WAS NIET ZO
VOOR DE JODEN
Belastingtarieven
jaarlijks aanpassen
Meisjes mogen niet naar Polen
Dr. C. Reynders in proefschrift:
Rector in
Nijmegen
achter
studenten
j^oorontwerp gepubliceerd:
Minister De Block:
BETALINGSBALANS
NIET HEBZIEN
I
Late post
Pap oea's trokken
door Leiden
Vicon gaat
fabriek in
Span ie bouwen
Anti-statisch kussensloop
Vele senatoren
zijn niet
herkiesbaar
Veiligheidsdienst ivaa rscli u 1 ede ouders
9 MEI 1969
PAGINA 7
JTRECHT (ANP) De onrechtmatigheid van de Duitse
atregelen tegen de Joden is behoudens het verzet van
groepen, een aantal protesten, o.a. van de kansel van
gezagvoerders, van universitaire en ambtelijke
oriteiten individueel, en door de Amsterdamse proteststa-
,g in februari 1942 nooit openlijk aan de orde gesteld.
door de Joodse raden, maar doch telden 2,6 procent van de aca-
Jdemisch-gegradueerden. By de nij
verheid steekt de diamantbewerking
hèt vak, zoals het onder de Jo
den wordt genoemd zelfs in de
crisistijd ver boven andere beroepen
uit. De Joden bezetten hierin 56,8
procent van alle plaatsen, bijna tien
procent van hun aantal is er werk
zaam. Bijna 49 procent van alle
Joodse mannen en 34.9 procent van
alle Joodse vrouwen zijn in de jaren
dertig werkzaam in de handel.
In het proefschrift meent de
heer Reijnders de vraag of in Neder
land getto's zün geweest ontkennend
te moeten beantwoorden in die zin
dat er geen gedwongen, daarentegen
wel vrijwillige getto's waren. De Jo
den spraken veel over „het getto"
als hun wijk, hun buurt en woonge
bied, meestal dus in symbolische zin.
Sprekende over de burgerrechten
van de Joden zegt de heer Reijnders
dat de verlening ervan in 1796
slechts heel langzaam in de rechts
regelingen is doorgedrongen en dat
de benoembaarheid in openbare
ambten pas in de loop van de ne
gentiende eeuw tot gelding is geko
men. „Het aandeel van de Joden
in overheidsdienst is nooit groot ge
worden en dit laatst verworven recht
is in de bezettingstijd, op 15 no
vember 1940 het eerste aangetast
door het ontslag aan Joodse ambte
naren.
Dit zal worden gevolgd door een se
rie maatregelen die het burgerrecht
op alle levensterreinen aantasten:
verboden op het gebied van wonen;
beroepsuitoefening, sociale contac
ten, sportbeoefening, het bijwonen
van uitingen van kunst en vermaak,
studie, reizen, fietsen, duiven hou
den, zitten op openbare banken,
terwijl het zelfs verboden was
's avonds na acht uur uit het raam
te leunen.
imin door de regeringsinstanties
(en Haag en Londen. Trouw aan
gezag heeft een groot deel van
foden tot de ondergang gevoerd
ns de Duitse bezetting,
(fc constateert de Amsterdamse
C. Reijnders (53 jr) in het
„Van Joodsche natiën tot
Nederlanders een onder-
[naar getto- en assimilatiever-
tussen 1600 en 1942",
hy vanmiddag aan de Ryks-
èrsiteit in Utrecht promoveerde
in de sociale wetenschap-
j de dissertatie laat de heer
nders weinig over van de alge-
ii heersende opvatting dat in
ferland steeds een grote mate van
pryheid ten opzichte van ver-
en vreemde Joden aanwezig
de zeventiende tot en met de
tigste eeuw hebben de Joden tel-
tussen de Scylla en Charybdis
de juridische en maatschappe-
ontoegankelijkheid moeten la
ta als zij een bestaan wilden
jerven, hetgeen een zeer merk-
rdig beroepspatroon tot gevolg
jt gehad.
de intellectuele beroepssector
men minder discriminerende
hoewel van beperkte
iting geen sprake is. Zo wijst het
van Amsterdam in
verzoek van Menasseh Ben
om aan „de illustere school"
Hebreeuws te mo-
af", zo schrijft de Am-
lamse leraar.
;t percentage Joden dat in in-
ïtuele beroepen 'n bestaan zocht.
de eeuwen door vrij hoog. Om-
openbare ambten, onderwijs en
catuur tot de Franse tijd ge-
n blijven, wendden de Joden
bijvoorbeeld in Amsterdam tot
van procureur, genees-
i chirurg en apotheken, waarin
toelating mogelijk was, in-
men het poorterschap had ge
it. Tientallen jaren heeft voor
gse apothekers het verbod bestaan
tón christenen medicijnen te ver
in, buiten hun eigen kring moch-
geen verloskundige hulp
ENSCHEDE (GPD) Bij
de familie H. Bokhoven in
Nijverdal, werd gisteren een
kaart bezorgd die in 1945 in
Apeldoorn werd gepost.
De kaart ums bestemd voor
de heer C. Stamm die in de
oorlogsperiode als onderdui
ker bij de familie Bokhoven
verbleef. Hij is afgestempeld
op 17 maart 1945 in Apel
doorn en heeft sindsdien
kennelijk vele omzivervingen
gemaakt, want er staan ook
nog stempels op met de aan
duiding ..OllaJide".
Misschien ligt de sleutel
van het kaart-my ster ie in
het feit dat Nijverdal op 22
maart werd gebombardeerd
en dat daarom de kaart niet
besteld kon worden.
NIJMEGEN (GPD) De rector
magnificus van de Katholieke Uni
versiteit in Nijmegen, prof. mr. S.
F. L. baron van Wijnbergen heeft de
afgelopen nacht voor een verrassen-
j de ontwikkeling gezorgd in het con
flict tussen universitaire overheid en
studenten.
Tijdens een slopende universiteits
vergadering. welke door 2000 leden
van de universitaire gemeenschap
werd bijgewoond, schaarde hij zich
achter de acties van de studen
ten en distantieerde zich van de
senatus contractus (het dage-
LEIDEN Een groep van 30 Pa
poea-demonstranten trok vandaag.
op doorreis naar Den Haag. door J hjks bestuur van de senaat, dat
Leiden. De groep is zaterdag uit NU- fT opv,d! ";vond a/wyzende
M houding had ingenomen tegenover
megen vertrekken en kwam vandaag de eisen van de studenten),
te voet uit Kaagdorp. In <*n verklaring welke de rector
vannacht rond half twee aflegde.
Leider van de greep is de W-jarige julchte hU de stUdentenacties voor
B. T. Kaisiepo. De demonstratie richt democratisering van het huidige uni-
i zioh tegen „de immorele houding van
verrtaire bestel toe. Tevens was prof.
Van Wijnbergen (die door de studen-
de Nederlandse regering ten opzich- ten al gauw ..kameraad Van Wijn-
te van de Papoea-belangen in West- bergen" werd genoemd» de mening
j toegedaan dat in beginsel alle gele
dingen van de universiteit op alle ni-
De protestlopers verlangen dat de veau's medebeslissingsrecht dienen
Nederlandse regering alle hulp aan verkrijgen
Indonesië stopt, nu de regering van Pf rector betreurde het meerder-
dit land de internationale overeen- 'widsstandpunt van het senaatsbe-
komsten t.o.v. het voormalige Nieuw- 'tuur dat een openbare senaatsver-
Guinea niet nakomt. Voorts eisen zU nadering weinig zinvol Is voor de
terugtrekking van de Indonesische men ngsvorming over de bestuure-
troepen uit het vroegere Nederlandse Probtanafaek. Baron Van WUnber-
gebiedsdeel. omdat zu van mening
zijn dat deze een eeriyke volksstem-
ming onder de Papoea's in de weg j
staan.
ken van zijn recht zelf een openba
re senaatsvergadering bijeen te roe
pen en wel op maandag 19 mei.
kwam met behulp van tal van on
bekende archiefstukken, worden be
halve Amsterdam, waar sedert 1600
de meerderheid van de Joden woon
de, nog 31 belangrijke Joodse vesti
gingen genoemd, verspreid over Ne-
derl. (Veendam, Gron.. Leeuwarden.
Meppel, Kampen, Nijmegen, Arnhem.
Nijkerk. Utrecht, Hoorn, Zwolle,
Maarssen. Hilversum. Den Haag.
Rotterdam. Leiden, Maastricht om
maar een aantal te noemen», Cura-
Qao en Suriname. Particuliere syna
gogen en „sjoeltjes" zijn evenzo in
het proefschrift opgenomen, terwijl
een uitgebreide bibliografie en zeven
kaarten van oude Joodse woonbuur
ten en- straten de dissertatie com
pleteren.
Agnew waarschuwt Noord-Korea
De Amerikaanse vice-president j
Spiro Agnew heeft in San Francis- i
co verklaard dat Amerika zal terug- i
slaan als Noord-Korea Amerikaanse 1
spionageschepen of vliegtuigen blijft
aanvallen.
Als in april 1942 voor Joden het
dragen van de ster verplicht wordt
gesteld, blijft elke motivering achter
wege. De sociaal-psychologische ach
tergronden zijn echter niet ver
anderd: het wantrouwen en de angst
van een sterke dominant ten opzich
te van een zeer kleine minderheid.
„De zeventiende-eeuwers hebben
hun rechtspositie gegrond op een
(wel in 1798 alle beroepen toe- j vermeende superioriteit van de chris
telijk werden verklaard heeft het j telijke religie boven de Joodse, de
Itionele patroon weinig verande- Duitse bezetter op eenzelfde misvat
en ondergaan. De Joden maak- ting met betrekking tot het arische
in 1930 1,7 procent van de be- i ras", aldus de heer Reynders.
ling van 20 jaar en ouder uit, I In het proefschrift, dat tot stand
Als tegenprestatie voor
een paar fraaie dagen is er
dit weekeinde in Nederland
op verscheidene plaatsen te
genieten van de bloesem aan
de fruitbomen. In het Gel
derse rivierengebied bijvoor
beeld was er de afgelopen
dagen al veel bloesem van
de appelbomen te bewonde
ren. Wel zijn de ongunstige
weersomstandigheden er de
bet aan dat de kersenbomen
dit jaar opvallend snel zijn
uitgebloeid.
De VVV Gelders Rivieren
gebied heeft een folder uitge
geven waarin adviezen wor-
den gegeven voor een rijke
ontdekkingstocht. Ook in het
zuiden van ons land en zij
het nog aarzelend in onze
2 omgeving is er veel bloesem-
2 pracht te zien.
ADVERTENTIE
Slapen zonder haarnet of rollers,
toch uw haar in model,
f 9,90 op giro 85100 t.n.v.
Handclsondern. MABROUK,
Leidschendam.
Kleuren: wit, rose en bleu.
DEN HAAG (GPD) Van de 38
eerste-kamerleden. die deze zomer
trekken.
DEN HAAG (ANP) Op het mo-
ment is er geen aanleiding de ra-
i ming van de betalingsbalans voor
I 1969 te herzain, aldus heeft de nri-
nister van Economische Zaken, mr
L. de Block, meegedeeld in antwoord
op opmerkingen van eerste kamerle
den over de begroting van zijn mi-
HAARLEMMERMEER —De NV
Vicon Landbouwwerktuigen en
Machinefabrieken in Nieuw-Vennep Histerie.
gaat een fabriek bouwen in Valen-
cia (Spanje)De bedoeling is. dat Het eerEte kwartaal heelt ten op-
h,er machines voor grond» erltzaam- zichte van dc relatref slechte
heden, kunstmeststrooiers en hooi- drie maanden van i968 verbe.
bonwwerktuigen znllen worden ver- van de handefebalan5 van
j ruim 200 miljoen gulden te zien ge-
In verband met de plannen brengtgeven. De binnenlandse pry ssty ging
de Spaanse ambassadeur in ons land zal de uitvoer slechts nadelig kun-
Angel Sanz Briz, in cgezelschap van J nen beïnvloeden voor zover zy niet
de gouverneur van Valencia, de di- j direct voortvloeit uit de invoering
recteur van het ministerie van in- van een nieuw systeem van aan de
dustriëen in Spanje en de president grens gerestitueerde omzetbelasting.
Saillant punt is, dat de helft van j
de demonstranten ontslag heeft j
1 moeten nemen om aan deze mars j
van een week te kunnen deelnemen.
I Vaaimiddag kwamen ze in Den
Haag aan. waar petities zouden wor- j
I den aangeboden aan de regering, j
j volksvertegenwoordiging en de Indo- I
nesische en Amerikaanse ambassade.
Aan het begin van Den Haag wor
den ze opgewacht door landgenoten,
die geen vry konden krijgen of ont
slag konden riskeren en een aantal
Nederlandse sympathisanten. Samen aan d« b*"*"4 van aftreden zün. keren
zal^ men dan verder Den Haag in- 17 njet terug in de Senaat. Ze wor-
I den, sommigen op eigen verrek, op
I de nieuwe kandidatenlijsten niet
meer op een verkiesbare plaats ge-
eet.
Wie de opengevallen plaatsen in
de Eerste Kamer zullen innemen is
j nog niet bekend. By de PSP volgt de
I heer Lankhorst. nu nog fractievoor-
I zitter in de Tweede Kamer, de heer
Boetes op. De CPN handhaaft me
vrouw Van Ommeren-Averink,
j By KVP en PvdA keren bü ieder
I zeven senatoren niet terug. Het zün
Ivoor de KVP: mej. Vuylsteke en de
gunstig ontwikkelen, aldus minister heren Hoeppen er, Van Meeuwen, De
De Block. Quay, Raedts, Van Velthoven en
In de loop van dit jaar zal weer1 Stokman; en voor de PvdA: mej.
een aantal structuuronderzoeken wor- j Tjeenk Willink en de heren Bron
den uitgevoerd. Voor een onderzoek j gersma. Van Es, De Jong, De Loor,
by de non-ferro gieteryen is een sub- Mazure (thans Senaatsvoorzitter) en
sidie verstrekt, en subsidie-aanvra- Verhoef.
gen voor onderzoeken by de middel- 1 By de anti-revolutionairen is het
grote scheepswerven en de gedis- zeker, dat de heer Algra een 16-
trilleerdsector zyn in behandeling. jarig lidmaatschap vertrekt. Het
De rente overbruggingssteun voor CH-hoofdbestuur heeft zün staten-
de scheepsbouwindustrie die thans kringen geadviseerd de heren De
tot het maximale percentage van Geer van Oudegein en De Vries we
an twee is verhoogd, blykt in toe- derom op een verkiesbare plaats te
SN HAAG - (GPD) In de nieuw tot problemen leidt, zowel op riefsstelsel er nooit aanleiding is de
tscourant van vandaag- hebbenbudgettair terrein als in het kader Inkomstenbelastingdruk te verlagen,
öinistcr en de staatssecretaris van het con junctuur politiek over- j Deze verhogingen of verlagingen zul-
Financiën een voorontwerp ge- heidsbeleid. I len dan het bestaande tarief tot uit-
ceerd vooreen wet waarin voor- Het zou geheel onjuist zijn ervan gangspunt hebben zoals dit na de van de Spaanse Kamer van Koop- De buitenlandse vraag blykt tot
ngen worden getroffen voor een uit te gaan, aldus de toelichting, dat laatste wijziging is vastgesteld en in hande. vandaag een bezoek aan de dusver te zyn onderschat: de inter-
ykse aanpassing van het tarief na de invoering van het nieuwe ta- een tabel is uitgewerkt. machinefabriek in Nieuw-Vennep. nationale conjunctuur biyft zich
de inkomsten- en de loonbelas-
Tot publikatie van een voor-
rerp is besloten om de discussie
dit onderwerp op gang te bren-
fn jaarlykse aanpassing van het
^f brengt een geheel nieuw ele-
Jt in de belastingwetgeving. Ook
pationaal gezien is het vrywel
ekend.
,m deze redenen hebben de mi
en de staatssecretaris he:
o.a. toegezonden aan de
si te ten en hogescholen, en
bureaus van de po-
'Jce partijen met een verzoek om
£>r 1 september a.s. advies uit te
ogen.
I de toelichting op het vooront-
p wordt opgemerkt, dat de jaar-
aanpassing van de tarieftabel
richt tegen een bepaalde wer-
van de progressiviteit. Bedoeld
een verzwaring van de belas-
indien de styging van
geldinkomen louter nominaal is.
wil zeggen indien zü gepaard
t met een overeenkomstige prijs-
Sing. In dat geval moet de oelas-
iplichtige meer belasting betalen
^ter dat zyn draagkracht toe-
let tot dusver gevolgde systeem
1 incidentele aanpassingen, die
oksgewys en met tussenruimten
1 ongeveer vier jaren tot stand
nen, heeft verscheidene bezwaren,
us de toelichting.
to het bezwaar, dat de inflatiewer-
'g haar invloed heeft uitgeoefend
de belastingdruk voordat de neu-
Atisering plaatsvond. Ander be-
iaar is. dat incidentele aanpassing
$<Üd om grote bedragen gaat.
Jt ervaring leert dat dit steeds op
nemende mate onmisbaar om nieuw-
bouworders te verkrygen. gezien de
omvangryke steun die in de voor
zetten.
Hoewel ook by de WD het laatste
woord nog niet is gevallen. ïykt het
naamste scheepsbouwla.nden worden erop dat alleen de heer Delprat niet
gegeven, aldus minister De Block. zal terugkeren.
ENSCHEDE (GPD» Nel van
den Boon, dochter van een bur
gerambtenaar op de vliegbasis
Twente en haar vriendin Ellen
Monterij, dochter van een kapi
tein op de vliegbasis Soesterberg,
mogen niet mee op een school
reisje naar Polen dat voor hun
klas van het Carmel-lyceum te
Oldenzaal, dat zij beiden bezoe
ken, wordt georganiseerd.
Ongeveer drie maanden geleden
heeft een ambtenaar van de veilig
heidsdienst het echtpaar Van den
Boon ernstig kwalyk genomen dat
hun oudere dochter Joke het vorig
jaar een soortgelijke reis van
het Carmel-lyceum naar Polen heeft
meegemaakt.
Toen de ambtenaar hoorde
dat Nel dit jaar mee zou gaan heeft-
hy gezegd dat het in verband met
het beroep van de vader beter was
dat zy niet mee ging. Nel vertelde
dat aan Ellen waarop vader Montery
besloot zyn dochter ook thuis te hou
den.
Inmiddels hebben de tweede-ka
merleden W. Wierda en mi: J. W.
Masman (beiden P vd A> vragen
gesteld over deze kwestie. Zij willen
1 in de eerste plaats weten of de mi
nister op de hoogte is van dat soort
voorschriften en zo niet, wat is dan
het oordeel van de minister, zo vra
gen zy.
Vader Van den Boon is er niet
bly mee dat de zaak in de publici
teit is gekomen, maar nu het een
maal zover is. vindt hij het ook wel
weer interessant. „Als myn dochter
alsnog te horen zou krygen dat ze
wel mag springt ze een gat in de
lu; At".
De familie v(an den Boon weet niet
precies wat voor man het was die
ongeveer dnc maanden geleden op
bezoek kwam naar aanleiding van
door hemzeli naar Den Haag opge
stuurde papieren waarin ondermeer
stond te lezen dat de oudste dochter
het vorig jaar al naar Polen was
geweest.
„Ik ZoA Jat het myn eigen papieren
waren en dan denk je al gauw dat
het goed is," aldus de heer Van den
Boon. En zyn vrouw zei: „Die men
sen komen zo maar uit de lucht val
len. Je weet niet waar ze vandaan
komen en wie ze zün, maar ze we
ten alles van je hele familie".
De leraar van het Carmel-lyceum
I die als eerste bekend maakte dat de
meisjes niet mee mochten sprak
j van de B.V.D. De kamerleden die de
vragen stellen spreken daarentegen
I van de luchtmacht.
De heer Van den Boon heeft
daarover zelf geen zekerheid. Een
feit is wel dat de man hem heeft
aangeraden de schoolreis voor Nel te
laten overgaan.
„Kyk". zegt de heer Van den
Boon. „Ik heb als ambtenaar van
de luchtmacht uiteraard moeten te
kenen dat ik geen Oostbloklanden
zal bezoeken. Daarvoor heb ik be
grip en daarvan accepteer ik de
consequenties. Omdat ik toen A had
gezegd vond ik dat ik nu ook B moest
zeggen toen de Veiligheidsdienst my
dat aanraadde.
Ik heb geen contact met kapitein
Montery gehad. Ik vermoed dat het
by hem wel op eenzelfde manier zal
zyn gegaan. Onze beide dochters
zyr de enigen van luchtmachtmen
sen die voor de reis in aanmerking
kwamen".
Het gezin van kapitein Montery
woont nog in Nordhorn. Zodoende is
Joke in Oldenzaal op school. Overi
gens schünt de veiligheidsdienst ook
weer te hebben vernomen dat de fa
milie Van den Boon zich de repri
mande nogal heeft aangetrok
ken, want via de vliegbasis vernam
de Oldenzaalder dat dezelfde man,
die op bezoek was geweest bereid was
om mondeling zijn excuses aan te
bieden, omdat hy de familie Van
den Boon nogal onder druk had ge
zet, „maar dat hoefde van my niet",
I aldus de lucht machtambtenaar.
I Maar dezelfde dienst kwam niet
terug op zyn advies om Nel thuis te
I houden. Het bleef van kracht. Ove
rigens zyn de ouders nog in het on
zekere over de consequenties van de
reis die de oudste naar Polen heeft
gemaakt. „Is het waar dat myn
dochter nu geen ryksbetrekking meer
I kan krygen en kan ze de eerste tien
jaar nu ook niet naar Amerika?"
I vroeg de moeder ons.
I Het hoofd van de Luchtmacht Voor
j lichtingsdienst. overste Akkerman
j vertelde ons dat deze zaak die gis-
j teren aan het licht kwam uitgebreid
wordt onderzocht. „Ik kan me niet
voorstellen dat zo'n meisje niet op
schoolreis naar Polen mag omdat de
vader by de luchtmacht is", aldus
de LUVO-chef. „Wat weet zo'n
meisje nu voor geheimen?". De
schoolreis naar Polen is begin juli.
Wellicht kan de minister van Defen
sie nog voor die tyd uitsluitsel geven
over deze zaak die veel vragen op
roept en wie weet gaan Nel van den
Boon en Ellen Montery alsnog naar
Polen.
Nel v. d. Boon (links) en El
len Montérie (rechts) mogen niet
met het schoolreisje mee naar
Polen.
