Lex Goudsmit popelt om als Tevje op te treden Amerikanen wacht „lief" tv-seizoen UI mmm i Heerlen wil entree schouwburg verhalen op de bijstandswet e#t cjióteren ilE IN HER MAJESTY'S THEATRE If ielrennen op raclio en tv DINSDAG 5 AUGUSTUS 1969 PAGINA I LONDEN (GPD) In zijn oranje jersey staat de zonver brande Lex Goudsmit vrolijk op het toneel van Her Majesty's Theatre, welks grijze, grillig barokke gevel met de geledingen van een bruidstaart zich aan de drukke verkeersader van Hay- market verheft. Hier heeft de beroemde musical „Fiddler on the roof" na duizend voorstellingen nog niets van zijn aantrek kingskracht verloren. Het stuk heeft in deze miljoenenstad waarschijnlijk nog wel twee of drie jaar voor de boeg, wanneer het wellicht voor de concurrentie van de verfilmde versie, die dan zal draaien, zal moeten wijken. De zaal is nog leeg. Lex repeteert seur Richard Pilbrow zou en wilde Lex hebben en tenslotte zwichtten de autoriteiten. Topoi was weliswaar ook buiten lander, maar hij was de pionier- Tevje, die bovendien werk voor tachtig anderen meebracht en daar om geen moeilijkheden had. „Ze zijn allemaal heel erg aardig voor me. Ze behandelen me als de ster. En als ik een of andere veran dering wil aanbrengen, dan word ik op mtyi wenken bediend. Dat ge beurt nog al eens, want ik heb veel fantasie. Een voordeel is dat mijn directe tegenspeelster in de rol van Golde, Hy Hazell, als opvolgster van Avis Bunnage, ook nieuw is in de show." Wijkt de Londense voorstelling veel af van die in Nederland? „Nee. in grote lijnen heerst hier dezelfde opvatting. Trouwens, vergeet niet dat de Amsterdamse première voor die in Londen plaats vond en dat men deze tevens als voorbeeld heeft genomen." Hoewel ze het nog niet lieten mer ken, besloten de Engelse regissur en spelleider, die naar Nederland waren gekomen, toen al Lex Goud smit in Londen te engageren, wan neer de hoofdrol daar open viel en hy gelegenheid zou hebben om deze over te nemen. Lex Goudsmit adoreert de Fidd ler. Hy gelooft niet dat het stuk verouderde romantiek is, mits het zakelyk en niet sentimenteel wordt gespeeld. „De charme ervan is ab soluut onweerstaanbaar voor de grote dag 18 augustus als hy de hoofdrol van Alfie Bass zal overnemen. Het wordt een soort première, met gasten en critici. Met hem staan er nog enkele „nieuwelingen" op de planken. Want bij een dergelyke eindeloze show is er voor tal van acteurs na verloop van tijd natuurlyk sprake van een „aflossing van de wacht", overigens geen onbekend begrip in het toeris tische Londen. De Tevjes komen en gaan. Topoi maakte er voor het eerst zyn grote naam. Lex Goudsmit deed hetzelfde in Nederland. Alfie Bass was in Lon den reeds lang ingeburgerd voordat hy Topoi opvolgde. Zowel Topoi als Alfie bezitten een emotionele binding met de achter grond van Sjolom Aleichems onna volgbare verhalen. Topoi is een Sa- bra (een in Israel geborene) uit Pool se ouders. Hy kent de Poolse taal. Alfie Bass heeft Russisch-Joodse ou ders, die zelfs afkomstig zyn uit het gebied van Anatevka, het dorp waar deze geschiedenis zich afspeelt. Maar Lex Goudsmit is de eerste Tevje die gedurende de bezetting zelf de druk van de vervolging aan den lyve heeft ondervonden. Topoi speelde de rol gedurende een jaar, Alfie Bass gedurende anderhalf jaar. Wanneer er even tydens de repeti tie wordt gestopt, holt Lex de schouw burg uit om bezorgd de stand van de parkeermeter te controleren waar zyn beige wagen met Nederlands nummerbord staat. Hy rydt als een echte Londenaar door het linkse ver keer met het stuur aan de verkeer de kant. Maar dat deert hem niet het minst. Trouwens Londen is Lex Goud smit niet vreemd. Hy werkte hier voor de oorlog als één van de vier Vocal Kings, een cabaretnummer dat in heel Europa groot succes oogstte. Met de groep trad hy op in het Pic cadilly Theatre toen nog aan variété gewyd, en in een aantal grote hotels en nachtclubs. Lex vindt Londen een fyne stad en een fantastisch kunstcentrum. „Als myn Tevje ook hier een succes wordt hoop ik filmwerk te krijgen." In het verleden heeft hy kleine rol len yervuld in films als „De big van het regiment" en „Variété" met „Fiddler on the roof" is eigenlyk een veel betere titel dan „Anatevka". Het is allemaal puur Chagall, net als de decors die door hem zyn geïn spireerd. De Amerikaanse producer kwam destyds naar het Stedeiyk Museum in Amsterdam, waar ze een Chagall uit de kelder haalden en fo tografeerden. Het was diens violist op het dak dat het motief voor de show zou worden. De Nederlandse voorstelling heeft overigens een „zachtere" sfeer dan hier, zegt Lex Goudsmit. Het tempo is er langzamer. In Londen gaat al les in de onstuimige vaart die daar kenmerkend is voor rasechte shows. „Een man ais Topoi reageert ook anders dan ik". Wanneer de pro- grom het feest rauw verstoort balde Jean Gabin en Annabelle en in een i Topoi de vuist naar de hemel en serie korte Amerikaanse films ge speeld. Het wordt al gauw duideiyk dat zyn hart naar de film uitgaat. „Ik ben in uitstekende handen. Het grootste impressariobedryf in de wereld behartigt myn belangen. Verder hoop ik maar op het beste," zegt hy. Het was niet gemakkelyk voor Lex Goudsmit om hier als buitenlan der een arbeidsvergunning te kry gen. Equity, de Britse acteursbond, waarvan hy nu lid id. maakte be zwaren met als gevolg dat het Home Office (het Britse departe ment van Binnenlandse Zaken) hem driemaal de toestemming om hier op te treden weigerde. Maar regis- keek hy woedend en met een zekere verachting omhoog. „Dat kon by hem niet anders. Als geboren Israë liër zou Topoi zich niet hebben la ten afslachten. Hy zou naar een automatisch geweer of een handgra naat hebben gegrepen om tenminste een aantal vervolgers met hem in de dood mee te slepen". „Ik hef myn gelaat en armen al leen maar vragend omhoog". Hier ligt het verschil in de situatie tus sen Europa en Israël. Met de Engelse taal heeft Lex Goud smit niet de minste moeite. Zodra ik in het theater arriveer voel ik me Engelsman en wil ik myn Neder lands totaal vergeten. Wel vraagt hy HEERLEN (GPD) De gemeen te Heerlen wil, om het bezoek aan de schouwburg door financieel min der draagkrachtigen mogelyk te maken, bestuderen of de en trees voor deze categorie op de al gemene bystandswet te verhalen zijn. In de onlangs verschenen cultuur nota van de gemeente Heerlen gaan B. en W. er van uit dat cultuur ge- ïyk gesteld moet worden met de pri maire levensbehoefte van de mens. Hieruit trekt het college onder meer de conclusie dat ook het bezoek aan de schouwburg voor iedereen moge lyk moet zyn. „De vraag ryst byvoorbeeld m hoeverre het voor iemand met een minimumloon verantwoord is om de schouwburg te bezoeken omdat een dergelyke uitgave een ongehoord grote post op zyn begroting bete kent", aldus 't college in de nota. „Het is in onze samenleving mede ten gevolge van de restanten van de burgerlyke cultuur niet gebruikelijk om, zoals byvoorbeeld in de bloeityd van Athene die kaartjes voor het theater aan minder vermogenden te vergoeden. Wanneer echter de schouwburg voor iedereen toeganke- ïyk moet zyn, kan men aan deze mogeiykheid niet zonder meer voor- by gaan. Het in artikel 1 van de al gemene bystandswet geformuleerde principe om iedereen naar persoon- lyke kosten van bestaan te steunen, verdient by nvoldoende waardering van het begrip cultuur in dit ver band wellicht een nadere bestude ring". Ook differentiatie in het prysbeleid voor culturele evenemen ten acht het college een vorm om minder vermogenden in de schouw burg te krygen. Over de aankleding van de schouwburg zeggen B. en W. voorts nog: „Het zou overwogen kunnen worden de bykomende ruimten in de schouwburg, ondermeer de foyer, ge zelliger te maken waardoor de sfeer van het gebouw aanzienlyk wordt veranderd. De schouwburg zou dan minder de indruk maken van een majestueuze tempel, maar meer pas sen in het leven van de gewone bur ger". zich soms af waarom de Engelse tekst houteriger is of lykt dan de (Amerikaanse. Ev emails in Neder land worden in deze show ook hier vrywel geen Jiddische woorden ge bruikt, om precies te zyn twee: .mazzeltof" en een ander woord, dat meteen wordt vertaald. De repetities lopen gesmeerd. Deze week komt de Amerikaanse spelleider van de show, Richard Altman, die ook de regie in Nederland en Israël Lex Goudsmit tijdens een van de repetities voor de rol van Tevje in Londen. Naast hem Hy Hazell, die de rol van Tevje's vrouw speelt. voerde, speciaal naar Londen om Goudsmit nog even onder zyn hoede te nemen. Lex popelt inmiddels om op te tre den. Op 18 augustus zal hy moe ten tonen wat hy als de Londense Tevje waard is. HILVERSUM iGPD) Van van-' daag tot en met zaterdag worden in het Sportpaleis in Antwerpen de we reldkampioenschappen wielrennen op de baan voor profs verreden. Aansliutend volgt op zondag 10 augustus het wereldkampioenschap j op de weg op het circuit van Zolder i De NOS-televisie zendt van de baankampioensohappen samengevat te reportages uit op: dinsdag 5 augustus van 21.46 tot 22.25 uur via Nederland 2; woensdag 6 augustus van 22.20 tot 23.00 uur via Nederland 1; vrijdag 8 augustus van 22.45 tot 23.15 uur via Nederland 1; zaterdag 9 augustus van 22.45 tot 23.15 uur via Nederland 1. De NOS-radio verzorgt reportages op de volgende tydstippen: dinsdag 5 augustus van 20.00 tol 20.05 uur en van 22.50 tot 23.00 uur in het KRO-programma van 1 Hilversum 1; woensdag 6 augustus van 20.00 tot j 20.05 uur en van 22.48 tot 22.55 i uur in het NOS-programma via j Hilversum 1; vrijdag 8 augustus van 22.20 tot 22.30 en van 23.45 tot 23.55 in het TROS-programma via Hil versum 1; zaterdag 9 augustus van plm. 15.30 tot 15.35 uur in het KRO- programma P.M. via Hilversum 1 en in NCRV's Sportshow tussen 17.02 en 18.00 uur via Hilversum 3 Van de strijd om het kampioen schap op de weg zendt de NOS-radio zondag 10 augustus reportages uit van 12.00 tot 12.10 uur en van 13.19 tot 13.24 uur in het AVRO-pro- gramma via Hilversum 2 en in her I NOS-programma „Langs de lyn" tussen 14.30 en 17.00 uur via Hil- versum 2. In de tweede aflevering i van „Langs de lyn". om 15.05 uur eveneens via Hilversum 2 is een na beschouwing te horen. De NOS-televisiereportage wordt van 15.30 tot 17.00 uur via Neder- I land 1 uitgezonden. Van 15.30 tot 15 50 uur wordt een samenvat- ting van de reeds afgelegde ronden gegeven, daarna wordt de reportage rechtstreeks voortgezet. Alle televi siereportages, in Antwerpen zowel als in Zolder, worden door Barend Barendse van commentaar voorzien 1 Verslaggever in de radio-uitzendin gen is Theo Koomen. NEDERLAND Dieven hebben zondagnacht ze- ven schilderyen, waaronder twee Pi- 1 casso's, gestolen uit het huis van een scoialistisch lid van het Britse 1 Hogerhuis, de miljonair Lord Sains- bury. De waarde van de schilderijen schat men op 86.000 gulden. De twee Picasso's zijn „Zitbtend naakt met krans" en „Vrouwenhoofd". Uit een kerk in Condino by Trento (Italië) hebben dieven twaalf waardevolle beelden van en gelen en heiligen, die uit de zestien de eeuw stammen, gestolen Volgens de parochiepriester moeten de die ven in de periode tussen de laatste zondagmis en de eerste kerkdienst op maandagmorgen him slag hebben geslagen. NEW YORK (AP) Elk nieuw Amerikaans televisieseizoen, dat in september begint, krijgt een etiket opgeplakt. Het vorig jaar werd gesproken van het dieper gaande drama, nu lijkt het een vriendelijk en lief seizoen te wor den. De reden is niet moeilijk te bevroeden. De televisie wordt namelyk van verschillende zyden aangevallen en niemand wil in opspraak komen. Het congres onderzoekt de praktyken van de grote maatschppyen, de fede rale communicatiecommissie houdt zich bezig met de verlenging van vergunningen voor kleinere stations. Ei- is kritiek op de programma's met seks en geweldpleging en er is grote bezorgdheid over het 'beoogde verbod van sigarettenreclame op de tv waar door 125 miljoen dollar of zes a tien procent van de totale inkomsten zouden verdwynen. De studio's in Hollywood die op vyf na alle 72 ontspannings-series voor de avond produceren plus de meeste films voor tv, werken op hoogspan ning. De tendens naai- voorzichtigheid is duidelyk merkbaar. „Sitation Come dy", een paar seizoenen terug nog een stiefkind, is nu erg in. Byna de helft van de nieuwe shows zyn pro gramma's van een half uur om te lachen. Vyf nieuwe variété en muzi kale shows voegen zich by de elf, die blyven. De zeven nieuwe dramatische series zyn van gemengd karakter, maar1 kenmerkend is, dat twee er van „me- I dische" shows zyn en een over artsen j gaat. ongeveer in de geest van dr. i Kildare en Ben Casey. Het zyn dia- ma's over leven en dood. maar zonder vechten en schieten. Er komen geen nieuwe wild west-series (zes bestaan de keren terug) en geen nieuwe oor logsverhalen. De produktiekosten worden wat hoger, nieuwe gezichten zullen zich op de beeldbuis vertonen, de acteurs maken zich zoals gewoonlijk zorgen over de concurrentie die hun pro- gromma's kunnen verwachten en producers en preschefs vertellen voor de zoveelste maal dat hun shows nieuw en anders zullen zyn. Het is lang stil geweest rond de zanger-filmster Elvis Presley. Met de komst van de Beatles in het begin van de jaren zestig keerde het publiek hem voor een groot deel de rug toe. ..The King" maakte nog wel wat films, maar zijn popzangerscarrière leek voor goed voorbij. Het tieneridool van roeleer heeft onlangs echter voor Vakantieprogramma voor de jeugd (NOS) Pluimpje (NOS) Journaal (NOS) Kenmerk, wekelykse informatierubriek over kerk en samenleving (CVK/IKOR/RKK) Cohen Kelly: Kleren maken de man, tv-feuille- ton (TROS) Journaal (NOS) Een zomer in Hirosjima. documentaire film (TROS) Heintje in Hamburg (TROS) Mr. Rose: Mr. Rose In het nauw, tv-feuiileton (TROS) 10.15 Journaal (NOS) NEDERLAND II 6.50 7.00 7.03 7.28 8.00 820 9.10 9.45 De hoofdfilm van gisteren be tekende voor my een stuk leugdsentiment. Myn favoriete oorlogsboek, kort na de oorlog, was „In zoeklicht en afweer- vuur," geschreven door Guy Gibson, de commandant van het squadron dat de Roerdam- men kapot bombardeerde: een van de grootste stunts in de Tweede Wereldoorlog. Ik heb (iet boek minstens twintig jaar geleden gelezen. Gibson schreef het tussen het oorlogsvliegen door, want weliswaar heeft hy het bombardement op die Roer- dammen overleefd, de oorlog zelf overleefde hy niet, hy keer de na een bombardement boven Duitsland niet terug. Veel van de details was ik in de loop van de Jaren vergeten, en al ky- kend naar de film vroeg ik me daarom af. of de scenarioschry- ver het allemaal niet te „lek ker" had gemaakt, zyn hond „Nigger," die bier te drinken krygt en de dag voor de vlucht naar de Möhnedam doodgere den wordt, waarna Gibson op dracht geeft hem om midder nacht te begraven als hy op weg is naar het Roergebied. Het eindeloze mislukken van de proeven met de stuiterende bom. De inspraak van de pilo ten, die voorstelden de bom- menrichter stygbeugels te ge ven en byvoorbeeld het idee van de schynwerpers om de hoogte te bepalen, dat Gibson gekregen zou hebben in het theater toen een danseres in het schynwerperlicht optrad. Ik heb er het boek nog eens op na geslagen, en jawel hoor, de werkeiykheid is nog altyd de beste (of misschien wel de slechtste) scenarioschryver! Gibson had een hond, Nigger genaamd, die kreeg bier te drinken, en werd inderdaad de dag voor hy opsteeg dood gere den, en hy gaf dat bevel hem om middernacht te begraven. Die stygbeugels klopten ook, de proefnemingen met de bom duurden zelfs nog langer dan we het in de film kregen voor geschoteld en dr. Wallis «niet oud en niet jong. een rustige, ernstige man met dikke brille- glazen, schryft Gibson) „danste en zwaaide met zyn armen in de lucht en haalde zyn zakdoek tevoorschyn en zwaaide daar toen mee," weet Gibson te mel den, toen de proef met de bom eindelyk lukte. Sterker nog, zelfs dat van die schynwerpers Pluimpje (NOS) Journaal (NOS) Wooblnda, tv-serie voor de jeugd, in kleur (NOS) Scala, informatief programma (NOS) Journaal (NOS) Dubbelspion, tv-film, in kleur (NOS) Ik vind dat. Interviews (NOS) Verbinding met. België, samenvattend verslag van de wereldkampioenschappen wielrennen op de baan voor profs in Antwerpen (NOS) Journaal (NOS) biykt half historisch te zyn. Het was weliswaar een idee van iemand van het - ministerie, maar toen Gibson het vertelde aan de anderen, zei een van hen: „Gisteren zaten Terry en ik in het cabaret in het Theatre Royal en toen een van die meis jes haar striptease danste, wa ren er twee schynwerpers op haar gericht. Toen bedacht ik, dat wy dat idee zouden kunnen gebruiken." Nu kan men dus zeggen dat Gibson al een goed scenario schryver was. maar uit zyn boek blykt toch wel dat hy tot het ras van de gelegenheids- schryvers behoorde, weliswaar donders goed wist hoe hy een spannend boek moest schrijven, maar zich daarby strikt aan de feiten hield. Omdat het nog oorlog was, hield hy zelfs din gen achter, byvoorbeeld het stuitereffect van de bommen, omdat hy dat biykbaar nog als een geheim beschouwde. Het is verrassend te ontdek ken, hoe authentiek juist die kleine dingen zyn waarvan Je denkt dat ze ter verfraaiing door de gewiekste scenario- schryvers zyn aangebracht om het verhaal „menseiyk" te ma ken. Ook die dingen maken deel uit van de harde realiteit, en die realiteit was niet alleen dat 56 RAF-vliegers niet van deze raid terugkeerden, en dat er door het breken van de dam 1294 mensen verdronken, onder wie 749 tewerkgestelden en ge vangenen. Maar ook werd de vliegbasis Fritzlar verwoest, de industrie-voorstad van Kassei liep onder water, de yzergiete- rijen van de Roer kwamen stil te liggen, 12 waterleidingbedrij ven kwamen droog te staan, 125 fabrieken werden verwoest, 300 hectare land werden on vruchtbaar. 25 bruggen ver dwenen en 21 bruggen werden beschadigd, en enige miljoenen Nederlanders tenslotte werden gisteren twee uur lang aange naam bezig gehouden. Dat was trouwens Gibsons bedoeling, want op de laatste bladzy van zyn boek schreef hy„Films en radio-programma's zouden deze en de toekomstige genera ties steeds moeten blyven her inneren aan wat er tussen 1936 en 1942 gebeurde." Aan televi sie dacht hy toen nog niet. En evenmin aan Korea en Vietnam, zullen we maar hopen. NS. VOOR DINSDAG 5 AUGUSTUS Hilversum 1, 402 m. KRO: 18.00 Stereo: Metropole Ork en zangsol.: amusementsmuz. 18.30 Nws. 18.41 Act. 19.00 Stereo: Luc Lutz 20 00 Verslag wereldkampioenschap wielrennen voor profs op de baan ln Antwerpen. 20.05 Stereo: Bel Canto: Operamuz. (opn.) 21.15 Triangel, hoor spel 21.50 Stereo: Mod. kamermuz. (gr 22.25 Overweging 22.30 Nws. 22.40 Me- deded. 22.45 Grammofoonmuz. 22.50 Verslag wereldkampioenschap wielren nen voor profs op de baan ln Antwer pen. 23.00 Horizonten: toeristisch ma gazine 23.30 Stereo: Lichte gram.muz. 23.55-24.00 Nws. Hilversum 2, 298 m. AVRO: 18.00 Nws. 18.11 Radiojourn. 18.25 Stereo: Promenade ork.: amuse- metnsmuz. 18.55 Paris vous parle 19.00 T.efpunt: discussierubriek voor actu ele zaken 19.30 Nws. 19.35 Vergeet 't maar gev. progr. 21.00 Pianorecital: klass. muz. 21.30 Hlering: Jeugdprogr. 22 05 Muze zonder make-upcabaret- progr. van Jonge artiesten 22.30 Nws. 22 40 Radiojourn. NOS 22.55 Muziek van deze eeuw (opn.) 23.55-24.00 Nws. VOOR WOENSDAG 6 AUGUSTUS Hilversum 1, 402 m. NCRV: 7.00 Nws. 17.10 Het levende woord 7.16 Op het eerste gehoor: lichte gram.muz. met nws. en act. tros: 8.00 Nws. 8.11 Als dat zou kunnen: ve >ekpl.progr. (8.30-8.32 Nws) 9.00 Gym- 7.00 Nws. en ochtendgymn. Act. 13.00 Raden maar NCRV: 14.00 Stereo: Radio kamerork. klass. en mod. muz. (opn. 14.40 Stereo: Om roep dubbel kwartet: klass. liederen. 15.00 In 't Zilver: progr. voor oudere luisteraars. 16.00 Nws. 16.02 Gev. va- kantleprogr. voor de jeugd. 17.00 Lich te gram.muz. voor de tieners. Hilversum 2, 298 m. VARA: 7.20 Soc. gram .muz. (7.30-7.35 Van de voorpag.j VPRO: 7.54 Deze dag lez. VARA: 8.00 Nws. en act. 8.20 Lichte grammuzlek (plm, 8.30 Van alle markten thuis). 9.00 Stereo; Uit eigen huis:opnamen van diverse VARA-orkesten en en sembles 9.40 Voor de Jeugd. 10.00 Lich te gram .muz. 10 .30 Voor de hulsvr. 1100 Nws. 11.02 RVU: Balletevene- nienten lez. door N. Slckkens de WaL 11.32 Stereo: klass. pianomuz. (gr.) 12.00 Stereo: Lakmè opera van Deli- bes (le acte gr.) 12.54 Voor het plat teland 13.00 Nws. 13.11 Act 13.25 Licht orgelspel. 13.45 Gesproken protret. 14.00 Hongaars Zigeuner Orkest (gr.) 14.20 Met de beer op stap, hoorsp. 15.00 Stereo; radio Kamerork. mod. en klass. muz. 15.40 Stereo: Or gelconcert mod. muziek. 16.00 Nws. 16.02 Sociëteit Zestig min. voor boven de zestig NOS: 17 02 Oude liedjes. VARA: 17.20 Voor de Jeugd. plm. 17.55 Meded. Hilversum 3. 240 m. en FM NCRV: 9.00 Nws. Zing, zing, zing. zing!: lichte vocale muziekjes ÏO.OO' Nws. 10.03 Mengelmuzenieuwe lang- naf,Ve^V°^ <Le hulsvr- 910 Heel toe- speelplaten met" kritisch comment^- valllg: De Toerist, klankbeeld 9.35 Wa- NOS 1100 Nws 1103 Muriï*iïS£n het eerst sinds dertien jaar »«r|op MST iS$ een concert gegeven en wel in J'"1'45 Act Meded. KRO: nws. 1603 Gimmick licht pTSmrai£? Las Vegas, waar hij de komende I SSJ&SSJTi &SSK vier weken zal optreden. b.v. land- en ^nlVT^o'Nw."^'- 1 £Ei800 T°PP°PP°"*y POP- encoun

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 5