rak overspoeld door
en golf van geweld
i ratis reizen
Aarde
krans
in een
veelkleurige
van flitsend licht
december-
voordeel
tfdagen
Amerikanen en Russen
cloen belangrijke stap
tegen atoomoorlog
r ind poogt voortbestaan te verzekeren
Neem nu een
jaarkaart 65+en
profiteer van het
Miserabel
HESS NAAR
ZIEKENHUIS
I
ier
arkaart of
1maandskaart65+?
SCHWEITZERS
„LAMBARENE"
IN
MOEILIJKHEDEN
GEEN MOORD
OP INDIANEN
Over twee weken:
vonnis over Rohan
Duitse politie
maakt jacht op
Nederlander
Vluchtelingen aan
Berlijnse muur
neergeschoten
Ruimtevaarders zagen zonsverduistering
DAG 25 NOVEMBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
DRT
95
lik
pot
ak us
(Van een speciale correspondent)
■er 3,
l
iik i GD AD (GPD) De golf van arrestaties en terreur in
die met openbare hangpartijen dit jaar haar hoogtepunt
ie, is wel wat afgenomen, maar de angst voor nieuwe
iddaden beheerst nog het dagelijks leven. Bagdad lijkt
,m ie grote aantallen militairen in en rondom de stad een
I >rde vesting. De aanwezigheid van veel politie en de nog
in aantal toenemende veiligheidsmannen in burger
iedereen tot uiterste voorzichtigheid. Het huidige re
is na zestien maanden nog steeds bezig zich te vestigen,
en i rotest tegen zijn maatregelen wordt bij voorbaat onder
en mogelijke tegenstanders verdwijnen naar onbekende
n. De kloven tussen de diverse bevolkingsgroepen tracht
verkleinen door aan iedereen zijn absolute wil op te
I svige strijd tegen de Koerden
het enige streven van de
regering naar alleen'heer-
De beide moslemsekten, de
sten en de Sjiieten, komen
iwender tegenover elkaar te
vooral de Soennieten met
ran' het bewind onevenredig
invloed winnen. Kortgeleden
0j aanleiding tot onrust.
Koning Feisal II en zijn aan-
erden vermoord of uitgescha-
eloofde generaal Kassem het
spoedige welvaart. Hij begon
eiale woningbouw, irrigatie
landhervormingen en
t met het vry maken van de
van de grootgrondbezitters,
lannen en' projecten werden
:t noch overgenomen door
jenstander en opvolger Aref.
st dulden' van de van oudsher
C >de tegenstellingen tussen de
ngsgroepen is er de oorzaak
t Irak, ondanks de aanwezig-
IQ an' de nodige bronnen voor
t, nog steeds een arm en
itwikkeld land is met vooral
platteland miserabele toe-
n D-j;. De grote hoeveelheid water.
de Eufraat en de Tigris door
iat stroomt, zou van heel Irak
bI ote groene oase tussen de
sen kunnen maken en het
are tweestromenland in zijn
•rstellen. Het grootste pro-
verziltin'g van de landbouw-
is nog niet opgelost, het
zelfs in omvang toe. De
boeren .die naar de stad trekt,
hun stukje land niets meer
t, maakt de oplossing van de
?n nog ingewikkelder en is
reden tot onrust.
Angst
tl men. afgaande op de uit-
berichten, de indruk krijgt
huidige regime zich grote
ing getroost verandering in
atie te brengen, blijkt het bij
kennismaking niet zover te
lij vergelijking van de dage-
erichten' wordt al snel duide-
een aantal na een zeker
itek gewoon wordt herplaatst,
het bestuurlijke vlak worden
ie mensen vervangen door
partijgenoten', ook al blijken
en kennis van zaken te heb-
?er de al in 1958 ontworpen
leling van' de landbouwgron-
q de onderminister van Plat-
aken geen informatie ver-
Na de mededeling dat de
van de sjeiks werd beperkt,
hij zich verontschuldigen, om
zijn post nog maar twee
?n bekleedde en hij zich nog
de hoogte had kunnen stel-
n de problemen, die met de
Dingen samenhingen. Hetzelf-
eurde op het ministerie van
vergroten door het bannen van bui
tenlandse kranten en tijdschriften.
Buitenlandse journalisten zijn in het
huidige Irak niet welkom en men
kan slechts via omwegen binnenko
men'. Nadat in dagbladen is gepubli
ceerd dat achter elke bezoeker een
spion schuil kan gaan, is het contact
met de vreemdeling gevaarlijk. Voor
de Iraki zijn bovendien strenge reis
beperkingen naar het buitenland van
kracht.
Propaganda
Naast de indoctrinatie van de
volwassenen staan de kinderen via
de scholen onder druk. Kinderen van
vijf of zes jaar wordt al uitvoerig
geleerd waarom en hoe er tegen de
zionisten en imperialisten moet wor
den opgetreden. By demonstraties
lopen deze kinderen voorop om de
leuzen van de instructeur te her
halen. De demonstraties tegen de
houding van de Libanese regering
ten opzichte van de commando-acti-
viteiteri waren daarvan een fraai
voorbeeld.
De machtsverhoudingen in het
land zijn nog niet geheel duidelijk.
Het leger lijkt ondanks zijn bevoor
rechte positie in het Iraakse leven
invloed te verliezen en het accent
van de machtsuitoefening komt meer
te liggen op de Baath-partij, die
haar aanhangers op de sleutelposities
plaatst. Tussen de dorpsvrienden uit
Takriti, die sinds de jongste revolutie
de macht uitoefenen, is dit de aan
leiding tot spanning. De president,
El Bakr. verdwijnt ondanks zijn
goede relaties met het leger meer
naar de achtergrond, zo ook de mi
nister van Voorlichting. De beide
vice-premiers, de minister van Bui
tenlandse Zaken, Ammasj, en die van
Defensie, Ghaffar, tonen zich steeds
meer de sterke mannen. Afwisselend
presideren zy de kabinetszittingen
of vertegenwoordigen Irak op belang
rijke conferenties. De één maakt
goodwill-reizen naar het buitenland,
terwijl de ander thuisblijft. Beiden
zijn voorstanders van de vergrote in
vloed van de Baath-partij, maar
over de vraag van het al of niet be
wapenen van de jonge leden, waar
door stoottroepen zouden worden
gevormd, die van nut kunnen zijn
als het leger genoeg heeft van de
regering, bestaat ook tussen hen on
enigheid. De stilstand van de ont
wikkeling van Irak maakt het waar
schijnlijk dat er nog meer staats
grepen zullen volgen om Irak voor
de toekomst uit de impasse te halen,
waarin het nu zit verstrikt.
De spanning binnen de kleine
groep van leiders en het verscherpen
van de diverse binnenlandse tegen
stellingen kunnen een dergelijke
ontwikkeling bespoedigen.
WEST-BERLIJN (Reuter) Ru-
dolf Hess. de 75-jarige vroegere
plaatsvervanger van Hitler, is giste
ren van de gevangenis in Spandau
naar het Britse militaire hospitaal
in West-Berlijijn gebracht. Hij klaagt
over maagpijn.
Hees is de enige bewoner van de
grote gevangenis, die om beurten
door de vier bezettende mogendhe
den wordt bewaakt. De eerste twin
tig jaar van zijn gevangenschap had
hij gezelschap van Baldur vonSchi-
rach en Albert Speer, maar die zijn
in september 1966 vrijgelaten omdat
hun tijd om was. Hess is tot le
venslang veroordeeld Hij heeft
steeds geweigerd zijn vrouw en zoon
te ontvangen, aanvoerend dat het be
neden zijn waardigheid was door zijn
familie als gevangene te worden aan-
sde
ge®
UDW
oplicf^
belangrijkste verdienste van
lidige Iraakse bewind lijkt
oog het veroorzaken van angst
Ie bevolking te zijn, die zij via
ge propaganda tracht om te
in steun voor het bewind,
zou aan alle grenzen bedreigd
door het zionisme en het im-
me. Iedere Iraki zou moeten
deze bedreiging te weer-
Twijfelaars zijn de steunpi-
Van de gevaren en zijn dus
De effectiviteit van de
mda probeert de regering te
ADVERTENTIE
ei.
)rhJJ ispeciale nieuwjaars
zin entie kunnen alle houders
a een 65 +-kaart (ook van
13-maandskaart) op de
r Bdagen 13, 20 en 27 januari
ctle l lemaal vrij reizen,
e A 65+-kaart is dan uw
50. I lorkaartje 2e klasse.
gy x voordelig
2 >£7 uit
uit met NS
LAMBARENE (AP) Het rim
boe-ziekenhuis van wijlen dr.
Albert Schweitzer zal misschien
binnen twee jaar wegens geldge
brek moeten sluiten.
De leiders van het ziekenhuis
hebben besloten alles op alles te
zetten: zij willen proberen een
wereldfonds te stichten om een
groot, modern ziekenhuis op de
pittoreske plek, die dr. Schweit
zer beroemd maakte, te kunnen
bouwen.
Zij hopen minstens 12 miljoen dol
lar te kunnen krijgen, waarmee het
bestaan van het ziekenhuis in de
toekomst voor minstens vijf jaar ge
garandeerd zal zijn. Als hun poging
mislukt, dan zal het ziekenhuis
waarschijnlijk in 1971 moeten sluiten,
waarmee een eind zou komen aan
het werk van een halve eeuw van dr.
Schweitzer.
Toen de stichter in 1965 stierf
nam de steun aan het zieken
huis uit alle delen van de wereld af.
Om de verhoogde bedrijfskosten het
hoofd te kunnen bieden, gebruikt het
ziekenhuis nu het kapitaal dat ge
durende het leven van Schweitzer is
schouwd. Progingen om gratie voor 1 gespaard.
Hess te krijgen of hem naar een De arts dle nu de ielding heeft, de
comfortabeler gevangenis over te 65_jarige Rene Kopp groeide op in
plaatsen, zijn steeds op verzet van j hetzelfde Elzasser dorpje als dr.
dc Russen gestuit.
MOSKOU. WASHINGTON (DPA.
Reuter» De twee nucleaire super
machten, Amex-ika en de Sowjet-Unie,
hebben gistei-en het kernstopvei-drag
geratificeerd (bekracntigd». Daarmee
Is opnieuw een belangrijke stap ge
daan naar de voorkoming van een
atoomoorlog.
Het verdrag heeft tot doel een ver
dere vei'spreiding van kernwapens te
voorkomen. De ondertekenende
atoomlanden verplichten zich geen
kernwapens aan een ander land te
verstrekken of een niet-kernland te
helpen zulke wapens te vervaardigen
of te verwerven. De ondertekenende
niet-kemlanden verplichten zich geen
kernwapens te maken of aan te
schaffen. Niet-kemlanden mogen zich
onder voldoende waarborgen, wel
laten helpen by het vreedzaam ge
bruik van kernenei'gie.
Het verdrag is in juli 1968 gelyk-
RIO DE JANEIRO (AP) De
Braziliaanse Nationale Indianen-
stichting (Funai» heeft krachtig
ontkend dat er in Brazilië Indianen
worden uitgemoord. De voorzitter
van Funai, Campos, noemde de be
richten in de Europese pers „onge
fundeerd en lasterlijk".
tijdig in Washington. Moskou en Lon
den ondextekend. Op het ogenblik heb 1
ben 90 landen een handtekening on-
der het vei-drag gezet. Het treedt in
werking zodra het door 43 landen, j
waaronder zich Amerika, Engelandj
en de Sowjet-Unie moeten bevinden,
ls geratificeerd. Londen heeft dat
enkele maanden na de ondertekening
al gedaan. Thans ëebben rond 20
landen het verdrag bekrachtigd.
De secretai'is-generaal van de VN,
Thant, heeft jezegd dat de bekrach
tiging door de twee grote staten een
algemene en volledige ontwapening
een flinke stap naderbij heeft ge
bracht.
President Podgomi van de Sowjet-
Unie sprak de hoop uit, dat het ver
drag zal leiden tot de oplossing van
andere ontwapeningsvraagstukken.
vooral op het gebied van de kernbe
wapening.
President Nixon zei dat het verdrag
tot doel heeft de wereld tot een vei
liger woonplaats voor de gehele mens
heid te maken.
Frankrijk en China, de twee andere
kernmogendheden, hebben het ver
drag niet willen tekenen.
Schweitzer. Hy zei treurig: „Sinds
Schweitzer er niet meer is. is men
ook niet meer in het ziekenhuis ge
ïnteresseerd. Vele donaties werden
meer aan hem persoonlijk geschon
ken dan aan het ziekenhuis".
Moordenaar van Mboya opgehan
gen De moordenaar van Tom
Mboya, de voormalige minister van
Economische Zaken van Kenia, is
opgehangen. Dit heeft een woord
voerder van de gevangenis, waar
de in september voor het neerschie
ten van Mboya ter dood veroordeel
de 32-jarige Isaac Njenga Njoroge
gevangen zat, bekendgemaakt. Njo
roge heeft zyn onschuld gedurende
het gehele proces volgehouden.
CaamanL op Cuba Van Domi
nicaanse zyde wordt vernomen, dat
kolonel Caamano Deno, de leider van
de Dominicaanse verzetsbeweging
zich reeds énige maanden op Cuba
bevindt. Caamano is twee Jaar gele
den verdwenen terwijl hij als mili
tair attaché verbonden was aan de
Dominicaanse ambassade in Londen.
JERUZALEM (Reuter) De ad
vocaat Toenik heeft gisteren ln het
proces tegen de Australiër Rohan, die
in Jeruzalem terechtstaat wegens de
brandstichting in de El Aksa-moskee
de ï-echtbank gevi-aagd zijn cliënt op
grond van klankzinnigheid niet
schuldig in de zin van de wet te ver
klaren. In zijn slotpleidooi merkte
Toenik op dat er geen twyfel be
stond over Rohans paranoide schi
zofrenie, die uitvoerig door psychia
ters was aangetoond. Zelfs de aan
klager had, hoewel gevangenisstraf
eiseiKi, toegegeven dat de 28-Jarige
Rohan geestelijk gestoord was. zei de
advocaat.
De i-echtbank kwam gisteren voor
de achttiende zittingsdag bijeen na
het derde reces in het marathonpro
ces, dat zeven weken geleden begon.
Het hof ging later op de dag op
nieuw voor circa twee weken uiteen
om zich te beraden over het vonnis.
Oppositieleider uitgeschakeld
Door een uitspraak van het Ghanese
hooggerechtshof is gisteren de leider
van de oppositie in het parlement
van Ghana uitgeschakeld. Kom-
la Gbedemah, voorzitter van het na
tionale Liberale Verbond, kreeg van
het hof geen toestemming zijn zetel
in het pas gekozen parlement in te
nemen. Een parlementaire commis
sie van onderzoek had gerapporteerd
dat haar gebleken was dat Gbede
mah als minister van Financiën on
der de inmiddels afgezette president
Nkroemah zich aan verduiste
ring van overheidsgelde had schul
dig gemaakt.
Sari Dewi wil scheiden Mevrouw
Ratna Saii Dewi Soekamo, de der
de echtgenote van de Indonesische
oud-president, heeft haar man ver
zocht in te stemmen met een schei
ding, zo heeft haar Japanse advo
caat in Tokio medegedeeld. De 29-
jarige Ratna Sari Dewi woont met
haar dochtertje in Parijs, maar
bezoekt op het ogenblik haar ge
boorteland. In 1960 vertrok zy uit
Indonesië.
HAMBURG (DPA) De politie van
Stade, bij Hamburg, maakt jacht op
de Nederlander die in de afgelopen
jai-en honderden Turkse gastarbei
ders via Italië naar West-Duitsland
heeft gesmokkeld, waar hij de Tur
ken aan bedrijven verhuurde. In een
razzia pakte de politie maandag 21
Turken op. die niet in het bezit van
een arbeidsvergunning bleken te zijn.
zy zullen naar hun land worden te
ruggezonden.
De Nederlander, die vermoede-
lyk lont had geroken, was gisteren
spoorloos verdwenen. Hij nam de
Turken hun passen af, toen hij twee
maanden geleden met een aantal van
deze mensen in Stade was neerge
streken. Hij verhuurde de Turken daar
aan bouwbedryven, in de zelf hun
loon waarvan hy een flink aandeel
in eigen zak stak. Zo moesten zijn
„huurlingen", hem een aanzienlyk
bedrag betalen voor een slaapplaats
in een volgepropte „Turkenpakhuis".
Jonge sadisten Twee jongens
10 en 11 jaar oud, zyn als verdach
ten gearresteerd nadat vrijdag
avond in de kinderdierentuin van
het dierenpark Henry Dorrly meer
dan 30 vogels en andere diei-en ge
dood waren. Onder de dode vogels
was een ceropsis-gans, die 300 dollar
waard is en een van de laatste 300
van dit soort ganzen die de wei-eld
nog telt. Directeur Wanen Thomas
noemde wat zich vrydagavond
heeft afgespeeld „een van de meest
sadistische dingen die ik ooit heb ge
zien".
Roemenen vragen asiel De
stuurman en de arts van een Roe
meens koopvaardyschip, dat op het
ogenblik in Emden gemeerd ligt,
hebben politie kasiel gevraagd.
Swoboda in Perzië De Tsjecho-
slowaakse president Swoboda is gis
teren uit Praag vertrokken voor een
officieel bezoek van zes dagen aan
Perzië. Het is volgens het persbu
reau Tseteka het eerste bezoek van
een Tsjechoslowaaks staatshoofd aan
dat land sinds de oorlog.
Geen betrekkingen Het Nooi*se
parlement heeft gisteravond met 64-
61 stemmen een voorstel van de ln
de oppositie zynde Labourparty ver
worpen om het communistische be-
wind in Hanoi te erkennen.
Koningin Elizabeth van
Engeland schudt de zangeres
Petula Clark de hand in het Em
pire Theatre in Londen. Zij be
zocht een liefdadigheidsvoorstel
ling van de film ..Goodbye, mr.
Chips", uaarin Petula Clark een
belangrijke rol speelt.
ADVERTENTIE
De heer J. N. M. Heersche uit
Hazerswoude is aan de Leidse Uni
versiteit gepromoveerd tot doctor in
de wiskunde en de natuui*weten-
schappen. Promotor was professor
dr. P. J. GaillaitL
Ds. J. H de Vree uit Sleeuwijk
heeft het beroep aangenomen naar
de hervormde gemeente van Leimui-
den.
Een jaarkaart voor 19701s
ook al in december geldig.
Dus 13 maanden reisvoordeel!
Profiteer ervan!
Prijs f 50.- p.p. - echtpaar f 75.-.
Vraag ernaar op het station!
voordelig
uit met NS
BERLIJN (DPA) Een lid van
de Oostduitse grenstroepen en een
andere man zijn gisteren by de Ber
lijnse muur. toen zij probeerden naar
het Westen te vluchten, neergescho
ten. De Oostduitse militair werd in
de nacht van zondag op maandag
door drie schoten, vermoedeiyk uit
het vuurwapen van een collega, ge
dood. De andere vluchteling, een
ongeveer 25-jarige man, werd giste
ren door Oostduitse militairen on
der vuur genomen toen hij aan de
sectorgrens in Berlijn-Kreuzberg pro
beerde naar het westen uit te wyken.
Volgens ooggetuigen is de man ge
wond in een Oostberlijns ziekenhuis
opgenomen. De senaat van West-
Berlijn en de Amerikaanse sta cis-
commandant. generaal-majoor Fer
guson hebben de beschietingen als
„onmenselijke daden" vex-oordeeld.
Vijf personen onder wie twee klei
ne kinderen zijn vannacht over de
communistische grensversperringen
heen naar West-Berlijn gevlucht,
aldus heeft de politie bekendgemaakt
Het vijftal waren een man en zijn
vrouw plus hun driejarig kind als
mede een andere vrouw en haar ze
venjarig kind.
De groQp baande zich ongemerkt
een weg door de zwaar bewaakte
grensversperringen. Het vijftal kwam
vannacht kwart over een in West-
Berlyn aan. De maan scheen helder,
maar hier en daar hing een dichte
grondmist. De groep kwam aan in
de Franse sector van West-Berlijn.
HOUSTON «AP i By de terug
keer naar hun planeet moest de be
manning van de Apollo naar woorden
zoeken om het spectaculaire gezicht
te beschrijven dat zich op een ge
geven moment voor hun ogen ont
rolde.
„Zeg. hebben jullie nog andere by-
voegelyke naamwoorden dan specta
culair?" zo vroeg één van de astro
nauten terwyl zij door de vensters
van de Yankee Clipper op de aarde
neer keken. Zy kregen te zien wat
nog nooit iemand gezien heeft: een
totale zonsverduistering door de
aai'de. zy zagen een geheimzinnig
hel licht in het midden van de
donkere aarde en zy kregen licht
flitsen te zien welke deden denken
aan zwermen glimwormpjes die in
een donderbui dansten en de planeet
Venus die beneden de aarde hing
als een diamant op zwart fluweel.
„Dit moet wel het indrukwekkend
ste gezicht van de gehele vlucht
zyn," riep Alan Bean, de vierde man
die ooit voet op de maan heeft gezet.
„Wy kunnen nu zien dat de zon
achter de aarde zit. Wy kunnen wol
ken' zien. ook een beetje aan de
donkere kant van de aarde".
„De wolken lyken wat paars grys
en zy zyn natuuriyk i*ond de gehele
aarde. Het zou interessant zyn pre
cies te weten op welk deel van de
aarde wy kyken zei Bean.
Richard Gordon merkte op: „wy
kunnen het zien bliksemen in de
donderbuien beneden op aarde. Ik
weet niet precies hoeveel wy nog
weg zyn, maar wy kunnen het dui-
delyk zien bliksemen."
Conrad: „Ja. het lyken wel een
soort glimwormpjes die aan en uit
schakelen".
Op dat moment waren de ruimte
vaarders meer dan 32.000 km van de
aarde verwyderd.
Conrad merkte Venus op welke
planeet onder de aarde zichtbaar was.
Daarop kwam zyn melding: .Precies
in het midden van de aarde zien wy
een werkeiyk zeer helder licht, dat
aanblijft werkeiyk zeer helder".
Hy dacht dat het ten zuiden van
Birma of India was. Het controle-
centrum kon hem ook niet vertellen
wat dit zou kunnen zyn. Conrad:
„Het is een vast licht, zeker zo helder
als één van die bliksemflitsen". Bean
„Ja en 't is zeker zo fel als Venus".
Het licht verdween toen de zon weer
rond de aarde kwam kyken.
Conrad, die ook de ruimtevluchten
met de Gemini V en XI heeft mee
gemaakt, zei over de vreemde licht
gloed welke als een regenboogachtig
aureool rond de aarde trok: .Deze
is vlak by de aarde helder rood,
dan komt een groene en dan een
blauwe band".
