Machtsstrijd
in de V.S. tussen
pro en contra
MIR Y-raket
tewapeningswedloop met kernraketten
een kritiek stadium
ABN Spaarbiljet
19691
Algemene Bank Nederland
f.100 - groeit naar f.150.-
munHRRDrs
in vijf en een kwart jaar
DAG 26 SEPTEMBER 1Ö69
LEIDSCH DAGBLAD
(Van onze correspondent in Washington, mr. H. L. Leffelaar)
WASHINGTON (GPD) In de boezem van de Nixon-
regering speelt zich op het ogenblik een dramatisch conflict
af, waarvan de uitkomst zeer wel de belangrijkste beslissing
kan opleveren, die de Amerikaanse president gedurende de
komende jaren moet maken.
Het gaat in dit geval om de vraag of het eind-stadium van de
bewapeningswedloop met kemraketien bereikt zal worden, of
niet het stadium van waaruit men niet langer kan terug
krabbelen om het gebruik van kernraketten te voorkomen
wanneer de toevlucht genomen moet worden tot het meest
vernietigende wapentuig dat dan ter beschikking staat.
Zowel Amerika als de Sowjet-Unie
zijn op het ogenblik bezig om proe
ven te nemen met de zogenaamde
MIRV «of MRV)-raket, die met één
enkele raket het equivalent van een
aantal H-bommen zal kunnen lance
ren. Amerika is al zover dat deze
verschillende kernladingen onafhan
kelijk van elkaar op een aantal ver
uiteen liggende doelwitten kunnen
worden afgeschoten. Of de Sowjet-
Unie dat punt al heeft bereikt, is
met officieel bekend.
Dit komt op het volgende neer.
Amerika heeft op het ogenblik de be
schikking over 656 raket-lanceerbui-
zen (te vergelijken met torpedo-lan-
ceerbuizen), aan boord van zijn 41
met nucleaire kracht aangedre
ven „Polaris'-onderzeeboten. Het
„MIRV'-systeem maakt het moge
lijk om op ieder van de raketten in
deze buizen 10 H-bommen te plaat
sen, zodat het aantal kernbommen
onder zee uitgebreid zal worden tot
6560.
Daarnaast heeft Amerika al 1000
zogenaamde Minute-man raketten,
denaties vah een kernwapenoorlog j
levert een kleinere kernlading, dus
een nog nauwkeuriger raakvlak van j
de H-bom, een navenant groter ge- j
vaar op. Want als het mogelijk zal
zijn om met één enkele raket pre
cies de raketbasis van de vijand te
raken, dan betekent dat, dat hij in
de verleiding zal komen om ook zijn
zogenaamde „defensieve" raketten
(dus die alleen in geval van een
aanval als tegen wapen, d.w.z. als
tweede en niet als eerste wapen ge- j
bruikt zouden worden), af te vuren
voordat het te laat is.
Sommigen hebben de MIRV-raket
vergeleken met een onbemande
bommenwerper. die geladen is
met H-bommen. Het schijnt moeilij
ker te zijn om deze nieuwe raket
neer te schieten voordat hij zijn doel
heeft bereikt, dan de „eenvoudige"
ABM-raket, die tenslotte maar één
lading voor één doelwit heeft. Bo
vendien zeggen experts dat het mak
kelijker zal zijn om de MIRV-raket-
bases geheim te houden.
Hoewel de MIRV-raket in Ameri
ka nog steeds In het experimentele
MIRV (multiple independently targetable re-entry
vehicle): een raket die in plaats van één kemlading, een
aantal kernladingen met zich mee draagt. Ieder van deze
ladingen, die te vergelijken zijn met een H-bom, kunnen
op verschillende doelen worden afgeschoten. De elek
tronische besturing van deze ladingen is nu zó verfijnd,
dat zo'n H-bom op ongeveer 300 meter afstand van het
berekende doelwit kan neerkomen.
ABM (anti ballistic missile): de „conventionele" anti
raket-raket, waarvoor de Amerikaanse regering onlangs
met een meerderheid van twee stemmen toestemming
heeft gekregen van het Congres om ze te installeren op
een aantal plaatsen in de V.S., waarvan er één zeer
dichtbij Washington gelegen is. De opzet van deze ra
ketten is om een raket-aanval op bewoonde centra on
gedaan te maken door de vijandelijke projectielen on
derweg te onderscheppen en te vernietigen. De ABM-
raket heeft, in tegenstelling tot de MIRV, maar één
kernlading.
MRV (multiple re-entry vehicle): hiermee worden
uitsluitend Russische raketten bedoeld, die ook meer
dan één kernlading kunnen dragen, maar waarvan niet
bekend is of zij afgeschoten kunnen worden op ver
schillende doelwitten. Tot nog toe wordt aangenomen,
dat deze MRV-raketten alleen in een soort helse regen
van een aantal H-bommen op een gebied kunnen worden
afgeschoten.
In bijgaand artikel over de nucleaire bewapenings
wedloop wordt gesproken over verschillende soorten
raketten, die aangeduid worden met hun (Amerikaanse)
afkortingen. Ter verklaring van deze symbolen, en bij
wijze van uitleg van enkele technische details moge
de volgende „handleiding" dienen.
ADVERTENTIE)
dat is een samengestelde interest van 8% per jaar!
de inkomstenbelasting verschuift, en dat kan fiscaal voordeel opleveren
en bovendien krijgt u, als u meedoet met het Algemeen Premie Spaar-
plan, 'n extra premie, omdat er 5 jaarwisselingen in de spaarperiode
vallen
elk kantoor van de ABN kan u alle inlichtingen verstrekken over de finan
ciële voordelen van het ABN spaarbiljet 1969/75
U bent welkom bij de
die leder voorzien kunnen worden
van drie kernladingen die gelijk
staan aan even zovele H-bommen.
In totaal komt dit neer op een kern
bom-arsenaal van ongeveer tiendui
zend H-bommen. Bij dit aantal zijn
niet inbegrepen de H-bommen die
ter beschikking staan van de lange-
afstands bommenwerpers, waarvan
er dag en nacht een aantal in de
lucht is om een verrassingsaanval te
weerstaan, zodat zij nog in staat zul
len zyn om een tegen-aanval uit te
voeren.
De MIRV-raketten hebben een
dusdanig punt van verfijning, dat ze
tot op een afstand van slechts 300
meter nauwkeurig hun doelwit kun
nen bereiken. Om op die afstand het
gewenste effect te sorteren, moet de
kernlading ongeveer geiyk staan
aan 40 tot 170 kiloton. Hoe dichter
een raket bij zijn doelwit kan komen,
hoe kleiner de kernlading behoeft te
zijn om het beoogde doel te berei
ken.
Maar in de haast onnavolgbare re-
atadlum is en de installatie ervan
nog minstens een jaar zal vergen,
is het Amerikaanse ministerie van
Defensie al begonnen aan een vol
gende versie van het wapen. Zowel
ex-vice-president Hubert Humphrey
na zijn bezoek aan Moskou, als de
i neger-senator Edward E. Brooke van
Massachusetts hebben president Ni
xon gevraagd om de proefnemingen
eenzijdig stop te zetten, bjj wijze
van goede trouw en ook als middel
om de blijkbaar vastgelopen pogin
gen om een conferentie over de be
perking van het kernwapen-arsenaal
met de Sowjet-Unie weer op gang
I te brengen.
President Nixon heeft echter de
positie ingenomen, dat het verstan
diger is om vanuit een zogenaamde
„krachts-positie" aan de gesprekken
te beginnen. Hij heeft dan ook nog
geen aanstalten gemaakt oni op de
ze voorstellen in te gaan.
Nixon heeft onlangs het succes ge
had dat het Congres met een zeer
kleine meerderheid van stem- i
men zijn voorstel aannam om over
1 te gaan tot de Installatie van de an
ti-raket-raketten. HU zal binnenkort
een tweede beslissing moeten nemen,
namelijk of Amerika zich in een ult-
eindeiyk misschien onherroepelUke
wedloop met de Sovjet-unie zal
storten om de „superioriteit" op het
gebied van kern-bewapening.
De Amerikaanse president staat
op het ogenblik onder druk van twee
tegenstrijdige pressie-groepen. Het
als het „militairindustriële complex"
bekend staande element in de Ame
rikaanse samenleving (de strijd
krachten en de industrieën die af
hankelijk zijn van de produktie
van oorlogstuig) I» een krachtige
tegenstander van het voorstel om
i eenzjjdig de proefnemingen met de
super-dodeljfke MIRV-raketten te
j staken.
De andere groep, waaronder hoge
j functionarissen van het ministerie
van Buitenlandse Zaken en het in
ternationale comité belast met de
wederzijdse ontwapening, adviseert
de president om daar zo spoedig mo
gelijk toe over te gaan en die sta
king van de proeven ook onderdeel
te maken van de nog steeds ln voor
bereiding zUnde conferentie met
de Sowjet-Unie over een vermin
dering van het kernwapen-arsenaal.
Conferentie met
Moskon
Deze conferentie zou al verleden
jaar gehouden worden. Zowel presi
dent Johnson als het Kremlin had
den zich bereid verklaard om de ge
sprekken te beginnen. Maar de inva
sie van Tsjecho-Slowakye door Sow-
iet-troepen maakte het toen voor
Washington onmogelyk de conferen
tie doorgang te laten vinden. Hoewel
de Sowjet-Unie zelfs nog tydens. de
presidentiële verkiezingscampagne in
Amerika herhaaldelUk aandrong op
een gesprek, stelde president Nixon,
een beslissing daarover uit tot Juni
dit Jaar.
In dat tydsbestek raakte Rusland
verwikkeld in grens-conflicten met
China en hadden de „stalinistisch"-
georiënteerde leiders in het Kremlin
de overhand gekregen, zodat toen
ook Moskou oppervlakkige belang
stelling toonde. Zowel in Amerika
als in de Sowjet-unie bleven de proe
ven met de MIRV-raketten door
gaan. Thans is het één van de twist
punten tussen experts in hoeverre
het in dit stadium nog mogeiyk is
om de installatie van deze super-ra
ketten te voorkomen.
Een vraagstuk hierby is de moge-
ïykheid om een eventueel „inspectie"
systeem te ontduiken en toch in het
geheim door te gaan met de proef
nemingen. Want ook al hebben ra
ketten een min of meer geperfectio
neerd stadium bereikt, het biyft
steeds noodzakeiyk om ze te testen
teneinde vast te stellen dat de deli
cate elektronische apparatuur na zo
veel jaren niet in onbruik is ge
raakt.
Ook over dit „inspectie-systeem
zyn de meningen verdeeld. Een
groep is van mening dat het heel
makkeiyk zal zyn om het te ont
duiken, anderen geloven dat de sur-
veillance-apparatuur die nu in ge
bruik is aan beide züden (zoals sa
tellieten) het onmogeiyk maakt om
een raket tot ontploffing te bren-
De eerste neger-senator in de
Ver. StatenEdward E. Brooken:
,JStop it".
mMmtik Ha»
JP^r 'c,1 f
"f
f '<-4l - mm V
,.t j. j
m I h'
Senator Humphrey ook voor
motie.
gen, zonder dat de andere party die
proef kan registreren.
Twee-en-veertig senatoren van zo
wel de republikeinse als de democra
tische partyen hebben er by presi
dent Nixon op aangedrongen om de
proeven eenzydig te staken. Het Con
gres zal zich nu moeten beraden over
een motie die door senator Edward
Brooke van Massachusetts Is inge
diend om dat de bewerkstelligen.
Er zyn stemmen opgegaan om een
wederzydse staking van de proeven
desnoods aan te gaan voor een half
Jaar of voor een Jaar. Dit zou het
voordeel hebben dat er in die tussen-
tyd geen belangryke verbeteringen
verwacht kunnen worden in het ra
ketten-stelsel. terwyi de ontwa-
penings-gesprekken dan toch de
kans zouden krijgen om goed op
gang te komen.
In hoeverre president Nixon ge
hoor zal geven aan deze stemmen,
hangt voor een niet gering deel af
van de strUd die op het ogenblik
gevoerd wordt tussen de vertegen
woordigers van het militair-in
dustriële complex en z|j, die probe
ren het Pentagon weer terug
te brengen in civiele handen.
ADVERTENTIE
HOOFDPIJN POEDERS
Massagraven Poolse onderzoe
kers naar oorlogsmisdaden hebben
twee massagraven ontdekt waarvan
men aanneemt dat ze tydens de
tweede wereldoorlog hebben gediend
voor het begraven van enige duizen
den Russische gevangenen, die door
de Duitsers waren vermoord. De gra
ven. die ongeveer 50 meter lang en
5 meter breed zyn, werden gevonden
in een bos by Biala Podlaska. niet
ver van de Russische grens.
Ontslag De onderstaatssecreta
ris by het Britse ministerie voor de
technologie, Bray, heeft gisteren zyn
ontslag aangeboden, nadat premier
Wilson zich had verzet tegen publi-
katie van een boek van Bray met
kritiek op de regeringspolitiek.
