Amsterdamse politi
ie niet
anger de gebeten hond
Uitstel sanering kan gevaarlijk zijn
Acht overwegingen
om uw salaris
te storten op een
AMRO-Privé-rekening:
2
3
4
5
6
7
8
AMRO BANK
Lutli. Wereldfederatie
wel of niet in
Brazilië vergaderen?
FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT
lappen vielen9 maar protesten
bleven uit
In vrijheid vergaderen
-"I £BDAG 24 MEI 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 25
(ADVERTENTIE)
STERDAM (GPD) Als
meester dr. I. Samkalden
week slapeloze nachtelijke
heeft gekend, dan zijn deze
naakt door zijn functie van
jent urator van de Amster-
universiteit en niet door
aptreden als hoofd van de
i
th hebben de Amsterdamse
anannen niet minder hard
reden dan in 1966, het jaar
burgemeester mr. G. van
bet veld moest ruimen, om-
ij als hoofd van de politie
ebben gefaald.
dagbladen konden drie jaar
de stroom ingezonden brie
fer het politie-optreden nau-
verwerken. Er volgden vra-
de gemeenteraad en Twee-
aer. Het beleid van de politic
ilgemeen veroordeeld, meestal
ad van het argument dat een
agent die de orde moet hand-
nooit eigen rechter mag spe-
«n bestraffing mag toepassen
h moet beperken tot de aan-
I van de rellenmakers, die
irvolgens voor de rechter kun-
rantwoorden.
ifgelopen dagen is een leger
ionderden gehelmde agenten
sterstraten, traangas, honden,
n, motoren en de vervaarlijke
lapenstokken (bullepezen) te-
Amsterdamse burgerij opge-
Er zijn flinke klappen uitge-
in het Binnengasthuis zijn
entallen gewonde burgers be-
Een paar honderd Amster-
rs lopen nog steeds met blau-
iken rond. Maar er is geen
raardiging ontstaan. Er wor-
protestbetogingen beraamd,
geen ingezonden stukken ge-
B.
publiek heeft, in tegenstelling
ie jaar geleden, de gebeurte-
aanvaard. En voor wie de
nelen in 1966 van nabij heeft
aakt, is dit verschijnsel de
waard om er even bij stil te
gemakicelijkcontant geld opnemen
(ook door uw echtgenote b.v.);
geen kosten. Alle giro-mogelijk
heden. En iedere boeking ziet u
op het dagafschrift;
31/2% rente. En spaar-mogelijk-
heden met 4 t/m 6% rente;
een voorschot is mogelijk. Maar
belangrijker mogelijkheid: de
AMRO-Lening;
Betaalcheques, om contant te be
talen zonder contant geld op zak;
u kunt de bank de betaling van
huur, verzekeringen, electriciteit
e.d. laten verzorgen;
alle overige diensten van de
AMRO Bank staan tot uw be
schikking;
uw geld is veilig en voordelig bij
de AMRO Bank. Maak daar ge
bruik van.
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
ezag en kritiek
ar 1966 deed velen spreken
jaar van de gezagscrisis
fen is het achteraf beter te
van het jaar waarin het ge-
langer meer kritiekloos werd
rd. De provo's waren hiervan
rbeeld. Zij vormden geen ver-
i apart, maar waren de nog-
het oog lopende franje van
tie beweging van jongeren
uitsluitend jongeren die
wilden geven aan de maoh-
eid van het individu in een
socratische gemeenschap,
individu heeft er vaak moeite
£h te onderwerpen aan op
democratisch tot stand ge-
gezagsmaatregelen, waarvan
logica niet kan aanvaarden,
tien waarin het rechtsgevoel
olueert, kunnen botsingen met
Öe, die tot taak heeft wet en
te handhaven, soms niet uit-
Het jaar 1966 was daar een
id van.
tiers jeugd was het vanzelf-
d dat de wijkagent de kin-
ferpoeg uit de openbare plant-
omdat het gezag dat wilde,
zestiger jaren laat de jeugd
iet uit het plantsoen jagen
de wet het voorschrijft, maar
ids het de zin er van inziet,
wordt niet langer kritiekloos
1 H.
fflderbezette Amsterdamse po
ps kent al jaren geen wyk-
meer. Het toezicht beperkt
t de zich snel verplaatsende
He-auto's. De wijkbureaus
Wtonomie van de gezagshand-
in de diverse wijken bestond
nog.
Ion toen voorkomen dat de
smmissaris van de ene wijk
dere opvatting van ordehand-
had dan de politiechef van
istgelegen wijk, waardoor bij-
M demonstranten ergens
konden betogen, maar bij
leien van de wijkgrenzen (die
burgers niet bekend zijn)
ng met geweld werden ver-
De willekeur, het ontbreken
strak beleid en het als ge-
ilervan vaak paniekerig op-
van politie-agenten waren
*kke plekken in de or-
kaving van 1966. De verou-
iorpsorganisatie en gebrek aan
tussen burgemeester en
®unissaris maakten het mo
to een adequate ordehandha-
straatdemonstraties te ko-
a 1969, heeft Amsterdam een
burgemeester en een nieuwe
®unissaris en is de zelf s tan-
van de politiewijken op het
van de ordehandhaving ge
werd. De vroegere zoge-
karabijnbrigade, die was sa-
teld uit willekeurig gekozen
genten, is gereorganiseerd
mobiele eenheid van vaste
telling die grondig is opge-
de wijze van optreden bij di-
faiaties,
■®traal commando maakt het
Wijk ook bij het aantrekken
Voorbeeld detachementen van
de Koninklijke Marechaussee een
vaste lijn te trekken in het bestrij
den van onlusten.
De zeer ernstige situatie die zich
dinsdagavond in de Amsterdamse
binnenstad voordeed, waarbij tien
duizenden mensen van alle kanten
tot het Maagdenhuis probeerden
door te dringen en studenten een de
monstratieve optocht wilden houden,
evenaarde de toestand op de zomer
avonden van 1966. Maar er was nu
geen sprake van paniekoptreden van
de politie.
Van de betrekkelijk weinig
slechte enkele honderden beschik
bare agenten en leden van de mare
chaussee werd een efficient gebruik
gemaakt. Iedere actie tot ontrui
ming van bepaalde straten of plei
nen werd voorafgegaan door het uit
zetten van verkeersagenten in een
wijde omgeving, die het rij verkeer
omleidden en het openbaar vervoer
stillegden.
Van het centrum uit werd het pu
bliek per luidspreker verzocht zich te
verwijderen. Hierdoor werden de
nieuwsgierigen al „gezeefd" van de
genen die een treffen met de politie
wel wilden riskeren. De volgende
stap was het „verwijderen met zachte
drang" dus zonder wapenstok.
Daarop werd op enige plaatsen
een waterkanon ingezet en tenslotte
deden pelotons van de mobiele een
heid met schilden -en lange wapen
stokken uitvallen, ondersteund door
motoren met zijspan. Agenten te
paard, leden van de hondenbrigade
en de marechaussee verruimden
daarbij geleidelijk de straal van de
afzetting.
De inzet van de waterkanonnen
was nieuw voor Amsterdam. Het
was een sportieve strijd waaraan
het publiek en duidelijk ook de be
manning van de wagens deelnamen
zonder wraakgevoelens en soms met
plezier. Dinsdagavond slaagde een
waterkanon er in om twee uur ach
tereen een duizendkoppige menigte
ervan te weerhouden de Nieuwezijds
Voorburgwal te betreden. Het ls een
wapen dat niet alleen effectief blijkt
te zijn. maar dat ook door het publiek
wordt aanvaard.
Spelregels
Het begint er op te lijken dat er
tussen politie en demonstranten in
Amsterdam bepaalde spelregels
groeien, die in het verleden zo node
werden gemist. Ontruimingen, afzet
tingen en verdrijvingen van publiek
hadden plaats op ogenblikken die
door de samengestroomde mensen
niet als voorbarig of nutteloos wer-
de gezien.
Degenen die dan ook met stenen
en andere voorwerpen tot de tegen
aanval overgingen, waren beDerkt
tot de echte straatvechters en men
zag nu niet zoals in 1966 burgers, die
uit louter nieuwsgierigheid waren ge
komen en die uit ergernis over het
politie-optreden ook maar aan de
strijd gingen deelnemen.
Een agent mag iemand geen klap
geven als straf. Toch zijn er derge
lijke klappen-na gevallen. Het mag
dan in strijd zijn met de wet, het is
in vele gevallen een noodzaak: een
longen die gevolg geeft aan de som
matie uit een portiek te komen,
maar toch een gevoelige tik op het
achterwerk krijgt, zal zich even be
zinnen alvorens hij zich opnieuw er
gens wil verschansen.
Maar dergelijke „onwettige klap
pen" bleken de afgelopen dagen door
het publiek te worden geaccepteerd
als een van de spelregels van het
straatgevecht. Misschien deed men
dat omdat op een enkele uitzonde
ring na steeds beheerst werd opge
treden door de agenten die in te
genstelling tot drie jaar geleden de
tikken met de wapenstok goedgericht
uitdeelden.
Dat een agent die een steen tegen
zijn hoofd krijgt zijn zelfbeheersing
verliest en er vervolgens blindelings
op inhakt, is zelfs voor de notore
straatvechter een begrijpelijke zaak.
Hij zal terugslaan, maar geen inge
zonden stuk schrijven over het on
beheerste optreden van de politie
Oom Agent
Een nieuwe fase in de straatrel-
len is de verschijning van honder
den automobilisten die met claxon
concerten en verkeersopstoppingen
hun aandeel in de demonstratie le
veren. Met name dinsdagavond
vormden zij een groot probleem voor
de politie. Een auto laat zich niet
zo gemakkelijk verwijderen. Een voor
beeld hiervan was een Volkswagen
die als maar nauwe cirkels reed rond
het waterkanon op de Nieuwezijds
Voorburgwal, waardoor het logge ge
vaarte niet uit de voeten kwam.
Een duidelijk verschil met 1966 is
ook de wijze waarop de politie de
vrees voor de controle van foto- en
filmcamera's ls kwijtgeraakt. Zij
is zo zeker van de juistheid van het
optreden dat de cameramannen zelfs
de goede plaatsen wordt aangewezen
van waar de beste opnamen van de
strijd kunnen worden gemaakt. In
1966 kwam het nogal eens voor dat
een camera uit handen werd gesla
gen als deze het politie-optreden
wilde registreren.
Bij de ontruiming van het Maag
denhuis zorgde hoofdinspecteur Heij-
ink er persoonlijk voor dat alle fo
tografen en filmers ongehinderd hun
werk konden doen. „Natuurlijk zul-
De Amsterdamse "politie heeft
het deze week weer flink te ver
duren gekregen. In de meeste ge
vallen slaagde de politie erin de
orde snel te herstellen.
len er mensen zijn die kwaad op ons
zulten zijn als ze een foto zien, waar
op vier gehelmde agenten een jongen
wegdragen. Zoiets is natuurlijk nooit
een prettig gezicht. Maar laat men
ons dan wel vertellen hoe wij het
anders moeten doen".
Zolang er mensen zijn, zullen er
van tijd van tijd botsingen voorko
men met het gezag, in casu de po
litie, die dat gezag moet verdedi
gen. Men kan dat betreuren, maar
het is een gegeven waarmee de maat
schappij moet leven. Het is daarbij
belangrijk dat de aard van het po
litie-optreden in overeenstemming is
met de situatie van het ogenblik.
De Amsterdamse politie lser de af
gelopen dagen in geslaagd de on
lusten te beteugelen op een wijze
waarbij de demonstranten aan de ene
kant voldoende lucht konden geven
aan hun ongenoegen over het gezag,
maar waarbij zij aan d« andere kant
de handhavers van het gezag niet
hebben kunnen verwijten dat deze
door onbeheerst en paniekerig optre
den de kiem hebben gelegd voor
nieuwe protesten. Er is veel veran
derd in Amsterdam sinds 1966. De
politieman is bezig het predikaat
„ome agent" terug te verdienen.
AMSTERDAM De Lutherse kerken staan ln de komende
maanden voor een moeilijke beslissing. Het gaat erom of de
Lutherse Wereldfederatie het volgend jaar al of niet in Brazilië
zal gaan vergaderen.
propaganda tegen ons land gemaakt,
er is sociaal zoveel verbeterd, er is
door regering niets gedaan tegen
de kritiek van de r.-k. bisschoppen
conferentie.
Wonderlijk klinkt de uitspraak dat
er absolute meningsvrijheid ls, maar-
dat conferenties die „extremisti
sche" Marxistische ideeën willen ver
breiden verboden zijn. En: De con
ferentiedeelnemers mogen openlijk
van het evangelie getuigen, maar als
ze ons over politiek willen onderhou
den, moeten ze maar thuis blijven.
(Ik teken hierbij aan dat de LWF
heeft gezegd, dat men zich op de as
semblee niet buiten de problemen
van Zuid-Amerika en waarschijnlijk
ook niet buiten „concrete antwoor
den op brandende vragen" zal kun
nen houden.)
Moeilijk
Prof. dr. C. H. Lindijer neemt dit
probleem in ELK (Evangelisch Lu
therse Kerk) onder de loep en
schrijft: „Volgens de plannen zal ln
Juli 1970 in Porte Alegre in Brazilië d®
assemblee van deze federatie worden
gehouden. Het aanvankelijke plan
was om in Weimar in de DDR te
vergaderen, doch daar is men des
tijds al van afgestapt omdat blijk
baar niet gegarandeerd kon worden
dat alle deelnemers (bijv. West-
Dultsland) welkom zouden zijn.
Maar Brazilië ls ook niet probleem
loos nadat de president in decem
ber 1968 het parlement naar huls
heeft gestuurd. De regering leeft ln
hevig conflict met de R.-K. Kerk.
Een bericht in „De Protestant" van
maart zegt. dat de arrestatie van
r.-k. geestelijken nog steeds door
gaat en dat ze zich niet mogen
bemoeien met sociale wantoestanden.
Vrij spreken
Sinds het begin van het jaar is de
discussie aan de gang: Porto Alegre
of niet? Zweedse jongeren kwamen
met de vraag: moet het wel? De
LWF zelf iel al: het gaat alleen door
als iedereen mag komen, als ieder
een vrfl mag spreken en elke jour
nalist vrij mag schrijven. En ook:
we kijken het aan tot juni 1969.
In de discussie heeft zich ook ge
mengd ds. Lagols uit Neurenberg, die
door Brazilië gereisd heeft. Hij uitte
zich kritisch, maar net nog niet af
wijzend. Hij schreef o.a: Deze rege
ring ls er al sinds '64, zij heeft al
leen nu haar laatste masker laten
vallen. We kunnen naar Urugay
gaan, maar daar kan opeens hetzelf
de gebeuren. De vrije inreis ls
zi. Inderdaad nog niet gegarandeerd.
Maar ook: het zou voor de luthera
nen veel betekenen als men kwam.
En ook: jonge Braziliaanse lutherse
theologen, die vroeger aanhangers
een llnksradlcale sociale hervormers
waren, willen nu geen buitenlandse
bemoeienis met hun politiek. Van
Braziliaanse lutherse zijde heeft men
op Lagols gereageerd en het daar
mee niet beter gemaakt! Er wordt
Het ls niet eenvoudig zjjn houding
*Un houding te bepalen. Vr(je In
reisvisa zijn uiteraard absolute voor
waarde. Maar welke voorwaarden
moet men verder stellen aan
een land waar men confereert?
Vrijheid voor de kerk en geen
aparte schending van recht en vrij
heid ln het land? Hoe zit het in dit
verband met landen in Oost-Europa,
waar we mi terecht wèl con
fereren? Wordt de grens misschien
overschreden, als men als deelnemers
weet: medechristenen die voor een
goede zaak staan, zitten hier ln de
gevangenis? (En ik wil niet ..ontvan
gen" worden door een regering die
hen gearresteerd heeft.) En als ik
moet vergaderen met mensen met
wie ik wel over het evangelie mag
spreken, maar niet over even
tuele politieke consequenties? Het
wordt een moeilijke beslissing voor
de LWF en straks misschien ook voor
de deelnemende kerken en de afge
vaardigden persoonlijk", aldus prof.
Lindijer.
(Van onze
financiële medewerker)
DEN HAAG (GPD) Om onze
van nature kwetsbare positie in
de wereldeconomie te behouden
zal het Nederlandse bedrijfsleven
in de komende jaren aanpassin
gen moeten doormaken. Die aan
passingen zullen vooral gericht
moeten zijn op schaalvergroting
en op sanering van dat deel van
het produktie-apparaat dat de in
ternationale concurrentie niet
kan doorstaan. Alleen op deze
wijze kan de verkregen welvaart
voor onze bevolking behouden
blijven en het peil der voorzienin
gen worden verhoogd.
Een dergelijk beleid, met name
indien sanering noodzakelijk is, zal
gehele of gedeeltelijke bedrijfssluitin
gen en verlies van arbeidsplaatsen
met zich kunnen brengen. Het ver
mijden van dergelijke maatregelen
kan op langere duur voor de econo
mie veel nadeliger werkgelegenheids
problemen ten gevolge hebben dan
een incidentele sluiting.
In deze zin heeft de minister van
economische zaken zich uitgelaten,
toen enkele kamerleden vragen had
den gesteld naar aanleiding van ge
ruchten over de mogelijke sluiting
van de vleeswaren- en conservanfa-
van de Anton Hunnink, welk bedrijf
deel uitmaakt van het KZO-concern.
Internationalisatie van het bedrijfs
leven betekent dat ons land steeds
meer afhankelijk wordt van handels-
en bedrijfsgewoonten van anderen.
Een van de bedrijfstakken, welke
het verst is gevorderd op het ge
bied van de internationalisatie is de
chemische industrie. Deze week kon
de Vereniging voor de Nederlandse
Chemische Industrie met trots een
boekje open doen over de prestaties,
die er in de afgelopen jaren zijn ge
leverd. Sinds 1963 is de bedrijfstak
erin geslaagd om tot verdubbeling
van de omzet te komen, terwijl de
exportwaarde in die tijd bijna 2.5
maal zo groot is geworden.
Dit is een des te opmerkelij
ker prestatie omdat de chemische
industrie vrijwel de enige bedrijfstak
is waar een gestadige prijsdaling
valt te constateren in weerwil van
de algemeen voortgaande geldont
waarding. Verleden jaar is het uit
voeringspeil van de chemische pro-
dukten met gemiddeld 5 procent om
laag gegaan als gevolg van prijsda
lingen voor kunststoffen, kunstmest
en synthetische garens en vezels.
Desondanks steeg de waarde van de
produktie met 20 procent, terwijl de
waarde van de afzet naar het buiten
land met 27 procent is toegenomen.
Buitenlands
aandeel
Een dergelijk fraai resultaat kon
alleen bereikt worden door de om
vangrijke investeringen, die voor de
chemie bijna 18% procent van de to
tale industriële investeringen uitma
ken. Grote buitenlandse concerns
hebben een werkzaam aandeel in de
ontplooiing van onze chemische in
dustrie.
Deze week werd in het Botlek-ge
bied de grote kunstmeststof fenfa-
briek van Esso-Chemie officieel in
bedrijf gesteld. Duitse concerns heb
ben hun tenten opgeslagen ln het
Sloegebied en het ziet ernaar uit dat
de vestiging van buitenlandse chemi
sche ondustrieën zal voortgaan, zij
het waarschijnlijk niet in de omge
ving van Amsterdam.
Op die manier gaat de internationa-
satie van onze chemische industrie
in versneld tempo voort ondanks po
litieke remmingen. Bij de opening
van de Esso-fabriek is nog eens ge
bleken welke voorzorgsmaatregelen
malen per dag het hart kunnen vast
houden als de vliegtuigen laag over
vliegen. Zo*n ding moet maar eens
naar bèneden komen.
In de Rotterdamse haven komen
schepen binnen met lading, die als
als er brand zou uitbreken, als een
atoombom uit elkaar zou ploffen.
Als het stormt kan men een dakpan
op het hoofd krijgen. Gevaarlijk
is het leven altijd, zelfs als men ln
huis biyft zitten.
er worden genomen om te voorko
men dat water en luchtverontreini
ging optreden.
Gevaarlijk leven
Natuurlijk schuilen er gevaren in
de chemische industrie. Veel poten
tieel gevaarlijke stoffen worden liier
te lande vervaardigd, opgeslagen
en vervoerd, maar evenals de bewo
ners aan de voet van de Etna, heb
ben wij geleerd te leven met geva
ren.
De voetganger, die voortdurend ln
angst zijn weg gaat voor het ove
rige verkeer, wordt een gevaar op
de weg. De bewoners van Amstelveen
en andere gemeenten in de omgeving
van Schiphol zouden zich tientallen
Geen einde
aan latijn
Nederland heeft leren leven met
de chemische industrie en voor de
toekomstige welvaart is het goed als
de bedrijfstak zich ruimschoots kan
ontplooien Voor directe werkgele
genheid zorgt hij niet, omdat de om
vangrijke investeringen een dusda
nige mechanisatie mogelijk maken,
dat slechts hoog gekwalificeerd per
soneel en toezichthouders nodig zijn.
Aan de andere kant brengt de
bouw van de fabrieken met zich mee
dat heel wat handen werk vinden.
De directeur van Essochemie meen
de dat er echter iedere werker in de
chemie wel zeven man staan, die
Indirect werk vinden door de chemi
sche industrie.
Op het gebied van de chemie is
ons land nog lang niet aan het ein
de van het latijn, want er zijn onge
veer 30.000 verschillende soorten
chemische produkten, waarvan er in
Nederland slechts een goede 2000
worden vervaardigd. Desondanks
wordt er belangrijk meer aan che
mische artikelen geëxporteerd dan
er wordt geïmporteerd.
Over import gesproken, het Cen
traal Bureau voor de Statistiek kwam
vorige week met cijfers over de ont
wikkeling van de handelsbalans aan
zetten. die een waarschuwing inhiel
den. Er bleek uit dat de invoer in
een verrassend snel tempo toeneemt.
Er werd in april 25 procent meer
ingevoerd dan in de overeenkomstige
maand van 1968. De uitvoer Is wel
ls waar ook toegenomen, maar lang
niet in zo'n snel tempo. De uitvoer
was 18 procent gestegen. Deze ont
wikkeling duldt erop, dat de beste-
dingsdrang toeneemt, zodat onze ei
gen industrie de vraagtoeneming niet
kan by houden.
Veel vraag ging op de Amsterdam
se beurs uit naar aandelen van ver
zekeringsmaatschappen en uitge
veryen, by welke laatste groep voor
al Elsevier opvalt met merkwaar
dige koerssprongen. Dergeiyke spron
gen zyn alleen mogeiyk als het
marktmateriaal geheel is opgedroogd
en er slechts zo nu en dan enkele
stukken worden aangeboden.
Aandelen van verzekeringsmaat
schappijen worden gezien als groen
fondsen van de eerste orde, waar-
by uiteraard de sty ging van de ren
tevoet een belangrijke factor is.
