I
Striptekenaar
Willy Vander steen
dank
werd miljonair
zijn „kinderen"
zij
Luc. v. cl. Steur
kreeg beloofde wisselprijs
Blue Stars-Punch:
open titelstrijd
Damproblemisten
ZATERDAG 26 APRIL 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
TO7illy Vandersteen is een van die zeldzame vaders, die rijk
zijn geworden door hun kinderen. Zij verschaften hem een
landhuis in een weelderig park, een tuinman, twee auto's
met chauffeur en een privé-zwembad, dat evenveel waard is
als twee aardige middenstandswoningen.
Goed twintig jaar geleden kroop hij nog als eenvoudig deco
rateur-etaleur op stofschoenen door de vitrines van een Ant
werps warenhuis. Nu resideert hij als een man in bonus op een
buitengoed in de Kalmthoutse heide. Daar, in het peperdure
forensengebied van de Sinjorenstad, temidden van ruisende
berken en landerige witte koeien runt Willy Vandersteen zijn
„familiebedrijf": de internationale groothandel in avonturen
en gimmicks van zijn twee geesteskinderen Suske en Wiske.
den toekwam. Waarom het geen su- de familie Vandersteen in die dagen
Vandersteen 55 jaar is strip
miljonair. Gezeten in het sjieke
rariteitenkabinet dat het privékan-
toor vormt van zijn studio, is hij om-
géven met boeken en encyclope
dieën vol illustraties en detailbe-
ichrijvingen van alle mogelijke stre
ken ter wereld, 't Dolfglanzend palis-
lander van zijn „bureel" is gestof-
eerd met gebruiksvoorwerpen en
«Ierstukken, die kris-kras door alle
euwen en werelddelen heen lopen.
Souvenirs van zijn gecombineer
de vakantie-studiereizen, die dienden
«Is model of inspiratieobject voor
grove potloodlijnen. Zijn staf is tech
nisch en artistiek bekwaam genoeg
om zijn meest, oppervlakkige aandui
dingen te vertalen in genuanceerde
en uiterst gedetailleerde beelden.
Waarom ook niet? Een adelaar vangt
immers geen vliegen, nietwaar?
Jeugdjaren
Dat was in het begin natuurlijk
anders. Toen had hü uitsluitend as
sistentie van zijn vrouw, die zijn te
keningen iedere avond trouw met
per-detectives of revolverkoningen als huisdier had. Het beest moest
zyn geworden, maar een snaaks overigens afgemaakt worden, omdat
Vlaams kinderpaar, vindt zijn het te wild werd. Daarna volgde De
psychologische wortel in Willy's af- Rode Ridder op verzoek van de
komst. Uitgever, die bij een marktonder-
Wiske. een synthese tussen „de zoek de behoefte aan romantische
Witte" en de Vlaamse leeuw en ztfn ridderverhalen peilde en Biggies,
pientere zuster Suske, die al twintig j de avonturen van een piloot, waar
jaar lang bezig is een bakvis te wor- van het verhaal overigens was ge-
ijjn avonturenverhalen. Het klapstuk
i een verguld telefoontoestel op
Hjn lessenaar. Een barok uitgevoerd
ipparaat uit de charleston-tijd, dat
log in perfecte conditie verkeert. Het
zelfs aangesloten op de buitenlijn.
Willy Vadersteen parlevinkt met
ie gemoedelijkheid van een Vlaam-
ie kroegbaas. Af en toe slaat hij met
tijn tekenhand die, zeer merk
waardig .stevig en gedrongen is
tietsend op zyn dij ter ondersteu
ning van een gulle lach. Rond zijn
ogen krioelen ontelbare rimpeltjes.
lOg.
Wereldafzet
lSe.1
Offio»
oüó»
Een prettige baas, met een gezicht
dat gemaakt is om te lachen Dat is
de man achter de humor, die het
transparant vormt voor zijn stripro-
aans. Hjj is een soort kruising tus
sen Wiske en Lambik; oubollig, .naar
net een verrassende (commerciële)
nuchterheid. Aan deze laatste eigen-
ehap heeft hij het voor een groot
ieel te danken dat zijn tekenproduk-
ten ny een wereldafzet vinden. Ze
norden uitgevoerd naar Duitsland,
'ederland, Scandinavië Spanje,
frankrijk. Engeland en Canada en
staan op het punt gelanceerd te wor
den in Noord-Amerika.
Zelfs als hij vier handen had en
H uur per dag onafgebroken door
werkte zou Willy Vandersteen de
traag niet kunnen bijbenen. Hij
heeft dan ook, buiten zijn studio's in
Kalmthout nog een atelier In Ant
werpen waar gezamenlijk tien vaste
tekenaars aan het werk zijn, die zo
nodig worden geassisteerd door twee
hsse medewerkers. Verder heeft hij
nog een aparte man voor de scena
rio's van bepaalde strips.
Suske en Wiske blijven echter zijn
persoonlijke troetelkinderen. Die
•oert hij eigenhandig van dag tot
dag in nieuwe avonturen. Hij be
denkt zélf hun belevenissen, vult hun
tekstballonnetjes en schetst hen met
flotte lijnen in de meest absurde si
tuaties waaruit hij hen dan later
*eer met inzet van al ztfn fantasie
tevoorschijn moet toveren HU kan
het zich permitteren te volstaan met
Tekenaar Vandersteen met
zijn twee geesteskinderen. Enkele
jaren geleden werd in het gazon
van een kleuterschool in de
Zeeuwse plaats Zuiddorp een
standbeeld opgericht van Suske
en Wiske.
inkt moest overtrekkken. Er was toen
nog geen sprake van een landgoed
en evenmin van een studio. Het ge
zin Vandersteen vier kinderen, de
jongste is nu dertien huisde des-
tUds nog in een eenvoudige woning
in de binnenstad van Antwerpen op
een steenworp afstand van het Stuy-
venbergplein in de Seefhoek, waar
Willy zUn wilde jeugdjaren had
doorgebracht.
HU was er onder de eerste wereld
oorlog geboren als zoon van een
„moeleerder" zUn vader maakte
gipsafdrukken van beelden en gevel
ornamenten en groeide er op tus
sen de straatrakkers en passagieren
de matrozen Op de trottoirstenen
stonden zUn eerste tekeningen: im
pressies van de spelletjes, die hU met
zijn vrienden speelde. Rovers, straat
agenten, schippers, helden .later,
toen hU bU de verkenners kwam.
werden het woudlopers en cowboys.
Zijn figuren groeiden met hem
mee en werden geplaatst in nieuwe
dimensies. HU leerde ze modelleren
op de Antwerpse akademie .waar hU
vanaf zUn dertiende, tien jaar lang
avondcursussen volgde, maar ze ble
ven voor hem speelgoed, dat hy naar
believen in een hoek kon gooien om
het er weer uit te halen als hU zin
had.
Lange weg
Vóór hU er zUn broodwinning van
kon .naken, zou hU eerst nog beeld-
houwer-ornamentist worden, decora-
teur-etalagist en. ambtenaar
tekenaar bU een of ander ministerie
waar hU dorre statistieken moest
verluchten. Het schUnt tUdens deze
periode te zUn geweest dat Willy ein-
delUk de tUd vond om stripverhalen
te bedenken en zUn heldenfiguren
het reliëf te geven dat hun als hel
den. zonder dat zU er ooit aan toe
zal komen, werden geboren in het
laatste, woelige jaar van de tweede
wereldoorlog. Ze bleven een jaar in
de couveuse. Pas na de bevrUding
haalde Willy ze te voorschijn en liet
hen meteen opdraven temidden van
vreemdsoortig oorlogstuig in het si
nistere land „Chocowakye".
Concurrentiestrijd
„Suske en Rikki in ChocowakUe"
heette die eerste strip en hfj ver
scheen in 1946 in het dagblad „De
Nieuwe Gids", dat werd uitgegeven
in de voormalige gebouwen van de
Brusselse „Standaard" Het verhaal
werd meteen aanleiding voor een fel
le concurrentiestrUd tussen „De
Nieuwe Gids" en „De Standaard", die
elkaar als twee kostgangers onder
één dak toch al niet mochten. Bei
de kranten wilden de strip en boden
tegen elkaar op met prUzen, die voor
die tUd astronomisch genoemd kon
den worden: 70.000 frank per maand
voor een dagelUks stripje van drie
beeldjes.
De enigszins overdonderde Willy
Vandersteen velde een goedmoedig
Salomonsoordeel en stelde: óf jullie
nemen de strip allebei, óf niemand
krUgt 'm. De kranten gingen er te
gen wil en dank mee akkoord, maar
De Nieuwe Gids stopte er na een jaar
mee. Een besluit, waarvan de Stan
daard tevreden grijnzend kennis nam
en dat De Nieuwe Gids ten eeuwigen
dage zal blUven heugen als de groot
ste blunder uit haar geschiedenis. In
twee weken rijd liepen 20.000 abon
nees over naar de concurrent!
De naam „Rikke" werd voorgoed
uit het vocabulaire geschrapt en de
finitief vervangen door „Wiske," zo
als zUn geestelUke vader hem oor-
spronkelUk ook had gedoopt, maar
die door een wat wUsneuzige uitge
ver was veranderd. Later, toen Sus
ke en Wiske gezelschap kregen van
alle mogelUke huisvrienden, die een
vaste plaats kregen in hun avontu
ren. is er nog wel vaker gemarchan
deerd met namen. Het is in dit ver
band aardig om te weten dat Suskes
onschuldig popje Schabolleke of, zo
als het nu wordt genoemd: Schanul-
leke. in België vanaf haar geboorte j
Schalulleke heeft geheten. Maar toen
plannen op tafel kwamen om de1
strip uit te voeren naar Nederland. 1
wezen wereldwijze mannen uit de
stad van het Manneke Pis de uitge-
verU op bepaalde taal- en mentali-
teitsverschillen tussen de Hollanders
en de Vlamingen
Willy Vandersteens papieren kin-
derduo groeide als kool (als die ont-
wikkeling zich ook biologisch had I
voltrokken, zou Wiske nu al een
overjarig hippie zUn met serieu
ze trouwplannen en Suske 'n bedrU-
vige huismoeder met een stel peur-
ters! Het tweetal werd gechaperon
neerd door een platboezemige tante
Sidonia en de blaaskakige onkel
Lambik.
Ouders kun Je in een strip niet ge
bruiken," zegt hU» „Die zouden veel 1
te veel moeten toelaten wat eigen-
lUk niet door de beugel kan. Dat is
een pedagogische zaak." Ziehier het
vakmanschap van de kinderavontu-
ren-bedenker.
HU gaat op dit niveau nog even
door en schetst psychologische j
samenhangen tussen alle mogelUke
striphelden en kinderkarakters. HU
praat over beinvloedingssferen, on
bewuste agressiviteit en het speciale
effect van een kikker-perspectief
ZUn verklaring van het succes dat
Jerom (voor mU bUjft het „Jeroen-
tje") heeft in zUn verhalen is: „HU
is de man. die beantwoordt aan de
machtsdrang die schuilt in zowel de
volwassene als het kind. Ik probeer
altUd te werken op de interesse van
belden. MUn strips moeten even
leuk zUn voor de kinderen als voor
de volwassenen. Voor de eersten ligt
de nadruk op de beeldjes. Voor de
groteren doe ik soms wat met de
teksten."
Andere verhalen
Willy Vandersteen was toen al
goed op weg een internationale be
roemdheid te worden. De Suske en
Wiske-serie aanvankelUk geschre
ven in sappig Antwerps was een
algemeen beschaafd Nederlands ver-
schUnsel geworden. Zij werd na twee
jaar gevolgd door de Bessy-serle.
waarvoor de collie model stond, die
schreven door een oud-RAF-vlieger
Op dit moment is Willy Vander
steen bezig met de voorbereiding
van een serie, die zich zal afspelen
in de tUd van de voortrekkers van
Transvaal. HU ziet er een nieuw
soort western-roman riek in, waarbij
de Zoeloes de rol van Indianen en de
boeren die van de cowboys spelen.
„Dat opent weer nieuwe mogelUkhe-
den," zegt hU gnuivend, „met leeu
wen, olifanten en tientallen andere
beesten. De Bessy-strips hebben uit
gewezen dat er behoefte bestaat aan reusachtig archief worden opgebor- stripmarkt te koop is. HU heeft zUn
dierenverhalen." gen. „Soms moet je een hele dag boekenrek gevuld met peperdure
Het einde is dus nog lang niet in zoeken naar een bepaald detail. Een uitgaven van de allernieuwste ar-
zicht. Ieder jaar nog trekt hU er op pagode in Bangkok. bUvoorbeeld, ik tistieke hippie-comics uit Amerika
uit om in de Oriënt, het Verre Oos- noem maar iets. Dat proberen we en Scandinavië, maar hU blUft wei
ten of het Middellandse Zeegebied zoveel mogelUk te ondervangen. Als bewust bU zUn eigen Vlaamse ,,ve-
nieuwe stof te zoeken voor zUn ver- je een auto tekent en je vergeet er detten." die hun waardevastheid
halen. HU brengt kistenvol souvenirs ook maar één lUntje aan. dan krijg danken aan hun romantische romig-
mee terug. Die komen altUd van je meteen zo'n pak brieven. Het is held. Bessy, de VrolUke rakkers,
pas. Want denk erom —je moet me één keer gebeurd dat ik een Biggies en nog véél meer. ze liggen
de situaties natuurgetrouw weerge- paard tekende met vyf poten —lk hem allemaal na aan het hart. maar
ven. „Als je vroeger een verhaal was er gewoon een vergeten uit te één strip zal hU nimmer uit handen
liet spelen in Indië, dan kon je ge- gummen. Nou zeg, dat overkomt me geven: Suske en Wiske. Dat zUn
rust een hut tekenen volgens het va- nóóit meerz'n kinderen. Die hebben hem ge-
ge idee dat je daarvan in je achter- „Men verwtft de strip wel eens dat maakt en die zal hU blUven begelei-
hoofd had," zegt lüj. „Maar dat Irij oppervlakkig is, maar anderzUds, den. „Desnoods vanaf nujn sterf-
moet je tegenwoordig eens probe- als je al dat werk ziet. dat we hier bed" zegt luj. Iedere dag opnieuw
ren! Ze hebben iedere fout meteen aan de voorbereiding wUdenik tekent hU hun volgende zes beeld-
in de smiezen. Dat komt door de te- heb alleen al vUf historische boek- jes.
levisie!" werken uitgelezen vóór ik concreet Als een zorgzame vader volgt hij
Er is dan ook een speciale docu- over die Transvaal-serie durfde te hen op de voet. HU zorgt er steeds
menitaliste in dienst, die niets an- gaan denken voor drie dagen vooruit te liggen op
ders doet dan illustraties knippen uit Willy Vandersteen weet drommels- de publikatie in de krant. Als hU
kranten en tijdschriften die in een goed wat er op de internationale met vakantie gaat, moet hU enkele
De omslag van een avontu
renboek met Suske en Wiske.
weken vooruit werken, maar de rest
van het jaar worden htm avonturen
van dag tot dag bUeen gefantaseerd.
„Ik werk nu eenmaal liever in ge
kapt stro." zegt hU- Na iedere strip
moet een vraagteken staan. Dan
blUft de spanning erin. Ik zou ze wel
allemaal vooruit kunnen maken,
maar dan ga lk zagen. Dan ga ik
vertellen, dan ga ik de situaties uit
spinnen en dan wordt het allemaal
eindeloos langdradig. Daar betrap
ik me zelf op. Ik geef toe, ge zUt er
een slaaf van. Maar ik kan er geen
afstand van doen. Als ik morgen te
gen een boom rUd, dan is mUn gehe
le produktie gewaarborgd. Daar heb
ik wel voor gezorgd. Alleen Suske
en Wiske ik heb daar nu in totaal
70 afleveringen van gemaakt die
zal ik nooit kunnen afgeven
Jaarvergadering De Kaag
DE KAAG Hoewol de heer Luc nel gekozen. De heer A. van Altena,
van der Steur reeds vorig jaar af secretarie werd herkozen, evenals de
scheid had genomen ais voorzitter heer J. A. F. Bolland. De heer W
van de Kon. Watersportvereniging Ritman werd gekozen als twaalfde
„De Kaag", ontving hy tijdens de i bestuurslid.
gisteravond gehouden jaarvergade-1 De Dr. Coopsbeker werd dit jaar
ring een hem toegezegde wisselprUs uitgereikt aan mej M. J. R. van
TUdens de jaarvergadering kreeg RUn, die gedurende rijf jaar al haar
de heer v. d. Velde van de voorzit- vrUetUd en vakantie heeft gegeven
ter. de heer D. A. de Koster, gele- als instructrice van de jeugdzeilcur-
genheid een „woordje" te spreker sus en als informatrice bij wedstrij-
en hU deed dit met een en ander te den. Aan vijf leden werd het insigne
releveren over het aftreden van de voor het 25-jarig lidmaatschap uit-
heer v. d. Steur. Destijds werd de gereikt.
toezegging gedaan van een blyvendt Het voorstel tot het houden van
wisselbeker. Deze was er nu. ..maar' een Kaag-week in 1969 werd ditmaal
aldus de heer v. d. Velde, „het is ei uitgebreid en vanzelfsprekend aan
een. die nimmer door een winnaa- genomen tot 1970. omdat volgend
mee naar huis zal mogen worden jaar het 60-jarig bestaan der ver
genomen, maar in de Kaag-sociëteit
zal worden bewaard, om de herin
nering aan de heer v. d Steur tot
in lengte van dagen levendig te hou
den". De winnaar van de wisselprys
zal een plaquette in ontvangst mo
gen nemen, met de afbeelding van
de wisselprUs. Daarna onthulde de
heer v. d. Velde het kleinood, dat
onder een doek op het tafeltje ver
borgen was gehouden. Het bleek een
getrouwe afbeelding te zUn van de
onvergetelijke starttoren, die nu aJ
Jaren aan de ingang van de Kager-
plassen staat.
De Kaag-voorzitter aanvaardde dit
geschenk van de leden onder har
telijke dank en zegde toe. dat deze
prijs dit jaar voor het eerst in de
Regenboogklasse aal worden ver
zeild.
De heer Van dei- Steur herinnerde
eraan, dat hij zo langzamerhand een
jaar lang afscheid had genomen,
maar na al die jaren was hU dank
baar voor hetgeen hy voor de ver
eniging had mogen doen èn voor he'
feit. dat de leden op zo ondubbelzin
nige wijze uiting hadden gegeven
aan hun dank voor dat werk.
In zijn openingswoord herdacht de
voorzitter mevr. Nater, die jarenlang
naast haar man een goede gastvrouw
is geweest voor de vereniging, haar
leden en haar gasten.
De Kaag zal op verzoek van de
W.V. Breskens haai- medewerking
verlenen aan de organisatie van de
Quarter Ton Cup - wedstr U de ndie in
augustus in Breskens worden ge
houden.
Uit het jaarverslag van de heei
A. van Altens bleek, dat het leden
endging en de 50ste Kaagweek aal
worden herdacht.
LEIDEN De basketbal liefhebbers
zier de beslissingswedstrijd om het
kampioenschap van Nederland, mor
genavond (aanvang 8.15 uur) in de
Leidse VUf Meihal, met belangstelling
tegemoet. OngeschUniyk hebben de 2
rivalen, het Amsterdamse Blue Stars
en het Delftse Punch, gelUke kansen.
De Amstredammers brengen als grote
troeven veelvoudig internationaal
Ton Boot en Cees Smit binnen de 1U-
nen terwyi de Delftenaren met de
2.03 meter lange Eric van Woerkom
verschUnen. Zonder Van Woerkom
is Punch heel wat minder mans, dat
bleek wel uit de donderdag gespeelde
vriendschappelUke wedstrUd tegen
de Leidse Bona Stars. De Stars won
nen na een goed gespeelde wedstrijd
met 6854. Het beslissingsduel kan
uitermate boeiend worden omdat
Blue Stars de sterkste voorhoedde en
Punch de sterkste achterhoede van
Nederland in het veld brengt. De ver
wachte 2000 toeschouwers zullen on-
getwUfeld ten volle aan hun trekken
komen.
Opstellingen: Punch: Valstar, Ti-
deman. Bruin, De Haan, Van Woer
kom. Sideris, v. Straelen, De Jongh,
Winkler.
Blue Stars: Boot, Van der Molen.
tal met 35 vermeerderde en steeg Smit, Perrier. Kas tee, Woudstra, Sin-
tot 1925. Het financieel verslag van nema-
de heer G. Bakker was niet roos-
kleurig. Voorzieningen aan de jacht- BILJARTEN Ook in de vUfde
haven en de personeelskosten maken ronde van het toernooi om het we-
het noodzakelijk een deel van de reldkampioenschap neo-pentathlon
reserve aan te spreken, terwUl mc- in BerlUn bleven de Belgen Ceule-
geiyk binnenkort tot een contribu mans en Dielis zonder puntenverlies
tieverhoging zal worden overgegaan Ceulemans versloeg Joop Roodenburg
BU de bestuursverkiezing werd in met 8—2. terwUl zUn landgenoot met
I de plaats van de aftredende heer L. dezelfde cUfers van de BerlUner Mül-
van der Steur de heer J. W. Toete- i Ier won.
LEIDEN Op zaterdag 10 mei
zal in het ontmoetingscentrum van
de Antoniuskerk Boshuizerkade)
van 10 uur 's morgens tot 17.30 uur
's middags een reünie worden ge
houden van damproblemisten. De
bUeenkomst wordt georganiseerd
door de „Kring voor damproblema-
tiek" <KVD). Deze vereniging heeft
tot doel de damproblematiek in al
De Luc. v. d. Steur-wisselprljs.
zUn vormen te bevorderen. De Kring
organiseert wedstrUden in het sa
menstellen en oplossen van dam-
vraagstukken.
Op de reünie van 10 mei a.s zul
len. onder meer, opgaven worden ge
steld in het componeren en oplossen
van damproblemen.
Deelname aan deze wedstrUden is
voor iedereen (zonder kosten) mo
gelUk.
