Kritiek op beleid van Nixon groeit Grass 'n half jaar op weg voor de SPI OJOEKWOE WIJST HULPAKKOORD AF Plannen voor de ruimte Libanonoorlog met Israël of Palestij nen WAAROM WEER BOMBARDEMENTEN? ER MOET NU WORDEN GEPRAAT Over vluchten Rode Kruis PAGINA 12 LEIDSCH DAGBLAD MAANDAG 15 SFPTEMBg WASHINGTON/SAIGON/PARIJS (AP. AFP, Reuter) De kritiek op het huidige Amerikaanse Vietnam-beleid is sterk toegenomen. Twee gezaghebbende Amerikaanse bladen, de Washington Post en de New York Times hebben in hoofdartikelen ernstige bedenkingen geuit tegen de beslissing van president Nixon om de bomb&rdementsvluchten met B-52'ers te hervatten, nadat deze 36 uur gestaakt waren geweest. De bladen maken iai hoofdartikelen Nixons argument voor deze hervat ting dat de tegenstander geen ant woord van betekenis op de stopzet ting had gegeven belachelijk en menen dat de president een kans voorbij heeft laten gaan om de im passe waarin de vredesbesprekingen Jn Parys verkeren te doorbreken. Ook in regeringskringen in de Amerikaanse hoofdstad toonde men zich uiterst verrast over Nixons be slissing. Welingelichte bronnen menen te weten, dat Nixon in toenemende mate naar de havikken in Washing ton begint te luisteren. De havikken zouden zijn, minister Laird van De fensie, de Amerikaanse opperbevel hebber in Vietnam, Abrams en de ambassadeur in Saigon Bunker. Nixon sprak vrijdag met her; over de toe stand in Vietnam. Gesprek Generaal Abrams keerde gister morgen uit Washington in Saigon terug waar hij direct in bespreking ging met de Zuid Vietnamese presi dent Thioe. Uit de haast voor dit gesprek maakt men in Saigon op dat er belangrijke beslissingen te wachten staan. Een Zuidvietnamese woordvoerder verklaarde dat hij ver moedde dat „er iets gaande is". Gezaghebbende zegslieden in Sai gon beweerden zaterdag dat er in de komende maanden ongeveer 30.000 offficieren en manschappen van de Amerikaanse marine uit Vietnam zullen worden teruggetrokken. Na deze terugtrekking zouden slechts 6.000 Amerikaanse marinemensen als .Adviseurseenheid" in Zuid-Vietnam achterblijven. De waarnemend leider van de Re publikeinse fractie in de Amerikaanse senaat. Hugh Scott, heeft gisteren iets soortgelijks beweerd. In een televisieinterview zei Scott te ver wachten dat Nixon waarschijnlijk in de nabije toekomst de terugtrekking De Koudekerkse postduivenvere niging „Ons Genoegen" nam deel aan de wedvlucht vanuit Sittard, 154 km. Er werd gelost om 8 uur bij fraai, rustig weer, en de eerste prijsduif kwam binnen om 9.53 uur. De 25ste om 10.14 uur. De uitslag werd: Gebr. de Wit 1-2-3 -4-5-9-10, G. Biesheuvel 6. H. van Vegten en Co. 7, Dr. J. Fa bel 8. Woensdagavond 8 uur hopen de dames van de afdeling Koudekerk- Hazerswoude-Rijndijk, van de Ned. Ci iristen Vrouwenbond weer voor het eerst na de zomervakantie bijeen te komen. Mevrouw Marijn-Visser zal op deze avond vertellen over de le vensgang van Augustinus met als orderwerp: „Een moeder vecht voor haar zoon" van meer Amerikaanse troepen uit Vietnam zal gelasten. Hij sprak van 35.000 tot 45.000 man. Behandeling Tijdens de eerste zitting van het Vietnamese vredesoverleg in Parijs na de dood van Ho Tsji Min heeft de Amerikaanse onderhandelaar Cabot Lodge de nadruk gelegd op de be handeling van Amerikaanse gevange nen in Noord-Vletnam en de terreur acties van de Vietcong in Zuid-Viet nam. Lodge daagde de Noordvietna- mezen uit in te stemmen met een onpartijdig onderzoek naar de behan deling van de gevangenen. LAGOS (AFP) De verwerping van het plan tot hervatting van de hulpvluchten door Biafra toont dui delijk „de harteloze onverschillig heid" van de Biafraanse leiders aan ten opzichte van het leed van de burgerbevolking. Dit zei gisteravond Okoi Arikpo, een ambtenaar van het Nigeriaanse ministerie van Buitenlandse zaken, nadat generaal Ojoekwoe had gezegd met in te stemmen met het door Nigeria gesteunde plan van het co mité van het Internationale Rode Kruis de hulpvluchten op Biafra vanaf Dahomey te hervatten, in die zin dat de lading van elk toestel voor een vlucht onder meer ook door Nigerianen zal worden geocn- troleerd. Volgens Ojoekwoe ls de zaterdag in Lagos getekende overeenkomst tussen de Nigeriaanse regering en het Internationale Comité van het Rode Kruis onaanvaardbaar omdat het Rode Kruis met in staat is waarborgen te verkrijgen ter ver ijdeling van Nigeriaanse pogingen militaire munt te slaan uiit de vluchten. Chanteren Generaail Ojoekwoe meent, dat niet alleen Engeland en Nigerië, maar ook andere mogendheden vast besloten zijn Biafra te chanteren met behulp van de hulpverlening, teneinde zijn capitulatie te verkrij gen. Generaal Ojokwoe voegde er aan toe. dat Biafra tot op zekere hoogte zijn veiligheid reeds in ge vaar had gebracht om aan de voor waarden van de weldoeners van zijn land tegemoet te komen. Tot de tussen het Rode Kruis en Lagos overeengekomen voorwaarden voor de hulpvluchten behoorden ook die volgende bepalingen: Alle hulpvluchten moeten over dag plaatsvinden; de Nigeriaanse controleurs heb ben het recht op eigen gezag het transport van goederen of passagiers te verbieden die volgens hen geen deel uitmaken van de werkelijke hulpactie: onafhankelijk van de vraag of de vliegtuigen in Cotohoe geïnspec teerd zijn kan de Nigeriaanse re gering naar believen vliegtuigen van de luchtbrug naar Biafra dwingen voor inspectie in Lagos te landen. Ernstig ongeval TER AAR Zaterdagmiddag is de negenjarige Johnny Sassen uit de Dosinstraat door een vrachtwagen uit Ter Aar aangereden, terwijl hij met twee andere jongens op de Lan- geraarseweg fietste, even voorbij de driesprong. Hoe het ongeluk precies is gebeurd, staat nog niet vast. maar de knaap werd ernstig gewond naar een ziekenhuis in Leiden gebracht De politie stelt een onderzoek in naar de toedracht. De Belgische politie is op het spoor gekomen van een clan destiene handel tn opium na een vondst van een opium-brood van meer dan 10 kilo. De waarde er van wordt op zeker 100.000 gul den geschat. Onder de arrestan ten bevindt zich de 44-jarige ex- wielrenner Rik van Steenbergen. Hij heeft bekend de financier te zijn geweest van de handel in opium. Het schijnt voor de eens we reldberoemde fietser moeilijk zich aan te passen aan het leven buiten de zesdaagse hallen. Verr leden jaar is hij al eens betrok ken geweest in een zaak van vals spelen en werd hij veroor deeld. Deze zomer heeft hij een rol vervuld in een Belgische speelfilm. WASHINGTON (AFP) Van daag zou een nieuw langlopend ruimtevaartprogramma aan presi dent Nixon worden voorgelegd. Het programma is uitgewerkt door de door de Amerikaanse president in het leven geroepen „task group", die onder leiding staat van dr. Lee Du- bridge. Het voorziet onder meer in het landen van een mens op de pla neet Mars en het vestigen van per manente bases op de maan. In te genstelling tot wat president Ken nedy indertijd deed 'het vaststellen van een uiterste datum voor het lan den van een mens op de maan. nl. voor 1970) verwacht men dat Nixon zich niet aan data zal binden. Des ondanks kan men in Houston ho ren dat de eerste mens in 1981 of 1982 voet op Mars zal moeten zetten (Van onze correspondent) BAYREUTH (GPD) In de strijd om de verkiezingen voor de Bondsdag op 28 sep tember is Günter Grass op reis voor de sociaal-democratie. Duitslands bekendste (en zeker één van Duitslands rijk ste) schrijvers geeft een half jaar van zijn kostbare tij cl aan de bestrijding van wat hij het meeste haat en vreest: het fascisme. Dit fascisme meent hij het doeltreffendst te kunnen bestrijden vanuit de Sociaal-Democratische Partij van zijn vriend (en minister van Buitenlandse Zaken) Wil ly Brandt. De mannen die Grass in zijn be langeloze verkiezingscampagne-op eigen-vuist het felst bestrijden zyn de voorzitter va.n de christen-demo craten, Bondskanselier Kurt George Kiesinger, en de voorzitter van de Beierse zusterpartij van de CDU, minister van Financiën Franz-Josef Strauss. Een aantal Duitse uitgevers heeft Grass voor zijn actie een Volkswa genbus cadöau gedaan. In deze bus bereizen Grass met zijn helpers de Bondsrepubliek van noord naar zuid, om te kunnen praten en discussiëren op marktpleinen en in rokerige zaal tjes, in schouwburgen en fabriekshal len: vier maanden is Grass nu met de bus onderweg. De kilometerteller staat al over de veertigduizend. Maanboot Ik trof de kleine verk ezi ngsploeg in het door de SPD geregeerde Bay- reuth, waar vele geesten nog last van Richard Wagner hebben. De Volkswagenbus lijkt op de maanboot van een kindertekening. Op het dak vlonders om op te staan, een op vouwbare aluminium ladder om op en af te klimmen, twee platte luid sprekers om beter verstaan te wor den, en een lange antenne om draad loos met de duizend gulden kosten de microfoon onder het publiek te gaan. Op de discussie komt het, Grass aan. niet op de mooie toespra ken. Sinds Thomas Mann in de repu bliek van Weimar heeft geen in vloedrijk schrijver zich meer metter daad in de verkiezingscampagnes ge mengd. Het thema van de actie van Grass en de zijnen is, dat de kiezers de verkiezingsstrijd niet alleen aan de partijen mogen overlaten. Tot nu toe was de kiezer .stom" en .stom" zette hij op de dag van de verkiezin gen zijn kruis". Daarom moet er nu worden gepraat, en dat probeert Grass met de kiezers te doen. Tjalk De ramen van de bus kunnen met rode gordijntjes worden dichtge maakt. Binnen lijkt het dan op de kajuit van een kleine tjalk. De klei ne vierkante schrijver met pikzwar- (Van onze reisredacteur) BEIROET Nu Koning Hoessein weer is vertrokken (met achterla ting van een nietszeggend Jordaans- Libanees communiqué) staat Liba non voor de zoveelste maal tegen over de Palestijnse commando's. Vandaag loopt het ultimatum af dat het Libanese leger heeft gesteld en waarin de PalestiJnen worden aan gespoord de verantwoordelijken uit te leveren voor een schietpartij tus sen militairen en vluchtelingen in het kamp Kahr el Bared, ten noor den van Tripolis, waarbij een sol daat omkwam en verschillende ge wonden vielen. Hoezeer de gezamenlijke verkla ring van president Charles Helou en Koning Hoessein ook de Libanese vastberadenheid bij het verdedigen van de Arabische belangen mag on derstrepen zü kan geenszins ver bloemen hoe precair dit „Zwitser land van het Midden-Oosten" er zo wel ln zijn binnenlandse als buiten landse politiek voorstaat. Het feit dat de Libanon niet is ge vraagd om deel te nemen aan de con ferentie van Israëls directe buren ln Caïro, toont aan hoe ontstemd voor al Egypte is, maar ook Syrië en Irak, over de weinig toeschietelijke hou ding van de regering te Beiroet ten opzichte van de commando's. En dat de Libanon en Jordanië thans teza men de noodzaak van een Aarbische topconferentie onderstrepen is niet meer dan een loos gebaar ln de rich ting van een reeds verlaten verga derzaal te Caïro, waar de Arabische Liga enkele weken geleden plannen voor een dergelijke vergadering we gens ernstige meningsverschillen moest laten varen. Het communiqué zou wel kunnen aangeven dat Hoes sein begrip heeft voor Libanons moeilijke positie. Politieke waarne mers hier zien in hem dan ook een zeer geschikte en welwillende Ara bische advocaat voor de Libanese be langen. Jarenlang heeft de Libanon zich min of meer succesvol kunnen ont trekken aan de feitelijke consequen ties van zijn lidmaatschap der Ara bische liga. Sedert dit voorjaar evenwel, met ernstige onlusten die aanmerkelijk meer doden hebben ge kost dan officieel werd toegegeven, zakt het land langzaam weg in een moeras van tegenstrijdigheden. Vol gens een bekend patroon hebben de Palestynen in de voornaamste vluphtelingenkampen eigen bureaus Ingericht voor hun verzetgroepen en trainen zij in deze kampen de ver bitterden voor gewapend verzet. Intussen houdt het sedert de voor jaarscrisis demissionaire kabinet van premier Rashid Karame in een toenemende stroom van kritiek de staatszaken min of meer gaande. Pogingen om een nieuwe regeling te vormen stuitten steeds af op de on bereikbaarheid van een eensgezind standpunt tegenover de commando- organisaties dat de christenen vast gelegd willen zien alvorens zü aan een nieuw kabinet wensen deel te nomen. In de figuren van Karame en Helou krügt de groeiende tegen stelling tussen moslims en christenen echter steeds dreigender gestalte. President Helou heeft Karame prak tisch een ultimatum gesteld om nu eindelük eens met de vorming van een kabinet een begin te maken. De demissionaire premier echter (mos lim) maakt hier geen haast mee, teneinde zo min mogelük veren te verliezen in het conflict over wat hier genoemd wordt „de Arabische kwes tie". Als Karame blüft tegenwerken dan dreigt of 't aftreden van de pre sident. met nieuwe verkiezingen, of een staatsgreep. De in de staatsinrichting aangeno men gelüke verhouding tussen chris tenen en moslims zou volgens be trouwbare bronnen al geruime tyd uit balans zyn geraakt: tegenover 57 procent moslims staat nog slechts 43 procent christenen. Maar die chris tenen beheersen het leger, aangezien tweederde van het officierskorps uit hun kringen wordt gerecruteerd en zü verzetten zich uit alle macht te gen de invoering van 'n dienstplicht wet die na verloop van tüd onom- stotelük zou aantonen dat Libanon op weg ls naar nieuwe verhoudin gen tussen zün bevolkingsgroepen, ook al zün de christenen doorgaans te vinden in de invloedrükste en de rükste sectoren van het openbare le ven. I Dit zegt Pierre Gemayel, leider van de Libanese Falangistische Party, en meermalen minister: „De Palestij- nen willen wraak en een terugkeer naar Israël. Hun leven in geestelijke en lichamelüke misère is een prach tige gelegenheid voor het internatio nale communisme om zich daar bin nen te dringen. En dat is nu ons probleemwy weten dat ze het slecht hebben en onrechtvaardig be- handeld zün, maar wij laten ons [geen geweld-ideologie opdringen, wy wensen dat de Palestynen uit het zuiden weggaan omdat we ons land niet als springplank kunnen laten gebruiken voor een oorlog die wü niet vermogen te voeren". Een zeer invloedryke man in de Libanon is ook de voormalige presi dent Camile Chamoen. Hy haalde in 1958 de Amerikanen binnen om een burgeroorlog te beslechten en leidt thans de Nationale Liberale Party, die zeer op het Westen is ge oriënteerd. Chamoun, christen, be woont een riant complex aan de kust ten zuiden van Beiroet, wordt waar hy gaat zwaar bewaakt door zün eigen ïyfwacht en windt geen doekjes om zyn meningen. Vrij „De vluchtelingen in de kampen hebben gezegdwy voelen ons vry om te doen wat wü zelf willen. Het leger heeft alles gedaan om zich in het geweld te beperken. Tüdens Hoesseins bezoek is de zaak stilge houden, maar nu loopt het ultima tum af. En dan komen de geweld plegers tevoorschün of het wordt vechten. Niet zo erg dat het dan di rect een burgeroorlog wordt, maar toch: vechten. Niet slechts in het noorden, doch eveneens in andere kampen bestaat daar kans op. Het leger moet hier de wet handhaven en het is daartoe vastbesloten. De macht van de huidige regering over dat leger is maar zeer beperkt. In 't zuiden zullen de Palestynen niet weggaan en er is door de terreinge steldheid geen mogeiykheid om ze daar tegen te houden of weg te ja gen. Zelfs al zou de regering dat wil len. De situatie daar zal biyven zoals zü nu is: de Palestynen zullen hun aantal in het zuiden niet uit breiden en 't leger zal er niets tegen doen. Dit betekent inderdaad dat de Libanese regering geen meester meer is over een deel van het land. Met deze gegevens in de hand ziet het er naar uit dat er wel weer en oorlog zal komen. En die zullen we verliezen. Wy zyn hier aan alle kan ten omgeven door Arabieren en we kunnen er niets tegen doen. Als Ik moet kiezen tussen een oorlog tegen de Arabieren of tegen Israël, dan kies ik de oorlog tegen Israël". Dat de toestand ln Libanon wer- keiyk ernstig is blykt ook uit de steeds weer opduikende geruchten dat Inmiddels achter de schermen al wordt gesproken over een splitsing van het land, in een christelyk en een moslim-deel. Zover ls het voor lopig nog niet. Maar niemand kan met zekerheid zeggen hoever de pa- ltstyen en Libanons buren zullen gaan by het bouwen van een eigen staat binnen een land welks rykdom alleen maar Jaloezie opwekt en dat intern zeer \erdeeld im om daarte gen te kunnen optreden. HENK KOLB te hangsnor, slöbberbroek en uitge zakt leren vest rust op een bank met schuimrubber kussens. Een kleine fan helpt hem erby het hoofd koel te houden. Achter het stuur troont Grass' trouwe helper, de jurist en mislukte kunsthandelaar Drautzberg, ook met hangsnor Wanneer Drauts- berg ln zün mets aflatende zorg voor de meester iets van een Saneho Panza heeft, lyfcit de andere assis tent op een jonge Trotzzki. Het is een oud-student Marchand. die met puntbaardje en koele analyserende blik de indruk wekt of allee toch nog anders is. De toespraken van Grass hebben ondanks hun intellectuele aarzelin gen en hun neiging de SPD-boot eventueel af te houden, wellicht iets naief-trouwhartigs. Toch spreekt Grass duideiyke taal en zegt hy din gen die weinig beroeps-politici zich zouden veroorloven. Eén van zyn weerkerende thema's is de „walge lijke verkiezingsbedriegery" om voor al de oude mensen te beloven dat ze ooit naar hun Heimat achter de Oder en de Neisse zullen kunnen te rugkeren. En Grass gaat voort: „Wy zyn de oorlog begonnen en wy heb ben hem verloren, wy zün de schuld dat Polen grote stukken van zyn oostelyk territoir aan de Sowjet- Unie verloren heeft en daarvan moe ten we nu de consequenties dragen en aanvaarden". Volksverhetzung Ook over de zogenaamde buitenpar lementaire oppositie spreekt Grass zich duidelyk uit. Hü valt de politici aan die de ouderen tegen de jeugd in het harnas jagen, door deze te vereenzelvigen met de kleine groep van revolutionairen die zich van wat ongewone methodes bedient. Grass keert zich dan vooral ook tegen Franz-Josef Strauss, die op een ver- kiezingsbyeenkomst deze jeugd heeft vergeleken met „dieren op wie de menselyke wetten niet van toepas sing zyn". Grass heeft Strauss om deze uitlating aangeklaagd wegens „Volksverhetzung". Want terminolo gieën als deze zyn uitdrukkingsvor men die Grass met alle macht be strijdt, wat weer niet wil zeggen dat hü zich niet openlyk van de metho des van de zogenaamde „Apo" dis- tancieert, en dat heeft, hem in zyn woonplaats Berlyn al heel wat narig heid bezorgd. Wü ryden door het sombere Fich- telgebirge. de duistere oosthoek van de Bondsrepubliek, waar het altyd schynit te sneeuwen of te hagelen en waar het Duitse porselein vandaan komt. In Wunsiedel hagelt het zo, dat de byeenkomst van het markt plein naar een rokerig zaaltje moet worden overgebracht. Vanachter to renhoge glazen bier ontstaat een ver warde discussie, die Grass niet hele maal de baas blyft Toch blykt hoe een dergelyke discussie, hoe weinig „intellectueel" dan ook, de deelne mers byzonder bevalt. De Duitser spreekt graag veel en ingewikkeld. Een jongen met een baard houdt een plakaat omhoog met de tekst: „Por nograaf trommelt voor de verkiezin gen" het is een toespeling op Grass bekendste boek, de „blech- trommel", d?t kort na de oorlog zo veel opzien baarde en zoveel tegen stand ondervond omdat er een zelf- bevredigingsscène in voorkomt. Is de bevolking hier dan werkelyk ao achter? Nee, vanuit het publiek van renteniers tenslotte is het midden op een werkdag komen talloze exemplaren van de „Blech- trommel" te voorschyn en men vraagt Grass om een handtekening. Aaiih In Marktredwitz spreeta vanaf het dak van zyn „na De vragen komen wat moei) iedereen wil wel na afloop tekening hebben. Het. stag tisch vast dait tweederde van nemers aan dergelyke Graa straties voor de grote schrij en niet voor de SPD. Een t de bezoekers is lid van de; een derde verklaarde vraagd „aanhanger" van de democratie te zyn. In Bad-Berneok er ia haus waar alleen nog de mi Paul Lincke ontbreekt zi het op witte stoeltjes gezete weer eens hartig de waarhei 'Wiederveremigung' en niem testeert. Een dikke vroui zwarte Jurk met gitten dri na afloop met haar hoofd ia je en ze roept opgewekt: J meneer Grass en het bes» heeft een onuitputtelyk gt een grote dosis beleefdheid sohikking. De organisators een aantal exemplaren weekblad „Der Spiegel" o: publiek verspreid, waarin artikel over Grass is opgei* de voorpagina prijkt zijn al Hier signeert de schryva- linkerwang, eindeloos, langgerekte, spinachtige h ning, die nauweiyks onder que zou kunnen- Politiebeschf Tussen het publiek zit keurige heer met wit hai parelgrijs kostuum. Hy is Kriminalpolizei uit Bayreuï is anoniem met moord achter de Volkswagenbus rjx in een kleurloze Opel, poli» ming. In Bayreuth spreekt I! avond nog in de „Rohm:;, leest bij deze gelegenheden i van een manuscript, dat ffl van het literaire vlechtwed door vroeger redevoeringen Grass trad by de verkiea 1965 voor de SPD op bliek oubegrijpelyk waren, simpel en zelfs enigszins 0 waardig by gags als: ,Jed wanneer ik een foto van I zie, moet ik denken aan dt „lm Weissen Rössl". korte stilte „en wel aan „Wass kann der Sigi-snv: dass er so scnön ist'". Wan applaus is weggeëbt voegt nog aan toe: „Als u op J aan een schoonheidswed^ deel te nemen, stemt dan i op Kiesinger. Maar het I werkelyk om andere dingi Dit gemakkeiyke succes mond van „een van de sohryvers van de wereld" een plaatselyke SPD-f» Grass inleidt is alleen ren en te rechtvaardigen li emotioneerdheid waarmee 0 verzet tegen wat hy de uit een nieuw facisme vindt: Strauss en Kiesinger. Op o of hü met Adolf von Th« de NPD zou willen discusai woordt Grass ontkennend, de NPD niet wil ..revalue een dergelyke confrontatie Strauss wil Grass niet pra» zün uitlating over de dien ook eigenlyk niet met de Het is overigens bekend dtf* ger dat ook niet wil, want de kampen nog uit elka* Bondsrepubliek, dertig uitbreken van de oorlog begon. RUDOLPH I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 12