¥oor de SPD wrs het
ange weg naar macht
Mark zal drie
weken zweven
E
„Strafexpeditie" van
Israël tegen Libanon
'XV/ V<V.UfV^
--U>" \A;V :s
Hanoi is
bereid tot
een coalitie
Vijf mijnwerkers in
Essen nog in leven
\CTIEK
USSISCH BLAD
CONTRA
PEKING
„TSJECHISCHE
HIMMLER" IN
ERE HERSTELD
-
TIENDUIZENDEN
JODEN UIT
OOST-EUROPA
Kennedy „klaar"
om te spreken"
FINLAND IJVERT VOOR EUROPA'S VEILIGHEID
Ie vogelvlucht
196kpAG 4 OKTOBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 11
ADVERTENTIE
Van onze correspondent)
)NN (GPD) Na 39 jaar
t (West-)Duitsland weer een
Uistische bondskanselier. De
^te was Hermann Müller in
Na de oorlog was de SPD
ptien jaar in de oppositie,
erde drie jaar met de CDU/
■en is nu dus, na ruim twin-
Jjaar sinds het einde van de
ede Wereldoorlog voor het
t aan bod gekomen. Het is
de SPD dus een lange weg
de macht geweest. Onder
nhauer en Brandt wonnen
jocialisten bij elke verkiezing
de Bondsdag weliswaar en-
procenten, maar de unie-
^jen bleven hen overvleuge-
de vele teleurstellingen om te
tot een overwinning werd
ISKOU (Reuter) —Een voor
laand blad van het Russische
Iterie van Buitenlandse Zaken
gisteren de Chinese leiders er-
(beschuldigd een anti-Russische
:k te voeren en het volk van
te vergiftigen met extreem
lalisme. De aanval, vervat in
.rtikel in het weekblad „Nieuwe
ter gelegenheid van de 20ste
•dag van de stichting van de
volksrepubliek, is de eerste
li elf dagen. Sinds de ontmoeting
jl september tussen de Russische
lier Kosigin en zijn Chine-
pbtgenoot Tsjoe En-lai waren
Jolemieken tegen China in de
lüsche pers bijna volledig ver-
Kéh.
in het begin van de jaren '60 een
tactiek uitgedacht, die de SPD naar
de macht moest voeren. Toen de re-
gering-Erhard in 1966 ten val kwam,
vooral door toedoen van de libera -
le) FDP, was de SPD bereid tot re
geren. De vader van deze grote coali
tie was Herbert Wehner. Hij en de
meest gezaghebbende partijleiders,
onder wie ook Willy Brandt, meen
den dat de SPD de kiezer moest la
ten zien, dat ook de socialisten re
geren konden. In de afgelopen drie
jaar hebben ze dat bewezen. SPD-
minister Schiller (Econ. Zaken) won
het in de populariteitspool zelfs van
bondskanselier Kiesinger.
De grote coalitie heeft de SPD
echter niet alleen thans in het zadel
geholpen, het heeft deze partij ook
schade berokkend. Veel jonge
ren hebben zich van de SPD afge
keerd, vooral toen de bondsdag met
behulp van de socialisten de wetten
op de noodtoestand aannam. Deson
danks is het de sociaal-democraten
niet alleen gelukt de grootste winst
bij de verkiezingen te behalen, maar
ook samen met de FDP een coalitie
te vormen. Dat betekent een nieuwe
koers voor West-Duitsland. Vooral
op het gebied van de buitenlandse
politiek. Ontspanning in de betrek
kingen met de Oostbloklanden is een
van de belangrijkste opgaven die de
regering-Brandt/Scheel zich stelt.
„Machtswisseling is de stofwisse
ling van de democratie", zo hield de
schrijver Günther Grass de kiezers
voor. De bondsrepubliek begon onder
een CDU/CSU-bewind van ruim 20
jaar een weinig aan bloedarmoede
TEL AVIV, CAIRO (Reuter, AP)
Israëlische grondstrijdkrach
ten hebben gisteravond een
strafexpeditie uitgevoerd tegen
twee dorpen in Libanon, van
waaruit commando-aanvallen op
Israël werden ondernomen. Ver
scheidene huizen in Mazraat Ba-
harajat en Itaron werden opge
blazen. Aan Israëlische zijde vie
len g een dode of gewonden. Vol
gens een woordvoerder in Tel
Aviv hadden commando's uit
eerstgenoemd guerrilla-centrum
begin deze week een wacht in de
nieuwe nederzetting Ramat Sja-
lom gedood. Arabieren uit Itaron
hadden woensdag een bus met
Israëlische burgers in een hin
derlaag laten lopen.
In de strijd tegen Israël Is een
nieuw element gekomen door het
(Van onze correspondent)
■NLO (GPD) Via een poreuze
(rleidingbuis hebben reddings-
gen in de Emiil Emscher-mijn te
|n- Altenessen contact met vijf
de negen mijnwerkers, die sinds
Jerdagochtend op een diepte van
meter zitten opgesloten. Via de
hebben de kompels reeds enkele
p thee met druivensuiker en ci-
|psap gekregen. Op zijn vroegst
het vijftal pas zondagavond kun-
worden bevrijd.
jevreesd wordt, dat de vier ande-
t Minister Luns is een hoffe-
nian: in New York begroette
I voor de aanvang van een
M-lunch voor ministers van
iltenlandse Zaken, op deze wijze
voormalige Shirley Temple, nu
hrouw Black, en lid van de
j(erikaanse VN-delegatie.
re kompels, onder wie een 45-jarige
vader van vijf kinderen en een 46-
jarige ongehuwde Spaanse gastar
beider zijn gedood. Het stoffelijk
overschot van een hunner zien de
vijf opgesloten mijnwerkers liggen
in een puinhoop. Zij kunnen echter
niet bij hem komen. Hij reageerde
niet op hun tekens en geroep. Van
de drie anderen is sedert donderdag
morgen niets meer vernomen.
Het ongeluk gebeurde omstreeks
kwart voor tien door tot nu toe
onbekende oorzaak. De produktie in
de Emil Emscher gaat intussen ge
woon door. In de mijn, die met 5.500
mijnwerkers en een dagprcduktie
van ruim 4.000 ton tot de grootste
in het Roergebied behoort, gebeur
den tot nu toe weinig ongelukken.
In november 1957 raakten twee
mijnwerkers opgesloten, die na 24
uur weer waren gered.
gebruik van speciale Egyptische com
mando-eenheden, die deze week
tweemaal aanvallen op Israëlische
doelen in de Sinaï-woestijn hebben
gedaan, aldus het gezaghebben
de Egyptische blad Al Ahram. Gis
teren meldde dit blad. dat de dag
tevoren twintig Israëlische tanks en
pantservoertuigen, acht luchtafweer.
en kustverdedigingswapens, een
raket basis en een radarstation
waren vernietigd tijdens een
aanval op de oostelijke oever van de
Golf van Suez. Dit was de tweede
Egyptische aanval in de Sinaïwoes-
tijn binnen een week. Volgens een
Reuter-bericht uit Tel Aviv heb
ben Israëlische strijdkrachten,
waaronder tanks en artillerie, gister
avond een dergelijke Egyptische
commando-aanval verijdeld. De
Egyptenaren poogden met amfibie-
voertuigen het Suezkanaal over te
steken ten noorden van het Grote
Bittermeer Verscheidene Egypti
sche voertuigen werden daarbij ge
troffen. Volgens de Egyptische le
zing werden bij dit gevecht, dat
drie uur duurde, twee Israëli
sche tanks en drie voertuigen ver
nietigd. Zes Egyptische soldaten, al
dus de militaire woordvoerder in
Cairo, werden gewond.
te lijden. Het is nu de taak van de
SPD/FDP-combinatie de bloed
transfusie te doen slagen.
WENEN (AP) De „ouderwetse"
communisten in Tsjecho-Slowakije
hebben weer een succes geboekt,
want er zullen geen disciplinaire
maatregelen worden getroffen tegen
Miroslaw Mamoela, die onder
Nowotni belast was met de veilig
heidsdienst in het land. Men noem
de deze machtige en gevaarlij
ke man destijds de „mini-Be-
ria". Beria was tijdens Stalin de
„Himmler van de Sowjet-Unie".
Toen in 1968 Nowotni in Tsjecho-
Slowakije werd afgezet, ontdeden de
liberalen zich ook van Mamoe
la, maar hij werd goed behandeld en
te werk gesteld in een fabriek.
Mamoela raakt thans, in -ere her
steld door het nieuwe bewind van
Hoesak en de zijnen, weer boven jan.
j Hij zal nu spoedig een taak krijgen
„ln overeenstemming met zijn poli
tieke en gespecialiseerde kwali
teiten".
Het centrale comité van de Slo
waakse communistische partij heeft
tot een vergaande zuivering in staat
en partij besloten. Uit een gisteren
I verschenen communiqué blijkt, dat
negen leden uit het centrale comité
zijn gestoten. Vier leden van
het partijpresidium hebben hun
I functies verloren. Onder hen is ook
de voormalige vice-premier Faltan.
Ook zijn twee secretarissen van het
centrale comité Graca en Tur-
cek, en het secretariaatslid Milan
Strhan ontslagen.
HOEVEEL KAARSJES STRALEN HELDER IN HET GROEN VAN
ONZE BOOM
Tel en reken U naar Londen of Parijt, dan kunt U daar Uw
kruit verschieten.
PARIJS (Reuter) Een lid van
de Noordvietnamese delegatie in Pa
rijs heeft gisteren gezegd dat Hanoi
en de Vietcong bereid zijn in te
stemmen met een voorlopige coalitie
regering in Zuid-Vietnam, waarin
ook leden van de tegenwoordige
Zuidvietnamese regering zitten. Zulk
een regering zou het toezicht moe
ten houden op algemene verkiezin
gen. In Zuid-Vietnam kunnen naar
zün mening verkiezingen worden ge
houden vóórdat alle Amerikanen ver
trokken zyn. President Thioe, vice-
president Ky en premier Chiem zou
den echter geen deel van een coali
tie-regering mogen uitmaken.
Dit aanbod kwam nadat de geal
lieerden Hanoi en de Vietcong don
derdag hadden uitgedaagd recht
streeks met de regering in Saigon te
gaan spreken over de toekomst van
Zuid-Vietnam. De Zuidvietnamese
ambassadeur Pham Dang-lam her
haalde het aanbod van zijn regering
van 11 juli om met deelneming van
de Vietcong nieuwe verkiezingen te
houden.
De Amerikaanse ambassadeur H.
C. Lodge verweet de tegenpartij wel
ingestemd te hebben met de Parijse
vertegenwoordiging van de regering
in Saigon, maar deze verder geheel
links te laten liggen. „Er moeten in
de geschiedenis weinig of geen pre
cedenten van een dergelijke houding
zijn". Hij meende dat onpartijdige
waarnemers de communistische wei
gering om met Saigon te spreken zul
len kenmerken als „volkomen onver
enigbaar met oprechte onderhande
lingen".
Gouverneur mr. Debrot ivensl
W. (Papa) Godett geluk, nadat
hij de gelofte als lid van de staten
van de Nederlandse Antillen heeft
afgelegd. Na deze plechtigheid
werd Godett weer naar de gevan
genis gebracht. Op de foto v.l.n.r.
gouverneur Debrot. mevrouw Da
Costa Comez-Mattheeuws, F. Jan-
ga en Godett.
WENEN (DPA) Sinds begin
september komen ongeveer 250 Jood
se vluchtelingen per week uit Polen
in Wenen aan, aldus heeft de alge
meen directeur van de Amerikaanse
hulporganisatie „Joint". Horwitz,
gisteren meegedeeld. Verwacht wordt
dat tegen het eind van het jaar on
geveer vierduizend Joden Polen heb
ben verlaten Het aantal Jcodse
emigranten dat sinds de oorlog van
juni 1967 in het Midden-Oosten is
geëmigreerd, becijfert Horwitz op
meer dan 55.000. Alleen in Roemenie
worden de Joden betrekkelijk met
rust gelaten, al is hun positie daar
onzeker, zei hij. Sinds het voorjaar
van 1967 heeft „Joint" openlijk in j
Roemenië kunnen werken. Er wo-
nen daar ongeveer fonderddui-
zend Joden, van wie er vijftiendui
zend oud of behoeftig zijn en door
„Joint" financieel zijn geholpen.
(Van onze correspondent)
BONN, WASHINGTON (GPD)
De president van de centrale bank
van West-Duitsland, Karl Blessing,
heeft verklaard dat de Westduitse re
gering zeker nog tot 20 oktober het
systeem van de zwevende wissel
koersen zal handhaven. Daarna zal
een nieuwe koers van de mark wor
den vasthgesteld. Blessing meent dat
de zwevende koers van de mark zal
leiden tot een revaluatie van onge
veer 6,5 procent. Het uiterste ma
ximum noemde hij 8 procent.
IMF-directeur Schweitzer heeft
gisteren op de slotbijeenkomst van
het Internationale Monetaire Fonds
en de Wereldbank gezegd er op te
vertrouwen dat de D-marksituatie
spoedig weer normaal zal zijn. Op
een vraag of de zwevende mark een
versterking of een verzwakking van
het internationale monetaire stelsel
betekent, antwoordde hij dat de
maatregel onder de huidige omstan
digheden gunstig is aangezien zij on
gewenst kapitaalverkeer voorkomt.
HU voegde hier de waarschuwing
aan toe dat de lidstaten van het
IMF zich nog steeds aan de overeen
gekomen pariteitsregels moeten hou
den.
Op deze bijeenkomst hadden vele
autoriteiten op internationaal finan
cieel gebied in vele toonaarden ge
waarschuwd dat de strijd tegen de
inflatie moet worden voortgezet. On
der hen was ook de president van
de Nederlandsche Bank, dr. Zylstra.
HU wees hierbU op het voorbeeld
van Amerika, waar de strijd tegen
inflatie een gedrang op de interna
tionale geldmarkt heeft veroorzaakt.
De president van de Duitse centrale
Bank, dr. Blessing legde er de na
druk op dat bU het overleg over een
grotere soepelheid van de wisselkoer
sen niet mag worden geëxperimen
teerd om der wille van het experi
ment.
BOSTON AP i Volgens het
Bostonse blad „Record American"
heeft een goede vriend en politieke
collega van senator Edward Kenne
dy. senator Birch Bayth, gezegd dat
Edward bereid is om alle bUaonder-
heden over het auto-ongeluk op het
eiland Chappaquiddick mee te delen.
Zoals bekend raakte bU dit ongeluk,
op 18 Juli. de auto van de senator
te water, waarbU de 28-jarige secre
taresse Mary Jo Kopechne het leven
verloor.
Senator Bayth vond dat het geval-
Kennedy politiek gezien zware scha
de had toegebracht, maar dat hU
niet „kapot" is.
President Saragat in Belgrado
De Italiaanse president Saragat is
ln Belgrado aangekomen voor een
staatsiebezoek van vUf dagen. Het is
de eerste maal dat een Italiaans re
geringsleider een bezoek aan Joego
slavië brengt. Tienduizenden Joego-
slaven stonden juichend langs de met
vlaggen versierde straten toen de bei
de presidenten Saragat en Tito
in een open auto naar Belgrado re
den.
Kernstop op zeebodem De Sow
jet-Unie en de Verenigde Staten zUn
het feitelUk eens geworden over een
ontwerpverdrag, waarin het gebruik
van kernwapens op de zeebodem
wordt verboden. Het ontwerp, dat de
volgende week zal worden aangebo-
den aan de ontwapeningsconferentie
j te Genève. verbiedt het gebruik van
alle soorten kernwapens en ernstige
vernielingen op de zeebodem, op een
vrije zone langs de kust na.
Brit overleden De dinsdag in
Beiroet door een automobilist neer
geschoten functionaris van de Britse
ambassade in Libanon. Anthony Bis
hop— Leggatt, is gisteren in een zie
kenhuis aan zUn verwondingen over
leden zonder bU kennis te zUn geko
men. Na de schietpartU, die ontstond
na een aanrUding, zUn drie mannen
gearresteerd. Een van hen heeft be
kend de Brit te hebben neergescho
ten.
CMnlands president Kekkonen ver
toeft de laatste tUd herhaalde-
lUk buitën de grenzen van zUn
land. Na bezoeken aan Roemenië en
Hongai'Ue verblijft hU thans in
Tsjecho-SlowakUe. Het doel van die
reislust is bekend: Finland streeft
naar een conferentie voor de Euro
pese veiligheid en heeft aan 32 Wes
terse, communistische en neutrale
staten in ons werelddeel voorgesteld
een dergelUke bUeenkomst in Hel
sinki te houden. Reeds 22 landen
hebben min of meer gunstig gerea
geerd. „Het schip van de Europese
veiligheidsconferentie heeft een gun
stige wind in de zeilen," verklaarde
de Finse minister van Buitenlandse
Zaken Karjalainen dezer dagen op
een persconferentie in de Hongaarse
hoofdstad, „maar het kan nog wel
enkele maanden duren, voordat
vastgesteld kan worden of wU ge
noeg landen bUeen kunnen krUgen
voor het houden van voorbesprekin
gen." Intussen heeft de algemene
vergadering van de Raad van Euro
pa in Straatsburg voor een teleur
stelling gezorgd. Woensdag uitte een
groot aantal afgevaardigden twijfel
aan positieve resultaten, die op zo'n
eonferentie bereikt kunnen worden
De politieke commissie van de Raad
nam daarop haar aanbeveling terug
en gaat haar ontwerp opnieuw bekU-
ken. waarna het in januari opnieuw
ter tafel komt.
De commissie had de regeringen
van de achttien lidstaten gevraagd
een positieve houding aan te nemen
en alles te doen wat in hun macht
ligt om bU te dragen tot de dialoog
e:: de ontspanning en samenwerking
tussen Oost- en West-Europa. Voorts
werd geopperd de Europese veilig
heidsconferentie niet alleen politieke
problemen te laten behandelen en
vraagstukken, die verband houden
met de veiligheid en onafhankeUk-
heid van de deelnemende landen
maar óók een plaats in te ruimen
voor samenwerking tussen West en
Oost op economisch, monetair, soci
aal. cultureel, wetenschappelUk en
technologisch gebied. De commissie
had daarmee blUkbaar toch te hoog
gemikt. Voor de Finnen is het te
leurstellend dat de uitvoering van
hun denkbeeld nu naar het begin
van 1970 is verschoven, aangenomen
dat de Raad van Europa dan een
welwillender standpunt zal innemen.
Overigens is er geen land. dat beter
dan Finland geschikt is om dit ver
reikende en hoopgevende voorstel ce
behartigen. Een Amerikaans blad
schreef onlangs: er Is een Westerse
wereld, er is een communistische
wereld, ei* is een „derde wereld" en
dan is er ook Finland. Een juiste
karakteristiek, want Suomi neemt
een afzonderlUke plaats in. Het is
een bufferstaat op de grens van
Oost en West. ZUn geografische po
sitie dwingt het goede betrekkingen
met de Russische buurman te onder
houden, maar de overgrote meerder
heid van de Finnen is op het Westen
georienteerd. Juist die tussenpositie
maakt dit kleine democratische volk
bU uitstek geschikt het plan voor een
Europese veuigheidsconferentie zowel
m Oost als West met enthousiasme
te propageren Het zou verdrietig
zijn als de Finse pogingen geen re
sultaat zouden opleveren.
^'ommunistisch-China heeft woens-
dag j.l. het twintigjarig bestaan
van het rode systeem in een veel op
gewekter stemming kunnen vieren
dan enige maanden geleden waar-
schgnlUk leek. De dreiging van een
oorlog met Moskou is, na het ver
rassende bezoek van de Sowjetrussi-
sche premier Kosigin op 11 septem
ber j.l,, sterk verminderd: er is zelfs
sprake van terugtrekken van troepen,
waardoor het gevaar van botsingen
aan'de grens belangrUk is afgeno
men. Wat de achtergrond van deze
plotselinge ommekeer in de verhou
dingen is, ligt overigens nog in het
duister. Ook de beste deskundigen
komen niet verder dan vermoedens
en die lopen dan nog sterk uiteen
Sommigen veronderstellen, dat het
Kremlin zUn tegemoetkoming baseer
de op een herwaardering van de Chi
nese defensiekracht. De Russische
leiders zouden tot het inzicht zUn ge
komen, dat Peking over meer reser
ves beschikt dan werd vermoed. An
deren schrUven de ommekeer toe aan
onderlinge strUd, zowel in Moskou
als in Peking. In dit verband is het
opmerkelUk, dat het initiatief tot een
gesprek met de Chinezen van Kosigin
is uitgegaan en dat de Chinese pro
paganda zich speciaal richt tegen
„Brezjnew c.s.", zonder iemand als
Kosigin te noemen. Aan Chinese zU-
de treedt vooral Tsjoe En-lai op de
voorgrond. Kosigin sprak met hèm,
niet met Mao of diens waarscfnjnlU-
ke opvolger Lin Piao. Maar het is al
lerminst zeker, dat alleen Kosigin en
Tsjoe de „vredesvleugel" in de Sow-
Jet-Unie en Rood-China leiden, om
dat ook zU niet zonder toestemming
van de andere leiders tot een gesprek
konden komen. Hoe dit zij, in de
twintig Jaren, die het communistische
stelsel in China thans achter de rug
heeft, ls er ten aanzien van de bui
tenlandse verhoudingen wel het een
en ander gewUzigd. Ten tUde van
Stalin was een vUandige verstand
houding met de Sowjet-Unie ondenk
baar. De Russische dictator zou zich
ln zUn graf omdraaien als hU zou
weten wat de Chinese propaganda in
de afgelopen Jaren aan haat jegens
de Kremlin-leiders heeft gespuid.
Van beschermeling van Moskou is
Rood-China tot een zelfbewuste natie
geworden, die op ideologisch noch op
enig ander gebied aan de hand van
de Russen wil lopen. Het is tekenend
voor de gewUzigde verhoudingen, dat
de regering-Nixon haar voelhorens
heeft uitgestoken om te weten te ko
men of Peking bereid is de onder
linge besprekingen te hervatten. Mis-
sohien ligt hier mede een motief voor
Kosigins bezoek aan Moskou. China
verkeert, al hebben de interne con
flicten het land veel schade berok
kend, op het ogenblik niet in een po
sitie. dat het ten koste van alles op
bondgenoten moet jagen. Het is dan
ook typerend voor de kracht van het
regime, dat zowel de Sowjet-Unie als
Amerika contact met Peking zoeken.
RL
