ïelle discussies rond Ben Uyl en De Block tosconto's en pr ij zenbeschikking beheersen het beeld FINANCIEEL WEEKOVERZICHT GELEE ROSE „Verlenging tbr wordt ervaren als willekeur" VOOR BAD OF DOUCHE NDU GAAT FORS INVESTEREN Amsterdamse ad vacate betoogt: Brand stelde Sikkens voor problemen iTERDAG 12 APRIL 1969 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 1» MU J r. P"-1111" -J iuiskc (Van onze parlementaire redacteur R. W. Heidinga) DEN HAAG (GPD) „Diep in de vernieling". Zo typeert aurens ten Cate in zijn inmiddels befaamd geworden aanval 5 drs. Den Uyl het optreden van de socialistische fractieleider. Als Ten Cate zijn gramschap over dat optreden nog wat had pgezouten, zou hij zijn oordeel hebben moeten herzien. In de olitieke show, die woensdag vanuit de Tweede Kamer de liskamers bereikte, was het vooral Den Uyl die de hoofdrol peelde. IJ Toegegevenhet fraaie stukje op- was te voorzien. Het ging de socia- Hi «jtje, dat de socialistische fractie- listen dan ook meer om de daad zelf yan om de gevolgen. De regerings partijen hielden de minister uiter aard de hand boven het hoofd, want niemand heeft in deze woelige dagen vain politiek gekrakeel en partijver nieuwing behoefte aan een kabi netscrisis, die alleen maar D'66 in 'het zadel zou helpen. Premier De Jong had de bui ken nelijk al zien hangen en ten over vloede de pr ij zenbeschikking door al le ministers laten tekenen als waar schuwing dat het hele kabinet zich voor het prijsbeleid verantwoorde lijk voelde. Toch sleepte Den Uyl woensdag utij ian de Arbeid in de kamer I een behoorlijk stukje winst uit het egt <P te treden. debat. Zijn optreden, dat zijn weer- [n .Ik geval had Den Uyl woens- sla8 <>P de beeldbuis vond. voldeed ;een zin de indruk te wekken Toegegeven: het fraaie stukje op- Kitie, dat de socialistische fractie- ider pleegde, kwam onder druk tot atet lDj uiteindelijk was het de Frie- partijafdeling Doniawerstal, die en Uyl tot zijn respect afdwingen- oplreden bracht. Deze afdeling is namelijk nog al- yerantwoordelijk voor de motie het Haagse PvdA-congres oppositie eiste. Den Uyl ócht de uitspraak dan wel beschou- jn als „een steun in de rug" en als d „aanmoediging", naai* buiten is motie steeds gekarakteriseerd als i ducfrlg brokje kritiek op de wy- waamp de politieke chef van de eftl zich de uitspraak heeft aan- tpkken. Hij voelde er daarom ïlefo ug voor al bij de eerste de beste irW volstrekt aan de eisen, die aan de leider van de oppositie mogen wor den gesteld. Op deels zakelijke, deels emotionele gronden wist hy het eenheid het aftreden van een j kabinet overtuigend in zi)n zwakke - zijde te treffen. Zijn verhaal ging over de gewone man, die zijn loons verhoging opgevreten ziet door de gestegen prijzen, maai* de winsten ziet vloeien in de zakken van de be zitters van vermogens. Het was een helder, indringend be- toog, dat de socialistische voorman mar nooit eerder behoorlijk hle,d Qc)k zUn waa p-am heeft kunnen halen, wist j hy op m z„n gezag dat na de hulp van Franssen en Sake het Haagse congres een forse deuk der Ploeg ztfn zin door te drtad k moet er d(, De kop van mr. De Block moest van Laurens Cate spyt- dui. delijk door zijn gestegen lüyl deed die middag wat hem uister te eisen, in dit geval die d de minister van Economische Kn. mr. De Block. laar op de fractievergadering, [gaande aan het pr ij zendebat, hij door de knieën. Nederhorst, allang met De Block overhoop Hij begon niet zo aardig Behalve in j het bedrijfsleven was de minister, zo zei hij, de algelopen maanden ook te leurgesteld in de drie miljoen huis vrouwen in dit land. Mr. De Block had gedacht en gehoopt dat ze bij alle prijsstijgingen meer prijsbewust zouden zijn. Dit was hem niet geble ken. Maai* de minister had de moed nog niet opgegeven. Hy zou de prijzen nu streng in de hand houden en hij deed een beroep op de huisvrouwen daar samen met hem op te passen. Wat verstaat de heer De Block nu precies onder prijsbewust zijn? De socialiste mevrouw Brautigam vroeg het hem na enige aandrang kwam de minister met de volgende definitie- „Prijsbewust zijn betekent dat de consument, de huisvrouw, prijzen gaat vergelijken daar koopt waar de artikelen het goedkoopst en het voor deligst zijn". En dan moeten de huisvrouwen vooral goed de publikaties van het Consumenten Contact Orgaan en van de Consumentenbond lezen. Mevrouw Brautigam. wier consu mentenpad dat van de minister nog al eens kruist, was niet tevreden Prijsvergelijkingen op de manier kan alleen maar als het gaat om dure zaken als ijskasten en tv-toestellen, meende ze. Mevrouw Brantigam noemde een voorbeeld. Een huisvrouw moet voor een pond suiker naar winkelier omdat hij het goedkoopst is, naar winkelier b voor goedkope stroop en voor brood, bo ter en andere levensmiddelen naar naar nog weer andere midden standers. .Jn al die tijd dat de huisvrouw van huis is kunnen de kinderen met lucifers gaan spelen en steken ze het huis in brand", aldus de socialisti sche woordvoerdster. Minister De Block vond dat de huis vrouw ook prijsbewust moet zijn als het om een pond bruine bonen gaat. Voor het overige deed de bewinds man de discussie af met de niets aan twijfel overlatende constatering, dat hij geen huisvrouw was en der halve zijn standpunt niet op grond van ervaring kon geven. „Pryzenbaas" De Block heeft ove rigens inmiddels al lik op stuk gekre gen. Zijn beroep op de Nederlandse huisvrouwen blijkt niet vergeefs te zijn, zo blijkt uit een bericht uit Rot terdam. Daar zijn enkele honderden huisvrouwen ingeschakeld bij een drie weken durend prijzenonderzoek van het district Rotterdam-zuid van de Partij van de Arbeid. De huisvrouwen is gevraagd naast hun huishoudboekje ook op een spe ciaal enquêteformulier nauwgezet, hun inkopen by te houden. Daar wordt dan een rapport van ge maakt. Minister De Block zal nu spoedig i weten, waar zyn vrouw het voorde ligst een pond bruine bonen kan ha- len Op de foto: Een overzicht van de Houtrusthallen in Den Haag, waar gisteren de expositie Kamp Houtrust 1969 icerd ge- opend. Het is de achtste natio nale kampeer- en sporttentoon- stelling, die tot en met 16 april geopend blijft. dragen, maar het was hem zien dat het niet v$,n harte i er geen loodzware toestand maken, deed de fractiechef zei hij met verwijzing ie bekende KVP-slogan, „dat KVP-er De Block zal gelden maar niet zetelvast. snt te gaan". de minister zou blyven zitten, De Friese journalist mag dan met de socialistische fractieleider niets meer van doen willen hebben, hy zal toch moeten wennen aan het idee dat Den Uyl zich deze week weer met een^ grapje^ af. ho- aarcjjg heeft hersteld en allesbehalve in de vernieling is geraakt. Overigens moet nog worden aan getekend dat Ten Cate met zyn deze week in Vry Nederland herhaalde kruistocht tegen De Uyl weinig voet aan de grond heeft gekregen. De pro vocaties. die hy de fractieleider in de schoenen schuift, hebben zyn politie ke makkers in Nieuw Links niet warm of koud gemaakt. In feite heeft Den Uyl dan ook niet meer over Nieuw Links gezegd, dan anderen voor hem al in vele I toonaarden hebben gedaan. Het eni ge nieuwe gezichtspunt is dat hy met zyn uitspraken over Nieuw Links gekomen is op een moment, waarop Vondeling al druk "bezig was de party weer bestuurbaar te ma ken. Inplaats van het by die constate ring te laten, haalt Ten Cate ver uit. Hy spreekt van „idiote stellingen en smerige insinuaties" en neemt aan dat geen der bestuursleden, die ge acht worden Nieuw Links te verte genwoordigen, nog iets met Den Uyl van doen willen hebben. Dat is van de Friese journalist, die doorgaat als de sleutelfiguur in het nieuwe party bestuur, op zyn minst een naieve veronderstelling. Een man als Lammers ziet er althans weinig brood in nu al zyn pas ver worven bestuurslidmaatschap in de waagschaal te stellen. Als iemand op het ogenblik de politieke vernieling dreigt in te gaan, is het eerder Ten Cate zelf. Minister De Block van Economi sche Zaken had woensdag in het pryzendebat de moed een beetje met de Nederlandse huisvrouw te flirten. (ADVERTENTIE) Het luxe schuimbad tegen normale prijs De luxe van weelderig koesterend schuim. De luxe van flonkerende flacons. De luxe van diep-fonkelende tinten. En de luxe van keus uit vier betoverende geuren en kleuren. Voor wie prijs stelt op de luxe van een in dividueel schuimbad is er nu Gelbe Rose. Kies uw favoriete geur en kleur: 't roman tische Gelbe Rose, het exquise Orchidee, het delicate Daphne of de frisheid van Citrus. Betaal toch de normale prijs. U weet het nu: 't is Gelbe Rose. De nieuwe luxe serie individuele badpreparaten van internationaal niveau. tube 4.25 - flacons van 7.50 tot 22.50 Gelbe Rose heeft ook crème-bad (speciaal voor droge huid), after-bath-lotion, fijne toiletzeep en speciaal babybad. ROTTERDAM iGPDi De snelle expansie, die de Nederlandse Dag blad-Unie zowel op het gebied van de dagbladen als op dat van de drukker yen heeft doorgemaakt, heeft geleid tot het besluit grote investe ringen (f 16.9 miljoen» te gaan ver richten in gebouwen, machines en installaties. Begonnen is met de bouw van een nieuw hoofdkantoor in Rotterdam, waarmede een bedrag ls gemoeid van f 6 min. De financie ring geschiedt door een financie- ringsmaatschappy op basis van huur koop. Voorts zyn twee Amerikaanse ro tatiepersen van vijf drukeenheden elk besteld voor levering in 1970 en 1971. ter vervanging van twee ver ouderde en te kleine persen. In Duitsland is een offsetrotatiepers be steld voor de dochteronderneming Henkes. waardoor de capaciteit van dat bedryf wordt verdubbeld. Bovendien zal in Rotterdam de zetterycomputer worden vervangen door een installatie met aanzienlyk grotere mogelijkheden. De eerste twee door ponsbanden bestuurde fo tografische zetmachines zyn in de cember geleverd. Als hiermede vol doende ervaring is opgedaan, zullen ook de buiten Rotterdam gevestigde bladen van de nieuwe installaties kunnen profiteren. Met de investeringen in de outilla ge is een bedrag gemoeid van f 10,9 min. Dit bedrag zal grotendeels uit eigen middelen kunnen worden ge financierd. AMSTERDAM (GPD) De Am sterdamse advocaat mevrouw mr. J. L. Bakker-Weesing heeft dezer dagen voor het gerechtshof in Den Haag opnieuw een pleidooi gehouden voor een rechtvaardiger beleid inzake het i verlengen van ter beschikkingstel lingen. De raadsvrouw achtte het in strijd met de strekking van ons strafrecht en zeker ook in stryd met de zorgvuldigheid die men in het maatschappelijk verkeer jegens zyn medemensen in acht hoort te nemen, dat inzake beslissingen omtrent ver lenging van een ter beschikkingstel ling het verhoor van de betreffende delinquent door de betrokken recht bank wordt gedelegeerd aan de kan tonrechter. in wiens ressort de t.b.r. -gestelde zich bevindt. Deze kantonrechter gaat in de praktyk altyd af op het advies van de psychiater. Zo komt de psychia ter wiens onderzoek van de delin quent veelal summier is geweest op de reohtersstoel te zitten. Het verhoor van de delinquent wordt door de kantonrechters over het algemeen in vyf minuten als een hamerstuk afgedaan, meestal zonder dat er een advocaat aan te pas komt. De rechtbank tekent daarna de beschik king zonder de delinquent te hebben gezien of gehoord. Een dergelijke beschikking for meel juist tot stand gekomen wordt door de ..slachtoffers" onder vonden als een daad van willekeur, byna als de beruchte „lettre de cha- j chet" van voor de Franse Revolutie. I zo betoogde de raadsvrouwe. SASSENHEIM (GPD) Ondanks de verstorende invloed van de grote brand in het gebouwencomplex van Sikkens lakfabrieken in Sassenheim op 8 maart van het vorig jaar waren de financiële resultaten het afgelo pen jaar gunstig. De schade werd weliswaar geheel door de verzekering gedekt, maar er was bijzonder veel extra inspanning nodig om de vry belangrijk gestegen omzet zo goed mogelyk te kunnen verwerken. Hoewel aan de definitieve nieuw bouw hard wordt gewerkt, zal het toch tot medio 1970 duren alvo rens de ontstane achterstand ln het bouwprogramma zal zyn Ingehaald. In alle landen en ln alle sectoren zyn de omzetten van verven en lak ken gestegen. In de huisschilder- en autoreparatielakken bleef de omzet Iets achter by de verwachtingen als gevolg van de door de brand ln Sas senheim opgelopen achterstand. Niettemin lag de omzet belangrijk 1 boven die van 1967. Mevrouw mr. Bakker-Weesing pleitte in hoger beroep van een von nis door de vice-president van de rechtbank in Den Haag in het korte geding van een ter beschikking van de regering gestelde delinquent te gen de staat der Nederlanden. Het betreft een ex-patiënt van het Gro ningse dr. S. van Mesdagasiel, wiena t.br. in december 1967 door de recht bank in Amsterdam voor de tyd van twee jaar was verlengd. De man was inzake de verlenging alleen door de kantonrechter in Groningen ver hoord. Tevergeefs protesteerde hy dat hy wenste te worden gehoord door de rechtbank, die de t.br. ln 1956 had opgelegd en die dus ook over de verlening moest beslissen Doordat men hem in het Van Mesdag-asiel ten onrechte had gezegd dat toevoeging van een advo caat niet mogelyk was, verscheen de man zonder rechtsbystand voor de kantonrechter. Waarna de rechtbank de beschikking gaf. zonder te hebben kennisgenomen van de stukken uit t zoekgeraakte persoonsdossier, en op grond van het ad'vies van de genees heer- directeur van het Van Mesdag- asiel. De advocate vond dat door de ge schetste gang van zaken tekort wordt gedaan aan het respect dat men ean elk ander, ook aan een Uw. -gestel de, verschuldigd is. Het past de ju stitie ook met zulk respect te hande len. Een delinquent heeft er recht op te worden gehoord door de rechtbank die de t.br. uitsprak. De rechtbank heeff de plicht de delinquent te horen In West-Europa oordelen rechtens nu eenmaal niet meer over „onbeken den". Delegeren van dit. verhoor aan een kantonrechter dient alleen te ge schieden in geval van dwingende noodzaak. Die noodzaak doet zich zelden voor. De justitiële autodienst maakt het mogeLyk de delinquenten naar elke plaats te vervoeren. Mevrouw mr. Bakker-Weesing meende dat de door haar gesignaleer de misstand een gevolg is van een achterblyven van de betreffende wet geving. Het nodeloos gebruik maken van de mogeiykheid dezer verouder de wetgeving tot het delegeren van een verhoor achtte zy een vorm van verwytbare nalatigheid van de zyde van de rechtbank. Dat ia rrujn diepste juridische en morele overtui ging. zei de advocate. 'Van onze financiële medewerker) iflfiwEIDEN (GPD) Van de beurs jl rdt wel gezegd dat zy met een ouw gemeen heeft dat haar stem- in? moeilijk valt te voorspellen, erupt toestand van rust is slechts In, steeds zyn er elkaar tegenge- of dachten werkzaam die deze ®t dreigen te verstoren en ketting lij lcties veroorzaken die licht tot jotionele explosies kunnen leiden. i|6l!P zo grillig als de beurs is ons ge- economische bestel. Ook daar n een kleine verschuiving tot een mi :oring van het evenwicht leiden 'aak door emotionele reacties Wt begeleid. ®e afgelopen dagen hebben hier- jl ^t bewijs geleverd. Na een pe- l?. w van betrekkelijke rust zyn wy een J*36 geconfronteerd met maatre- :o4 die een belangrijke ingreep pa tekenen, in feite zyn er drie ge- :i$ penissen die de veranderingen in economische tableau min of beheersen. Het zyn: de discon- P*erh°«ing tot 6 procent in Ameri- 1 de disconto-verhoging tot 5 pet L* erland 611 de recente pryzen- «hikking door de Nederlandse re- m" "mg. Vorige week donderdag heelt de eerikaanse Federal Reserve Board inVer8eiyken met de centrale - het disconto in Amerika met een half procent tot Voor Amerika betekende Qjr verstrekkende maatregel, want sinds 1920. toen het disconto zelfs tot 7 procent was gestegen, heeft het land van Uncle Sam niet meer een zo hoog disconto gekend. Het disconcotarief is niet renteta rief dat de centrale bank berekent aan de overige banken die ten be hoeve van hun liquiditeit wissels en dergelyke aan de centrale bank ver kopen. Wordt het disconto verhoogd, dan wordt het geld by de centrale bank dus duurder. Bijgevolg zullen de handelsbanken hun eigen rente tarieven aanpassen en voor de parti culiere en zakelyke kredieten even eens een hogere rentevergoeding vragen. Op deze wijze gaat er een zekere rem uit op de kredietverle ning en beperkt men tevens de eco nomische expansie waardoor een halt kan worden toegeroepen aan be paalde inflatoire krachten. kredietbeperking en beoogt een rem te vormen voor de inflatie, i Een eerste reactie op deze krediet- j beperkende maatregelen heeft men kuniien zien op de New Yorkse ef fectenbeurs. waar onmiddellyk een koersdaling inzette. Later, toen de beleggers wat over de eerste schrik heen waren, ds deze daling weer ge deeltelik gecorrigeerd. Omdat het de Amerikaanse banken vry staat geld op te nemen in het buitenland. j de Euro-dollar kapitaalmarkt werd de situatie moeilijker. In het eerste kwartaal werd hier voor een bedrag i van byna 1 miljard dollar aan lenin gen geplaatst tegen 725 miljoen dol- I lar in het eerste kwartaal van 1968. Doch na de maatregelen van de Amerikaanse regering en na tevens beperkingen van o.a. Italië, Frank- ryk en West-Duitsland ligt voor de 1 hand dat het Europese dollar-kapi- taalverkeer wat zal inkrimpen. Kasreserve Na de discontoverhoging is in Am- rika tevens bepaald dat het meren deel van de banken hun kasreserve moeten verhogen. Dit is een reserve die de banken moeten aanhouden in de liquide vorm om te kunnen vol doen aan de opvragingen van het publiek van deposito's, krediteuren- gelden en dergelyke. Een verhoging van de kasreserve heeft tot gevolg, dat een groter deel van het geld by de banken niet in circulatie mag worden gebracht. Ook deze maatre gel heeft in feite de werking van een ontstond er als gevolg van de Ame rikaanse maatregelen een toenemen de schaarste op de Europese Euro dollar kapitaalmarkt. De Ameri kaanse banken trachtten namelyk in Europa gelden aan te trekken ter compensatie voor hun verhoogde kasreserves. Het gevolg hiervan was dat de rente in Europa verder om hoog ging. Deze rentestyging werkte door op de nationale geld en kapitaalmark ten van de Europese landen. Ook op Een converteerbare dollar-lening van Ford, groot 60 miljoen dollar, die reeds was aangekondigd, werd voorlopig uitgesteld. In het interna tionale monetaire verkeer is de si tuatie dus moeilyk. Weliswaar heeft de Amerikaanse regering medege deeld dat de Interest-equalization tax een belasting die destijds president Kennedy heeft ingesteld om het tekort op de Amerikaanse be talingsbalans te versterken zal worden verlaagd. Dit betekent dat I de Amerikaanse ondernemingen weer kapitaal mogen uitvoeren ten behoe ve van investeringen in eigen doch- terondememingen. Maar het effect j van deze maatregel, die zal neerko men op een kapitaal export ui Ame- I rika van rond 1 miljard dollar, moet waarsohijniyk niet al te hoog wor- den aangeslagen. Na de Amerikaanse maatregelen heeft nu ook de Nederlandse bank besloten het disconto met een half procent te verhogen. Tegelykertyd heeft Zwitserland een soortgelijke maatregel genomen ln de vorm van de renteverhoging met een kwart procent. Ook in België is het discon to inmiddels verhoogd van 5 tot 5 procent. De verhoging van het Ne derlands disconto heeft twee aspec ten. In de eerste plaats een interna tionaal aspect. Nederland volgt nu de discontoverhogingen in andere landen. Gezien de renteverhoudingen in het buitenland blyft het disconto in Nederland evenwel, ondanks de recente verhoging nog steeds laag. Dit betekent dat een verdere discon toverhoging in ons land niet tot de onmogelykheden behoeft te behoren Als tweede aspect van de discon toverhoging kan worden gewezen op i het kostenversohynsel. Hogere ren- j tekosten vormen een rood signaal I voor ondernemers die hun investe- j ringen willen vergroten. Wat dit I laatste betreft biyken de cyfers te wijzen op een aanziemyke over schrijding van ramingen die het cen traal planbureau heeft becyferd. In het vierde kwartaal van 1968 waren de investeringen ruim 16 procent ho ger dan in het vierde kwartaal van het voorafgaande jaar. Aangenomen mag worden dat voor 1969 eenzelfde ontwikkeling voor de deur stond. Terwyi het centraal plan-bureau aanvankeiyk een stijging van slechts 8,5 procent heeft geraamd. De prijs- stygingen van de laatste tyd hebben dus blykbaar aanleiding gegeven tot extra hoge investeringen. Besparingen Investeringen zyn bestedingen waartegenover dienen te staan de nationale besparingen. Het verschil tussen bestedingen en besparingen komt tot uiting in de vorm van een batig of negatief saldo van de beta lingsbalans. Een te snelle ontwikke ling van bestedingen leidt meestal onmiddellyk tot een tekort op de be talingsbalans en afvloeiing van kost bare deviezen. Een tekort moet wor den gecompenseerd door o.a. een opvoering van de export. Dit betekent, dat steeds zorgvuldig moet worden gelet op de ontwikke ling van de exportpryzen. Stygen de pryzen te sterk, dan loopt de uitvoer terug en raakt de betalingsbalans nog verder uit zyn evenwicht. Maar niet alleen voor de handel met het buitenland, ook in de binnenlandse economie ls het van het grootste be lang dat de pryzen niet uit de hand lopen. De kwalyke gevolgen daarvan, hebben wy de afgelopen weken kun nen ondervinden. Dit eerste kwartaal heeft deze styging al meer dan 5% bedragen. Terwyi een verdere sty ging tot 7 procent tot de mogelijkhe den behoort. Dit betekent weer, dat ondanks de loonstygingen by het begin van dit jaar het reële inkomen in feite neu- welyks is toegenomen en in bepaalde gevallen zelfs is gedaald. Met name de pensioentrekkenden betalen by prysstygingen een zware tol. Laat. maar mogelyk niet te laat, heeft de regering alsnog besloten over te gaan tot het bevriezen van de pryzen. Voorlopig is er dus een prysstop van kracht. Weliswaar vormt dit geen garantie dat de prijs stijging tot stilstand kan worden ge bracht. In elk geval heeft de rege st ij ging tot stilstand kan worden ge bracht. In elk geval heeft de rege ring wel een u-apen ln de hand om de inflatie te beteugelen. Het zal echter afhangen van de discipline van werkgevers en werknemers ty- dens besprekingen over lonen en pryzen of dit wapen op de juiste wU- ze kan worden gehanteerd om de binnenlandse economie een stabieler I grondvlak te geven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 15