moet iets gebeuren met de
keuring bij
aanstelling
Universiteit mede politieke
leerschool roor studenten
VERSTOPPING?
Kunst van vergelijken:
Leiden en Tilburg
Dokter Van i rk bedrijft medische politiek
11ÖCÉ korting
op Iglo Nasi en Bami.
Lekker. Kundig bereid en
diepgevroren.Bliift dus
lekker.Snel optafel. W1V\
Lekker. Lékker!
Ook nu „vakantie-
zitting" van de
Leidse kantonrechter
„Van uitkleden
en klopjesgedoe
afstappen"
Leidse inbrekers
bende voor
Haagse rechtbank
Aan het woord in
radio
documentaire
Leidse bromfietser
tegen vrachtwagen
Prof. Lammers over links en rechts op Academie
DINSDAG 29 JULI 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
(Door Hans Melkert)
LEIDEN/OEGSTGEEST „Medische politiek" noemt de in
de Nic. Maeslaan in Oegstgeest wonende bedrijfsarts G. R. van
Urk zijn artikel in ..Medisch Contact" over de aanstellings
keuringen, waarin hij stelt, dat het maar eens afgelopen moet
zijn met de willekeur en het „bedrog". Op maandagochtend
nog in weekendkledij: vakantieshirt en korte broek na de
zaterdag waarop zijn mening in de publiciteit kwam (ook in
het LD), zegt hij verwonderd te zijn over de aandacht, die aan
zijn artikel wordt geschonken. „Het is me niet onwelgevallig,
want in het binnenkort de griffie zegt september in de
rllJ Tweede Kamer te behandelen wetsontwerp tot wijziging van
de veiligheidswet ligt een kans de zaak aan te pakken", voegt
hij eraan toe.
Dokter Van Urk is bedrijfsarts vert en
voor een instelling met afdelingen in
verscheidene plaatsen, voornamelijk
m hetwesten van het land en ook in
Leiden. Daarom is een jaar gele
den zyn keuze voor woonplaats ge
vallen op Oegstgeest. Het bedrijf,
waarvoor hij werkzaam is, wil de
arts niet in de krant vermeld heb
ben, omdat hy niet weet of de leiding
het op prijs stelt in dit verband te
worden genoemd.
Sinds vijf jaar is de arts bij deze
instelling werkzaam na daarvóór al
enkele jaren in de bedrijfsgenees
kundige sector te hebben gewerkt.
Na zyn studie aan de vrije universi
teit in Amsterdam nam de thans 39-
jarige arts twee jaar waar in huis
artsenpraktijken nadat hij zijn plan
voor specialisme had opgegeven.
„Ik ben laat met mijn studie begon
nen, omdat ik als militair in Indië
ben geweest. Toen ik was afgestu
deerd, was ik dertig en vond ik, dat
er maar eens iets moest gebeuren.
Ik ben getrouwd en gaan werken"
Dikke boterham
De bedrijfsgeneeskunde boeit hem
maar hij ziet er problemen in. „Die
zijn twintig Jaar onder de tafel ge
veegd en ik heb ze er nu opgelegd.
Om de aandacht erop te vestigen,
heb ik een dikke boterham gesneden
en het duidelijk zwart-wit gesteld.
Ik hoop, dat deze pil discussie ople-
daarom ben ik benieuwd
naar het volgende nummer van
„Medisch Contact". Ik weet, dat art
sen het druk hebben en een zaak als
deze vraagt overdenking en zo. Toch
hoop ik op reactie waarna ik dan ge
nuanceerder op de zaak kan ingaan'.
Het komt steeds terug: „Er moet
iets gebeuren en met het oog op het
wetsontwerp dat leidt tot een groei
van de bedrijfsgeneeskunde, is de
tijd er ryp voor". Verder wacht de
heer Van Urk het even af. „Gaan de
betrokken vereniging of de arbeids
inspectie die het toezicht heeft, op
de zaak in?" En met het oog op de
publiciteit: „Laten parlementariërs
zich hieraan iets gelegen liggen. Ik
ben benieuwd of Gortzak of zo nu
zegt: „Hé, in verband met dat wets
ontwerp heeft die knaap uit Oegst
geest iets gezegd. „Even kijken
Dokter Van Urk vertelt, dat er
niet voor het eerst „verzet" is in de
kling van de bedrijfsgeneeskunde.
Na de bevrijding zette de reeds vóór
de oorlog op gang gekomen discus
sie zich voort of het zaak was de
aanstellingskeuring te zien in het
licht van het risico, dat het bedrijf
loopt met het aanstellen van perso
neel. De mening, dat het onjuist is
iemand met een lichte hartruis of
andere geringe organische afwijkin
gen af te keuren, vond ingang, hoe
wel het naar de mening van dokter
Van Urk nog voorkomt.
„Het komt zeker voor ik heb
ADVERTENTIE
éénoftweepersoonspak
dat met eigen ogen in keuringsrap
porten gezien als de arts een
aantal dingen constateert. Het is net
als met een vrouw, die een jurk
gaat kopen. Als geheel vindt ze de
jurk leuk. maar de kleur is net niet
die ze had gewenst, het kraagje is
net anders en het is er één met tail
le terwijl ze er één zonder taille had
gewild. Ze neemt de Jurk niet. De
arts constateert een hartruis, een
piepje. Hij is bang, dat de jubeltenen
met lopend werk weieens moeilijk
heden zouden kunnen veroorzaken.
En keurt af".
De om deze redenen afgekeurden
maken een klein percentage uit van
de jaarlijks tien- tot vijftienduizend
afkeuringen bij aanstellingskeuring.
Groter is naar de mening van de
heer Van Urk de groep, die om psy
chologische, conditionele of karakte
rologische redenen het „nee" krijgt.
„De bedrijfsgeneeskunde keurt in
navolging van Amerika en de wen
sen. die in EEG-verband leven, naar
het uitgangspunt „de juiste man op
de juiste pleats". Kijk, daar begint
het bedrog want de arts kan dat
niet. Dat er willekeurig wordt goed
en afgekeurd, blijkt direct uit de
percentages -'an verschillende art
sen bij dezelfde diensten. De één
keurt twee procent af. de ander elf.
Dat kan niet".
fiffÜSSSr'
zyn mening onderschrijft. De bejaar
de weduwe van een huisarts staat
volkomen achter hem. Verscheidene
malen werd een vrouw uit de prak
tijk van haar man afgekeurd voor
verpleegster. De huisarts heeft door
geduwd, omdat hij een andere me
ning was toegedaan. Tenslotte werd
het een goedkeuring en de verpleeg
ster is nu reeds vele jaren met suc
ces hoofd van een afdeling.
„Zo zie je maar. Als artsen op
grond van het feit, dat iemand mis
schien weieens moeilijkheden zou
kunnen veroorzaken, afkeuren, doen
zn aan bedrog, want ze weten het
niet. Ze kennen ook de omgeving
niet, waarin de man of vrouw komt
te werken. En ze benadelen bedrijf
èn sollicitant. Bedrijf, omdat labiele
persoonlijkheden lang niet altijd de
slechts ten zijn, integendeel vaak
knappe koppen, en sollicitant omdat
deze na alsmaar afgekeurd te zijn
in een pieterbedrijf terecht komt
zonder aanstellingskeuring, maar
geen plaats biedend aan de intellec
tuele capaciteiten. De man of vrouw
is daar niet op de juiste plaats en
waar blijf je dan tnet je uitgangs
punt?"
Zonnet jt
Dokter Van Urk vindt het onjuist
dat een arts naar gevoel een labiele
persoonlij kheid afkeurt. „Een groep
labielen zou schadelijk kunnen zijn,
maar men kan er zelfs niet naar
gissen hoe de labiele eenling zich in
het bedryf houdt. Ik heb ervaring,
dat labiele werknemers het zonnetje
kunnen worden in een bedrijf".
Naar aanleiding van de publicatie
heeft de arts een reactie gehad, die
Eén op 100
Dokter Van Urk raakt geëmotio
neerd: „Duizenden worden op deze
manier benadeeld en dat kan en
mag de zin niet zijn van de aanstel
lingskeuring. Vergeet niet, dat een
kwart van de afgekeurden behoort
tot deze categorie. Dat betekent één
op de honderd sollicitanten".
Wat is eraan te doen? Het staat
de keuringsarts die zelf uiteraard
niet keurt op de wijze, die hem be
angstigt en daarmee succes heeft,
niet helemaal voor ogen maar hij is
van mening, dat er centraal iets
Dokter Van Urk: „Er moet
iets gebeuren met de aanstel
lingskeuring."
(Foto LD/Holvast)
ringsarts zich kan vasthouden. Daar
bij moet een mogelijkheid voor be
roep worden geschapen, die er nu
niet is. „En de keuringsresultaten
moeten volgens één lijn en niet in
het wilde weg als thans worden
vastgelegd om te komen tot mate
riaal waarmee we over een aantal
jaren kunnen keuren naar de maat
staf „de juiste man op de juiste
plaats".
Dokter Van Urk laat in zijn
praktijkkamer op zolder van
zijn huis <de bedrijfsarts ont
vangt er geen patiënten) zijn
gesprekspartner even wachten,
omdat hij net een artikel van
een collega leest over de ma-
nier-waarop van de aanstellings
keuring. waarover hy in bij
gaand artikel zoveel zegt. Later
in het gesprek komt dit onder
werp ter sprake en dan blykt,
dat deze bedrijfsarts het niet
eens is met de manier waarop
het vaak gebeurt. „Het gebeurt
by gebrek aan directieven op de
oude pathologische manier van
de huisarts. Dat betekent, dat de
arts iets gaat doen. wat de
huisarts doet als een patient met
klachten komt, maar nu by ie-
moet komen, dat directieven stelt, mamj, die niets heeft. Het is ook
een handvat geelt waaraan de keu-
nu „uitkleden" anders ben je
niet by de dokter geweest en
klopje hier en klopje daar, plas
je doen en klaar. Ook daar moe
ten we eens over gaan denken",
vindt dokter Van Urk.
LEIDEN Mede door het
feit, dat een groot aantal ver-
keerszondaars ook gisteren
verstek liet gaan, had de zit
ting van gisteren van de Leid
se kantonrechter, mr. R. de
Bruyn, met als officier van
justitie mr. A. J. Dek, weder
om een vlot verloop.
Tot degenen, die wel ter zitting
verschenen, behoorde een 34-jarige
magazynbediende uit Voorschoten.
Hy moest zich verantwoorden voor
het feit. dat hy met zyn auto vanaf
de Stille Mare met een gezien de si
tuatie veel te hoge snelheid het
kruispunt van de Haarlemmerstraat
was opgereden en daardoor in botsing
kwam met een wielrydster.
Aan de hand van de in het proces
verbaal opgenomen getuigenverkla
ringen kwam de kantonrechter tot de
conclusie, dat verdachte met een der
mate hoge snelheid vernoemd kruis
punt was opgereden, dat de wielryd
ster volkomen „verrast" werd en niet
meer tydig kon stoppen.
Verdachte ontkende de feiten cate
gorisch. Hy reed. zo verklaarde hy.
absoluut niet hard en de schuld lag
geheel by de wielrydster. Zy kwam
zyns inzijns uit verboden richting en
bovendien te veel links van de weg.
Mede, omdat hiervan niets uit de
getuigenverklaringen bleek, hield de
officier zich aan de vastgelegde fei
ten, achtte hy verdachte derhalve
schuldig aan de botsing en eiste hy
een boete van f 50 subs 10 dagen.
„Ik ben onschuldig en betaal die
boete dus niet. Dan ga ik liever die
DEN HAAG/LEIDEN Een 22-
jarige barkeeper uit Leiden, moest
zich voor de Haagse rechtbank ver
antwoorden in verband met inbraken
en diefstallen- In zyn gezelschap be
vond zich ook een 24-jarige schilder
uit Voorburg, een 21-jarige glazen
wasser uit Leiden, een 20-jarige los-
werkman uit Leiden, een 23-jarige
opperman en diens 19-jarige broer,
beiden uit Leiderdorp.
Het waren diverse inbraken en
diefstallen, zoals op 8 februari in een
woning te Voorburg met f 640.- als
buit, op 25 januari een portemonnee
uit een woning, maar het voor
naamste was wel de poging tot in
braak in een juwelierswinkel in Lei
den, waar de glazenwasser eerder een
mislukte poging tot inbraak had ge
daan. Ook ditmaal liep het verkeerd
af. De glazenwasser meende een me
thode te hebben ontdekt, waardoor
hy de alarminstallatie buiten werking
kon stellen. Daartoe nam hy met be
hulp van een schroevedraaier de
houten raamlatten voor de etalage-
ramen weg, doch toen zyn schroeve
draaier uitschoot, zette dat de alarm
installatie in werking. „Ik schrok me
dood", verklaarde één van de drie
verdachten die by deze affaire op de
uitkyk stonden.
In totaal hadden verdachten, soms
in combinatie. 12 inbraken gepleegd.
De rechtbank heeft uitspraak ge
daan en de barkeeper veroordeeld tot
tien maanden gevangenisstraf, de
classificeerder en de glazenwasser
ieder tot vier maanden gevangenis
straf, de beide broers uit Leiderdorp
ieder tot f 100,- boete en een maand
gevangenisstaf voorwa&rdelyk.
ADVERTENTIE
Je kimt Leiden natuurlyk verge-
lyken met elke willekeurige Ameri
kaanse stad van gelyk inwoneraan
tal: zeg Ithaca, Ohio, een stad be
staande uit een groot parkeerterrein
met grote warenhuizen, met veel
auto's, veel lelijkheid en zonder cul
tuur.
Of met een willekeurige Russische
stad van 100.000 inwoners: daar
vind je noch auto's noch cultuur.
Wat in Tilburg, een uit zyn krach
ten gegroeid 19de eeuws textieldorp
te vinden is dat met Leiden verge
leken kan worden afgezien dan
het inwonertaantal laat ik lie
ver in het midden.
Verslaggever Hans van Mierlo van
het Leidsch Dagblad schryft over
een oude binnenstad. By myn be
zoeken aan Tilburg heb ik wél een
depressieve brei van vorige eeuwse
huisjes gezien, maar een stad. laat
staan ,„een oude binnenstad", heb
ik nooit opgemerkt. Ook de Tilbur-
genaars 'leken me niet precies de
zelfde mensen als de Leidenaars
en dat is geen wonder: niet alleen
komt de cultuur van de inwoners
in het aanzicht van een stad naar
voren, ook het aspect van een stad
en het woonklimaat selecteren van
hun kant een bepaald soort bewo
ners. Tilburg moet nog een stad ma
ken, Leiden moet wat van een stad
maken. Wie vergelyken wil doet er
beter aan steden te vinden, die ver-
gelykbaar zyn: Haarlem by voor
beeld. of dichterby nog Delft dat
als studentenstad en qua grootte nog
eerder in aanmerking komt. Veel
problemen waar Leiden mee sukkelt
of worstelt zyn door Delft inder
daad „voorbeeldig" opgelost. Goede
voorbeelden ter vergelyking hoeft
men niet ver te zoeken!
Ir. W. Kuyper.
Wist u dot daar hele kleine pilletjes tegen |Jf\| Iftll AY
bestaan? Nourypharma in Oss maakt ze: PIUUHII-MA
10 dagen zitten", aldus verdachtes
reactie. De kantonrechter maakte er
f 40 subs 8 dagen van.
Voorrang
Een 62-jarige winkelier uit Leiden
was het ook al absoluut oneens met
de hem ten laste gelegde schuld. Hy
stond terecht, omdat hy met zyn
auto op het voorrangskruispunt Hoge
RyndykMeerburgkade geen voor
rang had verleend aan een van
rechts komende en de Meerburgkade
opdraaiende auto.
..Niet ik maar de bestuurder van
die andere auto is de schuldige. Ik
stond voor de stopstreep stil maar hij
nam de bocht zo klein, dat hy wel
tegen myn auto moest opbotsen", al
dus luidde het resumé van verdach
tes verdediging.
Waarop de kantonrechter na raad
pleging van het proces-verbaal kon
repliceren: „U stopte wel voor de
stopstreep maar een flink stuk op het
linkerweggedeelte waardoor u voor
die andere automobilist de vrye door
gang versperde".
„Er was voor hem nog ruimte ge
noeg over", vond verdachte- Gezien
de situatieschets was dit, aldus de
kantonrechter, niet het geval.
De officier achtte afdoende bewe
zen, dat verdachte de situatie foutief
had beoordeeld en eiste een boete
van f 50 subs 10 dagen.
Nadat verdachte uiterste clementie
had bepleit, liet de kantonrechter
het bij een boete van f 35.- subs 7
dagen.
Rijbewijs
Doordat een 40-jarige wmkelchef
uit Leiden met zyn auto betrokken
werd by een aanrijding overigens
buiten zyn schuld kwam aan het
licht, dat hy geen geldig rijbewys
bezat. De geldigheidsduur was name
lijk al enige tyd verstreken.
..Het was my destyds ontgaan, dat
m'n rybewys verlopen was. Toen de
aanryding plaatsvond, had ik reeds
een aanvraag voor verlenging ervan
ingezonden en nauwelyks één week
later kreeg ik het inderdaad thuis
bezorgd", aldus verdachtes verklaring
ter zitting. Hy toonde de kantonrech
ter het ditmaal wel geldige rybewys.
Een en ander stemde de officier
zeer mild. Hy eiste slechts f 10 subs
2 dagen. .Jk dacht, dat ik wel vry-
spraak zou krijgen", reageerde ver
dachte prompt. ..Dan heeft u ver
keerd gedacht. U was nu eenmaal in
overtreding en dus kan er geen vry-
spraak voor u inzitten", zo diende
de kantonrechter in zyn vonniswy-
zing verdachte van repliek. Het von
nis luidde conform de eis.
HILVERSUM/LEIDEN De NCRV
gaat in een serie van drie radio-do
cumentaires (uit te zenden op de
maandagavonden 4, 11 en 18 augus
tus) aandacht besteden aan de vrij
making, het ontstaan van de Geref.
kerken vrijgemaakt, in 1944 veroor
zaakt door een conflict in de Geref.
kerken. In de documentaires komt
o.a. aan het woord de Leidse arts
dr. P. J asperse
SASSENHEIM LEIDEN Op de
Rusthoflaan in Sassenheim reed een
bromfietser uit Leiden tegen een ge
parkeerd staande vrachtauto. De
vrachtwagen was verlicht.
De Leidenaar kwam te vallen en
liep een hersenschudding op. Zyn
bromfiets werd ernstig beschadigd.
Hij is overgebracht naai' het St. Eli-
sabethziekenhuis in Leiden.
LEIDEN In het aprilnummer
van „Universiteit en Hogeschool"
heeft prof. dr. C J. Lammers, hoog
leraar in de sociologie van de orga
nisatie aan de Leidse Universiteit,
het eerste deel van een artikel, geti
teld „Is de universiteit een politieke
leerschool?" gepubliceerd.
Daarin kwam prof. Lammers ten
aanzien van het verband tussen
studierichting en politieke oriëntatie
onder meer tot de conclusie dat. als
cr al een scheidslyn valt te trekken
tussen faculteiten met een .linkse" en
faculteiten met een meer „rechtse"
signatuur, deze dan niet loopt tussen
sociale wetensohappen en „de rest"
maar veeleer tussen de typische be
roepsopleidingen (voor ingenieur,
econoom, arts of jurist) en die stu
dierichtingen, waarin het accent
meer ligt op zuiver-wetenschappelyk
onderzoek of op de kritische analyse
van mens en maatschappij (godge
leerdheid, wiskunde en natuurweten
schappen, letteren, sociale weten
schappen. wysbegeerte).
In het tweede deel van prof. Lam
mers' artikel, dat in het dezer dagen
verschenen juninummer van „Uni
versiteit en Hogeschool" is opgeno
men, wordt allereerst aandacht be
steed aan de activiteit en de belang
stelling voor de studentenpolitiek in
verband met de studierichting. Prof
Lammers concludeert dat op de NSA-
georiënteerde studenten meer func
ties vervullen in studentenbelangen-
behartigingsorganisaties naarmate
bet politieke klimaat van him facul
teit .rechtser" is. Voor op de SVB-
georiënteerde studenten geldt: hoe
„linkser" het politieke klimaat van
hun faculteit, hoe meer zy functies
vervullen in organisaties die de stu
dentenbelangen behartigen.
Op bovengenoemde twee regels
noemt prof. Lammers twee uitzonde
ringen, die erop wyzen dat ook de
aard van het vak hierbij een rol
speelt: (a) studenten in de sociale
wetenschappen zyn over gehele linie
(ook als zy een NSA-oriëntatie heb
ben) nogal actief en (b> studenten
In de wiskunde en natuurwetenschap
pen zyn over de gehele linie (ook als
zij een SVB-oriëntatie hebben) nog
al in-actief.
Progressiever
Het onderzoek naar de ontwikke
ling van de politieke gezindheid der
studenten in de loop van hun studie
heeft prof. Lammers grond gegeven
voor de veronderstelling, dat studen
ten in hun derde en vooral in hun
vijfde of zesde Jaar zich het meest
distantiëren maar links) van de po
litieke zienswyze van hun vader; er
zyn aanwyzingen. dat de studenten
daarna, tegen de tyd van afstuderen,
weer wat „rechtser" worden. Dit
geldt ongeacht de „linkse" of „recht
se' signatuur van de faculteit waarin
de student studeert. Er zijn dus be
paald géén aanwyzingen dat studen
ten in „rechtse" faculteiten met het
toenemen hunner studiejaren hoe
langer hoe rechtser en in „linkse"
faculteiten boe langer hoe linkser
worden. Voorts valt op dat studen
ten in alle jaren en zowel in „recht
se" als in „linkse" faculteiten gemid
deld qua pariyvoorkeur een progres
siever standpunt inemen dan hun va
ders.
De eindconclusie van prof. Lam
mers is, dat de universiteit voor een
groot deel dei studenten in zekere
zir als politieke leerschool kan wor
den aangemerkt, zy het dat deze po
litieke leerschool het gros der studen
ten meer een „vervolg"- dan een
„omscholingscursus" biedt
Aan het slot van zyn artikel geeft
prof- Lammers, vanuit zyn positie
als lid van het wetenschappelyk
korps met een eigen opinie, als zyn
mening dat de universiteit in ieder
geval een bezinningscentrum dient
te zyn, waar docenten en studenten
zich te zamen beraden over de maat-
schappelyke achtergronden en impli
caties van hun wetenschapsbeoefe
ning. Voorts behoort zyn inziens de
universiteit ook te zijn een politiek
vormingscentrum in die zin dat daar
alle gelegenheid geboden wordt aan
studenten, docenten en staf om zich
zelf en om elkaar in alle vryheid en
openheid politiek op te voeden, zon
der dat de universiteit zich als zo
danig identificeert met een of ande
re politieke ideologie.
