Fel verzet tegen
de Olympiade in
onze hoofdstad
Han Hollander verdrong
magnetisch voetbalveld
Je jaren
twintig
ÏÏEL GARANTIEGEEN GARANTIE...
Door
Han ielick
Vlootschouw
Ziekendag voor
Pniëlbewoners
2SQ0Ü
>AG 9 AUGUSTUS 1969
PAGINA 11
LEIDSCH DAGBLAD
Het gonsde van bedrijvigheid in de Nederlandse sportwereld
in de wilde jaren twintig. Maar ook de tegenstanders van
sportbeoefening zaten niet stil en lieten zich luidruchtig horen.
Vooral van 1925 tot 1928, het jaar waarin de Olympische Spelen
in ons land zouden worden gehouden. Voor- en tegenstanders
bestreden elkaar in die jaren met een heilig vuur, waarbij de
Olympische vlam een zielig gaspitje was, en een felheid waar
over wij ons nu zouden verbazen.
zelfs de 1 mei-viering van zyn^par-
tij voor het debat. Pel zei hij: „Wy
moeten ons verheugen dat de ver
tegenwoordigers der verschillende
landen bij elkaar komen, om elkaar
te leren de sport te beoefenen. Men
behoeft ze toch niet alleen bij elkaar
te brengen om elkaar de hersenen in
te slaan
Verworpen
Ter verontschuldiging van de te
genstanders: Wy waren in die tyd
nog niet zon sportief volkje. De
eerste maal dat de moderne Olym
pische Spelen in 1896 in Athene
werden gehouden schitterden wij
door afwezigheid. Vier jaar later
in Parijs hing er ook geen Neder
landse vlag aan de 16 vlaggemasten.
Evenmin in 1904 in het Amerikaan
se St. Louis, de stad die ook in de
jaren twintig wereldberoemd zou
worden, omdat Charles A. Lindbergh
er vandaan kwam.
Pas in 1908, in Londen waren wy
van de partij. En het dient gezegd:
Wanneer wij ergens aan meedoen,
dan meteen goed. Met een ploeg
van liefst 118 sportlieden staken
wij de Noordzee over, om te trach
ten zoveel mogelijk gouden, zilveren
en bronzen medailles te veroveren.
Dit viel nogal tegen. De hoeveelheid
sportlieden in die jaren een
enorm aantal die wy zonden,
stond niet in overeenstemming met
de geleverde prestaties. Met één zie
lig bronzen plakje kwamen wy te-
Het marathon-debat was 6 mei
1925 ten einde. Met spanning werd
de stemming tegemoet gezien. Deze
was teleurstellend voor de sportlief
hebbers: 48 kamerleden verwierpen
de garantiesom van een miljoen gul
den. 36 waren vóór.
Het Nederlands Olympisch Comi
té reageerde onmiddellijk. Drie da
gen na de stemming in de Tweede
Kamer, richtte het zich met een
manifest tot ons volk. „De wereld-
taak. die ons volk werd opgelegd om
het grote internationale verbroede-
deringsfeest der negende Olympiade
te organiseren, willen wy in weer
wil van het kamerbeslult volbren
gen
Nederland gaf duidelijk antwoord.
In zestien dagen was anderhalf mil
joen gulden uit ons land en Neder-
lands-Indië bijeen.
Onze voetballers zorgden voor die
troostprijs. Overigens zonder de bal
maar één schop te hebben gegeven
kwamen zy in de kwartfinale (Bo-
hemen en Hongarije kwamen niet
opdagen, nog weet niemand waarom)
en hierdoor waren wy reeds bijna
zeker van een bronzen plak, die
werkelijkheid werd toen wy de ge
demoraliseerde Zweden, die een dag
ervoor met 120 hadden verloren,
met 20 klopten. In Stockholm wa
ren wij er in 1912 weer bij en in
1920 en 1924 in Antwerpen en Pa
rijs ontbraken wij al evenmin.
Op 9 april 1923 was het grote mo
ment daar: Nederland mocht de
Olympische Spelen van 1928 organi
seren. De diplomatieke Arbeid van
de toenmalige Nederlands Olympisch
Comité-voorzitter Baron Van Tuyll
van Serooskerken had succes gehad.
Italië en Los Angeles werden af
gewezen, Amsterdam zou de baker
mat worden van de 9de Olympische
Spelen.
„Hup, hup, hup, Olympia.
Holland zet zyn beste beentje voor",
werd een tophit. Honderdduizen
den zongen het Olympiade -lied maar
er waren er ook heel wat die nijdig
de mond dicht hielden, wanneer de
melodie werd gespeeld.
Architect Jan Wils bouwde het
Olympisch Stadion, waar zaterdag
middag 28 juli 1928 's middags om
twee uur Prins Hendrik der Neder
landen de eretribune betrad. Veertig
duizend toeschouwers (het stadion
was uitverkocht) zongen het Wil-
I helmus, waarna 3015 van de 3905
sportlieden die zouden deelnemen,
de Olympische arena binnenmar-
I cheerden. Voetballer Harry Denis
i trad naar voren, stak de rechter-
i hand omhoog en sprak voor de mi-
j crofoon, namens alle deelnemers, de
Olympische eed uit. Oud-minister De
Visser sprak de wijdingsrede en de
Olympische Spelen konden begin-
i nen.
In de twee weken durende strijd
I veroverde onze ploeg zes gouden, ne-
gen zilveren en vier bronzen medail-
I les. Marie (zus» Braun won de 100
meter rugslag in 1.22 (Mexico 1.06.2)
terwijl de Amerikaan Johnnie Weis-
muller iedereen verbaasde door de
100 meter in 58.6 af te leggen. Een
paar jaar later zou diezelfde John
Weismuller in de Tarzanfilms mil
joenen in spanning houden.
U Maart 1928 was een histori-
£he dag in de Nederlandse
/ijjport. Op die dag gaf Han Hol
lander de eerste (AVRO) radio-
cwfportage van een interland-
eclpetbal wedstrijd in het (oude)
anjadion in Amsterdam. Het was
Wén duel tussen Holland en
drfelgie, dat na 90 tamme minu-
mefin in een gelijkspel (11) ein-
z In een, op het laatste moment
htp elkaar getimmerd hokje bo-
ïaen op de overdekte tribune gaf
r San Hollander geassisteerd door
rdaadiO'-pionier Willem Vogt (naar
jen idee van Tom Schreurs,
lie in Engeland radio-reporta
ges van voetbalwedstrijden had
-Ifehoord) het eerste radiosport-
jferslag in ons land.
n 1 In een snijdende sneeuwstorm
Ayr zat een opening van onge
ler dertig centimeter aan de
p'oorkant van het hokje waar
loor het spel gevolgd kon wor-
kegon Han Hollander zyn
met „Goeden avond!
hrJ&mes en heren". Maar toen
zijn debutantenkoorts na
enjen paar minuten kwijt was,
[jjjing het verder uitstekend.
>up Vóór Han Hollander met Vogt
inn de „duiventil" kroop om een
Jtorm van enthousiasme in ons
"vtnd te doen opsteken, werden
feeds vijf jaar lang interland-re
portages gegeven door het „Rot-
terdamsch Nieuwsblad." In
1923 bouwde men in de Maas
stad voor de eerste maal een
enorm bord op een paar gevels
aan het Beursplein. Hierop was
een voetbalveld afgebeeld, waar
op men een magnetische bal
liet rollen, die op dezelfde plek
was. als de echte voetbal op het
veld in Amsterdam. Duizenden
Rotterdammers keken zo ander
half uur naar Holland-België
<1-1) en leefden geestdriftig mee
met de bal. die journalist Mul
ler verplaatste. Muller had een
directe telefoonverbinding met
het stadion en een bord voor
zich dat in genummerde vakken
was verdeeld. Zyn collega op de
tribune gaf de plaats van de bal
aan door niets anders te zeggen
dan a7, e8. f3 en Muller liet de
bal in deze vakken rollen over
de Beurspieingevels. Een ande
re collega gaf korte samenvat
tingen van het wedstrijdbeeld,
die als bulletin onder de kykers
werden verdeeld.
In 1928 maakten Han Hollan
ders reportages er een einde
aan. De kykers bleven liever
thuis en gaven de voorkeur aan
de soms door allerlei bijgelui
den slecht verstaanbare repor
tages liever dan urenlang in de
kou te staan kijken naar de
magnetische bal.
Er is op dit gebied eigenlijk
maar weinig veranderd in veer
tig jaar. Ook op een ander punt
was er een overeenstemming
met nu. De KNVB gaf niet vlot
toestemming voor een radiover
slag. Holland-België akkoord,
hiervoor was ieder stadion toch
reeds weken tevoren uitverkocht,
maar voor interlandwestrijden
tegen anderen dan de Rode dui
vels, nee daar was de voetbal
bond minder vlot mee, dan
moesten net als nu voor een
tv-uitzending eerst alle
plaatsbewijzen verkocht zyn.
Ronselen
Nog even terug naar de Olym
pische Spelen van datzelfde jaar
waarin Han Hollander zyn eer
ste voetbalreportage gaf. Er
werd van dit wereld-evenement
niet één radio-uitzending gege
ven. Ook niet in het buitenland.
Zeshonderd journalisten uit 5
werelddelen versloegen de spe
len. maar er was niet één ra
dioverslaggever. Zelfs in Ameri
ka en Engeland dacht men toen
nog niet aan deze mogelijkheid
van massacommunicatie.
Men voetbalde echter reeds rustig
door in de Roomsch Katholieke Voet
balbond. De neutrale clubs van de
(K)NVB probeerden wel eens spe
lers te ronselen van katholieke ver
enigingen. maar ook van die kant
vond men het een succes wanneer
„Het reportagehokje"
waarin Han Hollander sa
men met Willem Vogt in ijzi
ge koude het eerste radio
verslag gaf van de wedstrijd
Holland-België.
LEIDEN De zeeverkennérs-
groepen uit de regio Rijnland houden
zaterdag 23 augustus een vlootschouw
op de Kagerplassen. De schouw be
gint om vier uur en duurt tot half
zes.
LEIDEN Pniël ligt in het stads
gedeelte tussen Oude Ryn, Korevaar-
straat. Plantsoen en het Zyikwartier.
De Hervormde Pniëlwijk heeft sinds
oktober vorig jaar geen eigen predi
kant, doch wordt pastoraal verzorgd
door dr. P. L. Schoonheim. Woens
dag leidt dr. Schoonheim de morgen
dienst met viering van het Heilig
Avondmaal in de recreatiezaal van
het Minnehuis aan de Kaarsenma
kersstraat. Een twintigtal zieken
heeft zich voor deze dag gemeld. Wie
alsnog aan deze dag wenst deel te
nemen kan zich melden Hoge Rijn
dijk 14a. tel. 30284. Ook voor auto
hulp bij het vervoer van de zieken,
kan men zich aan dit adres opgeven.
De zieken die voor deze dag in aan
merking komen zijn uiteraard geen
bedpatiënten. De deelnemers worden
's morgens om tien uur verwacht en
's middagd om vier uur naar huis
teruggebracht.
ADVERTENTIE
DE KASTEN-SPECIALIST
Hooglandse Kerkgracht 4719
hoek Nieuwstraat - Tel. 01710-33078
modellen
600 uniek in de kastenwereld.
Haarlem - Den Haag - Leiden
Bep van Klaveren, die tijdens
de Olympische Spelen van 1928
goud veroverde.
