Twijfelachtig effect van de
..moratorium-actie" in V.S.
BZ
Heath had eigen droom
wajang
In Canada proces vi
zelfvernietiging, zej:
bestuur van Montre
Kardinaal Al frink
zet synode voor keus
Doodvonnis dreigt
voor Euratom
Twee maanden
MINISTER
ZWIJGT OVER
A-BOMMEN
Twaalf jaar voor
Jodenmoordenaar
HONDERDSTE
STARFIGHTER
NEERGESTORT
Beschieting van
Israëliërs
IS VERDAAGD
nu,
cent
PAGINA 8
LEIDSCH DAGBLAD
DINSDAG 14 OKTOaj
(Van onze correspondent mr. H. L. Leffelaar)
WASHINGTON (GPD) De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken. William Rogers, heeft in een televisie-
vraaggesprek een sombere prognose gegeven over Vietnam.
Hij zei. dat er al twee tot drie maanden geen vooruitgang was
geboekt in de onderhandelingen in Parijs, en dat het er niet
naar uitziet, dat er vorderingen verwacht kunnen worden,
tenzij het Amerikaanse volk zich achter de president zou
scharen en diens Vietnam-beleid zou steunen. Minister Rogers
richtte zich met deze laatste opmerking duidelijk tegen de
actie-groepen, die voor morgen, woensdag, een grootscheepse
nationale anti-oorlogsdemonstratie voorbereiden.
De minister meent, dat het merendeel van het volk het
beleid steunt, maar dat dit deel overstemd wordt door luid
ruchtige studentenorganisaties. Hij zei, dat Hanoi hierdoor een
verkeerd beeld kreeg van de situatie in Amerika, en dienten
gevolge bleef speculeren op toenemende pressie op president
Nixon om zijn Vietnam-politiek te wijzigen.
lil wezen icwam de uitspraak van
minister Rogers neer op het tot
tweemaal toe herhaalde verzoek van
de leider van Je Republikeinse frac
tie in de senaat, Hugh Scott, om de
president twee maanden zonder kri
tiek te geven, twee maanden waarin
dan blijkbaar een politieke door
braak van de kant van Hanoi wordt
verwacht. Zijn verzoek werd niet in
gewilligd, Integendeel, senator Ed
ward Kennedy heeft enkele dagen
geleden aangekondigd dat hij per 27
oktober een Sei ïaatsond er zoek aal in
stellen naar het diensüplichtsysteem
dat naai' zij:. mening drastischer
herzien dient te worden dan de
plannen van president Nixon strek
ken.
Op diezelfde dag. 27 oktober, zal
senator Fulbright, voorzitter van de
oommissie voor buitenlandse betrek
kingen. met zijn commissie een on
derzoek van een week houden naar
de ooi-zaken van het huidige Viet
nam-dilemma
Ais dit al weinig bemoedigende
tekenen zijn voor president Nixon
werk van minderjarige studenten en
hippies, nu een aantal bekende po-1
litici zich er achter hebben ge-
schaard.Onder hen zijn de senatoren
McCarthy. Mv-Govern en Godell.
President Nixon. in een van zijn
openhartige ogenblikken, heeft laten
weten, dat de actie hem niet zal
raken. Toen oeze uitspraak breed
uit werd geciteerd in de pers als een
voorbeeld van Nixons gebrek aan
contact met wat er onder het volk
leefde, werden zijn woorden dooi
een zegsman weer anders geïnterpre
teerd. De president, zei deze zegs-1
ADVERTENTIE
Gevecht ln Parijs Enige honder
den winkeliers en andere kleine zelf
standigen zijn gisteren in Parijs
slaags geweest met de politie. Zij
waren weggelopen van een bijeen
komst van 20.000 kleine zelfstandi
gen in het Par odes Princes, omdat
zij vonden dat de organisaties niet
strijdbaar genoeg zyn. Men is onte
vreden over de ziekteverzekering, die
dit jaar voor hen verplicht is ge
worden, over de fiscale lasten die te
zwaar worden geacht en over het
ingewikkelde btw-stelsel. Ook willen
zij meer bescherming tegen de toe
nemende concurrentie van de super
markten.
Veroordeling in Belfast Twee
mannen, die m de nacht van zater-
dog op zondag im Bedfast aan rellen
hadden deelgenomen, zijn gisteren
tot zes maanden gevangenisstraf ver
oordeeld.
Congres van A.A. In New York
le de eerste internationale confe
rentie van de A.A. (Alcoholics Ano
nymous) begonnen. Tot de organi
satie, die door een Amerikaan werd
gesticht behoren personen die ande
ren helpen van de drank af te raken.
Aan de bijeenkomst te New York
wordt deelgenomen door 3500 perso
nen uit 14 landen. Over de hele we
reld helpt de A.A. met raad en daad
gemiddeld per jaar 20.000 mensen
die aan de drank zijn.
DEN HAAG lANPi Minister
Den Toom (Defensie) kan uit over
wegingen, verband houdend met de
veiligheid van de staat, geen nade
re mededelingen doen over de opslag
van atoomwapens ln ons land. Hij
zegt dit in antwoord op schriftelijke
vragen van het eerstekamerlid mr.
H. van Wijk (PSP).
Mr. Van Wijk had de minister at
tent gemaakt op een bericht in het
Limburgs Dagblad van 15 septem
ber, waarin vermeld was dat volgens
verklaringen van de zijde van
A FC ENT- atoomwapens ln Ne
derland opgeslagen zijn onder meer
in Vol kei, Leeuwarden, Soesterberg
en Gilze-Ryen. Minister Den Toom
zegt. dat deze mededelingen over de
opslag van atoomwapens niet af
komstig zijn geweest van AFCENT,
het NAVO hoofdkwartier in Zuid-
Limburg.
nog minder opwekkend zullen de
plannen voor hem zijn die door de
anti-oorlogsgro3pen morgen ten uit
voer gelegd zullen worden. In Was
hington is al sinds enkele weken een
hoofdkantoor opgericht van de zoge
naamde .moratorium-beweging"
waarin alle groepen die tegen de
oorlog zijn, zijn ondergebracht. De
leider van deze bewegging is een
voormalig student. Sam Brown, die
ook de acties leidde die tenslotte
president Johnson ten vaJ brachten
Protest
Het Is de bedoeling, dat er op die
dag door zoveel mogelijk universitei
ten, middelbare scholen, en zelfs
lagere scholen wordt gestaakt. Er
man, bedoelde dat hij er niet door
geraakt zou worden omdat hij van
mening is dat de demonstranten ge
lijk hebben. Dat was een nogal zwak
staaltje van politieke sofistiek
Dubieus
BERLIJN 'AP) In West-Berlijn
is gisteren een voormalig ss-kapitein
en gewezen medewerker van Adolf
Eichma-nn. de 54-jarige Fritz Wöhrn,
tot twaalf jaar gevangenisstraf ver
oordeeld wegens medeplichtigheid
aan de dood can duizenden Neder
landse en Duitse Joden.
Wöhrn, die in de oorlog werkzaam
was in de Joodse afdeling van het
Reichsisicherheitsha.uptamt (IRSH),
was volgens ae openbare aanklager
een trouw medewerker van Eich-
mann. die de hem opgedragen taken
met volledige overtuiging uitvoerde
Wöhrn was de eerste van de ruim
honderd zogenaamde ..bureaumoor
denaars", die in West-Berlijn en de
bondsrepubliek terecht zullen staan.
Intussen heeft president Nixon
ambassadeur Henry Cabot Lodge, de
leider van de Amerikaanse delegatie
by de onderhandelingen in Parijs,
het afgelopen weekeinde naar Wash
ington laten komen. Een dag later
ontv.mg hij generaal Wheelend* staf
chef van de Amerikaanse stryd-
kraohten, die juist een inspectiereis
naar Vietnam maakte. De president
ontsloeg verdei generaal Hershe.v pei
februari 1970 als hoofd van de in
stantie die de dienstplicht regelt.
Generaal Hershey kreeg er een ster
bij en werd een hogere functie in het
vooruitzicht gesteld, maar Nixons
bedoeling was duidelijk.
Het was generaal Hershey. tegen
wie in het verleden al zoveel acties
werden gehoujen door de anti-oor-
logsgToepen. dat hij als het ware een
symbool van 'net onbehagen ondei
de jongeren was geworden. En hoe
wel zijn ontslag pas met februari
ingaat, verloor president Nixon geen
tijd om deze beslissing bekend te
maken.
Intussen moet het uiteindelij kp
effect van de „moratorium"-dag toch
dubieus worden geacht. Het is on
waarschijnlijk dat de president zich
plotseling geroepen zal voeden om
nog meer laat staan alle troepen uit
Vietnam terug te trekken.
zullen protest bij eenkomsten worden Tegen hen wot den 18 processen ge-
gehouden, en in Washington zal een
mars naar hit Washington-monu
ment plaats vinden. Brown heeft in
een aantal televisie-uitspraken na
drukkelijk onokend dat het de opze.
is om de politie uit te dagen, of om
op andere wijze ongeregeldheden te
t© veroorzaken. Maar hij voegde daar
tegelijkertijd aan toe. dat een bij
eenkomst van de omvang van de
.mortuarium"-actie moeilijk in de
hand gehouden kon worden
Pynlijk voor de regering is, dat zij
deze bewegim, niet langer kan af
doen als het onverantwoordelijke
Nieuwe stakingen in Italië In
Italië zyn gisteren weer nieuwe sta
kingen uitgebroken. De arbeiders in
de cement-industrie hebben het werk
voor drie dagen neergelegd om op
deze wyze kracht by te zetten aan
hun looneisen. Het personeel van
het gemeentelijke vervoerbedrijf
Napels is in staking gegaan omdat
zij van oordeel is dat zij recht
heeft op een extra toeslag in ver
band met de moeilijke verkeerssitua
tie.
Vlucht naar het Westen Vier
Oostduitse jongelui twee leerlin
gen van 17 en 18 jaar met hun 16-
jarige vriendinnen zijn gisteren
uit de DDR naar de Westduitse
deelstaat Neder-Saksen gevlucht.
Een 65-jarige timmerman is in de
nacht van zaterdag op zondag met
zyn drie kinderen van resp. 15, 17
en 22 jaar naar de deelstaat Hessen
ontkomen. Dank zij de dichte mist
konden zy ongemerkt de versperrin
gen in het grensgebied passeren.
Vonnis in Andorra In het
staatje Andorra in de Pyreneeën is
een veertigjarige Spaanse moeder
van vijf kinderen tot zeventien jaar
gevangenisstraf veroordeeld, omdat
zij haar ontrouwe echtgenoot, een
arts, had doodgeschoten en zyn lyk
verbrand. Aangezien er in Andorra
geen gevangenis is, zal de vrouw
haa r.straf, waartegen geen beroep
mogelijk is, in Spanje moeten uitzit
ten.
Op de eerste zitting was de doc-
voerd. trine van de collegialiteit van de bis-
Hij wist tot 1967 aan vervolging schoppen met de paus aan de orde.
te ontkomen. Toen hij in Bonn ge- Over dit onderwerp, waaraan de sy-
arresteerd werd werkte hij als ver- node drie dagen zal bestede hebben
koper van elektrische apparaten. 41 bisschoppen het woord gevraagd.
ROME (GPD) In de „Zaal Daarvan zijn er gisteren elf aan het
der gevallen hoofden" van het Vati- l woord gekomen. Het kortst van stof
caan is gistermorgen de eerste zit- J was kardinaal Alfrink. die eigenlijk
ting van de bisschoppensynode ge- alleen maar een wens uitsprak. Hij
houden onder leiding van de voorzit- I sloot zich aan bij een tekst die kar-
ter kardinaal Confalonieri De paus dinaal Seper zaterdag aan d« bis-
zelf was gedurende de hele zitting schoppen beeft aangeboden. Kar- j
aanwezig. De synode zag een zeer dinaal Seper legt in zijn stuk sterk
vermoeide en zeer matte man. 1 de nadruk op de betekenis van de lo-
kale kerken en in deze verscheiden-
BRUSSEL (GPDi Tussen 18 en i helft vkn dit jaar het voorzitter-
21 oktober a.s. zal minister De Block schap van de EEG-ministerraad be
de hoofdsteden van de vyf andere i kleedt, zal het minister De Block
EEG-landen een bezoek brengen ten- zyn die zal moeten proberen de an-
einde bij de regeringen een pleidooi dere vyf landen tot grotere mede-
te houden voor een meer soepele werking over te halen. Onvermyde- af
houding met betrekking tot het vast- lyk zal de Nederlandse regering dan n van Paus rujie n'et mogen
stéllen van een gemeenschappelijk zelf ook zich in genoemde kwesties
programma voor onderzoek en inves- wat meer bereid tot samenwerking
moeten tonen.
heïd acht hij de eenheid van de
kerken het best gewaarborgd als de
paus met de bisschoppen met het
bisschoppencollege de kerk leidt,
Kardinaal Döpfner van München
ging eigenlijk nog een stap verder.
Hii stelde vast dat het eerste deel
van het schema dat het doctrinaire
fundament voor de collegialiteit bevat
niet aansluit bij het tweede Vati
caans concilie Daarom stelde hij
voor dat eerst de internationale theo
logen-commissie zich maar eens over
deze zaak moet buigen, zodat de sy
node zich aan haar inzichten kan re
fereren. Wat het schema nu over de
collegialiteit zegt kan nooit als leer
van de synode gepubliceerd worden.
Kardinaal Heenan scheen de aan
voerder van de conservatieve spre
kers. Hij stelde vast dat deze bespre
kingen over collegialiteit het aan-
In Madrid is Christine De-
grelle, de 25-jarige dochter van
Leon Degrelle de voormalige
leider van de fascistische Rexis-
tenbeweging in België in de
kerk San José del Real in het hu
welijk getreden met de 28-jarige
José Ramon Hevella Novoa. Tij
dens de tweede werdÊn
vocht Degrelle met de ■v-
tegen de Russensinds hei
van de oorlog verblijft
Spanje. Op de foto: Degre\Vx
zijn dochter bij aankomst
kerk.
teringen van Euratom.
Een rapport van deskundigen aan
de permanente vertegenwoordigers
van de Zes te Brussel heeft eens te
meer aangetoond dat er nauwelijks
enige overeenstemming is te bereiken
tussen de zes, anders dan over een
soort romp-programma. Dat zou aan
slechts 400 man onderzoekspersoneel
werk geven tegen de by na 2500 die
de commissie in haar voordeel had
genoemd.
Voor Petten is zelfs helemaal niets
voorzien Het betekent allemaal dat
er eigenlijk geen onderzoeksprogram
ma van Euratom meer zou bestaan
In kringen van de EEG heeft men
al gesproken van „de terdoodveroor
deling van Euratom" en die uitdruk
king schijnt niet overdreven.
Frankryks positie is onder het be
wind van Pompidou niet gewy-
zigd. Het blyft op advies van de
Franse atoomenergie-commissie ge
kant tegen Euratom
wondering bij de synode door zijn op
merking alle grieven die men tegen
de curie heeft nu eens op tafel te leg
gen.
In de Waldenzer faculteit heerste
gisteren een matte stemming. De
priesters hebben per kerende post
een antwoord van de paus gekregen
op een verzoek om een onderhoud
Dit antwoord is namens kardinaal
Villot door pater Tucci overgebracht.
MONTREAL <AFP> De autori
teiten van de Canadese stad Mon
treal hebben zaterdagavond van de
federale regering een officieel onder
zoek geëist naar de onlusten van de
eist" niet kan toestaan.
MÜNCHEN (DPA) De honderd
ste Starfighter van de Westduitse
luchtmacht is maandagochtend bij nrbArTifi ¥"h/~VT¥ A AT
Erkheim in Beieren neergestort. Op M|< I Ij 1 l-l A
ongeveer vierhonderd meter hoogte 4\r I A/Yl 1
kon de piloot met een schietstoel hel
vliegtuig verlaten. Hij kwam onge
deerd in een boom terecht..
Bij alle ongelukken met Westduit
se Starfighters zyn tot nu toe 54 pi
loten om het leven gekomen. De
Nederland neeft zich tot nu toe«h!,<le n""*-
evenmin al te enthousiast betoond
Het schijnt niet veel te voelen voor
de werkzaamheden op het gebied van
de kernfusie en van de plasma-fysica.
Omdat Nederland in de tweede
ADVERTENTIE
De paus zegt dat hij dit onderhoud. vorlge week dle vol de„ een sta_
„na voor God te hebben overwogen king vail en bramhveer. Het
Wa*., *'e^zÜn ^an 8'^hele kerk gemeentebestuur spreekt van „on-
derm„nende activiteit van personen
en groepen die actief werken aan
de uitvoering van een plan. dat ver
nietiging van alle vrijheid en van
het democratisch bestuur beoogt".
Volgens burgemeester Saulnier
wordt deze activiteit in sommige ge
vallen „geïnspireerd en gefinancierd
door buitenlandse politieke regimes,
die gekoppeld zijn aan een interna
tionale. die met dezelfde opvattingen
als wij heeft over de fundamentele
vrijheden van de mens". In andere
gevallen, zei hij, „worden dezelfde
ideeën en hetzelfde actieplan onder
steund door de regering van Cana
da".
Op een persconferentie beschuldig
de Saulnier openlijk de „Vereniging
van jonge Canadezen, die regerings
subsidie krijgt, van ondermijning.
De politic was al vele maanden in
het bezit van documenten, pamflet
ten en wapens, buitgemaakt in de
(Van onze correspondent)
JERUZALEM (GPD) —Het pro-
ces-Rohan is gistermiddag verdaagd
tot donderdag 30 oktober, nadat het
verhoor van de ruim veertig getui
gen k charge was geëindigd en de
raadsman.-mr Tunik. de rechtbank
had medegedeeld, dat hU ongeveer
drie weken nodig had om de verde
diging van zyn cliënt behoorlijk
voor te bereiden.
In de zitting van gisteren werd
sis van vrijwilligheid te stem j
bevorderen en te vervolmaken".
Volgens burgemeester
wordt in de buitgemaakte j
ten opgeroepen tot „Agitatie i
ties by onderwijsinstellingen,
le en politieke strijd, bezettii
fabrieken in geval van stal
revolutionaire krachtproeven,
spreiding van berichten over
munistische activiteit in andtn
den enz.
Al deze feiten tonen aan dat 0
een proces van zelfvernietigin{
maakt Die feiten „maken onm
lijk optreden van de kant r
regering en speciaal van d(
mier noodzakelijk", aldus de I
meester van Montreal.
CAIRO (Reuter) Egyptische
militairen hebben gisteravond het bijna een uur besteed aan de onder-
vuur geopend op een Israëlische een- vraging van een Arabische scholier,
heid, die nieuwe versterkingen bouw- die ln de vakanties als gids op het
de in het g2bied van SI Sjat aan tempelplein optreedt en kort voor de 1 kantoren van deze organisatie, die
het Suezkanaal. Er werd volgens een brand in de Al Aksa moskee met Ro- -wel meer dan één lid telt dat we-
militaire woordvoerder in Cairo eer. ban in gesprek was geraakt Rohan ?ens terroristische activiteit al eens
groot aantal Israëliërs gedood. Hij toonde toen niet alleen grote be- veroordeeld is" Bedoelde vereni-
zei voorts dat een Israëlisch hef- langstelling voor het gebouw. dat ging is in juli 1966 bij de federale
schroefvliegtuig, waarmee de gewon-hij later in as zou pogen te leggen, j wet opgericht met het doel, „pro
den moesten worden weggebracht, is i maar sprak ook over zijn ideeën I gramma's voor sociale, economische
neergeschoten en dat alle inzitten- omtrent „liefde tot het leven en de en maatschappelijke ontwikkeling in
den zijn omgekomen. i mensheid". Canada of in het buitenland op ba-
ADVERTENTIE)
plantenmargarine
loften vormde het gebruikelijke num
mertje schaterlachen. Wat dat be
treft was hij minstens een even
(Van onze correspondent)
BRIGHTON De slotrede
Edward Heath, de leider van de
conservatieve partü. moest ook dit *ro" humonst als W.lson op de.eli-
jaar «eer het srote stuk zijn dal A' »laats »cek tevoren, toen hij
het conservatieve coneresvuurwerk 7i,h °v" de Toryeapriolcn vrolyk-
ln de Britse badplaats Brighton be- maakte.
sloot. Heath had het zondagavond Heath won het echter in geloof-
dubbcl moeilijk doordat hij door waardigheid, omdat de realiteit heel
Enoch Powell wordt belaagd, of- anders is uitgevallen dan Wilsons
schoon de laatste geen kans maakt wilde dromen over het super mo-
zolang de conservatieve de volgende derne Engeland, dat hij in de gloei-
in 1964 en 1966
verslagen.
werd Over de EEG zei Heath,
j voor Europa geen magische i
sing bestaat en hij beloofde dJ
Conservatieve Britse
Dat gebeurde omdat de regering
MacMillan die zich aanvankelijk liet voor vernieling zullen ba
verkiezingen niet hebben verloren.
Gezien de naderende stembusstrijd
Is lleaths positie veilig en is ook
Powell gedwongen zich te matigen.
Heaths succes was dan ook van te
voren verzekerd. Hij slaagde erin te
genover de agitatie uit de rcchtse-
hoek zijn autoriteit te bevestigen
wat betreft de doodstrafkwestie en
de immigratiepolitiek. De Conserva
tieven verzetten zich met alle macht
tegen elke vorm van rassendiscri
minatie.
Heath had het gemakkelijk bü het
afkraken van de Labourregering om-
hitte van dc technologische revolu
tie uit de grond zou stampen.
De kosten van levensonderhoud
zijn onder labour tweemaal zo snel
gestegen als onder de Conservatie
ven. de belastingen zijn in vijf jaar
verdubbeld, werkloosheid en buiten
landse schulden bereikten record
hoogten.
dryveh op de krullende golven van
een opgang van de wereldeconmie,
in ontreddering vastliep toen het ge
tij keerde, daar de algemene econo
mische structuur te wankel bleek
om een crisis te weerstaan. Wilson
won omdat men geloofde dat hij de
juiste remedie bezat. De censerva-
tieven maken thans weer een kans,
omdat zij de hoop wekken dat zij op
hun beurt Labours fouten zullen cor
rigeren en vooral een andere rich
ting zullen inslaan dan Labour.
Namelijk de weg naar minder
staatsingrijpen en grotere individue
le ontplooiingskansen voor iedereen.
In plaats van steriele, initiatief do
Hetzelfde is het geval met de ren
tetarieven. Onder de Conservatieven dende gelijkmakerij die niet alleen
bereikte dc levensstandaard een re- het onderwijs maar ook dc particu-
cordhoogte. De sociale uitgaven wa- liere pensioenen bedreigt. Terwijl
ren eveneens een record gecombi- labour het moest afleggen tegen de
neerd met gestadige belastingverla- anarchie van de vakbonden, kondi-
dat er zoveel mis is gegaan. Zijn ging. Heath verzuimde echter uit tc gen de Tories wettelijke maatregc-
catalogus van Labours gebroken be- leggen waarom zyn party desondanks len daartegen aan.
en ervoor zullen zorgen dat
land niet zal worden ingekap#
een „buitenlands levenspatroon
Hij stelde opnieuw belastinp
ging in uitzicht, hoewel MacU
Conservatieve financiële „sell*
minister", verklaarde dat direct»
lastingen alleen kunnen worden
laagd wanneer btw daarvoor
plaats komt. Voor Wilsons 4
stelde Heath, kennelijk met
concurrerend, zijn eigen drool
de plaats. In Gaullistische U"
gewaagde hij ervan hoe de C*
vatieven Engelands grootheid
glorie zullen herstellen. Het
woorden die een Churchill kon
bruiken, maar al vond de galerf
prachtig, uit de mond van de I
nocraal Heath klonken zij welt
als een verouderd en hol cliché.
Arnold Li*
