uan Carlos
armte voor
bracht
Franco
Bonn praat nog
deze week over
loonsverhoging
ambtenaren
Brandts reis
voordelig
naar
de
voor
de
SPD
VS
zó lekker-zó gezond
Renault-aandelen
worden verdeeld
en dictator wordt oud in eenzaamheid
Scherpe kritiek
op de Zweedse
kroonprins
FRANSE
TELEVISIE
OP HELLING
AARZELING BIJ ARBEIDERS
met
versg ebrand e
hazelnoten
Geldboete voor
passeren op zebra
„Geen enkele basis
voor een akkoord
Eire en Ulster"
0ISDAG 24 SEPTEMBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 11
RCELONA (GPD) De 31-jarige Prins Juan Carlos van
on is nu dus officieel de tweede man in Spanje, opvolger
peraal Franco met de toekomstige rang van koning (bij
itie van Franco), Prins van Spanje en ere-generaal; maar
jet het er niet van af. Er is geen enkele verandering ge-
i in de gang van zaken.
Nadat het Spaanse par
lement, de Cortes, deze zo
mer het voorstel van gene
raal Franco had aangenomen
Prins Juan Carlos tot zijn
opvolger te benoemen als hij
het bewind zou neerleggen,
kreeg Juan Carlos de titel
van koninklijke hoogheid,
prins van Spanje". Op de fo
to: generaal Franco en Prins
Juan Carlos tijdens de tradi
tionele parade, eind juli j.l.,
ter herdenking van het einde
van de Spaanse burgeroorlog.
was Juan Carlos bijna een
door de 554 leden van het
it officieel tot tweede man
iet land uitgeroepen, hy nam
iens deel aan de eerste (en tot
enige) ministerraad die
p onder voorzitterschap van
Franco plaatsvond. Inte-
el, terwyl de meeste Spaanse
fcrs in het noorden des lands
ven dicht in de buurt van ge-
Franco's zomerresidentie,
ok de prins van Spanje naar
de Mallorca om daar deel te
aan het nationale kam-
Jghap van Draken-zeilen. Zo-
iel te verwachten werd hij
en het ontbrak niet aan
die daar de draak mee sta-
had generaal Franco dan in
jtseling 7X>'n haast om na 33
kerheid Juan Carlos tot
in-spe te maken? De on-
lligheid waarmee het
e volk deze benoeming aan-
en aannam bewees wel dat
Franco niet van ,,gun-
olitieke omstandigheden" of
otselinge stijging van de
jjke populariteit gebruik
naken. Onder de talloze ge-
i over de politieke strijd
de schermen in Madrid is
een die met een beetje ga-
van waarschijnlijkheid de
inge haast van de Caudillo
irt. Wel verzekert men dat
re ministers en de prins zelf
het allerlaatste moment per
i van een en ander op de
waren gebracht,
het was niets meer en niets
J: dan een persoonlijk besluit
Deraal Franco die op zekere
Et het (voor prins Juan Car-
imstige been uit bed stapte.
V besluit dat zelfs de meest
sinterde politieke waarae-
Spanje verraste, juist om-
"ranco het al zo lang had
doorschemeren dat zij niet
doofden in de voortdurende
van „nu is het zover".
de meest geïnspireerde gis-
naar de beweegredenen van
idillo is hoogstwaarschijnlijk
eg dat de koele, 76-jarige ge-
Imo op zijn levensavond in
Idelmatige en daarom juist
iselijke jonge prins een per-
te warmte heeft gevonden
li ertoe bracht, een politieke
a' ag om sentimentele redenen
tellen Zo schrijft een goed-
bte kenner van politiek Ma-
e' t van Franco had nooit
geklopt voor een vrouw of
in. Men zegt dat hij nog on-
zyn ja-woord gaf en eerder
tam was in de betrekkingen
echtgenote, die dan ook
3 van frustratie toont. Er is
j uitbarsting van gevoelens
van de Caudillo. noch van
noch van haat Daarom was
nooit een wrede vervolger,
hij er de voorkeur aan gaf
vijand tegen de ander uit
Geen mens in Spanje
erop beroemen Franco's
•n te genieten. Hij is een
die in plaats van lava, ijs
zelfs zijn enige dochter
er niet in een vlammetje
lerheid te ontsteken. Zijn
gen met de andere men-
voor hem een rituele be
en niet meer.
eerst ook de betrekkingen
an Carlos. Hoewel Franco
weding tot in de kleinste
regelde, behandelde hij hem
onpersoonlijke, zij het res-
e wijze, dat de jongeman er
kwam de afstand te ver-
i. Juan Carlos heeft geen
e persoonlijkheid en kon
gemakkelijk gevormd
Zonder enige weerstand
zich inwijden in de autori-
lachtenwereld van de Cau-
t zijn huwelijk droeg daar-
Hij trouwed met prinses
fan Griekenland, de zuster
ining Konstantijn, of beter
de dochter van koningin-
l6^Prederika. Zij was het die
,jg inselijke liefde regelde en
happy end" bracht; men
haar daarom wel „de
isi goeder van Spanje".
!e toe: hij zou zich geen
bondgenote hebben kunnen
dan deze koningin, in wiens
te hij een gevaarlijke pro-
zou kunnen zijn. Met een
ii bron van inspiratie be-
monarchie van Juan Car-
/fl bfie nog Franquistischer te
dan Franco
lur deed zich echter iets
hts voor Zonder het te
o(daarvoor mist hij iedere
Sngskracht) en misschien
t omdat hij het niet wilde,
bn Carlos de weg naar het
Franco, waarvan zovelen
laan ontkennen. Misschien
m het Franco zoals Pyg-
en werd hij meegesleept
trots over het goede ge-
zijn didactisch meester-
misschien vulde Juan
Uiteindelijk de leegte van
die Franco zelf nooit had;
ien werd Franco zich in
t -savond plotseling bewust
enorme eenzaamheid.
Hoe het ook zij, de laatste jaren ver
loor het protocol, dat hen by offi
ciële gebeurtenissen zo duidelijk
gescheiden hield, in hun persoon
lijke betrekkingen alle betekenis.
Steeds vaker nam Juan Carlos de
vrijheid om onaangekondigd zijn
opwachting te maken in het Prado-
paleis op de rand van Madrid, en
steeds vaker bracht hij een beetje
gezelligheid in de lange avonden
van dat kille paleis, waar Franco
en zijn vrouw zwijgend samen za
ten. De jonge prins wist de stijve
oppergeneraal aan het lachen te
brengen.
Niet dat hij zo'n briljante conversa
tie heeft, maar hij spreekt dezelfde
militaire taal en kent dezelfde ka
zernegrapjes waar Franco in zijn
verre jeugd om moet hebben ge
lachen. Bij deze jongeman zonder
grote problemen en zonder grote
ideeën, maar met een simpele
spontaniteit, vond Franco het men
selijke contact en de warmte van
de genegenheid, die hij nooit goed
had genoten. En zonder het te
merken raakte hy aan het genot
verslaafd. Het verzachtte die
schrikbarende eenzaamheid van
alle dictators, die de zware last van
de verantwoordelijkheid eerst niet
uit handen willen geven en het la
ter niet meeir kunnen.
Dit was beslist nlot de voornaamste
reden waarom de listige generaal
de jonge prins als zyn opvolger
verkoos; maar het is waarschijnlijk
wel het laatste stootje geweest, dat
Franco nodig had om zijn reeds
genomen politieke besluit met een
persoonlijke wens ten uitvoer te
brengen".
Alles wijst erop, dat deze theorie zeer
dicht bij de waarheid komt. On
danks de politieke geruchten die
zyn benoeming uitlokte, heeft Prins
Juan Carlos nog geen enkele nieu
wigheid veroorzaakt op het woelige
toneel van het Spaanse staatsleven,
waar generaal Franco ver boven
staat om het zo byeen te kunnen
houden. Maar of de toekomstige
Koning Juan Carlos van Spanje
ook deze taak zal kunnen overne
men. moet ondanks zijn menselijke
kwaliteiten betwijfeld worden.
ROBBERT BOSCHARDT
.Van onze correspondent» I goeddeels beëindigd zyn. Men re-
BONN (GPD) West-Duitslands kende er echter op. dat ook het over-
minister van Binnenlandse Zaken headspersoneel eisen zou gaan stel-
zal nog deze week met de vertegen- len. nadat de eisen van de arbei-
woordigers van de werknemers in ders in de industrie waren ingewil-
overheidsdienst gaan praten over ligd.
loonsverhogingen. Een beslissing zal Toenemende arbeidsonrust be te-
echter niet meer voor de verkiezin- kent een direct stemmenverlies voor
gen op 28 september te verwachten deze party, üae volgens de meest
zijn. Daarna zal het kabinet op- recente peiling haar kleine voor-
nieuw bijeenkomen. De werknemers sprong op de christen-democraten
in overheidsdienst eisen een loons- aan het verhezen zou zijn. Maar ook
verhoging van 100 mark per maand de christen-demooraten willen kort
vanaf 1 oktober. Het gaat hier om voor de verkiezingen niet gebrand-
ongeveer 1,2 miljoen overheidsem-
ployés en daartoe behoren bijv. ook
het personeel van treinen en trams,
elektriciteitswerken en waterleiding.
De kabinetsoespreking, die gister
middag over dit thema in Bonn
plaats had, werd hoofdzakelijk door
politieke en niet door economische
impulsen geleid. Tot grote verras
sing van de politiek-geïnteresseerde
toeschouwers wisten de ministers
eenstemmigheid te bereiken bij hun
besluit de besprekingen weliswaar te
beginnen, maar een beslissing tot de
verkiezingen uit te stollen. Het ini
tiatief tot de kabinetszitting was
uitgegaan van de sociaaldemocrati
sche coalitiepartner. Het is vooral
de SPD die bijzondei- op zijn hoede
is voor wilde stakingen, zoals die nu
tVan onze correspondent»
STOCKHOLM (GPD) In een
zojuist in Zweden verschenen boek,
geschreven door de t.v.-journalist
Ake Ortman, krijgt de 23-jarige
Zweedse kroonprins Carl-Gustaaf
harde kritiek te verduren.
In het boek behandelt de schrij
ver verscheidene aspecten van de
Zweedse samenleving, maar vestigt
herhaalde malen de aandacht op wat
hy noemt de ondeugdelijkheid van
de kroonprins Hij is een intellec
tueel niet sterk ontwikkeld iemand,
volgens de schrijver, die wordt ge
remd door verlegenheid en contact- I
moeilijkheden. Hij luistert liever -
naar de welgemeende adviezen van
den uit de (geld) aristocratie ian
naar de weigemeente adviezen van
Koning Gustaaf Adolf en zijn raad
gevers.
Het boek is gebaseerd op honder-
den vraaggesprekken met invloedrij
ke mensen uit Zweden. Die zijn vol
gens de schrijver algemeen van me
ning dat het een ware plaag is met
de kroonprins als gast te dineren.
Hy werd nog nooit met een boek In
de hand gesignaleerd, zo kan men
verder lezen. Alhoewel hij zeker geen
intellectueel is, is hij beslist niet
dommer dan mensen in het alge
meen.
Aan de vriendenkring van de
kroonprins dient men niet al te veel
worden te verspillen, volgens het boek,
dat in Zweden reeds de nodige op
schudding heeft gewekt. Koning
Gustaaf Adolf komt er overigens
veel beter van af dan de kroonprins.
(Van onze correspondent)
BONN (GPD) „Tussen de bonds
republiek en de Sowjet-Unie is be
paalde vooruitgang geboekt op het
gebied van de praktische samen
werking". Dit verklaarde de West-
du itse minister van Buitenlandse
Zaken Brandt gistermiddag by zijn
terugkeer in Bonn na zijn bespre
kingen in New York met zijn Sow-
jetrussische ambtgenoot Gromiko.
Brandt, die voorzitter van de so-
ciaaldemoncratische partij is en zyn
verkiezingstournee onderbroken had
om naar New York te vliegen, sprak
daar onverwachts met minister Gro
miko. Eerder had hij uitvoerig met
zyn Amerikaanse en Britse ambt
genoten overlegd.
Voor Brandt was deze reis ter ge
legenheid van de Algemene Verga
dering van de V.N. en de bespre -
kingen van ministers van Buiten
landse Zaken van de Grote Vier-
waarschynlyk nuttiger dan de twee
dagen onder de Duitse bevolking,
die hij uit zyn verkiezingsreizen had
moeten schrappen. Hy presenteert
PARIJS (AFP, Reuter) Het veel
bekritiseerde Franse televisiebestel
zal binnenkort op de helling worden
gezet. Uitgaande van de principes
van autonomie, mededinging en li
beralisatie zullen de twee Franse
omroepen een heel nieuwe vorm
krijgen. De Franse regering acht
echter een commercieel omroepbe
stel niet verantwoord.
De Franse televisie-omroep, is in
het verleden beschuldigd in zyn pro
gramma's te veel gewicht toe te ken
nen aan het regeringsstandpunt, met
name tijdens de verkiezingen en de
studentenrevolte van verleden jaar.
Een eerste stap op de weg naar li
beralisering zal waarschijnlijk de be
noeming van Pierre Desgraupes tot
hoofd van de actualiteitenrubriek
van het eerste net zijn. Desgraupes
wordt altijd gezien als een vertegen
woordiger van de oppositie. De moge
lijkheid van zijn benoeming heeft
dan ook grote onrust in gaullistische
klingen veroorzaakt.
zich immers aan de kiezers als de
rype staatsman, die geheel thuis is
in de grote wereld van de interna
tionale politiek.
De ontmoeting met Gromiko en het
daaropvolgende communiqué was
voor Brandt, in het gewoel van de
verkiezingsstrijd, eveneens een be
langrijk winstpunt. Het zijn immers
de voorzitter van de CDU, kanse-
Amerika en Laos Het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft laten weten dat er
maar ongeveer 500 man Amerikaans
overheidspersoneel, onder wie een
handjevol militairen, in Laos zijn.
Het ministerie maakte dit cyfer be
kend in verband met kritiek in het
congres dat de VS betrokken raken
by de strijd in Laos. dat aan Zuid-
Vietnam grenst.
„schwarmer". die bezig ls zijn
land te verkwanselen aan het inter-
lier Kiesinger, en de voorzitter van
de CSU, Franz Josef Strauss, die
hun uiterste best doen Brandt in nationale communisme,
zyn politiek over Oost-Europa af te Minister Brandt liet blijken.
dat
schilderen als een romantische
Oefeningen in Polen Het hoofd
van de Russische defensie, maar
schalk Gretsjko, en de Russische
opperbevelhebber van de strijdkrach
ten van de landen van het Pact van
Warschau, maarschalk Jakoebowski,
bevinden zich in Polen in verband
met de grogtscheepse militaire oe
feningen in het gebied van de Pool
se westgrens. Volgens het Poolse
persbureau oefenen Poglse, Russi
sche. Tsjechoslowaakse en Oostduit-
se troepen „in die gebieden die nu
het doel zijn van de westduitse
wraakzoekers" De codenaam van
de oefening is „Oder Neisse 69"
(Van onze correspondent)
PARIJS (GPD) Alhoewel de
persconferentie van president
Pompidou vanwege de realistische
en zelfs kritische visie op Frank-
rijks huidige economische en so
ciale situatie, over het algemeen
een gunstig onthaal heeft gevonden,
lyken sommige vakbonden toch nog
wat in de knoop te zitten met het
voorstel dat het staatshoofd hen
deed binnenkort aandelen van de
Renault-fabrieken onder de arbei
ders te verdelen.
De Renault-directïe zelf was gis
terochtend niet op de hoogte van de
normen die by deze hei-verdeling
van het kapitaal gevolgd zouden
moeten worden, zodat aangenomen
kan worden dat dit plan zich nog in
een pril stadium bevindt.
Men vraagt zich in vakbondskrin
gen af of de verdeling van aande
len onder de arbeiders inhoudt dat
de structuur van genationaliseerd
bedrijf by Renault geheel zou moe
ten worden heizien. De Renault-fa-
brieken zouden dan in grote lijnen
het voorbeeld moeten volgen van
het Westduitse Volkswagenconcern,
waarvan het kapitaal in 1960 even
eens voor de arbeiders en andere
particulieren beschikbaar werd ge
steld.
Afgezien echter van die de-natio
nalisering waarover de linkse par
tijen en vakbonden priori niet al
te geestdriftig kunnen zyn. worden
hun aarzelingen misschien nog ster
ker gestimuleerd door de vraag of
de gaullistische regering van de ar
beiders nu misschien mini-kapita-
listjes wil maken. Langs die weg
zouden de tegenstellingen tussen
kapitaal en arbeid dan, volgens de
oude droom van ex-president De
Gaulle, moeten worden overbrugd.
Zolang de regering haar bedoe
lingen dus niet wat duidelijker
heeft toegelicht, zullen de vakbon
den wel sceptisch blijven staan te
genover dit jongste voorstel van
president Pompidou dat zy tot na
der order daarom als een ver
dacht zoethoudertje wensen te bly-
ven zien.
de komende bondsregering zonder
twijfel met de sowjetrussische re
gering officiële besprekingen zal
beginnen. Kanselier Kiesinger ver
klaarde tijdens zijn verkiezingstour
nee, dat hy niet naar Moskou zou
reizen als niet onomstotelijk vast
staat dat er voor het Duitse stand
punt enig succes te behalen valt. In
christendemocratische termen ver
taald betekent dit standpunt: „her
eniging van de beide Duitslanden".
Brandt liet gistermiddag in Bonn
duidelijk weten dat hy de Sowjetf-
russische minister van Buitenlandse
Zaken had gewaarschuwd, dat Rus
sische ingrijpen in de toestand in
WestBeriyn „tot bepaalde hindernis
sen zou lelden en het streven naar
beter wederkerig begrip".
ADVERTENTIE
LEIDEN/DEN HAAG By het
oversteken van de Lammenschans-
wee in Leiden, werd op 27 februari
een voetgangster op een zebra door
de bestuurder van een bestelauto
aangereden, waardoor het slachtof-
ger onder meer enkele gebroken rib
ben opliep. Een kind in een kinder
wagen kwam er goed af, doordat de
wagen werd weggeslingerd.
De bestuurder va nde bestelauto,
een 39-jarige chauffeur, moest zich
nu voo rde Haagee politierechter
verantwoorden, maar liet verstek
gaan. Wel was er een andere auto
mobilist die achter verdachte had
gereden, en het ongeluk had zien ge
beuren. Hy zei met een snelheid van
ongeveer 54 km. u te hebben gere
den. omdat hy wist dat de politie
daar vaak controleert. Verdachte
reed met wat grotere snelheid, naar
schatting van de politie aan de
hand van rem «sporen circa 70 km/u.
Een autobestuurder die uit een zU-
straat kwam, stopte om de voetgang
ster te laten oversteken, maar ver
dachte reed door. Getuige was wel
van mening, dat verdachte wat roe
keloos had gereden, hoewel niet
vaststond, of hij de voetgangster
kon zien.
„Het is een weg die uitnodigt om
hard te rijden", aldus getuige. „Ook
is de zebra vaak moeilijk te zien".
„Dat weet Ik", stemde de politie
rechter in.
De officier van Justitie stelde, dat
het niet aan verdachte is te dan
ken dat er geen doden zyn gevallen.
Het is nu eenmaal verboden op een
zebra in te halen en dus een stil
staande auto te passeren. De eis
luidde wegens veroorzaken van let
sel door schuld, f300 boete en twee
weken gevangenisstraf voorwaarde-
ïyk met een proeftyd van twee jaar
alsmede voorwaardelyke intrekking
van het rybewys gedurende ze.s
maanden en f70 boete voor te snel
ryden.
De rechter vond niet bewezen, dat
verdachte inderdaad roekeloos heeft
gereden, wel heeft hy de doorgang
niet vry gelaten voor de voetgang
ster.
Het vonnis werd voor dat felt f 50
boete en voorwaardelyk zes maan
den ontzegging van de rybevoegd-
heid met een proeftyd van twee jaar
en voor de snelheidsovertreding f 100
boete.
merkt worden als diegenen, die te
gen loonsverhogingen zouden zyn,
hoewel arbeidsonrust dat juist wee»
in de kaart speelt.
Terwyl kanselier Kiesinger gister
avond voor de televisie verklaarde
dat door dit besluit is komen vast
te staan dat de grote coalitie ook
in de hevigste momenten van de ver
kiezingsstrijd nog in staat is belang
rijke besluiten te nemen, verklaarde
de sociaaldemocratische minister van
Economische Zaken Karl Schiller in
dezelfde uitzending, dat de nu ge
nomen beslissing aan het initiatief
van de SPD te danken is. Een
woordvoerder van deze partij legde
gistermiddag het kabinetsbesluit zo
uit, dat ook nog deze week een ver
bindende oplossing gevonden zou
kunnen worden.
Oververhit
Economische deskundigen zden da
komende loonsverhogingen voor de
overheidsemployé's met zorg tege
moet. In de toch al oververhitte
economie zullen de bond, de deel
staat en de gemeenten enorme be
dragen extra gaan uitgeven, waar
door de bedreiging van de stabiliteit)
van de mark nog toeneemt, zy wij
ten de huidige loonromdes vooral aan
de heftige interne twist in het
bondskabmet over de vraag of de
mark nu al dan niet gerevalueerd
dient te worden De regering besloot
om de mark niet te revalueren, al
was dit een beslissing, die hoofd
zakelijk op rekening van de chris
tendemocratische coalitiepartner
moet worden geschreven. Minister
van Economische Zaken Schiller
(SPD) is ook na dit omstreden ka
binetsbesluit een revaluatie als errt^e
juiste oplossing biyven propageren.
BELFAST (AP) Premier Chiches-
ter-Clark van Noord-Ierland heeft
de Ierse republiek «Eire) er giste
ren van beschuldigd, dat dit land
zyn regering Jast bezorgt en in ver
legenheid brengt" in verband met de
onlusten van vorige maand. Hy ver
klaarde met klem dat Noord-Ierland
nooit aansluiting by Dublin zal aan
vaarden.
„Er bestaat op dit ogenblik geen
enkele basis voor eenheid door mid
del van een overeenkomst", aldus
Chichester-Clark in een officiële ver
klaring. Hy ontkende ook dat de re
geringen in Dublin en Belfast na
der tot elkaar zyn gekomen wat be
treft de vorming van een Ierse fe
deratie.
De Ierse republiek is voor 95 per
cent rooms-katholiek en het noorden
(in het Verenigd Koninkryk met
Engeland verbonden» is voor twee
derde protestant. De premier van de
Ierse republiek. Lynch, heeft het af
gelopen weekeinde gezegd, dat het op
de lange duur de bedoeling van Du
blin is tot hereniging van Ierland te
komen. Hy zei toen bereid te zyn
tot de vorming van een federatieve
staat waarin beide landen hun eigen
parlement zouden behouden.
Lynch zei dat er snel tegemoet
dient te worden gekomen aan de grie
ven van de rooms-katholieken in het
noorden wat betreft werkgelegen
heid, huisvesting en verkiezings
voorschriften.
Chichester - Clark onderstreepte
dat de republiek de zaak vorige
maand heeft verergerd door troepen
te mobiliseren en een oproep te doen
tot tussenkomst door da Verenigd#
Naties.
Arrestaties in Indonesië In
Oost-Java zyn 40 arrestaties ver
richt ln verband met sabotage op
uitgebreide schaal aan staatsplant# -
ges van suikerriet, spoorwegen en
telecommunicatle-installaties. Tot
de gearresteerden behoren leden
van de verbod communistische
party, aldus de politiecommissaris
van Soerabaja.
Supersonisch verkeersvliegtuig
De Amerikaanse regering heeft haa»
goedkeuring gegeven aan de verde
re ontwikkeling van een superso
nisch verkeersvliegtuig dat moet
concurreren tegen de Frans-Britse
Concorde en de Russische Toe-144.
Men hoopt ln de komende vyf jaar
ongeveer 660 miljoen dollar voor dit
doel te kunnen reserveren. Presi
dent Nixon, die zelf een daartoe op
gestelde verklaring voorlas, zei de
de „Verenigde Sa ten een leidende rol
ln het wereldluchtvervoer willen
biyven vervullen".
