indhovens warenhuis
ast op de kinderen
ebrek aan
venservaring
lorzaak slechte
-tudie-
£1
Unieke samenwerking
moeder en dochter
m|
RH
vü/ö©K)K)©li
Elly geeft
balletles,
moeder de
kostuums
mm
Soepele stof voor
en voor haar
liem
e| aderen spelen terwijl moeder winkelt
r^j IDAO 12 JTJLI 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
balletpedagoge EUy Pijpers
en mevrouw J. Pijpers-Verhoek:
unieke samenwerking van een
dochter die balletlessen geeft, en
een moeder die honderden kos-
tuums voor de uitvoeringen
maakt
3 w U even wennen als moeder weg is, maar een vriendelijke
Ier weet de kinderen snel op hun gemak te stellen. Vaak kun-
ie moeders de kinderen na afloop moeilijk mee naar huis
J l
erna
inl.
q en r
Leidt'.
'i k
.toe
uur)
p! Vw
automatisering maakt het onze kleuters moeilijk. Zo
ii'em ilijk zelfs, dat zij zich van allerlei werkzaamheden, die
paar jaar geleden nog vanzelfsprekend waren, geen voor
re» ing meer kunnen maken. Steeds meer woorden verliezen
■n£ hen hun betekenis en omdat zij van jongs af aan van
6. u lei vervoersmiddelen gebruik maken, kunnen zij geen af
ro i ien meer schatten. Getallen zeggen hen evenmin nog iets.
en raken In onze maatschap
pij t logische aanknopingspunten
Lelfe en zo komt het", aldus de Maas-
t/m I* zenuwarts dr. Mesker
»ker 15 procent van de kleu-
ti
Ingen ontwikkelingsstoornissen
5»' fctoderd'
8r?de OU(lers steekt hij echter
ikinf onder het hart. De slech-
ar. Br estaties van hun kinderen op
b j berusten volgens hem niet op
tekortkomingen, maai
handigheid en gebrek aan er
7 mÏ Klnderen krijgen vooral in
wte steden veel te weinig kans
inde a Wi te ontplooien. Snelheid maakt
ul^ ta onmogelijk om iets te zien.
JjS 1 uitgesloten om iets te betas-
050 c. a lawaai maakt het onmogelijk
Iets te luisteren,
evr.
r°«f oud rs en onderwijzers
voor aanschouwelijk onder
doden nemen, dan zouden vol-
dr, Mesker heel wat slechte
tyen tot dé bollebozen van hun
w gaan behoren. De 64-jarige
^Bri^chtse zen warts komt tot de
ur- 1 dclusie in zijn proefschrift „De
"'like hand" waarop hij vorige
"an laan de katholieke universiteit
ter NUmegen promoveerde.
dissertatie bindt dr. Mes-
,ie strijd tegen de televisie aan
die, naar zijn inening, een ver-
j8ni l"1 1)6610 van de maatschappij
W Voor de tv. zijn alleen onge-
tagen interessant en zo groeit
doder dat de volwassenen zich
realiseren, een generatie op. die
denkt dat alleen kamelen melk ge
ven. het rivierwater uit de kraan
komt en er vroeger molens werden
gebouwd om er een restaurant van
te maken.
Ouders zouden er, aldus de zenuw
arts. verbaasd van staan als ze wis
ten hoeveel misverstanden er by hun
kinderen bestaan. Wanneer die niet
tydig uit de weg worden geruimd sta
pelen ze zich zo hoog op, dat het kind
op school niet meer mee kan ko
men. Heel vaak trekt men dan vol
komen ten onrechte, aldus dr. Mes
ker. de conclusie dat het kind niet in
telligent genoeg is. Er is volgens
hem maar één methode om kinde
ren met ontwikkelingsstoornissen o-
ver hun moeilijkheden heen te hel
pen: de ouders moeten van achter
hun televisietoestellen vandaan ko
men en er met hun kleuters op
uit trekken om hen zo veel mogeiyk
werkplaatsen en boerderijen te la
ten zien.
Door ze vertrouwd te maken met
handelingen, die anders door volau
tomatische machines en kant en
klaar maaltijden verborgen zouden
blijven, gaan kinderen vanzelf lo
gisch denken. Dat logische denken
kan men ook bij hen ontwikkeien,
door ze te laten knikkeren, kneden,
vleehten, knippen en vouwen. Kort
om door alle gezelschapsspelletjes
weer in ere te herstellen waarmee
de jeugd zich voor de komst van de
t.v. vermaakte.
(Van onze correspondente)
EINDHOVEN (GPD) Winkelen met kleine kinderen is
echt geen pleziertje. Er mogen in warenhuizen dan nog zoveel
grappige dingen te koop zijn, peuters raken er niet van onder de
indruk. Wanneer vaders en moeders even bij de doe-het-zelf-
afdeling of de jurken blijven kijken, vervelen hun kinderen
zich, worden hangerig er. c1 vingen hun ouders om sneller te
beslissen, dan zij zouden willen.
Nederlands nieuwste warenhuis, de Bijenkorf in Eindhoven, voelt
niets voor klanten, die later spijt van hun aankopen krijgen en
richtte daarom een crèche in, waar kleuters onder toezicht van een
leidster desnoods de hele dag kunnen spelen. Dat alles voor een
klein bedrag, dat geheel ten goede komt aan de Bisschop Bekkers-
Stichting en het Nederlands Jeugd Rode Kruis.
De creche in Eindhoven is een ex
periment en verschilt in opzet to
taal van de kinderbewaarplaatsen,
die sommige winkelbedrijven er
vlak na de oorlog op na hielden. In
deze ruimte probeert, men nl. niet
de schoolklas, maar de huiskamer te
Imiteren. Geen banken dus,
maar wel een gezellig zitje, een
kleutertrap en drie speelholen,
waarin het zo knus is, dat de kin
deren er vaak niet meer uit willen
als hun ouders ze komen halen. Om
het besloten karakter zo veel moge
lijk te handhaven kunnen er in de
creche niet meer dan twaalf kleu
ters tegeiyk terecht.
Creches met een huiselijk karak
ter, die onder leiding van gediplo
meerde kleuterleidsters staan, be
staan al lang in Franse. Duitse, En
gelse en Zweedse warenhuizen,
maar deze service voor de kinderen
van klanten is in Nederland nog
vrijwel onbekend. Alleen de Rotter
damse Byenkorf beschikt in de
Sinterklaastyd over een kleuterbe
waarplaats In deze nieuwe stijl.
Door de inrichting van de perma
nent geopende creche in Eindhoven
probeert de directie van het waren
huisconcern er nu achter te komen
of het experiment ook in haar fi
liaal in Amsterdam. Den Haag en
Rotterdam een succes zou kunnen
worden.
Oma's lastig
Kleuterleidster Angèle Straver,
een hippe Brabantse madonna, die
dageiyks de zorg over zo'n zeventig
peuters van Eindhovense klanten
heeft, hoeft over gebrek aan be
langstelling niet te klagen. Net drie
maanden na de opening van het
nieuwe warenhuis komt ze op
woensdag en zaterdag dikwijls
plaats tekort.
Toen ze het vorige jaar van de
kweekschool kwam en ontdekte dat
er door het enorme aanbod weinig
emplooi voor gediplomeerde kleuter
leidsters bestaat, bedacht ze zelf dat
een warenhuis in een forse behoef
te zou kunnen voorzien wanneer het
(ADVERTENTIE)
DAMESMODE
in exclusief jonge stijl...
BREESTRAAT K)8°.II2 LEIDEN
een creche voor de kinderen van
klanten zou beginnen. Ze stelde het
voor aan de Eindhovense Byenkorf-
directie en men was direct enthou
siast. De creche kwam er en werd
naar het voorbeeld van Europa's
meest progressieve kinderbewaar
plaats in het Züricher Globus wa
renhuis in het souterain Ingericht.
Ondergebracht in een ruimte vlak
naast de hondentrimsalon, ook al
een exclusief nieuwtje van de Eind
hovense Byenkorf. Overigens heeft
de trimster met de fikkies en bel-
lo's van de klanten meer te verdu
ren, dan de kleuterleidsters met de
peuters, die meestal wat bedrem
meld binnenkomen.
„Kinderen zyn maar zelden las
tig" vindt de 21-jarige Angèle „Het
ligt er helemaal aan hoe Je ze aan
pakt.
De meeste moeiiykheden heb ik
niet met de kleuters, maar met hun
oma's, die om de vyf minuten even
terug komen om meer snoep
te brengen. Ze schynen niet te be
grijpen dat er daardoor steeds dra
ma's met kinderen die niets krijgen
ontstaan". Behalve de snoepbren-
gende oma's zyn er ook moeders, die
als ze hun kind brengen, eerst een
half uur lang instructies geven over
wat allemaal wel en wat niet mag"
j niet mag".
Kleuterleidsters
i Kinderen, die terwyi hun ouders ln
het warenhuis winkelden, zich kos-
telyk amuseerden met, poppen,
I autootjes, ballonnen, spelletjes, krijt
of klei. komen meestal terug en
worden vaste klanten. Een bewys.
I aldus Angèle, dat er gewoon behoef
te aan kindercrèches in warenhui-
jzen is. Vooral jonge moeders hebben
I er behoefte aan om op hun gemak
j in de stad te winkelen en hun va-
kantleboodschappen te doen zonder
jengelende peuters. Men zou ze al-
I lemaal kunnen helpen als men de
kleuterleidsters zou inschakelen, die
op het ogenblik door de verzadiging
van de arbeidsmarkt overbodig zyn.
De Byenkorf-directies in Amster
dam, Rotterdam en Den Haag dur
ven echter nog niet zo gauw die stap
te wagen omdat men van de Eind
hovense creche eerst de resultaten
over een langere termyn wil zien.
Vondelingen
Tien Jaar geleden kwam dr. Mes
ker als zenuwarts in aanraking met
de leermoeliykheden van voogdijkin
deren. Toen hy zyn patiëntjes testte
kwam hy er achter dat ze psychisch
niet zo uit het veld waren geslagen
als men verwachtte, maar dat hun
problemen eigeniyk veel meer voort
vloeiden uit het feit da/t zy niet wis
ten wat ze met hun handen moesten
doen.
Koren was voor hen een abstract
begrip en zelfs kinderen, die drie
keer ln de eerste klas van de lage
re school waren biyven zitten, kon
den niet uit of in een bus of trein
stappen omdat ze niet wisten wat
voor of achter was.
In samenwerking met de Maas
trichtse beeldende kunstenares me
vrouw J. W .M. Hofhuizen-Hage-
meyer ontwikkelde dr. Mesker een
in medische-pedagogische klingen
nogal revolutionaire behandelingsme
thode op basis van het aanschouwe-
lyk onderwys. Een therapie die hy
toepast in byzyn van de ouders. Hy-
zelf is er van overtuigd dat kinderen,
die door een totaal gebrek aan le
venservaring niet schoolryp zyn en
daarom in iedere klas stranden, in
de meeste gevallen onmiddeliyk en
vaak met zeer veel succes kunnen
worden geholpen, door hen zo veel
mogeiyk dingen te laten zien en hen
daardoor wegwys ln onze maat-
schappy te maken. Omdat voorko
men nog altyd beter dan genezen is.
roept dr. Mesker in zyn opmerkehj-
ke proefschrift de ouders van alle
kleuters op om zich voor het uitleg
gen van allerlei zaken meer tyd te
gunnen. Bovendien zou het kleuter-
onderwys naar zyn mening zodanig
moeten worden gereorganiseerd, dat
leidsters veel meer de gelegenheid
krygen om er met de aan hen toe
vertrouwde kinderen op uit te trek
ken.
j By Vroom en Dreesmann NV. waar
vroeger een kinderbewaarplaats
in de oudere vorm bestond, zag men
af van de plannen om nu een kin
dercrèche nieuwe styi te beginnen
en omdat men bang is dat sommige
ouders, die van hun kinderen af
willen, ze by hen zullen brengen om
ze nooit meer af te halen. Het wa
renhuis zou dan juridisch aanspra-
kelyk voor de verdere verzorging
van kinderen zyn en daar voelt het
weinig voor. Men zou overigens dat
gevaar kunnen vermyden door van
alle ouders, die hun kinderen komen
brengen, te verlangen dat zij een
identiteitsbewys, laten zien.
Balletpedagoge Elly Pypers eet
's avonds om zes uur haastig een
boterhammetje in de hal van haar
balletschool. Leerlingetjes in rode,
blauwe en zwarte turn pakjes
hebben zich zojuist met veel gedruis
verkleed en zijn naar huis verdwe
nen, een groep oudere meisjes
draaft alweer de steile trap naar de
studio op. Hun maillots knisperen
en ritselen. „Ze dragen er tydens de
training plastic onder om te verma
geren" zegt Elly Pypers lachend.
Een kwartier later staat ze, haar
tengere versohyning één brok con
centratie en spanning, weer les te
geven. Terwyl op de bovenver
dieping pianomuziek en het gerof
fel van tien, twaalf paar voe
ten weerklinkt neemt haar moeder
het gesprek over. Want op „De bal
letschool van Pypers", sinds zes jaar
gevestigd achter een smalle poort
aan de Raam in een van de oudste
gedeelten van Gouda, is sprake van
een unieke samenwerking tus
sen moeder en dochter Pypers.
Zolder vol kostuums
Terwyl Elly Pypers (ex-ballerina
van het Scapinoballet) vier dagen
per week les geeft aan enkele hon
derden leerlingen, ontwerpt en
maakt haar moeder de komplete
„aankleding" voor de uitvoeringen
die de school eens per vierentwintig
maanden geeft. Mevrouw J. Pypers-
I Verhoek leeft gedurende acht a ne-
l gen maanden vóór zo'n uitvoering
j permanent in een kleurige fantasie
wereld van kabouters en elfjes, har-
lekynen en dierfiguurtjes. Een paar
honderd kostuums moetan in die
maanden uit handen komen; het
lykt niet overdreven om van een gi-
gantlsch karwei te spreken.
Een karwei dat tot nu toe toch
I altyd binnen de vastgestelde tyd
rond is. „Maar ik zit er wel tot de
laatste nacht aan te werken", be
kent mevrouw Pypers. „En ik werk
ook onder geweldige spanning. De
inspiratie? Ik laat m'n fantasie
maar werken. Nou ja, ik kyk wel
eens in een blaadje om een idee te
vinden, ik heb ook wel eens een
I soort carnavalspatroontje besteld.
I Je moet vindingrijk en praktisch
zyn. Zelf ontdekken hoe je bepaal
de onhandelbare materialen han
teerbaar kunt maken".
Over het naaiwerk: „Ik heb vroe
ger altyd zelf myn kleren gemaakt.
Dat was bittere financiële noodzaak
voor me. De eerste jurk die ik maak
te lukte meteen, zonder patroon".
Haar activiteiten op dit terrein
voor de balletschool hebben tydens
de afgelopen Jaren een zolder vol
kostuums opgeleverd. Schaatsjurk-
jes, boerenkleding en Spaanse dans-
kostuums, lange tutu's voor het
klassieke ballet, matrozenpakjes,
korte gele tutu'tjes voor de „zon-
nenstraaltjes" in een bepaalde scè
ne. In de produkten van haar fan
tasie en haar rappe handen heb
ben de leerlingen over de planken
gedanst als bosnimfen en haasjes,
als kleine Tirolers met leren broek
jes en als arrepaardjes met tuigjes
en bellen.
Ukjes
Als in een cursusjaar een uitvoe
ring wordt gegeven, begint mevrouw
Pypers meteen na de grote vakan
tie te werken; tussen september en
april moet alles uitgekiend en ge
maakt worden. „Een voor een neem
ik alle medewerkenden de maat. Er
zyn er geen twee geiyk. Er zyn gro
ten en kleintjes by, sprieten en dik
kerdjes. Soms een klas met
een heleboel ukjes, dan weer een
groep met veel grote leerlingen. Het
lukt maar zelden om bepaalde kos
tuums voor een tweede keer te ge
bruiken. 't Moet Immers allemaal
perfect passen".
Tussen twee lesuren vertelt Elly
Pypers hoe ze het programma voor
zo'n uitvoering in elkaar zet. „Voor
't kleine grut altyd een leuk ver
haaltje. Ik verzin iets dat in een
bos speelt met kabouters en elfjes,
of een winkel met poppen die alle
maal gaan dansen. In figuren als
Sneeuwwitje en de dwergen zit na
tuurlijk altyd een heel ver
haal. Verder iets klassieks en iets
vroiyks, wat volksdansen en wat
jazz. Een zo veelzydlg mogelijk pro
gramma".
Carrière
Voor Elly Pypers ls de oprichting
van een eigen balletvakschool een
hoogtepunt geweest in een carrière,
die niet helemaal langs de traditio
nele lynen ls verlopen. Pas op haar
zestiende jaar begon ze aan ballet
„Ze was altyd wel steengoed op
gym", merkt haar moeder op.
„Trouwens, de Pypers zyn turn-
keien".
EUy Pypers. „Ik had destijds zelf
niet verwacht, dat het nog iets zou
worden. Maar ik werd toen ik zes
tien was, zó gegrepen door een
schoolvoorstelling van ballet dat ik
meteen dacht: dit zou il: elke avond
wel willen doen".
Het werd les nemen by Peter Leo-
neff ln Den Haag. met in het begin
een halve kantoorbaan er by. Les
geven op baUetscholen in Bergen op
Zoom en op een eigen schooltje in
Boskoop, dansen by Scapino met
jarenlang toemees door Europa en
Amerika en tenslotte het diploma
danspedagogie. In september is het
zes jaar geleden dat ze haar eigen
school ln Gouda opende.
Daar worden Elly Pypers en haar
moeder (die tevens administratrice
van de school is) vrywel dagelijks
geconfronteerd met de „overweldi
gende belangstelling" die tegen
woordig alom bestaat voor het bal
let en de ritmische gymnastiek. Hun
jongste leeftydsgroep is vyf
jaar. „Dat ls de beste leeftyd om te
beginnen Als ze nog jonger begin
nen wordt het meestal een fiasco.
Dan zyn ze nog te dromerig, staan
voor de spiegel te draaien en aan
hun kleertjes te frunniken Die
jongste klassen zyn het zwaarst. Je
moet hun aandacht gevangen hou
den en toch niet te streng zyn, ze
spelenderwijs leren dansen. „En," zegt
Elly Pypers. „we hebben enorm veel
belangstelling voor de jazz-lessen.
Van meisjes maar ook wel van jon
gens rondom de achttien Jaar. Ze
zien jazz-ballet op de tv, op uitvoe
ringen en het spreekt ze geweldig
In Frankfort aan de Main
kon men een eerste blik op de
mode van 1970 werpen: op de 21e
Internationale Textielbeurs „ln-
terstoff" toonden 496 wevers, be
werkers en drukkers uit 17 lan
den hun tot nu toe streng geheim
gehouden nieuwe scheppingen
van zijde, wol en synthetics. Soe
pele stoffen in zachte kleuren
met dessins, die aan Chinees
schilderwerk op porcelein doen
denken, zullen de komende lente
en zomer domineren. De gebreide
mode zal nieuwe triomfen vieren.
In 160 collecties zag men slechts
jersey in alle denkbare variaties.
Met de door hem gecreëerde Ge-
zinslook" dezelfde kleding voor
ouders en kinderen (links), ma
teriaal jersey uit het Duitse stad
ie Raunheim gaf de Franse
couturier Jacques Esterel een heel
bijzondere noot aan de grootste
stoffenmarkt ter wereld. Enige
exposanten decoreerden origineel
hun stand en presenteerden hun
creaties aan het levende object.
