Doebtseks droom voo
Beraad over
kostenstijging
MOBYLETTE
de fiets
die vanzelf gaat
geen
„Boerenpartij
opvolgster van NSB"
Doorgaan
van corso
dubieus
OUD EN BUIïC
Beatrix
verwacht
baby
alles
Vlieland
GEBR. HUISMAN
©ucf Qlfeuws
Proefschrift clr.A. Th.J.jSoox:
kersenbonbons
iso gram van 159
JAMIN
Vakbonden in Utrecht bijeen
VS lopen weg
hij gesprek in
Panmoendjon
VLIELANDS'S
KINDER-
B 0 E R D E R IJ
ZATERDAG
Korevaargarage N.Y.
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 18 APRIL 1969
No. 32767
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: Drs: J. R. Soetenhorst
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 14.10 per kwartaal (postabonnementen f 16,50), f4,70 per maand (bij vooruitbetaling)losse nummers f 0.25
Witte Singel 1, Leiden - Giro 5706»
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 31507
PRAAG Praag, waar gister-
,tond in de voltallige zitting van het
(fntrale comité van de Tsjechoslo-
*aakse communistische partij is be
ften tot de vervanging van par-
iijltider Doebtsek, was vanochtend
flstig. In de loop van de nacht was
let aantal politie mannen dat giste-
ko was begonnen met de bewaking
„n belangrijke gebouwen (als de
gassische ambassade) aanzienlijk
eersterkt. Vanochtend leek het aan-
til ordebewakers nog te worden op-
{tïoerd.
Hoewel vervanging van Doebtsek
0iet als een verrassing is gekomen,
lijn de meeste inwoners van de Tsje-
tboslowaakse hoofdstad ernstig ge-
Khokt De televisie-omroepster, die
gisteren de toespraak van president
Swoboda aankondigde, kon haar tra
nen nauwelijks bedwingen. Pas diep
in de nacht is de dramatische zit
ting van het centrale comité van de
partü geëindigd. Een slotcommuni
qué bevestigde vanochtend de eer
der door president Swoboda en Hoe
sak vertelde wijziging in de partij
top. Alexander Doebtsek wordt na
dertieneneenhalve maand vervangen
door de Slowaakse partijleider Hoe
sak. Doebtsek zal een andere belang
rijke functie krijgen. Vermoed wordt
dat hij voorzitter zal worden van het
federale parlement. Het presidium
van het centrale comité wordt van
21 man gebracht op elf. In het pre
sidium zal één van de belangrijkste
liberalen Jozef Smrkowski niet meer
verschijnen. Hij was tot voor kort
voorz. van het federale parlement en
de belangrijkste steen des aanstoots
voor de Russen. Nieuwe gezichten in
het Ts.jechoslowaakse presidium zijn
die van dc progressieve vakbonds
voorzitter Karei Polatsek en de iets
minder felle Doebtsek-aanhanger
Peter Tsolotka. de huidige voorzitter
van het federale parlement. De intre
de van Polatsek in het hoogste Tsje-
choslowaakse orgaan is een bevesti
ging van de groeiende invloed van
de vakbonden.
Achteraf vormde het ontslag van
Doebtsek slechts de bevestiging van
de feiten, zoals die zich na het jjs-
hockeyfeest hebben voorgedaan. On
danks protesten van studenten en
vakhonden bleek het woensdagnacht
al duidelijk dat de conservatieven de
beslissende posities hadden ver
overd. In de eerste plaats uit een of
ficiële partijverklaring waardoor en
kele collaborateurs werden schóón-
gepraat en in de tweede plaats uit
een aantal razzia's in Slowakije en
Tsjechië waarbij 238 personen wer
den gearresteerd. Gebeurtenissen
die deden denken aan de dagen van
Klement Gottwald en Nowotni.
De keuze van Hoesak lijkt in het
licht van deze gebeurtenissen nog
het beste wat de Tsjechoslo waakse
communisten konden doen. Zeker
als men bedenkt dat het vliegveld
van Praag gisteravond door de Rus
sen bezet werd en volgens geruchten
hoge Russische autoriteiten bij anti-
Russische demonstraties niet geaar
zeld zouden hebben het vuur met
tanks te openen. Want hoewel
Hoesak zich de laatste tijd opvallend
pro-Russisch heeft uitgelaten, staat
hij bekend als een diplomaat die
door taaie volharding zijn doel weet
te bereiken. Daarbij dient niet ver
geten te worden dat ook Hoesak in
de duistere stalinistische dagen van
het Tsjechoslowaakse communisme
zelf in de kerker heeft gezeten.
ZeJter is. dat onder zijn leiding de
communistische partij zich in een
bloedeloos isolement zal terugtrek
ken. Er is geen betere garantie
voor een nieuwe, totale vervreem
ding tussen volk en leiders dan deze
briljante, gevoelloze partijsecreta-
(Van onze Weense correspondente Ans Salomonson)
WENEN (GPD) De droom van Alexander Doebtsek als
jman die „het communisme een menselijk gezicht gaf", is
loorbij. Niemand had zestien maanden geleden geloofd, dat die
„jnaam zou toevallen aan de wat bleke, slanke Slowaakse
urtijleider. die op 5 januari vorig jaar, als opvolger van de
mservatief Nowotni, gekozen werd tot eerste secretaris van
Tsjechoslowaakse communistische partij. Men sprak toen
j een compromis-oplossing, omdat Doebtsek immers bekend
iond als een persoonlijke vriend van de Russische partijleider
irezjnew. Maar. hoewel men hem „kleurloos" en „een politicus
ider eigen gezicht" noemde, nam het centrale comité al op
april een programma aan, waarin de hervormers onder lei-
ig van Doebtsek de beginselen van hun democratisering
teenzetten.
1 gaan met u. maar wijkt nooit af van
lClOOl <le weg' die vrÜheid- eer en naar
heid u wyzen, want iedere andere weg
zult ge zonder ons moeten afleggen".
[he principes braken radicaal met
schema's, die tot dan toe in de
mmunistische wereld waren toe
past. De economie zou drastisch
tden geliberaliseerd. In de partij
de autoritaire hiërarchie worden
rvangen door soepele structuren,
rechten van de minderheden
iden worden gerespecteerd, de ver-
tingen zouden voortaan geheim
chieden en voor nieuw te bezet
functies zou meer dan één kan-
laat worden voorgesteld.
Voor het eerst sinds twintig jaar
rtden de mensen zich weer bij het
itieke gebeuren betrokken. Doebt-
werd door zijn gemakkelijke en
scheiden optreden een idool van de
rolking. De mensen droegen speld-
met zijn foto, straten werden
ir hem genoemd, de vrijwillige
luren die voor het eerst in
communistische staat werkelijk
jïillig waren werden Doebtsek-
genoeind Er ontstonden volks-
ieren rondom deze bijzondere fi-
i: „Als ge vermoeid zijt, leg uw
Jfd in onze schoot, als ge honger
voedt u dan met het brood van
i lichten, als u weg zwaar is en
doornen, ga rustig verder wij
(ADVERTENTIE)
Zijn weg en daaraan heeft
Doebtsek nooit enige twijfel laten
bestaan leidde verder in de rich
ting van de communistische heil
staat. Herhaaldelijk heeft hij verze
kerd. dat zijn land een trouwe part
ner zou blijven in Warschaupact
en Comecon. Maar binnen het com
munistische systeem zou de mo-
i gelijkheid worden geschapen om te
I controleren en te kritiseren, zodat er
I nooit meer een dergelijke persoon-
j lykheidsverheerlyking en machts
misbruik zou kunnen worden bedre
ven als ten tijde van Nowotni.
Het was een experiment, dat nog
nooit in de wereld was vertoond: de
combinatie van communisme met
democratie. Doebtsek was bij dit ex
periment niet alleen verzekerd van
de steun van vrijwel he' hele volk,
maar ook van enige invloedrijke zus
terpartijen. De Franse en Italiaanse
partijleiders Rochet en Longo onder- liau wc
kenden de gfote kansen, voor hun j Praag de 'keus uit twee moge]yklle.
eigen partu bij de ioneere genera- den: de ware toedracht ult de doek.
ties als Doebtsek zou slagen en be- te doen, de bevolking openlijk
te zeggen waar het op stond en het
veld te ruimen voor de stalipisten.
of de lange smartelijke weg van het
compromis in te slaan, met de ene
concessie aan de Russen na de ande
re, en zodoende snel steeds meer
terrein te verliezen, maar een aan
tal fatale beslissingen op die manier
te voorkomen of uit te stellen. Het
feit, dat bij de laatste mogelijkheid
UTRECHT (GPD) De Boeren
partij is niet de opvolgster van de
NSB en vertoont ook geen duidelij
ke fascistische trekken. Dat is de
mening van dr. A. Th. J. Nooy te
1 Bennekom. Hij is vandaag in Utrecht
j tot doctor in de sociale wetenschap
pen gepromoveerd op een proef
schrift, getiteld: De Boerenpartij
desoriëntatie en radicalisme onder
de boeren.
De heer Nooy heeft in de Boeren
partij een uitgangspunt gevonden om
tot de sociologische problemen die
er nu in de boerenstand zijn. door te
dringen. De boerenpartij biedt naar
zijn mening een belangrijk aspect
om een stuk sociologische theorie
toe te passen op reële maatschappe
lijke problemen. Volgens de heer
Nooy hebben de sympathisanten van
de Boerenpartij het vertrouwen in de
overheid verloren. Het gaat hun al
leen om bestaanszekerheid. Welke
politieke partij hun die verschaft,
komt op de tweede plaats.
Opvallend is dat nen bij de Boe
renpartij en de CPN dezelfde be
zwaren aantreft tegen het landbouw
beleid van de overheid. Wellicht is
dit te verklaren uit het feit dat bei
de partijen randverschijnselen zijn
in ons politiek bestel. Daarom is
het niet zo verwonderlijk dat de CPN st^d slachtoffers vallen,
oo aanhangers zoekt bij de boeren- Een van de stellingen van dr.
stand, al lukt haar dit niet "°°y dat wanneer een strijd om
De heer Nooy meent dat men het i dc macht ui de Boerenpartij self de
ontstaan van de Boerenpartij moei Pastij niet te gronde richt, de Boe-
renparty een lang leven beschoren
1 zal zijn, zy het met geringe politieke
Invloed.
„Boer'' H. Koekoek
zien als resultaat van een aantal
wrijvingen die zyn ontstaan door de
structurele veranderingen die zich
in de landbouw voltrekken. De aan
hang in de steden is duidelijk bij hen
die eveneens in maatschappelijke
moeilijkheden verkeren.
Het verzet tegen de overheid
spruit voort uit het selectieve be
leid dat er wordt gevoerd en waar
door er in de landbouw en midden-
Hy had, toen
terugkwam
tuigden hem hun volle solidariteit.
Tito van Joego-Slavië en Ceaoesescoe
van Roemenië kwamen in de zomer
1968 in Praag op bezoek en werden
door de bevolking als helden ge
vierd. Alleen de Russische partijlei
der Bresjnew onderkende de kansen
niet. die het Tsjechoslowaakse expe-
I riment het communisme zou kunnen
j bieden om weer vruchtbaar en ge
loofwaardig te worden.
morgen
voor 139
*tte geloven voor die prijs)
Bilt verwacht van heden tot za-
wond: aanhoudend vrij koud
®et een wisselende bewolking
katselijk buien, waarvan som-
®et hagel of natte sneeuw.
binnenland nachtvorst. Ma-
101 krachtige noordwestelijke
(opgemaakt te 12.40 um*),
19 APRIL
5.35 uur; onder: 19.44 uur.
°P: 6.11 uur; onder: 23.37 uur
te Katwijk te 4.45 en 17.03
«Vwater te 0.41 en 13.03 uur.
r bestaat uit 34 pagina's
Nadat Dobetsek in de eerste acht
maanden van 1968 zyn grote kwali
teiten als politicus en leider had aan
getoond, bewees hij na de
koo6, heeft hem ontzettend veel kri
tiek bezorgd. Stuk voor stuk moest
MnpJ hy alle principes van liberalisering
lTIUcu verloochenen, waarbij hy ziender
ogen aan vertrouwen onder de be
volking verloor.
i aan- j De laatste keren dat hij nog in 1
fatale bet ooenbaar verscheen wekte hy
PANMOENDJON (AP) De bij
eenkomst van de militaire bestands
commissie voor Korea te Panmoend
jon ter bespreking van het neer
schieten van een Amerikaans ver
kenningsvliegtuig is vandaag afge
broken. doordat de Amerikaanse de
legatie de bijeenkomst na 46 minu- J
ten abrupt verliet.
Dit gebeurde, omdat de communis
tische gedelegeerde tot driemaal toe
eiste op de hoogte gesteld te worden
van de eenheid, waartoe het vlieg
tuig behoorde. Het ongewapende
vliegtuig werd dinsdag neergescho
ten. Twee lichamen van bemannings
leden zijn opgehaald uit de Japan
se Zee. Er is weinig kans. dat één
van de resterende 29 bemanningsle
den nog in leven is.
Generaal-majoor Knapp van de
Amerikaanse luchtmacht las de
Noordkoreanen tijdens de bijeen-
komst een protest voor In dit pro-
test werd gezegd, dat het neerschie
ten van het vliegtuig een weloverwo-
I gen agressiedaad was.
1 Knapp had zyn protest nauwelijks
voorgelezen toen de Noordkoreanen
j de beschuldiging uitspraken dat de
Verenigde Staten het vliegtuig ille-
rentetrekkers om-1 gaal voor spionagedoeleinden had
i uitgezonden.
Door het voorstel tot verschuiving Het was één van de kortste bijeen -
van de premie in de SER te brengen I komsten van de bestandscommissie
25ste augustus ook een man met uit
zonderlijke persoonlijke moed te
zyn. Hoewel hij als ,-vangene naar
Moskou werd gebracht en daar da
gen en nachten lang met hersenspoe
ling en martelingen werd bewerkt,
lukte het de Russen niet hem te la
ten capituleren.
(ADVERTENTIE)
laat U duidelijk zien. wat dieren voor
kinderen betekenen.
KONIJNTJES (kleine soorten), loop
eendjes, marmotten, krielkippen .geit
jes en schildpadden bewijzen in onze
kinder-boerdery, dat zij het hart
van Uw kind veroveren.
Kom eens kijken en laat U vertellen,
welk huisdiertje U onder Uw eigen
omstandigheden aan de zorgen van
Uw kind kunt toevertrouwen
De enorme belangstelling van de
jeugd noodzaakt ons helaas, op
alleen kinderen onder geleide, tot de
boerderij toe te laten.
geen hoop en vreugde meer, maai*
alleen nog deernis. Men zag het ver
dorde lege gezicht van een marte
laar, die bijna aan zijn eind was.
UTRECHT In Utrecht werden uitkeringen van
vandaag de mogelijkheden besproken j hoog te brengen,
om zoveel mogelijk werknemers te
laten profiteren van een compensatie
voor de gestegen kosten van levens- het i^ingt-De Jong genoodzaakt sinds 't einde van de Koreaanse oor-
on er ou angezien e va bond in zjjn zich erme^ bezig to houden ook i log in 1953. In de Amerikaanse ver-
DEN HAAG (ANP) Namens Prin#
Claus en Prinses Beatrix deelt d»
Rijksvoorlichtingsdienst mede, dat
Prinses Beatrix in verwachting ie»
Haar gezondheidstoestand is uitste
kend. Het prinselijk paar hoopt, dat
de heugelijke gebeurtenis in de loop
van oktober zal plaatsvinden.
De prinses staat onder controle van
prof. dr. A. A. Haspels, hoogleraar ia
de verloskunde en de gynaecologie
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
Prof. dr. W. P Plate zal als consu
lent zyn medewerking verlenen.
Prinses Beatrix heeft niet het voor
nemen belangrijke wijzigingen in
haar programma aan te brengen. Ze
voelt zich bijzonder goed en zal voor
lopig haar werkzaamheden normaal
voor toetten.
ADVERTENTIE
de Stichting van de Arbeid nul op het
rekest kreeg zal nu bekeken worden
of er via de bedrijfstakken of onder- j
nemingen meer resultaten bereikt
kunnen worden.
De bijeenkomst werd bijgewoond
Zinvol door de loondeskundi8en van de vak-
centrales en de bondsvertegenwoordi-
gers. Zoals het er nu uitziet zal het
Maar zijn martelaarsschap is niet I voorstel tot verschuiving van de pre-
zinloos geweest. Het heeft voor de mies naar de werkgevers tegelyk met
geestesgesteldheid van het^Tsjecho- bet halfjaarlijks economisch rapport'
„i I— 1 besproken worden. Ook zal er dan ge-
al zou het voorstel geen meerderheid
in de Sociaal Economische Raad krij
gen.
De verschuiving van de premie van
werknemer naar werkgever zou als
volgt moeten gebeuren: de gehele
werknemerspremie voor de wet ar
beidsongeschiktheid (wao) van 1.2%
naar de werkgeverszijde alsmede 0.8%
van de a.o.w.-premie.
klaring werd gezegd, dat het vlieg
tuig een volkomen gewettigde verken
ningsvlucht uitvoerde toen het aan
gevallen werd. „Deze operaties", aldus
Knapp, „worden nodig door uw her
haalde agressiedaden en bedreigin- I
gen. Zolang deze vluchten buiten uw I
territoriale grenzen worden uitge- j
voerd heeft u geen enkel recht tus-
senbeide te komen".
weet
heeft
iHM BJjfl 10 Tto au» (OUM)
Slowaakse volk een fundamenteel
verschil gemaakt, dat het niet acht,
maar zestien maanden lang de toege
paste democratie aan den lijve heeft
kunnen ondervinden. Na 20 jaar in 'n
totalitaire staat te hebben geleefd,
leerden de mensen de essentiële bur
gerlijke vrijheden kennen: vrijheid
van meningsuiting, vryheid van ver
gadering en van discussie en. wat
meer was, in deze laatste acht
maanden, toen de duimschroe
ven langzaam werden aangedraaid,
leerden ze die vrijheden ook te ver
dedigen en er voor te vechten.
Wat in de Sowjet-Unie, de baker
mat van de revolutie, een ijdele
droom is gebleven, werd deze herfst
in Tsjecho-Slowakije verwerkelijkt:
er werd spontaan een „volksfront"
gevormd van arbeiders en intellec
tuelen. Dat is achteraf gezien mis
schien wel Doebtseks grootste
triomf geweest. De oude klasse
tegenstellingen zyn onder hem ver
dwenen, hij wist vrijwel de hele be
volking als één man achter zich in
zijn ideologische oorlog met Moskou.
Voor het eerst geloofde een overtui
gende meerderheid werkelijk in het
communisme. Moskou heeft die unie
door Doebtsek op het altaar van de
Russische hegemonie te offeren. Hij
zal in de geschiedenis voort leven als
een tragische figuur, maar de tra
giek van Alexander Doebtsek is in
werkelijkheid de tragiek van de Rus
sische revolutie.
praat worden over het gebruik van
de 140 miljoen gulden die beschikbaar
zijn gekomen door het stopzetten van
de investeringsaftrek. Dit geld zou ge
bruikt moeten worden om de sociale
ADVERTENTIE
j (Van een onzer streekredacteuren)
BOLLENSTREEK - De organisa
toren van het Bollenstreekcorso, dat
zaterdag 26 april van Haarlem naar
Sassenheim moet rijden, zitten in zak
en as. Gaat het corso wel of niet
door? Dat is de vraag, die hen bezig
houdt- Door de ongekend lage tem
peraturen en de weinige zon zijn er 1
ke kans willens en wetens vergooid, nog geen hyacinten op de velden En
die hyacinten moeten het corso kleur
geven. Blyft het zo koud en is er op
korte termijn geen weersverbetering
te verwachten, dan is de kans groot, j
dat noodgedwongen de beslissing j
moet worden genomen: corso één
week uitgesteld. j
Kom de MOBYLE7ITE bekyken b\j:
Hogewoerd 66—68 Tel. 31292
Leiden
le aanbetaling plm. 1100,
te financieren in 6 - 12 - 18 - 24 maanden.
FIAT 600 D
»»n»r I «00,— incl. BTW
Showroom:
KOREVAARSTRAAT W
LEIDEN TEL. #1711—42146*
Uit het Leidsch Dagblad vc
19 April 18691
Aangenomen het beroep
bij de GereJ. Gem. onder 't
Kruis alhier, door dev pred.
P. Los Gz. van Dordrecht.
Gedurende deze week zijn
dagelijks in het werkhuis al
hier opgenomen van 115 tot
122 volwassen personen en
van 47 tot 75 kinderen.
AdvertentieThéatre de
Leide. Mardi 20 avril 1869.
Première représentation de:
Le premier jour de bonheur
ipera-comique. Prix des Pla
ces: Loge 1 2. Baignoires
1 1,50. Parterre f 1,20. Gale
rie 10,60.
dK«gb»csct4s20ct<*csc»<OTc4^