-ballet van de
Petroesjka
revolutie
f
INDUSTRIE
X! actief
magazijnbedienden
inpakkers
le
2e
MONTEUR
MONTEUR
DRAAIERS
CENTRAAL BODEHUIS i
W. J. ZIRKZEE N.V.
N.V. Vihamij
Holland Festival begiet met kleurrijk daesspektakel
school voor taal- en letterkunde den haag
P open en gesloten «agens
VROUWELIJKE ADMINISTRATIEVE KRACHT
TE KOOP TE OECSTGEEST
TE KOOP TE LEIDEN
TE KOOP TE WARMOND
DESSO HATEMA
RICHELIEU
BERG05S HEUGAFELT
INTERIEURVERZORGING
SIJTHOFF vraag!
EEN JEUGDIGE ASSISTENTE
A. WSIJTHOFF's Uitgeversmaatschappij N.V.
Den Hollander N.V.
chemische wasserij
DETACHEUR
PSYCHIATRISCH CENTRUM
ST. BAVO
NOORDWIJKERHOUT
Ml tel. «2533—3141
ETALEUSE
TE HUUR
FABRIEKSARBEIDER
J. F. CRAMER N.V.
Centrale verwarming - Airconditioning
EERSTE CENTRALE -
VERWARMINGSTECHNICUS
1
I
I
I
l
I
- wJ
PAGINA 8
LEIDSCC DAGBLAD
ZATERDAG 14 JUNI 1989
(Door Conrad van de Weetering)
DEN HAAG (GPD) Het Holland Festival opent vanavond
ln de Prins Willem-Alexanderzaal van het Congresgebouw in
Den Haag met o.a. het ballet Petroesjka. Jarenlang heb ik ge
loofd, dat dit ballet alleen maar één van de beste balletten
uit de geschiedenis was, dank zij zijn intelligente op menselijke
gevoelens gebaseerde verhaal, dank zij zijn geraffineerde com
binatie van volksdans met klassiek ballet en met dramatiek en
dank zij .het geniale samengaan van de muziek van Strawinski
met de choreografie van Fokine.
Ik heb 15 jaar lang de rol van de Moor in dit werk gedanst en al
die tijd heb ik niet geweten, wat ik met een schok opeens ontdekte
door het lezen van wat Russische literatuur van lang voor de revo
lutie. In geen enkel programma heb ik ooit iets in de aard van mijn
ontdekking gelezen en geef meteen toe. dat ik het best aan het
verkeerde eind kan hebben. Maar in dat geval zou men toch min
stens moeten spreken van een ivel groot aantal toevalligheden.
Petroesjka is zowel de naam van het Russische volkspoppentheater,
als van de hoofdrolspeelster daarin en is als zodanig te vergelijken
met bijvoorbeeld onze Jan Klaassen.
De première van het ballet had
plaa/ts in 1911 in Parijs, waar het
werd uitgevoerd door het Russische
ballet van Serge Diaghilew, maar
boven de partituur staat nadrukke
lijk dat de handeling zich afspeelt op
de Jaarmarkt op het admiraliteits
plein in Petersburg in 1830.
Voor goed begrip is het noodzake-
kijl te weten, dat Rusland toen. in
1830. zeer despotisch geregeerd werd
door tsaar Nikolaas 1. dat er een
groot verschil bestond tussen land
eigenaars en de lijfeigenen (lijfeigen
schap werd pas afgeschaft in 1861)
en dat 5 jaar eerder, in 1825. een aan-
stand hadden georganiseerd tegen
de achterlijke toestanden in het land
tal jonge officieren een grote op
en de volkomen willekeur van het
tsarenregime. Deze Dekabristen-op-
stand (december-opstand) had de
toen pas aan de macht gekomen
tsaar, door de hem trouw gebleven
officieren en het leger resoluut la
ten neerslaan, waarbij de 5 belang
rijkste aanstichters werden opgehan
gen. zeer vele opstandelingen wer
den verbannen en anderen werden
opgesloten.
In bijna alle Russische literatuur
uit die tijd en nog jaren daarna vindt
men zinspelingen op die gebeurtenis
sen en de gevolgen daarvan, en een
niet gering aantal schrijvers werd
alleen al daarom zelf later ook ver
bannen.
Nu is er in het ballet sprake van
een charlatan, die met een poppen
theatertje de kermissen afreist en
op het moment van de handeling te
recht is gekomen op de jaarmarkt
op het Admiraliteitsplein in Peters
burg. (Wat functie betreft te verge
lijken met de Dam in Amsterdam).
Hij geeft daar een voorstelling en op
een gegeven moment, in het begin
van de tweede scène, wordt Petroesjka
ka zonder duidelijke reden opgeslo
ten in een zwarte kamer, waar het
portret van de charlatan hangt.
Onder de omstandigheden van toen,
kan het niet andere dan dat het pu
bliek bij dit redeloze opsluiten, me
teen denkt aan de willekeurige gril
len van de tsaar, en als Petroesjka
daarna ook nog in opstand komt te
gen het protret van de charlatan,
ligt het voor de hand, dat men denkt
aan de Dekabristenopstand van een
I paar jaar daarvoor, met alle voor
1 het volk zo pijnlijke gevolgen. Daar-
j bij komt nog, dat als men in het ou-
de Rusland in een huis maar één
portret vond. tie vrijwel altijd een
portret van de tsaar was, of mis
schien een ikoon. Al we de ikoon
even uitschakelen, blijkt dus duide
lijk dat Petroesjka in opstand komt
tegen de tsaar.
In de volgende scène zien we een
Moor in een kostuum, dat verdacht
veel op een officiersuniform lijkt. Hy
heeft daarbij ook nog alle eigen
schappen, die de adelijke officieren
uit veel verhalen van Poesj kin, Ler-
montow, of Tsjechow ook hebben,
hij is ijdel, voert de hele dag niets
uit en de vrouwen, in dit geval
de ballerina, Zijn gek op hem. Als
Petroesjka belangstelling voor zijn
spelletje (De ballerina) vertoont,
trapt hij hem met veel machtsver
toon de kamer uit.
De laatste scène speelt zich af tus
sen de dansende menigte op het plein.
Opeens blijkt er herrie in de poppen
kast te zijn en de Moor, gewapend
met een groot Turks Kromzwaard,
jaagt Petroesjka uit de kast en zit
hem na tussen het volk. Ook dit ge
beurt weer zonder duidelijke aanlei
ding. maar desondanks slaat de Moor
toch maar dapper de ai-me pop neer
waarna hij tevreden het toneel
verlaat. Petroesjka valt, maar
richt zich weer half op en wrijft
met zijn hand in zijn hals. waar hij
tot zijn verbazing bloed vindt, ter
wijl we in alles wat daarvoor ge
beurd is, en wat ik niet allemaal
heb willen vertellen, toch duidelijk
hebben kunnen merken, dat hij maar
een met zaagsel gevulde pop was
met slappe armen en benen. Daar
na valt hij dood neer.
Aangenomen, dat het. aanvanke
lijk machteloze, symbool was van de
opstand tegen de tsaar, kunnen
we nu dus vaststellen, dat deze op
stand opeens bloed, dat wil zeggen
leven blijkt te bevatten. En dan ver
schijnt de Charlatan (dank zij
zijn gelijkenis met het protret in Pe
troesjka's kamer dus de tsaar) duwt
het volk op zij, tilt de ontzielde pop
van de grond en laat aan de men
sen zien, dat het alleen maar een
slappe marionet is. Maar als hij daar
na met deze marionet in zijn hand,
langzaam wegloopt, verschijn opeens
eens de geest van Petroeska boven
de (poppen) kast en verzekert hem,
dat hoewel hij deze keer is neerge
slagen. zijn volgende opstand heviger
zal zijn, en dat hij dan zal winnen.
Het ballet kwam uit in 1191, in
een tijd dat er al van alles broeide
in Rusland. Inderdaad brak er een
paai- jaar later een grote revolutie,
uit en werd de tsaar dooi- „petroesj
ka" verslagen (1917). Bij nauwkeu
rig speuren zijn er nog tal van klei
nigheden te ontdekken die duidelijk
kritiek inhouden op toestanden in het
vroegere Rusland, maar ik heb hier
alleen maar de grote lijn willen aan
geven.
In elk geval lijkt Petroesjka met
deze revolutie-gedachte in 't achter
hoofd. een ideale opening voor een
Holland Festival, dat ook ,.De recon
structie" bevat
Een scène uit Fokines schit
terende ballet ..Petroesjka"dat
tijdens het Holland Festival zal
ivorden uitgevoerd.
mondelinge opleidingen middelbare akten a en b
nederlands, frans, engels, duits, geschiedenis
zowel dag- als avondopleiding
bovendien cursussen pedagogiek, latyn. antieke cultuur,
spreekonderwijs, filosofie en alg. taalwetenschap
inl. adm.: postbus 6272, den haag tel. 070—66 81 08.
Voor al Vw VERVOER door geheel Xederland
Volmolenaracht 2123 Leiden - Tel:21^56
^iijHOGEWES 1
I 1 tot 20 TON beschikbaar
Directe aansluiting op
alle lijn- en bodediensten 1
HET RIJNLANDS LYCEUM
te WASSENAAR, vraagt bij voorkeur met ingang van 1 augustus
voor halve dagen, voor boekhouding en andere administratieve werkzaamheden.
Mulo-diploma vereist. Enige boekhoudkundgie ervaring strekt tot aanbeveling.
Sollicitaties schriftelijk te richten aan het bestuur van het Rijnlands Lyceum. Bac-
kershagenlaan 5 in Wassenaar.
HERENHUIS aan de Schoutenburgstraat met c.v.
Koopprijs f66.000.— k.k.|
Moderne BUNGALOW aan de Piet Heinlaan met
garage en c.v. Koopprijs f230.000,k.k.
Vrijstaand HERENHUIS aan de Hofdyck met c.v
Koopprijs f 150.000,— k.k.
HOEKHERENHUIS aan de Cobetstraat met aantrekkelijke j
achtertuin. Koopprijs f70.000,— k.k
Royaal HERENHUIS aan de Herenweg met c.v.
Koopprijs f 115.000,— k.k. J
Inlichtingen:
Makelaarskantoor Proper
N.V. VERENIGDE
INDUSTRIE- EN HANDEL.
MAATSCHAPPIJ „ViNAMIj"
RHIJNGEESTERSTRAATWEG 58
TELEFOON 01710-52684 b.g.g. 50170.
OEGSTGEEST I
Al deze merktapijten worden door ons GRATIS
en vakkundig gelegd.
v. 't Hoffstrcwt 5-7 - Leiden - Tel. 24610
vraagt voor spoedige indiensttreding
Sollicitaties mondeling of schriftelijk aan:
Wasbeekerlaan 59, Sassenheim. Telefonisch te
bereiken onder nummer: 025328981.
GROOTHANDELSBEDRIJF
Gereedschappen - C.V.
Ijzerwaren - Sanitair
Electr. Artikelen
Pompen - Lanö- en
inbouwartiLeleA
vraagt voor haar afdeling Boekhouding
Wü zoeken iemand die kan bogen op een U.L.O.-op
leiding, die goed kan typen en die accuraat kan wer
ken op een afdeling waar zeer gevarieerd werk wordt
gedaan, zoals diverse boekhoudkundige werkzaamheden
aan een doorschryfsysteem en het typen van allerlei
voorkomende correspondentie.
Bel ons op en vraag dan naar de heer H. K. G. W.
Hengelmolen of schrijf ons en richt uw brief aan
DOEZASTRAAT 1 - LEIDEN
t.a.v. de afdeling Personeelszaken.
TELEFOON 01710—23444
Automobielbedrijf
Kon. Julianalaan Katwijk aan Zee
PEUGEOT-DEALER
vraagt wegens uitbreiding van haar aktiviteiten
In verband met de ingebruikname van een nieuwe
vragen wij voor spoedige indiensttreding een
in het bezit van het diploma 'Chemisch Reinigen'.
Sollicitaties te richten aan:
tevens hebben wij plaats voor een
Sollicitaties elke dag aan ons bedrijf.
TELEFOON 01718—2276, na 6 uur 01718—2965.
De Motorenfabriek „DE INDUSTRIE" heeft volop werk,
ook aan opdrachten die haast hebben.
Daarom kunnen by de motorenfabriek
geplaatst worden en bieden wy u een goed salaris en
verdere arbeidsvoorwaarden.
De Motorenfabriek beschikt over een prima ingerichte
machinale werkplaats.
N.V. MOTORENFABRIEK DE
PRINS HENDRIKSTRAAT 37
ALPIIEN AAN DEN RIJN.
TELEFOON 01720—3691
M. J. Witteveen's Modemagazijnen N.V.,
vraagt voor haar nieuwe vestiging in Leiden
een
Sollicitaties schriftelijk aan Afd. Personeels
zaken, Tourniairestraat 1, Amsterdam. Telef.
020—171234 of na 19.00 uur tel. 02964—51209.
Garage
te koop of te huur, Mozartstraat te Lelden.
van 1 juli 1969 tot juni 1970, 6 slaapkamers gemeubileerd.
Huis by Oegstgeest.
f 750,- per maand, telefoon 54662.
Tarief ..SLEUTELTJES11
(max 50 woorden)
120 woorden f 1,82
2130 woorden f 2,86
3140 woorden f 4,16
4150 woorden f 5,72
I leen woord noogstens 12 let-
ters) Bewysnummers f 0.21
extra Administratie num-
merbrieven f 0,52 meer
MET SPOED GEVRAAGD:
administratieve kracht
tevens
verkoopster.
Voor huishoudeiyke en sanitaire artikelen
Zelfstandige werkkring 5-daagse werkweek.
Gedacht wordt aan een dame van plm. 2530 jaar.
Met gemaakte vakantie-afspraken wordt rekening gehouden
Sollicitaties te richten aan bureau van dit blad onder no
61741.
KONINKLIJKE SANDERS FABRIEKEN - LEIDEN
Wij vragen:
voor opruimingswerkzaamheden.
Schriftelijke of mondelinge sollicitaties te richten aan: Afd.
Personeelszaken, Levendaal 3042, Leiden.
vraagt voor haar bedrijf te DEN HAAG:
Te koop te Voorschoten, Leidseweg,
hoekherenhuis met garage. 3 slaapkamers, badkamer met lig-
bad, 2e toilet op le verdieping. Een blyvende landelyke lig-
ging, in overleg leeg te aanvaarden".
Te koop te Leiden, Duyvendakstraat,
keurig onderhouden midden-herenhuis. 4 slaapkamers, doa J
checel. Koopprijs incl. gedeeltelyke stoffering. Juli leeg a
aanvaarden.
i
Te koop te Leiden, Jacob van Campenlaan,
luxe nieuwbouw 5-kamerflat met cv blokverwarming.
Te koop te Leiderdorp, Mauritssingel,
hoekherenhuis met garage en cv (olie), 3 slaapkamers, do:
checel. 2e toilet, extra hobbykamer. Vry gelegen, in de omgf a
ving vele bossages. Vrije vestiging. Spoedig leeg te aanvaar
den.
Te koop te Leiderdorp, Julianastraat,
4-kamerflat met cv.
Te koop te Leiderdorp, Hoofdstraat,
vooroorlogs herenhuis, helft van 2 onder 1 kap, voor- zij-B
onmuurde achtertuin,woonkamerl4 m diep, open haard,
slaapkamers, badkamer met ligbad, unieke keuken, keld«
Spoedig leeg te aanvaarden. Vrije vestiging.
1
MAKELAARSKANTOOR J.VAN ITERSON
die zelfstandig warmte-technische projecten kan op
zetten en' berekenen. Goede vooruitzichten en sociale
voorzieningen.
Vakantie in overleg.
Solliciteer of vraag nadere inlichtingen aan ons adres:
Mercuriusweg 2628 Den Haag
tel. 070—83.97.00*
na kantoortijd 07039.68.05.
tag
uitzendbureau
Leiderdorp, v. d. Valk Boumanweg 59 - Tel. 34245
's-Gravenhage, Joh. Bildersraat 20 - Tel. 245465*
