ferste fag, et \beste PREMIER JAPAN TOCH NAAR Meer wapens voor Nigerie Rustige naar de vlucht Betoging maan Groot aantal aanslagen in Israël GRJEP C7n/iól//i/u/te Ondanks massale betogingen in Praag tegen cle Russen Franse boeren honden twee ministers vast ■0tw In Helsinki IJzeren staven tegen politie schilden WUCUTII LIT GR00T-BRITTANNIË TEL AVIV OVERWEEGT REPRESAILLES TEGEN JORDAANS AKABA JJAANDAG 17 NOVEMBER 1969 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA T (Van een speciale verslaggever» HELSINKI ..Lief zjjn voor d- luidt het motto voor de eerste van de Russisch-Amerikaanse >;dende besprekingen, die moeten Jjen tot een beperking van de be- jpenineswedloop tussen de twee jjngrykste kernmachten van de avid Het is begrijpelijk dat men Har niet al op de eerste dag duch- de haren vliegt, als de Finse jgheren hun welkomstwoorden mwelitks uitgesproken hebben. q heeft trouwens tijd genoeg om y problemen die een beperking c de bewapeningsrace met zich strengt uitgebreid te benraten it dat betreft zijn de Amerikanen de Russen het. in ieder geval wel dat dit gesprek lang. zeer lang duren. Zowel dooi- Amerika's mi Buitenlandse Zaken, jevrs. als ook door de Russische turnen tateren is nadrukkelijk ver- urd dat het niet alleen maanden, zelfs Jaren kan duren voor er errete resultaten verwacht mogen rden. De beide partijen moeten het eerst i worden over het onderwerp zelf udaar dan ook dat de verklarin- i die beide delegatieleiders zater- bij aankomst aflegden uitblon- i in vaagheid. Beide onderhande ld legden de nadruk op het inlei dde karakter van dit gesprek in tijinki. zij het dat de Amerikaan uth er aan toevoegde dat zijn de- ptie geen bezwaar zal hebben om inu al concrete problemen te be reken Desondanks moet men niet ver- Dderstellen dat de Amerikanen zul- voorstellen tijdens het gesprek ontwikkelingen stop te zetten Amerikaanse en Russische zijde i raketten met meervoudige kern- i ippen. Ondanks de sterke aandrang in vooral de Amerikaanse senaat. *ft president Nixon geweigerd zijn riernandelaars met een dergelijk xrstel naar de Finse hoofdstad te turen, waaruit waarnemers opma- i dat het misschien toch vooral de brikken" zijn geweest die het on- rt&ndelingspakket voor de Ameri- unse delegatie hebben klaarge- jakt. De strijd tussen voor- en tegen- unders van de ..harde lijn" in Hel- bki heeft niet alleen geleid tot dit luit van de Amerikaanse presi- «at. maar ook tot tegenstrijdige rtlaringen van minister Rogers, wie bekend is dat hij het de Rus- zeker in het eerste begin niet al moeilijk wilde maken. Rogers eüaarde enkele dagen geleden na melijk dat het de Amerikanen er aan gelegen was om de bewa- nmgswedloop een halt toe te roe- maar hij verklaarde te zelfder dat Amerika gedurende de be- (rebngen zijn waakzaamheid niet n verliezen. Hetgeen er in de plet ijk op neerkomt dat de A men nen hun proefnemingen met nieu- wapens zullen voortzetten. Deze nieuwe wapens vormen dan tomamelijk de MIRV een raket die aantal kernbommen draagt die ïfhankelijk hun eigen doel opzoe- «J. Omdat inspectie door spiona- fesatellieten voor dergelijke nieuwe nietten niet meer voldoende ls. ver- t men dat hier een groot knel- ,.ui. zal zitten, aangezien de Russen tldens vorige ontwapeningsbespre- iagen altijd geweigerd hebben om fürnemers ter plaatse te laten in itiëren of de regeringen zich wel «u hun afspraken hielden. De aan- tagheid van twee elektronische ex plain de Russische delegatie, heeft titer bij de Amerikanen de hoop riekt dat er ditmaal toch over of andere vorm van inspectie PPraat kunnen worden, waar toe de kans op succe6 van de be- tfekingen aanzienlijk vergroot wordt. blijven dan nog genoeg proble- tin, waarover nog jaren gepraat tu worden voor men tot resultaten Int. Zo bestaat er een groot ver van opvatting tussen de Rus- n de Amerikanen over het be- CP offensieve en defensieve wa- En aangezien de komende be trekingen zich richten op beperking offensieve wapensystemen, ligt een levensgroot probleem dat tijd gaat kosten om op te 1 os- De verwachtingen zijn dan ook niet hoog gespannen voorlopig, wat - er voor de in groten getale op domen Amerikaanse journalisten levendiger op zal maken hier Helsinki. Met meer dan zeventig zijn zij naar de Finse hoofd- gekomen. waar onmiddellijk t*pen taxi's werden afgehuurd voor komende weken. Overigens kwa- er maar zes Russische journa- - naar Helsinki: alle zes echter hnners van de Verenigde Staten. »r al was er één Rus gekomen. Rnnen zouden toch alle verkla- en aankondigingen ook dan in het Russisch hebben laten fijnen, want uit hun perfectio- ^tische begeleiding van de gebeur- >nis6en blijkt dat zij de enigen ztfn wel verwachtingen koesteren ADVERTENTIE TOKIO, (AP, AFP, Reuter) Minister-president Eisakoe Sato van Japan is vanochtend toch naar Washington vertrok ken. Het vertrek van de minister-president ging gepaard met enige ongeregeldheden. Tweehonderd lihks-georiënteerde studenten vielen vanochtend nog een politiebureau in een voor stad van Tokio aan en een ongeveer even grote groep hield een protestmars naar het vliegveld van Tokio om alsnog te pogen het vertrek van Sato naar Washington te verhinderen. Vijftien duizend politiemannen hadden het vliegveld afgezet. Van het vliegveld mocht geen enkel vliegtuig vertrekken tot het toestel van premier Sato opgestegen was. Sato zal met president Nixon in Washington onderhandelen over de teruggave van Okinawa en andere eilanden aan Japan. Deze eilanden werden door de Amerikaanse strijd krachten veroverd in de laatste wereldoorlog. Radicale studenten- en arbeidersgroeperingen in Japan wil len niet alleen dat de VS die eilan den teruggeeft aan Japan, maar ook dat de Amerikaanse bases op die eilanden en elders in Japan worden opgeheven. Ook verzetten zij zich tegen handhaving van de nauwe banden op -het gebied van de defen sie en de veiligheid tussen Japan en de VS. Duizenden studenten hebben gis teravond in delen van Tokio aansla gen met benzinebommen gepleegd, ln hoofdzaak op politiebureaus en stations. Vanmorgen liet de politie weten dat er in Tokio 1690 betogers zijn aangehouden. Bij de gevech ten tussen de betogers en de politie ln de omgeving van drie stations in Tokio zouden 76 mensen ernstig let sel hebben opgelopen. Kerncentrum Gistermorgen kwamen ongeveer 150.000 vakbondsleden, socialisten, pacifisten en leden van diverse vrou wenorganisaties in de verschillende steden van Japan bijeen om te be togen tegen het vertrek van premier Sato naar Amerika. In het Jojogi- park in Tokio werd een menigte van 70.000 demonstranten toegesproken door de voorzitter van de socialisti sche party. Tomoni Marita, die zei LONDEN (OPD) De Britse staatssecretaris van Buitenlandse Zaken. Maurice Fowley, heeft gis teren berichten bevestigd dat Enge land zUn wapenleveranties aan Ni- gerië heeft vergroot. Hy zei dat de regering dit heeft gedaan uit hoofde van haar verantwoordelijkheid als de voormalige koloniale macht in dat land. Fowley verklaarde zaterdag op een persconferentie dat Engeland zal doorgaan met de Nigeriaanse fe derale strydkrachten te voorzien met vü ftien tot twintig procent van het wapentotaal. De Britten beschou wen zich als Nigerië's traditionele wapenleveranciers. Fowley sprak tot de pers als antwoord op de kri tiek dat de Britse regering de fede rale strydkrachten van wapens biyft voorzien, ondanks het feit dat Londen zich ervan bewust is dat het aantal doden in Biafra als gevolg van honger en gebrek aan genees middelen tot over de 1 miljoen is gestegen. Engeland heeft ook vooretellen verworpen voor nieuwe militaire initiatieven om het snel stijgende aantal doden tegen te gaan. rBitse interventie is onmogelyk, aldus Fow ley. omdat voor Engeland hier niet lanegr sprake ls van een koloniale situatie. De voornaamste hoop van de Britse regering is gebouwd op de zojuist aangekondigde nieuwe vredesinitiatieven van Sierra Leone, die de impasse kunnen doorbreken. Fowley zag geen mogeiykheid om de schaal van de oorlogvoering door een wapenembargo te verkleinen Zweden en andere landen leve ren nog steeds aan Biafra. ..De we reld weet dat wü diep bezorgd zyn over de hongersnood, maar schynt niet in staat om er iets aan te doen", aldus Fowley. „Als minister voel lk zeer diep mee met de situatie. Zelfs myn kinderen stellen hierover vra gen. Mün collega's en ik zijn niet ontbloot van medegevoel voor de kinderen van Biafra". Uit Fowlevs negatieve verklarin gen blykt dat Engeland zich als machteloos beschouwt om iets aan de tragische toestand te veranderen. Het Britse standpunt is altyd ge weest dat Engeland contractueel verplicht is om wapens aan de of ficiële regering van het Gemenebest- land Nigerië te leveren, ook al is deze regering door een staatsgreep aan de macht gekomen. Londen voerde steeds weer als excuus aan dat het slechts lichte wapens stuurt en dat. wanneer Engeland de wa penzendingen zou staken, de Rus sen de hunne zouden opvoeren. Door de wapenleveranties behoudt Engeland bovendien politiek een vinger in de pap. hoe problematisch de Britse invloed algemeen ook wordt beschouwd. dat kost wat kost moet worden voor komen dat Sato naar de Verenigde Staten gaat. Volgens Narita zyn Japan en Amerika nameiyk overeen gekomen het eiland Okinawa aan Japan terug te geven op voorwaar de dat Amerika dan op het eiland kernenergie-oentrales kan bouwen. De betogingen die meer dan vier dagen duurden leidden in de nacht van zaterdag op zondag voor het eerst tot incidenten. Een menigte van ongeveer 40 000 demonstranten dreigde op een gegeven moment het centraal station, enkele kleinere sta- tons en politiebureaus te bestor men. De met helmen en schilden ge wapende demonstranten maakten daarby gebruik van be zin ebo mm en en ijzeren staven. Met behulp van traangas en waterstralen slaagde de politie er met veel moeite in de me nigte uiteen te dry ven. Alle grote gebouwen waaronder het parlementsgebouw en de resi dentie van de premier waren her metisch afgesloten door cordons zwaar bewapende politie-eenhe- den. Honderden agenten werden in gezet om de Amerikaanse ambassade te bewaken terwyi alle omliggende straten volledig waren afgezet. Russische prinses overleden Prinses Ketto Mikeladze die in 1924 uit Rusland naar de V S. vluchtte en daar als revuemeisje heeft ge danst is zondag overleden, zy vlucht te nadat haar echtgenoot. Prins Ivar Lassen, in de Bolsjewistische revo lutie was gedood Toen zy in de ja ren *30 by de Follies van Ziegfeld kwam werd zy door de Witrussische kolonie beschouwd als één van de knapste en bestgeklede vrouwen. La ter heeft ztj als model gewerkt voor Newyorkse modehuizen om tenslot te een eigen modezaak te openen. Marcos wint President Marcos van de Filippynen heeft tot dusver al 1.7 miljoen stemmen meer dan zyn tegenkandidaat senator Osme- na. Volgens de jongste onofficiële cijfers heeft Macros 4.523.609 stem men tegen Osmena 2.765 273. Terechtgesteld De 48-jarige Sta- nislaw Modzelewski. „de vampier van Lodz". veroordeeld wegens het aanranden en vermoorden van ze ven vrouwen en van poging tot moord op nog zes andere is door op hanging terechtgesteld. Vrijgelaten Een Griekse journa list en drie gepensioneerde legeroffi cieren o.w. het gewezen hoofd van de Griekse inlichtingendienst, zyn vrygelaten uit de deportatie. Alle vier werden enige maanden gele den gearresteerd wegens het in ge vaar brengen van de openbare vei ligheid en verbannen. De vrijlating is gevolgd na een belofte dat zy geen obstructie meer zullen plegen tegen het bewind. HOUSTON (AP ANP» De Apol- lo-bemannmg had vandaag de laat ste betrekkelijk rustige dag van de vlucht naar de maan. In de komen de nacht komt het ruimteschip in een baan om de maan. van waar uit in de nacht van dinsdag op woensdag de afdaling naar het maanoppervlak zal worden gemaakt in de maan taxi Intrepid. De vlucht verloopt zonder moeilijkheden. Er behoefde slechts één belangrijke koerscorrectie te worden uitgevoerd, die voor de nacht van zaterdag op zondag was geproiecteerd. Een vol gende koerscorrectie hedenoch tend bleek overbodig. Door de koerscorrectie is de Apollo in een baan gekomen, waaruit niet een automatische terugkeer naar de aarde mogelijk is. By vorige Apollo- vluchten naar het gebied van de maan was de koers zo gekozen, dat het ruimteschip by weigering van de hoofdraket automatisch na om de maan gezwenkt te zijn naar de aar de zou terugkeren. Thans heeft men deze iets riskantere koers gekozen om brandstof te sparen en meer tyd be schikbaar te hebben by en op de maan. Zaterdagavond laat hadden de maanreizigers de helft van hun vluoht naar de maan in kilometers er op zitten, gisteren omstreeks het middaguur de helft van de reistyd. Inmiddels is ook het punt gepas seerd, waarop de aantrekkingskracht van de maan die van de aarde ging overheersen, zodat de snelheid, die van omstreeks 40.000 tot ruim 2700 km per uur was teruggelopen, thans weer geleidelijk groeit. Gisteren hebben de ruimtevaar ders nog eens uitvoerig gediscus sieerd met de vluchtleiding in Hous ton over de merkwaardige storing die zich 36 seconden na de start heeft voorgedaan. Men is het nog altyd niet eens over wat er nu pre cies is gebeurd. Vluchtleider Gerald Afgewezen De Britse commu nistische party heeft gisteren op haar congres in London de recht vaardiging van de inval in Tsjecho- Slowakye van de hand gewezen. In een verklaring werd gezegd dat de party de Inval „diep betreurt" en werd de interventie een „tragische vergissing" genoemd. De party eist de „onmiddeuyke terugtrekking van de Russische troepen uit Tsjecho- 81owaküe". Stemverhouding: 295-118 Hongersnood De kleine Soen- da-eilanden in Indonesië krijgen met hongersnood te kampen als niet on middellijk voedselvoorraden naar het gebied worden gestuurd, zo schreef zaterdag het blad „Operasi" Reizigers hadden meegedeeld dat vooral in het district Bima de toe stand precair was. De oogst is mis lukt door langdurige droogte. De rystprys is er sterk gestegen. Banda naar Mozambique Pre sident Banda van Malawi (het vroe gere Njassalandzal in de eerste helft van het volgend jaar als eerste Afrikaanse staatshoofd een bezoek brengen aan Portugees Mozambique. Hy maakte dat zaterdag op een persconferentie bekend. Voorts zal woensdag een ministriéle delegatie naar Lissabon vertrekken voor be sprekingen met de Portugese rege ring. Malawi heeft, integenstelling tot de meeste andere Afrikaanse lan den steeds vriendschappelijke be trekkingen onderhouden met Portu gal. Mozambique en ook Zuid-Afrika. Mijnramp In een goudmyn op 160 km ten z.w. van Salisbury zyn 24 Rhodesische myn werkers om het leven gekomen toen een kabel knapte en de liftkooi waarmee ze zich omlaag begaven 1100 meter diep neerstortte. Praag en Hanoi Tsjecho-Slowa- kye en Noord-Vietnam hebben een overeenkomst gesloten, krachtens welke Praag Hanoi in 1970 economi sche en militaire hulp zal bieden. Nationalisering banken De re volutionaire raad in Libië heeft na tionalisering van alle buitenlandse banken gelast Dit meldt het Egypti sche persbureau voor het Midden- Oosten De Leidse amateur-astronoom B. Apeldoorn maakte met behulp van een super-teleobjectief dat hij gekoppeld had aan een ster renkijker deze opname van de zuurstofwolk, uitgestoten door de derde trap van de Saturnusraket. De belichtingstijd bedroeg twee minuten. Spectografische metin gen van deze wolk, zoals zij in Utrecht zijn verricht, kunnen veel vertellen over het gedrag van gas sen in de lege ruimte, de aard van straling waardoor zij worden ge troffen en hun reactie daarop. Grif fin heeft vertelaard, dat waar schijnlijk in de toekomst niet meer onder soortgelijke weersomstandig heden zal worden gestart. De astronauten hebben zich verder gisteren geruime tijd bezig gehouden met het observeren van een niet ge ïdentificeerd voorwerp, dat op enige afstand van de Apollo door de ruim te wentelde. Hun veronderstelling dat het de derde trap van de lan- ceerraket zou zyn werd door Hous ton verworpen: deze zou zich te ver, nameiyk 4500 km. van de Apollo moeten bevinden. Medewerkers van het Laborato rium voor Ruimteonderzoek in Utrecht hebben op verzoek van de Nasa spectografische opnamen ge maakt van de wolk zuurstof, welke is uitgestoten door de derde trap van de lanceerraket nadat deze zyn taak had verricht. De opnamen zyn uit stekend geslaagd en naar de Nasa gezonden. In ons land hebben zeer velen deze lichtende wolk kunnen waarnemen. PRAAG (AP. Reuter. AFP) Aan de vooravond van de „interna tionale studentendag" ter herden king van het verzet tegen de nazi bezetting in 1939, hebben honderden studenten gisteren in Praag betoogd tegen de Russische bezetting van Tsjecho-Slowakije. Zjj hielden een in drukwekkende processie naar het graf van Jan Palach, de student dis zich begin dit jaar uit protest tegen de Russische overheersing fn brand stak. Diverse betogers legden kran sen neer. Het Tsjecho6lowaakse regiem had de veiligheidsmaatregelen in de stad verscherpt en gewaarschuwd tegen anti-Russische en anti-socialistische demonstraties. By de begraafplaats stonden politiemannen en soldaten met machinepistolen maar zy gre pen niet in. Minister Hrbek van On derwijs. een felle stalinist, had de studenten beloofd dat de politie niet zou optreden als de kranslegeingen op het graf van Palach individueel zouden plaatsvinden. Hij had tevens duidelijk gemaakt dat betogingen de kop zouden worden ingedrukt. Zuivering De Tsjechoelowaakse autoriteiten hebben verdere maatregelen geno men om de communicatiemedia ia het land ln de hand te houden. Vrij dag zyn zeven prominente Journalis ten uit de party gestoten Alle zeven waren bekende commentatoren tij dens het tydnerk-Doebtsek. By de Tsjech06lowaafee televisie is de hele party-organisatie in de studio's ver vangen. Het s taatspers bureau Tsefce- ka had al eerder meegedeeld dat de party-afdeling by de radio in haar geheel was afgetreden. Het Tsjechoslowaakae ministerie van Buitenlandse Zaken heeft ont kend dat er op het ogenblik sprake ls van zuiveringen van de in het bui tenland geaccrediteerde diplomaten. De Tsjechoelowaakse minister van Buitenlandse Zaken Marko zon vol gens het Britse persbureau Reuter in een redevoering hebben' gesproken van de terugroeping van 25 ambas sade functionarissen. (Van onze oorree pond ent» PARIJS <GPD) Twee le den van de Franse regering, de minister van Onderwys Gui- chard en de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Bourges zyn gisteren weer het slachtof fer geworden van de toorn van activistische boeren die hen In twee verschillende plaatsen van het land eerst omsingelden, toen meenamen en tenslotte ge durende enige tyd gevan gen hielden. Staatssecretaris Bourges. die naar de Bretonse stad Saint Malo was gekomen om een monument te onthullen werd, na de plechtigheid, door een aantal jonge boeren mee genomen naar het stadhuis dat hy na een half uur weer mocht verlaten. zyn collega Olivier Guichard had het wat moeiiyker te stel len met een driehonderdtal boe ren dat hem schaakte. Toen de minister na een bezoek aan vrienden in zyn auto wilde stap pen wisten die protesteren de landbouwers zijn terugeis naar ParUs te beletten. Hij werd met niet al te zachtzinnige hand meegevoerd naar een boerderij waar de excellentie een hele waslijst van grieven onder de neus werd geduwd. De minister wist slechts te antwoorden dat ze by hem aan het verkeerde adres waren, aangezien hy niet de portefeuille van Landbouw maar van Onderwys beheerde, voorts verwees hy naar de landbouwdebatten die deze week in de Kamer beginnen en waar. zo meende hy. zyn be lagers hun wensen via de ka merleden van hun district doel matiger kenbaar konden ma ken. Intussen had de gendarmerie de lucht van het ministeriële avontuur gekregen zodat, dank- zy de sterke arm, de bewinde man na een goed uur de boer derij weer kon verlaten. CAIRO/TEL AVIV (AP. AFP, Reu- ter) Tal van aanslagen en explo sies tijdens het afgelopen weekeinde hebben de grotere activiteit geïllus treerd die de Palestijnse guerrilla strijders de laatste tyd hebben ont wikkeld. De meest spectaculaire aan slag vond plaats in de Israëlische haven Eilat aan de Golf van Akaba waar Arabische kikvorsmannen een vyftal springladingen op twee Is raëlische schepen aanbrachten. Een drietal explosies betrof het 14.000 ton metende vrachtschip Dah lia. De aangebrachte schade bleek echter beperkt. Het passagiersschip Hey Daroma kon van zinken worden gered door aan de grond te worden gezet. Ondanks de betrekkeiyk lichte schade worden de aanslagen, de eerste van deze soort door de Israëli ërs zeer ernstig opgevat. In de Is raëlische hoofdstad erkent men dat de sabotage-daad een spectaculair succes betekent voor de Arabieren. De eerste Arabische commentaren liepen dan ook over van enthousias me. Het Egyptische opperbevel deelde gisteren mee dat de aanval door Egyptische commando's was uitge voerd. die daarvoor speciaal per vliegtuig naar het gebied van de Golf van Akaba werden overgevlogen. De aanval zou een represaille zyn voor Israëlische acties aan het Suezka- naal. De haven van Eilat ligt aan de noordeiyke punt van de Golf van Akaba en vormt vla de Rode Zee de enige uitweg voor Israël ten oosten van Suez. De haven is van vitaal be lang voor de economie van Israël met name door het feit dat het de belangrykste importhaven is voor oiieprodukten. Schending Ondanks de Egyptische verklaring is Israël van mening dat de aanval op Eilat een schending is van een stilzwygend akkoord met Jordanië. Op grond van dit ..gentlemens agree ment" gingen beide partyen van de gedachte uit dat de havens van Eilat en het tien kilometer verderop gelegen Jordaanse Akaba. buiten de gevechtszones lagen. De Israëliërs menen dat de aanval in de haven van Eilat is uitgevoerd door guer rillastrijders van de Palestynse Al Fat ah-beweging die vanuit Akaba opereerden. In Israëlische regeringskringen wor den nu represaillemaatregelen over wogen op Akaba. de enige haven van Jordanië, die een nog grotere rol speelt in de economie van Jordanië dan Eilat in die van Israël. Het is volkomen duideiyk, aldus melden correspondenten uit Tel Aviv, dat Is raël over de mogeiykheid beschikt de haven van Akaba volledig te tor pederen. terwyl Jordanië dat ten aanzien van Eilat niet kan. Ook in door Israël bezet Arabisch gebied waren guerrillastrijders het afgelopen weekeinde actief. Zater dagochtend raakten in Ramellah ln bezet Jordaans gebied 17 personen en een Isreëlische militair gewond door een bomexplosie in de nabyheid van een Israëlisch militair voertuig. In Ramallah werd direct na de aanslag een avondklok ingesteld. Verwarring ontstond over de vraag of de verwondingen het gevolg waren van de bomaanslag of het vuurge vecht dat er op volgde. Een soortge- Ujk incident als ln Ramallah werd gemeld uit Gaza. Daar zouden negen burgers en een militair gewond zyn. In het dorp Nahal Golan werden za terdag vier Israëliërs gewond na een beschieting vanaf Syrisch grondge bied.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 7