Onderzoek naar de vlucht
uit het geestelijk ambt
Uw Leidsch Dagblad
Rapport van de V.U. en
BERUSTING
mee op vakantie
2
Kerkdiensten Leiden en omgeving
OMSTREDEN BISSCHOP DOET DE MIS
Woord van
bezinning
Russische kerk
tegen concessies
aan R.K. Kerk
OPINIEPEILING
ONGUNSTIG
Boekhandel Kooyker
I
PAGINA 10
LEIDSCH DAGBLAD
DEN HAAG (GPD) Er is de
laatste jaren een opvallende
vlucht uit het geestelijk ambt. In
de rooms-katholieke sfeer ge
beurt dit op spectaculaire wijze,
omdat het celebaatsprobleem
vaak een belangrijke factor bij
het nemen van de beslissing is;
in het reformatorische kamp
trekt het minder de publieke
aandacht, omdat de procedures
daar vrijwel geruisloos verlopen.
Niettemin is het een zaak, die
zorgen baart.
Het bezetten van de opengevallen
predikantsplaatsen wordt een pro
bleem voor veel grote en kleine ge
meenten. Misschien voor laatstge
noemden iets minder urgent dan
voor de grote gemeenten, waar de
veelheid van taken in de voortdu
rend uitdijende wijken de predikant
voor een welhaast onmogelijke opga
ve stelt. Is het geestelijk ambt in
deze periode van ontkerkelijking en
van verschuivingen en vernieuwin
gen binhen de kerken nog aantrek
kelijk? Wat is de rol van de pastoor
in het huidige bestel?
De Vrije Universiteit in Amster
dam en de R.K. universiteit in Nij
megen hebben getracht een ant
woord op deze vragen te vinder, aan
de hand van een opinieonderzoek
onder gereformeerde en r.k. ambts
dragers en gemeenteleden. Door de
ontwikkeling van wetenschap en
techniek is de invloed van de kerk
in de samenleving afgenomen en
daarmee samenvallend de autoriteit
van de geestelijke in zjjn parochie
of gemeente. Door meer kennisver
werving en snellere informatie via
de massa-media ontstond er een an
dere relatie tussen leiders en gelei
den. Oude machtsverhoudingen
brokkelden af en er ontstond een
streven naar „inspraak" op alle ge
bieden, ook op dat van het geestelijk
leven. Deze sterk gewijzigde verhou
dingen vragen bezinning op een
nieuwe aanpak van het ambt in de
kerk, op een geheel andere opleiding,
waarbij de psychologische en socio
logische aspecten een zwaarder ac
cent zullen moeten krijgen.
Verandering
Bovendien heeft de heftige beroe
ring in de theologische wereld direc
te gevolgen gehad voor de positie
van de pastor. Vooral onder de jon
ge pastores bestaat er een streven
naar het organiseren van gemeente
activiteiten, van gespreksgroepen,
zowel binnen- als interkerkelijk,
kortom van allerlei werk, dat sa
menhangt met nieuwe opvattingen
over het kerkelijk werk. De ouderen
leggen zich meer toe op het indivi
duele pastorale gesprek, huisbezoek
en op bestuurlijk werk in regionaal
of landelijk verband. Het zijn voor
al de jongere predikanten, die vaak
geplaagd worden door de vrees te
kort te schieten tegenover hun ge
meente, dat zij nog te weinig doen,
gezien de veelheid var: taken die ligt
te wachten, in het bijzonder de
evangeliserende taken.
Uit het onderzoek blijkt, dat de
overgrote meerderheid der onder
vraagde predikanten het wegvallen
van de status postief waardeert. Het
Vaak wordt berusting als een
christelijke deugd bij uitne
mendheid beschouwd. Als
iemand tegenslagen in zijn ge
zin of bij zijn werk ondervindt,
wordt hem dikwijls de raad ge
geven hierin te berusten. Een
zieke of gewonde, die zonder te
klagen zijn pijnen verduurt,
wordt door zijn vrienden gepre
zen. Zonder twijfel behoren wij
ook bewondering te hebben voor
zoveel dapperheid en zelfbeheer
sing.
Maar in het algemeen kunnen
we niet zeggen, dat berusting in
alle omstandigheden de beste le
venshouding is. Zij wordt het
meest gevonden in landen en bij
volken, die er een gesloten we
reldbeeld op na houden en die
geloven, dat het leven beheerst
wordt door het blinde noodlot,
door de loop der sterren of door
geheimzinnige machten, waar
aan zij zich te onderwerpen
hebben. Het gevolg daarvan is.
dat in die landen de tijd schijnt
stil te staan, zodat alles bij het
oude blijft.
Maar als men de geschiedenis
ziet als een stroom, een weg, die
ergens heenleidt, is er voor be
rusting geen plaats.
Als er dichtbij of veraf on
recht gebeurt, moeten wij er al
tijd tegen protesteren. Slacht
offers van de woningnood, ar
beiders, die bij sluiting van be
drijven van de ene dag op de
andere op straat komen te.
staan, maar ook de hongerenden
in Azië, Afrika en Zuid-Ameri-
ka behoeven niet in hun lot te
berusten. Het is verheugend, dat
een groot deel van ons volk en
inzonderheid de jeugd belang
stelling voor het buitenland
heeft gekregen en zich solidair
met de slachtoffers verklaart.
Zij zijn zelfs bereid om er voor
de straat op te gaan, petitionne
menten op touw te zetten of in
gezonden stukken in kranten
te schrijven. Aan dit recht van
demonstratie mag niet te kort
worden gedaan, vooral als zij
gepaard gaat met het brengen
van geldelijke offers.
Onlangs las ik, dat er vroeger
in het Zwitserse kanton Appen-
zell een zogenaamd „scheid-
recht" bestond. Als iemand door
de overheid bestraft of beboet
werd, had hij drie dagen het
recht om in het openbaar zijn
woede daarover te uiten. Dat
was een wijze bepaling. Een op
gekropt gemoed moet een uit
laat hébben; anders komen er
ontploffingen voor als bij een
stoommachine, waarvan de vei
ligheidsklep te zwaar belast is.
Ook in de bijbel komt zulk een
geval van „scheldrecht" voor, na
melijk in het boek Job. Toen
deze man plotseling in het onge
luk werd gestort, gaven zyn
drie vrome vrienden hem de
raad hierin te berusten. Job
echter balde zijn vuisten en
kwam ertegen in opstand.
En het meest merkwaardige is,
dat aan het slot van het verhaal
de Here God tegen de drie
vrienden zegtGy hebt niet
recht voer mij gesproken, zoals
mijn knecht Job.
De drie vrienden zwoeren bij
een leer, een stelsel, een ideolo
gie, maar Job ging in hoger be
roep bij de God der gerechtig
heid.
D. J. Vossers
em. pred.
Terwijl het rumoer om zijn
persoon icegens zijn daden in het
Duitse leger tijdens de oorlog on
verminderd voortduurt, celebreer
de mgr. Defregger, hulpbisschop
van München de mis op een Bei
erse feestdag.
kritisch beluisterd worden lijkt hun
een winstpunt. Niet dat dit in vroe
ger tijden niet gebeurde, maar de
kritiek is directer en openlijker. Ou
dere predikanten blijken sceptischer
te staan tegenover de „mondige ge
meente" dan de jongeren. De meer
derheid der predikanten wil echter
niet boven, maar midden in de ge
meente staan om van daaruit de
mensen dichter bij God te brengen
en op deze wijze ook dichter bij el
kaar.
De predikant en parochiepriester
vervullen een centrale rol in het
proces van meningsvorming. De ont
wikkelingen in het huidige theologi
sche denken over God, over het godsr
dienstig leven, over de kerk en de we
reld bereiken de meeste gemeentele
den niet rechtstreeks. Theologische
boeken gaan voor de doorsneelezer te
diep. Maar de pastor, de deskundige
op dit gebied, die in kennis wil bij
blijven wordt er door beinvloed en dat
kan doorwerken in zijn prediking en
gesprekken. De snelle evoluties op
maatschappelijk en geestelijk gebied
hebben enerzijds de taak van de
pastor interessanter gemaakt, omdat
zij hem in directer contact met de
wereld en met andere godsdiensten
brengen anderzijds verzwaard, om
dat het terrein van zijn activiteiten
werd uitgebreid, terwijl de kerkelij
ke structuren nog lang niet aan de
ze ontwikkelingen toe zijn.
Dat laatste veroorzaakt vaak on
vrede met het kerkelijk ambt. Het
gaat om de sfeer, waarin het pasto
rale werk moet worden verricht
Soms komt dit werk in botsing met
de regels der kerk, wat leidt tot ge
wetensconflicten bij de ambtsdra
gers. De kerkelijke wetten van de r.k
kerk verhinderen de ontplooiing van
het nieuwe priesterbeeld. In de ker
ken der reformatie zijn het de kerk
ordeningen, die remmend werken op
de activiteiten van hun ambtsdra
gers die daardoor onvoldoende zelf
standig en verantwoordelijk kun
nen optreden.
Te veel eisend
Wil men deze frustratie wegnemen
wat misschien de ambtsverlating
zou kunnen afremmen, dan zal ex-
een sfeer moeten komen, waarin
voor de ambtsdrager meer psycholo
gische vrijheid zal zijn. Dat zou dan
niet alleen moeten gelden ten aan
zien van de „meerderen", maar ook
ten opzichte van de gemeenten, die
soms te veeleisend in hun verwach
tingen omtrent hun predikanten
zijn.
Tenslotte de vraag: waarom heeft
het kerkelijk ambt zoveel aantrekke
lijkheid verloren in de ogen van hen
die voor de beroepskeuze staan? In
het onderzoek is deze vraag niet aan
de orde geweest. Zij is niettemin van
groot belang voor de toekomst der
kerken. Men kan slechts gissen naar
het antwoord. Psychologisch zou het
te verklaren kunnen zijn uit het feit
dat het kerkelijke ambt steeds meer
in een minderheidspositie komt te
verkeren. Het domineesambt was
vroeger heel vaak een familietradi
tie: het ging over van vader op zoon.
De predikant behoorde tot een spe
ciale groep in de samenleving, de
notabelen, waartoe verder werden
gerekend de notaris, dokter, rechter,
en de stads- of dorpsbestuurders.
Deze toestand is totaal verandei-d.
Functieverlies
Dan zou men wellicht als oorzaak
het „functieverlies" kunnen noemen.
Speciaal geldt dit voor de r.k. pas
tor. Vroeger waren de kapelaan en de
pastoor ir: feitelijke zin de herders
van de kudde, die zonder hen niets
ondernam. Nu wil die kudde alles
zelf doen, wat prestigeverlies bete
kent voor de herder, die zich inspande
voor hulpverlening op allerlei ge
bied en advies wist te geven bij veel
problemen. Door de geweldige ont
plooiing van de sociale verzorging
zijn de herders veel activiteiten uit
de hand genomen. Zij worden terug
verwezen naar hun oorspronkelijke
religieuze bestemming: dienaar van
de gemeente.
Wellicht allesomvattend zou men
kunnen zeggen, dat een tekort aan
speelruimte voor persoonlijke initia
tieven het geestelijk ambt voor de
huidige generatie, opgroeiend in een
periode van gezagscrisis in kerk en
maatschappij, weinig aantrekkelijk
maakt.
CANTERBURY (Reuter) Aarts
priester Borowi van de Russische Or
thodoxe kerk heeft op de conferen
tie in Canterbury van het bestuur
van Wereldraad van Kerken gewaar
schuwd voor teveel concessies aan de
R.K. Kerk. Mocht de R.K. Kerk de
Wereldraad dwingen zijn karakter te
veranderen, dan was hij er niet ze
ker van dat de Russische Orthodoxe
kerk lid van de Wereldraad zou blij
ven.
Vóór Borowi zjjn verklaring aflegde
had het bestuur een verslag aange
hoord over de samenwerking tussen
de Wereldraad en de R.K. Kerk die
geen lid is van de Wereldraad maar
wel geregeld waarnemers zendt naar
de voornaamste bijeenkomsten.
Dr. Lukas Vise her, hoofd van het
secretariaat van de commissie voor
geloof en orde van de Wereldraad,
zegt in dit verslag dat er zich steeds
meer problemen voordoen in verband
met de relatie tussen de Wereldraad
en de R.K. Kerk. hoewel deze kerk
groot belang hecht aan de samen
werking.
Paul Verghese, vertegenwoordiger
van de Orthodoxe Syrische kerk van
het Oosten, geloofde niet dat de R.K.
Kerk spoedig lid zal worden van de
Wereldraad, Hij pleitte daarom voor
versterking van de huidige samen
werking.
HAMBURG (DPA) Een grote
meerderheid van de Westduitse be
volking heeft zich in een opiniepei
ling vóór het aftreden van de Mün-1
ohense hulpbisschop Defregger uitge-
sproken, die als kapitein in de twee
de wereldoorlog het bevel tot het J
doodschieten van zeventien Italiaan-
se gijzelaars in het Italiaanse dorp
Filetto doorgaf. Precies 46% van de j
ondervraagden door het instituut
„Infratest", dat in opdracht van de 1
Westduitse televisie werkte, vindt dat
Defregger moet aftreden 26% meent
dat Defregger zijn functie moet be
houden. 88,9% van de ondervraagden
was van de zaak-Defregger op de
hoogte.
ADVERTENTIE
Uw Leidsch Dagblad wil gaarne mee met vakantie als U wflt helpen, doc i
gebruik te maken van het hieronder afgedrukte vakantieformuliw,
dit tenminste 8 dagen voor Uw vakantie aan ons in te zenden,
ons niet op te bellen voor opzending of inhouding van de krant. Tel I
fonische opdrachten kunnen wij niet aannemen.
Als brief verzenden en frankeren met 25 ct.
Ons HÜI8ADRB6 1*4
INaam:
Straat:
Woonplaats
Wy hebben een Maand
Postabonnement
Ons VAlCAirnZ-ADRES 10t
pa.
straat
doorhalen wat niet van toepassing
plaatsnaam
(Bij tijdelijke inhouding, bovenstaand vakantie-adres ntet invuHen, muif
wel datum le en laatste dag van inhouding)
OPZENDEN/INHOUDEN: doorhalen wat niet verlangd wordt.
3 1e dag
laatste dagw» „w
Duidelijke opdrachten voorkomen teleurstelling.
mm|
Kosten van opzending/inhouding.
Voor Nederland, België en Luxemburg, f 1,25 per vakantieperiode. Bulten A
Beneiuxlanden f 0,40 per dag. LuchtpoBt f 0,60 per dag.
Voor tijdelijk in te houden kranten wordt by restitutie van het teveel bt
taalde abonnementsgeld f 0,50 in mindering gebracht voor administrate
tosten.
Lelden Herv. Gemeente
Pieterskerk 10 u ds P. Kloek (H.A.),.
7 u ds J. N. de Ruiter Beekbergen.
Hooglandse Kerk 10 u dr P. I.
Schoonhelm.
Marekerk 10.30 u ds A. J. de Jong.
Bethlehemkerk Driftstr. 10 u ds
M. J. Wagenvoorde (HA.).
Maranathakerk Lage Morsweg 10
u ds P. Sierat, Oegstgeest.
Bevrijdingskerk Montgomerystr.
10.30 u ds Joh. Poort.
Konlngskerk Konlngsstr. 10 u dhr
W. H. Koopmans;
Vredeskerk Burggravenln. 10 u ds
A. J. Lamping. (Jeugdkapel 11 u dhr
A. C. Labor dus).
Ver. Vrijz. Herv. Aula Asserstr.
2 10.30 u ds A. Verstraaten, Ede.
Eglise Wallone Breestr. 10.30 u
Pasteur Frank le Cornu.
Academisch Ziekenhuis 10 u ds J. E.
Brederveld.
Dlaconessenhuis 10.30 u ds H. W
Hemmes.
Geref. Kerk Zuiderkerk 10 u ds Hor-
tensius 6 u ds Kronemeijer (Jeugd
dienst) en dhr S. v. d. Land.
Petrakerk 10 u ds Bovenberg 5 u
dr v. d. Zwaan,
Oude Vest 10 u ds Kronemeijer 5
u ds A. J. G. Dronkert. Geesteren-
Gelselaar.
Beloftekerk 10 u ds A. J. G. Dron
kert 5 u ds Hortensius.
Bevrijdingskerk 9 u dr v. d. Zwaan
6 u ds L. Bech, Wassenaar-Zuid.
„Groenhoven" 10 u ds Moolhuizen.
..De Mirt" 10 u Ouderendienst dhr
De Koning.
R, K. Kerk (H. Lodewijk) zat av. 7
u) 8.30, 9.45, 11, 12.15 en 6 u. (He
rensingel z.av. 7 u, 'O.SO 11, 12.15 en
6.30 (H. Peters) (zat. av. 7 u) 8. 9.15,
10.45 12 en 6 u (Hartebrug) en (zat.
av. 7.30) 7.30, 9, 10.15, 12 en 7 (H.
Leonardus) (zat. av. 7 u) 8, 9, 10,
12.15 en 7 u, (H. Antonius) zat. av.
7. 9.30, 11.30 en 12.30 u (stud, pa
rochie) (zat.av. 7.30 u) en 11.45 u
Christian Science (Steenschuur 6),
10.30 u dienst. j „v
Oud Kath. Kerk Cronesteinkade 2)
9.45 u H.M. i
Vrije Kath. Kerk (Vreewijkstraat):
10.30 u h.m.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u ds J.
H. Carller.
Leger des Hells: 10 u Heiligings-
dienst 7,30 u verlossingssamenkomst.
Geref. Kerk (vrijgem.) 10 u lees-
dlenst, 5 u ds J. v. d. Haar.
Nieuw Apostolische Kerk (Hoge Rijn
dijk 24) 9.45 u dienst.
Evang. Chr. Gem. Middelstegrt. 3)
10 u dhr. Dikkens.
Evang. Luth. Gem. 10.15 u ds J. Ha-
pee,
Baptistengem. 10 u ds R. Reiling.
Doopsgezinde Kerk 10 u ds A. G
Günther Oosterbeek dienst met Rem.
Gem.
Abbenes Herv. Gem. 9.30 u ds
Jac de Vos Katwijk aan Zee. 7 u ds
van der Bergh Katwijk Beinsdorp
Dorpshuis Venneperweg, 10 u de heer
Germans Haarlem.
Aarlamlerveen Herv. Gem. 10
en 7 u dienst. Geref. Kerk 10 en 6.30
u ds Fr. de Jong te Alphen a. d. Rijn
Chr. Geref. Kerk 9.30 u dienst des
woords. 6.45 u ds D. H. Biesma te Lisse.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem
Adventskerk Jullanastr. 9.30 u ds M.
Hanemaaijer. 6.30 u ds P. A. Lefeber.
Kruiskerk Gouwsluis 9.30 u drs W. B.
L. Schipper te Leiden. Opstandings-
kerk 9.30 u ds P. A. Lefeber en 6.30
u ds M. Hanemaaijer. Martha-Stich-
ting .Rijnstroom' 10.30 u ds I. J Wal
pot. Kerkgebouw Oudshoornseweg 10
u ds G. Cadée. Sionskerk 9,30 u en
6.30 u ds H. Koudstaal. Gebouw On
derweg 10 u dhr. H A. van Til te
Rotterdam; Aula Alphen- Noord 9.30
u ds J. E. L. van der Geest te Voor
schoten. R.K. Aula Sterrenln. Geen
dienst Geref. Kerk Maranathakerk
Raadhuisstr. 10 u ds G. M, A. Hen-
driksen te Derderleeuw. 6.30 u ds G. O.
N. Veenhulzen. Salvatorikerk W. de
Zwijgerln. 10 u ds Sj. Tiemersma te
Zwammerdam. 6.30 u ds G. M. A. Hen-
drlksen. De Goede Herderkerk 10 u ds
G. O. N. Veenhulzen 6.30 u ds H.
G. A. Meinders te Zoetermeer. Gerei
Kerk (Vrijgem.) 9.30 u leesdienst, 6.30
u ds J J. Verleur. Chr Geref Kerk
Jeruzalemkerk Grijpensteinstr 9.30 u
en 5 u ds K. G. van Smeden te
Utrecht. Oud Geref. Gem. Kerkge
bouw Hooftstr. 240 9.30 en 4 u. lees-
dlensten. Rem. Geref. Gem. Van Man-
dersloostr. 10 u dr W. R. M. Noord-
hoff te R'dam. Baptisten Gem. 10 en
6.30 u ds Koekkoek. Volle Evang. Gem
(Gebouw voor Kindervreugde) 10 en
7 u dienst.
Boskoop Herv. Gem. 9.30 u drs
E. Schroten, Utrecht. 6.30 u ds J
Koerselman. Bleiswljk; Geref Kerk
9.30 en 5 u kand. Leeuwis. Aula Mavo-
Snljdelwijk 1) u kand Leeuwis Chr
Geref. Kerk 9.30 en 6.30 u ds J. Man-
nl. Geref. Gem. 9.30 u leesdienst, en
3.30 u ds A. F. Honkoop. R.K. Kerk
(zat.av 7 u) 7.30. 9, 11 en 5.30 u.
Hazerswoude Herv. Gem. 10.30
u ds G. J. Jonkers te Vriezeveen. 6.30
u ds H. J. Achterberg (Jeugddienst).
Geref. Kerk 9 en 5 u ds Brink
Hlllegom Herv. Gem. 10 u ds C
Boogaard. 7 u ds Drost, Bloemendaal.
10 u Jeugdkapeldienst in de kantine
van Leeuwenstein, Pastoorsin. 10 uur
Dorpshuls Venneperweg dhr. G. H
Germans, Haarlem. Geref. Kerk 10 en
7 u ds W. P. H. Pouwels (H.A.). Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 u ds A. Bikker
A'dam. R. K. Kerk St. Jozef (zat.av.
7 u) 8.30. 10 11.30 7 u. Beinsdorp
(Dorpshuls 't Eiland) 8.30 u. St. Mar-
tinus (zat. av. 7 u.) 7, 8.30, 10, 11.30,
12.45, 5.30 en 7 u.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u ds
E. Saraber te Voorschoten.
De Kaag Herv. Gem. 10 u ds
Keuning Noordwijk aan Zee. R.K.
Kerk 7. 8. 10 en 7 u.
Katwijk aan den Rijn Herv. Gem
Dorpskerk 9.30 u ds P. J D. van Mals-
sen te Leiden 5.45 u ds W. Sirag te
R'dam (Jeugddienst); Ontmoetings-
kerk 10 en 6.30 u ds A Baas (voorm
H. D); Geref. Kerk 9.30 u ds W. Bak
ker te Katwijk aan Zee: 7 u. ds W
van Rheenen te Maartensdijk (Utr.);
Interkerkelijke dienst, .ln gym.lokaal
Otto Baron van Wassenaer van Cat-
wljckschool 10.30 u ds C. R. H. ter
Haar Romeny, vlootpred. M. V. K
Valkenburg; R.K. Kerk (za. av. 7),
7.45, 9, 10.30 en 11.45 u; camping
noordduinen 8 u Vredeskerk 7 u De
Wilbert (za. 6.30) 6.30 u.
Katwijk aan Zee
Herv. Gemeente Nieuwe Kerk 10 u.
ds G Boer, 6 u ds Jac de Vos. Oude
Kerk 8.30 u ds A. Vink (baddlenst)
10 u ds J P. van Roon 6 u ds J. H.
v. d. Bank te Wilnls. Ichthuskerk 10
u ds J C. van Hunnik 5 u ds C. v. d.
Bergh. Pniëlkerk 9.30 u ds J. Kruit
te Hillegersberg 6 u ds J. P. van Roon
Groen van Prinstererschool 10 u ds A.
Vink WIJkgebouw „De Hoeksteen" 10
u Dovendienst 10 u Pf. Franz Wattjes
uit Brolchweiden (dienst in de Duit
se taal). Ziekenhuis Overduin 2 u d&
J. G van Ieperen. Zeehospitium 8.45
u Geref. pred. Geref. Kerk Vredeskerk
9 30 u ds W. van Rheenen, van Maar
tensdijk 4.50 u ds J van Drie. van
Leiderdorp (bijzondere dienst). Trium-
i fat.orkerk 9.30 u ds F. Pijlman 7 u
I ds W Bakker Chr. Geref. Kerk 10 en
I 5 u ds H, C. van der Ent. Geref. Kerk
Vrijgem. 9 en 7 u prof. Jager van
Kampen. 10.30 en 5 u ds C. J. Breen.
Gerei. Kerk 10 en 5 u Leesdienst.
Koudekerk aan den R(|n Herv.
Gem, 10 u vm ds Quak 7 u ds Ge
braad uit Nleuwveen. Geref. kerk 10
u ds Rlnalda Katwijk aan Zee. 7 u
ds Bovenberg uit Leiden
Rljnsburg Herv Gem Grote kerk
9.30 u ds H. v. Gosliga 5 u ds Bate
laan Voorschoten Bethelkerk 9.30 u
drs. H J Stolze, Voorburg. 5 u ds H
V. Gosliga. Geref. Kerk Petrakerk 8.45
u ds H. Lijesen, Noordwijk 5 u ds Bij-
leveld. Maranathakerk (voor kerkgan
gers van het Rapenburg) 10.15 u ds
Bijleveld. 6 u ds v. d. Linde. Marana
thakerk 8.45 u ds v. d. Linde 4.30 u
ds C. Warner, Noordwijk. Geref. Kerk
vrijgem. 10 en 5.15 u ds J. Verkade.
Leiderdorp Herv. Gem. Geref.
Kerk Hoofdstr. 9 u ds J P. Honnef.
Schepplngskerk 11 u ds A. Geense,
Viering H.A Geref. Kerk Hoofdstraat
10.30 u ds C. H. Appelo Den Haag-
Escamp. 6.30 u ds J van Drie. Schep-
pingskerk 9.30 u ds J van Drie. 5 u
ds C. H Appelo R.K. Kerk 9. 10.30 en
12 u.
l.eliniiiden Ger. Kerk 9.30 u ds
D Averes. 7 u ds A. P. Heiner te Ter
Aar.
Lisse Herv. Gem Grote Kerk 9 u
ds J v. d. Velden 19 u ds S. Kooistra
Delfshaven (Jeugddienst). Holvetia-ka-
pel 10.30 u d6 J van der Velden. Gerei.
Kerk 10 en 7 u drs. A. E. van der
Woude. Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30
u ds D. H. Biesma. Geref. Gem. 10 en
4 u ds W, Suyker Geref, Kerk Vrij
gemaakt 10 en 4.30 u ds J J. Verleur.
Oud Geref. Gem 9.30 en 3 u lees-
diensten; R.K. Kerk St. Agatha (zat.
7 u) 8.30 u, 10.15, 11.45 en 7 u. De
pendance in Poelpolder (kantine Euro-
woningen) (zat. 6.45 u) 8.45 en 11.45
u. (Mariakerk: (zat. 7 u) 8.30, 10.30 u
12 u en 5.30 u. H. H. Engelbewaar
ders (Beekburg); zat.av. 7 u) 7.30, 8.45
10.45 uur en 17.45 u Avondmsi.
(maandag: geb. Welkom Evangelisa-
tiedienst Kring Bollenstreek 8 u ds J.
Gravendeel)
Nleuwveen -Herv Gem 9.30 en
6.30 u dienst. Geref. Kerk 10.30 u ds L. I
van der Linden te Rijnsburg. 6.30 u ds
J. E. Brederveld te Leiden H.A.
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 en
6.30 u dienst. Geref. Kerk 10.30 u ds
S. Hoekstra te Oude Wetering 6.30 u
ds A. Treurniet te Woerden. Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 6,30 u dhr J van
Leeuwen Rem. Geref. Gem 10 u ds T.
Elders-Mayer.
Meuw-Vennep Herv. Gem. 10.30
u ds J. J. Poort legerpred. te Waalre.
7 u ds Cnossen A'dam jeugddienst.
Dorpshuis Venneperweg 10 u dhr. G.
H. Germans Haarlem. Geref. Kerk 8.45
en 10.30 u ds D. Hoornstra 4.30 u ds
Snoey. Chr. Geref Kerk 9.30 en 3 u
ds W. de Graaf. R.K Kerk O.L. Vr.
Onbevl. Ontv. (zat.av. 7 u) 730, 9,
en 11 u.
Noordwyk-BInnen Herv Gem.
10 u ds C. Blomaard Den Haag 7 u
dr J G B. Jansen. Geref. Kerk Vin-
kenlaankerk 9.30 u ds Warner. 7 u ds
Lijesen. Stichtingskerk 11 u ds War
ner Hoofdstr.kerk 10 u ds Lijesen, 7
u ds Warner. R.K. Kerk (zat. 7). 8,
9. 11.15 en 5.30 u.
N'oordwykerhout Herv. Gem. 10
u dhr. J. W. Hoffenaar Voorhout. 7 u
dienst in De Zilk (aula RK Meisjes
school) ds Westra, Sassenheim R.K.
Kerk (zat. 7 u) 8, 9.30 11. en 6.30. St.
Jozef (zat. av. 7 u) 7.30, 8.45, 10.15
en 11.30 en 7 u.
Oegstgeest Herv. Gem. Groene
Kerk 10.30 en 7 u ds H. P Huisman.
Pauluskerk 10 en 7 u prof dr A. J.
Rasker, Ver. van Vrijz. herv. (gemeen
tecentrum) 10.30 u ds J A. Eekhof.
Gemeentecentrum 7 u ds J. Irik (HA)
Jeugdkerk 10 u centrale kinderdienst,
Geref. Kerk 10 en 7 u ds S. van Bek-
kum, Geref. kerk vrijgem. 8.30 u
dienst. 2.30 u ds J. G. Meijer. RK kerk
(zat 7) 9. 10.30. 12 en 6.30 u, Bona-
venturakapel (zat. 6.30) 8, en 10 u.
Oude Wetering Herv Gem Geen
opgaaf ontvangen Geref. Kerk 9 u ds
P. S. Hoekstra 6.30 u ds SJ. Tiemers
ma te Zwammerdam
RUnsat er woude Herv Gem 9.30
en 7 u dienst. Chr. Geref Kerk 9.30
u Dienst des Woords. 2.15 u de heer
J. van Leeuwen.
Sassenheim - Herv. Gem 9 en 10.30
u ds Kamma, Oegstgeest 6.30 u ds J.
G van Ieperen Katwijk aan Zee. Ge
reformeerde kerk 9.30 u ds J. D. te
Winkel. 5 u ds H. v. d. Berg Chr. Geref.
Kerk 10 en 5 u ds Langenbroek. R.K.
Kerk H Pancratius (zat.av. 7 u) 8.
9.30 11. en 5.30 u.
en 6.30 u ds W. Kreuzen Delft Geref.
Kerk vrijgem. 8.30 u ds D. Los, 3 u
ds J. v, d. Horst.
Voorhout Herv. Gem. 10 u ds
Adr. Oskamp. R.K. Kerk (St. Bartho-
lomeus (zat.av. 7 u) 7.30, 9, 10.30 u
11.45 u en 5.30 u.
Voorst-holen Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds Meijering (H.D.) 19 u ds
A. F. Verheule. Rijndijk 10 u ds Vos
sers. Leiden, Hulp en Heil 10 u ds
Verheule Geref. Kerk 9, 10.30 en 17 u
ds De Zeeuw. Geref. Kerk vrijgem. 9.
10.30 en 5 u ds Pieterse. Culemborg.
R.K. Kerk Laurentius (zat. 7) 7.30.
9, 10.30, 12 en 5 u. Moeder Gods (zat.
7). 10. 11.30 en 6 u.
Warmond Herv Gem. 10 u ds J
M Snijders; 7 u ds J. v. d. Velden.
Lisse R.K. Kerk St. Matthias (zat. 7
u) 8 9.30 11.30 en 7 u.
Woubrugge Herv. Gem. 9.30 en
6.30 ds Franken. Geref, Kerk 9.30 en
6.30 ds Kruiswijk Haarlem
Wassenaar Herv Gem Dorpskerk
9 u toerlstendlenst; 10 u dr Th. C.
Frederikse, 19 u Idem Kievitkerk 10
u kand drs B. Prakke, Wassenaar
Messiaskerk 10 u ds J G. van Iepe
ren. Katwijk. Dorpscentrum 10 u kin
derdiensten Geref Kerk Bloemcampln
10 en 19 u ds L. Bech Zijlln 10 u
ds D van der Meulen; 19 u bijzondere
dienst. Ned Prot Bond Lange Kerk-
dam 10.30 u mevr. dr J, W. Vinke-
Herfst. Bloemendaal. Johannahuis
10.30 u ds J. Spijker. Herv Geref
Evangelisatie Dorpshuls 10 en 17 u
ds J Boezer, Eethen.
Zevenhoven Herv. Gem 9.30 u
dienst. Geref. Kerk 11 u ds Sj. Tie
mersma të Zwammerdam 7 u geen op
gaaf ontvangen.
Zoeterwoude Herv. Gem 10 u
dhr E. Loerakker. R. K. Kerk (zat. 7>
8 45, 10 30 en 12 u
Zwammerdam - Herv. Gem. 10 i
en 6.30 u ds D, Goudszwaard. Geref
Kerk 10 n ds A Borman te Alphei
aan den Rijn 6.30 u ds SJ. Tiemersma
Rem Geref. Gem. 10 u prof dr H. J
Heerlng te Leiden.
ADVERTENTIE
NIEUW TELEFOONNUMMER
44146
f
