Jntslag voor 750 man
„Ik ben 'w mannetje
met wilde ideeën
Totaal nieuw en
mild* amerikaans
Golden Fiction
Hoe krijgen wij
Paulien terug?
SKDDA
Koningin Willielmina
hielp persoonlijk
Joodse vluchtelingen
burgemeester: „Sluiting Nijma
amp voor Ni jmegen
Ontvoerd dochtertje in
islamitisch klooster
FILTER
Brings
Nieuwe kaartjes
STUDENTEN
PROTEST TEGEN
WACHTLIJST
GORKUMSE
SOCIALISTEN
UIT PVDA
wacht
nog even -
de nieuwe
komt!
>AG 28 OKTOBER 1989
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
IUMEGEN (GPD) „Een
istige zaak voor de gehele regio
een ramp voor de stad Nijme-
i". Met deze uitspraken kwali-
•erden gisteravond respectieve-
burgemeester Th. de Graaf en
ihouder Th. Peters het besluit
de Nijmeegse kunstzijdespin-
'Nyma' om een groot deel
de fabriek, die al twee jaar
tfer surséance van betaling
at, te sluiten en 750 van de 900
rlmemers te ontslaan.
n een communiqué hadden be-
hdvocrders van de Nyma eerde»
de dag meegedeeld dat massaal
Hlag vooral de laatste maanden
Utkoombaar is gebleken vanwege
steeds groter wordende verliezen,
enerzijds van onvoldoen-
prijsherstel en stijgende loonkos-
en structurele factoren ander-
de bewindvoerders zul-
vöör 1 mei 1970 alle rayon-af-
worden geslaten .Slechts
chemische sector blijft behouden,
ar zal werkgelegenheid worden ge-
,apen voor ongeveer 150 man. Be-
idvoerders hopen dat met dit be-
rkbe aantal werknemers de Nyma,
nu zit opgescheept met een totale
van 12 miljoen, als chemisch
weer gezond en winstgevend
worden gemaakt,
ligt in de bedoeling van de be-
de diverse rayon-afde-
jen successievelijk te sluiten. Ge
wordt aan een uitloop van zes
inden. In deze periode kunnen
bestaande orders worden afge-
•kt en de 750 personeelsleden ge-
lelijk en met inachtneming van
wettelijke opzegtermijn afvloeien
)e bewindvoerders beseffen dat het
speciaal voor de ou-
e garde (564 van de arbeiders die
ontslagen zijn boven
een hard gelag betekent,
de moeilijkheden om el-
werk te vinden. De directeur van
gewestelijk arbeidsbureau in
megen, de heer J. Dekker, be-
mtoonde dit gisteravond desge-
agd door te zeggen dat in en om
megen de werkgelegenheidsituatie
mate slecht is dat moet worden
of een groot deel van deze
garde ooit elders weer aan de
zal komen, ook al omdat volgens
werkgevers de werknemers ou-
dan 40 Jaar veel als onbruikbare
beschouwen.
[et bericht rond de ingrijpende
rganisatie is bij de werknemers als
bom ingeslagen. Men wist dat de
na al meerdere jaren in ernstige
cilijkheden verkeerde, maar ze
iden nog hoop dat een periode van
zou volgen, ook al omdat
in een laatste kwar-
aan de rechtbank (in
van dit jaar) spraken over een
bezette orderportefeuille, een be-
liquiditeitspositie en een
perspectief voor 1970. De be-
dvoerders hebben meerdere malen
egd dat de Nyma slechts dan kon
den gered als overname door der-
i zal volgen. Herhaaldelijk zijn de
tste jaren pogingen in die richting
lemomen. Twee maanden geleden
werden vergaande besprekingen
met een Amerikaans bedrijf,
besprekingen liepen echter stuic
de Nyrna geïnteresseerde be
drijven weinig gunstige vooruitzich
ten kon voorschotelen.
Met betrekking tot de afvloeiings
regeling voor het personeel zeg
gen bewindvoerders dat doorbetaling
van het loon garant kan worden ge
steld voor de wettelijk voorgeschreven
opzegtermijn, die kan uitlopen tot
maximaal 26 weken. De werknemers
die daarna elders geen werk heb
ben gevonden, krijgen geen geld meer
uitbetaald en zullen een beroep moe
ten doen op de Werkloosheidswet.
Dat laatste zit de personeelsleden
bijzonder hoog. Men vreest in ernsti
ge financiële moeilijkheden te zullen
geraken, omdat ze dan 80 tot 90 pro
cent krijgen uitgekeerd van een loon
dat 8 tot 10 procent lager ligt dan
dat in vergelijkbare textielbedrijven.
ae ou-
de 40 i Nobelprijswinnaar prof. Tinbergen
DEN HAAG (GPD) „Er zijn ln
de wetenschap twee soorten
mannetjes: de precieze en de
wilde. Ik hoor meer tot die laat
ste categorie. Tot degenen die
met ideeën komen, die de exac
te mannetjes dan kunnen toet
sen". Dat zegt de nieuwe Nobel
prijswinnaar economische we
tenschappen, prof. dr. J. Tin
bergen.
Idereen had gedacht dat hij die
hoge eer te danken had aan zijn
bulldozer-werk voor de ontwik
kelingslanden. Maar die strategie
heeft niet de doorslag gegeven. Ach
ter de duinen van het stille Kijk
duin zegt hij in zijn onopvallende
huis: „Mijn vriend Frisch en ik
hebben die prijs gekregen omdat wij
dynamische modellen hebben ont
worpen, die het economisch leven
ADVERTENTIE
verklaren. Ze waren bedoeld als ba
sis voor de conjunctuur- en ontwik
kelingspolitiek".
Diep in zijn hart had hy liever
gehad, dat de toepassing van zijn
denkbeelden was onderscheiden.
Maar ja. zo vroeg hij zich kort na
het telegram uit Zweden af. wat zijn
voor zo'n prijs de criteria? ..Ik zou bij
de beoordeling niet graag in de
schoenen van de Zweedse acade
mie hebben gestaan".
Zodra prof. Tinbergen de Nobel
prijs op 10 december in Stockholm
in ontvangst genomen heeft, krijgt
hij een Jaar vrijaf. Dat betekent
dat hij voor die periode zijn hoog
leraarschap in Rotterdam onder
breekt om zich geheel te kunnen wij
den aan de strategie van het twee
de ontwikkelingsdecennium.
Na de aanloop uit de eerste tien
jaren, waarin de hoofdlijnen voor
de vernauwing van de kloof tussen
arme en rijke landen werden vast
gelegd, is hij nu toe aan de harde
praktijk. In zijn sobere werkkamer,
geeft hij aan waar de kem zit. De
bevolking van de ontwikkelingslan
den groeit onrustbarend snel, vindt
hij.
Daar moet iets tegen worden ge
daan. De groei zou van 2.5 pet. per
Jaar moeten worden verminderd tot
1,5 pet. Tenminste, datis aan de
hand van een model becijferd. Er
varingsgegevens op Puerto Rico en
ergens in een stadsconcentratie in
India hebben uitgewezen dat het
kan. In januari zal moeten blijken
of dat in het algemeen een haal
bare zaak is. Dan moet de plannen-
commissie van de Verenigde Naties,
waarvan prof. Tinbergen voorzit
ter is, één concreet voorstel doen.
„Ik probeer de openbare mening
in die rijke landen ervan te overtui
gen dat wij in de eerstkomende ja
ren een sprong vooruit moeten ma
ken.
De aanpak moet forser worden en
DELFT (ANP) De Ne
derlandse Speciaaldrukkerij
(NSD) N.V. in Delft, die on
langs kaarten heeft gedrukt
voor de wedstrijd Feijenoord
Ajax. heeft daaraan een
strop overgehouden van ruim
800 gulden. De NSD heeft
toen alle 60.000 kaartjes moe
ten overdrukkennadat was
gebleken, dat een 18-jarige
werknemer van het bedrijf
enkele exemplaren had ont
vreemd.
Hoewel het slechts ging om
enkele exemplaren, eiste de
stadiondirectie in Rotterdam
dat de gehele oplaag zou icor-
den overgedrukt. De kaarten,
die zaterdag j.l. in omloop
kwamen, hebben nu een gro
ter formaat gekregen. De
jongeman is inmiddels ont
slagen.
er is meer eenheid noodzakelijk in
de politiek van rijke en arme lan
den samen om tot snelle ontwikke
lingen in de arme landen te komen
Daarbij moet beseft worden dat we
er met politiek alleen niet komen. D*
wetenschap moet de basis zijn voor
een afgewogen politiek.
Ontwikkelingswerk
Wat gaat Prof. Tinbergen met de
f 130.000 doen. die de onderscheiding
hem oplevert? Hij wil het weer be
steden aan ontwikkelingswerk. Net
als het bedrag, dat twee jaar gele
den aan de Erasmusprijs was ver
bonden. Om „welstand" in de vorm
van allerlei uiterlijkheden geeft de
ze Nobelprijswinnaar niets.
Hij houdt er niet eens een auto op
na. Rijden kan hij niet. Hij zweert
bij het openbaar vervoer, omdat
hij een hekel heeft aan de auto
doolhof, die ons leven zo gecompli
ceerd dreigt te maken.
De fabrieksgebouwen van
Nyma.
Door het gemeentebestuur van Nij
megen is in verband met de Nyma-
affaire inmiddels een brief verzon
den aan de ministers De Block (Eco
nomische Zaken) en Roolvink (So
ciale Zaken). Hierin wordt voor de
zoveelste maal aangedrongen op
overheidssteun
UTRECHT (ANP) Op een ver
gadering van de juridische studen
tenvereniging Utrecht is gisteravond
een motie aangenomen, waarin wordt
geprotesteerd tegen het instellen
van een wachtlijst voor de faculteit
der rechtsgeleerdheid aan de Rijks
universiteit in Utrecht.
Het bestuur van de faculteit heeft
ongeveer veertien dagen geleden met j
het oog op een plaatstekort aan deze 1
faculteit bepaald, dat ongeveer 40
eerstejaars studenten slechts beperkt I
onderwijs kunnen volgen en niet I
kunnen worden ingedeeld in de voor
de meeste vakken gevormde werk
groepen.
De faculteit heeft het ministerie
van onderwijs en wetenschappen in
juni al gewaarschuwd voor een mo
gelijke crisissituatie.
Vermiste Amerikaanse terug De
sinds twee maanden vermiste doch
ter van de oud-zwaargewichtkam
pioen boksen en miljonair, Gene
Tunney, vertoeft in een ziekenhuis
te Marseille. De 30-jarige mevrouw
Joan Tunney-Wilkinson wordt ver
pleegd wegens ondervoeding en ge
heugenverlies. Zij werd sinds 3 sep
tember vermist. Op die dag was zU
per schip uit Scandinavië in Cuxha-
ven aangekomen. De echtelieden wa
ren in Bergen uiteengegaan en zou
den elkaar in Hamburg weer ont
moeten.
Doodstraf voor Bask Een Spaan
se krijgsraad in Burgos heeft gisteren
de Baskische nationalist Antonio
Arrizabalaga wegens „banditisme en
militaire rebellie" ten dienste van de
Baskische nationalistische organisa-
tc ..Eta" ter dood veroordeeld. Twee
andere leden van de Eta zijn elk
tot 25 Jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
VENLO (GPD) Me
vrouw Peggy Turpijn-Wed
ding (35) in Venlo is rade
loos. Drie jaar en zeven
maanden heeft ze niets meer
van haar dochtertje Paulien
gehoord of gezien. Het kind
werd op 23 maart 1966 in
Soerabaja ontvoerd.
De verontruste moeder
heeft sterke aanwijzingen,
dat Paulien, die de Neder
landse nationaliteit heeft, zit
opgesloten in een islamitisch
klooster.
Zy vreest dat haar dochter
over twee jaar, wanneer zy 13
jaar wordt, zal worden uitge-
huwelykt aan een islamitische
hogepriester. Dat wil zy niet.
„Hoe krijg ik myn kind voor die
tijd terug?", barst zy in tranen
uit.
Elke avond bidden Willie,
Nico, Frankie, Philip en Ich-
tiander voor een behouden te
rugkeer van hun zusje. „Als ik
groot ben en myn diploma's
heb, ga ik haar zoeken", troost
Willie zyn moeder.
Willie, de oudste van haar
kinderen, herinnert zich de ont
voering van Paulien nog goed
„Myn zusje en ik moesten bood
schappen doen. Onderweg riep
ons een man. Over een van de
ogen had hy een grote pleister.
We kregen geld van hem als we
over een akker naar huis liepen.
Hy zette myn zusje in een bet-
Jak (driewielige fiets) en reed
hard weg". Sedertdien is Pau
lien spoorloos.
Echtscheiding
Paulien is het tweede kind
uit het huwelyk van Peggy
Wedding en André Lotz. De
rechtbank in Soerabaja ontbond
dit huwelyk op 21 december
1965. De moeder had de echt
scheiding gevraagd, omdat de
vader een tweede huwelyk had
gesloten met een 18-jarig meis
je.
Weken had hy zyn eerste
vrouw en vyf kinderen zonder
middelen van bestaan aan hun
lot overgelaten. Peggy Wedding,
die ruim vier maanden na de
huweiyksontbinding met chauf
feur Cor Turpyn trouwde, kreeg
de jongens toegewezen, haar
eerste man het meisje.
Vry kort nadien onthief de
rechtbank André Lotz van het
voogdyschap. Hy bekommerde
zich nauwelyks om zyn doch
tertje, dat hy aan derden had
toevertrouwd. Op voorstel van
de voogdyraad werd het meisje
alsnog aan de moeder toegewe-
ben. die het weer liefdevol op
nam. Nog geen maand na de
hereniging verdween Paulien
spoorloos.
Volgens mevrouw Turpyn-
Wedding weet haar eerste man
meer van de ontvoering. ,.Hy
was door zyn tweede huwelyk
diep in de schulden geraakt.
Voor zes miljoen roepiah, onge
veer 5000 gulden, stond hy in
het kryt by Kjai Djakfar, een
islamitische hogepriester in de
dessa Ploso-Wonoaju by Sido-
ardjo. Deze Djakfar kwam wel
eens by ons in huis. Eens stelde
hy myn eerste man voor zyn
schuld van 5000 gulden met
Paulien te vereffenen", aldus
mevrouw Turpyn-Wedding.
Cor Turpyn (40), haar tweede
man. zocht in de dessa Ploso-
Wonoaju, waar hy tot de ont
dekking kwam. dat Djakfar een
klooster had. „Met geen mitrail
leur kom je daar binnen", aldus
Cor Turpyn. „Ok politie en mi
litairen niet. Meisjes worden
daar streng islamitisch opge
voed.
zyn ze 13, dan kunnen ze
door islamitische geestelyken
worden gehuwd, werd my ver
teld. Ik heb uit die dessa moe
ten vluchten, omdat myn leven
in gevaar was. Ik werd voor
communist aangezien, die in die
tyd als beesten werden afge
slacht".
Rapport
Voor zyn vertrek naar Neder
land, waar zyn vrouw en stief
kinderen zich reeds hadden ge
vestigd, bracht hy op de con
sulaire afdeling van de ambas
sade rapport uit van zyn bevin
dingen. Op verzoek van de wees-
en boedelkamer in Soerabaja
gaf de toenmalige comman
dant van de in deze Indonesi
sche stad gelegerde militaire
politie, begin maart 1967 op
dracht de hogepriester en twee
andere islamitische geestelyken
te arresteren. Van die arresta
tie kwam evenwel niets terecht.
Sedert haar vertrek uit In
donesië heeft mevrouw Turpyn-
Wedding veel met Indonesiërs
gecorrespondeerd. „Iemand van
de voogdijraad, die zei via via
met enkele islamitische hoge-
De familie Turpijn-Wed-
ding ivacht nog steeds op cje
dochter Paublen Clinks bo
ven).
priesters in contact te hebben
gestaan, beloofde dat het meis
je voor 1000 gulden terecht zou
komen. vyfhonderd gulden
moesten we vooraf voor zyn be
middeling betalen. De rest na
de terugkeer van Paulien. Wy
zyn daarop niet durven ingaan"
Ten einde raad heeft het echt
paar Turpyn-Wedding zyn pro-
bleme aan de Stichting van uit
Indonesië gerepatrieerde Neder
landers (S.I.G.N.) voorgelegd.
Het hoofdbestuur van de SIGN
opende onmiddellyk een corres
pondentie met het ministerie
van Buitenlandse Zaken. „Een
staflid van Harer Majesteits
ambassade in Djakarta heeft in
het byzyn van Indonesische po-
litie-autoriteiten mede in de
dessa Ploso een uitgebreid
onderzoek naar de verblyfplaats
van het meisje ingesteld. Het
kind biyft echter spoorloos",
werd begin dit jaar laatstehjk
bericht.
„We hebben de indruk dat
van Nederlandse zyde nagenoeg
niets is ondernomen om het
kind by de moeder terug te
krygen", zegt in Heerlen SIGN-
voorzitter G. Simon. „Is er nu
niemand, die kan zorgen dat het
meisje voor Kerstmis terecht is?
Het heeft toch lang genoeg ge
duurd".
GORKUM (ANP) De drie Gor-
kumse socialisten, dde op 13 oktober
jl. in de gemeenteraad bleven zit
ten, terwijl hun zes fractiegenoten
het vertrouwen in burgemeester Van
Rappard opzegden en ontslag namen
hebben hun lidmaatschap van de
afdeling Gorkum van de PvdA opge
zegd. Zij namen dit besluit gister
avond na een emotionele afdelings
vergadering in Gorkum die tot van
nacht half twee duurde.
Het beleid van de fractie kwam
langdurig aan de orde, maar na ver
warde discussies kwam tenslotte een
voorstel in stemming om begrip te
hebben voor het optreden van de
zes uitgetreden raadsleden. Dit voor
stel kreeg een vrij grote meerderheid.
Daarna werd eenzelfde voorstel ten
aanzien van het niet heengaan van
de drie fractieleden ingediend, waar-
by een kleine meerderheid hun han
delwijze afkeurde. Deze drie zyn wet
houder A. C. Tuinenburg, mevrouw
C. van Emmerik—V iveen en de heer
G. J. Kroef.
De vergadering werd onder meer
bijgewoond door het tweede-kamer
lid drs. A. J. Lems, die over de Gor-
kumse affaire onlang» vragen stelde
aan de minister.
DEN HAAG <GPD> De laatste
maanden is herhaaldeiyk de houding
van Koningin Willielmina tegenover
de Duits-Joodse vluchtelingen de pe
riode van 1933 tot 1939 in discussie
geweest. Aanleiding daartoe was
een bespreking van prof. mr. I.Kisch
ln „Studia Rosenthaliana". waarin hy
constateerde dat in het
eerste deel van de serie „Het Ko
ninkrijk der Nederlanden in de twee
de wereldoorlog". „Voorspel" van
dr. L. de Jong met betrekking tot
deze periode by Koningin Wilhelmi-
na nimmer was gebleken van enig
medegevoel met de Duits-Joodse
vluchtelingen.
Prof, Klsch heeft meegedeeld dat
volgens door dr. L. de Jong ontvan
gen informaties koningin Wilhelmi-
na zich wel degeUjk heeft gekeerd
tegen het enghartige vluchtelingen
beleid van de vooroorlogse kabinet
ten, echter tevergeefs.
Tevens heeft hy vernomen dat Ko
ningin Wilhelmina in de bovenge
noemde periode herhaaldeiyk finan
ciële steun heeft verleend aan di
verse instellingen, belast met de
zorg voor Duits-Joodse vluchtelin
gen.
Dr. L. de Jong zal in een van de
volgende delen van „Het Koninkrijk
der Nederlanden in de Tweede We
reldoorlog" uitvoerig op de houding
van Koningin Wilhelmina ten aan
zien van de Duitse Joden ingaan.
ADVERTENTIE
zet maar plus achter skoda
