eids
korte
poorter leerde
tijd lezen
kind
in
Ruim 2500 Leidenaars
verstoken van telefoon
Promotie
alleen
in rok?
Martini Rossi wordt
te goedkoop verkocht
Wie zei er ook weer
dat alle verpakte broodjes
hetzelfde waren?
Leidse Wolspinnerij:
20 procent dividend
Volmaakste soort van deeze schoolclasse
Het kind
GOUDEN
VERLOVINGSRINGEN
JUWELIER v. d. WATER
Prijzenslag in Leiden
Alles bijeen tol
uw gerief
Korevaargarage N.V.
Marktactie voor
Lutherse soos
King Gom ..."t enige dat u weggooit, is de verpakking
PIERROT
Provadva?-
Leiden begint
met Cu by
Middenstands
examen
4 ju:
ltUDAG 4 JULI 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
eum
uur i
,da^IDEN In Paedagogische Studiën richt het oud-hoofd
de Leidse Kernstraatschool, de heer D. Janssen, de schijn-
i"uufPer op een ouc|-collega van hem, die behoorde tot het drie-
'aschap, dat op 1 maart 1796 bij de Nationale Vergadering
•mee „Proeven van een ontwerp van nationaal onderwijs" in-
ade, hetgeen enkele jaren later resulteerde in een uitgave
r'vcj Maatschappij tot 't Nut van 't Algemeen, getiteld „Alge-
tlva,ne denkbeelden over het Nationaal Onderwijs".
ilaair1 was in 6611 ^d dat de Nati0"
jk c Vergadering de scheiding tussen
eva? en Staat had uitgesproken,
rdoor de school los van de kerk
SL.
geen hij vooraf geeft: maar ten aan
zien der letteroefening is dit niets
dan vooroordeel".
lues Schneither.
jrst)t de biografie, die de heer Jans
van zijn collega uit de achttiende
y geeft, blijkt o.m. dat het leven
;elie- Schneither nauw verweven was
naBdat van de Sleutelstad, in welke
troeente hy doorging voor een ge-
emeh burger, die als Leids poorter
belangrijke plaats in de Leidse
genschap heeft ingenomen.
i was deze Jean Jacques Schnei-
Sp?
np 28 juli 1758 werd hij in Neun-
i in Zwitserland geboren. Zijn
&aven hem de namen Hans
4>b. In 1796 brandde de kerk af,
- Drin alle familiepapieren werden
aard. zodat er van die levenspe-
>ag e ook in Zwitserland niets
>nd is. In 1777 bevindt hij zich in
wegve, waar hij was ingedeeld in het
£a4r toe gelegerde Zwitserse regi-
naait van Bouquet- Inmiddels was hij
18jwd met Anna Catharina Wüst,
in 1793 overleed,
2i het begin van 1782 breekt zijn j
Ise tijd aan. Op 30 maart van dat j
liet hij zich als student inschrij- j
by de Universiteit. Vier jaar la- j
Dl werd hij poorter van Leiden en
idali de namen van Jean Jacques j
D. Een voornaamsverandering, wei
na Je heer Janssen toeschrijft aan de j
ts ete verering, welke Schneither j
aks» de dag legde voor Jean Jacques
uurisseau en zijn vestiging in Leiden
Niet alleen de onderwijzer, doch
ook het kind had Schneithers volle
dige aandacht. Daarvan getuigt zijn
initiatief om te breken met de me
thode om lezen te leren door middel
van spellen. Hij stelde daarvoor de
klankmethode in de plaats. In 1796
werd zyn „Nieuwe leerwijze om kin-
ADVERTENTOJ
ults
Frans kostschoolhouder. In het
rtersboek stond achter zijn naam
uur aanduiding „taalmeester" ver-
idt.
Buskruitramp
ke^!yn school was in die jaren geves-
u"i aan het Steenschuur, ongeveer
hoogte van het huidige Kamer-
r V(jh Onneslaboratorium. Tot aan
agei dood op 19 april 1806 heeft
meither, die in Katwijk werd be-
schven, leiding aan deze school ge-
Zijn tweede vrouw Agatha
iria Colenbrander belastte zich na
dood met de leiding van de
lantool tot op het moment dat het
zofcouw bij de buskruitramp op 12
tuari 1807 totaal werd verwoest.
1L^|e leerlingen verloren bij deze
j u<np het leven.
Onkundig
ar: c1
eu&rote bekendheid kreeg Schneither
zijn Leidse jaren door zijn oplei-
ig van onderwijzers, hetgeen in
tijd geen overbodige luxe was. Zo
lat o.a. in een „rapport over den
t*at en de middelen ter verbetering
r laagere schooien in Leiden d.d.
p ijuni 1796" te lezen: „het lijdt im-
t 2ïrs geen twijfel of de meesten
aileesters Zeiven zijn in bijkans alles
5tstt maar eenigszins tot een be-
peIhaafde opvoeding gerekend moet
)rden te behooren, ten eennenmale
tie*kundig".
g. In dit rapport steekt men de lof-
ompet over Schneithers school. Het
ïet daar: „Tot de volmaakste soort
r*n deeze schoolclasse behoort buiten
arvyfei het School van het Leydsche
der Maatschappij tot
ut van 't Algemeen. Een school,
jetwelk, schoon nog voor veele ver
betering vatbaar, nochtans boven I
e Dortgelijken al vrij wat verheven is,
thans veel hoope oplevert: indien
vet verder mogt ondersteund worden,
it(ftn langzamerhand zelf een goede
voor Schoolmeesters
kunnen opleveren',
nu De reputatie van Schneithers
elchool blijkt niet tot Leiden beperkt
e zijn gebleven. In de „Nagelaten
van J, H. Nieuwold
taat: „Men heeft in Holland gezegd
glat men een Schneither moet zijn,
»m te kunnen onderwijzen als hy.
iri>it zal wel waar zijn, ten aanzien
'an zijn mondeling onderwijs.
Zoekt U moderne of
klassieke modellen.
Constant - Love - Anjer
Desiree - Martinshof
Ook met briljant.
Haarlemmerstraat 181
HEEF1 ZE.
Zeer grote Keuze Op het gra
veren kunt U wachten en
Altijd voordelig,
's Maandags gesloten.
deren binnen zeer korten tijd te lee-
ren leezen en denken" uitgegeven.
Schneither vervangt met deze me
thode het oude lezen leren door spel
len en er ontstaat een strijd tussen
aanhangers van de klank- en spel
methode, die nog heel lang zou
voortduren. De volledige overwinning
op de spelmethode zou pas in 1866
worden behaald door de methode van
H Bouman, directeur der kweek-
j school in Amsterdam. Dan pas is de
oeriode van lezen door spellen defi
nitief afgesloten.
oo-en-zette-ee
Achteraf verbaast men zich er
over, aldus de heer Janssen, dat de
spelmethode zich enige eeuwen lang
tot ver in de negentiende eeuw heeft
kunnen handhaven. Het was toc'i
voor een kind dat nog niets van let
ters af wist een absolute onmogelyk-
heid om. na gehoord te hebben: oo-
en-zette-ee. het woord onze samen te
stellen.
Of met: ess-see-ha-oo-uu-tee, het
woord schoui. Het kwam er op neer
dat de meester woord voor woord
voorzei. Wat de kinderen
reproduceren konden, hadden ze
door nazeggen uit het hoofd geleerd
of het was een soort globaal lezen
Een sprekend voorbeeld van het on
mogelijke dat men van het kind
vergde is het uitspreken van: ka-
dubbele duwe-ie-ka, dat dan kwik
moest opleveren. Geen wonder dat
het spellen soms twee jaar duurde
voor het kind tot lezen kwam en er
op de avondschool van het Weeshuis
te Leiden vier „meisjes" waren tussen
20 en 30 jaar die nog niet aan lezen
toe waren.
De proef, die Schneither in 1791
nam. schijnt hy op verschillende ma
nieren nog herhaald te hebben.
Nieuwold deelt n.l. nog mee:
Schneither heeft in Leiden meerma- i
len binnen eenige maanden, kinde
ren die nog geen of weinig Fransch
en geene a en b kenden, in eene
Fransche courant geleerd te lezen, i
naar de trant van Berthaud- Nu
brengt hij kinderen, na eenig vooraf
gaand mondeling onderwijs, binnen
eene maand aan het lezen, in het
Nederlandsch. Het spellen leert hij
hen daarna, binnen eenige uren"/
LEIDEN (ANP) De resultaten over het boekjaar 1 april 1968 t/m
31 maart 1969 van de Leidse Wolspinnerij in Leiden vertonen weinig afwij
kingen van de uitkomsten over het boekjaar 1967/1968. hetgeen reden tot
tevredenheid geeft, aldus het jaarverslag.
Het exploitatiesaldo bleef nage
noeg gelijk t.O.V. 1967 1968 en be
droeg f3 588 281 tegen f3.606 665 Na
aftrek van afschrijvingen, belastin
gen en reserveringen komt het winst-
saldo Uit op f 1.172.424 (f 1.253.868
Voorgesteld wordt het dividend te
JEAN JACQUES
SCHNEITHER
Leids student, poorter, kost
schoolhouder, onderwijsvernieu
wer.
DEN HAAG ANPi Het lid van
de Tweede Kamer mej. Barendregt
«PvdA» heeft de minister van Onder
wijs en Wetenschappen schriftelijk
gevraagd of hy kennis heeft geno
men van het voorval, dat onlangs in
Leiden aan een promotie vooraf ging.
waarbij de promovendus werd meege
deeld dat. als hij niet in rok maar
in een gewoon pak dp de promotie
zou verschijnen, de rector magnificus
7/ju weigeren de vergadering te ope
nen.
1 „Berust deze weigering op regle
menten of op wat in Leiden gebrui
kelijk wordt geacht en wil de minis
ter in beide gevallen zyn invloed
aanwenden, opdat in de toekomst
promovendi kunnen promoveren in
de kleding, waaraan zij de voorkeur
geven?", aldus mej. Barendregt, die
een dergelijke stap ook genomen wil
zien bii andere instellingen van ho
ger onderwijs, wanneer reglementen
of gebruiken daartoe eenzelfde aan-
I leiding vormen.
LEIDEN/DEN HAAG (GPD) Het prijzenfront blijft in be
weging. De NV Martini Rossi Nederland heeft een kort geding
toegevoegd aan de stroom van processen die is losgekomen
sinds alom in den lande de prijzenslag is uitgebroken tussen
elkaar steeds feller beconcurrerende fabrikanten, importeurs,
supermarkten, middenstanders en cash en carry-bedrijven.
ADVERTENTIE
Voor de president van de rechtbank
in Den Haag eiste gisteren Martini
Rossi Nederland, dat aan de onder
neming „Walk in", gevestigd aan de
Haarlemmerstraat in Leiden (witte
slytery) en in Amstelveen en Zand-
voort op straffe var: een dwangsom
van f 5.000 per overtreding zal wor
den verboden nog langer inbreuk te
maken op het merk en de handels
naam „Martini Rossi", waarvan de
gelijknamige Nederlandse N.V. zich
Ir; ons land als enige rechthebbende
beschouwt.
De „Walk in "-onderneming ver
koopt Martini-Vermouth voor 'n gul
den per fles minder dan de Neder
landse N.V. (voor f6,95 in plaats van
f7,95), doordat zij Martini-vermouth
importeert uit Frankrijk. De Neder
landse N.V. produceert haar produkt
zelf in Rijswijk (Z.-H.i uit Italiaanse'
wijnen, sinds zij in 1951 de rechten
daartoe verkregen heeft van de Ita-
liaanse moedermaatschappij.
Namens de Martini Rossi Neder
land betoogde prof. mr. E. A van
Nieuwenhoven Helbach, hoogleraar
ir. het industrieel eigendomsrecht, dat
het- j in Nederland uitsluitend de Neder -
landse N.V. is gerechtigd tot het voe-
I ren van de omstreden merk- en han-1
I delsnaam, die daartoe in 1961 hier te
lande voor deze vennootschap is in-1
geschreven. De Franse Martini-fa
briek kan haar rechten alleen in
Frankrijk uitoefenen.
De Amsterdamse advocaat mr. P.
C. van den Hoek bestreed dit stand-
punt namens de „Walk ^"-onderne
ming. Naast het argument, dat niet
de Nederlandse agent, doch alleen de
Italiaanse moedermaatschappij recht
op de merknaam zou hebben, bracht
LEIDEN De langdurige telefoonstoring, die het ruim 2500
pleiter naar voren dat de Nederlandse Leidse abonnees vanaf gistermorgen 12 uur onmogelijk maakte
N.V. onder misleidende vlag van ons Qp te ^Wen. ig vannacht verholpen.
nationale merkenrecht in feite de
EEG-wetgeving inzake kartelvorming
tracht te doorbreken
De oorzaak was gelegen in een
kabelbreuk op het Rapenburg. Bij de
graafwerkzaamheden ter hoogte van
Dit is een sulver voorbeeld van de Universiteits bibliotheek werd bi]
prijshandhaving door een kartel. Hier het slaan van een damwand de kabel
tracht, een monopolist prijsafspraken geraakt,
te effectueren, die volgens de EEG-
wetgeving nietig zijn. Martini-Neder
land hanteert het merkenrecht om
import te weren en zyn eigen hoge
prijs te handhaven, aldus mr. Van
den Hoek. die de hele overschrijving
van het Martini-naamrecht op de
Nederlandse N V. beschouwde als een
Tot vanmorgen vroeg zyn 12 lassers
in de weer geweest om de 10.000 ver
schillende draadjes waaruit de kabel
is gevormd, aan elkaar te lassen.
Teneinde op alle mogelijke even
tualiteiten voorbereid te zyn had de
E.H.D. maatregelen getroffen om toch
staaltje var. concernpolitiek. „Als de zo snel mogelijk uit te kunnen ruk
eis wordt toegewezen is de consument ken. Vanaf het. moment, dat de sto-
de verliezer", besloot pleiter. Op 10 ring bekend was. stond permanent korpsen, onafhankeiyk
juli wordt vonnis gewezen. voor het gebouw van de G.G en G D zouden uitrukken.
In de Roodenburgerstraat een ambu
lance. waarvan het personeel per mo
bilofoon op de hoogte werd gehouden
waar om assistentie werd gevraagd
Om kwart over zes kon deze post in
rukken omdat het mogelijk was ge
bleken. dat via telefoonverbindingen
in de onmiddellyke omgeving van
het. gebouw de G.G. en G.D. op de
hoogte werd gehouden waar hulp
verlening noodzakelijk bleek.
Ook de brandweer nam onmiddel
lijk haar voorzorgen. Met de brand
weerkorpsen in Leiderdorp en Oegst-
geest werd de afspraak gemaakt, dat
bij een eventuele brandmelding de
van elkaar.
Per mobilofoon werd het per
soneel van de E.H.D. op de hoogte
gehouden waar hulpverlening
noodzakelijk was.
(Foto LDHolvast
Automobielen
Vracht en Bestelauto's
Occasions
Accessoires
Aanrijdingschade
behandeling
Moderne spuitcabine
Automobiel-
verzekeringen
Reisverzekeringen
Financieringen
Persoonlijke Leningen
Showroom: Korcvaarstr. 19-47,
Lelden - Telefoon 01710—42146
iADVERTENTIE i
LEIDEN De Lutherse jongeren
groep „De Hooglanders" zal morgen
en volgende week zaterdag de weke
lijkse stand van dominee Schoon-
heim op de Hooglandse markt mogen
gebruiken om er een soort veiling van
te maken. Als dat mogelijk blijkt,
zullen er bij opbod oude spulletjes,
die zó van het Waterlooplein wegge
haald zouden kunnen zijn, worden
verkocht.
De Hooglanders hopen hiermee de
f 4.000 te bereiken, die nodig zijn voor
het bewoonbaar maken van de kerk-
zolder. De jongerenvereniging wil de
zolder inrichten als een sociëteit. Er
is al f3.300 binnen gestroomd, dank j
zij giften en andere acties. Als de
benodigde som is bereikt, kan nog j
deze zomer worden begonnen met de I
verbouwing.
Zeker niet die mevrouw die zich vorige week met
andere broodjes in de vingers sneed.
Alleen King Corn Koninkjes en Kornetten
zijn dagenlanger vers en...voorgesneden!
Snij u dus nooit meer in de vingers en vraag
voortaan uitdrukkelijk om King Corn broodjes.
LaUeen Hing Com ion dat zc#gm) m
bepalen op 20 pet in contanten,
waarop in mindering wordt gebracht
het interim-dividend van 6 pet vo
rig jaar werd 20 pet in contanten
uitgekeerd plus 2 pet ln aandelen).
„Ten aanzien van de toekomst heb
ben wij het vertrouwen, dat het be
drijf een voortgezette groei en ont
plooiing zal doormaken", aldus het
jaarverslag
De resultaten konaen worden be
reikt in weerwil van de niet zeer
gunstige weersomstandigheden en
ondanks krachtige concurrentie, hei-
geen reden tot tevredenheid geeft,
zo gaat het verslag verder.
In het afgelopen boekjaar is een
verkoopmethode ontwikkeld, om het
groeiende marktaandeel van post
orderbedrijven en fabriekswinkels om
te buigen ten gunste van de geves
tigde detailhandel.
De tot dusverre opgedane ervarin
gen hebben reeds duidelyk aange
toond. dat deze methode een goede
keuze is geweest, getuige het zeer
frequente gebruik dat de afnemers
hiervan hebben gemaakt, onder
handhaving in onverminderde maie
van de traditionele bestelmethode.
Onlangs is een dochtermaatschap
pij opgericht op het gebied van de
tricotage Gezien de nog prille ac
tiviteiten van deze onderneming zijn
hierover nog geen details te berich
ten. aldus het jaarverslag.
ADVERTENTIE
vmoviNGsmNOtn
JUWELIER - HORLOGER
maarsmansleeg 21 leiden lel. 20778
J
LEIDEN In Leiden is de 47-ste
Nederlandse Provadya?-club „opge
richt". De naam Provadya? betekent
„voor muziek". Het vraagteken geeft
aan dat hiermee experimentele mu
ziek wordt bedoeld. Provadya? is het
echter niet in de eerste plaat6 te
doen om het houden van beatavon
den. De club wil helpen bij het
scheppen van een leefklimaat, waar
in de jeugd zich vertrouwd voelt.
Provadya? is niet commercieel opge
zet. uit de activiteiten wordt geen
winst geslagen. De prijzen kunnen
hierdoor laag worden gehouden. Bo
vendien spelen veel groepen voor Pro
vadya? tegen een lagere prijs.
Provadya?-Leiden bevindt zich nog
in een ontwikkelingsstadium. Het
uiteindelijke doel is het verkrijgen
van een permanent gebouw (net als
Fantasio ln Amsterdam waar ieder
een zioh zelf kan zijn Door het or
ganiseren van avonden wil Provad
ya?-Leiden het nut van zo'n gebouw
aantonen.
De eerste activiteit is met de kom6t
van Cuby and the Blizzards een feit.
De Drentse bluesgroep treedt 25 juli
op in „Den Burcht"
Iedere dinsdagavond wordt er door
Provadya? underground-muziek ge
draaid in de Twin-Bar.
LEIDEN Voor het midden
standsexamen zijn geslaagd:
A L. van Tongeren Leiden:
Zirkzee Rotterdam: FY. X. Kiel Lei
derdorp; C. M P Krelange Leimui-
den; A de Knijff Alphen aan den
Ryn; M. J. F .M. Koens Leiderdorp;
A Kool Sassenheim; B A Koole en
C. M. Koole en I. J. Koole Nieuw
koop; A. Koppelaar Leiderdorp; A,
A. Kraan Hazerswoude; W. Kranen
burg Abbenes; W Kranendonk
Rijnsburg; G. de Kreek Katwijk; T,
de Kreek Katwijk aan Zee: P. H.
Kriek Leiden. M Kromhout. M.
Kromhout Rijnsburg; A. J. Krul
Vrouwenakker; G Kruyt en J,
Krygsman Katwijk aan Zee; L. Kwa-
kernaak Alphen aan den Ryn? J. J,
P Langeveld Sassenheim; H. Lee
mans Leiderdorp; J. van Leeuwen,
Leiden; P van Leeuwen Zevenho
ven; S C. van Leeuwen Nieuwveen?
M. J. van Leeuwen-van Es Leidenj
A. Leune Zoeterwoude: D. Leurdijk
en H J. Ligtvoet Leiden; W. G. v. d.
Lippe Ter Aar; T. van der Loo Zoe
terwoude; A J Al. Luiten Stompwyk
H. Lustig Leiden. C. C. v. d. Maarl
en A P W. C. van der Maden Ab
benes: A le Maitre Schiedam; C.
Mak Bodegraven; F. F. v. d. Mark
Leiden; C. M. H v. d. Meer Roelof-
arendsveen; J. N. v. d. Meij Sassen
heim; L. P. MoHeman Uithoorn; G.
de Mooy Rijnsburg, G S. Nagtegaal
Leiden; J. M. de Nennie Sassenheim
R. J. Nieuwenburg Voorschoten; J.
W. Nievaart Leiden: R. V. C. van
Nimwegen Hazerswoude; G. R On
derdel inden Oegstgeest. J Oudshoorn
Alphen aan den Ryn. W. Oussoren
Uithoven.
H Baan. Leiden: J. C. W. Paarde-
kooper. Hillegom; Th. G v. d. ParJie.
Alphen a d. Rijn; F. J. M. Peters, M.
D. v. d. Ploeg. Leiden; W. M. C. v. d.
Ploeg. Zoeterwoude; A. Pluimgraaf f.
Katwijk a Zee; W. Post, Leiden; P.
Ravensbergen. Rijnsburg: J. M. Ra-
vensbergen-Smittenaar, J. M. v. ct.
Post. Leiden: C. G. M. de Ridder,
Noordwijk; M. van Y Riet, Abbenesf
M S. Riethoven, Leiden; M. A. Roe-
lin. Voorburg: J. de Roode, Valken
burg; J. C. Ph. M. Rosdorff, Leidenj
J. v. Rossen. Lisse; M. W. de Rijk,
Alphen a. d. Rijn; T. G. L. Rykelijk-
huizen, Hoogmade: D. Rijlaarsdam,
Nieuw-Vennep; F. M. J. M. van
Rijn, Stompwijk; H. J. v. Ryr.\ De
Kwakel: J. C. H. v. Rijn. Uithoornj
J. v d. Schrier, Oegstgeest; K.
Schuurman. Zwainmerdam; H. A.
Selie, Uithoorn; G. A. Simons, Uit
hoorn; J. J. C. v. Slagmaat, Alphen
a. d Rijn; A M Th. Smakman-Lan-
geveld. Lisse; J. C. Smit, Katwijk a.
Zee J P Smits. Voorschoten; A. W.
J. Spoormakers, Leiden; J. Spruyten-
burg. Boskoop; H v. Stuikenburg,
Rijr.sburg; J. Steenbergen, Leiden; S.
H. Steenbergen. Bodegraven; M. H.
Steenbergen-Stahl. Leiden; J. A. v,
Strien-Duyndam, Oegstgeest L. C. A.
Stynman, Stompwyk; Y. G. Tesink,
J A Tibboel. Leiden: L. W. v. Tol,
Alphen a. d Rijn; M. Tomey, Leiden;
G. Trommel. Oegstgeest; K. K. v.
Turenhout, Lisse; J. J. G. Uyttcwaal,
Langeraar: A J. r d. Valk. Alphen
a d Rijn; C. Varick, Leiden: L. F. v.
Veen. Voorschoten, J. A. M. v.
Velde, Leiden,
