Voor 'n ton aan juwelen
buitgemaakt in Leiden
Prins Khalid is heel
boos op de Bank
De Sleutelstad buigt
iu slotfase voor AZ
Streekmuziekschool
Rijnakkoordgaat
deze maand draaien
Meesterlijk spel
Albert de Klerk
Amsterdammer voor haagse rechtbank
HEARING
PROTEST TECEN
SLUITING
Rietsuikeractie
in Leiden
Padvinders
zwemmen
Restauratie
gemeentehuis
van Warmond
Co-op door
suikeroorlog
door vruchten
dranken heen
Arabische miljoenendans in Amsterdam
Randstad Sport
tegen ASC
Burgerlijke stand
Schorsing van zes
atleten opgeheven
Pniël ook achter
Waardgrachtactie
ZATERDAG 1« AUGUSTUS 1909
bETDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
DEN HAAG/LEIDEN (GPD) Een 30-jarige Amsterdamse
nbreker die in de nacht van 15 op 16 januari voor bijna een
ton aan juwelen en goud had buitgemaakt tijdens een „succes
volle" inbraak in een juweliersbedrijf aan het Bevrijdingsplein
in Leiden, ontkende gistermiddag voor de Haagse rechtbank
liardnekkig dat hij een deel van de buit nog ergens verstopt
heeft liggen als „appeltje voor de dorst".
Toch heeft de Amsterdamse re-
Iherche slechts een klein deel van
jle gestolen sieraden teruggevonden
foj twee helers. Wel vond men in
ïerdachte's huurkamer een groot
tóntal prijskaartjes, echter zonder
bijbehorende kostbaarheden. Een
deel van de buit is volgens de dader
peegenomen door een Jonge Berlij-
ner die tijdens de inbraak voor hem
op de uitkijk had gestaan. De Am-
Eerdammer weigert de naam van
leze knaap prijs te geven.
„Ik verlink niemand, ook *1 ben
|l zelf verlinkt", zei hij.
J)e officier van justitie hield het
Ir op dat er nog meer inbrekers bij
leze zaak betrokken zijn, maar hij
Kkende dat hij zijn vermoeden niet
ten waarmaken.
de vragen van de president. Het
bleek, dat hij al sinds 1962 geregeld
is veroordeeld. Maar nog nooit is ie
mand van de vele autoriteiten die
zich ambtshalve met hem bemoeid
hebben op het idee gekomen hem
eens naar een spraakleraar te stu
ren. Pas onlangs is dat dan eindelijk
gebeurd.
Volgens de rapporten zijn de voor
uitzichten voor verdachte thans veel
hoopvoller. De rechtbankpresident
prof. mr. Van Hattum noemde het
onbegrijpelijk dat de man, die sinds
zijn prille jeugd al met het spraak
gebrek te kampen heeft, niet veel
eerder naar een logopedist is ge
stuurd.
Vernuft
D« Amsterdammer had blijk ge-
leven van groot technisch vernuft
Eoor voordat hij de juwelierszaak
nnenging de alarminstallatie uit
schakelen. Hij had daartoe naast
fe toegangsdeur van een klein ruitje
k sponning verwijderd, waarna hij
(tee draden van de alarminstallatie
in elkaar kortsloot, zodat het elek-
riciteitscircuit niet verbroken zou
lorden wanneer hij de overige dra-
en doorbrak. Daarna was hij rustig
innengeklommen en had hij de win
del leeggeroofd.
Bijna onverstaanbaar door het
kletteren antwoordde verdachte op
z&ró
Met verbazing las ik in het LD,
jat B en W van Leiden niet naar
Heaiing" Waardgracht zouden gaan.
k zou er ook niet voor voelen, al
as het alleen, omdat het wel een
(voel van onbehagen geeft, dat
len in Nederland momenteel geen
nder woord kent voor een Engelse
titdrukkir.'g dan „hearing".
M. i. zou een woord als „kwestie
Haardgracht" voor iedereen beter
srstaanbaar zijn, al klinkt misschien
hearing" interessanter in de oren
in „de man in de straat" een
oede vertaling van: „the man
nthe street?").
H. J. Koopman
Verdamstraat 58
Leiden.
(Van redactie wege bekort)
leids agentschap
Ned. Bank
LEIDEN/DEN HAAG <GPD>
Iet Leidse V.V.D.-tweede kamerlid
'ortheine heeft minister Witteveen
Financiën) schriftelijk gevraagd of
toe op de hoogte is van het voor
nemen van de Nederlandse Bank
®i het correspondentschap in Lei-
tol op te heffen.
Terwijl de Kamer van Koophan
del voor Rijnland zich tot de hoofd
directie van deze bank heeft gewend
dstolk van het bedrijfsleven aldaar,
haagt mr. Portheine of de minister
met van mening is, dat de artikelen
en 4 van de bankwet in ver
band met de reeds gebleken behoef
te maar zeker in het licht van de
Uitbreiding daarvan in het kader-
rail de (ook industriële) ontwi'kke-
van de Leidse agglomeratie, zich
deze sluiting verzetten.
LEIDEN Binnenkort zal in
Leiden in het kader van een lan-
'elijke actie een rietsuikeractie van
'art gaan, waarvan het doel is een
"entaliteitsverandering te verwezen-
lijken, waardoor de overheid wordt
(econfronteerd met een andere in-
"elling onder de burgers en ge
dongen wordt bij internationaal
Verleg meer de partij te kiezen
fan de arme landen.
Het Leidse actiecomité bestaat uit
'htegenwoordigers van de gezamen
lijke Leidse kerken, van het Nesbic,
BJaloom e.d. De stand van de ker
ken op de Leidato zal gewijd zijn
®an het thema „Arme en rijke lan-
toi" en dit wordt toegespitst op het
tohaal van de rietsuiker. Ook tij-
tois de vredesweek van 21 tot 28
'Ptember zal actie worden gevoerd
'oor rietsuiker, zowel binnen de ker
ken als door straatacties (markt
kraam, wandeltochten).
Intelligent
Ook de officier van justitie achtte
het waarschijnlijk, dat de ontsporin
gen var. de overigens zeer intellegente
verdachte verband zouden kunnen
houden met de eenzaamheid, waarin
hij door zijn spraakgebrek verkeerde.
Verdachte moet thans onder toezicht
van de reclassering komen, vond de
officier, al was het alleen maar om
hem in contact te brengen met an
dere mensen dan degenen die hem in
zijn Zeedijk-milieu omringen.
De eis luidde: 2 jaar gevangenis
straf met aftrek, waarvan 6 maanden
voorwaardelijk, met gedurende de 2
jaar lange proeftijd toezicht var.' de
reclassering en van een psychiater.
De maanden vóór zijn arrestatie
heeft de verdachte doorgebracht met
poker spelen in een café aan de Am
sterdamse Zeedijk. Met pokeren en
inbreken kwam hij aan de kost. Zijn
eigenlijke beroep van typograaf wilde
hij r.iet uitoefenen. Waarom niet?
„Het is een saai vak".
Altijd
„Inbreken zal wel avontuurlijker
zijn", erkende de president, „maar
dat eindigt altijd in het huis van
bewaring. Of niet altijd?"
„Zeker", bevestigde de verdachte,
„altijd".
Titel in 2A naar Amsterdam (5-6)
ALPHEN AAN DEN RIJN De
Sleutelstad is gisteravond heel dicht
bij het kampioenschap geweest in de
2e klasse A, maar in de laatste fase
van de beslissende wedstrijd tegen
AZ 1870, gisteravond in het Alphen-
se zwembad „den Hoorn", kwamen
de Leidenaars net iets tekort: 56
na verlenging. De Zijl heeft het ook
niet kunnen redden dit jaar. De
Kooiclub had een overwinning op
het Tilburgse TZV nodig om gelijk
te komen, maar het werd slechts
33. Vooral door routine-gebrek
slaagden de roodwitten er niet ln
door te drukken na een 02 achter
stand te hebben weggewerkt. De laat
ste wedstrijd tegen de Maas was een
kleine revanche: 82! De reserves
van de Zijl versloegen de reserves
van het Goudse GZC en zullen in
het volgend seizoen in de reserve eer
ste klasse uitkomen.
Het was vooral Wim van Rooyen
die het spel van Sleutelstad gister
avond opvijzelde. Deze midvoor kwam
gisteren verrassend voor de dag, na
het hele seizoen „achter de hand"
te zijn gehouden. Daarnaast kwam
ook keeper Bart Mulder goed voor
de dag en presteerde het zelfs om
twee straf worpen te keren.
In de eerste periode kwamen de
Amsterdammers aan een voorsprong
doordat Cock van der Wiik wat te
veel ruimte gaf in de verdediging.
In de tweede periode moest Co Ouds
hoorn het water verlaten daar de
scheidsrechter Van der Velden van
mening was dat hij had geslagen,
maar hij mocht worden vervangen
LEIDEN/LEIDERDORP Als
voorbereiding op de nationale zwem
wedstrijden worden op zaterdag 20
september selectiewedstrijden gehou
den van het district Leiden van de
Nederlandse Padvinders. De wed
strijden worden gehouden in de Lei-
derdorpse Does.
WARMOND Er bestaan zeer
ernstige plannen tot algehele restau
ratie van het oude raadhuis, dat,
midden in het dorp gelegen, nog
steeds in de dorpskern een bijzon
dere plaats inneemt. De bedoeling is
dat op de eerste verdieping een bur
gerzaal wordt georeerd, die tevens
dienst kan doen als raadszaal, waar-
In ook de huwelijken kunnen wor
den voltrokken. De begane grond zal
worden gebruikt voor noodbestuurs-
posten en een instructieruimte voor
de brandweer. Het voornemen is op
het dak een Westminster carillon
aan te brengen bestaande uit vier
klokken die worden aangeslagen door
middel van een magneet met een
klepel. Op het raadhuisplein komt
een sierbestrating.
LEIMUIDEN Een ln de sloot,
langs de Provinciale weg nabij de
Ringvaart in Haarlemmermeer ge
legen kruisertje, brandde, door een
tot nog toe onbekend gebleven oor
zaak, geheel uit.
De vrijwillige brandweer van Lei-
muiden rukte wel uit maar kon niet
voorkomen dat er alleen maar een
ijzeren casco van het bootje over
bleef. Op het moment van de brand
was er niemand in het kruisertje
aanwezig.
door Jan Kenter. Hierdoor werd de
stootkracht van de aanval nog meer
beknot. Een strafworp had de gelijk
maker kunnen betekenen, maar Bree-
develd wist niet te scoren. De gelijk
maker werd een geluksballetje: Wim
van Zyl vuurde van een meter of
zeven een schot af en met medewer
king van de keeper verdween de bal
in het doel. Nu kwam er ook wat
meer leven in de Leidse brouwerij.
Mulder stopte zijn eerste penalty,
waarna Van Rooyen zich op beheers
te wijze wist vrij te spelen en 21
op het scorebord bracht. AZ kwam
weer gelijk, maar in het volgend
spelgedeelte werd het uit een straf
worp van Van Rooyen opnieuw een
Leidse voorsprong. Een fout in de
achterhoede kostte Sleutelstad het
kampioenschap. De spelers lagen
naar elkaar te kijken en AZ maakte
hier gebruik van: 33.
In de eerste helft van de verlen
ging scoorden de Amsterdammers in
de laatste seconde, in het allerlaatste
partje scoorde Van Rooyen twee
maal achtereen: 54. Nadat Mulder
alweer een strafschop had gestopt
kwam er een rommelige situatie
waaruit AZ raak schoot, terwijl in
de laatste 15 seconden nogmaals
werd gescoord uit een positie die
sterk op twee meter leek: 56.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG (GPD) De omzet
ten van Co-op Nederland zijn op de
eerste dag van de spectaculaire ac
tie suiker voor één cent per kilo bij
aankoop van sherry, vermout, port
of vruchtensappen scherp omhoog
gegaan.
De omzetten van de Co-op winkels
ln ons land lagen gisteren 60 tot 180
percent hoger dan op een normale
donderdag, aldus Co-op Nederland.
Tot vanochtend waren rond 400.000
flessen vruchtendrank meer ver
kocht dan in een normale week met
warm weer. De dumpvoorraad
vruchtendrank van Co-op Neder
land is dan ook vrijwel verdwenen.
Reeds is een begin gemaakt met
het importeren van nieuwe voorra
den vruchtensap uit Duitsland.
De president lachte. „Ja, dat moet
u natuurlijk hier wel zeggen
Advocaat mr. T. Giberius legde er
de nadruk op. dat sinds de verdach
te in contact is gekomen met een
spraakleraar die ook sociaal ge
zien een goede invloed op hem heeft
hy in het huis van bewaring is
begonnen met een cursus middel
baar Nederlands. Verdachte wil het
reclamevak in. Zijn studie is het
eerste eigen initiatief dat hij ooit
genomen heeft: eerste mijlpaal op
de goede weg. De raadsman bepleit
te een ao kort mogelijke onvoor
waardelijke straf op te leggen. Uit
spraak 29 augustus.
(Van onze correspondent»
AMSTERDAM «GPD) De Ara
bische prins Khalid Ben Saoed
overweegt juridische stappen tegen
de Algemene Bank Nederland. De
32-jarige zoon van de begin dit
jaar overleden vroegere koning van
Saoedi-Arabië Ibn Saoed zegt, dat de
ABN ten onrechte weigert hem geld
uit te betalen dat door zijn vader
bij de bank gedeponeerd is op een
rekening die op zijn naam staat.
Ook overweegt de prins de huidi
ge koning van Saoedi-Arabië Fei-
sal te verzoeken maatregelen te
nemen tegen de drie kantoren van
de ABN in zijn vaderland.
„Als het niet op een beschaafde
manier geregeld kan worden moet
er geweld gebruikt worden", aldus de
prins.
Op een persconferentie die hy in
het Amstelhotel geeft, komt prins
Khalid binnen in een wolk van par
fum. Een atletische gestalte met een
duizend en een nacht-appeal, dat
Omar Shariff naar de kleuterschool
verwijst. Hij spreekt alleen Ara
bisch. Ibrahim Sidki, wiens gestalte
doet vermoeden dat hij optreedt als
body-guard, maar die de financieel
adviseur van de prins blijkt te zijn,
treedt op als vertaler.
Volgens de prins moet er onder
scheid gemaakt worden tussen twee
zaken. „De eerste i6 dat mijn va
der bij zijn vertrek uit Saoedi-Ara
bië het grootste deel van zijn geld
heeft toevertrouwd aan de Algeme
ne Bank Nederland. Ik wil hierbij
opmerken dat bij dit geld deposito's
waren die oorspronkelijk bij Zwit
serse banken gemaakt waren, maar
die mijn vader naar hier heeft over
laten maken!
Goede reputatie
De goede reputatie van de Ne
derlandse banken en de integriteit
van de rechtbanken hier hebben
volgens prins Khalid daarbij een rol
gespeeld. De Algemene Bank Neder
land werd uitverkoren om dat deze
bank kantoren in Saoedi- Arabië
heeft.
Het tweede betreft mijn persoon
lijke geld dat op mijn persoonlijke
rekening bij de ABN is gestort en
dat is een persoonlijke zaak die niets
met de eerste te maken heeft".
Een officiële worodvoerder van de
ABN heeft een verklaring afgelegd
die de indruk wekt alsof de kwestie
van de erfenis de enige is terwijl het
maar al te goed bekend is dat dit
niet waai- is, aldus de prins.
„In mei 1967 heeft onze vader, de
vroegeere koning Saoed, bepaald dat
ieder van ons voor zijn diensten een
bepaalde som geld zou krijgen. Hij is
LEIDERDORP De nieuwe
streekmuziekschool „Rijnakkoord"
die begin van deze maand werd op
gericht, zal met de cursussen alge
mene muzikale vorming in de vier
de week van augustus beginnen. De
instrumentale lessen starten in de
derde week van augustus en in de
eerste week van februari.
Het instrumentale onderwijs wordt
zoveel mogelijk in Leiderdorp gegeven.
Bij een voldoende aantal leerlingen
voor een instrument zullen, waar
mogelijk, ook instrumentale lessen
in andere gemeenten worden gegeven.
De curSMssen algemene muzikale
vorming worden, vanaf de laatste
week van deze maand, bij voldoen
de deelname in Hoogmade, Woubrug-
ge, Koudekerk en Hazerswoude-Rijn-
dijk en Dorp gegeven. Ook zij die
een instrument willen gaan bespelen
kunnen zich als leerling laten in
schrijven.
Het doel van de muziekschool is
't bevorderen van de amateuristische
muziekbeoefening docr het geven van
algemene muzikale vormir.'g en in
strumentaal onderwijs aan kinderen
en volwassenen, in groepsverband of
individueel. Voor inlichtingen kan
men zich wenden tot de administra
tie van de streekmuziekschool „Rijn
akkoord", Hoofdstraat 103 in Leider
dorp.
met ons overeengekomen dat het geld
tot zijn dood op rekeningen zou blij
ven staan die op onze namen zouden
wordeng eopencT".
Volgens prins Khalid heeft IBN
Saoed de ABN opdracht gegeven deze
rekeningen te openen en heeft de
bank deze opdracht uitgevoerd en
IBN Saoed een bevestiging gestuurd.
Toen prins Khalid kort na de dood
van zijn vader naar Nederland kwam
om een deel van het geld dat op zijn
naam stond op te nemen, begonnen
de problemen. De bank zei dat alles
in orde was. maar vroeg enige tijd
uitstel voor formaliteiten die vervuld
moesten worden, zegt prins Khalid.
De bank is nooit tot betaling over
gegaan. Hij heeft zich daarbij, vol
gens de prins, gebaseerd op een ver
onderstelling dat betaling aan hem
van zijn eigen rekening niet legaal
zou kunnen zijn. „Door te volharden
in deze houding, waarvoor geen ver
klaring te vinden is, heeft de bank
het mogelijk gemaakt dat 1 van de
meer dan 100 erfgenamen eind april
beslag hebben laten leggen op het
geld. Dat is twee maanden na mijn
betalingsopdracht".
Meer dan 200 miljoen
Om hoeveel geld gaat het? Er is
gesproken van 200 miljoen gulden. De
prins wil wel zeggen dat de hele na
latenschap van zijn vader groter is.
Prins Khalid gescheiden, geen
kinderen, tussen zakelllke beslom
meringen door voortdurend op zoek
naar de ware liefde is van plan
voorlopig in Nederland te blijven.
Hoe lang kan hij niet zeggen. Waar
schijnlijk tot de kwestie met de bank
is opgelost. Hij overweegt een villa
te huren aan de kust. Een beslissing
VOORSCHOTEN Het eerste,
tweede en juniorenelf tail van Rand
stad Sport spelen morgen in het ka
der van d'e strijd om de Ome Tinus
strijd van het eerste begint om 14.30
uur, de overige duels vangen om
12.00 uur aan.
WASSENAAR:
Geboren: Lars Jacobus zh van G H.
van der Spek en M. A. Putker; Gijs-
bertus J. C.. zn van G. J. T. Hassing
en W. M, G. van der Starre; Richard
Th. J., zn van T. J A van Lochem en
A J. Ernst.
Ondertrouwd: H E. Hylkema en E
H. M. Mees (Den Haag); C. J. A. van
der Laan (Leiden) en M. T. van Gent;
H. Klumpes (Sliedrecht) en W. C.
Kramer; J. J. Kneijber en P. Hakken-
brak (Benthuizen).
Getrouwd: B W. M. Klijn en E E.
M. Bosman; J. J. F M, Borking en P.
A. J. M. van den Bogaert; S. H. Witte
en W. G. M. Sllootweg; J. J. Rem
merswaal; J. C. W. Boshuizen en L. V
J. Orie; L. van Roemburg en M. M.
Haas.
Overleden: Jansje Willems. 92 jr; E.
H. van Leeuwen-Schilperoort. 78 jaar;
Willy J. A. van der Burg, 23 Jaar
(Delft): Ramon Kampmeijer. 10 jaar
(Meppel); C. M RaaphorstLooye-
stijn.
Geboren: Monique ,dr van J. A. J, M.
van Kampen en H C. J. Hoogkamer,
Akervoorderlaan 27; Sonja, dr van
Jonkheer J. L, H C. C. Stern en G
J. M. Koedeman, Waterhoenstraat 17;
Yvonne Fr. A., dr van C. B. Wessels
en M. T. Pardon. Broekweg 33; Ber-
nardus A. C. M., zn van G. A. Kruse
en M A J. Veldhoven, Heereweg 345;
Johannes P.. zn van P. C. Rotteveel
en M. M. Slobbe. Roversbroekdijk 47;
Claudia, dr van B. H. J te Boekhorst
en P. Blom. Rembrandtplein 213; Ro
bert J-, zn van J. C. W. Timmer en J.
C. de Roode. Oolevaarstraat 8; Andreas
L„ zn van L. M. A. van Dijk en J. T.
M. Grimbergen, Ooievaarstraat 196
Ondertrouwd: Jozef W. D. Lefeber,
Achterweg 14 Lisse en Geertrulda de
Graaf te Utrecht; G. F. H. Bonstee te
Amsterdam en A Willemsen, Van
Speykstraat 188, Llsse.
Getrouwd: A. G. Timmers en E, C.
Meijer; B. Keijzer en K. M. Harting;
C, D. van Delft en G. J. C. Grimber
gen; M. J. Wassenaar en P H. de Vos
P J. van Vught en M. T. W. van Don
gen; J. N. F. van der Post en M. J.
van Rooij.
Overleden: J. Knock, 41 Jaar.
PRINS KHALfD
is nog niet genomen, maar het wordt
Noordwijk of Bloemendaal.
Beslag
Wat betreft de erfenis verwacht
prins Khalid dat koning Feisal bin
nen niet al te lange tijd een regeling
zal treffen. Wie er beslag op de na
latenschap hebben laten leggen en
of koning Feisal daarbij is, wil de
prins niet zeggen. Over de achter
gronden van de houding van de Al
gemene Bank Nederland zegt hij wel
zijn gedachten te hebben, maar ook
hier geeft hij er de voorkeur aan zich
in stilzwijgen te hullen.
Bij de ABN is het commentaar dat
het geld op de rekening van prins
Khalid beschouwd wordt als beho
rende tot de nalatenschap van Ibn
Saoed. In verband daarmee is er
evenals op de rest van het kapitaal
in kwestie reeds beslag gelegd. De
ABN wacht met iedere betaling tot
de nalatenschap wettelijk geregeld
Gistermorgen zijn twee kin
deren van drie en twee jaar na
een verblijf van een half jaa)r in
ons land naar hun ouders in
Vietnam teruggestuurd. Ze heb
ben in het Academisch Zieken
huis in Leiden een hartoperatie
ondergaan en gaan nu geheet
hersteld terug.
DEN HAAG (ANP) De at
leten die op de tweede dag van de
Nederlandse kampioenschappen m
Groningen naar aanleiding van hurt
weigering medailles in ontvangst te
nemen door het bestuur van de Ko
ninklijke Nederlandse Atletiekunie
voorlopig werden geschorst, eulletf
weer aan wedstrijden mogen deelne
men. De atleten zijn: Mieke Sterk»
Corrie Bakker, Rudo Lievense, Fred
van. Herpen, Peter Dellenseti en
Sjouk Tel.
Mr. J. G. Jenniskens, voovzttte»
van de nationale strafcommissie van
de KNAU, heeft, nadat hij kennis
had genomen van de gebeurtenissen
bij de nationale kampioenschappen,
geen vrijheid kunnen vinden gebrul»
te maken van zijn recht tot schor
sing van de betrokken atleten, zoal»
wordt aangegeven in een artikel van
het huishoudelijk reglement van de
KNAU.
De nationale strafcommissle zal
de klacht van het hoofdbestuur vat*
de KNAU zaterdag 80 augustus ifk
Utrecht behandelen.
LEIDEN De wijkkerkeraiad van
de hervormde wijkgemeente Pniël,
waaronder het WaardgrachtgebiecJ
vaJlt, heeft in zijn gisteren gehouden
vergadering onder leiding van wijk*
pastoor dr. P. L. Sclioonheim het ver
zoek van het Waar d grachtcomité om
ondersteuning van dé interpellatie*
aanvrage besproken.
De kerkeraiad spreekt uit, dat alles
gedaan moet worden om een einde te
maken aan de onmogelijke woonsi*
tuatie in de omgeving van de Waard»
gracht.
Alle in aanmerking komende instan
ties en personen zouden volgens de
wijkkerkeraad gezamenlijk met de
gemeentelijke autoriteiten die ophef
fing van deze noodtoestand als plaij
nummer één moeten stellen en ten
uitvoer brengen.
De wijkkerkeraad van Pniël ver
wacht dat de interpellatie hiertoe z»
leiden.
LEIDEN Een grotere op
komst in de Pieterskerk wees er al
op. dat een befaamde concertgever
was uitgenodigd. Albert de Klerk, or-
gelistisch fenomeen, is misschien niet
de organist in ons land, die zich
van anderen onderscheidt door gran-
dioza, maar minst genomen door een
heel moeilijk te evenaren noblesse.
Zo is een onvertogen register niet
denkbaar en de finesse van geest en
technische vernuft maakt geen klank
scherper of gekruider dan minimaal
is vereist, de wet der opperste trans
parantie dicteert het gebruik dei-
middelen. Merkwaardig is, dat men
geen moment aan een virtuoos pleegt
te denken: zo gebeurt alleen bij de
bescheidenen en volmaakten.
Het opstellen van een programma
is voor De Klerk een daad van vrije
keuze, het platgetredene is hem on
mogelijk. Zo vinden we een opeen
volging als; Corette, Boch, Scarlatti,
Milhaud, Dupré, Franck. Daaruit
spreekt een voorliefde voor frans
werk, zoals hij er een heeft voor
Iberische orgelmuziek.
Van Gaspard Corette kwam een
Messe du Luitiëme Ton (8ste of liy-
pomyxolidische kerktoonaardWie
deze componist is, kunnen we niet
zeggen, zelfs zijn jaartallen verwar
ren met de al tamelijk ingeburgerde
Michel Corette. We denken aan Clé-
rambault's en Couperin's tijd. Cor-
rette geeft niet zoveel toe aan de
opstijgen tot kunstwaarde geschiedt
maar in een enkel onderdeel.
Bach's ongewone Prelude met
Fuga in Bes was als orgelwerk totaal
nieuw voor ons. Of stammen beide
uit het Wohltemperiertes Klavier?
Ze verschaften ongewild een verge
lijkingsmaatstaf. Hier de grote worp,
de overrompelende zinverrukkende
vormdrift. Bij Scarlatti en „Twee
Sonates" moet men alleen maar
aan klankstukken denken. Ook daar
is volmaakte kunst aanwezig. Het
eerste prachtig en diepreikend, op
een chromatisch lage figuur, het
tweede (clave) cimbelend puur om de
speelvreugd. Milhaud's Pastorale
geeft een indruk van bitonaliteit, die
twintig jaar geleden nog schrikken
deed. maar nu haast lieflijk vermag
aan te doen.
Van Dupré verschenen .,2 frag
menten van de .Kruisweg". Welke
van de 14 stond niet aangegeven. Het
eerste heeft een akkoordisch verloop
boven een ostinate, slepend ritmische
chromatisch dalende figuur, die wel
het voorttorsen van het kruis moet
figureren. Alles wrange, obsessie, ma
caber, onthutsend, omwoelend. De
akkoorden breken af, de basfiguur
hinkt door, maar breekt ook stuk.
Het tweede fragment is vol verin
nerlijking en misschien Jezus' troos
tende zorg voor Maria.
Met Franck's niet zo heroieke
galante neiging van zijn tijd, offert i Pièce héroïque. vervuld van een ryk-
daar ln ieder geval de liturgische dom der welluidendheid, eindigde dit
ernst niet aan op. In deze kerk-suite meesterconcert.
zit bekwaam vormenspel, maar een KEES VERHOEF.
