EIN
OOL(T)
OOR DE
UIMTE
Wij zijn allemaal
een stukje kosmos
Q 16 AUGUSTUS I960
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
L Boven een maanachtig
i daalt een aarts toestel,
n samenraapsel van
en een robot. Voor Rein
limtevaart. Wat het hem
later meer. In elk
Leidse schilder en
igrepen door het
onderwerp. Niet zoals Cees
nen die op het ogenblik
laakt met zijn affiche-
rttekeningen van auto-
wichtheffers. Nee Dool
zichzelf in zijn atelier,
ikere kamer. Hij werkt
ïingen, schilderijen en
Is gemaakt met een Leica
uitvergroot in de
jna altijd in een soort
e toestand te werken".
Rosier
olvast
Rein Dool moet zich herhaaldelijk
met een grote blauwgeblokte hand
doek het zweet van zijn voorhoofd
wissen, zo fel geagiteerd praat hij
over zijn werk. In zijn atelier ligt
een indrukwekkende hoeveelheid
tekeningen verspreid over de vloer.
Het zijn bizarre prenten, die aan het
fantasierijke brein van de beeldende
kunstenaar zijn ontsproten.
Onderwerp: ruimtevaart.
Rein Dool behoort tot de (kleine»
groep van jonge Leidse kunstenaars,
die zich niet door modieuze
stromingen laten meesleuren en in
hun werk een grote mate van oor
spronkelijkheid weten te leggen. Bij
hem staan vakmanschap en visie op
één lijn. Prof. J. N. van Wessem,
oud-directeur van het Stedelijk
Museum „De Lakenhal" in Leiden,
schrijft trouwens in het boek
„Leiden 18601960", dat Dools
overtuiging de beste kansen voor de
toekomst biedt en dat zijn artistieke
intelligentie garant staat voor de
wezenlijke waarde van zijn kunst.
Wie de autodidact Rein Dool
„op m'n twaalfde jaar maakte ik
m'n eerste landschapjes" kent, zal
met deze uitspraak weinig moeite
hebben. Overtuiging en intelligentie,
daarop is Dools uitgebreide oeuvre
hoofdzakelijk gebaseerd. Dat geldt
voor zijn naturalistische land
schappen met hun sterk geabstra
heerde inslag en dat is ook van
toepassing op zijn van surrealisme
doortrokken expressionistische
portretten. Dools visie op de
ruimtevaart echter is een hoofdstuk
apart. Een hoofdstuk dat zeker ruime
aandacht verdient.
In Rein Dool herkent men niet
onmiddellijk het type van de
beeldende kunstenaar. Daarvoor is
zijn gezicht te glad geschoren en zijn
haar te kort geknipt. Rein Dool, een
robuuste dertiger, is een geboren
Leidenaar, die zowel in Antwerpen
als in Amsterdam heeft gewerkt. Hij
houdt van reizen en van een goed
glaswijn. Schilder- tekenaar
fotograaf Dool is net terug uit
Senegal „we zijn met een auto
dwars door Zuid-Marokko en de
Sahara gereden" als de afspraak
voor het interview wordt gemaakt.
Hij woont al sinds jaar en dag met
zijn vrouw en twee dochtertjes in
het eeuwenoude Wevershuisje, in het
te saneren stadsgedeelte „De Waard".
Snaarinstrumenten, gesigneerde
schilderijen, souvenirs uit Afrika,
een raszuivere Siamees en een
schommelstoel maken deel uit van
het op soberheid afgestemde
interieur. Toch kan de kennismaking
met de kunstenaar Dool alleen maar
oppervlakkig blijven zolang men niet
wordt uitgenodigd even mee te lopen
naar zijn werkplaats.
De wandeling naar Dools atelier,
dat in een eveneens voor de sloop
bestemd (fabrieks)pand in de
Vestestraat is ondergebracht, vergt
niet meer dan vijf minuten. Rein
Dool lijkt dan opeens een soort
duivelskunstenaar, die volledig in de
ban raakt van zijn eigen werk. Het
is net of hij ze uit alle hoeken en
gaten van zijn domein tevoorschijn
tovert, de zonder enige esthetische
vooringenomenheid weergegeven
astronautische tekeningen. Dools
visie op het interplanetaire verkeer
en op de ruimte in haar totaliteit is
verre van romantisch of idealistisch.
Zijn prenten symboliseren duidelijk
de vereenzaming van de mens.
Ontzielde wezens die in het heelal
aan elkaar gekoppeld zijn,
robotachtige figuren en andere
ondefinierbare gestalten die zich van
de ene planeet naar de andere
spoedden, ze vormen bij elkaar de
huiveringwekkende, visionaire
wereld van de jonge kunstenaar.
..Typisch iets van deze tijd", vindt
Rein Dool. Eén van zijn
bewonderaars is prof. dr. H. C. van
de Hulst, de Leidse astronoom. Rein
Dool kwasi-onverschillig: „Van de
Hulst zegt trouwens dat het helemaal
waar is, wat ik teken". Feit is dat de
kunstminnendè man van wetenschap
een aantal van Dools werken in zijn
bezit heeft. „Ruimtevaartspecialist"
Rein Dool, die zijn eerste
interplanetaire ideeën twee jaar
geleden op tekenpapier zette, is
enorm produktief. „Ik maakte soms
wel tien stukken per dag". De Leidse
schilder „voor een aquarelletje
geven ze me al gauw duizend gulden,
dus weg er mee!" beschouwt zijn
werk als een „waanzinnige, eindeloze
toestand". „Ik zie er het motief van
een Laatste Oordeel van een Jeroen
Bosch in".
Rein Dool komt er voor uit dat de
ontwikkeling in de ruimtevaart hem
benauwt. „Het tijdperk van de
ruimtevaart is er ook één van een
algemene verontmenselijking en daar
ben ik nou zo bang voor".
Hoe heeft hij als „ruimtetekenaar"
de recente maanlanding ervaren?
,Jk geloof persoonlijk wel in de
ruimtevaart, maar de landing is voor
mij geen tastbare zaak. Die hele
kwestie van het binnendringen van
het universum is, als je het relatief
bekijkt, nonsens. Per slot van
rekening zijn we allemaal een stukje
van de kosmos en dus ook astronaut.
Maar nogmaals, het gaat mij in de
eerste plaats om de vereenzaming en
ontreddering van de mens en zijn
ontvlezing in de ruimte. Ik klets
daarom ook heel anders dan die
kerels voor de radio en televisie bij
een lancering". Rein Dool loopt
bedrijvig heen en weer en draagt
dan opnieuw een stapel tekeningen
aan. „Kijk, 't lijken wel
varkensblazen die ballonnen daar.
Ik teken van alles: zwevende
ijsberen temidden van een reeks
meteorieten en al dat soort gelazer".
Inspiratie?
„Flauwe kul, die hele inspiratie.
Tekenen heeft wel te maken met
inzicht, met een flits die je eens
krijgt. Ik zou trouwens niet weten j
waar je inspiratie vandaan moet
halen. Als een kunstenaar dat wel 1
wist dan raakte zijn bron gauw
uitgeput".
Rein Dool veegt voor de zoveelste
keer de transpiratie van zijn gezicht.
Hij is onvermoeibaar in het geven
van tekst en uitleg. Ze vormen een
absurditeit, al die opééngestapelde
schetsen uit het heelal.
Maar ze zijn zeker de moeite waard
om eens geëxposeerd te worden, ook
al in verband met hun exclusiviteit
en hun actualiteit.
ren
