevluchten gemaakt tydens wel
ke 44 maal een man in de ruimte
werd gebracht. De Amerikanen heb
ben na de jongste vlucht 5834 uur
en 32 minuten man-uren ruimte
ervaring, niei alleen in vluchten
om de aarde maar ook in vier vluch
ten om de maan en twee maanlan
dingen.
Rusland bracht in 15 vluchten
uitsluitend om de aarde 24 maal een i
mens in de ruimte, waarmee 16961
uur en 9 minuten man-uren ruimte-
ervaring weir opgedaan.
De positieve resultaten van de
afgelopen vlucht zijn na de uitvoe
rige verslagen thans wel algemeen1
bekend.
Minder aandacht is besteed aan
een aantal incidenten en fouten ty
dens de vlucht en het verblijf op de
maan. Dat aantal was niet gering, j
maar alle tezujnen genomen vertr>- I
nen deze een verrassend positief
effect. Wy willen er enkele noemen.
Waslijst
j Reeds diretc na de staat werd de
Saturnus-raket getrofen door de
bliksem. Er zullen nog wel harde
woorden vallen over de strijdvraag,
of de lancering bij de heersende
weersomstandigheden wel verant
woord is geweest,
j Daarna volgde een waslijst van
J tegenvallers Er was als gevolg van
de lancering door regenwolken Us-
j afzetting op de Apollo-ramen, die
uitzicht en fotograferen bemoeilijkte
Conrad en Bean hadden tydens de
heenreis gezondheidsklachten. Bij de
precisielanding waaide er zoveel stol
op, dat het zicht op de maanbodem
verloren ging. Naderhand bleek dt I
Intrepid slechts 6 meter van een ge-1
vaarlyk kratertje te staan. Voor het j
eerste uitstapje bleek het reeds bi) - j
zonder moeihix, de wandelkostuums
aan te trekken. Vrijwel direct na
het verlaten van de maantaxi liet
de televisie-cmera het afweten.
de maan struikelde Conrad, maai
dit bleek niet gevaarlijk en daarom
veranderde hij de ingewikkelde
voorgeschreven techniek voor het
verzamelen van maanmateriaal in
een zelf bedachte techniek van half j
vallen. Hy kon dat ongestraft doen
omdat men ,iem in Houston door
het uitvallen van de camera toch
niet kon zien! Tijdens de tweede
maanwandeling brak het handvat
van een fotocamera, waardoor deze
onbruikbaar werd. De gereedschap
pen voor het werk op de maan ble
ken allerminst te voldoen. Voor het
verlaten van de maan ging een cas
sette met belangrijke opnamen ver
loren, doordat deze per ongeluk met
andere „rommel" op de maan werd
weggeworpen Tijdens de start van
de maan weigerde de televisiecame
ra die de operatie had moeten waar
nemen. In de maantaxi en later ook
in de Apollo bleek veel te veel maan-
stof rond te zweven, dat niet alleen
irriterend was voor de bemanning,
maar ook risico's opleverde voor de
werking van de zeer gevoelige in
strumenten. Inmiddels had Gordon
in zijn vlucht om de maan een hele
serie opnamen van toekomstige lan
dingsplaatsen moeten overmaken
omdat een belichte film open uit
de camera v«el. Tydens de retour-
vluoht was het vochtgehalte in de
Yankee Clippe> veel te hoog. Bij de
nadering van de atmosfeer werd de
Service-Module in de verkeerde baan
afgestoten. Bij de landing werden
de parachutes niet tydig gekapt,
hetgeen by minder gunstige weers
omstandigheden grote gevaren had
kunnen opleveren. Tijdens de lan
ding sloeg een losgeraakte camera
tegen Bean, waardoor deze een die
pe hoofdwond kreeg.
Geen robot
Toch hadden deze tegenslagen een
positief effect, zy hebben geleerd,
dat de mens ook in de ruimte tegen
slagen kan overwinnen Blijkbaar
hoeft hy niet zo nadrukkelijk in een
figuurlyk keurslijf van starre voor
schriften. voorzorgen en perfectie te
werken om ztjn taken uit te voeren,
niet als een ..menselijke robot" te
werken om zyn oogmerken te ver
wezenlijken. Dat is een enorm winst-
Bean, Gordon en Conrad
(v.l.n.r.) brengen hun eerste ver
slagen uit, terwijl zij in de qua
rantainecaravan zitten aan boord
van de Hornet op weg naar de
Verenigde Staten.
punt. Er verloopt geen transatlai>-
tische vlucht of er breekt wel eens
een glaasje of stoot een stewardess
wel eens haar hoofd of brandt er
een lampje wel eens niet. In vroe
gere ruimtevluchten werd totale per
fectie tot in details nagestreefd zo
danig dat de mens inderdaad tot
robot werd gedegradeerd en men
zich wel eens afvroeg waarom hy
dan eigenlijk wel de ruimte in ging
en het werk niet door echte robots
liet verrichten
Het is nu gebleken, dat een soe
peler opvatting mogelijk is. mede als
gevolg van de psychologisch zeer
juiste keuze door Houston van deze
tweede maan-ploeg, die in alle op
zichten een meer nonchalante en
luchthartige ndruk maakte dan de
j eerste. Daarmee is het leefmiileu in
I de ruimte dichter by dat op aarde
gebracht. Dat is een heel grote stap
in de ruimte voorwaarts.
